Interpretacja indywidualna z dnia 18 października 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB1-1.4010.429.2024.2.AW
Temat interpretacji
Dotyczy ustalenia czy kwoty wypłacane poszkodowanemu pracownikowi, na podstawie prawomocnego wyroku sądu, zgodnie z treścią zawartego pomiędzy stronami porozumienia opisanego we wniosku, stanowić będą dla Wnioskodawcy koszty uzyskania przychodu.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
30 lipca 2024 r. wpłynął za pośrednictwem platformy ePUAP Państwa wniosek z tego samego dnia o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia czy kwoty wypłacane poszkodowanemu pracownikowi, na podstawie prawomocnego wyroku sądu, zgodnie z treścią zawartego pomiędzy stronami porozumienia opisanego we wniosku, stanowić będą dla Wnioskodawcy koszty uzyskania przychodu.
Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 25 września 2024 r. (data wpływu tego samego dnia).
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca jest spółką komandytową, posiadającą nieograniczony obowiązek podatkowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Spółka komandytowa powstała w (...) 2018 r. z przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Z kolei spółka z ograniczoną odpowiedzialnością powstała w (...) 2018 r. z przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą. Jednoosobowa działalność gospodarcza powstała w latach (...).
Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w tym samym zakresie co jego poprzednicy prawni, tj. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, a jeszcze wcześniej osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą (dalej: „...”). Wskazane wyżej przekształcenia dokonane zostały w trybie art. 551 § 1 i § 5 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (dalej jako „k.s.h”). Przedmiotem przeważającej działalności Wnioskodawcy, jak i jego poprzedników prawnych, (…).
W (...) r. doszło do wypadku podczas wykonywanych prac przez jednego z pracowników przedsiębiorstwa (...) Na skutek zdarzenia pracownik doznał (...). W (...) r. poszkodowany pracownik wystąpił na drogę sądową domagając się zasądzenia od (...), jako prowadzącego działalność gospodarczą, kwoty (…) zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę powstałą na skutek ww. wypadku wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, a także kwot (…) zł i (…) zł tytułem odszkodowania w związku z poniesionymi kosztami, m.in. dojazdu do placówek medycznych oraz kosztów procesu.
Wyrokiem z dnia (...) 2023 r., który stał się prawomocny w 2024 r., Sąd Okręgowy zasądził od (...) na rzecz poszkodowanego pracownika:
- kwotę (…) zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie,
- kwotę (…) zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz
- orzekł o obowiązku uiszczenia na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego, kwoty (…) zł tytułem zwrotu kosztów sądowych.
Sąd, orzekając o podstawie odpowiedzialności, wskazał na przepis art. 435 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (dalej jako „k.c.”), którego przesłankę stanowi ryzyko wyrządzenia szkody związane z działalnością gospodarczą. Przedmiotowy wyrok został wydany przeciwko (...), jako osobie fizycznej wykonującej we własnym imieniu działalność gospodarczą, którego następcą prawnym na skutek przedstawionych wyżej przekształceń stał się Wnioskodawca - spółka komandytowa. Niemniej, w toku postępowania sądowego nie przekazano informacji o przekształceniu (...) w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, a następnie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę komandytową, w konsekwencji czego obowiązek zapłaty odszkodowania oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę na rzecz poszkodowanego pracownika, orzeczono w stosunku do (...), nie zaś Wnioskodawcy - spółki komandytowej, powstałej, jak już wskazano, z przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która to spółka powstała z przekształcenia jednoosobowej (...).
W związku z powyższym, w dniu (...) 2024 r., Wnioskodawca zawarł z powodem - poszkodowanym pracownikiem, porozumienie, w którym ten wyraził zgodę na przejście obowiązku realizacji prawomocnego wyroku na Wnioskodawcę jako następcę prawnego (...) będącego wówczas pracodawcą poszkodowanego. Jednocześnie strony porozumienia potwierdziły, że część zasądzonej kwoty tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę została uiszczona przez Wnioskodawcę na rzecz poszkodowanego pracownika, tj. kwota w wysokości (…) zł, natomiast pozostała część, tj. kwota w łącznej wysokości (…) zł, zostanie uregulowana w przyszłości zgodnie z ustalonym harmonogramem spłat.
Ponadto, w uzupełnieniu wniosku z 25 września 2024 r. wskazali Państwo, że zgodnie z ustalonym przez sąd w prawomocnym wyroku stanem faktycznym, w dniu (...) 2012 r. poszkodowany pracownik pracował w brygadzie wraz z (...) przy wycince gałęzi i odrostów drzew i krzewów wzdłuż linii średniego napięcia w okolicach miejscowości X. Na prace zaplanowane we wskazanym dniu, zakład energetyczny nie wydał zgody na wyłączenie linii, podobnie jak na prace ponad wysokość 3 metrów od poziomu 0. Przed rozpoczęciem pracy (...), wykonujący wówczas we własnym imieniu działalność gospodarczą (którego następcą prawnym na skutek okoliczności przedstawionych we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej prawa podatkowego stał się Wnioskodawca), przeprowadził odprawę, wskazując miejsce i sposób prowadzenia wycinki z brygadzistami.(...) przekazał brygadzistom, że linia jest pod napięciem, nie zostanie wyłączona, a wycinka ma być prowadzona z ziemi - poziomu 0 do wysokości 3 metrów. W tym celu (...) wydał pracownikom sprzęt: piły i drabiny. Wycinka z poziomu 0 miała być prowadzona za pomocą pił osadzonych na 2-metrowych sztycach, natomiast wycinka z drabin wyłącznie przy użyciu pił ręcznych, do łącznej wysokości 3 metrów.
