Opisany w zdarzeniu przyszłym zespół składników materialnych i niematerialnych stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a co za tym idzie czy dokonanie Podziału Spółki przez wydzielenie ZCP do Spółki przejmującej w trybie art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych, przy jednoczesnym pozostawieniu w Spółce pozostałej części przedsiębiorstwa Spółki, będzie neutralne podatkowo dla Wnioskodawcy, tj. nie spowoduje powstania przychodu podatkowego po stronie Spółki.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

13 lutego 2024 roku za pośrednictwem platformy ePUAP wpłynął Państwa wniosek z tego samego dnia o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia czy opisany w zdarzeniu przyszłym zespół składników materialnych i niematerialnych stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a co za tym idzie czy dokonanie Podziału Spółki przez wydzielenie ZCP do Spółki przejmującej w trybie art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych, przy jednoczesnym pozostawieniu w Spółce pozostałej części przedsiębiorstwa Spółki, będzie neutralne podatkowo dla Wnioskodawcy, tj. czy nie spowoduje powstania przychodu podatkowego po stronie Spółki.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 16 kwietnia 2024 r. (wpływ 17 kwietnia 2024 r. za pośrednictwem platformy ePUAP).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

M. Sp. z o. o. (dalej: „Spółka” lub „Wnioskodawca”) jest podmiotem należącym do Grupy Kapitałowej M., która (…). Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym, mającym siedzibę i zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą, polegającą na (…). Po pierwsze, Wnioskodawca (…) (dalej: „Działalność 1”). Po drugie, Spółka (…) (dalej: „Działalność 2”).

Ze względu na uwarunkowania biznesowe, tj. planowany dynamiczny rozwój na rynku, konieczność dostosowania struktury organizacyjnej w sposób umożliwiający dalszy dynamiczny rozwój oraz potencjalne zmiany właścicielskie w Spółce oraz chęć ograniczenia ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością oraz poprawy efektywności biznesowej, Wnioskodawca rozważa przeprowadzenie podziału Spółki przez wydzielenie „biznesu” związanego z działalnością w zakresie, tj.  Działalność 2 (dalej: „ZCP”) i przeniesienie go (wraz z niezbędnymi w tym celu składnikami majątkowymi i niemajątkowymi) do spółki kapitałowej (dalej: „Spółka przejmująca”). Podział Spółki (dalej: „Podział”) przeprowadzony zostanie w trybie art. 529 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 18 ze zm., dalej: „KSH”). W konsekwencji powyższego, w Spółce pozostanie Działalność 1, tj. (…). Z kolei, działalność ZCP zostanie przekazana i będzie prowadzona przez Spółkę przejmującą.

Wskutek Podziału, na Spółkę przejmującą przeniesione zostaną następujące składniki majątkowe i niemajątkowe:

1)umowa dzierżawy (…),

2)umowy na dostarczanie mediów (…) (tj. energia elektryczna, woda, gaz, usługi telekomunikacyjne); w przypadku, gdyby ze względów biznesowych przeniesienie ww. umów nie było możliwe lub było niekorzystne, Spółka przejmująca zawrze z dostawcami mediów odrębne umowy,

3)umowy dotyczące leasingu (…),

4)umowa w zakresie audytu sprawozdania finansowego (badanie sprawozdania finansowego), umowa w zakresie (…), umowa o świadczenie usług (ochrony środowiska, odbioru odpadów), umowa dzierżawy tablicy reklamowej, umowy o kampanie reklamowe radiowe i internetowe,

5)umowa na prowadzenie call center – w części przypadającej na działalność ZCP (ww. umowa zostanie podzielona w sposób umożliwiający dalsze z niej korzystanie przez Spółkę w ramach Działalności 1),

6)umowy zawarte z osobami dotychczas współpracującymi ze Spółką, (…),

7)prawa i obowiązki (w tym zobowiązania) wynikające z umów o pracę w związku z przejściem części zakładu pracy w rozumieniu art. 23¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465) (…),

8)(…) osób zatrudnionych w ramach umowy zlecenia (…),

9)środki trwałe (…),

10)zezwolenia (…), tj.:

-(…) oraz

-(…),

11)umowy (…),

12)środki pieniężne (w kwocie pozwalającej na funkcjonowanie ZCP oraz pokrycie jego najpilniejszych zobowiązań),

13)wszelkie należności z tytułu (…),

14)wszelkie pozostałe zobowiązania związane z funkcjonowaniem ZCP, tj. m.in. (…).

