Dotyczy ustalenia, czy Spółka może zaliczyć wydatki na nabycie i naprawę części zamiennych do kosztów uzyskania przychodów jako koszt pośredni, oraz czy magazynowanie części zamiennych nabytych, odzyskanych i naprawionych jest podatkowo neutralne.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 lutego 2024 r. wpłynął Państwa wniosek, z 25 stycznia 2024 r., o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m. in. ustalenia, czy w:

-opisanym stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym koszty zakupu nowych części zamiennych oraz koszty naprawy uszkodzonych części zamiennych są kosztami uzyskania przychodów, innymi niż koszty bezpośrednio związane z przychodami w rozumieniu art. 15 ust. 4d ustawy o CIT i stanowią koszt uzyskania przychodu w momencie poniesienia zgodnie z art. 15 ust. 4e ww. ustawy, tj. w momencie ujęcia (zaksięgowania) kosztu w księgach rachunkowych Spółki,

-opisanym stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym wartość części zamiennych oraz materiałów eksploatacyjnych wprowadzonych na nowo utworzony magazyn części zamiennych (dotyczy to zarówno części jednorazowo zinwentaryzowanych w roku 2022, nowych części sukcesywnie nabywanych w toku prowadzonej działalności gospodarczej oraz części uszkodzonych, które po naprawie trafią na magazyn części zamiennych) i dla celów bilansowych zaksięgowanych w korespondencji z pozostałymi przychodami operacyjnymi, a następnie wydania ich do zużycia księgowane jako pozostałe koszty operacyjne, pozostanie bez wpływu na rozliczenia podatkowe Spółki (nie powstanie ani przychód podatkowy, ani koszt uzyskania przychodów).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest spółką prawa polskiego i polskim rezydentem podatkowym. Podstawową działalnością Spółki jest produkcja (…). Produkty te są wytwarzane w bardzo szerokim asortymencie, według typów, rodzajów oraz rozmiarów.

W ramach prowadzonej działalności (…) posiada środki trwałe (dalej: „maszyny” lub „urządzenia”), które wykorzystywane są na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej. Część z tych środków trwałych jest już w pełni zamortyzowana, inne nadal są amortyzowane. Niezależnie od czasu użytkowania środków trwałych przez Spółkę zdarzają się ich awarie. W związku z koniecznością zapewnienia ciągłości pracy posiadanych maszyn, a co za tym idzie niezakłóconego funkcjonowania infrastruktury technicznej wykorzystywanej w procesie produkcji, koniecznym jest przeprowadzanie remontów posiadanych maszyn i urządzeń na bieżąco (w przypadku wystąpienia usterki), tzn. bez zatrzymywania pracy danej maszyny, czy urządzenia.

W tym celu, Wnioskodawca dokonuje zakupu części zamiennych, takich jak podzespoły lub komponenty (dalej: „części zamienne”) przeznaczone do maszyn i urządzeń w celu ich późniejszego montażu. Wskazane części zamienne przechowywane są w magazynie części zamiennych do momentu zaistnienia potrzeby ich użycia, tj. konieczności przeprowadzenia remontu, konserwacji, usunięcia awarii lub czasowego zastąpienia elementu zainstalowanego w maszynie w związku z jego awarią, w celu wymiany, naprawy bądź przeprowadzenia wymaganego przeglądu technicznego, konserwacji, czy regeneracji.

Ponadto, w przypadku awarii danego komponentu w maszynie czy urządzeniu, Spółka wymontowuje uszkodzoną część oraz przekazuje ją do naprawy/regeneracji w celu przywrócenia jej do stanu używalności. Naprawiona część zostaje następnie przekazana do magazynu części zamiennych do momentu zaistnienia potrzeby jej wykorzystania w przyszłości w przypadku innej awarii.