(...)
W konsekwencji powyższego:
- dopuszczono w dniu (...) r. poszkodowanego pracownika do wykonywania pracy bez orzeczenia lekarskiego świadczącego o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy, operator podnośnika, do prac na wysokości;
- dopuszczono w dniu (...) r. poszkodowanego pracownika do wykonywania pracy przy obsłudze podnośnika koszowego bez posiadania w tym zakresie uprawnień.
Ukończony przez pracownika kurs zapobiegania wypadkom przy pracy na stanowisku (...) (dokument wydany przez (…)) nie uprawniał go do obsługi podnośnika koszowego.
Jak ustalił Sąd, z instrukcji użytkowania sporządzonej przez producenta samochodu (...) z zainstalowanym podnośnikiem koszowym, wynika że:
- (...) „maszyna przeznaczona jest do przemieszczania osób na wysokości (...) jakiekolwiek użytkowanie inne niż wskazane, które nie zostało opisane lub nie wynika z treści niniejszego podręcznika należy traktować jako niewłaściwe, a co za tym idzie niedozwolone (...)” - pkt 2.2;
- „(...) podczas przenoszenia się w inne miejsce zabrania się transportowania przedmiotów na platformie (...)” - pkt 3.1 (rys. 3.1.26).
(...)
Ponadto z akt sprawy wynika, że powyższe obostrzenia w trakcie prowadzonych prac nie były wdrożone. Zatem w dniu (...) r. dopuszczalna odległość ustawienia najdalej wysuniętego punktu samochodu z koszem podnośnika od skrajnego nieuziemionego przewodu linii elektroenergetycznej o napięciu 20 kV powinna wynosić minimum 10 m, a nie jak podał to pracodawca (...) - 5 m. W konsekwencji dopuszczono do wycinki drzew i gałęzi przy czynnej linii elektroenergetycznej napowietrznej o napięciu 20kV pomimo:
- wykonywania prac przy użyciu podnośnika koszowego bez zachowania dopuszczalnej odległości ustawienia samochodu z podnośnikiem koszowym od skrajnego nieuziemionego przewodu tej linii oraz bez zachowania dopuszczalnej odległości ustawienia kosza podnośnika od skrajnego nieuziemionego przewodu tej linii - tj. zachowania 10 m strefy niebezpiecznej;
- używania przez (...) w koszu podnośnika narzędzia (piły spalinowej umieszczona na metalowej sztycy), które mogło zbliżyć do przewodów na odległość mniejszą niż bezpieczna - 1.4 m.
(...)
Sąd ustalił, że najważniejszym elementem w przeprowadzaniu instruktażu stanowiskowego jest przekazanie pracownikowi informacji o zagrożeniach jakie mogą wystąpić w środowisku pracy. Właściwa identyfikacja tych zagrożeń powinna zapewnić organizację pracy i stanowisk pracy w sposób zabezpieczający pracowników przed zagrożeniami wypadkowymi.
Wyżej wymienione nieprawidłowości wskazują, że w dniu (...) r. nie były przestrzegane przepisy (procedury) w zakresie wykonywania prac w warunkach szczególnie niebezpiecznych - przy czynnej napowietrznej linii elektroenergetycznej o napięciu 20kV oraz, że nie był sprawowany skuteczny nadzór w trakcie przygotowania i prowadzenia tych prac.
Z akt sprawy wynika, że w dniu (...) r. na odcinku na którym wykonywał pracę poszkodowany pracownik funkcję brygadzisty mógł pełnić (...) (zatrudniony jako (...) w ramach umowy cywilnoprawnej).
Jeżeli wskazana przez (...). wyżej procedura wykonywania prac przy napowietrznych czynnych liniach elektroenergetycznych była przyjęta, może to świadczyć, że (...) jako (...) podjął decyzję (...)
(...)
Sąd stwierdził, że brak jest przesłanek świadczących, że poszkodowany pracownik swoim postępowaniem naruszył przepisy i zasady bhp podczas wykonywanych prac.
W zakładzie funkcjonowała struktura organizacyjna określająca stosunki nadrzędności i podporządkowania pracowników. Jeżeli była więc wydana przez pracodawcę decyzja zakazująca prowadzenia wycinki drzew przy użyciu podnośnika ze względu na czynną linię 20kV, to wiedzę tę posiadali tylko brygadziści, którzy uczestniczyli w porannej naradzie z (...). W dniu (...) r. (...) był (...) oraz mógł pełnić funkcję brygadzisty, a z jego zeznań wynika, że miał on wiedzę, że linia napowietrzna elektroenergetyczna 20kV jest pod napięciem.
Poszkodowany pracownik nie uczestniczył w spotkaniach organizacyjnych, na których były omawiane kwestie związane z zakresem prowadzonych prac oraz obostrzeń jakie powinny być w trakcie nich wdrożone. Pracownikom powinny być (zgodnie ze schematem organizacyjnym) przekazywane przez osoby kierujące informacje dotyczące prowadzonych prac. Poszkodowany pracownik nie był pilarzem (nie mógł decydować, gdzie ma być prowadzona wycinka), został do tych prac skierowany jako (...).
W związku z powyższym użycie podnośnika koszowego w dniu (...) r. w danym miejscu prowadzonej wycinki nie mogło być decyzją poszkodowanego pracownika.
W prawomocnym wyroku Sąd wskazał, że poczynione ustalenia faktyczne wskazują, iż pracodawca - (...), dopuścił się szeregu uchybień z zakresu BHP. Co jednak istotne, orzekając o odpowiedzialności (...). Sąd obarczył go odpowiedzialnością na zasadzie ryzyka, stosownie do art. 435 k.c., nie zaś na zasadzie winy zgodnie z art. 415 k.c.