Po przeprowadzeniu Podziału, w oparciu o otrzymany majątek, Spółka przejmująca będzie kontynuować działalność (…). Wnioskodawca zapewnia, że po dokonaniu planowanego Podziału, Spółka również będzie mogła kontynuować dotychczas prowadzoną Działalność 1 na pozostałym w Spółce majątku. W tym miejscu należy również zwrócić uwagę, że zespół składników związany z dotychczasową, podstawową działalnością Spółki pozostanie również wyodrębniony organizacyjnie. W uchwale zarządu Spółki zostanie wskazane, że całość składników majątku Wnioskodawcy (poza składnikami przypisanymi do ZCP) pozostanie w Spółce.

Spółka przejmująca przyjmie dla celów podatkowych wartość składników majątku Spółki w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych Spółki. Podział zostanie przeprowadzony z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, a jego celem nie będzie uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania. Jak zostało wskazane na wstępie, głównym powodem wydzielenia wyodrębnionego przez Spółkę ZCP są uwarunkowania biznesowe, tj. planowany dynamiczny rozwój na rynku, konieczność dostosowania struktury organizacyjnej w sposób umożliwiający dalszy dynamiczny rozwój oraz potencjalne zmiany właścicielskie w Spółce, chęć ograniczenia ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością oraz poprawy efektywności biznesowej.

Na moment przeprowadzenia Podziału, przenoszony zespół składników majątkowych i niemajątkowych będzie posiadać następujące cechy na płaszczyźnie organizacyjnej, finansowej oraz funkcjonalnej:

1)w zakresie wyodrębnienia organizacyjnego – wyodrębnienie organizacyjne ZCP nastąpi na podstawie uchwały podjętej przez Zarząd Spółki. (…);

2)w zakresie wyodrębnienia finansowego – prowadzony przez Spółkę sposób ewidencji zdarzeń gospodarczych pozwala i będzie pozwalać na przyporządkowanie zarówno do podstawowej działalności Spółki (Działalność 1), jak również do działalności ZCP odpowiednio przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań związanych odpowiednio z (…);

3)w zakresie wyodrębnienia funkcjonalnego – wyodrębnione składniki majątku posiadają i posiadać będą pełną zdolność do niezależnego funkcjonowania jako samodzielne przedsiębiorstwo, a w konsekwencji (…).

Spółka przejmująca, (…) nie będzie potrzebowała zaangażowania innych, dodatkowych środków materialnych lub niematerialnych ani podejmowania żadnych dodatkowych działań. W konsekwencji, Spółka przejmująca będzie miała faktyczną zdolność do kontynuowania działalności prowadzonej dotychczas przez Wnioskodawcę w ww. zakresie.

W uzupełnieniu wniosku ujętym w piśmie z 16 kwietnia 2024 r. wskazali Państwo ponadto, że:

1)przenoszony zespół składników majątkowych w postaci ZCP na dzień podziału będzie na tyle zorganizowany, że będzie mógł stanowić niezależne przedsiębiorstwo, samodzielnie realizujące zadania wykonywane dotychczas w przedsiębiorstwie Spółki. Co więcej, Spółka przejmująca do swojego funkcjonowania nie będzie potrzebować zaangażowania innych, dodatkowych środków materialnych lub niematerialnych ani podejmowania żadnych dodatkowych działań. W konsekwencji, Spółka przejmująca będzie miała faktyczną zdolność do kontynuowania działalności prowadzonej dotychczas przez Wnioskodawcę;

2)przedmiotem umowy dzierżawy, o której mowa w stanie faktycznym wniosku (…). Tym samym, Działalność 1 Wnioskodawcy będzie prowadzona w pomieszczeniach, o których mowa powyżej. Dodatkowo, w pozostałej w Spółce Działalności 1 Spółka będzie wykorzystywać następujące składniki majątku:

-umowy (…),

-umowy (…),

-umowa (…),

-środki pieniężne,

-wszelkie należności z tytułu świadczonych usług z zakresu Działalności 1,

-wszelkie pozostałe zobowiązania związane z prowadzoną przez Spółkę Działalnością 1 (tj. m.in. (…)),

-(…),

-samochody (…) oraz

-(…);

3)na dzień wydzielenia zespół składników majątkowych i niemajątkowych, jaki pozostanie w Spółce dzielonej, będzie wyodrębniony organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie w istniejącym przedsiębiorstwie Spółki:

-Organizacyjne wyodrębnienie w istniejącym przedsiębiorstwie Spółki

Pozostająca w Spółce Działalność 1, będzie stanowiła wyodrębniony zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań) przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo realizujące te zadania. Na podstawie stosownej uchwały podjętej przez Zarząd Spółki, (…).

