Interpretacja indywidualna z dnia 26 kwietnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP2-1.4010.166.2024.1.KW
Temat interpretacji
Ustalenie obowiązku podatkowego Fundacji rodzinnej (wierzytelności pożyczkowe i spadkowe).
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w zakresie ustalenia:
- czy otrzymanie przez Wnioskodawcę w darowiźnie od fundatora Wierzytelności spowodowało u Wnioskodawcy powstanie dochodu, który jest zwolniony z opodatkowania na mocy art. 6 ust 1 pkt 25 Ustawy CIT - jest prawidłowe;
- czy otrzymanie przez Wnioskodawcę od Pożyczkobiorcy spłaty Kwoty nominalnej spowoduje powstanie u Wnioskodawcy obowiązku zapłaty CIT - jest prawidłowe;
- czy otrzymanie przez Wnioskodawcę od Pożyczkobiorcy spłaty Odsetek spowoduje powstanie u Wnioskodawcy obowiązku zapłaty CIT - jest prawidłowe;
- czy wykonanie Świadczeń dla beneficjentów, sfinansowanych Kwotą nominalną oraz Odsetkami, spowoduje powstanie u Wnioskodawcy obowiązku zapłaty CIT na podstawie art. 24q ust. 1 Ustawy o CIT - jest prawidłowe;
- czy otrzymanie przez Wnioskodawcę w spadku po fundatorze Wierzytelności spadkowych spowoduje u Wnioskodawcy powstanie dochodu, który będzie zwolniony z opodatkowania na mocy art. 6 ust 1 pkt 25 Ustawy CIT - jest prawidłowe;
- czy (a jeśli tak to w jaki sposób) otrzymanie przez Wnioskodawcę Wierzytelności oraz Wierzytelności spadkowych oraz otrzymanie spłaty Kwoty nominalnej i odsetek należy wykazać w zeznaniu rocznym (CIT-8FR oraz CIT/F) Wnioskodawcy sporządzanym za rok, w którym Wnioskodawca je otrzymał/otrzyma - jest prawidłowe;
- czy nabycie mienia w postaci Wierzytelności w drodze darowizny lub Wierzytelności spadkowej w drodze spadku od fundatora nie jest wykazywane w części D zeznania rocznego (CIT-8FR) w poz. 46 i poz. 48 - jest prawidłowe;
- czy Odsetki otrzymane przez Wnioskodawcę nie są wykazywane w poz. 62 (część D, formularza CIT-8FR) - jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
22 marca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 22 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia obowiązków podatkowych Fundacji rodzinnej.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca jest fundacją rodzinną w rozumieniu ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej (Dz.U. poz. 326 ze zm. - dalej „Ustawa o fundacji rodzinnej” lub „UFR”).
Wnioskodawca otrzymał od fundatora w drodze darowizny wierzytelność pożyczkową (dalej „Wierzytelność”).
Wierzytelność powstała w ten sposób, że fundator z własnych środków udzielił w przeszłości oprocentowanych pożyczek z terminem zwrotu do końca 2030 r. Kwota nominalna Wierzytelności otrzymanej przez Wnioskodawcę wynosi 100 tys. zł. (dalej „Kwota nominalna”).
W przyszłości, do końca 2030 r., Wnioskodawca otrzyma od pożyczkobiorcy (dalej „Pożyczkobiorca”) spłatę Kwoty nominalnej oraz spłatę odsetek (dalej „Odsetki”).
Środki pieniężne otrzymane przez Wnioskodawcę tytułem spłaty Kwoty nominalnej oraz Odsetek zostaną przeznaczone na sfinansowanie spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów.
Dodatkowo Wnioskodawca wyjaśnia, że fundator w ramach swojej działalności inwestycyjnej udziela pożyczek i wierzytelności pożyczkowe stanowią istotny składnik jego majątku. Wnioskodawca będzie powołany do spadku po fundatorze w zakresie mienia, które spadkodawca będący fundatorem będzie posiadał w chwili śmierci.
W skład tego mienia będą wchodziły wierzytelności pożyczkowe, które w przyszłości fundacja otrzyma tytułem spadku (dalej „Wierzytelności spadkowe”).
Zgodnie z przepisami fundacja rodzinna może być bowiem jako spadkobierca powołana do spadku.
Niniejszy wniosek dotyczy konsekwencji podatkowych stanu faktycznego (otrzymania przez Wnioskodawcę Wierzytelności) oraz zdarzeń przyszłych:
- otrzymania (nabycia) przez Wnioskodawcę Wierzytelności,
- otrzymania przez Wnioskodawcę spłaty Kwoty nominalnej,
- otrzymania przez Wnioskodawcę spłaty Odsetek,
- zasad opodatkowania świadczeń na rzecz beneficjentów sfinansowanych Kwotą nominalną oraz Odsetkami (dalej „Świadczenia dla beneficjentów”),
- otrzymania (nabycia) przez Wnioskodawcę Wierzytelności spadkowych,
- otrzymania spłaty Kwoty nominalnej
- zasad wykazywania otrzymania i spłaty Wierzytelności oraz Wierzytelności spadkowych w zeznaniu rocznym, w tym w części D formularza CIT-8FR.
Wątpliwości Wnioskodawcy związane są ze sposobem interpretacji ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2023 poz. 2805 ze zm. - dalej „Ustawa o CIT).
Podsumowując tą część wniosku o interpretację indywidualną Wnioskodawca jest zainteresowany otrzymaniem interpretacji indywidualnej dotyczącej konsekwencji podatkowych w podatku dochodowym od osób prawnych nabycia opisanych wierzytelności pożyczkowych tytułem darmym od fundatora.
Wnioskodawca jest w szczególności zainteresowany otrzymaniem interpretacji indywidualnej dotyczącej konsekwencji podatkowych w podatku dochodowym od osób prawnych na moment:
a) otrzymania (nabycia) Wierzytelności (oraz Wierzytelności spadkowych),
b) w chwili spłaty Kwoty nominalnej,
c) otrzymania spłaty Odsetek.
W tych trzech momentach następuje bowiem zmiana w majątku Wnioskodawcy. Wnioskodawca chciałby zatem wiedzieć, czy zwolnienie podatkowe od dochodów fundacji rodzinnej obejmuje dochody, które powstają w momencie otrzymania Wierzytelności od fundatora, w momencie spłaty Kwoty nominalnej, jak i w momencie spłaty Odsetek.
Ponadto Wnioskodawca jest zainteresowany otrzymaniem interpretacji indywidualnej dotyczącej obowiązków sprawozdawczych w zakresie zeznania rocznego CIT-8F oraz CIT-8FR za rok, w którym dochodzi do:
a) otrzymania (nabycia) Wierzytelności (oraz Wierzytelności spadkowych),
b) spłaty Kwoty nominalnej,
c) otrzymania spłaty Odsetek.
Niniejszy wniosek został złożony z ostrożności, m.in. w związku z konstrukcją formularzy zeznań rocznych fundacji rodzinnych i braku objaśnień, co do zasad ich wypełniania. Treść formularzy zeznań rocznych została upubliczniona pod koniec lutego 2024 r.
Pytania
1)Czy otrzymanie przez Wnioskodawcę w darowiźnie od fundatora Wierzytelności spowodowało u Wnioskodawcy powstanie dochodu, który jest zwolniony z opodatkowania na mocy art. 6 ust 1 pkt 25 Ustawy CIT?
