Czy pojęcie „jednorazowej wartości transakcji”, o której mowa w art. 19 ust. 2 ustawy Prawo przedsiębiorców odnosi się do poszczególnych zakupów/dosta... - Interpretacja - null

shutterstock

Czy pojęcie „jednorazowej wartości transakcji”, o której mowa w art. 19 ust. 2 ustawy Prawo przedsiębiorców odnosi się do poszczególnych zakupów/dosta... - Interpretacja - 0111-KDIB2-1.4010.398.2024.3.DD

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Czy pojęcie „jednorazowej wartości transakcji”, o której mowa w art. 19 ust. 2 ustawy Prawo przedsiębiorców odnosi się do poszczególnych zakupów/dostaw realizowanych u tego samego dostawcy, w konsekwencji czy zapłata w gotówce, jeśli kwota wypłacona nie przekracza kwoty 15 000 zł, w całości będzie zaliczana do kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 15d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

25 lipca 2024 r. za pośrednictwem platformy e-Urząd Skarbowy wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej z tego samego dnia, który dotyczy m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy pojęcie „jednorazowej wartości transakcji”, o której mowa w art. 19 ust. 2 ustawy Prawo przedsiębiorców odnosi się do poszczególnych zakupów/dostaw realizowanych u tego samego dostawcy, w konsekwencji czy zapłata w gotówce, jeśli kwota wypłacona nie przekracza kwoty 15 000 zł, w całości będzie zaliczana do kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 15d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Z uwagi na braki formalne wniosku, wezwaliśmy Państwa, pismem z 9 września 2024 r., o ich uzupełnienie. Wezwanie zostało odebrane 19 września 2024 r., uzupełnienie do ww. wniosku wpłynęło 25 września 2024 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

„Spółka” została wpisana do rejestru przedsiębiorstw w KRS (…) 2017 r. Od tego momentu rozpoczęła prowadzenie ksiąg handlowych zgodnie z ustawą o rachunkowości. Jest podatnikiem podatku od towarów i usług dokonującym dostaw towarów i świadczącym usługi co do zasady opodatkowanych stawką podstawową tego podatku.

W ramach działalności „Spółka” dokonuje sprzedaży poprzez skład opału węgla i innych materiałów sypkich odbiorcom hurtowym (w przypadku towarów opodatkowanych akcyzą są to podmioty pośredniczące w rozumieniu ustawy o podatku akcyzowym) ale też odbiorcom indywidualnym. Ponadto świadczy usługi transportowe zarówno dla potrzeb składu opału jak i niezależnie od działalności składu. Dysponuje flotą pojazdów samochodów ciężarowych.

W związku z sytuacją na rynku węglowym, która trwa już od kilku lat i bardzo ogranicza możliwość zakupu polskiego węgla do dalszej odsprzedaży, firma jest zmuszona do dokonywania zakupu towaru w formie gotówkowej. W latach poprzednich zakupów dokonywano u autoryzowanych sprzedawców węgla PGG S.A., które odbywały się poprzez złożenie zamówienia, następnie odbiór węgla z kopalni i zapłata przelewem po wystawieniu faktury. Na dzień dzisiejszy handel polskim węglem jest mocno utrudniony, brak ciągłego dostępu do towaru, bardzo dynamicznie zmieniające się ceny, to wszystko zmusza firmę do zmian i dostosowywania się do rzeczywistości. Zakup jest możliwy tylko i wyłącznie za gotówkę na kopalni gdzie obowiązują limity ilościowe: groszek w ilości maksymalnie 5 ton natomiast orzech maksymalnie do 15 000,00 zł. Na towar nie trzeba składać zamówienia, jeżeli jest dostępny można zakupić od ręki.

Każdy taki zakup jest odrębną transakcją, płatną gotówką. Faktury dokumentujące sprzedaż węgla z PGG w przypadku transakcji poniżej 15 000 zł brutto nie zawierają adnotacja „mechanizm podzielonej płatności”. Obecnie firma nie posiada podpisanej umowy o współpracę z Polską Grupą Górniczą Spółka Akcyjna. Mając na uwadze dobro firmy, zachowanie ciągłości w prowadzeniu działalności dokonuje się zakupów gotówkowych bezpośrednio na kopalniach natomiast sprzedaż odbywa się również w formie gotówkowej lub przelewem.

W piśmie z 25 września 2024 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, wskazali Państwo m.in., że kwota należności ogółem na fakturze, która dokumentuje sprzedaż węgla nie przekracza 15 000 zł.