-Funkcjonalne wyodrębnienie w istniejącym przedsiębiorstwie Spółki

Wyodrębniony wskutek powyższego dział dotyczący pozostającej w Spółce Działalności 1 jest i będzie również po Podziale wyposażony w składniki majątku posiadające pełną zdolność do niezależnego funkcjonowania jako samodzielne przedsiębiorstwo. Działalność we wskazanym powyżej obszarze będzie kontynuowana bez konieczności angażowania innych, dodatkowych środków materialnych lub niematerialnych ani podejmowania żadnych dodatkowych działań.

Pytanie w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Czy opisany w zdarzeniu przyszłym zespół składników materialnych i niematerialnych stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a co za tym idzie czy dokonanie Podziału Spółki przez wydzielenie ZCP do Spółki przejmującej w trybie art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych, przy jednoczesnym pozostawieniu w Spółce pozostałej części przedsiębiorstwa Spółki, będzie neutralne podatkowo dla Wnioskodawcy, tj. czy nie spowoduje powstania przychodu podatkowego po stronie Spółki?

Państwa stanowisko w sprawie w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Zdaniem Wnioskodawcy, opisany w zdarzeniu przyszłym zespół składników materialnych i niematerialnych stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”), w konsekwencji dokonanie Podziału Spółki przez wydzielenie ZCP do Spółki przejmującej, w trybie art. 529 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 18 ze zm., dalej: „KSH”), przy jednoczesnym pozostawieniu w Spółce pozostałej części przedsiębiorstwa Spółki, będzie neutralne podatkowo dla Wnioskodawcy, tj. nie spowoduje powstania po stronie Spółki przychodu podatkowego.

Klasyfikacja ZCP na gruncie ustawy o CIT (…)

Jak stanowi art. 4a pkt 4 ustawy o CIT, przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa należy rozumieć organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

(…)

(…)

Mając na uwadze powyższe oraz uwzględniając utrwaloną linię orzeczniczą sądów administracyjnych i stanowiska organów podatkowych, stwierdzić należy, że aby zespół składników majątkowych (materialnych i niematerialnych) mógł zostać uznany za zorganizowaną część przedsiębiorstwa muszą zostać spełnione łącznie następujące przesłanki:

i.istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych,

ii.zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,

iii.składniki te są przeznaczone do realizacji określonych zadań gospodarczych, a zatem są wyodrębnione funkcjonalnie w istniejącym przedsiębiorstwie,

iv.zespół tych składników może stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze.

Podsumowując, zgodnie z utrwalonym podejściem organów podatkowych oraz sądów administracyjnych, składniki materialne i niematerialne tworzą zorganizowaną część przedsiębiorstwa, jeżeli pozostają w takich relacjach, które pozwalają stwierdzić, że nie mamy do czynienia z przypadkowym zbiorem składników. W tym zakresie, za zorganizowaną część przedsiębiorstwa nie może zostać uznany przypadkowy/dowolny zbiór składników majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa, ale zbiór ten musi stanowić wyodrębniony finansowo, organizacyjnie i funkcjonalnie zespół składników.

I tak, wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że w ramach struktury przedsiębiorstwa zorganizowana część przedsiębiorstwa powinna stanowić wyszczególniony dział, wydział, oddział itp.

Jeśli chodzi o wyodrębnienie finansowe, to zgodnie z utrwalonym poglądem organów podatkowych, wyodrębnienie finansowe występuje, gdy poprzez odpowiednią ewidencję rachunkową zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie majątku, przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej część przedsiębiorstwa, a konkretnie do realizowanych przez nią zadań gospodarczych.

Wyodrębnienie funkcjonalne należy poczytywać natomiast jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zespół składników wchodzących w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa musi służyć realizacji określonego zadania lub zadań gospodarczych, jak również potencjalnie może stanowić odrębne i niezależne przedsiębiorstwo, samodzielnie realizujące swoje zadania. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość, a więc obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa.

Kluczową kwestią do określenia czy dany zbiór składników majątku może być traktowany jako organizacyjnie wyodrębniona całość jest tym samym ustalenie czy dany zbiór może efektywnie funkcjonować jako wyodrębniony, samodzielny podmiot gospodarczy.

