Ustalenie, czy wymiana cbETH na walutę fiducjarną będzie stanowiła dla Wnioskodawcy zdarzenie neutralne podatkowo, tj. będzie objęta zwolnieniem z opo... - Interpretacja - 0111-KDIB1-2.4010.489.2024.1.BD
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Ustalenie, czy wymiana cbETH na walutę fiducjarną będzie stanowiła dla Wnioskodawcy zdarzenie neutralne podatkowo, tj. będzie objęta zwolnieniem z opodatkowania na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 25 Ustawy o CIT
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
20 sierpnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z tego samego dnia o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia, czy wymiana cbETH na walutę fiducjarną będzie stanowiła dla Wnioskodawcy zdarzenie neutralne podatkowo, tj. będzie objęta zwolnieniem z opodatkowania na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 25 Ustawy o CIT.
Uzupełnili go Państwo w odpowiedzi na wezwanie pismem z 3 października 2024 r. (wpływ 4 października 2024 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
(…) fundacja rodzinna (dalej: „Wnioskodawca” lub „Fundacja”) jest osobą prawną mającą siedzibę w Polsce, funkcjonującą w oparciu o przepisy ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej (Dz.U. z 2023 r. poz. 326; dalej: „Ustawa o FR”). Wnioskodawca jest obecnie w fazie rejestracji przez Sąd Okręgowy (…). Wnioskodawca nie prowadzi działalności, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 12 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U. z 2023 r. poz. 1124, tj. ze zm.; dalej: „Ustawa AML”).
A jest fundatorem (założycielem) Fundacji (dalej: „Fundator”). Fundator dysponuje majątkiem, który chciałby zabezpieczyć na przyszłość, w tym doprowadzić do jego pomnażania na potrzeby zabezpieczenia przyszłości swojej i swojej rodziny. Fundator w celu realizacji planów sukcesyjnych ustanowił jako fundator ww. Fundację i wniósł do niej środki pieniężne w kwocie 100 tys. zł tytułem pokrycia funduszu założycielskiego. Beneficjentami Fundacji jest Fundator oraz dwie córki Fundatora.
Celem ustanowionej Fundacji, zgodnie z jej statutem, jest:
- kompleksowe ukształtowanie i realizacja zasad sprawnej i wielopokoleniowej sukcesji mienia wniesionego do Fundacji, w sposób zgodny z wolą i wartościami najistotniejszymi dla Fundatora;
- ochrona mienia wniesionego do Fundacji, w tym przeciwdziałanie rozproszeniu własności, chyba że zbycie tego mienia jest zgodne z interesem Fundacji;
- dążenie do pomnażania mienia Fundacji i zapewnienia rozwoju potencjału finansowego Fundacji;
- dokonywanie inwestycji oraz administrowanie mieniem Fundacji;
- przyznawanie świadczeń na rzecz beneficjentów;
- działalność charytatywna na rzecz osób potrzebujących pomocy, a także w celu wsparcia lokalnych inicjatyw, badań naukowych, działań kulturalnych i oświatowych oraz inna działalność dobroczynna;
- wsparcie Beneficjentów poprzez finansowanie lub pokrywanie w inny sposób:
- bieżących potrzeb życiowych beneficjentów;
- potrzeb beneficjentów w przypadku zdarzeń losowych i braku możliwości podjęcia przez nich pracy zarobkowej;
- kosztów edukacji, w tym kształcenia na każdym etapie;
- kosztów opieki medycznej;
- wsparcia emerytalnego dla beneficjentów;
- działań beneficjentów, w tym ich relokacji, na wypadek zagrożenia lub wprowadzenia stanu epidemii, działań zbrojnych, klęsk żywiołowych, stanów wyjątkowych i innych nieprzewidzianych zdarzeń zagrażających ich życiu, zdrowiu lub dobrobytowi, będących rezultatem siły wyżej lub mających nadzwyczajny charakter;
- prowadzonej przez beneficjentów działalności gospodarczej, zarówno poprzez wspieranie ich pomysłów na biznes, jak i ich zaangażowania w budowanie potencjału i rozwój podmiotów, których właścicielem lub uczestnikiem jest Fundacja;
- spełnianie wszelkich innych świadczeń premiujących działania beneficjentów powodujące pomnażanie majątku Fundacji.
Zgromadzony przez Fundatora majątek obejmuje m.in. kryptowaluty przechowywane przez niego na portfelach prowadzonych samodzielnie (ang. self-custody wallets), na portfelach prowadzonych przez giełdy kryptowalut (ang. custodial crypto-wallets) lub w specjalistycznych podmiotach typu Custody. Profil inwestycyjny Fundatora w tym zakresie sprowadza się głównie do długoterminowego utrzymania nabytych kryptowalut celem osiągnięcia zysku z zakładanego wzrostu ich wartości (tzw. pozycja długa). Ponadto, Fundator inwestuje także w kryptowaluty, które pozwalają na osiąganie dochodu pasywnego, na podobnej zasadzie jak akcje czy obligacje. Fundator nie angażuje się w tzw. aktywny trading (aktywne zawieranie transakcji krótko-terminowych) w odniesieniu do posiadanych kryptoaktywów. Dokonuje jednak od czasu do czasu (okazjonalnie) wymiany jednej kryptowaluty na inną, w sytuacji gdy oczekuje wzrostu wartości tej innej kryptowaluty lub potencjału do generowania dochodu pasywnego, w szczególności gdy dostrzega on dobrą okazję inwestycyjną, natomiast w żadnym razie nie jest to zorganizowany day-trading, a okazjonalne transakcje, które dodatkowo stanowią niewielki udział w portfelu Fundatora. Sytuację tę można porównać do budowy portfela, który składa się z akcji spółek o potencjale wzrostowym, akcji spółek dywidendowych i obligacji, a między tymi trzema klasami aktywów dochodzi do sporadycznych przetasowań. Fundator także od czasu do czasu upłynnia część posiadaniach kryptowalut (wymienia je na prawny środek płatniczy) celem realizacji zysku ze wzrostu wartości lub aby zaspokoić swoje potrzeby życiowe. Sposób w jaki Fundator prowadzi swoje inwestycje w kryptowaluty nie nosi znamion działalności gospodarczej w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2024 r. poz. 236; dalej: „UPP”). W konsekwencji, w odniesieniu do swoich inwestycji związanych z krypotowalutami, Fundator nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu art. 4 ust. 1 UPP. Sposób inwestowania Fundatora w kryptowaluty będzie w dalszej części wniosku zwany „Profilem Inwestycyjnym Fundatora”.
W portfelu Fundatora znajdują się m.in. kryptoaktywa takie jak Bitcoin (BTC), czy CWS ETH (dalej: „cbETH”). Token cbETH jest tokenem działającym w oparciu o blockchain Ethereum. Od 15 września 2022 r., czyli z chwilą tzw. Połączenia (ang. the Ethereum Merge), blockchain Ethereum przeszedł z wcześniejszego systemu konsensusu (sposobu weryfikacji i uzgadniania kolejnych bloków transakcji) Proof-of-Work na konsensus Proof-of-Stake. Konsensus Proof-of-Stake (dalej: „PoS”) to sposób, w jaki sieć blockchain może osiągnąć zgodę w odniesieniu do tego, które transakcje są prawdziwe i które bloki powinny być dodane do łańcucha bloków. Kluczowym elementem osiągania konsensusu jest udział tzw. walidatorów. Blokują oni swoje ETH (ang. stake) w zamian za co są dopuszczani do procesu tworzenia nowych bloków. Jeśli zachowują się uczciwe, mogą otrzymywać nagrody w postaci dodatkowych jednostek ETH. W przypadku próby oszustwa, tracą oni część zablokowanych ETH (tzw. slashing). Proces stakowania może polegać na samodzielnym blokowaniu własnych jednostek ETH celem otrzymywania nagród (dochodu pasywnego). Możliwe jest także pośrednie uczestnictwo w tym procesie, poprzez zakup tokenu reprezentującego zastakowane ETH od podmiotu organizującego ten proces. Organizator tego procesu sam lub poprzez podmiot powiązany staje się walidatorem i uczestniczy w procesie dodawania nowych bloków, w zamian za co utrzymuje nagrody. Dzieli się on natomiast częścią tych nagród z podmiotami, które przekazały mu swoje ETH.
Podmiotem umożliwiającym udział w procesie stakingu (poprzez świadczenie usług stakingu w sposób opisany poniżej) i jednocześnie wystawcą tokenu cbETH jest spółka B Limited albo inna spółka z Grupy B, w tym B, Inc. (dalej: „B”). B świadczy również usługę przechowywania kryptowalut (…), która zapewnia zabezpieczone przechowywanie aktywów cyfrowych dla instytucji i inwestorów z dużym portfelem. Usługa ta koncentruje się na bezpieczeństwie przechowywania dużych ilości kryptowalut, oferując między innymi zabezpieczenia offline, czyli tzw. cold storage, oraz ubezpieczenie. Dzięki temu instytucje oraz inwestorzy z dużym portfelem mogą bezpiecznie przechowywać swoje kryptowaluty, minimalizując ryzyko ich utraty przez włamania czy inne rodzaje ataków.
Proces nabycia cbETH wygląda w ten sposób, że użytkownik platformy B przekazuje na rzecz B wybraną ilość jednostek ETH. Te jednostki ETH są przez B blokowane (stakowane) celem osiągania nagród z tytułu walidacji kolejnych bloków transakcji w blockchainie Ethereum. W zamian za przekazanie określonej liczby jednostek ETH, użytkownik nabywa zbywalny token cbETH. Proces wymiany jednostek ETH na cbETH nazywa się opakowywaniem (ang. wrapping) ze względu na to, że cbETH jest kryptowalutą (tokenem) podobnym do ETH jednak „opakowanym” w dodatkowe cechy (np. kapitalizację dochodu pasywnego generowanego przez zastakowane ETH).
Tokeny cbETH przedstawiają ekonomiczną wartość zastakowanej kryptowaluty (tu ETH) oraz przyznanych w związku z udziałem w stakingu nagród (w praktyce nagrodami są nowe jednostki kryptowaluty ETH) lub nałożonych kar (slashing) za naruszenie zasad obowiązujących w danej sieci (tu Ethereum) oraz należnych prowizji na rzecz podmiotu obsługującego daną platformę (tu B).