Utrzymywanie magazynu części zamiennych umożliwia Spółce przeprowadzenie powyższych czynności w sposób niezakłócający istotnie funkcjonowania zakładu produkcyjnego, tj. zapewniający ciągłość procesu wytwarzania/produkcji.

Nabywane przez Wnioskodawcę części zamienne przechowywane są w magazynie przez zróżnicowany okres czasu. W zależności od zapotrzebowania (tj. zaistnienia awarii) może być to okres dłuższy lub nieprzekraczający jednego roku obrotowego (podatkowego).

Ponadto, Wnioskodawca zaznacza, że przedmiotowe części zamienne nie stanowią odrębnych środków trwałych z uwagi na brak spełnienia warunków wynikających z art. 16a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm. dalej: „ustawy o CIT”) (z uwagi m.in. na fakt, że części zamienne nie stanowią samodzielnych, zdatnych do użytku przedmiotów) oraz, po ich montażu, nie przyczyniają się do wzrostu wartości użytkowej środka trwałego, w którym są montowane w stosunku do wartości z dnia przyjęcia tego środka trwałego do używania, nie stanowiąc tym samym ulepszenia (w rozumieniu art. 16g ust. 1 pkt 13 ustawy o CIT). Montaż części zamiennych ma na celu jedynie przywrócenie pierwotnego stanu technicznego maszyny czy urządzenia, nie ma natomiast na celu dokonania zmian cech użytkowych, rozbudowy czy modernizacji środka trwałego.

Dodatkowo Spółka wskazuje, iż ww. magazyn części zamiennych został księgowo wyodrębniony przez Spółkę w ramach podjętych działań w zakresie wyodrębnienia gospodarki magazynowej w 2022 roku. Do końca 2021 roku Spółka dla niewielkiej części komponentów prowadziła ewidencję, natomiast pozostałe części zamienne nie były wyodrębnione i Spółka nie posiadała odrębnego księgowo magazynu części zamiennych. Posiadane przez Spółkę części zamienne, które nie były ujmowane w żadnej dodatkowej ewidencji księgowej były historycznie ujmowane w wyniku finansowym w momencie ich nabycia, a koszty uzyskania przychodu z tytułu nabycia części zamiennych były rozpoznawane również w tym samym okresie (tj. zgodnie z art. 15 ust. 4d i 4e ustawy o CIT w dacie poniesienia).

Począwszy od roku 2022 w konsekwencji podjętych działań w zakresie gospodarki magazynowej Spółka dokonała zmiany w zakresie ujęcia kosztów części zamiennych dla celów księgowych i od tej pory ujmuje koszty (w rachunku zysków i strat) z tytułu zużycia części zamiennych oraz materiałów eksploatacyjnych w momencie przekazania ich do eksploatacji (użycia), a nie w momencie nabycia (Spółka dla celów księgowych stosuje przepisy ustawy o rachunkowości).

W wyniku powyższej rewizji procesu gospodarki magazynowej i przeprowadzonej inwentaryzacji dla celów księgowych Spółka zidentyfikowała zapasy części zamiennych i materiałów eksploatacyjnych, które zostały nabyte w poprzednich okresach sprawozdawczych oraz były wtedy bezpośrednio ujmowane w kosztach bieżącej działalności. W wyniku przeprowadzonej przez niezależnego rzeczoznawcę wyceny dla zinwentaryzowanych pozycji zapasów części zamiennych i materiałów eksploatacyjnych Spółka rozpoznała w bilansie zapasy części zamiennych i materiałów eksploatacyjnych w wartości wskazanej przez rzeczoznawcę, stosując podejście prospektywne ze skutkiem ujętym w rachunku zysków i strat za rok 2022 w pozycji pozostałych przychodów operacyjnych. Wartość rozpoznanego przychodu w tym zakresie nie przekracza historycznego kosztu nabycia tych materiałów eksploatacyjnych oraz części zamiennych. Kwota rozpoznanego przychodu księgowego została również przez Spółkę rozpoznana jako przychód podatkowy.