Dodatkowe wskazówki co do tego, jak należy rozumieć pojęcie zorganizowanej części przedsiębiorstwa, znaleźć można także w Objaśnieniach podatkowych Ministerstwa Finansów z 11 grudnia 2018 r. w zakresie opodatkowania VAT transakcji zbycia nieruchomości komercyjnych (dalej: „Objaśnienia MF”), zgodnie z którymi „(...) przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za (...) zorganizowaną część przedsiębiorstwa, w rozumieniu art. 2 pkt 27e VATu, uwzględnić należy następujące okoliczności:

i.zamiar kontynuowania działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz

ii.faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.

Wskazanej oceny należy dokonać na moment przeprowadzenia transakcji. Tym samym, w przypadku, gdy konieczne dla kontynuowania działalności gospodarczej jest angażowanie przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub podejmowanie dodatkowych działań, brak jest możliwości stwierdzenia, że w danym przypadku zespół składników majątkowych stanowi przedsiębiorstwo lub ZCP. (...)”.

Z powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, wynika tym samym, że aby określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, musi odznaczać się odrębnością organizacyjną i finansową, z możliwością samodzielnego funkcjonowania w razie zaistnienia takiej potrzeby w obrocie gospodarczym oraz nabywca – w ramach swojej działalności – musi mieć zamiar kontynuowania działalności prowadzonej w dotychczasowym zakresie przez zbywcę przy pomocy szeregu składników majątkowych będących przedmiotem transakcji.

W świetle powyższego oraz zaprezentowanego na wstępie zdarzenia przyszłego, w ocenie Wnioskodawcy, nie ulega wątpliwości, że w opisanym zdarzeniu przyszłym majątek przejmowany przez Spółkę przejmującą na skutek Podziału (tj. ZCP) stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu ustawy o CIT (…).

I.Istnienie zespołu składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań)

Jak zostało wskazane na wstępie w opisie zdarzenia przyszłego, ZCP na moment Podziału wyposażona będzie w niezbędne składniki materialne i niematerialne, potrzebne do prowadzenia działalności w zakresie (…).

W ramach ZCP mają zostać przeniesione następujące składniki:

1)umowa dzierżawy (…),

2)umowy na dostarczanie mediów (…) (tj. energia elektryczna, woda, gaz, usługi telekomunikacyjne); w przypadku, gdyby ze względów biznesowych przeniesienie ww. umów nie było możliwe lub było niekorzystne, Spółka przejmująca zawrze z dostawcami mediów odrębne umowy,

3)umowy dotyczące leasingu (…),

4)umowa w zakresie audytu sprawozdania finansowego (badanie sprawozdania finansowego), umowa w zakresie (…), umowa o świadczenie usług (ochrony środowiska, odbioru odpadów), umowa dzierżawy tablicy reklamowej, umowy o kampanie reklamowe radiowe i internetowe,

5)umowa na prowadzenie call center – w części przypadającej na działalność ZCP (ww. umowa zostanie podzielona w sposób umożliwiający dalsze z niej korzystanie przez Spółkę w ramach Działalności 1),

6)umowy zawarte z osobami dotychczas współpracującymi ze Spółką, (…),

7)prawa i obowiązki (w tym zobowiązania) wynikające z umów o pracę w związku z przejściem części zakładu pracy w rozumieniu art. 23¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465) (…),

8)(…) osób zatrudnionych w ramach umowy zlecenia (…),

9)środki trwałe (…),

10)zezwolenia (…), tj.:

-(…) oraz

-(…),

11)umowy (…),

12)środki pieniężne (w kwocie pozwalającej na funkcjonowanie ZCP oraz pokrycie jego najpilniejszych zobowiązań),

13)wszelkie należności z tytułu (…),

14)wszelkie pozostałe zobowiązania związane z funkcjonowaniem ZCP, tj. m.in. (…).

W konsekwencji, po przeprowadzeniu Podziału, w oparciu o otrzymany majątek, Spółka przejmującą będzie zdolna do kontynuowania działalności w zakresie (…).

II.Organizacyjne i finansowe wyodrębnienie zespołu przenoszonych składników

W praktyce organy podatkowe wskazują, że wydzielenie organizacyjne wymaga takiego wydzielenia zorganizowanej części przedsiębiorstwa, aby miała ona miejsce w strukturze przedsiębiorstwa, przykładowo jako odrębny dział/wydział (por. interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 8 października 2013 roku Znak: IBPP4/443-336/13/EK).

Takie wydzielenie organizacyjne będzie miało miejsce w przedstawionym przez Wnioskodawcę zdarzeniu przyszłym. Jak wskazano na wstępie, ZCP zostanie wyodrębniony na postawie uchwały podjętej przez Zarząd Spółki. Na podstawie ww. uchwały, (…).