2)Jeśli otrzymanie przez Wnioskodawcę w darowiźnie od fundatora Wierzytelności skutkowało u Wnioskodawcy powstaniem dochodu, który nie jest zwolniony z CIT, to kiedy powstał obowiązek podatkowy?
3)Jeśli otrzymanie przez Wnioskodawcę w darowiźnie od fundatora Wierzytelności skutkowało u Wnioskodawcy powstaniem dochodu, który nie jest zwolniony z CIT, to ile wynosi podstawa opodatkowania oraz stawka podatku?
4)Czy otrzymanie przez Wnioskodawcę od Pożyczkobiorcy spłaty Kwoty nominalnej spowoduje powstanie u Wnioskodawcy obowiązku zapłaty CIT? Jeśli tak, to kiedy powstanie obowiązek podatkowy oraz ile będzie wynosić podstawa opodatkowania?
5)Czy otrzymanie przez Wnioskodawcę od Pożyczkobiorcy spłaty Odsetek spowoduje powstanie u Wnioskodawcy obowiązku zapłaty CIT? Jeśli tak, to kiedy powstanie obowiązek podatkowy oraz na jakich zasadach należy ustalić podstawę opodatkowania?
6)Czy wykonanie Świadczeń dla beneficjentów, sfinansowanych Kwotą nominalną oraz Odsetkami, spowoduje powstanie u Wnioskodawcy obowiązku zapłaty CIT na podstawie art. 24q ust. 1 Ustawy o CIT? Jeśli tak, to kiedy powstanie obowiązek podatkowy oraz na jakich zasadach należy ustalić podstawę opodatkowania?
7)Czy otrzymanie przez Wnioskodawcę w spadku po fundatorze Wierzytelności spadkowych spowoduje u Wnioskodawcy powstanie dochodu, który będzie zwolniony z opodatkowania na mocy art. 6 ust 1 pkt 25 Ustawy CIT?
8)Czy (a jeśli tak to w jaki sposób) otrzymanie przez Wnioskodawcę Wierzytelności oraz Wierzytelności spadkowych oraz otrzymanie spłaty Kwoty nominalnej należy wykazać w zeznaniu rocznym (CIT-8FR oraz CIT/F) Wnioskodawcy sporządzanym za rok, w którym Wnioskodawca je otrzymał/otrzyma?
9)Czy nabycie mienia w postaci Wierzytelności w drodze darowizny lub Wierzytelności spadkowej w drodze spadku od fundatora nie jest wykazywane w części D zeznania rocznego (CIT-8FR) w poz. 46 i poz. 48?
10)Czy Odsetki otrzymane przez Wnioskodawcę nie są wykazywane w poz. 62 (część D, formularza CIT-8FR)?
Państwa stanowisko w sprawie
Stanowisko Wnioskodawcy
1. Otrzymanie przez Wnioskodawcę w darowiźnie od fundatora Wierzytelności skutkowało u Wnioskodawcy powstaniem dochodu, który jest zwolniony z opodatkowania na mocy art. 6 ust 1 pkt 25 Ustawy CIT.
2. Otrzymanie przez Wnioskodawcę Wierzytelności nie skutkuje u Wnioskodawcy powstaniem obowiązku podatkowego, ponieważ dochód jest zwolniony na mocy art. 6 ust 1 pkt 25 Ustawy CIT.
3. Otrzymanie przez Wnioskodawcę Wierzytelności nie skutkuje u Wnioskodawcy koniecznością określenia podstawy opodatkowania, ponieważ dochód jest zwolniony z CIT na mocy art. 6 ust 1 pkt 25 Ustawy CIT.
4. Otrzymanie przez Wnioskodawcę od Pożyczkobiorcy spłaty Kwoty nominalnej nie spowoduje powstanie u Wnioskodawcy powstania przychodu, ponieważ jest to zwrot kwoty pożyczki, której otrzymanie stanowiło dla Wnioskodawcy przychód (podlegający zwolnieniu z CIT). W konsekwencji nie wystąpi obowiązek zapłaty CIT.
5. Otrzymanie przez Wnioskodawcę od Pożyczkobiorcy spłaty Odsetek spowoduje powstanie u Wnioskodawcy dochodu, który jest zwolniony z opodatkowania na mocy art. 6 ust 1 pkt 25 Ustawy CIT. W konsekwencji nie wystąpi obowiązek zapłaty CIT.
6. Wykonanie Świadczeń dla beneficjentów, sfinansowanych Kwotą nominalną oraz Odsetkami, spowoduje powstanie u Wnioskodawcy obowiązku zapłaty CIT na podstawie art. 24q ust. 1 Ustawy o CIT. Obowiązek podatkowy powstanie w miesiącu wykonania świadczenia. Podstawą opodatkowania jest kwota zapłacona przez Wnioskodawcę za wykonane na rzecz beneficjentów świadczenia.
7. Otrzymanie przez Wnioskodawcę w spadku po fundatorze Wierzytelności spadkowych spowoduje u Wnioskodawcy powstanie dochodu, który będzie zwolniony z opodatkowania na mocy art. 6 ust 1 pkt 25 Ustawy CIT.
8. Otrzymanie przez Wnioskodawcę Wierzytelności oraz Wierzytelności spadkowych oraz otrzymanie spłaty Kwoty nominalnej nie podlega wykazaniu w zeznaniu rocznym Wnioskodawcy sporządzanym za rok, w którym Wnioskodawca je otrzymuje. To dlatego, że nie jest to przychód z działalności gospodarczej i jednocześnie jest to dochód zwolniony z na mocy art. 6 ust 1 pkt 25 Ustawy CIT. Zgodnie z formularzem CIT-FR oraz CIT-F takie kwoty nie podlegają wykazaniu w zeznaniu.
9. Nabycie mienia w postaci Wierzytelności w drodze darowizny lub Wierzytelności spadkowej w drodze spadku od fundatora oraz otrzymanie spłaty Kwoty nominalnej oraz nie jest wykazywane w części D zeznania rocznego (CIT-8FR) w poz. 46 i poz. 48., gdyż nie jest to dochód ze „zbycia mienia - o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, z zastrzeżeniem ust. 3 ustawy o fundacji rodzinnej”.
10. Odsetki otrzymane przez Wnioskodawcę nie są wykazywane w poz. 62 (część D, formularza CIT-8FR), gdyż nie są to odsetki od pożyczki udzielonej przez fundację rodzinną oraz nabycie Wierzytelności oraz nabycie Wierzytelności spadkowej nie nastąpiło w ramach działalności gospodarczej fundacji rodzinnej.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy
Ad. 1 - 3 i 7
Cele Wnioskodawcy i fundatora są zgodne z Ustawą o fundacji rodzinnej.
Instytucja fundacji rodzinnej realizuje koncepcję jednokrotnego opodatkowania świadczeń dla beneficjentów (na etapie ich wykonywania) oraz braku opodatkowania gromadzenia mienia (gromadzenie mienia i zarządzanie nim stanowi działalność statutową Fundacji).
Przedstawione poniżej uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy uwzględnia powyższe cele.
Natomiast jakiekolwiek opodatkowanie fundacji rodzinnej na etapie nieodpłatnego gromadzenia mienia przez fundację doprowadziłoby do sprzecznego z celem przepisów Ustawy o fundacji rodzinnej kilkukrotnego opodatkowania środków, które już wcześniej podlegały obciążeniom fiskalnym u beneficjenta.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 Ustawy o fundacji rodzinnej „Fundacja rodzinna jest osobą prawną utworzoną w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów. Fundator określa w statucie szczegółowy cel fundacji rodzinnej.”
