Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, Wnioskodawca może zaliczyć wydatki na usługi wróżbiarskie do kosztów uzyskania przychodu?

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 sierpnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z tego samego dnia o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy Wnioskodawca może zaliczyć wydatki na usługi wróżbiarskie do kosztów uzyskania przychodu.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest spółką komandytową z siedzibą na terytorium RP. Przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest (…) W ramach tej działalności Wnioskodawca świadczy usługi (…). Sprawy Wnioskodawcy prowadzą jego komplementariusze, z których jeden jest (…), a drugi (…).

Komplementariusze posiadają wiedzę z zakresu (…), jednak komplementariusze potrzebują wsparcia w zakresie decyzji co do kierunku rozwoju Wnioskodawcy, portfela jego usług, czy sposobu docierania do nowych klientów i na nowe rynki. Podobna pomoc jest potrzebna także przy rekrutacji nowych pracowników.

Komplementariusze, nie wierząc w skuteczność klasycznego doradztwa biznesowego, zdecydowali się skorzystać z usług profesjonalnej wróżki, prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą wpisaną do CEIDG w zakresie pozostałej działalności usługowej, gdzie indziej niesklasyfikowanej (PKD 96.09.Z). Wskazana wróżka będzie świadczyła usługi ezoteryczne, w tym przepowiadania przyszłości z wykorzystaniem tarota.

Komplementariusze Wnioskodawcy będą zadawali wróżce określone pytania dotyczące działalności Wnioskodawcy i kierunku rozwoju spółki. Pytania będą dotyczyć zasadności i konsekwencji podejmowania określonych decyzji biznesowych, m.in. w zakresie włączenie do portfela Wnioskodawcy nowych usług, określania poziomu zatrudnienia, sposobów promocji Wnioskodawcy, wyboru specjalizacji, czy udziału w określonych targach i wydarzeniach.

Usługi wskazanej wróżki będą udokumentowane fakturami wystawionymi na Wnioskodawcę.

Pytanie

Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, Wnioskodawca może zaliczyć wydatki na usługi wróżbiarskie do kosztów uzyskania przychodu?

Państwa stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, Wnioskodawca może zaliczyć wydatki na usługi wróżbiarskie do kosztów uzyskania przychodu.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p., kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy.

Usługi opisane w zdarzeniu przyszłym nie zostały wymienione w negatywnym katalogu określonym w art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p.

Ustalenia zatem wymaga, czy wskazane usługi spełniają ogólną definicję kosztu podatkowego. Bez wątpienia za koszt podatkowy można uznać wydatki na usługi doradcze.

Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z 25 kwietnia 2023 r. nr 0111-KDIB1-1.4010.147.2023.1.AW potwierdzono, że kosztem podatkowym mogą być usługi doradztwa strategicznego obejmujące m.in. analizowanie rynku, przeprowadzanie spotkań oraz wywiadów rynkowych oraz pracę przy identyfikacji, ocenie i wyborze dostępnych opcji rozwoju na rynkach międzynarodowych oraz tworzenie i aktualizację długofalowej strategii rozwoju międzynarodowego. Wydatki na wskazane usługi są bowiem ponoszone w celu rozwoju spółki, który będzie skutkował zwiększenie jej przychodów, a także zabezpieczeniem jego źródła.

Usługi profesjonalnej wróżki, opisane w zdarzeniu przyszłym, w istocie mają charakter bardzo podobny do usług doradztwa strategicznego. Usługi te są bowiem nabywane w celu stworzenia i aktualizowania strategii rozwoju spółki, analizy rynku, na którym spółka działa, czy też identyfikacji, oceny i wyboru dostępnych dla Wnioskodawcy opcji rozwoju.

Pewne kontrowersje może budzić fakt, że usługi wróżbiarskie bazują na wiedzy ezoterycznej, a nie na powszechnie uznawanej nauce. W ocenie Wnioskodawcy nie ma to jednak żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Zawarte w art. 15 ust. 1 u.p.d.p. sformułowanie „w celu” wyraźnie bowiem wskazuje, że poniesienie wydatku należy oceniać subiektywnie, z perspektywy podatnika. Jeżeli podatnik ponosi pewien wydatek w celu uzyskania przychodu, to organ podatkowy nie jest uprawniony do analizowania racjonalności takiego wydatku (która zawsze jest subiektywna i zależy od perspektywy oceniającego taką racjonalność). Warto wskazać, że powyższe wydatki spółki nie różnią się istotnie od wydatków na przeprowadzenie tzw. „analizy technicznej”, które powszechnie są ponoszone przez spółki dokonujące zorganizowanego obrotu na rynku giełdowym.

Analiza techniczna to analiza zmian kursów i wolumenu obrotów papierów wartościowych, walut lub surowców. Sprowadza się ona do analizy wykresów (obrazujących kształtowanie się cen w przeszłości) w celu prognozy przyszłych cen (kursów). Zadaniem analizy technicznej jest wyznaczanie korzystnych z punktu widzenia inwestora momentów zakupu i sprzedaży danego papieru wartościowego, waluty lub surowca. Nie istnieją żadne badania naukowe, które potwierdzałyby jakąkolwiek skuteczność analizy technicznej przy prognozowaniu zmian kursów papierów wartościowych, walut, czy surowców.