Spółka będzie następnie rozpoznawała koszt księgowy z tytułu zinwentaryzowanych części zamiennych zgodnie z zasadą ogólną przewidzianą dla funkcjonowania magazynu części zamiennych, tj. w dacie przekazania części zamiennych do zużycia.

Wnioskodawca zamierza w dalszym ciągu kupować części zamienne oraz potrzebne komponenty, a następnie magazynować je do momentu zaistnienia potrzeby ich wykorzystania. Ponadto, Spółka w dalszym ciągu zamierza uszkodzone części przekazywać do naprawy/regeneracji w celu przywrócenia ich do stanu używalności. Naprawione części również będą przekazywane do magazynu części zamiennych do momentu zaistnienia ponownej potrzeby ich wykorzystania w przyszłości. Części zamienne, które będą wymontowywane ze środków trwałych i nie zostaną zutylizowane, lecz naprawione, zostaną ponownie przyjęte na magazyn. Spółka rozpoznaje ustaloną wartość naprawionej części zamiennej w bilansie (jako zapas na magazynie części zamiennych) ze skutkiem ujętym w rachunku zysków i strat (w pozostałych przychodach operacyjnych), czyli analogicznie, w jaki sposób Spółka zaksięgowała ujawnienie magazynu części zamiennych i materiałów eksploatacyjnych. Następnie przekazanie części zamiennej do zużycia będzie skutkowało rozpoznaniem kosztu księgowego w wartości rozpoznanego wcześniej przychodu księgowego.

Podsumowując, w magazynie części zamiennych znajdują się i będą znajdować się:

1.części zamienne zinwentaryzowane w roku 2022 w momencie utworzenia magazynu części zamiennych, w stosunku do których Spółka rozpoznała przychód księgowy i podatkowy, a koszt księgowy będzie każdorazowo rozpoznany w momencie przekazania danej części do użycia,

2.nowo nabyte części zamienne, w stosunku do których Spółka będzie rozpoznawała koszt księgowy każdorazowo w momencie przekazania danej części do użycia,

3.części zamienne wymontowane z maszyn i urządzeń, przekazane po ich naprawie do magazynu części zamiennych, w stosunku do których Spółka rozpozna przychód księgowy w dacie przekazania na magazyn części zamiennych, a koszt księgowy będzie każdorazowo rozpoznany w momencie przekazania danej części do użycia (w wysokości wcześniej rozpoznanego przychodu).

W świetle powyższego, Wnioskodawca powziął wątpliwość co do sposobu rozliczenia transakcji dla celów podatkowych, tj. czy wartość części zamiennych oraz materiałów eksploatacyjnych wprowadzonych na nowo utworzony magazyn części zamiennych (dotyczy to części zinwentaryzowanych w roku 2022 oraz części naprawionych) i dla celów bilansowych zaksięgowanych w korespondencji z pozostałymi przychodami operacyjnymi, a następnie wydania części zamiennych do zużycia i księgowane jako pozostałe koszty operacyjne pozostanie bez wpływu na rozliczenia podatkowe Spółki oraz czy koszty zakupu i naprawy części zamiennych są kosztem uzyskania przychodów, innym niż koszt bezpośrednio związany z przychodami w rozumieniu art. 15 ust. 4d ustawy o CIT i stanowią koszt uzyskania przychodu w momencie poniesienia zgodnie z art. 15 ust. 4e ww. ustawy CIT (czyli w dacie zaksięgowania danego wydatku w księgach rachunkowych na koncie bilansowym).

Pytania

1.Czy w opisanym stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym koszty zakupu nowych części zamiennych oraz koszty naprawy uszkodzonych części zamiennych są kosztami uzyskania przychodów, innymi niż koszty bezpośrednio związane z przychodami w rozumieniu art. 15 ust. 4d ustawy o CIT i stanowią koszt uzyskania przychodu w momencie poniesienia zgodnie z art. 15 ust. 4e ww. ustawy, tj. w momencie ujęcia (zaksięgowania) kosztu w księgach rachunkowych Spółki?