W uzasadnieniu wyroku wskazano wprost, iż w ocenie Sądu przeprowadzone postępowanie jednoznacznie wykazało istnienie przesłanek odpowiedzialności deliktowej pozwanego pracodawcy, skutkujących uwzględnieniem powództwa co do zasady. Podstawą odpowiedzialności pozwanego jest omówiony wyżej przepis art. 435 k.c.
W prawomocnym wyroku Sąd wskazał, że przebadane przez niego okoliczności sprawy wykluczyły przyczynienie się poszkodowanego pracownika do wypadku przy pracy.
Poszkodowany pracownik miał ukończone szkolenie wstępne z zakresu BHP - udzielono mu instruktarzu ogólnego oraz instruktarzu stanowiskowego na stanowisku kierowca - operator podnośnika. Posiadał również ukończony kurs zapobiegania wypadkom przy pracy na stanowisku operator wózków widłowych (dokument został wydany przez (…), przy czym (...).
W dniu (...) r. poszkodowany pracownik uzyskał świadectwo kwalifikacyjne nr (…) uprawniające do wykonywania pracy na stanowisku eksploatacji w zakresie konserwacji, remontów, montażu dla urządzeń, instalacji i sieci wytwarzających, przetwarzających, przesyłających i zużywających energię elektryczną: urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych o napięciu nie wyższym niż 1kV, urządzeń instalacji i sieci o napięciu znamionowym powyżej 1kV oraz sieci elektrycznego oświetlenia ulicznego. Podczas kursu przygotowawczego wyjaśniano czym jest łuk energetyczny. Uprawnienia te były wymagane, aby poszkodowany pracownik mógł wjeżdżać podnośnikiem pod słupy napowietrznych linii energetycznych.
(...) wydał powodowi ubranie robocze letnie, koszulkę i buty robocze letnie. Poszkodowany pracownik był szkolony jakie są zagrożenia przy pracy z użyciem podnośnika przy liniach.
Jak wskazano w odpowiedź do pkt 5, w prawomocnym wyroku Sąd wskazał, że przebadane przez niego okoliczności sprawy wykluczyły przyczynienie się poszkodowanego pracownika do wypadku przy pracy. Wobec powyższego należy stwierdzić, że poszkodowany pracownik podczas wykonywania prac zachował szczególną ostrożność, skoro jego zachowanie pozostawało bez wpływu na wypadek.
Pytanie
Czy kwoty wypłacane poszkodowanemu pracownikowi, na podstawie prawomocnego wyroku sądu, zgodnie z treścią zawartego pomiędzy stronami porozumienia opisanego we wniosku, stanowić będą dla Wnioskodawcy koszty uzyskania przychodu?
Państwa stanowisko w sprawie
W ocenie Wnioskodawcy, kwoty zasądzone prawomocnym wyrokiem sądu, wypłacane zgodnie z treścią zawartego pomiędzy stronami porozumienia, stanowią koszty uzyskania przychodu, gdyż są to wydatki związane z funkcjonowaniem Wnioskodawcy.
Ponadto wydatki te nie zostały wyłączone przez Ustawodawcę z kosztów podatków, w szczególności nie mieszczą się w zakresie regulacji art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm., dalej jako „ustawa o CIT”).
Z uwagi na przekształcenia prawne formy prowadzanie działalności gospodarczej Wnioskodawcy, doszło do sukcesji prawnej przedsiębiorcy - (...), który prawomocnym wyrokiem sądu został zobligowany do uiszczenia kwoty tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia, na rzecz spółki komandytowej - Wnioskodawcy.
Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.
Na gruncie przywołanej regulacji, zasadą jest uwzględnianie jako koszty uzyskania przychodu wszelkich wydatków potencjalnie zmierzających do uzyskania, zwiększenia, zachowania lub zabezpieczenia przychodów powstałych po stronie podatnika. Jednocześnie należy nadmienić, że podstawową cechą kosztu podatkowego jest związek z przychodem, ewentualnie z zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów.
Na gruncie niniejszej sprawy, w ocenie Wnioskodawcy, fakt występowania związku pomiędzy wypłatą odszkodowania a zabezpieczeniem przychodów nie budzi żadnych zastrzeżeń. Zatem w przypadku, gdy podatnik wykaże, że poniesiony wydatek jest racjonalnie i gospodarczo uzasadniony, zgodnie z celem wskazanym w art. 15 ustawy o CIT, uznany on będzie za koszt podatkowy.
Zatem kosztem uzyskania przychodów będzie koszt, który łącznie spełnia poniższe warunki:
1) został poniesiony przez podatnika, a zatem został pokryty z zasobów majątkowych podatnika,
2) wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona, jest on więc definitywny, rzeczywisty,
3) pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
4) poniesiony został w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów,
5) został właściwie udokumentowany,
6) nie znajduje się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT Ustawodawca nie uznał za koszty uzyskania przychodów.
