Interpretacja indywidualna z dnia 16 września 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-1.4010.394.2024.1.BJ
Temat interpretacji
W zakresie ustalenia, czy wynagrodzenie wypłacone przez Spółkę na rzecz Udziałowca z tytułu planowanego dobrowolnego umorzenia udziałów (nabycia przez Spółkę części udziałów w celu ich umorzenia) będzie stanowić przychód (dochód), o którym mowa w art. 22 ust. 1 Ustawy o CIT lub w art. 21 ust. 1 Ustawy o CIT, a w konsekwencji czy Spółka będzie zobowiązana do pobrania podatku u źródła od tak wypłaconego wynagrodzenia na podstawie art. 26 ust. 1 Ustawy o CIT.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
26 lipca 2024 r. za pośrednictwem Poczty Polskiej wpłynął Państwa wniosek 23 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy wynagrodzenie wypłacone przez Spółkę na rzecz Udziałowca z tytułu planowanego dobrowolnego umorzenia udziałów (nabycia przez Spółkę części udziałów w celu ich umorzenia) będzie stanowić przychód (dochód), o którym mowa w art. 22 ust. 1 Ustawy o CIT lub w art. 21 ust. 1 Ustawy o CIT, a w konsekwencji czy Spółka będzie zobowiązana do pobrania podatku u źródła od tak wypłaconego wynagrodzenia na podstawie art. 26 ust. 1 Ustawy o CIT.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Sp. z o.o. (dalej: „Spółka” lub „Wnioskodawca”) jest polskim rezydentem podatkowym. Spółka zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 z późn. zm., dalej: „Ustawa o CIT”) podlega obowiązkowi podatkowemu w Polsce od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.
Jedynym udziałowcem Wnioskodawcy jest spółka X z siedzibą w Niemczech (dalej: „Udziałowiec”). Udziałowiec posiada (…) udziałów w Spółce o łącznej wartości nominalnej w wysokości (…),00 złotych.
Obecnie planowane jest dokonanie umorzenia części udziałów Spółki posiadanych przez Udziałowca w trybie dobrowolnego umorzenia udziałów zgodnie z art. 199 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 18 z późn. zm., dalej: „KSH”). Za zgodą Udziałowca, nastąpi nabycie udziałów przez Spółkę w celu ich umorzenia. Umorzeniu będzie podlegała tylko część udziałów Spółki.
W związku z planowanym dobrowolnym umorzeniem udziałów, Spółka wypłaci wynagrodzenie na rzecz Wspólnika.
Planowane dobrowolne umorzenie udziałów zostanie przeprowadzone z zachowaniem wszystkich warunków wynikających z przepisów KSH.
Pytanie
Czy wynagrodzenie wypłacone przez Spółkę na rzecz Udziałowca z tytułu planowanego dobrowolnego umorzenia udziałów (nabycia przez Spółkę części udziałów w celu ich umorzenia) będzie stanowić przychód (dochód), o którym mowa w art. 22 ust. 1 Ustawy o CIT lub w art. 21 ust. 1 Ustawy o CIT, a w konsekwencji czy Spółka będzie zobowiązana do pobrania podatku u źródła od tak wypłaconego wynagrodzenia na podstawie art. 26 ust. 1 Ustawy o CIT?
Państwa stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawcy, wynagrodzenie wypłacone przez Spółkę na rzecz Udziałowca z tytułu nabycia przez Spółkę części udziałów należących do Udziałowca w celu ich umorzenia (dobrowolne umorzenie udziałów) nie będzie stanowić przychodu (dochodu), o którym mowa w art. 22 ust. 1 Ustawy o CIT, ani przychodu określonego w art. 21 ust. 1 Ustawy o CIT, a w konsekwencji Spółka nie będzie zobowiązana do pobrania podatku u źródła od tak wypłaconego wynagrodzenia na podstawie art. 26 ust. 1 Ustawy o CIT. Spółka nie będzie także zobowiązana do stosowania mechanizmu Pay & Refund w stosunku do wypłacanego wynagrodzenia na rzecz Udziałowca (art. 26 ust. 2e ustawy o CIT).