Z uwagi na zakres niniejszej interpretacji przywołano powyżej tę część Państwa uzupełnienia, która odnosi się jedynie do zagadnień dotyczących podatku dochodowego od osób prawnych.

Pytanie

Czy pojęcie „jednorazowej wartości transakcji”, o której mowa w art. 19 ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (tekst jedn.: Dz.U.2024.236 ) odnosi się do poszczególnych zakupów/dostaw realizowanych u tego samego dostawcy, w konsekwencji czy zapłata w gotówce, jeśli kwota wypłacona nie przekracza kwoty 15 000 zł, w całości będzie zaliczana do kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 15d ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 2805)?

(pytanie oznaczone we wniosku Nr 1)

Państwa stanowisko w sprawie

Zgodnie z art. 15d ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 2805) podatnicy nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców:

 1) została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego lub

 2) została dokonana przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług – w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług, potwierdzonych fakturą, dokonanych przez dostawcę towarów lub usługodawcę zarejestrowanego na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny, lub

 3) pomimo zawarcia na fakturze wyrazów „mechanizm podzielonej płatności” zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy o podatku od towarów i usług, została dokonana z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności określonego w art. 108a ust. 1a tej ustawy.

W przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców została dokonana z naruszeniem ust. 1, podatnicy w tej części:

1) zmniejszają koszty uzyskania przychodów albo

2) w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów – zwiększają przychody

   - w miesiącu, w którym odpowiednio została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego, został zlecony przelew albo płatność została dokonana z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności.

Zaś zgodnie z art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:

 1) stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz

 2) jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

W celu ustalenia znaczenia terminu „jednorazowa wartość transakcji” należałoby naszym zdaniem sięgnąć do pojęcia „transakcja” które znajduje swój odpowiednik w art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (poprzedni tytuł: o terminach zapłaty w transakcjach handlowych), zgodnie z którym transakcja handlowa to umowa, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony, o których mowa w art. 2 (czyli przedsiębiorcy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221, 641 i 803), zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością.

Bazując na tych regulacjach, pojęcie „transakcja” należy odkodować jako umowę, której przedmiotem jest odpłatne świadczenie usług/dostawa towarów i umowa ta jest zawierana między przedsiębiorcami w ramach prowadzonej przez nich działalności gospodarczej.

Podobne stanowisko zostało przedstawione w stanowisku Ministra Finansów z 8 lutego 2017 r. na interpelację nr 9279 w sprawie wyjaśnienia wątpliwości, dotyczących znowelizowanych przepisów o swobodzie działalności gospodarczej oraz ustaw o podatku dochodowym, w zakresie określenia limitów płatności gotówkowych. (…) Przez transakcję należy rozumieć taką czynność prawną (umowę) zawieraną w związku z prowadzoną przez strony działalnością gospodarczą, w wykonaniu której dokonywana jest co najmniej jedna płatność. Przepis art. 22 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie określa, co może stanowić przedmiot transakcji (umowy), natomiast można przyjąć, że może nim być w szczególności nabycie towaru lub usługi. O przyporządkowaniu płatności do poszczególnych umów (transakcji) decyduje ich cel gospodarczy i zgodny zamiar stron, a nie treść dowodów (dokumentów) księgowych. Trzeba przy tym podkreślić, że art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, nie wprowadza czasowego ograniczenia okresu sumowania wielu płatności, składających się na pojedynczą transakcję. Może się zatem okazać, że jedna transakcja obejmuje transfery pieniężne dokonane w ciągu kilku lat (np. w przypadku zawarcia umowy realizowanej etapami, takiej jak umowa wdrożeniowa czy umowa o roboty budowlane). W konsekwencji, jednorazowa wartość transakcji oznacza ogólną wartość wierzytelności lub zobowiązań, określoną w umowie zawartej między przedsiębiorcami. Przymiot jednorazowości nie odnosi się do liczby płatności, lecz odzwierciedla wymóg powiązania poszczególnych świadczeń w ramach jednego stosunku umownego. (...).