2.Czy w opisanym stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym wartość części zamiennych oraz materiałów eksploatacyjnych wprowadzonych na nowo utworzony magazyn części zamiennych (dotyczy to zarówno części jednorazowo zinwentaryzowanych w roku 2022, nowych części sukcesywnie nabywanych w toku prowadzonej działalności gospodarczej oraz części uszkodzonych, które po naprawie trafią na magazyn części zamiennych) i dla celów bilansowych zaksięgowanych w korespondencji z pozostałymi przychodami operacyjnymi, a następnie wydania ich do zużycia księgowane jako pozostałe koszty operacyjne, pozostanie bez wpływu na rozliczenia podatkowe Spółki (nie powstanie ani przychód podatkowy, ani koszt uzyskania przychodów)?

3.Czy w przypadku uznania przez organ stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 za nieprawidłowe, Wnioskodawca będzie zobowiązany do uznania, że wartość części zamiennych oraz materiałów eksploatacyjnych wprowadzonych na nowo utworzony magazyn części zamiennych – dotyczy to zarówno części jednorazowo zinwentaryzowanych w roku 2022, nowych części sukcesywnie nabywanych w toku prowadzonej działalności gospodarczej oraz części uszkodzonych, które po naprawie trafią na magazyn części zamiennych – i dla celów bilansowych zaksięgowanych w korespondencji z pozostałymi przychodami operacyjnymi, stanowić będzie w tym samym momencie przychód podatkowy, a następnie wydania ich do zużycia księgowane jako pozostałe koszty operacyjne stanowić będzie odpowiednio w tym samym momencie koszt uzyskania przychodów?

Państwa stanowisko w sprawie

Stanowisko do pytania nr 1

Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym koszty zakupu nowych części zamiennych oraz koszty naprawy uszkodzonych części zamiennych są kosztami uzyskania przychodów, innymi niż koszty bezpośrednio związane z przychodami w rozumieniu art. 15 ust. 4d ustawy o CIT i stanowią koszt uzyskania przychodu w momencie poniesienia zgodnie z art. 15 ust. 4e ww. ustawy, tj. w momencie ujęcia (zaksięgowania) kosztu w księgach rachunkowych Spółki.

Stanowisko do pytania nr 2

Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym wartość części zamiennych oraz materiałów eksploatacyjnych wprowadzonych na nowo utworzony magazyn części zamiennych (dotyczy to zarówno części jednorazowo zinwentaryzowanych w roku 2022, nowych części sukcesywnie nabywanych w toku prowadzonej działalności gospodarczej oraz części uszkodzonych, które po naprawie trafią na magazyn części zamiennych) i dla celów bilansowych zaksięgowanych w korespondencji z pozostałymi przychodami operacyjnymi, a następnie wydania ich do zużycia księgowane jako pozostałe koszty operacyjne, pozostanie bez wpływu na rozliczenia podatkowe Spółki (nie powstanie ani przychód podatkowy, ani koszt uzyskania przychodów).

Uzasadnienie

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy do pytania nr 1

Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny, z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez Spółkę powinien podlegać indywidualnej analizie w celu ustalenia istnienia związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem przez Spółkę kosztu, a powstaniem przychodu ze źródła przychodu lub realną szansą powstania przychodu podatkowego, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła jego uzyskiwania.

W świetle powyższego, aby poniesiony przez nią wydatek stanowił dla niej koszt uzyskania przychodu, musi spełnić następujące warunki:

- został poniesiony przez Spółkę, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych Spółki,

- jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została Spółce w jakikolwiek sposób zwrócona,

- pozostaje w związku z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą,

- poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

- został właściwie udokumentowany,

- nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Kosztami uzyskania przychodu są więc wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów. Koszty ponoszone przez podatnika należy oceniać pod kątem ich celowości, a więc dążenia do uzyskania przychodów. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, między tym wydatkiem, a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowy tego typu, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu. Kosztami będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskiwanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu osiągnięcia przychodów, nawet wówczas, gdy z obiektywnych powodów przychód nie zostanie osiągnięty.