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy
Przepisy regulujące procedurę umorzenia udziałów
Procedura umorzenia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością została uregulowana w art. 199 § 1-7 KSH. Umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tj. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym, wynikających z udziałów. Ustawodawca przewiduje trzy zasadnicze tryby umorzenia udziałów:
- dobrowolne umorzenie udziałów (za zgodą wspólnika),
- przymusowe umorzenie udziałów (bez zgody wspólnika),
- automatyczne umorzenie udziałów (w razie ziszczenia się warunku określonego w umowie spółki, bez zgody wspólnika).
Dobrowolne umorzenie udziałów odbywa się poprzez nabycie przez spółkę udziałów własnych w celu ich umorzenia (art. 199 § 1 zd. 2 KSH). W przypadku umorzenia przymusowego natomiast właściwym trybem postępowania jest podjęcie uchwały zgromadzenia wspólników spółki, w szczególności nie dochodzi w tej sytuacji do zbycia przez wspólnika udziałów na rzecz spółki. Automatyczne umorzenie udziałów odnosi skutek w momencie ziszczenia się warunku i nie wymaga ono podjęcia uchwały przez zgromadzenie wspólników (art. 199 § 4 KSH). Umorzenie udziału, z wyjątkiem umorzenia automatycznego, wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, w której powinno zostać określone m.in. wynagrodzenie należne wspólnikowi z tytułu umorzenia udziałów (art. 199 § 2 KSH). Wyjątkowo umorzenie może zostać dokonane bez wynagrodzenia, pod warunkiem, że zgodę na to wyrazi wspólnik, którego udziały mają zostać umorzone (art. 199 § 3 KSH).
Jak wynika z przedstawionego powyżej opisu zdarzenia przyszłego, planowane jest dokonanie dobrowolnego umorzenia udziałów przez Spółkę. W tym celu Spółka, za zgodą Udziałowca, nabędzie część swoich udziałów w celu ich umorzenia. W związku z dobrowolnym umorzeniem udziałów, Spółka wypłaci Udziałowcowi wynagrodzenie.
Dobrowolne umorzenie udziałów w Spółce zostanie przeprowadzone z zachowaniem wszystkich warunków wynikających z KSH.
Zasady poboru podatku u źródła
Stosownie do art. 26 ust. 1 zd. 1 Ustawy o CIT, osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące przedsiębiorcami, które dokonują wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 oraz w art 22 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 2, 2b, 2d i 2e, w dniu dokonania wypłaty zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat, z uwzględnieniem odliczeń przewidzianych w art. 22 ust. 1a-1e.
Od dnia 1 stycznia 2019 r., na mocy art. 2 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 z późn. zm.), zmienione zostały dotychczasowe zasady pobierania podatku u źródła przez płatników dokonujących na rzecz nierezydenta wypłat należności objętych tym podatkiem.
Zgodnie z art. 26 ust. 2e Ustawy o CIT, jeżeli łączna kwota należności wypłacanych z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 1 oraz art. 22 ust. 1 na rzecz podmiotu powiązanego, przekroczyła w roku podatkowym obowiązującym u wypłacającego te należności łącznie kwotę 2 000 000 zł na rzecz tego samego podatnika, osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące przedsiębiorcami są obowiązane jako płatnicy pobrać, z zastrzeżeniem ust. 2g, w dniu dokonania wypłaty zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat według stawki podatku określonej w art. 21 ust. 1 pkt 1 lub art. 22 ust. 1 od nadwyżki ponad kwotę 2 000 000 zł:
1) z uwzględnieniem odliczeń przewidzianych w art. 22 ust. 1a-1e;
2) bez możliwości niepobrania podatku na podstawie właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, a także bez uwzględniania zwolnień lub stawek wynikających z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Płatnik podatku u źródła, w celu zastosowania zwolnień/obniżonych stawek, może:
- uzyskać tzw. opinię o możliwości stosowania preferencji,
- złożyć specjalne oświadczenie,
- potrącić podatek według stawki krajowej, a następnie zwrócić się o zwrot podatku w specjalnej procedurze.
Rozstrzygnięcie w zakresie obowiązków Spółki jako płatnika, w zakresie wypłaty wynagrodzenia za dobrowolne umorzenie udziałów na rzecz Udziałowca wymaga zatem określenia, czy tego rodzaju przychody mieszczą się katalogu przychodów z art. 21 ust. 1 lub art. 22 ust. 1 Ustawy o CIT.
Kwalifikacja przychodu z tytułu zbycia udziałów w celu ich umorzenia na gruncie przepisów o podatku u źródła.