Token cbETH może być sprzedawany, kupowany, może zostać również w każdym czasie rozpakowany (ang. unwrapped). W wyniku rozpakowania (ang. unwrapping) cbETH użytkownik otrzymuje od B pierwotną liczbę zastakowanych jednostek ETH powiększoną o przypadające na niego nagrody uzyskane przez B z tytułu stakingu i pomniejszoną o kary (o ile wystąpiły) oraz o należne na rzecz B prowizje.
Token cbETH może również zostać - za pośrednictwem platformy B - wymieniony przez jego posiadacza na prawny środek płatniczy np. PLN, EUR czy też USD. Jest on zatem wymienialny w obrocie gospodarczym na prawne środki płatnicze i akceptowany jako środek wymiany. Przechowywanie tego tokena odbywa się wyłącznie elektronicznie przy wykorzystaniu wcześniej wspomnianych portfeli kryptowalut. Możliwe jest także przenoszenie tokena cbETH między portfelami, w tym także bez pośrednictwa B jeśli token cbETH znajduje się na samodzielnie prowadzonym portfelu (ang. self-custody wallet).
Fundator posiada udokumentowaną historię potwierdzającą, że posiadane przez niego cbETH pochodzą z legalnego źródła. Tokeny cbETH nie były nabywane ani wykorzystywane przez Fundatora w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. W związku z powyższym, Fundator nie odliczał podatku VAT od nabycia cbETH. Fundator nie prowadzi również działalności, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 12 Ustawy AML.
W ramach realizacji celów statutowych Fundacji, Fundator rozważa wniesienie do Fundacji różnych aktywów, w tym nabytych przez siebie w przeszłości cbETH. Nabyte uprzednio przez Fundatora Tokeny cbETH wniesione zostaną do Fundacji jako aktywo o znacznej wartości, które ma za zadanie budować majątek Fundacji. Fundacja nie planuje prowadzenia profesjonalnego i ciągłego obrotu kryptowalutami. Profil inwestycyjny Fundacji w odniesieniu do kryptowalut będzie analogiczny do wyżej opisanego Profilu Inwestycyjnego Fundatora. W szczególności, Fundacja może wymieniać cbETH na inne kryptowaluty, wymieniać ETH na cbETH lub sprzedawać tokeny cbETH w zamian za waluty fiducjarne stanowiące prawny środek płatniczy, w szczególności USD. Uzyskane w ten sposób USD, Fundacja będzie mogła reinwestować w innego rodzaju aktywa lub częściowo wykorzystywać na spełnienie świadczeń na rzecz beneficjentów.
Fundacja nie zatrudni wykwalifikowanych specjalistów w tym w zakresie cbETH i tym podobnych aktywów, tj. nie zostanie przez nią nabyty specjalny sprzęt związany z działalnością w zakresie kryptoaktywów (np. specjalne komputery zasilające swoją mocą obliczeniową sieć blockchain, tj. tzw. koparki), ani nie będzie charakteryzowała się żadnymi zewnętrznymi przejawami prowadzenia takiej działalności. Nie będzie także sama walidatorem w sieciach blockchain opratych o PoS (będzie korzystała w tym zakresie z usług podmiotu zewnętrznego - tj. B).
Pytanie
Czy wymiana cbETH przez Wnioskodawcę na walutę fiducjarną (np. USD) będzie stanowiła dla Wnioskodawcy zdarzenie neutralne podatkowo na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych, tj. będzie objęta zwolnieniem na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 25 Ustawy o CIT?
Państwa stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawcy, wymiana cbETH przez Wnioskodawcę na prawny środek płatniczy będzie stanowiło dla niego zdarzenie neutralne podatkowo na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych, tj. będzie objęta zwolnieniem na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 25 Ustawy o CIT.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy
Obowiązek interpretacji przepisów Ustawy o FR:
Na wstępie Wnioskodawca zwraca uwagę na fakt, iż udzielenie odpowiedzi na zadane przez niego pytanie, wymaga dokonania wykładni również innych przepisów aniżeli ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U.2023 r., poz. 2805 ze zm.; dalej: „Ustawa o CIT”). Powyższe wynika z faktu, iż Ustawa o CIT, poprzez zastosowanie przepisów odsyłających wiąże określonego rodzaju skutki podatkowe z przepisami innych ustaw - w tym przypadku Ustawy o FR.
Wnioskodawca z ostrożności pragnie podkreślić, iż powyższe nie może stanowić przeszkody do wydania interpretacji indywidualnej przez tut. organ, albowiem jak wynika z licznych wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego, pod pojęciem prawa podatkowego należy rozumieć wszelkie normy prawne, które regulują elementy konstrukcyjne, tj. podmiotowe i przedmiotowe podatku, zatem także normy prawne nie znajdujące się bezpośrednio w ustawach podatkowych. W rezultacie, nie można obowiązku udzielania przez organ podatkowy pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego zawężać wyłącznie do ustaw zawierających w tytule pojęcie prawa podatkowego, ponieważ nie tylko w tych ustawach uregulowano elementy, od których zależy opodatkowanie i jego wysokość (por. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 listopada 2023 r., sygn. akt II FSK 1011/23; Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 grudnia 2016 r., sygn. akt II FSK 3028/14; Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 listopada 2014 r., sygn. akt II FSK 2524/12).
Innymi słowy, jeżeli określenie skutków podatkowych danego zdarzenia gospodarczego wymaga dokonania wykładni innego rodzaju przepisów (niezależnie z jakiej gałęzi prawa one pochodzą), to organ interpretacyjny jest zobowiązany do dokonania tejże wykładni. Wobec czego, zdaniem Wnioskodawcy fakt, że organ musi dokonać wykładni przepisów ustaw „niepodatkowych” nie może stanowić dla niego przeszkody do wydania interpretacji indywidualnej.
Zbywanie cbETH jako niestanowiące działalności gospodarczej
Zdaniem Wnioskodawcy, wymiana posiadanego przez niego cbETH (niezależnie od tego czy nabył go w drodze darowizny od Fundatora czy też za pomocą własnych aktywów) na prawny środek płatniczy będzie stanowiło dla Wnioskodawcy zdarzenie neutralne podatkowo na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych, tj. będzie objęta zwolnieniem na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 25 Ustawy o CIT.
Zdaniem Wnioskodawcy, wynika to przede wszystkim z faktu, iż rozporządzanie mieniem w postaci cbETH przez Fundację, nie będzie wchodziło w zakres działalności gospodarczej prowadzonej przez Fundację, lecz będzie związane z podstawowymi, ustawowymi celami Fundacji, o których mowa w art. 2 Ustawy o FR.
Ze wskazanego przepisu wynika, że Fundacja jest osobą prawną utworzoną w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełnienia świadczeń na rzecz beneficjentów. W ocenie Wnioskodawcy, w przypadku takiego rodzaju aktywa jak cbETH jednym z podstawowych form zarządzania nim jest podjęcie decyzji o jego zbyciu (wymiany) w odpowiednim momencie, np. w przypadku akumulacji odpowiedniej wartości lub w sytuacji, w której świadczenie na rzecz beneficjentów może okazać się konieczne, czy innego rodzaju zdarzeń mających wpływ na ich wartość. Fundacja będzie podejmowała wskazane decyzje zgodnie z Profilem Inwestycyjnym Fundatora (zdefiniowanym w ramach opisu stanu faktycznego). Zdaniem Wnioskodawcy, absolutnie fundamentalnym atrybutem posiadania prawa do mienia jakim jest cbETH jest posiadanie prawa do jego zbycia, czy też wymiany na walutę będącą prawnym środkiem płatniczym i nie powinno być utożsamiane z działalnością gospodarczą, o której mowa w art. 3 UPP. Wskazany przepis definiuje działalność gospodarczą jako zorganizowaną działalność zarobkową, wykonywaną we własnym imieniu i w sposób ciągły. Normatywna definicja działalności gospodarczej jest zbudowana na podstawie czterech następujących przesłanek konstytutywnych: zorganizowanie, zarobkowość, wykonywanie działalności we własnym imieniu oraz ciągłość (zob. A. K. Kruszewski [w:] Prawo przedsiębiorców. Komentarz, red. A. Pietrzak, Warszawa 2019, art. 3). Wobec czego, nie ulega wątpliwości, iż nie każde działanie w ramach obrotu gospodarczego, chociażby jego skutkiem było przysporzenie majątkowe nosi znamiona działalności gospodarczej. O działalności gospodarczej można mówić wyłącznie wówczas, gdy podejmowana działalność posiada łącznie cztery powyżej wymienione atrybuty. W innym wypadku nie może być mowy o działalności gospodarczej.
W tym miejscu Wnioskodawca pragnie zauważyć, że nie należy więc traktować wszelkich aktywności gospodarczych podejmowanych przez fundacje rodzinne w sposób dychotomiczny, tj. nie należy próbować klasyfikować aktywności gospodarczych fundacji rodzinnych do działalności gospodarczej, o której mowa w art. 5 Ustawy o FR (czyli tzw. dozwolonej działalności gospodarczej) bądź do działalności gospodarczej niewymienionej w tym przepisie (tzw. niedozwolonej działalności gospodarczej). Wynika to przede wszystkim z faktu, iż nie każde działanie podjęte przez fundacje rodzinne nosi znamiona działalności gospodarczej jako takiej, o której mowa w art. 3 UPP. Istnieje mnóstwo aktywności właścicielskich, które fundacje mogą podejmować przede wszystkim w celu realizacji fundamentalnych założeń i celów, zgodnie z którymi zostały powołane.
Możliwość realizacji takich aktywności dostrzegł również Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w ramach wydanej interpretacji indywidualnej z dnia 13 lutego 2024 r., nr 0111-KDIB1-2.4010.630.2023.1.ANK, w treści której wskazał, iż lokowanie na bankowym rachunku lokaty terminowej środków pieniężnych przez fundację rodzinną nie stanowi działalności gospodarczej wykonywanej przez fundację rodzinną w zakresie określonym w art. 5 Ustawy o FR, gdyż takiej działalności nie można uznać za wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu UPP. Niemniej jednak, nie pozbawiło to fundacji prawa do skorzystania ze zwolnienia z CIT w tym zakresie.