Zdarzenia opisane w niniejszym wniosku wpisują się w pełni w cel fundacji w postaci „gromadzenia mienia”.
Zgodnie z art. 17 UFR „Fundator wnosi do fundacji rodzinnej mienie na pokrycie funduszu założycielskiego o wartości określonej w statucie, nie niższej niż 100 000 zł.”
Mienie przez fundację rodzinną może być zatem gromadzone w dwóch opcjach, albo nabywane tytułem darmym od fundatora lub osób z nim powiązanych, tj. mienie wnoszone na fundusz założycielski, darowizny oraz spadek, albo mienie nabywane przez fundację rodzinną odpłatnie od wszelkich podmiotów w tym także od fundatora i podmiotów z nim powiązanych.
Fundacje rodzinne, co do zasady, są zwolnione podmiotowo z opodatkowania podatkiem CIT. Stosownie bowiem do treści art. 6 ust. 1 pkt 25 Ustawy o CIT zwalnia się od podatku fundację rodzinną.
Jednocześnie na mocy art. 6 ust. 7 Ustawy o CIT, zwolnienie to: „nie ma zastosowania do działalności gospodarczej fundacji rodzinnej wykraczającej poza zakres określony w art. 5 ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej.”
Oznacza to, że niestanowiące działalności gospodarczej działania podejmowane przez fundacje rodzinne korzystają ze zwolnienia z CIT.
Należy wyjaśnić, że działalność fundacji rodzinnej należy podzielić na:
1) działalność statutową, która występuje w każdej fundacji rodzinnej - polega ona na gromadzeniu mienia, zarządzania nim i wykonywaniu świadczeń na rzecz beneficjentów; oraz
2) działalność gospodarczą; tu można wyróżnić
a) określoną w art. 5 Ustawy o fundacji rodzinnej - dozwoloną działalność gospodarcza podlegającą zwolnieniu z CIT oraz,
b) pozostałą działalność gospodarczą poza art. 5 UFR - opodatkowaną.
Przepisy nie nakładają na fundacje rodzinne obowiązku prowadzenia działalności gospodarczej. Zatem fundacja rodzinna może poprzestać na gromadzeniu mienia wyłącznie tytułem darmym od fundatora lub podmiotów z nim powiązanych i zarządzaniu tym mieniem.
Oznacza to, że fundacja rodzinna może nie wykonywać w ogóle działalności gospodarczej a jedynie ograniczyć się do nabywania mienia nieodpłatnie w trzech formach tytułem:
1) mienia wnoszonego na fundusz założycielski,
2) mienia darowanego oraz,
3) mienia nabytego tytułem spadek.
Fundacja zobowiązana z mocy prawa jest także do zarządzania mieniem fundacji rodzinnej.
Z tego względu należy w całości zgodzić się ze stanowiskiem wyrażonym przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z dnia 13 lutego 2024 r. (0111-KDIB1-2.4010.630.2023.1.ANK), gdzie stwierdzono m.in., że: „Lokowania na bankowym rachunku lokaty terminowej środków pieniężnych (....) należących do fundacji rodzinnej, a pochodzących z (...) funduszu założycielskiego (...) , otrzymanych darowizn, spadków (...), nie można uznać za wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców.”
Wnioskodawca podkreśla, że obowiązek prowadzenia przez fundacje rodzinne działalności statutowej wynika z art. 2 Ustawy o fundacji rodzinnej.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 Ustawy o fundacji rodzinnej fundacja rodzinna jest utworzona wyłącznie w celu
1) gromadzenia mienia,
2) zarządzania mieniem w interesie beneficjentów oraz
3) spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów.
Gromadzenie mienia i zarządzanie nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów są to zatem obowiązkowe zadania każdej fundacji rodzinnej.
Do obowiązkowych zadań i celów fundacji rodzinnej nie należy natomiast prowadzenie działalności gospodarczej.
Zgodnie z art. 2 ust. 2 Ustawy o fundacji rodzinnej: „Przez świadczenie rozumie się składniki majątkowe, w tym środki pieniężne, rzeczy lub prawa, przeniesione na beneficjenta albo oddane beneficjentowi do korzystania przez fundację rodzinną albo fundację rodzinną w organizacji, zgodnie ze statutem i listą beneficjentów.”
Zgodnie z art. 2 ust. 3 Ustawy o fundacji rodzinnej: „Fundacja rodzinna w przypadku beneficjenta będącego osobą fizyczną może w szczególności pokrywać koszty jego utrzymania lub kształcenia, a w przypadku beneficjenta będącego organizacją pozarządową, o której mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2022 r. poz. 1327, 1265 i 1812), prowadzącą działalność pożytku publicznego wspierać działalność pożytku publicznego w rozumieniu art. 3 ust. 1 tej ustawy.”
Nieodpłatne nabywanie majątku przez fundacje rodzinną, np. w formie otrzymania darowizny lub powołania do dziedziczenia albo wpłaty na kapitał założycielski, niewątpliwie stanowi realizację podstawowego zadania statutowego każdej fundacji rodzinnej: gromadzenia mienia. Nie sposób bowiem uznać, że nieodpłatne otrzymanie mienia przez fundację rodzinną stanowi wykonywania działalności gospodarczej fundacji rodzinnej. Zasady prowadzenia działalności gospodarczej przez fundacje rodzinne uregulowane zostały w art. 5 Ustawy o Fundacji rodzinnej.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 Ustawy o Fundacji rodzinnej: „Fundacja rodzinna może wykonywać działalność gospodarczą w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221) tylko w zakresie:
1) zbywania mienia, o ile mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia;
2) najmu, dzierżawy lub udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie;
3) przystępowania do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze, mających swoją siedzibę w kraju albo za granicą, a także uczestnictwa w tych spółkach, funduszach, spółdzielniach oraz podmiotach;
4) nabywania i zbywania papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze;
5) udzielania pożyczek:
a) spółkom kapitałowym, w których fundacja rodzinna posiada udziały albo akcje,
b) spółkom osobowym, w których fundacja rodzinna uczestniczy jako wspólnik,
c) beneficjentom;
6) obrotu zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji rodzinnej w celu dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji rodzinnej;
7) produkcji przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych, z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, o ile ilość produktów roślinnych lub zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, użytych do produkcji danego produktu stanowi co najmniej 50% tego produktu;
8) gospodarki leśnej.”
Zgodnie z art. 5 ust. 2 Ustawy o Fundacji rodzinnej: „Działalność, o której mowa w ust. 1 pkt 7 i 8, fundacja rodzinna może wykonywać wyłącznie w związku z prowadzonym gospodarstwem rolnym.”
Zgodnie z art. 5 ust. 3 Ustawy o Fundacji rodzinnej: „Przepis ust. 1 pkt 1 nie dotyczy praw wynikających z przystąpienia do podmiotów, o których mowa w ust. 1 pkt 3, i uczestnictwa w tych podmiotach oraz składników mienia, o których mowa w ust. 1 pkt 4.” Przepisy te określają zakres działalności gospodarczej, które mogą wykonywać fundacje rodzinne. Oznacza to, że jeśli działania fundacji rodzinnej spełniają definicję działalności gospodarczej, to należy sprawdzić, czy mieszczą się one w katalogu zawartym w art. 5 ust. 1 Ustawy o Fundacji rodzinnej.