Wnioskodawca podkreśla, że ZCP jest również wydzielony finansowo. W praktyce, sądy administracyjne stoją na stanowisku, że wydzielenie finansowe ma pozwolić na przypisanie zorganizowanej części przedsiębiorstwa przypadających na nią przychodów i kosztów (por. wyrok WSA w Szczecinie z 2 czerwca 2011 roku, sygn. akt I SA/Sz 197/11 czy wyrok WSA w Warszawie z 18 marca 2011 roku, sygn. akt III SA/Wa 1765/10).

W ocenie Wnioskodawcy, również ten warunek należy uznać za spełniony. Jak Spółka wskazała na wstępie, prowadzony przez Spółkę sposób ewidencji zdarzeń gospodarczych pozwala na przyporządkowanie zarówno do Działalności 1 Spółki, jak również do działalności ZCP odpowiednio przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań związanych odpowiednio z działalnością pozostawianą w Spółce oraz z działalnością zbywaną (…).

III.Wyodrębnienie funkcjonalne i zdolność do samodzielnego realizowania zadań gospodarczych

Odnosząc się z kolei do wyodrębnienia funkcjonalnego, stwierdzić należy, że oznacza ono, iż wyodrębnione składniki muszą posiadać pełną zdolność do niezależnego funkcjonowania jako samodzielne przedsiębiorstwo.

W przywołanych już wcześniej Objaśnieniach MF wskazane zostało, że dla oceny spełnienia przesłanki wyodrębnienia funkcjonalnego ustalić należy czy nabywca będzie w stanie kontynuować działalność gospodarczą zbywcy z wykorzystaniem jedynie składników zorganizowanej części przedsiębiorstwa (bez angażowania innych składników) oraz czy nabywca, w ramach swojej działalności, planuje kontynuację działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy nabytej zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Działalność taka musi być możliwa jedynie przy pomocy nabytych w formie zorganizowanej części przedsiębiorstwa aktywów oraz bez podejmowania dodatkowych faktycznych lub prawnych działań umożliwiających kontynuacje działalności.

W ocenie Wnioskodawcy, także i w tym obszarze, ZCP spełnia przedmiotowy warunek. Po pierwsze, Spółka przejmująca będzie w stanie w sposób samodzielny kontynuować działalności w zakresie (…). Co więcej, Spółka przejmująca będzie kontynuowała działalność w zakresie (…).

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, opisany w zdarzeniu przyszłym zespół składników materialnych i niematerialnych stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa (…) w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, (…). (…).

Skutki podatkowe dla wnioskodawcy na gruncie ustawy o CIT

Jak wskazuje art. 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o CIT, przychodami są w szczególności – w spółce podlegającej podziałowi, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w spółce, nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa – wartość rynkowa składników majątkowych przeniesionych na spółki przejmujące lub nowo zawiązane ustalona na dzień podziału lub wydzielenia; przepisy art. 14 ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

Zatem, z treści ww. przepisu wynika, że na gruncie ustawy o CIT, podział przez wydzielenie jest neutralny dla spółki dzielonej, jeżeli zarówno majątek przejmowany na skutek podziału, jak i majątek pozostający w spółce dzielonej stanowią ZCP.

Analogicznie, w ust. 4 pkt 3h ww. przepisu wskazano, że „Do przychodów nie zalicza się (...) w spółce podlegającej podziałowi, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie majątek przejmowany na skutek podziału oraz majątek pozostający w spółce, stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa – wartości rynkowej składników majątku przeniesionych na spółki przejmujące lub nowo zawiązane ustalonej na dzień podziału lub wydzielenia (...)”.

Jak wskazuje ust. 13 ww. przepisu „Przepisów ust. 4 pkt 3e-3h (...) nie stosuje się w przypadkach, gdy głównym lub jednym z głównych celów połączenia spółek, podziału spółek, wymiany udziałów lub wniesienia wkładu niepieniężnego jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania”.

Z kolei, zgodnie z ust. 14 ww. przepisu, „Jeżeli połączenie spółek, podział spółek, wymiana udziałów lub wniesienie wkładu niepieniężnego nie zostały przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, dla celów ust. 13 domniemywa się, że głównym lub jednym z głównych celów tych czynności jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania”.