W rezultacie, zdaniem Wnioskodawcy, każde zdarzenie gospodarcze podjęte przez niego należy oceniać dwuetapowo, celem ustalenia skutków podatkowych tego zdarzenia:
etap 1: ustalenie, czy wskazane zdarzenie gospodarcze jest przejawem prowadzonej działalności gospodarczej, o której mowa w art. 3 UPP - jeżeli tak, wówczas należy przejść do etapu drugiego;
etap 2: ustalenie, czy zdarzenie zrealizowane w ramach działalności gospodarczej mieści się w ramach działalności określonej w art. 5 ust. 1 Ustawy o FR (tzw. dozwolona działalność gospodarcza).
Reasumując powyższe, nie można utożsamiać każdego zbycia mienia posiadanego przez Fundację z działalnością gospodarczą. Jeżeli Fundacja posiada pewnego rodzaju aktywa, w tym między innymi cbETH w celu ulokowania środków w sposób jej zdaniem możliwie efektywny, zapewniający ochronę przed utratą ich siły nabywczej w czasie, to należy stwierdzić, że zarządza w ten sposób mieniem w sposób racjonalny i uzasadniony ekonomicznie, właśnie po to, żeby w długiej perspektywie czasu mieć możliwość zapewnienia świadczeń beneficjentom, realizując przy tym ustawowe i statutowe cele swojego istnienia. Rozporządzenie cbETH przez Fundację będzie więc w tym zakresie stanowiło zwykłe wykonywanie prawa własności przez Fundację, porównywalne np. do sprzedaży nieruchomości w ramach majątku prywatnego czy wynajmowania składników majątku prywatnego.
Porównując działalność w zakresie zbywania cbETH, którą podejmie w przyszłości Fundacja z ustawową definicją działalności gospodarczej, należy przede wszystkim zauważyć, że aktywność podjęta przez Fundację w tym zakresie, nie będzie przede wszystkim posiadała dwóch wymaganych przez ustawę przesłanek do uznania jej za działalność gospodarczą. Aktywność podjęta w tym zakresie przez Fundację nie będzie nosiła znamion ciągłości i zorganizowania.
Jak wynika z treści doktryny, ciągłość wiąże się z powtarzalnością, regularnym występowaniem i w szczególności trwaniem danej aktywności. Jest przeciwstawiana incydentalności, sporadyczności, okazjonalności i jednorazowości. W orzecznictwie wskazuje się, że do jej zaistnienia konieczny jest określony ciąg działań, a nie tylko pojedyncze czynności. Tym samym ciągłość wskazuje na podejmowanie czynności powtarzalnych i w taki sposób, że tworzą one pewną całość, nie stanowią zaś oderwanego świadczenia czy świadczeń określonych rzeczy lub usług (zob. A. K. Kruszewski [w:] Prawo przedsiębiorców. Komentarz, red. A. Pietrzak, Warszawa 2019, art. 3).
Odnosząc powyższe do Profilu Inwestycyjnego Fundatora, należy zauważyć, że zbywanie cbETH nie będzie czynnością realizowaną przez Wnioskodawcę co do zasady, a więc będzie miało charakter okazjonalny i incydentalny - co jak wskazuje treść doktryny, stanowi przeciwieństwo ciągłości, będącej warunkiem sine qua non istnienia działalności gospodarczej.
Ponadto, jak wynika z treści ww. przywołanego komentarza, w kontekście definicji działalności gospodarczej, przez zorganizowanie należy rozumieć wykorzystanie konkretnych składników materialnych (np. nieruchomości lub ruchomości) lub składników niematerialnych (np. know-how, dobre imię, prawa na dobrach niematerialnych), które są przez daną osobę łączone w sensie funkcjonalno-gospodarczym w jeden uporządkowany kompleks, zdatny do tego, aby przy jego wykorzystaniu można było uczestniczyć w obrocie gospodarczym. Zewnętrznym przejawem zorganizowania mogą być także działania formalizujące daną działalność, czyniące ją widoczną i rozpoznawalną dla otoczenia (np. otwarcie lokalu usługowego lub zamieszczenie logo).
Fundacja pragnie podkreślić, iż zostanie ona co prawda wyposażona w aktywa w postaci cbETH. Jednakże, Fundacja nie zatrudni wykwalifikowanych specjalistów w tym zakresie, nie zostanie przez nią nabyty specjalny sprzęt związany z działalnością w zakresie kryptoaktywów (np. specjalne komputery zasilające swoją mocą obliczeniową sieć blockchain, tj. tzw. koparki), ani nie będzie charakteryzowała się żadnymi zewnętrznymi przejawami prowadzenia takiej działalności. Nie będzie także sama walidatorem w sieciach blockhain opratych o PoS (będzie korzystała w tym zakresie z usług podmiotu zewnętrznego - tj. B). W konsekwencji, przesłanka zorganizowania, również nie zostanie spełniona w kontekście aktywności Wnioskodawcy w tym zakresie.
Wnioskodawca pragnie dodać, iż za faktem, że zbywanie mienia przez niego nie stanowi a priori działalności gospodarczej, przemawiają również poglądy wyrażone w doktrynie. W doktrynie wskazuje się, że nabywanie mienia, które nie służy co do zasady dalszemu zbyciu, nie tyle nie stanowi działalności gospodarczej wykraczającej poza art. 5 ust. 1 Ustawy o FR, co nie stanowi działalności gospodarczej w ogóle:
„Nie ulega wątpliwości, że samo zbywanie składników majątkowych nie stanowi działalności gospodarczej. Musi być to kwalifikowane przez cechy konstytutywne działalności gospodarczej (zwłaszcza element organizacji i stałości - art. 3 pr. przed.). Ponieważ działalność handlowa polega, co oczywiste, na nabywaniu określonych dóbr, a następnie ich sprzedaży, nie jest ona dopuszczalna dla fundacji rodzinnej. Samo zaś zbywanie z wyłączeniem dóbr nabytych wyłącznie w celu dalszego zbycia nie jest działalnością gospodarczą, w związku z tym pierwsza „dopuszczalna” działalność gospodarcza fundacji rodzinnej jest określona wadliwie, gdyż nie mamy tu do czynienia z działalnością gospodarczą” - dr hab. A. Kappes [w:] Długo oczekiwane dobrodziejstwo czy legislacyjny bubel? Kilka uwag o fundacji rodzinnej, Przegląd prawa handlowego, grudzień 2023.
Reasumując powyższe, Wnioskodawca podkreśla, że oczywistym jest, iż z racji na specyfikę aktywa jakim jest cbETH w pewnym momencie najprawdopodobniej dojdzie do jego wymiany na prawny środek płatniczy, celem realizacji celów jego istnienia określonych w statucie. Powyższe jednak nie oznacza automatycznie, iż prowadzi on w tym zakresie działalność gospodarczą. Zdaniem Wnioskodawcy, specyfika działań na tego rodzaju aktywach powinna zostać porównana do pasywnego inwestowania, które nie wymaga od niego zorganizowanej działalności wykonywanej w sposób ciągły. Specyfika wskazanego aktywa wymaga od Wnioskodawcy aktywności o charakterze incydentalnym i nieregularnym, co w rezultacie prowadzi do efektywnego zarządzania i rozporządzania posiadanym przez niego mieniem.
W tym miejscu należy również podkreślić, że ustawodawca nie wymienia w treści art. 2 ust. 1 Ustawy o FR (ani w żadnym innym przepisie tej ustawy) zakresu mienia, które może być gromadzone i zbywane przez Fundację. Wobec czego, w myśl zasady lege non distinguente nec nostrum est distinguere, Fundacja może również w ramach podstawowego celu swojego istnienia, co do zasady gromadzić i zbywać każdego rodzaju mienie (o ile nie jest to sprzeczne z prawem). Wobec tego, takiego rodzaju mienie jak cbETH może być gromadzone przez Fundację w ramach spełniania przez nią jednego z jej podstawowych celów istnienia, jakim jest gromadzenie mienia. Żadne zastrzeżenie w zakresie gromadzenia w Fundacji mienia w postaci cbETH czy kryptowalut nie wynika również z uzasadnienia do projektu ustawy o fundacjach rodzinnych. Zdaniem Wnioskodawcy, gdyby intencją ustawodawcy było wprowadzenie tego rodzaju ograniczenia, to zostałoby ono wyrażone w treści Ustawy o FR.
Kryptowaluta jako mienie
Niemniej jednak, Wnioskodawca pragnie zauważyć, że nawet gdyby przyjąć, że wymiana cbETH na prawny środek płatniczy stanowiłaby działalność gospodarczą, w rozumieniu UPP (z czym Wnioskodawca pragnie podkreślić, że się nie zgadza), to i tak wskazana działalność gospodarcza stanowiłaby działalność, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 lub 4 Ustawy FR, a w konsekwencji wskazana czynność byłaby neutralna na gruncie podatku CIT dla Wnioskodawcy (korzystałaby ze zwolnienia podmiotowego). Powyższe wynika z faktu, iż cbETH stanowi zarówno mienie jak i prawo o podobnym charakterze do instrumentu pochodnego.
Zdaniem Wnioskodawcy, cbETH niewątpliwie jest mieniem. Z racji tego, że Ustawa o FR nie definiuje pojęcia mienia, należy w tym zakresie zasięgnąć do jego definicji sformułowanej w kodeksie cywilnym.
Zgodnie z art. 44 k.c mieniem jest własność i inne prawa majątkowe. Pojęcie praw majątkowych, o których mowa w art. 44, należy rozumieć szeroko. Zakres tych praw kształtowany jest przez przepisy ustawowe, wolę stron i wzajemne zobowiązania podmiotów stosunków prawnych, z których te prawa wynikają (por. W. Pawlak [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, cz. 1 (art. 1-55(4)), red. J. Gudowski, Warszawa 2021, art. 44).