Ustawa o fundacji rodzinnej nie zawiera definicji działalności gospodarczej. W konsekwencji należy sięgnąć do przepisów ogólnych, czyli ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (tekst jedn. Dz.U. z 2024 poz. 236 ze zm. - dalej „Prawo Przedsiębiorców”).
Zgodnie z art. 3 Prawa przedsiębiorców: „Działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły.”
Oznacza to, że nieodpłatne otrzymanie przez Wnioskodawcę Wierzytelności lub Wierzytelności spadkowych nie stanowi wykonywania przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej.
Otrzymanie takich składników mienia nie jest bowiem przejawem zorganizowanej działalności zarobkowej Wnioskodawcy, ale jest wyrazem woli fundatora. Ponadto są to zdarzenia incydentalne, a nie efekt wykonywania działalności w sposób ciągły. Nie sposób przyjąć że działalnością gospodarczą otrzymywanie darowizn od fundatora lub spadków po nim. Skoro nie jest to działalność gospodarcza, to:
- podlega zwolnieniu na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 25 Ustawy o CIT,
- nie znajduje zastosowanie wyłącznie ze zwolnienia określone w art. 6 ust. 7 Ustawy o CIT (wyłączenie obejmuje tylko działalność gospodarczą fundacji rodzinnej i to taką, która wykracza poza zakres określony w art. 5 ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej).
Powyższy podział działalności fundacji rodzinnej na działalność statutową (zawsze zwolnioną z opodatkowania) oraz działalność gospodarczą (zwolnioną, o ile jej prowadzenie jest dozwolone przez fundację rodzinną) znajduje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 13 lutego 2024 r. (0111-KDIB1-2.4010.630.2023.1.ANK).
Wskazano w niej, że: „(...) ocena czy dana „aktywność” fundacji mieści się w katalogu zawartym w art. 5 ust. 1 pkt 1-8 ustawy o fundacji rodzinnej, należy na wstępie ocenić, czy można ją uznać za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 221 ze zm).
Zgodnie z tym przepisem: Działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły. Lokowania na bankowym rachunku lokaty terminowej środków pieniężnych w walucie polskiej lub w walutach obcych należących do fundacji rodzinnej, a pochodzących z wymienionych we wniosku tytułów, tj. funduszu założycielskiego wniesionego do fundacji rodzinnej przez fundatorów, otrzymanych darowizn, spadków oraz działalności gospodarczej wykonywanej przez fundację rodzinną w zakresie określonym w art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej, nie można uznać za wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców.” Oznacza to, że otrzymanie przez Wnioskodawcę Wierzytelności oraz Wierzytelności spadkowych podlega zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 25 Ustawy o CIT. Oznacza to, że stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pyt. 1 - 3 jest prawidłowe.
Wobec tego zatem:
- Otrzymanie (nabycie) przez Wnioskodawcę w darowiźnie od fundatora Wierzytelności skutkowało u Wnioskodawcy powstaniem dochodu, który jest zwolniony z opodatkowania na mocy art. 6 ust 1 pkt 25 Ustawy CIT.
- Otrzymanie (nabycie) przez Wnioskodawcę Wierzytelności nie skutkuje u Wnioskodawcy powstaniem obowiązku podatkowego, ponieważ dochód jest zwolniony na mocy art. 6 ust 1 pkt 25 Ustawy CIT.
- Otrzymanie (nabycie) przez Wnioskodawcę Wierzytelności nie skutkuje u Wnioskodawcy koniecznością określenia podstawy opodatkowania, ponieważ dochód jest zwolniony z CIT na mocy art. 6 ust 1 pkt 25 Ustawy CIT. Powyższe trzy tezy mają także zastosowanie do otrzymanych (nabytych) Wierzytelności spadkowych.
Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej z 23 lutego 2024 r. (0111- KDIB1-2.4010.11.2024.1.AK). Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał w niej: „Przedmiotem Pana wątpliwości jest kwestia ustalenia, czy dokonanie wniesienia majątku pod tytułem darmym, w formie wierzytelności z tytułu niewymagalnej pożyczki wraz z odsetkami umownymi przez Spółkę na rzecz Fundacji nie będzie generowała przychodu po stronie przyszłej Fundacji zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Jak wynika z art. 28 ust. 2 ufr: Mienie wniesione do fundacji rodzinnej w drodze darowizny albo spadku przez:
1) fundatora lub jego małżonka, zstępnych, wstępnych lub rodzeństwo - uważa się za wniesione przez fundatora;
2) inne osoby - uważa się za wniesione przez fundację rodzinną. Jak już wskazano, Fundacje rodzinne podlegają co do zasady zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 25 updop.
Wyjątki od tej reguły zostały przewidziane w przepisach art. 6 ust. 6-9 updop, jednak nie obejmują one zdarzeń polegających na otrzymaniu mienia przez fundację rodzinną, w tym w formie darowizny.
Tym samym otrzymanie przez fundację rodzinną majątku nie powoduje, po stronie fundacji rodzinnej, powstania przychodu na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.”
Ad. 4
Powyżej wykazano, że otrzymanie przez Wnioskodawcę Wierzytelności lub Wierzytelności spadkowych skutkuje powstaniem u Wnioskodawcy przychodu (dochodu) zwolnionego z CIT.
Przychód ten nie jest jednak przychodem z działalności gospodarczej, lecz z działalności innej niż gospodarcza ale dozwolonej przez UFR. Na moment ich otrzymania dochodzi bowiem do przyrostu majątku Wnioskodawcy. Spłata dla Wnioskodawcy przez Pożyczkobiorcę Kwoty nominalnej nie spowoduje już przyrostu majątku Wnioskodawcy.
Należy ją zatem traktować tak jak każdą inną spłatę pożyczki, czyli zdarzenie neutralne na gruncie Ustawy o CIT. Jest to sytuacja analogiczna do uzyskania spłaty pożyczki przez osobę fizyczną, która wierzytelność pożyczkową otrzymała w drodze spadku lub darowizny.
Z orzecznictwa wynika, że w takim przypadku przychód nie powstanie, np. w interpretacji indywidualnej z 25 sierpnia 2020 r. (0115-KDIT3.4011.373.2020.2.PS) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał, że: „(...) realizacja prawa (spłata roszczenia pożyczkowego nabytego w drodze darowizny) jest obojętna podatkowo, bowiem przychód taki (zarówno w momencie nabycia prawa do spłaty, jak i samej spłaty tego roszczenia), zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.
W konsekwencji powyższego należy uznać, że otrzymanie zapłaty (zarówno kwoty głównej, jak i odsetek, naliczonych do dnia darowizny przedsiębiorstwa) z tytułu przysługującej wierzytelności pożyczkowej nabytej w drodze darowizny wraz z przedsiębiorstwem ojca Wnioskodawcy nie spowoduje powstania przychodu podatkowego.”
W konsekwencji prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy dotyczące pytania 4, że otrzymanie przez Wnioskodawcę od Pożyczkobiorcy spłaty Kwoty nominalnej nie spowoduje powstania u Wnioskodawcy powstania przychodu, ponieważ jest to zwrot kwoty nominalnej pożyczki, której otrzymanie stanowiło dla Wnioskodawcy przychód (podlegający zwolnieniu z CIT). W konsekwencji nie wystąpi obowiązek zapłaty CIT.
