Zaliczenie VATu z błędnie wystawionych faktur do kosztów uzyskania przychodów.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 lipca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 22 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości ujęcia w kosztach uzyskania przychodów wartości naliczonego podatku VAT.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwania z 19 września 2024 r. oraz 4 października 2024 r. – pismem z 30 września 2024 r. oraz z 15 października 2024 r. (data wpływu kolejno: 30 września 2024 r. oraz z 15 października 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

A. Sp. z o.o. Oddział w Polsce jest zarejestrowanym pod numerem KRS (…) oddziałem spółki zagranicznej. Oddział został zarejestrowany w Krajowym Rejestrze Sądowym pod wskazanym numerem KRS, oddziałowi został nadany również numer NIP 1. wpisany do ewidencji KRS.

Wyżej wymieniona Spółka z o.o. z siedzibą w Londynie otworzyła w Polsce oddział. Oddział jest płatnikiem podatków dochodowych, podatnikiem VAT jest spółka z siedzibą w Londynie. Zakupy usług i towarów są dokonywane na NIP spółki (matki) z siedzibą w Londynie, spółka ma prawo do odliczenia VAT. Deklaracje zawierają NIP spółki matki.

Niestety spółka napotyka problemy formalne związane z zakupem usług, takich jak usługi telekomunikacyjne, czy leasingi – dostawcy usług wystawiają faktury na oddział niezarejestrowany do VAT, kierując się danymi z KRS – czyli danymi oddziału. W związku z powyższym brak jest prawa do odliczenia podatku VAT z takich faktur. Koszty ponoszone są związane z prowadzoną działalnością i kosztami podatkowymi w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

Odbiorcą nabywanych usług jest oddział. Faktury opłacane są z konta bankowego oddziału. Spółka napotyka problemy formalne związane z zakupem usług takich jak usługi telekomunikacyjne, czy leasingi – dostawcy usług wystawiają faktury na oddział niezarejestrowany do VAT, kierując się danymi z KRS – czyli danymi oddziału.

Wielokrotnie występowano o wpisanie prawidłowych danych, jednak dostawcy kierują się danymi z KRS i nie akceptują innych dokumentów. A korzystanie z usług jest niezbędne dla funkcjonowania jednostki.

Pytania

Czy wartość podatku VAT, którego nie możemy odliczyć i który jest na fakturach z numerem NIP oddziału Spółki zagranicznej niezarejestrowanego do podatku VAT, jest kosztem podatkowym?

Państwa stanowisko w sprawie

Naszym zdaniem kwota podatku VAT, której nie możemy odliczyć i która jest na fakturach z numerem NIP oddziału Spółki zagranicznej niezarejestrowanego do podatku VAT, jest kosztem podatkowym.

Na gruncie podatku od towarów i usług spółka zagraniczna oraz jej oddział są traktowane jako jeden podatnik. Oddział zagraniczny nie prowadzi odrębnej od spółki działalności gospodarczej w Polsce. Prowadzona przez oddział działalność stanowi część działalności gospodarczej przedsiębiorcy zagranicznego.

Oddział posiada więc jedynie samodzielność organizacyjną (jest wydzielony ze struktur firmy macierzystej), natomiast nie posiada on możliwości prowadzenia działalności gospodarczej we własnym imieniu i na własny rachunek, zaś prowadzona działalność stanowi jedynie część działalności gospodarczej przedsiębiorcy zagranicznego.