Jak Wnioskodawca wskazał w ramach opisu stanu faktycznego, cbETH może być sprzedawany, kupowany, może zostać również w każdym czasie rozpakowany przez jego właściciela. Wobec czego, zdaniem Wnioskodawcy cbETH posiada podstawowe atrybuty prawa majątkowego, takie jak ekonomiczne odzwierciedlenie jego wartości, możliwości zbycia, egzystencja w obrocie, wyłączność oraz ochrona prawna (cbETH powstaje na skutek umowy zawartej pomiędzy B, a osobą zainteresowaną). Kwalifikacje kryptoaktywów jako mienia potwierdza także piśmiennictwo (zob. P. Opitek, Kryptowaluty jako przedmiot zabezpieczenia i poręczenia majątkowego, Prok. i Pr. 2017, nr 6, s. 36-59).
Zważywszy więc na fakt, iż Fundacja zarządzając mieniem będzie realizowała politykę inwestycyjną zgodną z Profilem Inwestycyjnym Fundatora, zwłaszcza w kontekście jego długoterminowych założeń, nie sposób jest stwierdzić, iż cbETH zostaną nabyte przez Fundację, wyłącznie celem ich dalszego zbycia. Profilu Inwestycyjnego Fundatora nie należy utożsamiać z krótkoterminowymi spekulacjami, czy tzw. aktywnym tradingiem. Profil Inwestycyjny Fundatora nastawiony jest na długotrwałe, wieloletnie rezultaty finansowe. Za wskazanym faktem przemawia również to, iż cbETH oparty jest o kryptowalutę ETH, która stanowi drugą najpopularniejszą kryptowalutę pod względem kapitalizacji zaraz po BTC i jest uznawana za bezpieczną. W konsekwencji, jeżeliby uznać, że zbycie cbETH przez Fundację stanowi działalność gospodarczą, to wskazana działalność mieściłaby się dyspozycji normy prawnej, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o FR (dozwolonej działalności gospodarczej).
Token cbETH jako prawo o podobnym charakterze do instrumentu pochodnego
W tym miejscu, Wnioskodawca w pierwszej kolejności pragnie wskazać, czym jest instrument pochodny w rozumieniu Ustawy o FR, a w szczególności jakie można przypisać mu cechy, a w dalszej kolejności podda weryfikacji czy cbETH może zostać uznany za prawo o podobnym charakterze co instrument pochodny.
Instrumenty pochodne to odrębna grupa instrumentów finansowych. W polskim porządku prawnym istnieje wiele aktów prawnych, które zawierają własną ustawową definicję instrumentów pochodnych. Brak jest zatem jednej ustawowej (legalnej) definicji, która znalazłaby zastosowanie dla całego krajowego porządku prawnego.
Zgodnie z art. 3 pkt 28a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 646 ze zm., zwana dalej: „UINFIN”), przez instrumenty pochodne rozumie się opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne prawa majątkowe, których cena lub wartość zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny lub wartości instrumentów finansowych, walut, stóp procentowych, rentowności, indeksów finansowych, wskaźników finansowych, towarów, zmian klimatycznych, stawek frachtowych, poziomów emisji, stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, a także innych aktywów, praw, zobowiązań, indeksów lub wskaźników, oraz instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego. Dodatkowo w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c-f oraz i) UINFIN wymienione zostały następujące instrumenty pochodne:
1) opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności, uprawnienie do emisji lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne (...),
2) opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne lub mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron,
3) opcje, kontrakty terminowe, swapy oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które mogą być wykonane przez dostawę, pod warunkiem że są dopuszczone do obrotu w systemie obrotu instrumentami finansowymi, z wyłączeniem produktów energetycznych będących przedmiotem obrotu hurtowego na OTF, które muszą być wykonywane przez dostawę,
4) niedopuszczone do obrotu w systemie obrotu instrumentami finansowymi opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które mogą być wykonane przez dostawę, a które nie są przeznaczone do celów handlowych i wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych,
5) instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego, opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward dotyczące stóp procentowych oraz inne instrumenty pochodne odnoszące się do zmian klimatycznych, stawek frachtowych oraz stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne albo mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron, a także instrumenty pochodne (...), które wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych.
Wskazać należy przy tym, iż na gruncie przepisów z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. 2024 r., poz. 226 ze zm.; dalej : „Ustawa o PIT”) (vide art. 5a pkt 13) oraz ustawy o CIT (vide art. 4a pkt 22) przez instrumenty pochodne rozumie się instrumenty, które zostały wymienione w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c-i UINFIN.
Ustawa z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi definiuje w art. 2 pkt 18 instrumenty pochodne jako prawa majątkowe, których cena rynkowa zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny lub wartości papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. a UINFIN oraz inne prawa majątkowe, których cena rynkowa bezpośrednio lub pośrednio zależy od kształtowania się ceny rynkowej walut obcych lub od zmiany wysokości stóp procentowych. Ustawa ta zawiera również definicję niewystandaryzowanych instrumentów pochodnych, przez które rozumie się instrumenty pochodne, które są przedmiotem obrotu poza rynkiem zorganizowanym, a ich treść jest lub może być przedmiotem negocjacji między stronami.
Podstawowe i najczęściej występujące rodzaje instrumentów pochodnych to: kontrakty forward, kontrakty futures, kontrakty swap oraz opcje.
Biorąc pod uwagę istniejące w polskim porządku prawnym legalne definicje instrumentów pochodnych (vide powyżej) oraz praktykę rynków finansowych (por. Krzysztof Jajuga, Instrumenty pochodne, publikacja wydana nakładem KNF) w ocenie Wnioskodawcy można wyróżnić następujące ich cechy:
1) wartość instrumentu pochodnego zależy od wartości innego instrumentu zwanego instrumentem podstawowym (bazowym), którym może być przykładowo papier wartościowy (np. akcja, obligacja), bon skarbowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności, uprawnienie do emisji, indeks lub wskaźnik finansowy (np. indeks giełdowy), towar, cena lub wartość rzeczy, praw majątkowych lub energii;
2) kontraktowy charakter, bowiem co do zasady instrument pochodny ma charakter umowy zawieranej pomiędzy dwiema stronami tj. wystawcą oraz nabywcą pochodnego instrumentu finansowego, w ramach której obie strony będą wobec siebie zobowiązane (np. kontrakt terminowy) bądź zobowiązanie obciąża jedną ze stron (np. opcja);
3) objęcie ustawową (legalną) definicją, przy czym ustawową (legalną) definicję instrumentów pochodnych można odnaleźć w wielu aktach prawnych (vide powyżej) i brak jest doprecyzowania przez ustawodawcę poszczególnych rodzajów (kategorii) takich instrumentów;
4) objęcie obrotu instrumentami pochodnymi reglamentacją prawną polegającą na konieczności posiadania zezwolenia na prowadzenie działalności w tym zakresie oraz nadzorze tego obrotu przez organ państwowy tj. Komisję Nadzoru Finansowego.
W tym miejscu konieczne jest omówienie charakteru (natury) cbETH oraz wyjaśnienie powodów, dla których wskazany instrument został utworzony przez B. Na wstępie wskazać należy, iż nowe jednostki kryptowalut mogą powstawać zasadniczo w procesie wydobywania (tzw. miningu) albo w procesie stakingu. W procesie miningu uczestnik sieci udostępnia swoje zasoby techniczne (moc obliczeniową komputera) w celu tworzenia kolejnych bloków w zamian za wynagrodzenie w postaci nowych jednostek kryptowaluty. Proces stakingu polega zaś na udostępnieniu istniejących kryptowalut przez ich posiadacza w celu zapewnienia funkcjonowania i bezpieczeństwa danej sieci, walidacji (potwierdzania) transakcji i następnie tworzeniu kolejnych bloków danej kryptowaluty. W zamian za udział w procesie stakingu jego uczestnik może otrzymywać nagrody, najczęściej w formie nowej jednostki kryptowaluty. Sieć Ethereum umożliwia tworzenie nowych jednostek kryptowalut w ramach procesu stakingu. Proces ten polega na umożliwieniu posiadaczowi kryptowaluty Ether (ETH) zablokowania (zastakowania) ETH, uczestniczenia w mechanizmie konsensusu typu proof of stake, walidacji (potwierdzania) transakcji i tworzeniu nowych bloków kryptowaluty. Z procesem stakingu wiążą się jednak istotne niedogodności dla posiadacza kryptowalut. Po pierwsze uczestnik procesu stakingu dokonuje blokady ETH, co oznacza, iż pozbawiony jest możliwości dokonywania obrotu zablokowanymi (zastakowanymi) ETH. Proces odblokowania ETH może napotkać również problemy natury technicznej, w tym możliwość istotnego opóźnienia się tego procesu nawet do kilku tygodni.
W celu eliminacji wskazanych powyżej niedogodności dla uczestników kryptowalutowych ekosystemów stworzono proces tzw. płynnego stakingu (liquid staking). W tym procesie kryptowaluta mogąca podlegać procesowi stakingu (tu ETH) zostaje w pierwszej kolejności zastakowana, a następnie zapakowana (wrapped) w zbywalne tokeny - cbETH, które przedstawiają własność (ekonomiczną wartość) zastakowanej kryptowaluty (tu ETH) oraz przyznanych w związku z udziałem w stakingu nagród (w praktyce nagrodami są nowe jednostki kryptowaluty EHT) lub nałożonych kar (slashing) za naruszenie zasad obowiązujących w danej sieci (tu Ethereum) oraz należnych prowizji na rzecz podmiotu obsługującego daną platformę (tu B).
Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, cbETH może być sprzedawany, kupowany, może zostać również w każdym czasie rozpakowany (unwrapped). Istotne jest przy tym to, iż proces rozpakowania może zainicjować jedynie klient B posiadający aktywne konto na platformie B. W wyniku rozpakowania (unwrapping) cbETH użytkownik otrzymuje od B powiększoną o nagrody i pomniejszoną o kary (o ile wystąpiły) i należne na rzecz B prowizje, liczbę jednostek zastakowanej kryptowaluty ETH.