W tym miejscu Wnioskodawca zwraca uwagę, że Podział zostanie przeprowadzony z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, a jego celem nie będzie uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania. Jak zostało wskazane na wstępie, głównym powodem wydzielenia wyodrębnionego przez Spółkę ZCP są uwarunkowania biznesowe, tj. planowany dynamiczny rozwój na rynku, konieczność dostosowania struktury organizacyjnej w sposób umożliwiający dalszy dynamiczny rozwój oraz potencjalne zmiany właścicielskie w Spółce, chęć ograniczenia ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością oraz poprawy efektywności biznesowej.

Wnioskodawca, zapewnia, że po dokonaniu planowanego Podziału, Spółka również będzie mogła kontynuować dotychczas prowadzoną działalność (…).

W konsekwencji powyższego, w opinii Wnioskodawcy, pozostający w Spółce zespół składników materialnych i niematerialnych służący prowadzeniu przez Spółkę Działalności 1, również stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT (…).

Biorąc pod uwagę powyższe oraz fakt, że w ocenie Wnioskodawcy, w momencie Podziału Spółki obie wydzielane struktury (tj. odpowiednio Działalność 1 Wnioskodawcy, jak również działalność w zakresie (…) będą stanowiły zorganizowane części przedsiębiorstwa, a Podział zostanie przeprowadzony z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, to Spółka, z tytułu przeniesienia ZCP do Spółki przejmującej nie uzyska przychodu podatkowego.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, zarówno majątek przejmowany na skutek Podziału, jak i majątek pozostający w Spółce stanowią zorganizowane części przedsiębiorstwa, spełniające przesłanki stawiane przez art. 4a pkt 4 ustawy o CIT (…). W ocenie Spółki, dokonanie Podziału przez wydzielenie ZCP do Spółki przejmującej, zgodnie z trybem określonym w art. 529 § 1 pkt 4 KSH nie spowoduje powstania po stronie Wnioskodawcy przychodu podatkowego (…).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 4a pkt 4 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 2587 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”),

Jak wynika z cytowanego przepisu, status zorganizowanej części przedsiębiorstwa posiada tylko taka część mienia przedsiębiorstwa, która spełnia łącznie następujące warunki:

- stanowi zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań),

- jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniona w istniejącym przedsiębiorstwie,

- jest przeznaczona do realizacji określonych zadań gospodarczych,

- mogłaby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania gospodarcze.

Zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest zatem dowolnym zbiorem składników majątkowych (materialnych i niematerialnych) wchodzących w skład przedsiębiorstwa, ale wyodrębnionym organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie zespołem tych składników, zdolnym do bycia oddzielnym przedsiębiorstwem, samodzielnie realizującym określone zadania gospodarcze.

Biorąc powyższe pod uwagę należy wskazać, że jednym z podstawowych elementów istnienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest to, aby stanowiła ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań).

Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

O wyodrębnieniu organizacyjnym można mówić, gdy zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowi odrębną jednostkę organizacyjną w strukturze tego przedsiębiorstwa, np. dział, wydział, oddział, itp. Takie organizacyjne wydzielenie powinno być dokonane na podstawie statutu, regulaminu lub aktu o podobnym charakterze.

Wyodrębnienie finansowe oznacza sytuację, gdy sposób prowadzenia ewidencji rachunkowej przedsiębiorstwa pozwala na przyporządkowanie majątku, przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa, a ściślej do realizowanych przez nie zadań gospodarczych. Nie należy jednak utożsamiać tego pojęcia z pełną samodzielnością finansową.

Wyodrębnienie funkcjonalne należy natomiast rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość, tj. obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa.

Kolejną cechą definiującą zorganizowaną część przedsiębiorstwa jest zdolność do bycia niezależnym przedsiębiorstwem samodzielnie realizującym określone zadania gospodarcze. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Aby zatem określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa (zgodnie z definicją zawartą w art. 4a pkt 4 ustawy o CIT), musi odznaczać się pełną odrębnością organizacyjną i finansową, z możliwością samodzielnego funkcjonowania w razie zaistnienia takiej potrzeby w obrocie gospodarczym. Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie całość).

Uznanie zespołu składników materialnych i niematerialnych za zorganizowaną część przedsiębiorstwa możliwe jest zatem w sytuacji jednoczesnego spełnienia wszystkich przesłanek określonych w powołanym przepisie.