Zgodnie z art. 22 ust. 1 Ustawy o CIT, podatek dochodowy od określonych w art. 7b ust. 1 pkt 1 przychodów z dywidend oraz innych przychodów (dochodów) z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ustala się w wysokości 19% uzyskanego przychodu (dochodu).
Rozstrzygnięcia zatem wymaga, czy przychody z dobrowolnego umorzenia udziałów mogą zostać zakwalifikowane do przychodów wskazanych w art. 7b ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT.
Na gruncie Ustawy o CIT, przychody z tytułu umorzenia dobrowolnego kwalifikowane są w inny sposób niż przychody z tytułu umorzenia automatycznego lub przymusowego.
- zgodnie z art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. b) Ustawy o CIT, za przychody z zysków kapitałowych uważa się przychody z udziału w zyskach osób prawnych, stanowiące przychody faktycznie uzyskane z tego udziału, w tym przychody z umorzenia udziału (akcji) lub ze zmniejszenia ich wartości,
- zgodnie z art. 7b ust. 1 pkt 3 lit. a) Ustawy o CIT, do zysków kapitałowych zalicza się przychody z udziałów (akcji) w osobie prawnej w tym ze zbycia udziałów akcji oraz ze zbycia dokonane celem ich umorzenia.
Nie budzi przy tym wątpliwości, że na gruncie Ustawy o CIT sformułowanie zbycie udziałów celem ich umorzenia odnosi się do dobrowolnego umorzenia udziałów. Natomiast, ilekroć Ustawa o CIT posługuje się pojęciem umorzenia udziałów (akcji), rozumieć przez to należy umorzenie przymusowe lub automatyczne.
Tym samym stwierdzić należy, że przychody z tytułu umorzenia przymusowego oraz automatycznego kwalifikowane są jako przychodu z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Natomiast przychody uzyskane z dobrowolnego umorzenia udziałów i akcji, co prawda stanowią zyski kapitałowe na podstawie art. 7b Ustawy o CIT, jednakże nie są one uznawane za zyski z tytułu udziału w zyskach osób prawnych.
Powyższe znajduje potwierdzenie w wykładni historycznej przepisów Ustawy o CIT. Uchylony już art. 10 ust. 1 pkt 2 Ustawy o CIT, stanowił, że dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem był dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także dochód uzyskany z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki, w celu umorzenia tych udziałów. Na gruncie obowiązujących wówczas przepisów tego rodzaju dochód uznawany był zatem za dochód z udziału w zyskach osób prawnych. Powyższy przepis został jednak uchylony na mocy ustawy z dnia 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiągniętych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2010 r. Nr 226, poz. 1478). W związku z tym, w ocenie Wnioskodawcy, dochód z tytułu dobrowolnego umorzenia udziałów od dnia 1 stycznia 2011 r. nie stanowi przychodu z tytułu udziału w zyskach osób prawnych w rozumieniu Ustawy o CIT.
W świetle powyższych rozważań, w ocenie Wnioskodawcy, wynagrodzenie wypłacone przez Spółkę na rzecz Udziałowca nie może zostać zakwalifikowane jako przychody z udziału w zyskach osób prawnych, gdyż te wskazane są w art. 7b ust. 1 pkt 1 Ustawy o CIT. Z kolei przychody z dobrowolnego umorzenia udziałów (nabycia udziałów w celu ich umorzenia) wskazane są w art. 7b ust. 1 pkt 3 lit. a Ustawy o CIT.
Oznacza to, że wypłacane wynagrodzenie z tytułu dobrowolnego umorzenia udziałów (nabycia ich w celu umorzenia) nie mieści się w dyspozycji art. 22 ust. 1 Ustawy o CIT, gdyż przepis ten odnosi się wyłącznie do przychodów wskazanych w 7b ust. 1 pkt 1 Ustawy o CIT, podczas gdy przychody z tytułu dobrowolnego umorzenia udziałów zostały wymienione w art. 7b ust. 1 pkt 3 lit. a).
W ocenie Wnioskodawcy, powyższe oznacza, że wypłacone wynagrodzenie z tytułu dobrowolnego umorzenia udziałów na rzecz Udziałowca nie powinno zostać opodatkowane podatkiem u źródła na podstawie art. 22 ust. 1 Ustawy o CIT.
