Ustalenie czy otrzymane przez Fundację Rodzinną odsetki z tytułu spłaty przez pożyczkobiorców pożyczek wniesionych jako wierzytelności przez fundatora... - Interpretacja - 0111-KDIB2-1.4010.96.2024.2.KK

Shutterstock

Interpretacja indywidualna z dnia 10 maja 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-1.4010.96.2024.2.KK

Temat interpretacji

Ustalenie czy otrzymane przez Fundację Rodzinną odsetki z tytułu spłaty przez pożyczkobiorców pożyczek wniesionych jako wierzytelności przez fundatora do Fundacji Rodzinnej będą stanowiły w Fundacji Rodzinnej przychód zwolniony z podatku dochodowego od osób prawnych

Interpretacja indywidualna  – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

23 lutego 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z tego samego dnia, o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia czy otrzymane przez Fundację Rodzinną odsetki z tytułu spłaty przez pożyczkobiorców pożyczek wniesionych jako wierzytelności przez fundatora do Fundacji Rodzinnej będą stanowiły w Fundacji Rodzinnej przychód zwolniony z podatku dochodowego od osób prawnych.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 19 kwietnia 2024 r. (data wpływu 19 kwietnia 2024 r.)

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Fundator i jednocześnie beneficjent Fundacji Rodzinnej zamierza wnieść do niej wierzytelności z tytułu umów pożyczek. Umowy pożyczek fundator zawarł przed powstaniem Fundacji Rodzinnej. Fundator jest pożyczkodawcą a pożyczkobiorcami są spółki, w których fundator jest lub był udziałowcem. Umowy pożyczek opiewają na różne kwoty, różne jest też ich oprocentowanie oraz terminy, do których ma nastąpić spłata pożyczek. Żadna umowa pożyczki nie jest wymagalna i nie będzie wymagalna w momencie wniesienia wierzytelności do Fundacji Rodzinnej. Fundacja Rodzinna w momencie udzielania pożyczek przez Fundatora nie była udziałowcem spółek pożyczkobiorców.

Dodatkowo w uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że:

1.Fundacja realizuje swoje cele poprzez prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie:

a)zbywania mienia,

b)najmu i dzierżawy lub udostępnienia mienia do korzystania na innej podstawie,

c)przystępowania do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze, mających swoją siedzibę w kraju lub za granicą, a także uczestnictwa w tych spółkach funduszach, spółdzielniach oraz podmiotach

d)nabywania i zbywania papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze

e)udzielania:

i.pożyczek spółkom kapitałowym, w których fundacja posiada udziały albo akcje,

ii.spółkom osobowym, w których fundacja uczestniczy jako wspólnik,

iii.beneficjentom

f)obrotu zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji w celu dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji

2.Fundacja stanie się udziałowcem spółki/spółek, której/którym Fundator udzielił wskazanych we wniosku pożyczek, poprzez nabycie udziałów w spółce od jej dotychczasowego wspólnika na podstawie umowy sprzedaży udziałów. Umowa zostanie zawarta w II połowie roku.

3.Fundacja ma nabyć wierzytelności opisane we wniosku w drodze umowy darowizny z jednym z fundatorów, na podstawie której fundator jako wierzyciel przenosi na fundację rodzinną wierzytelności wynikające z umów pożyczek zawartej z osobą trzecią.

4.Spółka pożyczkobiorca przeznaczy środki uzyskane z pożyczki udzielonej przez pożyczkodawcę (Fundację) na wsparcie finansowe konkretnej inwestycji pożyczkobiorcy.

Pytanie

Czy otrzymane przez Fundację Rodzinną odsetki z tytułu spłaty przez pożyczkobiorców pożyczek wniesionych jako wierzytelności przez fundatora do Fundacji Rodzinnej będą stanowiły w Fundacji Rodzinnej przychód zwolniony z podatku dochodowego od osób prawnych?

Państwa stanowisko w sprawie

Przychód powstały po otrzymaniu odsetek w związku z zakończeniem wniesionych do fundacji umów pożyczek jest zwolniony z podatku dochodowego od osób prawnych po stronie fundacji jako realizacja umów pożyczek wniesionych do fundacji jako wkład zwolniony z podatku i jako przychód z odsetek od umów pożyczek udzielonych spółkom, w których fundacja na dzień realizacji umów pożyczek ma udziały.