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu wydatków enumeratywnie wymienionych w przywołanym art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, stanowić mogą koszty uzyskania przychodów, o ile są racjonalnie i gospodarczo uzasadnione oraz pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami, w tym służą osiąganiu przychodów lub zachowaniu albo zabezpieczeniu źródła przychodów.

W tym miejscu Wnioskodawca tytułem przykładu przytacza stanowisko DKIS zaprezentowane w indywidualnej interpretacji z 5 stycznia 2023 r., znak: 0111-KDIB2-1.4010.635.2022.1.KK, zgodnie z którym cyt. „(…) koszty ponoszone w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, to koszty ponoszone w celu utrzymania w sprawności źródła przychodów, jego uchowania i uchronienia tak, aby mogło funkcjonować i dawać przychody w przyszłości. To także koszty ponoszone w celu podtrzymania istnienia źródła przychodów, skutecznej realizacji przedsięwzięć, uczynienia źródła przychodów mocnym i trwałym, odpornym na działanie czynników obniżających jego sprawność”.

Odnosząc powyższe do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, zdaniem Spółki, wydatki ponoszone na zakup części zamiennych mogą stanowić koszty uzyskania przychodów. W szczególności, wydatki te są faktycznie ponoszone przez Wnioskodawcę tj. środki na sfinansowanie ich nabycia pochodzą z zasobów majątkowych Spółki. Ponadto, Wnioskodawca nie otrzymuje żadnego zwrotu wymagalnych zobowiązań, a więc ponosi całkowity ekonomiczny ciężar przedmiotowych wydatków. Niewątpliwie omawiane koszty są ponoszone w celu zabezpieczenia źródła przychodów, bowiem posiadanie sprawnie działającego zaplecza technicznego, którego nieodłącznym elementem jest magazyn części zamiennych, gwarantuje utrzymanie ciągłości procesu produkcyjnego stanowiącego główne źródło przychodów Wnioskodawcy.

Za uprawniony zatem należy uznać pogląd Wnioskodawcy, iż warunkiem koniecznym zaliczenia danego wydatku do kosztów podatkowych nie jest wystąpienie konkretnego przychodu, lecz również działania podatnika ukierunkowane na jego potencjalne osiągnięcie, zachowanie bądź zabezpieczenie. Wydatki ponoszone przez Wnioskodawcę na nabycie części zamiennych mają na celu zapewnienie kontynuacji produkcji oraz terminowej realizacji zamówień przy zachowaniu najwyższych standardów jakości, a zatem przejawiają one pośredni związek z generowanymi przychodami oraz działalnością Wnioskodawcy. Tym samym spełnione zostają wskazane w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, przesłanki warunkujące powstanie po stronie Wnioskodawcy prawa do rozpoznania poniesionego kosztu jako stanowiącego koszt uzyskania przychodu. Również tego typu wydatek nie został ujęty w katalogu kosztów nie mogących stanowić kosztu uzyskania przychodu zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT i w konsekwencji – w ocenie Spółki – powinien być uznany za koszt podatkowy.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych przewiduje dwie kategorie kosztów:

- bezpośrednio związane z przychodami, których poniesienie przekłada się wprost na uzyskanie konkretnych przychodów (możliwe jest ustalenie, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód),

- inne niż bezpośrednio związane z przychodami, których nie można w taki sposób przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie).

Mając na uwadze zróżnicowany charakter ww. kategorii kosztów ustawodawca zróżnicował zasady ich potrącalności. Kwestia związana z momentem potrącalności kosztów uzyskania przychodów została uregulowana w przepisach art. 15 ust. 4 oraz art. 15 ust. 4b-4h ustawy o CIT.

Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 4 ustawy o CIT, koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 4b i 4c. Przez koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami należy rozumieć te koszty, których poniesienie wpłynęło bezpośrednio na uzyskanie określonego przychodu. Kosztami zaś innymi niż koszty bezpośrednio związane z przychodami są wszelkie koszty niebędące kosztami bezpośrednio związanymi z przychodami, w tym koszty dotyczące całokształtu działalności podatnika związane z jego funkcjonowaniem.

Na tej podstawie należy stwierdzić, że koszty zakupu nowych części zamiennych oraz koszty napraw czy regeneracji uszkodzonych części zamiennych są kosztami uzyskania przychodów innymi niż bezpośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami, których nie można powiązać z konkretnym przychodem (tj. tzw. koszt mający charakter pośredni).

Co istotne bowiem w analizowanym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym, Spółka nabywa części zamienne oraz potrzebne komponenty, a następnie magazynuje je do momentu zaistnienia potrzeby ich wykorzystania. Ponadto, Spółka przekazuje uszkodzone części do naprawy/regeneracji w celu przywrócenia ich do stanu używalności i w związku z tym ponosi także koszty napraw tych części. Naprawione części są przekazywane do magazynu części zamiennych do momentu zaistnienia ponownej potrzeby ich wykorzystania.

Wskazane koszty dotyczące zakupu części zamiennych, remontu, napraw i regeneracji wymontowywanych elementów będą stanowić koszty inne niż bezpośrednio związane z przychodami (koszty pośrednie), gdyż nie przyczyniają się bezpośrednio do wygenerowania określonego przychodu (Wnioskodawca nie ma możliwości powiązania przedmiotowych wydatków ze skonkretyzowanym przychodem ze sprzedaży towarów), a jedynie pośrednio wpływają na możliwość wygenerowania przychodów operacyjnych Spółki.

W tym miejscu Wnioskodawca podkreśla fakt, że ponoszone przez niego wydatki na naprawy czy regenerację części środków trwałych mają charakter remontowy, ponieważ przywracają pierwotną wartość użytkową środków trwałych. Spółka, w celu zobrazowania istoty ulepszenia i odróżnienia go od remontu, przytacza stanowisko wyrażone przez Naczelny Sąd Administracyjny (dalej: „NSA”) w wyroku z 10 sierpnia 2018 r., sygn. II FSK 2270/16, w którym sąd wskazał, że „różnica pomiędzy nakładami ponoszonymi na remont, a nakładami ponoszonymi na ulepszenie środka trwałego polega na tym, że remont zmierza do podtrzymania odtworzenia wartości użytkowej środka trwałego i jest rodzajem naprawy, wymiany zużytych elementów, natomiast w wyniku ulepszenia środek trwały zostaje unowocześniony lub przystosowany do spełniania, innych nowych funkcji, zyskuje istotną zmianę cech użytkowych”. W związku z tym Spółka zwraca uwagę, że w konsekwencji dokonanych prac nie będzie następował wzrost wartości użytkowej środków trwałych w stosunku do stanu z dnia przyjęcia ich do używania, dlatego też w ocenie Spółki, wydatków tych nie można traktować jako wydatków na ulepszenie.