Ad 1)
W pierwszej kolejności podatnik, chcący zakwalifikować dany wydatek jako koszt podatkowy, musi istotnie go ponieść. Pojęcie to nie zostało jednak zdefiniowane przez Ustawodawcę na gruncie ustawy o CIT, dlatego w tym miejscu należy odnieść się do poglądu panującego w orzecznictwie sądów administracyjnych, a wyrażonym przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia z dnia 17 grudnia 2019 r., sygn. akt II FSK 367/18. NSA wskazał, że „przez „poniesienie” kosztu należy w takim wypadku rozumieć zarówno poniesienie wydatku, jak i zakwalifikowanie faktycznie zrealizowanego odpisu lub innego zmniejszenia aktywów lub zwiększenia strat. (...) A zatem, „poniesienie kosztu” nie będzie wiązało się wyłącznie z faktycznym poniesieniem przez podatnika określonego wydatku (w rozumieniu wypływu wartości pieniężnych z jego majątku), lecz również z czynnościami skutkującymi jakimkolwiek zmniejszeniem jego aktywów czy też zwiększeniem strat obecnie lub w przyszłości. (…) przez „poniesienie kosztu” należy rozumieć pokrycie kosztów z własnych zasobów majątkowych podatnika”. W ślad za przedstawionym wyżej, dominującym poglądem, należy wskazać, że koszt będzie uznany za poniesiony jedynie wówczas, gdy w majątku podatnika doszło do rzeczywistego uszczuplenia poprzez zmniejszenie jego aktywów, bądź zwiększenie pasywów.
Jak wskazano w opisie stanu faktycznego, w trakcie prac prowadzonych przez pracowników (...) doszło do wypadku, w wyniku którego jeden z pracowników (...). Sąd Okręgowy, uwzględniając powództwo poszkodowanego pracownika, prawomocnym wyrokiem zasądził od (...) kwotę w wysokości (…) zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, kwotę w wysokości (…) zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz kwotę w wysokości (…) zł tytułem zwrotu kosztów sądowych. Część z zasądzonych kwot, tj. kwota w wysokości (…) zł, została uiszczona przez Wnioskodawcę na rzecz poszkodowanego pracownika, pozostała cześć, tj. kwota w łącznej wysokości (…) zł, zostanie uregulowana w przyszłości, zgodnie z postanowieniami powoływanego porozumienia z dnia (...) 2024 r.
Nie ulega więc wątpliwości, że w części doszło do rzeczywistego rozchodu środków pieniężnych będących w posiadaniu Wnioskodawcy, co w istocie spowodowało trwałe uszczuplenie jego majątku.
Z kolei uregulowanie w przyszłości pozostałej części zasądzonej kwoty również spowoduje trwałe uszczuplenie w majątku Wnioskodawcy, zatem i w tym przypadku dojdzie do rzeczywistego rozchodu środków pieniężnych będących w jego posiadaniu.
Ad 2)
Z racji, że wyrok sądu posiada przymiot prawomocności oraz Wnioskodawca zawarł z poszkodowanym pracownikiem porozumienie potwierdzające rozmiar zasądzonych kwot, a także harmonogram ich spłat, wysokość poniesionych przez Wnioskodawcę wydatków na odszkodowanie oraz zadośćuczynienie nie ulegnie zmianie, a wartość poniesionego wydatku nie zostanie zwrócona, przez co wydatek jest/będzie definitywny oraz ostateczny, spełniając tym samym przesłankę „definitywności” kosztu.
Ad 3) i 4)
Kolejną przesłankę uprawniającą podatnika do uznania danego wydatku za koszt podatkowych, tj. konieczność istnienia związku wydatku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, należy rozpatrywać w oparciu o przesłankę dotyczącą celu, w jakim wydatek ten został poniesiony.
Odnosząc się do pierwszej ze wskazanych wyżej przesłanek, należy ponownie wskazać, że przedmiotem przeważającej działalności Wnioskodawcy są roboty związane z budową linii telekomunikacyjnych i elektroenergetycznych.
W ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca przyjmuje m.in. zlecenia realizacji wycinki drzew oraz gałęzi pod liniami energetycznymi. Wnioskodawca prowadzi działalność w tym samym zakresie, w którym była ona prowadzona przez (...) - poprzednika prawnego Wnioskodawcy.
Immanentną cechą tego typu działalności jest ryzyko związane z możliwością wystąpienia rozmaitych wypadków pracowniczych, m.in. na skutek porażenia prądem podczas wykonywania obowiązków w bliskiej odległości linii energetycznych.
Specyfika warunków pracy jest więc nierozerwalnie związana z możliwością wystąpienia różnych zagrożeń mogących spowodować uszkodzenia ciała, wywołanie rozstroju zdrowia, a w skrajnych wypadkach nawet utratę życia.
Zdarzenia powodujące uszczerbek na zdrowiu niejednokrotnie skutkują możliwością wystąpienia przez pracowników Wnioskodawcy na drogę sądową w celu przyznania im przewidzianych prawem świadczeń.
W konsekwencji, pracodawca - Wnioskodawca, może zostać zobligowany do wypłaty renty wyrównawczej, odszkodowania lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę na rzecz poszkodowanych pracowników. Wnioskodawca odpowiada więc na zasadach przewidzianych w przepisach ustawy - Kodeks cywilny.
Zatem ze względu na przedmiot działalności Wnioskodawcy, mający wpływ na charakter wykonywanych przez pracowników czynności niosących za sobą duże ryzyko doznania uszczerbku na zdrowiu, Wnioskodawca narażony jest na występowanie sporów sądowych pomiędzy nim a pracownikami, czego potwierdzeniem jest prawomocny wyrok Sądu Okręgowego, na podstawie którego (...) został zobligowany do zapłaty na rzecz poszkodowanego pracownika kwot tytułem odszkodowania oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, przy czym w wyniku wskazanej w opisie faktycznym sukcesji prawnej, obowiązek ten przeszedł na Wnioskodawcę.
Niemniej, w ocenie Wnioskodawcy, wykonanie przez niego prawomocnego wyroku należy oceniać nie tylko przez pryzmat prawnego obowiązku wynikającego z negatywnego rozstrzygnięcia sprawy, ale również przez pryzmat wskazanego w art. 15 ustawy CIT celu ponoszenia kosztów w związku z potrzebą zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów.