W art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej przewidziano katalog dozwolonej działalności gospodarczej, w zakresie w jakim fundacja rodzinna może prowadzić działalność gospodarczą zwolnioną z podatku dochodowego od osób prawnych, wymienione są tam między innymi umowy pożyczek udzielanych przez fundację spółkom w których fundacja rodzinna posiada udziały lub akcje.

W omawianym przypadku to nie fundacja rodzinna była podmiotem udzielającym pożyczek osobom prawnym, ponieważ umowy pożyczek zostały zawarte jeszcze przed powstaniem fundacji rodzinnej. W momencie zawierania umów pożyczek ze spółkami Fundacja rodzinna nie była ich udziałowcem, ponieważ jeszcze nie została powołana. Fundacja rodzinna przed przyjęciem wierzytelności z tytułu umów pożyczek zostanie udziałowcem spółki, z którą fundator wcześniej zawarł umowy pożyczek wniesione wkładem.

Przychód w fundacji rodzinnej z tytułu otrzymanych odsetek wystąpi w związku z realizacją umów pożyczek wniesionych do fundacji jako wkład zwolniony z podatku dochodowego. Umowy pożyczek nie zostały zawarte przez Fundację Rodzinną lecz w momencie wniesienia ich przez fundatora do fundacji to fundacja staje się pożyczkodawcą w miejsce fundatora, jako że fundacja rodzinna zostanie udziałowcem spółki. W momencie uzyskania przychodu z odsetek fundacja rodzinna będzie udziałowcem spółki osoby prawnej, od której otrzymana odsetki w związku z zakończeniem umów pożyczek i przychody te będą zwolnione z podatku dochodowego od osób prawnych jako otrzymane odsetki z tytułu umowy pożyczki zawartej ze spółką w której fundacja posiada udziały.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie zauważyć należy, że niniejsza interpretacja dotyczy tylko problematyki będącej ściśle przedmiotem pytania postawionego przez Państwa we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść pytania wyznacza bowiem granice tematyczne wydawanej interpretacji. Zatem, inne kwestie wynikające z opisu sprawy i własnego stanowiska, nieobjęte pytaniami, nie zostały rozpatrzone w niniejszej interpretacji.

21 lutego 2023 r. ogłoszony został teks ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 326, dalej: ufr).

Zgodnie z art. 145 ufr,

Ustawa wchodzi w życie po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia.

Zatem, tekst tej ustawy wszedł w życie 22 maja 2023 r.

W myśl art. 1 ufr:,

Ustawa reguluje organizację i funkcjonowanie fundacji rodzinnej, w tym prawa i obowiązki fundatora i beneficjenta.

Z kolei zgodnie z art. 2 ust. 1 ufr,

Fundacja rodzinna jest osobą prawną utworzoną w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów. Fundator określa w statucie szczegółowy cel fundacji rodzinnej.

Stosownie do art. 5 ufr,

1.Fundacja rodzinna może wykonywać działalność gospodarczą w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2023 r. poz. 221) tylko w zakresie:

1)zbywania mienia, o ile mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia;

2)najmu, dzierżawy lub udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie;

3)przystępowania do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze, mających swoją siedzibę w kraju albo za granicą, a także uczestnictwa w tych spółkach, funduszach, spółdzielniach oraz podmiotach;

4)nabywania i zbywania papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze;

5)udzielania pożyczek:

a)spółkom kapitałowym, w których fundacja rodzinna posiada udziały albo akcje,

b)spółkom osobowym, w których fundacja rodzinna uczestniczy jako wspólnik,

c)beneficjentom;

6)obrotu zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji rodzinnej w celu dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji rodzinnej;

7)produkcji przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych, z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, o ile ilość produktów roślinnych lub zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, użytych do produkcji danego produktu stanowi co najmniej 50% tego produktu;

8)gospodarki leśnej.

2.Działalność, o której mowa w ust. 1 pkt 7 i 8, fundacja rodzinna może wykonywać wyłącznie w związku z prowadzonym gospodarstwem rolnym.

3.Przepis ust. 1 pkt 1 nie dotyczy praw wynikających z przystąpienia do podmiotów, o których mowa w ust. 1 pkt 3, i uczestnictwa w tych podmiotach oraz składników mienia, o których mowa w ust. 1 pkt 4.