Ad. 5
Jak wykazano powyżej, nieodpłatne otrzymanie przez Wnioskodawcę Wierzytelności oraz Wierzytelności spadkowych nie stanowi działalności gospodarczej.
W konsekwencji uzyskanie spłaty Odsetek w związku z posiadaniem nieodpłatnie nabytych wierzytelności również nie stanowi działalności gospodarczej. Nie jest to bowiem skutek zorganizowanej działalności zarobkowej Wnioskodawcy, wykonywanej przez Wnioskodawcę we własnym imieniu i w sposób ciągły.
Spłata ta nastąpi wyniku realizacji działalności statutowej Wnioskodawcy (gromadzenie mienia i zarządzanie nim) stanowiącej jego obowiązek określony w art. 2 Ustawy o fundacji rodzinnej. Oznacza to, że spłata odsetek stanowi dochód zwolniony z opodatkowania. Nawet gdyby przyjąć, że spłata Odsetek stanowi działalność gospodarczą (z czym się Wnioskodawca nie zgadza), to byłaby to działalność określona w art. 5 ust. 1 pkt 5 Ustawy o fundacji rodzinnej.
Zgodnie z tym przepisem: „Fundacja rodzinna może wykonywać działalność gospodarczą w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221) tylko w zakresie (...) udzielania pożyczek:
a) spółkom kapitałowym, w których fundacja rodzinna posiada udziały albo akcje,
b) spółkom osobowym, w których fundacja rodzinna uczestniczy jako wspólnik,
c) beneficjentom”.
Wskazując, że Fundacja może udzielać wskazanych pożyczek ustawodawca przesądził, że uzyskiwanie odsetek od pożyczek stanowi działalność dozwoloną przez fundacje rodzinne, czyli jest to dochód zwolniony. Jednocześnie w przypadku nabytych wierzytelności pożyczkowych nie ma zastosowania kryterium podmiotowe (wskazanie podmiotów, którym fundacja może udzielać pożyczek), ponieważ w tym przypadku pożyczki nie są udzielane przez fundację rodzinną (nie ma ona wpływu na to, kto jest Pożyczkobiorcą).
Natomiast fundacja rodzinna może i powinna gromadzić mienie, przede wszystkim nabywa wszelkie mienie od fundatorów, w tym prawa majątkowe w postaci wierzytelności jakie przysługują fundatorom.
W konsekwencji prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania 5, że otrzymanie przez Wnioskodawcę od Pożyczkobiorcy spłaty Odsetek spowoduje powstanie u Wnioskodawcy dochodu, który jest zwolniony z opodatkowania na mocy art. 6 ust 1 pkt 25 Ustawy CIT.
W konsekwencji nie wystąpi obowiązek zapłaty CIT.
Ad. 6
Zgodnie z art. 24q ust. 1 Ustawy o fundacji rodzinnej: „Podatek dochodowy od przekazanego lub postawionego do dyspozycji przez fundację rodzinną bezpośrednio lub pośrednio:
1) świadczenia, o którym mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej,
2) mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej,
3) świadczenia w postaci ukrytych zysków - wynosi 15% podstawy opodatkowania.”
Zgodnie z art. 24q ust. 2 Ustawy o fundacji rodzinnej: „Podstawę opodatkowania stanowi przychód odpowiadający wartości świadczenia lub mienia, o których mowa w ust. 1.”
Zgodnie z art. 24q ust. 4 Ustawy o fundacji rodzinnej: „Przez wartość podatkową mienia, o której mowa w ust. 3, rozumie się wartość niezaliczoną uprzednio w jakiejkolwiek formie do kosztów uzyskania przychodów, jaka zostałaby przyjęta przez fundatora za taki koszt, gdyby składnik ten został przez niego odpłatnie zbyty bezpośrednio przed wniesieniem go do fundacji rodzinnej, nie wyższą od wartości rynkowej tego mienia.”
Zgodnie z art. 24q ust. 5 Ustawy o fundacji rodzinnej: „W przypadku gdy przedmiotem świadczenia lub mieniem, o których mowa w ust. 1, są rzeczy lub prawa lub inne świadczenia w naturze, w tym rzeczy i prawa przekazane lub postawione do dyspozycji nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także inne nieodpłatne lub częściowo odpłatne świadczenia, ich wartość ustala się stosując przepisy art. 12 ust. 5- 6a.”
Zgodnie z art. 24q ust. 6 Ustawy o fundacji rodzinnej: „Podatek, o którym mowa w ust. 1, podlega wpłacie na rachunek urzędu skarbowego w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym świadczenie lub mienie, o których mowa w ust. 1, zostały przekazane lub postawione do dyspozycji.”
W konsekwencji prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania 6, że wykonanie Świadczeń dla beneficjentów, sfinansowanych Kwotą nominalną oraz Odsetkami, spowoduje powstanie u Wnioskodawcy obowiązku zapłaty CIT na podstawie art. 24q ust. 1 Ustawy o CIT.
Obowiązek podatkowy powstanie w miesiącu wykonania świadczenia. Podstawą opodatkowania jest kwota zapłacona przez Wnioskodawcę za wykonane na rzecz beneficjentów świadczenia.
Ad. 8
W formularzu CIT-8FR wykazywane są dochody podlegające opodatkowaniu 15% lub 25% stawką CIT.
W formularzu CIT-8F wykazywane są dochody z działalności gospodarczej podlegające zwolnieniu z opodatkowania. Oznacza to, że przychody fundacji rodzinnej z działalności niestanowiącej działalności gospodarczej są zwolnione z CIT i nie podlegają wykazaniu w zeznaniu rocznym
W konsekwencji prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania 8, że otrzymanie przez Wnioskodawcę Wierzytelności oraz Wierzytelności spadkowych nie podlega wykazaniu w zeznaniu rocznym Wnioskodawcy sporządzanym za rok, w którym Wnioskodawca je otrzymuje. To dlatego, że nie jest to przychód z działalności gospodarczej i jednocześnie jest to dochód zwolniony z na mocy art. 6 ust 1 pkt 25 Ustawy CIT.
Zgodnie z formularzem CIT-FR oraz formularzem CIT-F takie kwoty nie podlegają wykazaniu w zeznaniu.
Ad. 9.
Nabycie mienia w postaci Wierzytelności w drodze darowizny lub Wierzytelności spadkowej w drodze spadku od fundatora oraz otrzymanie Odsetek nie jest wykazywane w części D zeznania rocznego (CIT- 8FR) w poz. 46 i poz. 48., gdyż nie jest to dochód ze „zbycia mienia - o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, z zastrzeżeniem ust. 3 ustawy o fundacji rodzinnej". Część D formularza CIT-8FR zatytułowana jest: „Informacja o wysokości osiągniętego dochodu podlegającego zwolnieniu z podatku dochodowego od osób prawnych (poniesionej straty) w roku podatkowym, w związku z wykonywaniem działalności gospodarczej, w zakresie określonym w art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej.”
Opis części D formularza CIT-8FR jednoznacznie wskazuje, że należy w niej wykazać dochód zwolniony z opodatkowania w związku z wykonywaniem działalności gospodarczej, w zakresie określonym w art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej.