Wnioskodawca pragnie w tym miejscu podkreślić, że cbETH może również zostać - za pośrednictwem platformy B - wymieniony przez jego posiadacza na prawny środek płatniczy np. PLN, EUR czy też USD.
Mając na względzie powyższe w ocenie Wnioskodawcy cbETH jest prawem o podobnym charakterze do instrumentu pochodnego. Taki wniosek wynika z następujących przesłanek:
1.
W pierwszej kolejności należy zauważyć, że Ustawa o FR oraz Ustawa o CIT nie definiują takiego pojęcia jak „prawo o podobnym charakterze”, jednak zasadne w tym przypadku wydaje się czerpanie z dorobku interpretacyjnego i orzeczniczego wydanego w zakresie interpretowania pojęcia „świadczeń o podobnym charakterze” na gruncie przepisów art. 21 ust. 1 pkt 2a Ustawy o CIT oraz (już nieobowiązującego) art. 15e ust. 1 pkt 1 oraz 3 tejże ustawy.
Ogólna charakterystyka świadczeń o podobnym charakterze do świadczeń wymienionych wprost w Ustawie o CIT została przedstawiona m.in. w wyroku NSA z dnia 5 lipca 2016 r., sygn. akt II FSK 2369/15. Z treści tego wyroku można wyciągnąć następujące wnioski. Ustawa wymienia świadczenia, które można podzielić na dwie grupy. Pierwszą stanowią świadczenia wyraźnie nazwane, drugą tworzą świadczenia mające podobny charakter do świadczeń nazwanych. W tej drugiej grupie mieszczą się świadczenia posiadające cechy charakterystyczne dla świadczeń wprost wymienionych w przepisach ustawy, ale posiadające również elementy charakterystyczne dla świadczeń innych od skonkretyzowanych w przepisach. Dla uznania, że świadczenie niewymienione wprost w ustawie jest objęte jej zakresem, decydujące jest, aby elementy charakterystyczne dla świadczeń wprost wymienionych w przepisie przeważały nad cechami charakterystycznymi dla świadczeń w nim niewymienionych. Powyższy pogląd wynika z wykładni językowej przepisów art. 15e ust. 1 pkt 1 oraz 3, a także art. 21 ust. 1 pkt 2a Ustawy o CIT w powiązaniu z innymi metodami interpretacji przepisów w szczególności wykładni celowościowej.
Kolejnym czynnikiem, który powinien być brany pod uwagę, przy ocenie czy dane świadczenie miało podobny charakter do wymienionego w ustawie, to zweryfikowanie jakie prawa i obowiązki ciążą na stronach danej czynności prawnej, a nie nazwa samej czynności. Za świadczenia o podobnym charakterze należy uznać świadczenia równorzędne pod względem prawnym do wymienionych w ustawie. Oznacza to, że aby dane świadczenie można było zakwalifikować do katalogu „świadczeń o podobnym charakterze”, winno ono spełnić takie same przesłanki, albo winny wynikać z niego takie same prawa i obowiązki dla stron (por. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 7 października 2016 r., Znak: IPPB5/4510-751/16-2/MK; z interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 27 lutego 2024 r., nr 0111-KDIB1-2.4010.719.2023.2.EJ).
Co równie istotne, z orzecznictwa również wynika, iż katalog świadczeń wskazanych w art. 15e ust. 1 pkt 1 Ustawy o CIT nie ma przy tym charakteru zamkniętego. Rozszerzenie zakresu przedmiotowego tego przepisu nastąpiło zatem przez zastosowanie otwartej definicji opartej na kryterium „podobieństwa” (por. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 lipca 2023 r., sygn. akt. II FSK 133/21).
Odnosząc powyższe konkluzje do przedmiotowego opisu stanu faktycznego (winno być: zdarzenia przyszłego), zdaniem Wnioskodawcy przy ocenie czy dane prawo stanowi prawo o podobnym charakterze do instrumentu pochodnego (w myśl art. 5 ust. 1 pkt 4 Ustawy o FR), należy wziąć pod uwagę następujące czynniki:
- cechy charakterystyczne dla świadczeń wprost wymienionych w przepisach ustawy (w tym przypadku cechy charakterystyczne dla instrumentów pochodnych);
- prawa i obowiązki stron danej czynności;
- przedmiot faktycznego stosunku prawnego pomiędzy stronami, a nie jego nazwę.
2.
Biorąc pod uwagę opisany powyżej charakter cbETH należy wskazać, iż jej wartość jest zależna od wartości innego aktywa - w tym przypadku kryptowaluty objętej procesem stakingu czyli ETH. Można zatem powiedzieć, że kryptowaluta ETH pełni tu niejako funkcję quasi instrumentu podstawowego (bazowego) - powyższe niewątpliwie jest cechą charakterystyczną dla instrumentów pochodnych, tj. oparcie swojej wartości o wartość innego aktywa. W tym miejscu Wnioskodawca pragnie podkreślić, że wskazana cecha charakterystyczna dla instrumentów pochodnych, jest w jego ocenie cechą o fundamentalnym znaczeniu dla instrumentów pochodnych i w tym przypadku należy stwierdzić, że cbETH ją posiada.
3.
Pomiędzy użytkownikiem platformy B, a spółką B dochodzi do zawarcia relacji kontraktowej (…), na podstawie której, B m.in.:
(i) umożliwia założenie konta na platformie B służącego m.in. do nabywania kryptoaktywów przykładowo takich jak ETH oraz cbETH,
(ii) umożliwia użytkownikowi udział w procesie stakingu w ramach zewnętrznej sieci w drodze mechanizmu proof of stake poprzez świadczenie usług stakingu (przy czym usługi te polegają na tym, że B dokonuje stakingu w imieniu użytkownika jako walidator transakcji, a następnie dokonuje rozliczenia nagród, kar i prowizji należnych w związku ze świadczoną usługą) oraz
(iii) (wydaje (w zamian za ETH) tokeny cbETH, zaś posiadacz ETH dokonuje zablokowania (zastakowania) ETH dla potrzeb objęcia procesem stakingu. Zastakowane ETH oraz powiązane z nią nagrody, które zostały zapakowane w cbETH posiada - w imieniu posiadacza cbETH - B.
Relacja opisana powyżej ma zatem charakter kontraktowy, analogicznie jak w ustawowo zdefiniowanych „klasycznych” instrumentach pochodnych;
4.
Podobnie jak w przypadku instrumentów pochodnych kryptowaluty posiadają ustawową (legalną) definicję w polskim porządku prawnym.
Zgodnie z art. 2 ust. 2 pkt 26 ustawy AML przez walutę wirtualną rozumie się cyfrowe odwzorowanie wartości, które nie jest:
1) prawnym środkiem płatniczym emitowanym przez NBP, zagraniczne banki centralne lub inne organy administracji publicznej,
2) międzynarodową jednostką rozrachunkową ustanawianą przez organizację międzynarodową i akceptowaną przez poszczególne kraje należące do tej organizacji lub z nią współpracujące,
3) pieniądzem elektronicznym w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych,
4) instrumentem finansowym w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi,
5) wekslem lub czekiem,
- oraz jest wymienialne w obrocie gospodarczym na prawne środki płatnicze i akceptowane jako środek wymiany, a także może być elektronicznie przechowywane lub przeniesione albo może być przedmiotem handlu elektronicznego.
Token cbETH jest zatem wirtualną walutą w rozumieniu powyższej definicji. Wskazać należy przy tym, iż na gruncie Ustawy o PIT (vide art. 5a pkt 33a) oraz Ustawy o CIT (vide art. 4a pkt 22a) przez walutę wirtualną rozumie się walutę wirtualną w rozumieniu art. 2 ust. 2 pkt 26 Ustawy AML.
W uzupełnieniu do powyższego wskazać należy, iż w najbliższym czasie - z dniem 30 grudnia 2024 roku - wejdą w życie przepisy Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937 (Dz.Urz.UE.L 2023 Nr 150, str. 40 z późn. zm., dalej: Rozporządzenie MICA). Rozporządzenie MICA w art. 3 ust. 1 pkt 5 definiuje kryptoaktywo jako odzwierciedlenie wartości lub prawa, które da się przenosić i przechowywać w formie elektronicznej z wykorzystaniem technologii rozproszonego rejestru lub podobnej technologii.
Ponadto - dla porządku należy wskazać - iż trwają prace legislacyjne, póki co na etapie prac rządowych, nad projektem ustawy o kryptowalutach, która definiuje kryptoaktywo poprzez odesłanie do przytoczonej defincji zawartej w Rozporządzeniu MICA. Niewątpliwie token cbETH jest kryptoaktywem w rozumieniu Rozporządzenia oraz projektowanej ustawy o kryptowalutach.
Wobec powyższego, cbETH spełnia posiada kolejną cechę charakterystyczną dla instrumentów pochodnych.
5.
Podobnie jak w przypadku instrumentów pochodnych działalność w obszarze kryptowalut również podlega pewnej reglamentacji prawnej. Podmiot, który świadczy usługi w zakresie wymiany pomiędzy walutami wirtualnymi i środkami płatniczymi, wymiany pomiędzy walutami wirtualnymi oraz pośrednictwa i prowadzenia rachunków w ww. obszarach jest tzw. instytucją obowiązaną, na której ciążą określone obowiązki przewidziane przepisami Ustawy AML. Działalność, o której mowa powyżej - zgodnie z art. 129m Ustawy AML - jest działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów UPP i może być wykonywana po uzyskaniu wpisu do rejestru działalności w zakresie walut wirtualnych.
Poza ww. obowiązkami w chwili obecnej działalność polegająca na emisji (tworzeniu), obrocie oraz pośrednictwie w obrocie kryptoaktywami nie podlega szczególnej reglamentacji, w szczególności nie jest to działalność, która wymagałaby zezwolenia czy też podlegałaby nadzorowi organu państwowego. Sytuacja prawna w tym obszarze ulegnie istotnej zmianie wraz z wejściem w życie wyżej wskazanego Rozporządzenia MICA. Zgodnie z przepisami tego Rozporządzenia, świadczenie usług w zakresie kryptoaktywów będzie wymagało spełnienia szeregu warunków (przykładowo w zakresie posiadania minimalnych wymogów kapitałowych) oraz pozyskania stosownego zezwolenia na prowadzenie działalności jako dostawca usług w zakresie kryptoaktywów lub zezwolenia na świadczenie usług w zakresie kryptoaktywów. Nadzór nad rynkiem kryptoaktywów będzie sprawowała Komisja Nadzoru Finansowego.