Zgodnie ze zdaniem wstępnym do art. 133 ufr,

W ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2587, 2640 i 2745 oraz z 2023 r. poz. 185) wprowadza się wymienione w przepisie zmiany.

W myśl art. 1 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 2805 ze zm., dalej: „updop”, „ustawa o CIT”),

Przepisy ustawy mają również zastosowanie do fundacji rodzinnych w organizacji.

Stosownie do art. 4a pkt 35 updop,

Ilekroć w ustawie jest mowa o fundacji rodzinnej - oznacza to fundację rodzinną albo fundację rodzinną w organizacji w rozumieniu ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej (Dz.U. poz. 326).

Zatem, fundacja rodzinna, jako osoba prawna podlegać będzie zasadom opodatkowania dochodów osób prawnych.

Zgodnie z art. 6 ust 1 pkt 25 updop,

Zwalnia się od podatku fundację rodzinną.

Jednakże zgodnie z art. 6 ust. 6 - 7 updop,

6.Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 25, nie ma zastosowania do podatku, o którym mowa w art. 24b i art. 24q.

7.Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 25, nie ma zastosowania do działalności gospodarczej fundacji rodzinnej wykraczającej poza zakres określony w art. 5 ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej.

Zatem, fundacje rodzinne zostały, co do zasady, objęte podmiotowym zwolnieniem od podatku dochodowego od osób prawnych, należy jednak mieć na uwadze poniższe przepisy.

W zakresie działalności prowadzonej przez fundację rodzinną poza dozwolonym zakresem wskazanym w ww. art. 5 ufr, będzie ona podlegała opodatkowaniu zgodnie z przepisem art. 24r updop, zgodnie z którym:

1.W zakresie w jakim fundacja rodzinna prowadzi działalność gospodarczą wykraczającą poza zakres określony w art. 5 ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej stawka podatku, o którym mowa w art. 19, wynosi 25% podstawy opodatkowania.

2.Do fundacji rodzinnej, o której mowa w ust. 1, przepis art. 15 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

3.Do fundacji rodzinnej, o której mowa w ust. 1, nie stosuje się zwolnień i odliczeń określonych w art. 17-18f.

Biorąc pod uwagę powyższe, dla celów opodatkowania fundacji rodzinnej szczególne znaczenie ma prawidłowe ustalenie, czy fundacja ta prowadzi działalność zgodnie ze wskazanymi przez ustawodawcę wymogami. Zgodnie bowiem z art. 24r updop w zakresie, w jakim fundacja rodzinna prowadzi działalność gospodarczą wykraczającą poza zakres określony w art. 5 ufr, stawka CIT wynosi 25% podstawy opodatkowania.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego oraz jego uzupełnienia wynika, że Fundator i jednocześnie beneficjent Fundacji Rodzinnej zamierza wnieść do niej wierzytelności z tytułu umów pożyczek. Umowy pożyczek fundator zawarł przed powstaniem Fundacji Rodzinnej. Fundator jest pożyczkodawcą a pożyczkobiorcami są spółki, w których fundator jest lub był udziałowcem. Umowy pożyczek opiewają na różne kwoty, różne jest też ich oprocentowanie oraz terminy, do których ma nastąpić spłata pożyczek. Żadna umowa pożyczki nie jest wymagalna i nie będzie wymagalna w momencie wniesienia wierzytelności do Fundacji Rodzinnej. Fundacja stanie się udziałowcem spółki/spółek poprzez nabycie udziałów w spółce od jej dotychczasowego wspólnika na podstawie umowy sprzedaży udziałów, która zostanie zawarta w II połowie roku. Fundacja ma nabyć wierzytelności opisane we wniosku w drodze umowy darowizny z jednym z fundatorów, na podstawie której fundator jako wierzyciel przenosi na fundację rodzinną wierzytelności wynikające z umów pożyczek zawartej z osobą trzecią. Fundacja Rodzinna w momencie udzielania pożyczek przez Fundatora nie była udziałowcem spółek pożyczkobiorców. Fundacja realizuje swoje cele poprzez prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie:

a)zbywania mienia,

b)najmu i dzierżawy lub udostępnienia mienia do korzystania na innej podstawie,

c)przystępowania do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze, mających swoją siedzibę w kraju lub za granicą, a także uczestnictwa w tych spółkach funduszach, spółdzielniach oraz podmiotach