Przekładając powyższe regulacje na opis stanu faktycznego: Zakup jest możliwy tylko i wyłącznie za gotówkę na kopalni gdzie obowiązują limity ilościowe: groszek w ilości maksymalnie 5 ton natomiast orzech maksymalnie do 15 000,00 zł. Na towar nie trzeba składać zamówienia, jeżeli jest dostępny można zakupić od ręki. Każdy taki zakup jest odrębną transakcją, płatną gotówką. Faktury dokumentujące sprzedaż węgla z PGG w przypadku transakcji poniżej 15 000 zł brutto nie zawierają adnotacja „mechanizm podzielonej płatności”. Obecnie firma nie posiada podpisanej umów o współpracę z Polską Grupą Górniczą Spółka Akcyjna ...” – należy stwierdzić, że w sytuacji dokonywania poszczególnych transakcji w kwotach poniżej 15 000 zł brutto – artykuł 15d ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 2805) nie będzie miał zastosowania.

Reasumując : „Jednorazowa wartości transakcji”, o której mowa w art. 19 ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (tekst jedn.: Dz.U.2024.236 ) odnosi się do poszczególnych zakupów/dostaw realizowanych u tego samego dostawcy, w konsekwencji zapłata w gotówce, jeśli kwota wypłacona nie przekracza kwoty 15 000 zł, w całości może być zaliczana do kosztów uzyskania przychodów a ograniczenie wynikające z art. 15d ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 2805) nie będzie miało zastosowania.

Z uwagi na zakres niniejszej interpretacji przywołano powyżej tę część Państwa stanowiska, która odnosi się jedynie do zagadnień dotyczących podatku dochodowego od osób prawnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena Państwa stanowiska jedynie w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (pytanie oznaczone we wniosku Nr 1). W pozostałym zakresie wniosku, wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Wskazać również należy, że pytanie przedstawione przez Państwa we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyznacza zakres przedmiotowy tego wniosku. W związku z powyższym, wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (Państwa pytania).

Jednocześnie zauważyć należy, że we wniosku wskazali Państwo, iż obecnie nie posiadają Państwo podpisanej umowy o współpracę z Polską Grupą Górniczą S.A. Okoliczność tę przyjęto za Państwem i stanowi ona element stanu faktycznego.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”),

kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów.

W myśl powyższego przepisu, podatnik ma możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod tym jednak warunkiem, że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

   - został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

   - jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

   - pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

   - poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

   - został właściwie udokumentowany,

   - nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów. Aby zatem wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów należy oceniać jego związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczyniać się do osiągnięcia przychodu, bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów – w okresie ponoszenia kosztów lub w przyszłości.

Należy jednak mieć na uwadze zamknięty katalog wydatków zawarty w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, które nie podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów, pomimo, że pozostają w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością i zostały przez niego poniesione w celu uzyskania przychodu.

Stosownie do art. 15d ust. 1 ustawy o CIT,

podatnicy nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców:

1) została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego lub

2) została dokonana przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług – w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług, potwierdzonych fakturą, dokonanych przez dostawcę towarów lub usługodawcę zarejestrowanego na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny, lub

3) pomimo zawarcia na fakturze wyrazów „mechanizm podzielonej płatności” zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy o podatku od towarów i usług, została dokonana z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności określonego w art. 108a ust. 1a tej ustawy.

Natomiast w myśl art. 15d ust. 2 ustawy o CIT,

w przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców została dokonana z naruszeniem ust. 1, podatnicy w tej części:

1) zmniejszają koszty uzyskania przychodów albo

2) w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów – zwiększają przychody

  - w miesiącu, w którym odpowiednio została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego, został zlecony przelew albo płatność została dokonana z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności.

Mając na względzie powyższe oraz regulacje art. 15d ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, stwierdzić należy, że:

   - ustawodawca wyłączył możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów koszty w tej części, w jakiej kwota płatności dotycząca transakcji określonej w ustawie Prawo przedsiębiorców została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego, oraz

   - ustanowił obowiązek dokonania zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów (zwiększenia przychodów w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów) w tej części, w jakiej kwota płatności dotycząca transakcji określonej w ustawie Prawo przedsiębiorców została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego,

   - w przypadku transakcji odnoszącej się do kosztu zaliczonego uprzednio do kosztów uzyskania przychodów. W tym przypadku zmniejszenie kosztów uzyskania przychodów (zwiększenie przychodów) będzie dokonywane w miesiącu dokonania płatności z pominięciem rachunku płatniczego.