Nie ulega bowiem wątpliwości, że szybkie zrealizowanie obowiązku nałożonego przez sąd zapobiegnie utraty reputacji w stosunkach z kontrahentami Wnioskodawcy, przede wszystkim zaś zwiększy poczucie zaufania wśród obecnie zatrudnionych pracowników, którzy w obliczu występowania wysokiego ryzyka poniesienia uszczerbku na zdrowiu, z racji charakteru prowadzonej działalności przez ich pracodawcę - Wnioskodawcę, uzyskają przeświadczenie, że dojdzie do wypłaty zasądzonych im świadczeń.
Jak słusznie zwrócił uwagę Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 13 lipca 2010 r., sygn. akt I SA/Wr 539/10, „z perspektywy spółki istotny – w kontekście spornych wydatków - jest motyw związany z umacnianiem relacji (więzi) z obecnymi pracownikami, pracującymi w warunkach ciągłego zagrożenia dla zdrowia i życia. Przez fakt, iż spółka wywiązuje się z ciążących na niej obowiązków w sytuacji, gdy pracownicy ulegną wypadkom przy pracy, pozostałe zatrudnione w spółce osoby mają pewność, że w podobnej sytuacji również nie zostaną pozbawione należnych im świadczeń. Tym samym, dokonując powyższych wypłat, spółka ogranicza ryzyko odejść pracowników do innych - bezpieczniejszych - zakładów”
Zatem, w ocenie Wnioskodawcy, zasądzone prawomocnym wyrokiem sądu kwoty tytułem odszkodowania oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, które w części zostały już przez niego poniesione, należy rozpatrywać przez pryzmat pośredniego związku z zachowaniem źródła przychodu.
Ad 5)
Traktując o konieczności udokumentowania podniesionego kosztu, należy wskazać, że na gruncie ustawy o CIT brak jest regulacji odnoszących się do zasad, w oparciu o które podatnik winien dokumentować poniesione koszty uzyskania przychodu.
W konsekwencji, dowodem poniesienia kosztów może być więc każdy dokument źródłowy, jeżeli w sposób jasny i wiarygodny potwierdza faktyczne poniesienie kosztu oraz jego wysokość przez podatnika. Za taki niewątpliwie uznać należy bankowe potwierdzenia dokonanych transakcji, jak i sam prawomocny wyrok sądu określający wysokość odszkodowania oraz zadośćuczynienia, a także porozumienie zawarte przez Wnioskodawcę z poszkodowanym pracownikiem, którego strony potwierdziły zapłatę części kwoty przez Wnioskodawcę oraz uzgodniły harmonogram kolejnych spłat.
Zatem w ocenie Wnioskodawcy, powyższy warunek dotyczących obowiązku udokumentowania kosztu, uznać należy za spełniony.
Ad 6)
W art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, Ustawodawca wskazał katalog zamknięty wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów.
Na gruncie opisanego stanu faktycznego, analizy wymaga przepis art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.
W przywołanym przepisie zostały zdefiniowane jedynie te rodzaje kar umownych i odszkodowań, które pomimo spełniania przesłanek z określonych w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, należy wyłączać z kosztów podatkowych.
Jak już wskazano w opisie stanu faktycznego, pracownik przedsiębiorstwa (...) doznał uszczerbku na zdrowiu w postaci (...). Prawomocnym wyrokiem sąd przyznał mu odszkodowanie oraz zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, zobowiązując tym samym (...) do uiszczenia na rzecz poszkodowanego pracownika zasądzonych kwot. Orzeczone odszkodowanie nie wiąże się więc z wadami świadczonych przez Wnioskodawcę usług, ale ze zdarzeniem towarzyszącym temu świadczeniu. Nie ma ono charakteru kary umownej i poszkodowanym wskutek tego zdarzenia nie jest kontrahent, druga strona umowy, ale pracownik (...), poprzednika prawnego Wnioskodawcy.
Odszkodowanie przyznane w przedstawionych okolicznościach, nie należy więc do kategorii świadczeń wymienionych w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT, ani w pozostałych wyłączeniach z art. 16 ustawy o CIT, i tym samym nie może zostać wyłączone z kosztów uzyskania przychodu.
W związku z powstaniem szkody, (...) został obarczony przez sąd odpowiedzialnością na zasadzie ryzyka, stosownie do art. 435 k.c. Zgodnie z treścią wskazanego przepisu, prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.
Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 maja 2008 r., sygn. akt III CSK 360/07, „podstawową przesłankę odpowiedzialności na podstawie art. 435 § 1 k.c. stanowi ryzyko wyrządzenia szkody związane z działalnością gospodarczą. Przesłaniem tego unormowania jest więc powinność naprawienia szkody przez tego, kto prowadzi przedsiębiorstwo wprawiane w ruch m.in. za pomocą energii elektrycznej, nastawione na zysk.
Odpowiedzialność ta powstaje bez względu na winę prowadzącego przedsiębiorstwo, a także bez względu na to, czy szkoda nastąpiła w warunkach zachowania bezprawnego. Nie wyklucza jej fakt, że działalność przedsiębiorstwa była w pełni zgodna z prawnie określonymi wymaganiami. Pojęcie ruchu przedsiębiorstwa odnosi się do jego funkcjonowania jako całości, a nie poszczególnych elementów.
Związek przyczynowy pomiędzy ruchem a szkodą występuje na gruncie tego unormowania już wtedy, gdy uszczerbek nastąpił w wyniku zdarzenia funkcjonalnie powiązanego z działalnością przedsiębiorstwa. W celu ustalenia tak ważnej (podstawowej) w niniejszej sprawie okoliczności, jaką jest zbadanie, czy zakład pracy pozwanego odpowiada pojęciu „przedsiębiorstwa wprawianego w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.)”.