Przedsiębiorca zagraniczny jest więc podatnikiem podatku VAT i to on jako „główny podmiot” podlega obowiązkowi rejestracji do podatku VAT i w przypadku oddziału Spółki A. Sp. z o.o. Oddział w Polsce podmiotem zarejestrowanym do VAT jest Spółka B. Private Company Limited By Shares – zarejestrowana w rejestrze VAT pod numerem 2.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami Faktura dokumentująca sprzedaż towarów lub usług na rzecz oddziału lub sprzedaż przez oddział powinna zawierać pełną nazwę przedsiębiorcy zagranicznego z dopiskiem „oddział w Polsce", adres podmiotu zagranicznego, który może zostać uzupełniony o adres jego oddziału w Polsce oraz numer identyfikacji podatkowej tego przedsiębiorcy nadany na potrzeby dokonywania rozliczeń podatkowych w Polsce.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2024 r. poz. 361) - dalej u.p.t.u., oddział zagranicznego przedsiębiorcy nie stanowi oddzielnego podatnika VAT. W rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług to spółka zagraniczna jest podatnikiem tego podatku i powinna być w tym celu zarejestrowana jako podatnik.

Natomiast zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 4 i pkt 5 u.p.t.u. faktura powinna obowiązkowo zawierać numery NIP nabywcy i podatnika VAT. Jeżeli faktura tych danych nie zawiera, to jest to faktura wystawiona w sposób wadliwy.

Na potwierdzenie powyższego warto przytoczyć pismo Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 9.02.2024 r, 0114-KDIP1-2.4012.546.2023.2.RST, w którym czytamy:

Przechodząc do kwestii kosztów podatkowych, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm. – dalej u.p.d.o.p.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Wyłączenia od kosztów uzyskania przychodu zostały zawarte w art. 16 u.p.d.o.p.

Jeśli zatem w ocenie firmy wskazane koszty można zakwalifikować do kosztów uzyskania przychodu, w następnym kroku należy zastanowić się nad prawidłowym ich udokumentowaniem. W tej kwestii ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych odwołuje się w art. 9 ust. 1 u.p.d.o.p. do ustawy o rachunkowości. Zgodnie z art. 20 ustawy z 29.09.1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2023 r. poz. 120 ze zm.) - dalej u.r., podstawę zapisów w księgach rachunkowych stanowią dowody księgowe stwierdzające dokonanie operacji gospodarczej, do których zaliczane są m.in. dowody źródłowe otrzymane od kontrahentów.

Ponadto, art. 21 ust. 1. u.r. zawiera enumeratywny wykaz wymogów formalnych jakie powinien zawierać dowód księgowy, w tym określenie stron dokonujących operacji wraz z nazwami oraz adresami. W praktyce najczęściej przyjmuje się, że funkcję dowodu księgowego przyjmuje faktura.

Zgodnie z orzecznictwem, nawet w przypadku, gdy faktura nie spełnia wszystkich wymogów z ustawy o VAT może być uznana za dowód księgowy, na którego podstawie firma zaliczyłaby wydatek do kosztów uzyskania przychodu.

Zgodnie z wyrokiem WSA w Łodzi z 8.06.2011 r., I SA/Łd 495/11:

Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał ponadto, że przepisy ustawy o rachunkowości nie mają charakteru podatkotwórczego, dlatego też, zaliczając dane wydatki do kosztów uzyskania przychodu, należy korzystać wyłącznie z przepisów podatkowych. W konsekwencji za „koszt uzyskania przychodu można uznać również wydatek, który został udokumentowany nierzetelnym lub wadliwym dowodem księgowym, jeżeli w toku postępowania podatkowego podatnik wykaże, że operacja gospodarcza opisana w tym dowodzie faktycznie wystąpiła oraz, że poniósł jej koszt”.

Podsumowując, nawet dokument nie spełniający wszystkich wymogów ustawy o VAT (błędnie wystawiony), może stanowić podstawę do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów, pod warunkiem że podatnik wykaże, iż taka operacja gospodarcza faktycznie miała miejsce (opisana w tym dowodzie) oraz że poniósł jej koszty. Oznacza to, że dla prawidłowego rozliczenia podatku dochodowego od osób prawnych (a zatem też kosztów uzyskania przychodu) istotne jest wykazanie przez podatnika zaistnienia danej operacji gospodarczej, bez względu na to, czy posiadany dowód księgowy jest wadliwy, czy też nie.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm. – dalej ustawa o CIT):

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu ze źródła przychodu lub realną szansą powstania przychodu podatkowego, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła jego uzyskiwania.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

• został poniesiony przez podatnika – w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
• jest definitywny (rzeczywisty) – wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu enumeratywnie wymienionych w stosownych przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo–skutkowym z osiągniętymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.