Nie może budzić także wątpliwości, że wynagrodzenie wypłacane w związku z dobrowolnym umorzeniem udziałów nie mieści się zakresie zastosowania art. 21 ustawy o CIT.
Zgodnie z tym przepisem, podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2, przychodów:
1) z odsetek, z praw autorskich lub praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego, za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how),
2) z opłat za świadczone usługi w zakresie działalności widowiskowej, rozrywkowej lub sportowej, wykonywanej przez osoby prawne mające siedzibę za granicą, organizowanej za pośrednictwem osób fizycznych lub osób prawnych prowadzących działalność w zakresie imprez artystycznych, rozrywkowych lub sportowych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
2a) z tytułu świadczeń: doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze
-ustala się w wysokości 20% przychodów;
3) z tytułu należnych opłat za wywóz ładunków i pasażerów przyjętych do przewozu w portach polskich przez zagraniczne przedsiębiorstwa morskiej żeglugi handlowej, z wyjątkiem ładunków i pasażerów tranzytowych,
4) uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez zagraniczne przedsiębiorstwa żeglugi powietrznej, z wyłączeniem przychodów uzyskanych z lotniczego rozkładowego przewozu pasażerskiego, skorzystanie z którego wymaga posiadania biletu lotniczego przez pasażera
-ustala się w wysokości 10% tych przychodów.
Żadna ze wskazanych kategorii przychodów nie odpowiada przychodom wynikającym z dobrowolnego umorzenia udziałów.
Oznacza to, że wypłacone przez Spółkę wynagrodzenie za nabycie udziałów własnych celem ich umorzenia nie będzie podlegało opodatkowaniu na gruncie art. 21 ustawy o CIT.
Spółka, nie będzie zatem zobowiązana do potrącenia podatku u źródła w związku z wypłatą wynagrodzenia na rzecz Udziałowca.
Prawidłowość opisanego powyżej stanowiska Wnioskodawcy została potwierdzona, m.in. w następujących interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej:
- z 3 listopada 2023 r., Znak: 0111-KDIB1-1.4010.495.2023.1.AW - „Zatem, skoro należności z tytułu dobrowolnego umorzenia udziałów nie mieszczą się w dyspozycji art. 21 ust. 1 ustawy o CIT, ani w dyspozycji art. 22 ust. 1 ustawy o CIT, to po stronie Wnioskodawcy (płatnika), zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy o CIT, nie powstanie obowiązek poboru zryczałtowanego podatku z tytułu wypłaty wynagrodzenia na rzecz Udziałowca będącego niemieckim rezydentem podatkowym w związku z dobrowolnym umorzeniem udziałów tego Wspólnika na podstawie wskazanych powyżej przepisów.”,
z- 25 października 2023 r., Znak: 0111-KDIB2-1.4010.332.2023.2.AR - „Reasumując, zgodzić się z Państwem należy, że w opisanym zdarzeniu przyszłym dobrowolne umorzenie udziałów w Spółce i otrzymanie przez Udziałowca wynagrodzenia z tego tytułu nie będzie rodziło obowiązku podatkowego oraz przychodu podatkowego w Polsce dla Zainteresowanego a co za tym idzie Wnioskodawca jako podmiot wypłacający Udziałowcowi wynagrodzenie z tytułu dobrowolnegoumorzenia udziałów w Spółce, nie będzie zobowiązany jako płatnik pobrać zryczałtowany podatek dochodowy od osób prawnych, jak i nie będzie zobowiązany wpłacić jako płatnik zaliczki na podatek od dochodu z tytułu zbycia udziałów przez Udziałowca.”,
- z 21 czerwca 2023 r., Znak: 0111-KDIB2-1.4010.123.2023.2.BJ podkreślenia wymaga, że przepis ten (art. 26 Ustawy o CIT - przyp. Wnioskodawcy) odnosi się do konkretnych należności zawartych w art. 21 ust. 1 oraz art. 22 ust. 1 ustawy o CIT; ten ostatni zaś w swej treści wymienia przychody określone w art. 7b ust. 1 pkt 1 tej ustawy. Jak jednak wykazano powyżej (co również przyznaje Wnioskodawca), opisane w zdarzeniu przyszłym wynagrodzenie z tytułu dobrowolnego umorzenia udziałów mieści się w dyspozycji art. 7b ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o CIT. W konsekwencji, po Państwa stronie nie powstanie zatem obowiązek pobrania od Wspólnika, tj. Spółki X lub Y zryczałtowanego podatku dochodowego od wypłaconego wynagrodzenia. Nie będziecie więc Państwo pełnić roli płatnika ww. podatku.”,