Na podstawie art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 236),

dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:

1) stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz

2) jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

Zestawienie art. 15d ust. 1 ustawy o CIT oraz art. 19 ustawy Prawo przedsiębiorców prowadzi zatem do wniosku, że w przypadku każdej transakcji o wartości przekraczającej 15 000 zł istnieje obowiązek dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, przy czym naruszenie tego obowiązku, a więc dokonanie płatności w całości lub w części z pominięciem takiego rachunku, oznacza brak możliwości zaliczenia kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca tej transakcji została dokonana z pominięciem rachunku płatniczego.

Z przepisu art. 19 ustawy Prawo przedsiębiorców wynika, że dotyczy on płatności dokonywanych pomiędzy przedsiębiorcami, a art. 15d ustawy o CIT odsyła natomiast do tego przepisu. Z tego wynika, że to przedsiębiorcy, którzy rozliczają jednorazowe transakcje powyżej 15 000 zł w gotówce, a nie za pośrednictwem rachunku bankowego, nie mogą zaliczyć takiej płatności do kosztów uzyskania przychodów.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że w ramach działalności dokonujecie Państwo sprzedaży poprzez skład opału węgla i innych materiałów sypkich odbiorcom hurtowym oraz indywidualnym. Ponadto świadczycie Państwo usługi transportowe zarówno dla potrzeb składu opału jak i niezależnie od działalności składu. W związku z sytuacją na rynku węglowym, która bardzo ogranicza możliwość zakupu polskiego węgla do dalszej odsprzedaży, jesteście Państwo zmuszeni do dokonywania zakupu towaru w formie gotówkowej. Zakup jest możliwy tylko i wyłącznie za gotówkę na kopalni gdzie obowiązują limity ilościowe: groszek w ilości maksymalnie 5 ton natomiast orzech maksymalnie do 15 000,00 zł.

Wskazaliście Państwo, że każdy taki zakup jest odrębną transakcją, płatną gotówką. Kwota należności ogółem na fakturze, która dokumentuje sprzedaż węgla nie przekracza 15 000 zł. Faktury dokumentujące sprzedaż węgla z PGG w przypadku transakcji poniżej 15 000 zł brutto nie zawierają adnotacja „mechanizm podzielonej płatności”. Obecnie nie posiadają Państwo podpisanej umowy o współpracę z Polską Grupą Górniczą Spółka Akcyjna. Mając na uwadze dobro firmy, zachowanie ciągłości w prowadzeniu działalności dokonujecie Państwo zakupów gotówkowych bezpośrednio na kopalniach natomiast sprzedaż odbywa się również w formie gotówkowej lub przelewem.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy pojęcie „jednorazowej wartości transakcji”, o której mowa w art. 19 ust. 2 ustawy Prawo przedsiębiorców odnosi się do poszczególnych zakupów/dostaw realizowanych u tego samego dostawcy, w konsekwencji czy zapłata w gotówce, jeśli kwota wypłacona nie przekracza kwoty 15 000 zł, w całości będzie zaliczana do kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 15d ustawy o CIT.

Aby odpowiedzieć na to pytanie, kluczowym jest odkodowanie znaczenia pojęć „transakcja” oraz „jednorazowa wartość transakcji”, do których ustawodawca ustanowił limit kwotowy.

Podkreślić należy, że pojęcie jednorazowej transakcji nie jest równoznaczne z terminem pojedynczej płatności. Wskazać bowiem należy, że regulacje ustawy Prawo przedsiębiorców wyraźnie odnoszą się do transakcji – bez względu na liczbę płatności w ramach tej transakcji.

W celu ustalenia znaczenia terminu „jednorazowa wartość transakcji”, z uwagi na fakt, że adresatem normy prawnej jest przedsiębiorca dokonujący i przyjmujący płatności związane z działalnością gospodarczą, w pierwszej kolejności należałoby zdefiniować pojęcie transakcji.

Przepisy ustawy o CIT ani ustawy Prawo Przedsiębiorców nie definiują pojęcia „transakcji” dla potrzeb stosowania limitu płatności gotówkowych. W związku z powyższym, należy odwołać się do znaczenia tego pojęcia przyjmowanego w języku potocznym. Zgodnie z internetowym Słownikiem Języka Polskiego (www.sjp.pwn.pl) transakcja to:

1) operacja handlowa dotycząca kupna lub sprzedaży towarów lub usług,

2) umowa handlowa na kupno lub sprzedaż towarów lub usług; też: zawarcie takiej umowy.