Z opisu sprawy wynika, że ze względu na uwarunkowania biznesowe, rozważają Państwo przeprowadzenie podziału Spółki przez wydzielenie (…), tj.  Działalność 2 (dalej: „ZCP”) i przeniesienie go (wraz z niezbędnymi w tym celu składnikami majątkowymi i niemajątkowymi) do spółki kapitałowej (dalej: „Spółka przejmująca”). Podział Spółki (dalej: „Podział”) przeprowadzony zostanie w trybie art. 529 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 18 ze zm., dalej: „KSH”). W konsekwencji powyższego, w Spółce pozostanie Działalność 1, tj. (…). Z kolei, działalność ZCP zostanie przekazana i będzie prowadzona przez Spółkę przejmującą. Ponadto, jak wskazali Państwo we wniosku, podział zostanie przeprowadzony z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, a jego celem nie będzie uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

Państwa wątpliwości budzi kwestia ustalenia czy dokonanie Podziału Spółki przez wydzielenie zorganizowanej części przedsiębiorstwa (dalej: „ZCP”) do Spółki przejmującej w trybie art. 529 § 1 pkt 4 KSH, przy jednoczesnym pozostawieniu w Spółce pozostałej części przedsiębiorstwa Spółki, będzie dla Państwa neutralne podatkowo, tj. czy nie spowoduje powstania przychodu podatkowego po stronie Spółki.

Odnosząc się do powyższych wątpliwości, wskazać należy, że jak już wyjaśniono, zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jak o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa w momencie przekazania określonych składników majątkowych (na ile stanowią w nim w tym momencie, wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Opisana we wniosku w ramach zdarzenia przyszłego Działalność 2 oraz Działalność 1 pozostająca w Spółce Dzielonej stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT, albowiem w opisie sprawy wskazali Państwo, że:

1.Na moment przeprowadzenia Podziału, przenoszony zespół składników majątkowych i  niemajątkowych będzie posiadać następujące cechy na płaszczyźnie organizacyjnej, finansowej oraz funkcjonalnej:

a)w zakresie wyodrębnienia organizacyjnego – wyodrębnienie organizacyjne ZCP nastąpi na podstawie uchwały podjętej przez Zarząd Spółki. (…);

b)w zakresie wyodrębnienia finansowego – prowadzony przez Spółkę sposób ewidencji zdarzeń gospodarczych pozwala i będzie pozwalać na przyporządkowanie do działalności ZCP odpowiednio przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań związanych z działalnością w zakresie (…);

c)w zakresie wyodrębnienia funkcjonalnego – wyodrębnione składniki majątku posiadają i posiadać będą pełną zdolność do niezależnego funkcjonowania jako samodzielne przedsiębiorstwo, a w konsekwencji Spółka przejmująca będzie kontynuowała działalność w zakresie (…).

2.Na dzień wydzielenia zespół składników majątkowych i niemajątkowych, jaki pozostanie w Spółce dzielonej, będzie wyodrębniony organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie w istniejącym przedsiębiorstwie Spółki:

a)organizacyjne wyodrębnienie w istniejącym przedsiębiorstwie Spółki – pozostająca w Spółce Działalność 1, będzie stanowiła wyodrębniony zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań) przeznaczonychdo realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo realizujące te zadania. (…);

b)funkcjonalne wyodrębnienie w istniejącym przedsiębiorstwie Spółki – wyodrębniony wskutek powyższego dział dotyczący pozostającej w Spółce Działalności 1 jest i będzie również po Podziale wyposażony w składniki majątku posiadające pełną zdolność do niezależnego funkcjonowania jako samodzielne przedsiębiorstwo. Działalność we wskazanym powyżej obszarze będzie kontynuowana bez konieczności angażowania innych, dodatkowych środków materialnych lub niematerialnych ani podejmowania żadnych dodatkowych działań;

c)finansowe wyodrębnienie – prowadzony przez Spółkę sposób ewidencji zdarzeń gospodarczych pozwala i będzie pozwalać na przyporządkowanie do podstawowej działalności Spółki (Działalność 1) przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań związanych z działalnością podstawową Spółki.

Zatem, z opisu sprawy wynika, że wydzielony, jak i pozostały w Państwa Spółce zespół składników materialnych oraz niematerialnych, w tym zobowiązań, będzie wyodrębniony organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie.

Ponadto, jak wskazali Państwo we wniosku, po przeprowadzeniu Podziału, w oparciu o otrzymany majątek, Spółka przejmująca będzie kontynuować działalność w zakresie (…), natomiast Państwa Spółka będzie mogła kontynuować dotychczas prowadzoną Działalność 1 na pozostałym w Spółce majątku.  

Tym samym, zarówno Działalność 2, jak i pozostająca w Spółce Działalność 1 będą stanowić zorganizowane części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT.