- z 8 października 2018 r., Znak: 0111-KDIB2-1.4010.240.2018.2.AP - „Jak wskazano wyżej dobrowolne umorzenie udziałów zostało wyłączone z kategorii czynności, które mogą powodować powstanie dochodu (przychodu), o którym mowa w art. 22 ust. 1 Ustawy o CIT. Wnioskodawca planuje nabyć własne udziały od Wspólnika celem ich dobrowolnego umorzenia w trybie art. 199 § 1 Kodeksu spółek handlowych. Skoro wynagrodzenie wypłacone Wspólnikowi za nabyte w celu umorzenia udziały własne, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie stanowi przychodów z udziału w zyskach osób prawnych, zatem w opisanej sprawie nie znajdzie zastosowania art. 26 ust. 1 Ustawy o CIT. W konsekwencji Wnioskodawca nie będzie zobowiązany poboru zryczałtowanego podatku dochodowego od osób prawnych. Wnioskodawca nie stanie się bowiem płatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych od wypłacanego wynagrodzenia.”,
- z 19 października 2017 r., Znak: 0111-KDIB2-3.4010.65.2017.1.AZE - „Jak wskazano wyżej dobrowolne umorzenie udziałów zostało wyłączone z kategorii czynności, które mogą powodować powstanie dochodu (przychodu), o którym mowa w art. 22 ust. 1 Ustawy o CIT. Wnioskodawca stwierdza, że zamierza nabyć własne udziały od Wspólnika celem ich dobrowolnego umorzenia w trybie art. 199 § 1 Kodeksu spółek handlowych przewidzianego przez umowę spółki. Skoro wynagrodzenia wypłacone Wspólnikowi za nabyte w celu umorzenia udziały własne, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie stanowi dochodów (przychodów) od osób prawnych, zatem w opisanej sprawie nie znajdzie zastosowania art. 26 ust. 1 Ustawy o CIT, w konsekwencji Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do poboru zryczałtowanego podatku dochodowego od osób prawnych.
Mając na uwadze powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, zasadnym jest wniosek, że wypłata wynagrodzenia przez Spółkę na rzecz Udziałowca z tytułu nabycia przez Spółkę części udziałów Udziałowca w celu ich umorzenia (umorzenie dobrowolne) nie będzie stanowić przychodu (dochodu), o którym mowa w art. 22 ust. 1 oraz przychodów wskazanych w art. 21 ust. 1 ustawy o CIT.
W konsekwencji Spółka wypłacając wynagrodzenie z tytułu dobrowolnego umorzenia udziałów na rzecz Udziałowca nie będzie pełniła funkcji płatnika podatku u źródła na podstawie art. 26 ust. 1 Ustawy o CIT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Na wstępie zauważyć należy, że Państwa stanowisko oceniono wyłącznie w kontekście zadanego we wniosku pytania dot. ustalenia, czy wynagrodzenie wypłacone przez Spółkę na rzecz Udziałowca z tytułu planowanego dobrowolnego umorzenia udziałów (nabycia przez Spółkę części udziałów w celu ich umorzenia) będzie stanowić przychód (dochód), o którym mowa w art. 22 ust. 1 Ustawy o CIT lub w art. 21 ust. 1 Ustawy o CIT, a w konsekwencji czy Spółka będzie zobowiązana do pobrania podatku u źródła od tak wypłaconego wynagrodzenia na podstawie art. 26 ust. 1 Ustawy o CIT.
Umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tj. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym wynikających z udziałów.
Umorzenie udziałów zostało uregulowane w przepisie art. 199 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 18, dalej: „Ksh”).
Zgodnie z art. 199 § 1 Ksh:
Udział może być umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa umowa spółki.
W świetle art. 199 § 2 Ksh:
Umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział. Wynagrodzenie to, w przypadku umorzenia przymusowego, nie może być niższe od wartości przypadających na udział aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między wspólników. W przypadku umorzenia przymusowego uchwała powinna zawierać również uzasadnienie.
W myśl art. 199 § 3 Ksh:
Za zgodą wspólnika umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia.