d)nabywania i zbywania papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze

e)udzielania:

i.pożyczek spółkom kapitałowym, w których fundacja posiada udziały albo akcje,

ii.spółkom osobowym, w których fundacja uczestniczy jako wspólnik,

iii.beneficjentom

f)obrotu zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji w celu dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii ustalenia czy otrzymane przez Fundację Rodzinną odsetki z tytułu spłaty przez pożyczkobiorców pożyczek wniesionych jako wierzytelności przez fundatora do Fundacji Rodzinnej będą stanowiły w Fundacji Rodzinnej przychód zwolniony z podatku dochodowego od osób prawnych.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości wskazać należy, że jak wynika z cyt. art. 5 ust. 1 pkt 5 ufr, fundacja rodzinna może m.in. wykonywać działalność gospodarczą rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2023 r. poz. 221) tylko w zakresie udzielania pożyczek:

-spółkom kapitałowym, w których fundacja rodzinna posiada udziały albo akcje,

-spółkom osobowym, w których fundacja rodzinna uczestniczy jako wspólnik,

-beneficjentom.

Natomiast jak wskazali Państwo w opisie sprawy, Fundator planuje wnieść do Fundacji Rodzinnej wierzytelności z tytułu umów pożyczek, które zawarł przed powstaniem Fundacji Rodzinnej ze spółkami, w których jest lub był udziałowcem. Fundacja ma nabyć wierzytelności opisane we wniosku w drodze umowy darowizny z jednym z fundatorów, na podstawie której fundator jako wierzyciel przenosi na fundację rodzinną wierzytelności wynikające z umów pożyczek zawartej z osobą trzecią. Fundacja stanie się udziałowcem spółki/spółek, którym Fundator udzielił wskazanych we wniosku pożyczek, poprzez nabycie udziałów w spółce od jej dotychczasowego wspólnika na podstawie umowy sprzedaży udziałów, która zostanie zawarta w II połowie roku.

Mając na uwadze powyższe, należy uznać że działalność Fundacji polegająca na nabyciu w drodze umowy darowizny opisanych we wniosku wierzytelności z tytułu umów pożyczek nie mieści się w dyspozycji art. 5 ust. 1 pkt 5 ufr.

Powyższy przepis wyraźnie wskazuje, że fundacja rodzinna może wykonywać działalność w zakresie udzielania pożyczek. A zatem to fundacja rodzinna powinna być podmiotem udzielającym pożyczki. Przejęcie przez fundację (w drodze darowizny) wierzytelności z tytułu umów pożyczek wraz z odsetkami przysługujących Fundatorowi nie jest równoznaczne z udzieleniem pożyczki.

Nabycie wierzytelności pożyczkowych nie jest tym samym zdarzeniem, jakim jest udzielenie pożyczek. Bez znaczenia pozostaje cywilistyczny skutek takiej czynności powodujący, że na nabywcę wierzytelności przechodzi ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi (wstępuje on w miejsce wierzyciela).

Art. 5 ust. 1 pkt 5 ustawy o fundacji rodzinnej, jako bezpośrednio wpływający na normę art. 6 ust. 1 pkt 25 (w zw. z art. 6 ust. 7) updop, która dotyczy zwolnienia podatkowego musi być interpretowany ściśle (literalnie), podobnie jak wszystkie przepisy o takim charakterze.

Gdyby ustawodawca dopuszczał możliwość uwzględnienia w ramach dozwolonej dla fundacji działalności gospodarczej, działalność polegającą na nabywaniu wierzytelności pożyczkowych byłoby to wyraźnie stwierdzone w ustawie. Nie budzi więc wątpliwości, że działalność fundacji w tym zakresie, w szczególności skutkująca osiąganiem dochodów w postaci odsetek z tytułu spłaty pożyczki, nie podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób prawnych na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 25 w zw. z art. 6 ust. 7 updop.

W świetle powyższego, na tle przedstawionego we wniosku oraz jego uzupełnieniu opisu zdarzenia przyszłego, Fundacja Rodzinna w zakresie przychodu w postaci odsetek z tytułu spłaty przez pożyczkobiorców pożyczek wniesionych jako wierzytelności przez Fundatora do Fundacji, nie będzie korzystała ze zwolnienia na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy o CIT.

W konsekwencji, Państwa stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.  

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego […]. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; (dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).