Konkludując powyższe rozważania, zdaniem Wnioskodawcy, należy zauważyć, że spośród wymienionych powyżej czterech charakterystycznych cech dla instrumentów pochodnych, jakimi były: uzależnienie ich wartości od wartości aktywa (instrumentu) bazowego, kontraktowy charakter, legalna definicja, 3 cechy są spełniane wprost przez cbETH, a z kolei czwarta cecha jest de lege lata spełniona połowicznie, gdyż działalność w tym obszarze podlega pewnym regulacjom, lecz jeszcze przez krótki okres czasu nie w takim zakresie, w jakim podlega obrót „klasycznymi” instrumentami pochodnymi.
Wnioskodawca pragnie w tym miejscu podkreślić, to co wskazał powyżej w kwestii dorobku orzeczniczego i interpretacyjnego wypracowanego względem „świadczeń o podobnym charakterze”, które w jego ocenie powinno mieć poprzez analogię zastosowanie do dokonania wykładni w zakresie określenia „praw o podobnym charakterze”, o których mowa w przepisie art. 5 ust. 1 pkt 4 Ustawy o FR. Zgodnie z wyrażanym poglądem, dla uznania, że świadczenie (analogicznie w tym przypadku prawa) niewymienione wprost w ustawie jest objęte jej zakresem, decydujące jest, aby elementy charakterystyczne dla świadczeń (praw) wprost wymienionych w przepisie przeważały nad cechami charakterystycznymi dla świadczeń w nim niewymienionych (por. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 lipca 2016 r., sygn. akt. II FSK 2369/15).
Konkluzja, która płynie z tezy wyroku NSA w stosunku do przypadku Wnioskodawcy jest więc taka, że żeby uznać dane prawo niewymienione wprost w Ustawie o FR za prawo o podobnym charakterze (w tym przypadku cbETH) do prawa wymienionego w ustawie (w tym przypadku instrumentu pochodnego) i w konsekwencji objąć je wskazaną regulacją, nie jest konieczne, żeby wszelkie cechy przedmiotowe tego prawa były analogiczne względem prawa wymienionego w ustawie. Wystarczającą przesłanką do objęcia danego prawa (cbETH) regulacją jest, żeby większość cech posiadanych przez prawo wymienione wprost w ustawie (instrumenty pochodne) posiadało również prawo w ustawie niewymienione. Jak wynika z powyższej argumentacji przytoczonej przez Wnioskodawcę, nie ulega wątpliwości, że większość cech charakterystycznych dla instrumentów pochodnych posiada również cbETH, wobec czego niewątpliwie jest prawem o podobnym charakterze, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4 Ustawy o FR. W konsekwencji, jeżeliby uznać, że zbycie cbETH przez Fundację stanowi działalność gospodarczą, to wskazana działalność mieściłaby się w dyspozycji normy prawnej, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4 Ustawy o FR.
Reasumując powyższe, zdaniem Wnioskodawcy zbycie przez niego cbETH będzie objęte zakresem zwolnienia podmiotowego z art. 6 ust. 1 pkt 25 Ustawy o CIT, albowiem nie będzie to czynność związana z prowadzoną działalnością gospodarczą przez Wnioskodawcę, a nawet gdyby przyjąć, iż wskazana czynność stanowi działalność gospodarczą, to byłaby to działalność gospodarcza wymieniona w art. 5 ust. 1 pkt 1 lub 4 Ustawy o FR, w konsekwencji przysporzenie majątkowe wynikające ze wskazanej działalności, również byłoby objęte zwolnieniem z art. 6 ust. 1 pkt 25 Ustawy o CIT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Na wstępie należy zaznaczyć, że pytanie przedstawione przez Państwa we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyznacza zakres przedmiotowy tego wniosku. W związku z powyższym, wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (Państwa zapytania). Zatem, inne kwestie wynikające z opisu sprawy i własnego stanowiska, nieobjęte pytaniem, nie zostały rozpatrzone w niniejszej interpretacji.
Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm., dalej: updop):
Zwalnia się od podatku fundację rodzinną.
W myśl art. 6 ust. 6-7 updop:
6. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 25, nie ma zastosowania do podatku, o którym mowa w art. 24b i art. 24q.
7. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 25, nie ma zastosowania do działalności gospodarczej fundacji rodzinnej wykraczającej poza zakres określony w art. 5 ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej.
Zgodnie z art. 24r ust. 1 updop:
W zakresie w jakim fundacja rodzinna prowadzi działalność gospodarczą wykraczającą poza zakres określony w art. 5 ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej stawka podatku, o którym mowa w art. 19, wynosi 25% podstawy opodatkowania.
Wskazać należy, że fundacja rodzinna co do zasady nie będzie mogła wykonywać działalności gospodarczej w rozumieniu art. 3 ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 221). Wyjątek ma stanowić działalność, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, 3, 4 i 6 ufr, zgodnie z którym:
Fundacja rodzinna może wykonywać działalność gospodarczą w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221) tylko w zakresie:
1) zbywania mienia, o ile mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia;
3) przystępowania do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze, mających swoją siedzibę w kraju albo za granicą, a także uczestnictwa w tych spółkach, funduszach, spółdzielniach oraz podmiotach;
4) nabywania i zbywania papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze;
6) obrotu zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji rodzinnej w celu dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji rodzinnej.
Biorąc pod uwagę powyższe, dla celów opodatkowania fundacji rodzinnej szczególne znaczenie ma prawidłowe ustalenie, czy fundacja rodzinna prowadzi działalność zgodnie ze wskazanymi przez ustawodawcę wymogami. Zgodnie bowiem z art. 24r updop w zakresie, w jakim fundacja rodzinna prowadzi działalność gospodarczą wykraczającą poza zakres określony w art. 5 ufr, stawka CIT wynosi 25% podstawy opodatkowania.
Państwa wątpliwości w rozpatrywanej sprawie budzi kwestia ustalenia, czy wymiana cbETH na walutę fiducjarną będzie stanowiła dla Państwa zdarzenie neutralne podatkowo, tj. będzie objęta zwolnieniem z opodatkowania na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 25 Ustawy o CIT.
Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy o fundacji rodzinnej (Druk nr 2798), majątek fundacji rodzinnej, rozumiany jako aktywa, będzie stanowić mienie w rozumieniu Kodeksu cywilnego.
Zgodnie z art. 44 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061):
Mieniem jest własność i inne prawa majątkowe.
Nabywane przez Fundację rodzinną lub wnoszone do fundacji rodzinnej aktywa, w tym nabyte w przeszłości cbETH stanowiące w istocie kryptowaluty są mieniem w myśl powyższego przepisu.
Fundacja rodzinna jako osoba prawna jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych i co do zasady korzysta ze zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy CIT. Zwolnienie to nie ma zastosowania do działalności gospodarczej fundacji rodzinnej wykraczającej poza zakres określony w art. 5 ustawy z 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej (art. 6 ust. 7 ustawy o CIT).
Na aprobatę nie zasługuje podnoszony przez Państwa argument, że fundamentalnym atrybutem posiadania prawa do mienia jakim jest cbETH jest prawo do jego zbycia lub wymiany na walutę będącą prawnym środkiem płatniczym i nie powinno to być utożsamiane z działalnością gospodarczą.
W przypadku nabycia i zbycia waluty wirtualnej mamy do czynienia z działalnością gospodarczą wykraczającą poza zakres określony w art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej.
Okoliczność w postaci obowiązku zarządzania mieniem oraz zgodnie z celem istnienia Fundacji pomnożenie jej majątku i w związku z tym dokonywanie transakcji na walutach wirtualnych nie świadczy o tym, że aktywność taka nie spełnia przesłanki działalności gospodarczej. Gromadzenie mienia i zarządzanie nim nie wyklucza uznania, że mamy do czynienia z działalnością gospodarczą.
Definicja działalności gospodarczej zawarta jest w art. 3 ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 236) i zgodnie z nią:
Działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły.
W analizowanej sprawie spełnione są wszystkie przesłanki zawarte w tym przepisie, bowiem w sytuacji zbycia uprzednio nabytych lub wniesionych do Fundacji walut wirtualnych gdzie Fundacja rodzinna nabędzie lub dokonywać będzie zakupu za należące do niej środki pieniężne waluty wirtualnej (w oczekiwaniu na wzrost ich wartości w czasie) i dokona ich zbycia/wymiany na pieniądz fiducjarny oznacza zorganizowaną działalność zarobkową wykonywaną w imieniu fundacji i w sposób ciągły.
Prowadzenie przez Fundację Rodzinną działalności gospodarczej związanej z nabyciem/zakupem i wymianą/zbyciem walut wirtualnych (bez względu na późniejsze wydatkowanie/cel ich zbycia) nie oznacza, że Fundacja musi profesjonalnie zajmować się taką działalnością, czy też osiągać włącznie przychody z tego tytułu lub prowadzić działania nastawione na reklamowanie swojej działalności. Fundacja rodzinna ze względu na swoją specyfikę jest powołana do innych celów i nie będzie się promować, żeby dotrzeć do szerokiego grona klientów.
Z uwagi na specyfikę działalności fundacji rodzinnej nie ona będzie dokonywać działań, które podejmują podmioty profesjonalnie zajmujące się daną działalnością, bowiem zupełnie inny jest cel działalności fundacji rodzinnej. Fundacje rodzinne działają w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów, co wynika z art. 2 ust. 1 ufr, w konsekwencji ich działalność nie można zrównać z działalnością innych podmiotów które np. profesjonalnie zajmują się działalnością produkcyjną bądź usługową. Jednak działalnością gospodarczą nie jest tylko działalność produkcyjna lub usługowa skierowana do odbiorców zewnętrznych, ale także działalność, która nastawiona jest na zarobek i jest zorganizowana oraz wykonywana we własnym imieniu w sposób ciągły, a z taką z całą pewnością mamy do czynienia w przypadku obrotu walutami wirtualnymi przez fundację rodzinną bez względu na cel.