W oparciu o art. 199 § 4 Ksh:
Umowa spółki może stanowić, że udział ulega umorzeniu w razie ziszczenia się określonego zdarzenia bez powzięcia uchwały zgromadzenia wspólników. Stosuje się wówczas przepisy o umorzeniu przymusowym.
Według art. 199 § 6 Ksh:
Umorzenie udziału z czystego zysku nie wymaga obniżenia kapitału zakładowego.
Kodeks spółek handlowych przewiduje zatem trzy metody umorzenia udziałów:
1.umorzenie dobrowolne – polegające na nabyciu przez spółkę od wspólnika własnych udziałów celem ich umorzenia i następnym umorzeniu tych udziałów,
2.umorzenia przymusowe – przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa umowa spółki. W przypadku umorzenia przymusowego nie dochodzi do zbycia udziałów przez wspólnika na rzecz spółki,
3.umorzenie automatyczne – udział ulega umorzeniu w razie ziszczenia się określonego zdarzenia bez powzięcia uchwały zgromadzenia wspólników – stosuje się wówczas przepisy o umorzeniu przymusowym.
Z przywołanego przepisu wynika, że umorzenie udziałów, co do zasady, odbywa się za wynagrodzeniem. Jednak w ramach umorzenia dobrowolnego dopuszcza się umorzenie nieodpłatne. W przypadku umorzenia dobrowolnego udziałów dochodzi najpierw do zbycia tych udziałów przez udziałowca – w takim przypadku następuje nabycie udziałów przez spółkę – a dopiero w drugiej kolejności do ich umorzenia przez spółkę. Umorzenie nastąpi w przyszłości. Zatem w przypadku umorzenia dobrowolnego dochodzi do nabycia udziałów przez spółkę i odrębnie do ich umorzenia – w dwóch etapach działań. Chodzi więc o rodzaj transakcji, czynność prawną, która jest podstawą umorzenia dobrowolnego.
Wobec powyższego podkreślić należy, że z dobrowolnym umorzeniem udziałów mamy do czynienia wówczas, gdy wspólnik spółki wyrazi zgodę na umorzenie jego udziałów, a ponadto spółka ta nabędzie od wspólnika jego udziały.
Odnosząc powyższe na grunt przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 2805 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”) wskazać należy, że stosownie do art. 3 ust. 2 tej ustawy:
Podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Przepis ten wyraża tzw. zasadę ograniczonego obowiązku podatkowego. W myśl przedmiotowej zasady państwo, na terytorium którego znajduje się źródło uzyskiwania przychodów ma prawo do opodatkowania podmiotów niebędących jego rezydentami podatkowymi w zakresie przychodów uzyskiwanych z takiego źródła.
Na podstawie art. 3 ust. 3 ustawy o CIT:
Za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w ust. 2, uważa się w szczególności dochody (przychody) z:
1) wszelkiego rodzaju działalności prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym poprzez położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład;
2) położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieruchomości lub praw do takiej nieruchomości, w tym ze zbycia jej w całości albo w części lub zbycia jakichkolwiek praw do takiej nieruchomości;
3) papierów wartościowych oraz pochodnych instrumentów finansowych niebędących papierami wartościowymi, dopuszczonych do publicznego obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ramach regulowanego rynku giełdowego, w tym uzyskane ze zbycia tych papierów albo instrumentów oraz z realizacji praw z nich wynikających;
4) tytułu przeniesienia własności udziałów (akcji) w spółce, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną lub tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, instytucji wspólnego inwestowania lub innej osobie prawnej i praw o podobnym charakterze lub z tytułu należności będących następstwem posiadania tych udziałów (akcji), ogółu praw i obowiązków, tytułów uczestnictwa lub praw - jeżeli co najmniej 50% wartości aktywów tej spółki, spółki niebędącej osobą prawną, tego funduszu inwestycyjnego, tej instytucji wspólnego inwestowania lub osoby prawnej, bezpośrednio lub pośrednio, stanowią nieruchomości położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa do takich nieruchomości;
4a) tytułu przeniesienia własności udziałów (akcji), ogółu praw i obowiązków, tytułów uczestnictwa lub praw o podobnym charakterze w spółce nieruchomościowej;
5) tytułu należności regulowanych, w tym stawianych do dyspozycji, wypłacanych lub potrącanych, przez osoby fizyczne, osoby prawne albo jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, niezależnie od miejsca zawarcia umowy i wykonania świadczenia;
6) niezrealizowanych zysków, o których mowa w rozdziale 5a.