Art. 16 ust. 1 ustawy o CIT zawiera enumeratywną listę wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów, co oznacza, że każdy koszt, dający się zakwalifikować do którejkolwiek z pozycji wymienionej na liście, nie będzie mógł być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, nawet jeśli był poniesiony w celu osiągnięcia przychodów.

Ustawodawca przewidział wyłączenie dotyczące możliwości zaliczenia naliczonego podatku VAT do kosztów uzyskania przychodów.

W myśl przepisu art. 16 ust. 1 pkt 46 ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów:

Zgodnie z tym przepisem podatku VAT z zasady nie uważa się za koszt podatkowy, jednak uwzględnia on też wyjątki, w których uznany zostanie za koszt uzyskania przychodów.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że A. Sp. z o.o. Oddział w Polsce jest oddziałem spółki zagranicznej z siedzibą w Wielkiej Brytanii. Oddział jest płatnikiem podatków dochodowych, podatnikiem VAT jest spółka z siedzibą w Londynie. Zakupy usług i towarów są dokonywane na NIP spółki (matki) z siedzibą w Londynie, spółka ma prawo do odliczenia VAT.

Spółka napotyka jednak problemy formalne związane z zakupem usług – dostawcy usług wystawiają faktury na oddział niezarejestrowany do VAT, kierując się danymi z KRS – czyli danymi oddziału. W związku z tym brak jest prawa do odliczenia podatku VAT z takich faktur. Koszty ponoszone są związane z prowadzoną działalnością i kosztami podatkowymi w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Wielokrotnie występowano o wpisanie prawidłowych danych, jednak dostawcy kierują się danymi z KRS i nie akceptują innych dokumentów. A korzystanie z usług jest niezbędne dla funkcjonowania jednostki.

Państwa wątpliwości dotyczą możliwości zaliczenia kwoty podatku VAT z takich, błędnie wystawionych, faktur do kosztów uzyskania przychodów.

Kosztem uzyskania przychodów będzie taki koszt, który spełnia łącznie następujące warunki:

• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodów podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą (istnieje racjonalny związek między wydatkiem a prowadzoną działalnością),
• poniesiony został w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z 11 marca 20024 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361; dalej: ustawa o VAT):

Przepis ten określa, kto jest podatnikiem podatku od towarów i usług, nie określa natomiast, czy oddział zagranicznego przedsiębiorcy stanowi oddzielnego podatnika VAT.

Art. 15 ust. 2 ustawy o VAT stanowi definicję, czym jest działalność gospodarcza:

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie o podatku od towarów i usług ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Kwestie dotyczące funkcjonowania oddziału podmiotu zagranicznego działającego w Polsce regulują przepisy ustawy z 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 470; dalej: ustawa o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych).

Stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych:

Pojęcie „oddział” zdefiniowano w art. 3 pkt 4 ustawy o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych, jako:

Art. 15 ustawy o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych stanowi, że:

W myśl art. 19 pkt 1 ustawy o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych:

W świetle powołanych regulacji prawnych, podmiot zagraniczny prowadzący działalność na terytorium Polski w formie oddziału, zarejestrowany dla potrzeb podatku od towarów i usług, traktowany jest jako jeden podmiot – przedsiębiorca zagraniczny. Rejestracja tego oddziału jest jednoznaczna z rejestracją przedsiębiorcy zagranicznego. Oddział posiada więc jedynie samodzielność organizacyjną (jest wydzielony ze struktur firmy macierzystej), natomiast nie posiada możliwości prowadzenia działalności gospodarczej we własnym imieniu i na własny rachunek, zaś prowadzona działalność stanowi jedynie część działalności gospodarczej przedsiębiorcy zagranicznego. Zatem podmiotem prowadzącym działalność w Polsce pozostaje, pomimo utworzenia i funkcjonowania oddziału w Polsce, przedsiębiorca zagraniczny. W kontekście posiadanej podmiotowości prawnej należy stwierdzić, że oddział nie jest odrębnym podmiotem w stosunku do jednostki macierzystej, lecz jest jej częścią.