Pojęcie „zorganizowanej działalności” nie oznacza, że przedmiotem działalności danego podmiotu mają być wyłącznie czynności w danym zakresie i które stanowić będą podstawową działalność podmiotu. Zorganizowaną działalność należy rozumieć jako pewną formę usystematyzowanych czynności wykonywanych przez dany podmiot.
Jak wynika z internetowego Słownika Języka Polskiego (https://sjp.pwn.pl/):
- zorganizowany
1. «taki, który potrafi dobrze zaplanować i zorganizować swoje życie»
2. «odznaczający się dobrą organizacją»
- zorganizować
1. «zaplanować coś i przeprowadzić jakieś działanie»
2. «stworzyć zespół do wspólnego działania lub założyć instytucję, organizację itp.»
- zorganizować się
1. «zostać zorganizowanym»
2. «zrzeszyć się w organizacji, utworzyć grupę w celu osiągnięcia czegoś».
Niewątpliwie działalność Fundacji rodzinnej jest zorganizowana w pewnych ramach prawnych (jest zarejestrowanym podmiotem), a same czynności podejmowane przez fundację również z całą pewnością są przemyślane i zaplanowane, bowiem Fundacja w celu dokonania zakupu i sprzedaży waluty wirtualnej dokonuje analiz, musi zdecydować jaką walutę zakupi, w jakim momencie tego dokonać, a także w którym momencie zbyć. Ponadto, musi posiadać odpowiednie narzędzia, którymi się posłuży – niekoniecznie musi to być profesjonalny sprzęt (koparka) – ale z całą pewnością Fundacja rodzinna posiada urządzenia pozwalające na przeprowadzanie transakcji.
Ponadto, w celu możliwości udziału w procesie stakingu Wnioskodawca zawrze umowę z wyspecjalizowanym podmiotem. Powyższe wskazuje, że jest to zaplanowany ciąg zdarzeń, który świadczy o zorganizowaniu takiej działalności. Zatem przesłanka zorganizowania w przypadku działalności fundacji polegającej na zakupie i zbyciu walut wirtualnych jest spełniona.
Organ nie zgadza się również z twierdzeniem Państwa, że zakup i sprzedaż waluty wirtualnej przez Fundację rodzinną nie stanowią czynności spełniających przesłankę „ciągłości”.
O prowadzeniu działalności gospodarczej nie świadczy ilość dokonanych transakcji, zatem nawet dokonywanie incydentalnych transakcji z udziałem walut wirtualnych nie wyklucza uznania, że mamy do czynienia z prowadzeniem działalności gospodarczej. Zauważyć należy, że definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie Prawo przedsiębiorców nie uzależnia prowadzenia działalności gospodarczej od częstotliwości podejmowanych działań, a jedynie wskazuje, że ma to być działalność wykonywana w sposób ciągły. A z taką mamy do czynienia, bowiem Fundacja Rodzinna będzie istnieć w dłuższym okresie czasu i możliwe jest, że będzie w przyszłości dokonywać kolejnych transakcji na walutach wirtualnych.
Niewątpliwym także jest zarobkowy charakter podejmowanych działań przez Fundację rodzinną co wypełnia definicję działalności gospodarczej. Nie można pominąć faktu, że Fundacja nabywa waluty wirtualne, aby powiększyć ich wartość. Cel zarobkowy nie jest w tym przypadku niwelowany poprzez cel jakiemu przyświeca powołanie fundacji rodzinnej, tj. zarządzanie mieniem i zgodne z celem istnienia Fundacji pomnożenie wartości jej majątku.
Nawet jeśli dysponując środkami, Fundacja jest zobowiązana do ich lokowania i chronienia przed utratą wartości, a wśród możliwych sposobów zarządzania pieniędzmi jest również ulokowanie ich w walucie wirtualnej to nie oznacza to, że działania te są dokonywane poza działalnością gospodarczą, skoro wszelkie przesłanki takiej działalności są spełnione. To nie subiektywne odczucie podmiotu decyduje o tym czy prowadzi działalność gospodarczą czy nie. W przypadku spełnienia przesłanek wynikających z definicji działalności gospodarczej zawartej w Prawie przedsiębiorców, mamy do czynienia z działalnością gospodarczą niezależnie od tego czy podmiot chce aby działalność taka była uznana za działalność gospodarczą czy też nie.
W sprawie niewątpliwy jest charakter zarobkowy działań Fundacji Rodzinnej, bowiem nabywa ona walutę wirtualną, aby powiększyć ilość posiadanych środków pieniężnych (zainwestowanych w kryptowalucie), a następnie wymienić walutę wirtualną na prawny środek płatniczy.
Zatem obrót walutą wirtualną (tj. nabycie jej w drodze darowizny lub zakupu oraz zbycie poprzez dokonanie wymiany na pieniądz fiducjarny) należy uznać za działalność gospodarczą, o której mowa w art. 3 Prawa przedsiębiorców. W konsekwencji należy ustalić, czy taka działalność mieści się w zakresie dozwolonym dla Fundacji Rodzinnej przez art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej.
Działalność związana z nabyciem i zbyciem waluty wirtualnej wykracza poza dopuszczalny zakres, bowiem nie została ona wymieniona jako dozwolona działalność gospodarcza w żadnym z ośmiu punktów art. 5 ust. 1 ufr.
Pojęcie zbycia należy rozumieć szeroko, nie tylko jako sprzedaż, ale także dokonywanie innych czynności prawnych, na podstawie których następuje przeniesienie własności mienia. Zbycie waluty wirtualnej, niezależnie od formy zbycia nie mieści się w dozwolonym katalogu działalności gospodarczej fundacji rodzinnej, o której mowa w art. 5 ufr.
Analizując punkty, które mogłyby mieć zastosowanie w sprawie wskazać należy, że jak wynika z art. 5 ust. 1 pkt 1 ufr, fundacja rodzinna może wykonywać działalność gospodarczą w zakresie zbywania mienia, o ile mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia.
W analizowanej sprawie mamy do czynienia z nabyciem mienia (waluty wirtualnej) wyłącznie w celu dalszego jego zbycia poprzez wymianę na prawny środek płatniczy.
Z opisu sprawy wynika, że zgromadzony przez Fundatora majątek obejmuje m.in. kryptowaluty przechowywane przez Niego na portfelach lub specjalistycznych podmiotach. Profil inwestycyjny Fundatora w tym zakresie sprowadza się głównie do długoterminowego utrzymania nabytych kryptowalut celem osiągnięcia zysku z zakładanego wzrostu ich wartości. Ponadto, Fundator inwestuje także w kryptowaluty, które pozwalają na osiąganie dochodu pasywnego, gdzie dokonuje on wymiany jednej kryptowaluty na inną, w sytuacji gdy oczekuje wzrostu wartości tej innej kryptowaluty lub potencjału do generowania dochodu pasywnego, w szczególności gdy dostrzega on dobrą okazję inwestycyjną. Fundator także od czasu do czasu upłynnia część posiadaniach kryptowalut (wymienia je na prawny środek płatniczy) celem realizacji zysku ze wzrostu wartości lub aby zaspokoić swoje potrzeby życiowe.
W portfelu Fundatora znajdują się m.in. kryptoaktywa takie jak cbETH, które zostały nabyte przez Niego w drodze darowizny lub za pomocą własnych aktywów. Tokeny cbETH zostaną wniesione do Fundacji jako aktywo o znacznej wartości, które Fundacja może wymieniać na inne kryptowaluty lub sprzedawać w zamian za waluty fiducjarne.
Odnosząc się do powyższego zauważyć należy, że zgodnie z literalną definicją zawartą na stronie https://sjp.pwn.pl/slowniki /inwestycyjny.html - inwestycja to: 1. «przeznaczenie środków finansowych na powiększenie lub odtworzenie zasobów majątkowych» 2. «część dóbr wytworzonych, która nie jest przeznaczona do bezpośredniej konsumpcji» 3. «przedmiot będący efektem inwestowania» 4. «przeznaczenie środków finansowych i czasu na (czyjeś) kształcenie z myślą o korzyściach w przyszłości».
Mając na uwadze powyższe wyjaśnienia należy stwierdzić, że skoro mienie, o którym mowa we wniosku zostanie wniesione w celu powiększania jego wartości, czyli w celu inwestycyjnym, a następnie zbyte to nie jest to żaden z przypadków tzw. dozwolonej działalności gospodarczej. Z opisu sprawy nie wynika, aby mienie, o którym mowa we wniosku było wykorzystywane do prowadzenia działalności przez fundację - nie można zatem twierdzić, że nie zostanie nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia - w ramach prowadzenia działalności gospodarczej określonej w ufr.
Zatem, wniesienie do fundacji przez Fundatora oraz zakup przez Fundację rodzinną kryptowalut w postaci Tokenów cbETH ma miejsce wyłącznie w celu ich dalszego zbycia. Wniesione kryptowaluty będą docelowo zbywane w okolicznościach wskazanych we wniosku, a zbycie będzie następować celem realizacji zysku ze wzrostu wartości posiadanych kryptowalut. Co istotne zbycie/wymiana wniesionych/zakupionych walut wirtualnych będzie miała miejsce w sytuacji, gdy Fundator dostrzeże dobrą okazję inwestycyjną.
Wniesienie do fundacji nabytych przez Fundatora aktywów, a następnie ich wymiana/ sprzedaż traktowane jest przez Fundację jako inwestycja mająca przynosić korzyści ekonomiczne wynikające ze wzrostu ich wartości. Transakcje te obejmują wniesienie kryptowalut do Fundacji, a następnie ich zbycie/wymianę w momencie, gdy Fundacja osiągnie zakładany poziom zysku z przyrostu ich wartości. Tak samo ta kwestia wygląda w przypadku samodzielnego zakupu walut wirtualnych przez fundację rodzinną.