Na mocy art. 3 ust. 5 ustawy o CIT:
Za dochody (przychody), o których mowa w ust. 3 pkt 5, uważa się przychody wymienione w art. 21 ust. 1 i art. 22 ust. 1, jeżeli nie stanowią dochodów (przychodów), o których mowa w ust. 3 pkt 1-4.
W art. 22 ust. 1 ustawy o CIT, uregulowano podatek od przychodów z dywidend oraz innych przychodów (dochodów) z tytułu udziału w zyskach osób prawnych:
Podatek dochodowy od określonych w art. 7b ust. 1 pkt 1 przychodów z dywidend oraz innych przychodów (dochodów) z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ustala się w wysokości 19% uzyskanego przychodu (dochodu).
Przepis ten odnosi się wprost do art. 7b ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, stosownie do którego:
Za przychody z zysków kapitałowych uważa się przychody z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4b, stanowiące przychody faktycznie uzyskane z tego udziału, w tym:
a) dywidendy, nadwyżki bilansowe w spółdzielniach oraz otrzymane przez uczestników funduszy inwestycyjnych lub instytucji wspólnego inwestowania dochody tego funduszu lub tej instytucji, w przypadku gdy statut przewiduje wypłacanie tych dochodów bez odkupywania jednostek uczestnictwa albo wykupywania certyfikatów inwestycyjnych,
b) przychody z umorzenia udziału (akcji) lub ze zmniejszenia ich wartości,
c) przychody z wystąpienia wspólnika ze spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, które następuje w inny sposób niż określony w lit. b,
d) przychody ze zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce, o której mowa w art. 1 ust. 3, które następuje w inny sposób niż określony w lit. b,
e) wartość majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej lub spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3,
f) równowartość zysku osoby prawnej oraz spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, przeznaczonego na podwyższenie jej kapitału zakładowego, równowartość nadwyżki bilansowej spółdzielni przeznaczonej na podwyższenie funduszu udziałowego oraz równowartość kwot przekazanych na ten kapitał (fundusz) z innych kapitałów (funduszy) takiej osoby prawnej lub spółki,
g) dopłaty otrzymane w przypadku połączenia lub podziału podmiotów przez osoby posiadające prawo do uczestnictwa w zysku podmiotu przejmowanego, łączonego lub dzielonego lub
h) przychody wspólnika spółki dzielonej, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie - majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w spółce, nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa,
i) zapłata, o której mowa w art. 12 ust. 4d,
j) wartość niepodzielonych zysków w spółce oraz wartość zysku przekazanego na inne kapitały niż kapitał zakładowy w spółce przekształcanej - w przypadku przekształcenia spółki w spółkę niebędącą osobą prawną, z tym że przychód określa się na dzień przekształcenia,
k) odsetki od udziału kapitałowego, wypłacane na rzecz wspólnika przez spółkę, o której mowa w art. 1 ust. 3,
l) odsetki od pożyczki udzielonej osobie prawnej lub spółce, o której mowa w art. 1 ust. 3, jeżeli wypłata odsetek od takiej pożyczki lub ich wysokość uzależnione są od osiągnięcia zysku przez tę osobę prawną lub spółkę lub od wysokości tego zysku (pożyczka partycypacyjna),
m) przychody uzyskane w następstwie przekształceń, łączenia lub podziałów podmiotów, w tym:
- przychody osoby prawnej lub spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, przejmującej w następstwie łączenia lub podziału majątek lub część majątku innej osoby prawnej lub spółki,
- przychody wspólnika spółki łączonej lub dzielonej,
- przychody spółki dzielonej,
n) przychód ze zmniejszenia kapitału akcyjnego w prostej spółce akcyjnej.
Należy zatem stwierdzić, że przychody z tytułu dobrowolnego umorzenia udziałów nie mieszczą się w dyspozycji art. 7b ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, do którego nawiązuje art. 22 ust. 1 tej ustawy. Przychody te uregulowane bowiem zostały w art. 7b ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o CIT:
Za przychody z zysków kapitałowych uważa się inne, niż określone w pkt 1 i 2, przychody z udziału (akcji) w osobie prawnej lub spółce, o której mowa w art. 1 ust. 3, w tym przychody ze zbycia udziału (akcji), w tym ze zbycia dokonanego celem ich umorzenia.