W związku z powyższym, przez transakcję, o której mowa w art. 15d ustawy o CIT w związku z art. 19 ustawy Prawo Przedsiębiorców, należy rozumieć umowę cywilnoprawną zawieraną w związku z prowadzoną przez strony działalnością gospodarczą, w wykonaniu której dokonywana jest co najmniej jedna płatność, przy czym o przyporządkowaniu płatności do poszczególnych umów/transakcji decyduje ich cel gospodarczy i zgodny zamiar stron, a nie treść dowodów (dokumentów) księgowych. Może się zatem okazać, że jedna transakcja obejmuje transfery pieniężne dokonane w ciągu kilku lat (np. w przypadku zawarcia umowy realizowanej etapami, takiej jak umowa wdrożeniowa czy umowa o roboty budowlane).

W konsekwencji, jednorazowa wartość transakcji oznacza ogólną wartość wierzytelności lub zobowiązań, określoną w umowie zawartej między przedsiębiorcami bądź stanowiącej sumę poszczególnych świadczeń w ramach jednej umowy. Natomiast wartość transakcji określa łączną kwotę wszystkich płatności dokonywanych na podstawie konkretnej umowy łączącej przedsiębiorców.

Jeżeli zatem, zawierając umowę, strony mogą określić jej wartość – mnożąc np. miesięczną kwotę do zapłaty przez liczbę miesięcy obowiązywania, suma płatności z całej umowy jest wartością transakcji – limit z art. 19 ustawy Prawo Przedsiębiorców stosuje się wówczas od pierwszej płatności, choćby nie przekraczała ona limitu ustawowego. Dzieje się tak niezależnie od długości ustalonego przez strony okresu rozliczeniowego (np. dzień, tydzień, miesiąc, kwartał).

Z kolei w przypadku, gdy z dniem dokonania pierwszej płatności strony nie wiedzą, jak długo będzie trwała umowa i jaka będzie łączna jej wartość, wiedzą natomiast, że w przypadku najkrótszego możliwego terminu obowiązywania umowy (tj. do upływu przewidzianego okresu wypowiedzenia) limit obrotu gotówkowego nie zostanie przekroczony – płatności do momentu przekroczenia limitu ustawowego mogą być dokonywane w gotówce.

Natomiast w przypadku, gdy z dniem dokonania pierwszej płatności strony nie wiedzą, jak długo będzie trwała umowa i jaka będzie łączna jej wartość, wiedzą natomiast, że w przypadku najkrótszego możliwego terminu obowiązywania tej umowy suma wynagrodzeń pewnych (tj. takich, które będzie trzeba zapłacić zanim upłynie okres wypowiedzenia) przekroczy limit, to od pierwszej płatności powinny być one rozliczane bezgotówkowo.

Oznacza to, że obowiązek dokonywania lub przyjmowania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego dotyczy również przypadku, gdy strony umowy o wartości przekraczającej 15 000 zł dokonują w ramach tej umowy częściowych płatności lub też przyjmują częściowe płatności o wartości nieprzekraczającej 15 000 zł.

Takie rozumienie pojęcia „transakcja” znajduje swój odpowiednik w art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1790), zgodnie z którym

użyte w ustawie określenie transakcja handlowa oznacza umowę, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony, o których mowa w art. 2, zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością.

Natomiast art. 2 pkt 1 ww. ustawy stanowi, że

przepisy ustawy stosuje się do transakcji handlowych, których wyłącznymi stronami są przedsiębiorcy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2023 r. poz. 221, 641 i 803).

Odnosząc powyższe do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego należy stwierdzić, że o ile w istocie jak wynika z wniosku nie posiadają Państwo podpisanej umowy o współpracę z Polską Grupą Górniczą S.A. (wskazanie w tym zakresie przyjęto jako element opisu stanu faktycznego niepodlegający ocenie przez Organ), to każdy zakup dokonywany przez Państwa należy traktować jako odrębną umowę.

W związku z powyższym wartość poszczególnych zakupów dokonywanych przez Państwa nie podlega sumowaniu w ramach działalności Spółki, a w konsekwencji jednorazową wartość transakcji stanowi wartość wynikająca odrębnie z każdego dokonywanego zakupu. Jak wskazano powyżej należy bowiem odróżnić sytuację gdy przedsiębiorcy zawierają określoną umowę np. umowę o współpracy, w ramach której dokonują określonych zakupów i w której zostaje określona minimalna wartość obrotu do zrealizowania w okresie rozliczeniowym, od sytuacji w której znajduje się Państwo – gdy jak wskazano we wniosku żadna umowa nie została zawarta.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku Nr 1 należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  - Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

 - Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”.  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  - w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

  - w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.