Nabycie mienia od fundatora, jak zostało to już szeroko omówione, jest regulowane w art. 2 UFR, art. 17, oraz 28 ust. 2 UFR. Zgodnie z art. 17 UFR „Fundator wnosi do fundacji rodzinnej mienie na pokrycie funduszu założycielskiego o wartości określonej w statucie, nie niższej niż 100 000 zł.” Zgodnie zaś z art. 28 ust. 2 UFR „Mienie wniesione do fundacji rodzinnej w drodze darowizny albo spadku przez:
1) fundatora lub jego małżonka, zstępnych, wstępnych lub rodzeństwo - uważa się za wniesione przez fundatora;
2) inne osoby - uważa się za wniesione przez fundację rodzinną.”
Nieodpłatne otrzymanie przez Wnioskodawcę Wierzytelności lub Wierzytelności spadkowych nie stanowi wykonywania przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej. Otrzymanie takich składników mienia nie jest bowiem przejawem zorganizowanej działalności zarobkowej Wnioskodawcy, ale jest wyrazem woli fundatora.
Ponadto są to zdarzenia incydentalne, a nie efekt wykonywania działalności w sposób ciągły. Nie sposób przyjąć, że działalnością gospodarczą jest otrzymywanie darowizn od fundatora lub spadków po nim. Skoro omawiane zdarzenia nie stanowią działalności gospodarczej, to:
a) przychody podlegają zwolnieniu na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 25 Ustawy o CIT,
b) nie znajduje zastosowanie wyłącznie ze zwolnienia określone w art. 6 ust. 7 Ustawy o CIT, które to wyłączenie obejmuje tylko działalność gospodarczą fundacji rodzinnej i tylko taką, która wykracza poza dozwolony zakres działalności gospodarczej określony w art. 5 UFR.
Ad. 10
Odsetki otrzymane przez Wnioskodawcę nie są wykazywane w poz. 62 (część D, formularza CIT-8FR).
Wskazane w niniejszym wniosku Odsetki:
a) nie są odsetkami od pożyczki udzielonej przez fundację rodzinną oraz
b) nabycie Wierzytelności oraz nabycie Wierzytelności spadkowej nie nastąpiło w ramach działalności gospodarczej fundacji rodzinnej.
Ponadto poz. 62 obejmuje „udzielanie pożyczek” zatem nie obejmuje innych czynności czy zdarzeń, jak m.in. otrzymanie odsetek. Udzielenie pożyczki przez fundację rodzinną a otrzymanie odsetek to zupełnie odmienne zdarzenia gospodarcze.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
W myśl art. 4a pkt 36 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm., dalej: „updop”):
Ilekroć w ustawie jest mowa o fundacji rodzinnej – oznacza to fundację rodzinną albo fundację rodzinną w organizacji w rozumieniu ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej (Dz. U. poz. 326).
Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 326, dalej: „ufr”):
Ustawa reguluje organizację i funkcjonowanie fundacji rodzinnej, w tym prawa i obowiązki fundatora i beneficjenta.
Stosownie do art. 2 ust. 1 ufr:
Fundacja rodzinna jest osobą prawną utworzoną w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów. Fundator określa w statucie szczegółowy cel fundacji rodzinnej.
Zatem, fundacja rodzinna, jako osoba prawna podlega zasadom opodatkowania dochodów osób prawnych na mocy art. 1 ust. 1 updop.
W tym miejscu wskazać należy na przepis art. 6 ust. 1 pkt 25 updop, który stanowi, że:
Zwalnia się od podatku fundację rodzinną.
Jednakże, zgodnie z art. 6 ust. 6-7 updop:
6. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 25, nie ma zastosowania do podatku, o którym mowa w art. 24b i art. 24q.
7. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 25, nie ma zastosowania do działalności gospodarczej fundacji rodzinnej wykraczającej poza zakres określony w art. 5 ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej.
W świetle powyższego, fundacje rodzinne zostały, co do zasady, objęte podmiotowym zwolnieniem od podatku dochodowego od osób prawnych. Powyższe zwolnienie nie znajdzie jednak zastosowania do podatku dochodowego od przekazanych lub postawionych do dyspozycji przez fundację rodzinną bezpośrednio lub pośrednio: świadczeń dokonywanych przez fundację rodzinną na rzecz beneficjenta (w tym fundatora będącego jednocześnie beneficjentem) oraz mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej, a także świadczeń w postaci ukrytych zysków. Ponadto powyższe zwolnienie nie znajdzie zastosowania do fundacji rodzinnych wykonujących działalność gospodarczą inną, niż działalność gospodarcza, której wykonywanie przez fundację rodzinną dopuszczają przepisy ustawy o fundacji rodzinnej.
Zgodnie z art. 24r ust. 1 updop:
1. W zakresie w jakim fundacja rodzinna prowadzi działalność gospodarczą wykraczającą poza zakres określony w art. 5 ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej stawka podatku, o którym mowa w art. 19, wynosi 25% podstawy opodatkowania.
Natomiast zgodnie z art. 24q ust. 1 updop:
1. Podatek dochodowy od przekazanego lub postawionego do dyspozycji przez fundację rodzinną bezpośrednio lub pośrednio:
1) świadczenia, o którym mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej,
2) mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej
3) świadczenia w postaci ukrytych zysków
- wynosi 15% podstawy opodatkowania.
Zgodnie zatem z art. 2 ust. 2 ufr:
Przez świadczenie rozumie się składniki majątkowe, w tym środki pieniężne, rzeczy lub prawa, przeniesione na beneficjenta albo oddane beneficjentowi do korzystania przez fundację rodzinną albo fundację rodzinną w organizacji, zgodnie ze statutem i listą beneficjentów.
Jak wynika z art. 28 ust. 2 ufr:
Mienie wniesione do fundacji rodzinnej w drodze darowizny albo spadku przez:
1) fundatora lub jego małżonka, zstępnych, wstępnych lub rodzeństwo ‒ uważa się za wniesione przez fundatora;
2) inne osoby - uważa się za wniesione przez fundację rodzinną.
W art. 24q ust. 2 updop natomiast ustawodawca wyjaśnił, co stanowi podstawę opodatkowania:
Podstawę opodatkowania stanowi przychód odpowiadający wartości świadczenia lub mienia, o których mowa w ust. 1.
Wskazać należy, że fundacja rodzinna co do zasady nie będzie mogła wykonywać działalności gospodarczej w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 221). Wyjątek ma stanowić działalność, o której mowa w art. 5 ust. 1 ufr, zgodnie z którym:
Fundacja rodzinna może wykonywać działalność gospodarczą w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221) tylko w zakresie:
1) zbywania mienia, o ile mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia;
2) najmu, dzierżawy lub udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie;
3) przystępowania do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze, mających swoją siedzibę w kraju albo za granicą, a także uczestnictwa w tych spółkach, funduszach, spółdzielniach oraz podmiotach;
4) nabywania i zbywania papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze;
5) udzielania pożyczek:
a) spółkom kapitałowym, w których fundacja rodzinna posiada udziały albo akcje,
b) spółkom osobowym, w których fundacja rodzinna uczestniczy jako wspólnik,
c) beneficjentom;
6) obrotu zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji rodzinnej w celu dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji rodzinnej;
7) produkcji przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych, z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, o ile ilość produktów roślinnych lub zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, użytych do produkcji danego produktu stanowi co najmniej 50% tego produktu;
8) gospodarki leśnej.
Zgodnie z art. 5 ust. 3 ufr:
Przepis ust. 1 pkt 1 nie dotyczy praw wynikających z przystąpienia do podmiotów, o których mowa w ust. 1 pkt 3, i uczestnictwa w tych podmiotach oraz składników mienia, o których mowa w ust. 1 pkt 4.