Wnioskodawca podkreśla, iż w myśl przepisu art. 15 ust. 4d ustawy o CIT, koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku poniesienia kosztów związanych z nabyciem części zamiennych oraz ich napraw nie będzie miała zastosowania regulacja zawarta w art. 15 ust. 4d zdanie drugie ustawy o CIT, odnosząca się do rozliczenia proporcjonalnego kosztów dotyczących okresu przekraczającego rok podatkowy, gdy nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego. Zgodnie bowiem z przedstawionym stanem faktycznym i zdarzeniem przyszłym, zarówno w przypadku kosztów części zamiennych, jak i usług naprawy/regeneracji nie jest wiadome, czy koszt nabycia lub naprawy danej części będzie kosztem dotyczącym okresu przekraczającego rok podatkowy. Na moment zakupu lub naprawy części zamiennych niemożliwym jest określenie, kiedy dana część zostanie wykorzystana do danego środka trwałego, a w przypadku, gdy będzie instalowana od razu – na jak długo dana część zamienna zostanie zainstalowana w środku trwałym. Z tego powodu, zdaniem Wnioskodawcy, nie znajdzie tutaj zastosowania metoda proporcjonalnego rozliczania wydatku, o której mowa w art. 15 ust. 4d zdanie drugie ustawy CIT. W związku z tym, w opinii Spółki, wydatki poniesione na nabycie części zamiennych oraz usługi naprawy /regeneracji części zamiennych należy ujmować w kosztach uzyskania przychodów jednorazowo w dacie ich poniesienia, tj. stosownie do art. 15 ust. 4d zdanie pierwsze Ustawy CIT.

Powyższe stanowisko zostało potwierdzone także w orzeczeniu Naczelnego Sądu Administracyjnego (dalej: „NSA”) z 10 sierpnia 2018 r. o sygnaturze akt: II FSK 2319/16, zgodnie z którym cyt. „(…) w przypadku braku możliwości określenia długości okresu, którego dotyczą dane wydatki należy przyjąć, że mogą one stanowić koszt „jednorazowy” oraz „Tym samym należy uznać, iż wydatki takie jak przykładowo wskazane we wniosku, o ile w rzeczywistości z uwagi na swój charakter nie będą mogły zostać powiązane z okresem przekraczającym rok podatkowy, na co wskazała spółka w zaprezentowanym przez siebie stanie faktycznym, a ponadto na gruncie przepisów prawa podatkowego nie będzie możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, mogą zostać potrącone jednorazowo w dacie ich poniesienia, którą wyznacza art. 15 ust. 4e u.p.d.o.p., czyli w dniu w którym ujęto koszt na podstawie otrzymanej faktury w księgach rachunkowych jako zobowiązanie wobec kontrahenta”.

Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 4e ww. ustawy, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Z literalnego brzmienia art. 15 ust. 4e ustawy o CIT, wynika, że za dzień poniesienia kosztu należy uznać dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych, tj. zaksięgowano. Dzień ten należy rozumieć jako dzień (okres), do którego został dany wydatek przypisany w księgach rachunkowych Spółki na podstawie treści otrzymanej faktury.

W związku z tym, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że za dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych należy rozumieć datę, pod którą zaewidencjonowano w księgach rachunkowych Spółki daną operację gospodarczą (w omawianym przypadku zakup lub koszty naprawy/regeneracji części zamiennych) na podstawie zewnętrznego dowodu księgowego (faktury) lub innego dowodu w przypadku braku faktury.

Z treści powołanego przepisu nie wynika, iż o momencie zaliczenia danego wydatku do kosztów uzyskania przychodów miałoby decydować jego ujęcie (zaksięgowanie) jako kosztu dla celów rachunkowych. Pojęcie kosztu użyte w omawianym artykule ustawy CIT odnosi się wyłącznie do kosztu w znaczeniu użytym w ustawie podatkowej. Wskazać należy, że określony wydatek może być bowiem dla celów bilansowych ujęty w księgach rachunkowych na koncie innym niż konto dotyczące kosztów, a dopiero później zaksięgowany jako koszt bilansowy. Sformułowanie użyte w art. 15 ust. 4e ustawy o CIT mówiące o dniu, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych oznacza zatem, że ustawodawca zdając sobie sprawę z zasad bilansowych, za prawnie znaczące dla celów podatkowych uznał jedynie zaksięgowanie (wpisanie do ksiąg rachunkowych) danego kosztu w księgach rachunkowych, niezależnie od tego, jak dany wydatek (koszt) został zakwalifikowany na dzień ujęcia dla celów bilansowych.