Wobec powyższego, wypłacone na rzecz Wspólnika, a więc Spółki, wynagrodzenie z tytułu dobrowolnego umorzenia udziałów Spółki nie będzie stanowiło przychodu (dochodu), o którym mowa w art. 22 ust. 1 ustawy o CIT.
Zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy o CIT:
Osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące przedsiębiorcami, które dokonują wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 oraz art. 22 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 2, 2b, 2d i 2e, w dniu dokonania wypłaty zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat, z uwzględnieniem odliczeń przewidzianych w art. 22 ust. 1a-1e. Zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania siedziby podatnika dla celów podatkowych uzyskanym od podatnika certyfikatem rezydencji. Przy weryfikacji warunków zastosowania stawki podatku innej niż określona w art. 21 ust. 1 lub art. 22 ust. 1, zwolnienia lub warunków niepobrania podatku, wynikających z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, płatnik jest obowiązany do dochowania należytej staranności. Przy ocenie dochowania należytej staranności uwzględnia się charakter, skalę działalności prowadzonej przez płatnika oraz powiązania w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 5 płatnika z podatnikiem.
Stosownie do art. 26 ust. 2e ustawy o CIT:
jeżeli łączna kwota należności wypłacanych z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 1 oraz art. 22 ust. 1 na rzecz podmiotu powiązanego, przekroczyła w roku podatkowym obowiązującym u wypłacającego te należności łącznie kwotę 2 000 000 zł na rzecz tego samego podatnika, osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące przedsiębiorcami są obowiązane jako płatnicy pobrać, z zastrzeżeniem ust. 2g, w dniu dokonania wypłaty zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat według stawki podatku określonej w art. 21 ust. 1 pkt 1 lub art. 22 ust. 1 od nadwyżki ponad kwotę 2 000 000 zł:
1)z uwzględnieniem odliczeń przewidzianych w art. 22 ust. 1a-1e;
2)bez możliwości niepobrania podatku na podstawie właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.
W świetle art. 26 ust. 7 ustawy o CIT:
Wypłata, o której mowa w ust. 1, 1c, 1d, 1m, 2c i 2e, oznacza wykonanie zobowiązania w jakiejkolwiek formie, w tym poprzez zapłatę, potrącenie lub kapitalizację odsetek.
Z treści przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że od niektórych należności osiąganych na terytorium Polski przez podatników podlegających ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu pobierany jest podatek dochodowy w sposób zryczałtowany. Podatek ten nazywany jest podatkiem „u źródła” ze względu na szczególny sposób jego poboru, który dokonywany jest przez podmiot polski wypłacający określone należności na rzecz nierezydenta w trybie i na zasadach wymienionych w art. 26 ustawy o CIT. Jeżeli polski podatnik (płatnik) dokonuje wypłat należności z tytułu świadczeń, o których mowa w art. 21 ust. 1 oraz art. 22 ust. 1 ustawy o CIT na rzecz nierezydenta, mającego siedzibę lub zarząd w kraju, z którym Polska zawarła umowę w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, pierwszeństwo mają przepisy tej umowy międzynarodowej.
Jednakże podkreślenia wymaga, że przepis ten odnosi się do konkretnych należności zawartych w art. 21 ust. 1 oraz art. 22 ust. 1 ustawy o CIT; ten ostatni zaś w swej treści wymienia przychody określone w art. 7b ust. 1 pkt 1 tej ustawy.
Zauważyć jednak należy, że wynagrodzenie z tytułu dobrowolnego umorzenia udziałów mieści się w dyspozycji art. 7b ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o CIT.
Zatem, skoro należności z tytułu dobrowolnego umorzenia udziałów nie mieszczą się w dyspozycji art. 21 ust. 1 ustawy o CIT, ani w dyspozycji art. 22 ust. 1 ustawy o CIT, to po Państwa (płatnika) stronie, zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy o CIT, nie powstanie obowiązek poboru zryczałtowanego podatku z tytułu wypłaty wynagrodzenia na rzecz Udziałowca będącego niemieckim rezydentem podatkowym w związku z dobrowolnym umorzeniem udziałów tego Wspólnika na podstawie wskazanych powyżej przepisów.
Tym samym Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).