Kwestie dotyczące zasad wystawiania faktur i faktur korygujących zawarte zostały w art. 106a-106g ustawy o VAT.

Należy wskazać, że zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT:

Faktury są dokumentami potwierdzającymi rzeczywiste transakcje gospodarcze dokonywane przez podatnika. Faktura pełni szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku od towarów i usług, dlatego też niezwykle istotne jest prawidłowe oznaczenie wszystkich elementów faktury.

Dane które powinna zawierać faktura, zostały wskazane w art. 106e ust. 1 ustawy, gdzie w pkt 3-5 wymieniono:

Z cytowanych przepisów wynika, że faktura dokumentująca sprzedaż/nabycie towarów i/lub usług powinna zawierać dane dotyczące nabywcy i sprzedawcy, określone w cytowanym przepisie. Ponadto faktura powinna zawierać, stosownie do art. 106e ust. 1 pkt 4 i 5 ustawy o VAT, numery, za pomocą których zarówno nabywca jak i sprzedawca są zidentyfikowani dla podatku lub podatku od wartości dodanej.

Jednocześnie, stosownie do art. 160 ust. 3 ustawy o VAT od 1 maja 2004 r. oddział jako forma organizacyjna przestał być odrębnym podatnikiem podatku od towarów i usług i jest obowiązany we wszystkich sprawach związanych z rozliczeniem podatku VAT do posługiwania się numerem NIP jednostki macierzystej.

Faktura pełni szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku od towarów i usług, dlatego istotne jest prawidłowe oznaczenie wszystkich jej elementów. Prawidłowość materialno-prawna faktury zachodzi wówczas, gdy odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze.

Z powyższych przepisów wynika, że prawidłowo wystawiona faktura powinna zawierać nazwę spółki macierzystej z jej danymi i numerem NIP.

Skoro więc wystawione dla Państwa faktury zawierają błędne dane, tzn. dane Oddziału z KRS, w tym NIP oddziału – są one wadliwe. Tym samym wydatki na nabycie wskazanych przez Państwa usług nie są właściwie udokumentowane.

Ponadto, wystawionych faktur nie dotyczą wyjątki wskazane w art. 16 ust. 1 pkt 46, tzn.

• nie są Państwo podatnikiem zwolnionym od podatku od towarów i usług,
• nie są to usługi nabyte w celu świadczenia usług zwolnionych od podatku od towarów i usług,
• nie dotyczy to sytuacji, w której, zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług, podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług – jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.

Podsumowując, wartość podatku VAT, którego nie mogą Państwo odliczyć ze względu na błędnie wystawioną fakturę z numerem NIP oddziału Spółki zagranicznej niezarejestrowanego do podatku VAT, nie może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów.

Wobec powyższego Państwa stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pytanie przedstawione przez Państwa we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyznacza zakres przedmiotowy tego wniosku. Wydana interpretacja dotyczy więc tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa zapytania. Inne kwestie wynikające z opisu sprawy i własnego stanowiska, nieobjęte pytaniem nie zostały rozpatrzone w niniejszej interpretacji.

Odnosząc się do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych wskazać należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach innych podmiotów i nie wiążą organu w sprawie będącej przedmiotem wniosku.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2023 r., poz. 2383 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 z późn. zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2023 r., poz. 2383 ze zm.).