Odnosząc się natomiast do Państwa wątpliowści czy po stronie Spółki (Wnioskodawcy) powstanie przychód podatkowy na gruncie ustawy o CIT w związku z planowanym podziałem, należy zaznaczyć, że podział spółek handlowych regulowany jest przez Kodeks spółek handlowych.

Stosownie do postanowień art. 528 § 1 KSH,

Natomiast zgodnie z art. 529 § 1 pkt 4 KSH,

Jest to jedyny podział, który nie skutkuje rozwiązaniem spółki dzielonej (art. 530 § 1 i § 2 KSH).

Celem podziału przez wydzielenie jest to, że spółka dzielona nie przestaje istnieć, a następuje jedynie przeniesienie części jej majątku na inny podmiot.

Zasady opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych spółki przejmującej przy podziale lub podziale przez wydzielenie regulują przepisy ustawy o CIT.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o CIT:

Jednocześnie, jak stanowi art. 7 ust. 2 ustawy o CIT,

Zgodnie z treścią art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. m ww. ustawy:

W myśl art. 7b ust. 1a ustawy o CIT,

Powołany przepis nie stanowi jednak podstawy powstania zobowiązania podatkowego, a jedynie wskazówkę, do jakiego koszyka przychodów wskazane powyżej przychody powinny być zaklasyfikowane. Samo powstanie ewentualnego przychodu reguluje art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o CIT,

Na postawie art. 12 ust. 4 pkt 3h ww. ustawy,

Ponadto, zgodnie z art. 12 ust. 13 ustawy o CIT,

Natomiast w świetle art. 12 ust. 14 ustawy o CIT,

Biorąc zatem pod uwagę literalną treść art. 12 ust. 1 pkt 9  oraz art. 12 ust. 4 pkt 3h ustawy o CIT, należy stwierdzić, że ww. przepisy  ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych odnoszą się do trzech sytuacji, tj. podziału spółki oraz podziału przez wydzielenie lub przez wyodrębnienie. W pierwszym przypadku ww. przepisów ustawodawca wskazuje, że przychód występuje w sytuacji, gdy majątek przejmowany nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa, natomiast w dwóch pozostałych przypadkach zawartych w tych przepisach prawodawca uznał, że przychód wystąpi w sytuacjach, gdy majątek przejmowany lub majątek pozostający w spółce nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zatem, żeby skorzystać z wyłączenia z przychodów, obydwie części majątku muszą stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa. W konsekwencji, wystąpienie przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o CIT, uzależnione jest od posiadania przez obydwie części przedsiębiorstwa podlegającego podziałowi przez wydzielenie atrybutu zorganizowanej części przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 4a pkt 4 ww. ustawy.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości, wskazać należy, że skoro przedstawione przez Państwa okoliczności sprawy pozwalają na uznanie, że zarówno zespół składników majątkowych przenoszony do Spółki przejmującej, jak i zespół składników majątkowych pozostający u Państwa, stanowi zorganizowaną cześć przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 4a pkt 4 ustawy o CIT, to po Państwa stronie, w związku z planowanym podziałem przez wydzielenie nie dojdzie do powstania przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 12 ust. 4 pkt 3h ustawy o CIT.

Zatem, Państwa stanowisko, że zarówno majątek przejmowany na skutek Podziału, jak i majątek pozostający w Spółce stanowią zorganizowane części przedsiębiorstwa na podstawie art. 4a pkt 4 ustawy o CIT i w związku z tym dokonanie Podziału przez wydzielenie ZCP do Spółki przejmującej, zgodnie z trybem określonym w art. 529 § 1 pkt 4 KSH nie spowoduje powstania po stronie Wnioskodawcy przychodu podatkowego, jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych. Ocena prawna Państwa stanowiska w zakresie podatku od towarów i usług została/ zostanie zawarta w odrębnym rozstrzygnięciu.

Jednocześnie wskazać należy, że ustalenia czy podział Spółki, o którym mowa we wniosku zostanie przeprowadzony z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, a jego głównym bądź jednym z głównych celów nie będzie uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania, nie może podlegać ocenie tut. Organu, w trybie i na zasadach przewidzianych dla instytucji interpretacji indywidualnej. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie czy przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe będzie zgodne ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Informacja w tym zakresie została przyjęta jako niepodlegający ocenie element zdarzenia przyszłego.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym/zdarzeniem przyszłym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu opisu sprawy przedstawionego we wniosku, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Odnosząc się do powołanej we wniosku interpretacji indywidualnej oraz wyroków sądów administracyjnych stwierdzić należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach innych podmiotów i nie wiążą Organu w sprawie będącej przedmiotem wniosku.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).