Z opisu wniosku wynika, iż cele Fundacji i fundatora są zgodne z Ustawą o fundacji rodzinnej.
W uzasadnieniu do projektu ustawy o fundacji rodzinnej (Druk nr 2798) wskazano, że majątek fundacji rodzinnej, rozumiany jako aktywa, będzie stanowić mienie w rozumieniu Kodeksu cywilnego.
Zgodnie z art. 44 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):
Mieniem jest własność i inne prawa majątkowe.
Wyposażenie fundacji rodzinnej w aktywa będzie zadaniem fundatora, który przeniesie mienie przeznaczone na realizację celów fundacji rodzinnej i tym samym zasili fundusz założycielski.
Pojęcia mienia zdefiniowane zostało w art. 44 Kodeksu cywilnego jako własność oraz inne prawa majątkowe. Z kolei wierzytelność z tytułu pożyczki, o której mowa we wniosku o wydanie interpretacji jest prawem majątkowym.
Przedmiotem Państwa wątpliwości jest ustalenie:
- czy otrzymanie przez Fundację w darowiźnie od fundatora Wierzytelności spowodowało u Fundacji powstanie dochodu, który jest zwolniony z opodatkowania na mocy art. 6 ust. 1 pkt 25 Ustawy o CIT (w zakresie pytania nr 1)
- czy otrzymanie przez Fundację w spadku po fundatorze Wierzytelności spadkowych spowoduje u Fundacji powstanie dochodu, który będzie zwolniony z opodatkowania na mocy art. 6 ust 1 pkt 25 Ustawy CIT (w zakresie pytania nr 7)
Odnosząc się do Państwa wątpliwości w zakresie pytania nr 1 i nr 7 wskazać należy, iż Fundacja rodzinna jako osoba prawna jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych i co do zasady korzysta ze zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 25 updop. Wyjątki od tej reguły zostały przewidziane w art. 6 ust. 6-9 updop, jednak nie obejmują one zdarzeń polegających na wnoszeniu mienia do fundacji rodzinnej.
Przychód uzyskany przez fundację rodzinną, który ma być przeznaczony na realizację celów tej fundacji, nie jest przychodem w rozumieniu ustawy o podatku CIT. W momencie wniesienia przez fundatora środków do fundacji rodzinnej, wkład ten nie będzie związany z obciążeniami podatkowymi. Wniesienie przez fundatora do fundacji rodzinnej Wierzytelności z tytułu udzielonej pożyczki będzie zatem czynnością neutralną podatkowo.
Tym samym, wniesienie Wierzytelności pożyczkowych oraz Wierzytelności spadkowych do Fundacji nie będzie opodatkowane podatkiem CIT na moment jej wniesienia do Fundacji.
Zatem Państwa stanowisko odnośnie pytania nr 1 i nr 7 należało uznać za prawidłowe.
W związku z tym, w przedstawionych okolicznościach sprawy bezzasadne pozostaje udzielanie odpowiedzi na pytanie nr 2 i nr 3.
Wątpliwością, którą jest przedmiotem Państwa zapytania nr 4 i nr 5 jest również kwestia ustalenia czy otrzymanie przez Fundację od Pożyczkobiorcy spłaty Kwoty nominalnej oraz Odsetek spowoduje powstanie u Fundacji obowiązku zapłaty CIT oraz określenia momentu powstania obowiązku podatkowego i ustalenia podstawy opodatkowania.
Jak wskazano wyżej, pojęcie mienia zdefiniowane zostało w art. 44 Kodeksu cywilnego jako własność oraz inne prawa majątkowe. Z kolei wierzytelność z tytułu pożyczki, o której mowa we wniosku o wydanie interpretacji jest prawem majątkowym. Tym samym, wniesienie przez fundatora do fundacji rodzinnej wierzytelności z tytułu pożyczki będzie zatem czynnością neutralną podatkowo.
Biorąc pod uwagę powyższe wskazać należy, że skoro ustawodawca dopuszcza wniesienie do fundacji rodzinnej na pokrycie funduszu założycielskiego mienia w postaci m.in. wierzytelności z tytułu pożyczki, a fundacja rodzinna zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o fundacji rodzinnej, jest osobą prawną utworzoną w celu gromadzenia mienia i zarządzania nim (…), to w rozpatrywanym przypadku spłacane odsetki oraz kwota nominalna od pożyczki nie mogą zostać uznane za efekt wykonywania przez fundację rodzinną działalności gospodarczej. Do odsetek oraz kwoty nominalnej nie może mieć zastosowania wyłączenie, o którym mowa w art. 6 ust. 7 ustawy CIT. Nie mają zastosowania też inne przepisy wyłączające zwolnienie fundacji z opodatkowania. Spłacane odsetki i kwota nominalna nie powinny podlegać opodatkowaniu.
Zatem Państwa stanowisko do pytania nr 4 i 5 w tej części należało uznać za prawidłowe.
Zgodnie z powyższym, ustalenie kiedy powstanie obowiązek podatkowy oraz ile będzie wynosić podstawa opodatkowania staje się bezzasadne.
Kolejną Państwa wątpliwością w zakresie pytania nr 6 jest ustalenia czy wykonanie Świadczeń dla beneficjentów, sfinansowanych Kwotą nominalną oraz Odsetkami, spowoduje powstanie u Państwa obowiązku zapłaty CIT na podstawie art. 24q ust. 1 Ustawy o CIT. Jeśli tak, to kiedy powstanie obowiązek podatkowy oraz na jakich zasadach należy ustalić podstawę opodatkowania.
Jak już wskazano wyżej, zasada zwolnienia podmiotowego fundacji rodzinnych z podatku dochodowego od osób prawnych, wyłączona jest również w przypadku dokonywania świadczeń dla beneficjentów, w tym fundatora będącego jednocześnie beneficjentem (art. 24q ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 6 ust. 6 tej ustawy) oraz świadczeń w postaci ukrytych zysków (art. 24q ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 6 ust. 6 ww. ustawy). Podatek fundacji rodzinnej z tych tytułów wynosi 15% podstawy opodatkowania.
Jak już powyżej wskazano, zgodnie zatem z art. 24q ust. 1 updop:
1. Podatek dochodowy od przekazanego lub postawionego do dyspozycji przez fundację rodzinną bezpośrednio lub pośrednio:
1) świadczenia, o którym mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej,
2) mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej
3) świadczenia w postaci ukrytych zysków
- wynosi 15% podstawy opodatkowania.
Zgodnie z art. 2 ust. 2 ufr:
Przez świadczenie rozumie się składniki majątkowe, w tym środki pieniężne, rzeczy lub prawa, przeniesione na beneficjenta albo oddane beneficjentowi do korzystania przez fundację rodzinną albo fundację rodzinną w organizacji, zgodnie ze statutem i listą beneficjentów.
Z kolei na postawie art. 24q ust. 1a pkt 2 ufr wyjaśniono, że:
Przez świadczenia w postaci ukrytych zysków, o których mowa w ust. 1 pkt 3, rozumie się darowizny lub inne nieodpłatne lub częściowo odpłatne świadczenia, inne niż świadczenia, o których mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej, przekazane, bezpośrednio lub pośrednio, na rzecz beneficjenta, fundatora, podmiotu powiązanego z beneficjentem, fundatorem lub fundacją rodzinną.