W związku z tym, iż Wnioskodawca ponosi/poniósł odpowiedzialność na zasadzie ryzyka, a nie winy, uprawniony jest on do zaliczenia zasądzonego odszkodowania oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę do kosztów podatkowych.
Słuszność powyższego stanowiska, tj. zaliczania odszkodowań opartych na zasadzie ryzyka do kosztów podatkowych, potwierdził m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w wyroku z dnia 11 stycznia 2011 r., sygn. akt I SA/Łd 1313/10, wskazując, że „przy odpowiedzialności pracodawcy opartej na zasadzie ryzyka, wypłata odszkodowania (renty wyrównawczej) nie wykracza poza szeroko pojęty zakres działalności gospodarczej. Mieści się w pojęciu kosztów związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Nie wykracza także poza cel działalności jakim jest osiągnięcie przychodu, gdyż możliwość zaistnienia wypadku, za który odpowiedzialność jest oparta na zasadzie ryzyka jest nierozerwalnie związana z normalnym funkcjonowaniem przedsiębiorstwa. Dlatego wypłata odszkodowania za wypadek przy pracy oparta na zasadzie ryzyka jest wydatkiem mieszczącym się w pojęciu tzw. kosztów pracowniczych, niezbędnych do osiągnięcia celu w postaci uzyskania przychodu”.
Do podobnych konkluzji doszedł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w wyroku z dnia 31 marca 2010, sygn. akt I SA/OI 696/10, wskazujące, że „nie każdy wydatek związany z prowadzoną działalnością gospodarczą to wydatek poniesiony w celu uzyskania przychodów lub zachowania (zabezpieczenia) źródła przychodów. Jednak wydatki poniesione przez Spółkę z tytułu odszkodowania, zadośćuczynienia i renty wiążą się bezpośrednio z prowadzoną działalnością gospodarczą jako wydatki będące konsekwencją wypadków przy pracy. Przedmiotowe wydatki są konsekwencją zatrudnienia pracowników („wydatki pracownicze”), dotyczą całokształtu działalności gospodarczej, a obowiązek ich poniesienia wynika wprost z przepisów prawa (art. 444 - 446 Kodeksu cywilnego). Przez fakt, iż Spółka wywiązuje się z ciążących na niej obowiązków w sytuacji, gdy pracownicy ulegną wypadkom przy pracy, pozostałe zatrudnione w Spółce osoby mają pewność, że w podobnej sytuacji również nie zostaną pozbawione należnych im świadczeń. Tym samym tego rodzaju wydatki związane z funkcjonowaniem podatnika pośrednio przyczyniają się do uzyskiwania przychodów”.
W ocenie Wnioskodawcy, doszło do skutecznej sukcesji prawnej, a w konsekwencji do sukcesji podatkowej, wobec czego Wnioskodawca - spółka komandytowa, stał się następcą prawnym (...) - przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą, który prawomocnym wyrokiem sądu został zobligowany do uiszczenia kwoty tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę na rzecz poszkodowanego pracownika, również na gruncie prawa podatkowego.
Otóż zgodnie z art. 93a § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (dalej jako „o.p.”), jednoosobowa spółka kapitałowa, powstała w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wstępuje w przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa przekształcanego przedsiębiorcy związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, z wyjątkiem tych praw, które nie mogą być kontynuowane na podstawie przepisów regulujących opodatkowanie spółek kapitałowych.
Natomiast zgodnie z art. 93a § 1 i § 2 pkt 1 lit. b) o.p., osobowa spółka handlowa zawiązana (powstała) w wyniku przekształcenia spółki kapitałowej wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki przekształcanej spółki. Zatem w oparciu o przywołane przepisy Ordynacji podatkowej, należy wskazać, że zarówno spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, powstała na skutek przekształcenia (...) - osoby fizycznej prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą, jak i spółka komandytowa - Wnioskodawca, powstała z przekształcenia tejże spółki, wstąpiły we wszelkie prawa i obowiązki swoich poprzedników prawnych, przewidziane w przepisach ustaw podatkowych.
W ocenie Wnioskodawcy, przepisy normujące następstwo prawne powinny być traktowane jako wprowadzające do prawa podatkowego zasadę sukcesji generalnej (uniwersalnej), doznającą ograniczeń jedynie w przypadkach, o których mowa w art. 93e o.p., które na gruncie ocenianej sprawy nie zachodzą.
Jak słusznie zauważył Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 27 kwietnia 2017 r., sygn. akt I GSK 1090/15, oraz w wyroku z dnia 6 marca 2013 r., sygn. akt II FSK 1371/11, sukcesja podatkowa jest możliwa jedynie w przypadku, jeżeli dojdzie do następstwa prawnego, co oznacza wstąpienie w sytuację prawną dotychczasowego podatnika.
Nie ulega wątpliwości, że w opisanym stanie faktycznym doszło do prawnie skutecznych przekształceń Wnioskodawcy, na gruncie przepisów k.s.h. Bez znaczenia jest przy tym fakt, że w toku postępowania sądowego nie przekazano informacji o przekształceniu (...) w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, a następnie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę komandytową.
Konsekwencją powyższego było orzeczenie o obowiązku zapłaty odszkodowania oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę na rzecz poszkodowanego pracownika, w stosunku do (...), nie zaś Wnioskodawcy - spółki komandytowej, powstałej, jak już wskazano, z przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która to spółka powstała z przekształcenia jednoosobowej (...).
Zatem na gruncie przedstawionego stanu faktycznego, okoliczność, zgodnie z którą przedmiotowy wyrok wiążę Wnioskodawcę będącego następcą prawnym (...), nie budzi żadnych zastrzeżeń.