Działania fundacji związane z ww. kryptowalutami ograniczają się zatem do przechowywania (przetrzymywania) w celu wzrostu ich wartości i późniejszej sprzedaży czy też wymiany. W świetle powyższego uznać należy, że wnoszenie i zbywanie składników majątkowych w okolicznościach opisanych we wniosku nie jest działalnością gospodarczą dopuszczoną przez przepisy ufr. Przetrzymywanie tych aktywów w celach inwestycyjnych (wzrostu wartości) należy uznać za nabycie (wniesienie) w celu ich dalszego zbycia. W konsekwencji działania te nie kwalifikują się do dozwolonej działalności fundacji rodzinnej, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ufr.
Tym samym wymiana/sprzedaż krytowalut, jako mienia inwestycyjnego nie kwalifikuje się do dozwolonej działalności gospodarczej fundacji rodzinnej z uwagi na ich przetrzymywanie w celach inwestycyjnych. Jak wskazano we wniosku do Fundacji zostaną wniesione i przetrzymywane waluty wirtualne zakładając, że ulokowane w ten sposób środki pieniężne będą zwiększały swoją wartość.
Z uwagi na powyższe uznać należy, że celem nabywania przez fundację ww. składników majątku będzie działalność inwestycyjna, a zbycie (wymiana) kryptowalt nastąpi w sytuacji osiągnięcia oczekiwanego wzrostu ich wartości. Zatem, składniki te zostaną nabyte wyłącznie w celu ich dalszego zbycia.
W konsekwencji, dochód ze zbycia (wymiany) składników majątku na zasadach opisanych we wniosku będzie opodatkowany zgodnie z art. 24r ust. 1 updop jako wykraczający poza zakres działalności określonej w art. 5 ufr.
Zatem, w przypadku nabycia i zbycia waluty wirtualnej, niezależnie od formy w jakiej to zbycie jest dokonywane, mamy do czynienia z działalnością gospodarczą wykraczającą poza zakres określony w art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej.
W opisanym we wniosku przypadku, zastosowania nie może również mieć art. 5 ust. 3 ufr. Wynika z niego, że:
Przepis ust. 1 pkt 1 nie dotyczy praw wynikających z przystąpienia do podmiotów, o których mowa w ust. 1 pkt 3, i uczestnictwa w tych podmiotach oraz składników mienia, o których mowa w ust. 1 pkt 4.
Z oczywistych względów zbycia kryptowaluty nie można także uznać jako zbycia prawa wynikającego z przystąpienia do podmiotów, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 3 ustawy o fundacji rodzinnej i uczestnictwa w tych podmiotach. W przepisie tym wymienione zostały spółki handlowe, fundusze inwestycyjne, spółdzielnie oraz podmioty o podobnym charakterze, mające swoją siedzibę w kraju albo za granicą.
Ponadto, w ramach dozwolonej działalności gospodarczej fundacja rodzinna może m.in. nabywać i zbywać papiery wartościowe, instrumenty pochodne i prawa o podobnym charakterze.
Definicja papierów wartościowych oraz instrumentów pochodnych wynika z ustawy z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 722 ze zm.). Zgodnie z ww. ustawą papiery wartościowe i instrumenty pochodne są instrumentami finansowymi.
Przez papiery wartościowe należy rozumieć akcje, prawa poboru w rozumieniu Ksh, prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, a także inne zbywalne prawa majątkowe.
Natomiast instrument pochodny, to taki instrument finansowy, którego wartość zależy od wartości innego instrumentu finansowego zwanego instrumentem bazowym. Do instrumentów pochodnych zaliczane są m.in. opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne prawa majątkowe.
Z kolei, w ustawie z 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (tj. Dz.U. z 2023 r. poz. 1124 ze zm.) w art. 2 ust. 2 pkt 26 została zawarta definicja waluty wirtualnej, zgodnie z którą:
Ilekroć w ustawie jest mowa o walucie wirtualnej - rozumie się przez to cyfrowe odwzorowanie wartości, które nie jest:
a) prawnym środkiem płatniczym emitowanym przez NBP, zagraniczne banki centralne lub inne organy administracji publicznej,
b) międzynarodową jednostką rozrachunkową ustanawianą przez organizację międzynarodową i akceptowaną przez poszczególne kraje należące do tej organizacji lub z nią współpracujące,
c) pieniądzem elektronicznym w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych,
d) instrumentem finansowym w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi,
e) wekslem lub czekiem
- oraz jest wymienialne w obrocie gospodarczym na prawne środki płatnicze i akceptowane jako środek wymiany, a także może być elektronicznie przechowywane lub przeniesione albo może być przedmiotem handlu elektronicznego.
Z powyższych przepisów wynika zatem, że waluta wirtualna nie jest instrumentem finansowym, ani też nie może być uznana za prawo o podobnym charakterze do papierów wartościowych i instrumentów pochodnych, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4 ufr.
Przede wszystkim waluty wirtualne nie posiadają cech charakterystycznych dla instrumentów finansowych wymienionych wprost w przepisie, czyli papierów wartościowych i instrumentów pochodnych. Waluty wirtualne, to cyfrowe wyznaczniki wartości, którymi obrót nie podlega wysoce sformalizowanemu reżimowi obrotu instrumentami finansowymi ani też nadzorowi odpowiednich organów.
Ponadto, waluta wirtualna jest pojęciem zdefiniowanym ustawowo (w ustawie o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu), gdyby zatem zamiarem ustawodawcy było włączenie obrotu walutą wirtualną, do zakresu dozwolonej działalności gospodarczej fundacji rodzinnej, w art. 5 ust. 1 ufr powinny się znaleźć odpowiednie zapisy, co jednak nie ma miejsca.
Taka wykładnia znajduje potwierdzenie także w orzecznictwie sądów administracyjnych. W wyroku WSA w Poznaniu z 22 lutego 2024 r. sygn. akt I SA/Po 895/23 wskazał:
Sąd podziela stanowisko organu, że obrót walutą wirtualną wykracza poza zakres określony w art. 5 ust. 1 pkt 4 u.f.r. Nie można bowiem w świetle obowiązującego prawa uznać, że są to prawa o podobnym charakterze do papierów wartościowych lub instrumentów pochodnych. Nie mają bowiem cechy wspólnych na tyle istotnych, aby można uznać, że są to prawa podobne do papierów wartościowych albo instrumentów pochodnych.
(…)
Bez wątpienia waluta wirtualna nie jest papierem wartościowym, co jest w sprawie niesporne. W ocenie Sądu również nie można uznać, że jest prawem majątkowym podobnym do papieru wartościowego. Nie można bowiem doszukać się cech wspólnych. Nie powstaje w wyniku emisji, nie inkorporują prawa majątkowego odpowiadającego prawom wynikającym z akcji lub zaciągnięcia długu. Obrót nie jest kontrolowany przez instytucje państwowe czy międzynarodowe.
Podobnie wirtualna waluta nie ma cech wspólnych na tyle istotnych z instrumentami pochodnymi, by uznać je za prawa podobne.
(…)
W związku z powyższym w ocenie Sądu stanowisko organu, że wirtualnych walut nie można uznać za prawa o podobnych charakterze do papierów wartościowych i instrumentów pochodnych jest prawidłowe. Przepis art. 5 u.f.r. stanowi katalog zamknięty, do którego odnosi się art. 6 ust. 7 u.p.d.o.p. Przepis ten stanowi, jaką działalność gospodarczą może wykonywać fundacja rodzinna. Nie wymienia w żadnym punkcie obrotu walutą wirtualną.
W ramach dozwolonej działalności gospodarczej, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 6 ufr, fundacja rodzinna może dokonywać obrotu zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji rodzinnej w celu dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji rodzinnej.
Definicję zagranicznych środków płatniczych zawarto w art. 2 ust. 1 pkt 9 ustawy z 27 lipca 2002 r. prawo dewizowe (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1131), zgodnie z którą:
W rozumieniu ustawy zagranicznymi środkami płatniczymi są waluty obce i dewizy.
Z kolei w art. 2 ust. 1 pkt 10 i 12 prawa dewizowego wskazano, że:
W rozumieniu ustawy:
10) walutami obcymi są znaki pieniężne (banknoty i monety) będące poza krajem prawnym środkiem płatniczym, a także wycofane z obiegu, lecz podlegające wymianie; na równi z walutami obcymi traktuje się wymienialne rozrachunkowe jednostki pieniężne stosowane w rozliczeniach międzynarodowych, w szczególności jednostkę rozrachunkową Międzynarodowego Funduszu Walutowego (SDR);
12) dewizami są papiery wartościowe i inne dokumenty pełniące funkcję środka płatniczego, wystawione w walutach obcych.
Natomiast zgodnie z przytoczoną wcześniej definicją waluty wirtualnej, wynikającą z ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, waluta wirtualna nie jest prawnym środkiem płatniczym emitowanym przez NBP, zagraniczne banki centralne lub inne organy administracji publicznej, ani papierami wartościowymi i innymi dokumentami stanowiącymi środki płatnicze.
Waluta wirtualna nie stanowi także zagranicznego środka płatniczego, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 6 ustawy o fundacji rodzinnej. Bez znaczenia pozostaje zatem analiza spełnienia warunku wynikającego z powołanego przepisu, dotyczącego dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji rodzinnej.
W konsekwencji, dochód ze zbycia waluty wirtualnej na zasadach opisanych we wniosku będzie opodatkowany zgodnie z art. 24r ust. 1 updop jako wykraczający poza zakres działalności określonej w art. 5 ufr.
W świetle powyższego, nieprawidłowe jest Państwa stanowisko, zgodnie z którym wymiana cbETH przez Wnioskodawcę na prawny środek płatniczy będzie stanowiło dla niego zdarzenie neutralne podatkowo na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych, tj. będzie objęta zwolnieniem na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 25 Ustawy o CIT.
Zatem, Państwa stanowisko jest nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Odnosząc się do przywołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych wskazać należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego. Odnosząc się natomiast do przywołanych przez Państwa wyroków należy zaznaczyć, że orzeczenia sądowe są wiążące jedynie w sprawach, w których zapadły. Natomiast Organ, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkuje się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów, to nie ma możliwości zastosowania ich wprost, ponieważ nie stanowią materialnego prawa podatkowego.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).