Jednocześnie w art. 24q ust. 5 updop wskazano, że:
w przypadku gdy przedmiotem świadczenia lub mieniem, o których mowa w ust. 1, są rzeczy lub prawa lub inne świadczenia w naturze, w tym rzeczy i prawa przekazane lub postawione do dyspozycji nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także inne nieodpłatne lub częściowo odpłatne świadczenia, ich wartość ustala się stosując przepisy art. 12 ust. 5-6a.
W myśl art. 12 ust. 5 updop:
Wartość otrzymanych rzeczy lub praw, w tym otrzymanych nieodpłatnie, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania, z zastrzeżeniem ust. 6b.
Zgodnie z art. 12 ust. 5a updop:
Wartością rzeczy lub praw częściowo odpłatnych stanowiącą przychód podatnika jest różnica między wartością tych rzeczy lub praw, ustaloną według zasad określonych w ust. 5, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika. Przepis art. 14 ust. 3 stosuje się odpowiednio.
Stosownie do art. 12 ust. 6 updop:
Wartość świadczeń w naturze, w tym nieodpłatnych świadczeń, ustala się:
1) jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
2) jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu;
3) jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu - w wysokości równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu;
4) w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.
Natomiast art. 12 ust. 6a updop wskazuje:
Wartością świadczeń częściowo odpłatnych stanowiącą przychód podatnika jest różnica między wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 6, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika. Przepis art. 14 ust. 3 stosuje się odpowiednio.
Z powyższego wynika, że przepisy dotyczące fundacji rodzinnych wiążą wystąpienie zobowiązania podatkowego w CIT po stronie fundacji z przekazaniem lub postawieniem do dyspozycji przez fundację rodzinną bezpośrednio lub pośrednio świadczenia na rzecz beneficjenta (rozumianego jako składniki majątkowe, w tym środki pieniężne, rzeczy lub prawa, przeniesione na beneficjenta albo oddane beneficjentowi do korzystania przez fundację rodzinną albo fundację rodzinną w organizacji, zgodnie ze statutem i listą beneficjentów). Ponadto w fundacji rodzinnej może powstać zobowiązanie podatkowe w CIT w przypadku przekazaniem lub postawieniem do dyspozycji przez fundację rodzinną bezpośrednio lub pośrednio świadczeń w postaci ukrytych zysków enumeratywnie wymienionych przez ustawodawcę, w tym z tytułu darowizny lub innego nieodpłatnego lub częściowo odpłatnego świadczenia, innego niż świadczenia, o których mowa w art. 2 ust. 2 ustawy o fundacji rodzinnej, przekazanego, bezpośrednio lub pośrednio, na rzecz m.in. beneficjenta lub fundatora. Tym samym, fundacja rodzinna jest podatnikiem z tytułu takich przysporzeń (świadczeń) dokonywanych na rzecz beneficjenta (lub fundatora).
Fundacja rodzinna w przypadku beneficjenta będącego sobą fizyczną może w szczególności pokrywać koszty jego utrzymania lub kształcenia, o czym stanowi wskazany przepis art. 2 ust. 3 ww. ustawy. Każde tego typu świadczenie wiąże się jednak z koniecznością zapłacenia podatku CIT przez fundację rodzinną na podstawie art. 24q ust. 1. Podstawę opodatkowania w tej sytuacji stanowi przychód odpowiadający wartości świadczenia.
Zatem, podstawę opodatkowania stanowić będzie przychód odpowiadający wartości świadczenia przekazanego lub postawionego do dyspozycji przez fundację rodzinną bezpośrednio lub pośrednio na rzecz beneficjenta lub fundatora albo przychód odpowiadający wartości przekazanego mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej. W przypadku gdy przedmiotem świadczenia lub mieniem będą rzeczy lub prawa lub inne świadczenia w naturze, w tym rzeczy i prawa przekazane lub postawione do dyspozycji nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także inne nieodpłatne lub częściowo odpłatne świadczenia, ich wartość będzie ustalana przy zastosowaniu ogólnych zasad w tym przedmiocie, uregulowanych przepisami art. 12 ust. 5–6a nudop.
Jak wskazano powyżej, zgodnie z art. 24q ust. 1 pkt 2 updop podatek dochodowy od przekazanego lub postawionego do dyspozycji przez fundację rodzinną bezpośrednio lub pośrednio mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej wynosi 15% podstawy opodatkowania. Przez podstawę opodatkowania, zgodnie z ust. 2 ww. przepisu należy rozumieć przychód odpowiadający wartości przekazywanego świadczenia lub mienia.
Na podstawie art. 24q ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT fundacja rodzinna będzie więc zobowiązana do zapłaty z tego tytułu 15% podatku dochodowego od osób prawnych (z uwzględnieniem art. 24q ust. 5 ustawy o CIT).
Stanowiska Państwa w zakresie pytania nr 6 należało uznać za prawidłowe.
Natomiast odpowiadając na Państwa wątpliwości dotyczące ustalenia:
- czy (a jeśli tak to w jaki sposób) otrzymanie przez Fundację Wierzytelności oraz Wierzytelności spadkowych oraz otrzymanie spłaty Kwoty nominalnej należy wykazać w zeznaniu rocznym (CIT-8FR oraz CIT/F) Fundacji sporządzanym za rok, w którym Fundacja je otrzymała/otrzyma;
- czy nabycie mienia w postaci Wierzytelności w drodze darowizny lub Wierzytelności spadkowej w drodze spadku od fundatora nie jest wykazywane w części D zeznania rocznego (CIT-8FR) w poz. 46 i poz. 48;
- czy Odsetki otrzymane przez Fundację nie są wykazywane w poz. 62 (część D, formularza CIT-8FR).
Należy wskazać, że formularzu CIT-8FR wykazywane są dochody podlegające opodatkowaniu 15% lub 25%.
Formularzu CIT-8FR, jest to w deklaracja o wysokości osiągniętego dochodu (przychodu) i należnego podatku od przychodów fundacji rodzinnej.
Z kolei, formularz CIT/F, tj. informacja o wysokości dochodu (przychodu) z działalności gospodarczej fundacji rodzinnej wykraczającej poza zakres określony w art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej oraz podatku dochodowego od osób prawnych.
W poz. 46 i 48 formularza CIT-8FR należy wykazać przychód i dochód ze zbycia mienia.
Natomiast w poz. 62 formularza CIT-8FR należy wykazać przychód z tytułu udzielania pożyczek.
Jak wskazano wyżej, wniesienie przez fundatora do Fundacji rodzinnej wierzytelności pożyczkowych i Wierzytelności spadkowych jest czynnością neutralną podatkowo.
Nieodpłatne otrzymanie przez Fundację Wierzytelności lub Wierzytelności spadkowych, kwoty nominalnej pożyczki oraz odsetek nie stanowi wykonywania przez Fundację działalności gospodarczej.
Ponadto, w przedmiotowej sprawie, nie mamy do czynienia ze zbywaniem mienia czy udzielaniem przez Fundację pożyczek
Zatem, zgodnie z formularzem CIT-8FR oraz formularzem CIT-F takie kwoty nie podlegają wykazaniu w zeznaniu.
Zatem, stanowisko Państwa odnośnie pytania nr 8, nr 9 i nr 10 należało uznać za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy:
- stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
- zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Fundację i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy Ordynacja podatkowa. Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego oraz muszą się Państwo zastosować do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA) albo
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).