W ocenie Wnioskodawcy usługi opisane we wniosku mają charakter podobny do analizy technicznej, która, podobnie jak ezoteryka, nie znajduje jakiegokolwiek oparcia w nauce.

Tym samym nie jest możliwa weryfikacja skuteczności tych metod do przewidywania przyszłości. Nawet jeżeli dana przepowiednia (czy to wynikająca z wiedzy ezoterycznej, czy też z analizy technicznej) się sprawdzi, to nie świadczy to jeszcze o skuteczności samej metody. Równie dobrze sprawdzenie się przepowiedni może być bowiem dziełem przypadku. Siłą rzeczy wszystkie zdarzenia z przyszłości mają charakter niepewny, a obecna nauka nie zna żadnych skutecznych metod prognozowania przyszłości. Dotyczy to zarówno zjawisk naturalnych (które są jednak bardziej przewidywalne), jak i zdarzeń gospodarczych (determinowanych zmiennymi zachowaniami ludzi, a przez to zdecydowanie bardziej niepewnych). Mimo to podatnicy często ponoszą wydatki na różnego rodzaju analizy i oparte na tych analizach prognozy. Zaliczenie wydatków na tego typu analizy i prognozy do kosztów podatkowych nie budzi wątpliwości.

Dlatego nie powinno też budzić wątpliwości zaliczenie do kosztów podatkowych wydatków na usługi wróżbiarskie, które, podobnie jak analizy i prognozy, mają za zadanie przewidzieć przyszłość.

Zarząd Wnioskodawcy ma prawo do subiektywnego przekonania, że usługi wróżbiarskie mają tą samą lub nawet wyższą skuteczność w zakresie przepowiadania (czy też prognozowania) przyszłości niż planowanie finansowe czy analiza techniczna. Dlatego też o zaliczeniu danego wydatku do kosztu uzyskania przychodu decyduje aspekt subiektywny - a więc jego poniesienie w celu osiągnięcia przychodu. Nie jest natomiast istotne, czy wpływ na przychód faktycznie będzie miał miejsce.

Na takie rozumienie kosztu podatkowego wskazują m.in. poglądy doktryny: „Trzeba pamiętać, że to podatnik decyduje o kierunkach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej oraz o ponoszeniu określonych wydatków w związku z jej prowadzeniem. Samodzielnie ocenia ryzyko gospodarcze oraz dysponuje dostępnymi środkami finansowymi w celu osiągnięcia przychodów. Ocena celowości poniesienia danego wydatku, a zatem potencjalnej możliwości spowodowania osiągnięcia przychodów, w pierwszej kolejności należy do podatnika. Ma ona charakter subiektywny. Trzeba pamiętać przy tym, że podatnik najlepiej orientuje się w realiach prowadzonej działalności gospodarczej i podejmuje decyzje gospodarcze z uwzględnieniem uwarunkowań tej działalności. Ów zamiar podatnika, który z poniesieniem danego wydatku wiąże oczekiwania co do przyczynienia się tego wydatku do powstania przychodu w przyszłości, można określić jako subiektywne kryterium uznania wydatku za poniesiony w celu osiągnięcia przychodów.” (M. Wilk [w:] A. Krajewska, A. Mariański, A. Nowak-Piechota, J. Żurawiński, M. Wilk, Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz, wyd. IV, Warszawa 2016, art. 15.).

Tym samym opisane we wniosku usługi wróżbiarskie, jako istotnie podobne do usług doradczych, mogą stanowić koszt uzyskania przychodu Wnioskodawcy. Bez wątpienia usługi te (w przypadku trafności przepowiedni) mogą przyczynić się do uzyskania przychodu, a także zabezpieczenia jego źródła.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm.; dalej: „ustawa o CIT”),

Konstrukcja przepisu dotyczącego kosztów uzyskania przychodów daje podatnikowi możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów (niewymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT), pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni bądź pośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Tak więc, kosztami uzyskania przychodów są wszelkie, racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

Zatem, warunkiem uznania wydatku poniesionego przez podatnika za koszt uzyskania przychodów, jest łączne spełnienie następujących przesłanek:

-musi zostać poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

-musi być definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

-musi pozostawać w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

-musi zostać poniesiony w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,

-musi zostać właściwie udokumentowany,

-nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu wydatków enumeratywnie wymienionych w przywołanym art. 16 ust. 1 ww. ustawy, stanowić mogą koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami.

Należy przy tym zauważyć, że definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach, należy zaś zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania. Podatnik oceniając związek wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą winien zakładać, że dany koszt może obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodów. Ponadto, należy mieć na względzie, że podatnik uznając wydatek za koszt uzyskania przychodów odnosi ewidentne korzyści albowiem o ten koszt zmniejsza podstawę opodatkowania. Na nim więc spoczywa ciężar udowodnienia, że określony wydatek jest kosztem uzyskania przychodów.

Uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest możliwe tylko wtedy, gdy z prawidłowo i rzetelnie udokumentowanych zdarzeń wynika ponad wszelką wątpliwość, że jest to wydatek celowy i racjonalnie uzasadniony. Podatnik zobowiązany jest więc wykazać nie tylko fakt poniesienia danego wydatku, ale także jego celowość i racjonalność. Przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów, nie można uznać za koszt wydatków, których charakter budzi wątpliwości.

W tym miejscu należy zauważyć, że ustawodawca nie definiuje, co należy rozumieć pod pojęciami: „w celu” osiągnięcia przychodu, jak i „zachowanie” lub „zabezpieczenie” źródła przychodów.

Zgodnie z definicjami zawartymi w Słowniku języka polskiego PWN, pojęcie:

a)„celowość” oznacza: „przydatność do jakichś potrzeb”, „świadome zmierzanie do celu”, „taki przebieg zjawisk, zdarzeń, działań ludzkich, jakby w swym rozwoju zmierzały one do określonego celu”,

b)„zabezpieczyć” oznacza: „zapewnienie ochrony przed czymś niebezpiecznym lub szkodliwym”, „uczynienie bezpiecznym”, „zapewnienie utrzymania czegoś w dotychczasowym stanie”, „zapewnienie komuś środków do życia”, „zapewnienie zaspokojenia roszczenia lub wykonanie kary”, natomiast

c)„zachować” oznacza: „pozostać w posiadaniu czegoś”, „dochować coś w niezmienionym stanie mimo upływu czasu lub niesprzyjających okoliczności”, „uchronić przed zapomnieniem”.

Można więc przyjąć, że koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów to takie koszty, które są poniesione w trakcie dążenia do uzyskania przychodów. Określony cel musi być widoczny w momencie ponoszenia kosztu. Ponadto, poniesione koszty winny omawiany cel realizować lub co najmniej zakładać jego realność. Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to takie koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast, jako zabezpieczenie źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronienie istniejącego źródła przychodów, w taki sposób, aby to źródło funkcjonowało w bezpieczny sposób.

Podsumowując, wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu zaistnieje związek przyczynowy i koszt nie będzie objęty dyspozycją art. 16 ust. 1.

Państwa wątpliwości budzi kwestia możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na usługi wróżbiarskie.

Odnosząc się do powyższych przepisów, a także do przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego należy zauważyć, że aby wydatek uzyskał status kosztu uzyskania przychodów istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt podatkowy, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem, a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy. Nie każdy wydatek ponoszony w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą stanowić może koszt uzyskania przychodów i jako taki podlegać odliczeniu od podstawy opodatkowania. Skoro ustawodawca wyraźnie wiąże koszty uzyskania przychodów z określonym celem, to musi on być widoczny.

Zauważyć w tym miejscu należy, że sam fakt, poniesienia wydatku na usługi profesjonalnej wróżki w zakresie decyzji co do kierunku rozwoju Spółki, portfela usług, sposobu docierania do nowych klientów i na nowe rynki, czy też wsparcia w zakresie rekrutacji nowych pracowników nie gwarantuje jeszcze zwiększenia przychodów Spółki, czy też zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Jak sami Państwo wskazali we wniosku wróżka będzie świadczyła usługi ezoteryczne, w tym usługi przepowiadania przyszłości z wykorzystaniem tarota. Nie sposób więc uznać, że przepowiednie te, czy też wróżby mające w swej istocie charakter losowy, bądź przypadkowy przełożą się w mierzalny sposób na przychody uzyskiwane z prowadzonej przez Państwa działalności gospodarczej, czy też na zachowanie lub zabezpieczenie źródła jej przychodów. Brak jest tym samym, związku poniesienia wydatku na usługi wróżbiarskie z prowadzoną działalnością gospodarczą. Związku takiego, nie wykazali również Państwo w złożonym wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej.

Zauważyć należy, że usługi wróżbiarskie czy ezoteryczne, o których mowa we wniosku to usługi, które są próbą przepowiadania przyszłości za pomocą różnych przedmiotów i technik. Jak podaje Słownik Języka Polskiego PWN ezoteryka to „wiedza dostępna tylko dla wtajemniczonych”. Wróżka, bazuje na intuicji, symbolice i technikach, które zna i praktykuje, ale nie jest to wiedza poparta nauką. Usługi wróżbiarskie są przeciwieństwem profesjonalnego doradztwa, które oparte jest na nauce i wiedzy zdobytej przez profesjonalnych doradców posiadających określone wykształcenie i doświadczenie zawodowe potwierdzone stosownymi tytułami. Usługi doradcze są usługami sformalizowanymi dla których zostały określone normy prawne takiej działalności. Pod pojęciem profesjonalnego doradztwa kryje się udzielanie fachowych porad, które mają odzwierciedlenie (wyraz) w opiniach, analizach czy badaniach.

Reasumując, z obiektywnych powodów nie sposób uznać, że usługi wróżbiarskie mogą mieć wpływ ma uzyskanie przychodów lub też na zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów. Zatem ww. wydatki nie stanowią kosztów podatkowych w myśl art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

W świetle powyższego, Państwa stanowisko w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wydatków na usługi wróżbiarskie, należy uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).