Jednocześnie należy nadmienić, że zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych, przedsiębiorca przekształcany staje się spółką przekształconą z chwilą wpisu do rejestru (dzień przekształcenia) - art. 5841 k.s.h., a spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki przedsiębiorcy przekształcanego - art. 5842 § 1 k.s.h.
Zatem na spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, w jaką przekształcił się (...) na podstawie art. 551 § 5 k.s.h., przeszły prawa i obowiązki osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą w związku z jej przekształceniem na mocy art. 5841-58413 k.s.h. Natomiast w związku z kolejnym przekształceniem - spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę komandytową, Wnioskodawca stał się następcą prawnym podmiotu, który powstał z przekształcenia (...), a zatem przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną, który został zobowiązany prawomocnym wyrokiem sądu do uiszczenia na rzecz poszkodowanego pracownika kwot tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.
Zatem wobec prawnie skutecznej sukcesji Wnioskodawcy, doszło również do skutecznej sukcesji podatkowej, wobec czego prawomocny wyrok sądu wydany przeciwko przedsiębiorcy wykonującemu we własnym imieniu działalność gospodarczą, obecnie wiąże Wnioskodawcę - spółkę komandytową. Co ważne, poszkodowany pracownik w porozumieniu z dnia 29 maja 2024 r. wyraził zgodę na przejście obowiązku realizacji prawomocnego wyroku na Wnioskodawcę.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 2805 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”),
kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (…).
Powyższe oznacza, że podatnik ma prawo do odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod warunkiem, iż nie zostały one wymienione w art. 16 ust. 1 ww. ustawy oraz że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością, a ich poczynienie ma lub może mieć wpływ na możliwość powstania przychodu (w tym zachowania lub zabezpieczenia przychodów). Przepis ten konstytuuje więc zasadę, stosownie do której pomiędzy kosztem podatkowym oraz przychodami podatnika musi wystąpić związek przyczynowo-skutkowy.
Kosztem uzyskania przychodów będzie zatem taki koszt, który spełnia łącznie następujące warunki:
- został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
- jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
- pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
- poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
- został właściwie udokumentowany,
- nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
Należy przy tym zauważyć, że definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach, należy zaś zbadać istnienie związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesieniem kosztu, a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.
Koszty ponoszone przez podatnika należy ocenić pod kątem ich celowości, a więc dążenia do uzyskania przychodów. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, między tym wydatkiem, a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowy tego typu, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie jego przychodu.
Nie ulega wątpliwości, że nie wszystkie koszty, które ponosi podatnik prowadzący działalność gospodarczą mogą stanowić koszty uzyskania przychodów (pomijając przy tym, co oczywiste, te, które ustawodawca wprost wyłączył z kosztów na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy o CIT). Wymogiem, który musi być bezwzględnie spełniony, nie jest, co wynika z literalnego brzmienia przepisu art. 15 ust. 1, związek kosztów z działalnością gospodarczą tylko z uzyskaniem przychodów, lub też z zachowaniem albo zabezpieczeniem jego źródła.
Powyższą tezę potwierdza utrwalony pogląd judykatury: „Warunkiem uznania danego wydatku za koszt uzyskania przychodu jest łączne spełnienie następujących warunków: faktycznego (rzeczywistego) poniesienia wydatku przez podatnika, istnienie związku z prowadzoną przez podatnika działalnością oraz poniesienie go w celu uzyskania przychodu, jego zwiększenia bądź zachowania źródła przychodu. Nie każdy zatem wydatek, nawet związany z prowadzoną działalnością gospodarczą jest kosztem podatkowym, zmniejszającym podstawę opodatkowania, ale tylko taki, który realizuje cel wskazany w art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. Cel ten musi być widoczny, a ponoszone koszty winny go realizować bądź co na najmniej zakładać realnie możliwość jego osiągnięcia.” (por. wyrok NSA z 2 sierpnia 2012 roku, sygn. akt II FSK 41/11, uchwała NSA z dnia 24 stycznia 2011 r., sygn. akt II FPS 6/10, oraz uchwała z dnia 12 grudnia 2011 roku, sygn. akt II FPS 2/11).
W kontekście powyższych uwag, stanowisko Wnioskodawcy nie zasługuje na aprobatę.
W opisie sprawy wskazali Państwo, że Wnioskodawca jest spółką komandytową, posiadającą nieograniczony obowiązek podatkowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Spółka komandytowa powstała w (...) r. z przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Z kolei spółka z ograniczoną odpowiedzialnością powstała w (...) r. z przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą (K.K.).
W (...) r. doszło do wypadku podczas wykonywanych prac przez jednego z pracowników przedsiębiorstwa (...).
W 2016 r. poszkodowany pracownik wystąpił na drogę sądową domagając się zasądzenia od (...), jako prowadzącego działalność gospodarczą, kwoty zadośćuczynienia za doznaną krzywdę powstałą na skutek ww. wypadku wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, a także kwoty odszkodowania w związku z poniesionymi kosztami.
Wyrokiem z dnia (...) 2023 r., który stał się prawomocny w 2024 r., Sąd Okręgowy zasądził od (...) na rzecz poszkodowanego pracownika:
- kwotę (…) zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie,
- kwotę (…) zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz
- orzekł o obowiązku uiszczenia na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego, kwoty (…) zł tytułem zwrotu kosztów sądowych.
Przedmiotowy wyrok został wydany przeciwko (...), jako osobie fizycznej wykonującej we własnym imieniu działalność gospodarczą, którego następcą prawnym na skutek przedstawionych wyżej przekształceń stał się Wnioskodawca - spółka komandytowa. Niemniej, w toku postępowania sądowego nie przekazano informacji o przekształceniu (...)w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, a następnie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę komandytową, w konsekwencji czego obowiązek zapłaty odszkodowania oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę na rzecz poszkodowanego pracownika, orzeczono w stosunku do (...), nie zaś Wnioskodawcy - spółki komandytowej, powstałej, jak już wskazano, z przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która to spółka powstała z przekształcenia jednoosobowej (...).
W związku z powyższym, w dniu (...) 2024 r., Wnioskodawca zawarł z powodem - poszkodowanym pracownikiem, porozumienie, w którym ten wyraził zgodę na przejście obowiązku realizacji prawomocnego wyroku na Wnioskodawcę jako następcę prawnego (...) będącego wówczas pracodawcą poszkodowanego.
Zatem, mając na uwadze powyższe przepisy oraz opis wniosku, stwierdzić należy, że Wnioskodawca nie może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatków wynikających z prawomocnego wyroku, gdyż wydatki te stanowią koszty innego podmiotu.
Wskazać należy, że przedmiotowy wyrok nie został wydany w stosunku do Wnioskodawcy, tylko w stosunku innego podmiotu (...), co też Państwo sami przyznają we wniosku. W toku postępowania sądowego nie przekazano informacji o przekształceniu (...) w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością a następnie w spółkę komandytową.
Obowiązek zapłaty odszkodowania oraz zadośćuczynienia orzeczono w stosunku do (...), a zatem w stosunku do innego podmiotu niż Wnioskodawca.
W związku z tym wydatki innego podmiotu nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów poniesionych przez Wnioskodawcę w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.
Przy czym, w sprawie nie znajdą zastosowania zasady sukcesji uniwersalnej.
Przez sukcesję podatkową rozumieć należy wstąpienie następcy prawnego, z mocy prawa, we wszystkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki podmiotu, którego byt prawny jest przejmowany.
Zgodnie z art. 93a § 1 i § 2 pkt 1 lit. b Ordynacji podatkowej,
Osoba prawna zawiązana (powstała) w wyniku:
1) przekształcenia innej osoby prawnej,
2) przekształcenia spółki niemającej osobowości prawnej
- wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki przekształcanej osoby lub spółki.
Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do osobowej spółki handlowej zawiązanej (powstałej) w wyniku przekształcenia spółki kapitałowej.
W myśl natomiast z art. 93a § 4 ww. ustawy,
Jednoosobowa spółka kapitałowa powstała w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wstępuje w przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa przekształcanego przedsiębiorcy związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, z wyjątkiem tych praw, które nie mogą być kontynuowane na podstawie przepisów regulujących opodatkowanie spółek kapitałowych.
Sukcesja podatkowa obejmuje zatem co do zasady wszelkie podatkowe konsekwencje zdarzeń prawnych, które zaistniały w podmiocie przekształcanym. Skutkiem wystąpienia sukcesji prawnopodatkowej jest wstąpienie przez powstały w wyniku przekształcenia we wszelkie prawa i obowiązki (stosunki prawne) podmiotu przekształconego ze skutkiem takim, jakby to sukcesor prawny był od początku stroną tych stosunków prawnych.
W opisanej sytuacji, jak już wyżej wyjaśniono, wydatki wynikające z wyroku nie będą stanowić dla Wnioskodawcy kosztu uzyskania przychodu, gdyż obowiązek zapłaty odszkodowania oraz zadośćuczynienia orzeczono w stosunku do innego podmiotu.
Jak wynika z wniosku na moment, w którym wyrok stał się prawomocny doszło już do powstania Wnioskodawcy wskutek przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która powstała z przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną prowadzącą we własnym imieniu działalność gospodarczą (K.K.).
Wobec tego nie można mówić, że Wnioskodawca jest następcą prawnym zobowiązania wynikającego z wyroku. Wyrok stał się prawomocny, gdy doszło już do opisanych we wniosku przekształceń. Zatem, na moment przekształcenia na (...) (podmiocie przekształcanym) nie ciążyło zobowiązanie wynikające z wyroku, a zatem zobowiązanie wynikające z tego wyroku nie mogło być przedmiotem sukcesji uniwersalnej, tj. przejścia ogół praw i obowiązków należących do (...) na spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, a później na Wnioskodawcę.
Prawa i obowiązki powstałe w momencie, gdy doszło już do przekształcenia nie mogą być objęte zasadami sukcesji podatkowej.
Do sukcesji podatkowej nie doszło również w związku z zawarciem z poszkodowanym pracownikiem porozumienia, który wyraził zgodę na przejście obowiązku realizacji prawomocnego wyroku na Wnioskodawcę.
Wskazać należy, że przyjęte przez strony porozumienie nie może kształtować regulacji prawnych dotyczących zasad sukcesji uniwersalnej. Przejęte porozumienie pozostaje bez wpływu na przepisy dotyczące sukcesji podatkowej. W przeciwnym razie strony zawartego porozumienia mogłyby same modyfikować przepisy prawa podatkowego.
Zatem, mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że skoro prawomocny wyrok został wydany w stosunku do innego podmiotu niż Wnioskodawca i w sprawie nie będą miały zastosowania zasady sukcesji uniwersalnej, to Wnioskodawca nie będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatków wynikających z tego wyroku, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, gdyż wydatki dotyczą kosztów innego podmiotu.
Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanego przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Odnosząc się do przywołanych przez Państwa wyroków należy zaznaczyć, że orzeczenia sądowe są wiążące jedynie w sprawach, w których zapadły i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).