Spółka zaznacza, że koszty części zamiennych na moment ich nabycia są księgowane na podstawie faktury zakupu na kontach bilansowych (są odnoszone na magazyn części zamiennych). Zdaniem Wnioskodawcy, nie ma znaczenia, że dla celów rachunkowych ten wydatek będzie stanowić koszt rachunkowy w innym okresie niż koszt uzyskania przychodów dla celów podatkowych, bowiem dla celów rachunkowych koszt rachunkowy powstanie dopiero w momencie wydania danej części do montażu.

W tym miejscu Wnioskodawca podkreśla, że zaprezentowane powyżej stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach prawa podatkowego jednolicie wydawanych przez organy podatkowe w indywidualnych sprawach podatników. Tytułem przykładu wskazać można:

- Interpretację indywidualną DKIS z 27 lipca 2023 r., znak: 0111-KDIB1-3.4010.336.2023.1.JMS, cyt.:

„(…) wskazać należy, że koszty inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami potrąca się, co do zasady, w roku poniesienia.

Ponadto:

1.art. 15 ust. 4e odnosi się do pojęcia kosztu, zdefiniowanego w art. 15 ust. 1, a więc kosztu w znaczeniu ustawy podatkowej. Według jednolitych i utrwalonych poglądów orzecznictwa, o uznaniu danego przysporzenia czy wydatku (zobowiązania do jego poniesienia) za przychód, dochód czy koszt podatkowy decydują wyłącznie przepisy prawa podatkowego (zob. wyroki NSA z: 9 czerwca 2016 r. II FSK 1237/13, 24 czerwca 2016 r. II FSK 1555/14; z 6 maja 2015 r., II FSK 1071/13 ; z 20 lipca 2011 r., II FSK 414/10 ). Kosztami mającymi wpływ na ustalenie wysokości podstawy opodatkowania w CIT są tylko te, które zostały wyraźnie określone w u.p.d.o.p.;

2.zapisy dokonywane w księgach nie mogą tworzyć, ani też modyfikować materialnego prawa podatkowego. Przepisy ustawy o rachunkowości określają jedynie sposób prowadzenia ksiąg i jako takie nie mogą rozstrzygać o tym, co jest, a co nie jest kosztem uzyskania przychodów, a także służą one ustaleniu wysokości dochodu (straty) podatkowego, nie mają zaś charakteru podatkotwórczego (wyrok TK z 4 lutego 1994 r., sygn. akt U 2/90);

3.ustawodawca w art. 15 ust. 4e u.p.d.o.p., definiując termin poniesienia kosztu odwołał się do pewnych pojęć, znanych przepisom o rachunkowości i niezdefiniowanych w u.p.d.o.p. jak rezerwy czy bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów. W odniesieniu do tych wyrażeń niezbędne jest odwołanie się przy ich wykładni do przepisów ustawy o rachunkowości. Nie ma natomiast podstaw, aby dokonywać takiego zabiegu w stosunku do pojęcia kosztu jako kosztu ujętego w księgach rachunkowości.

W świetle powyższego należy uznać, że faktyczna data dokonania zapisu w księgach rachunkowych nie może zmieniać kwalifikacji danego wydatku i wpływać na moment zaliczenia go jako kosztu w rozumieniu art. 15 ust. 4e ustawy o CIT. Nie jest ona bowiem datą ujęcia kosztu, a jedynie datą technicznego wprowadzenia informacji do systemu (wyroki NSA z 9 czerwca 2015 r. sygn. akt II FSK 1236/13, z 6 maja 2015 r. sygn. akt II FSK 1071/13, z 1 kwietnia 2015 r. sygn. akt II FSK 1604/13, z 20 maja 2014 r. sygn. akt II FSK 1443/12, z 4 kwietnia 2014 r., sygn. akt II FSK 1112/12, z 2 grudnia 2014 r. sygn. akt II FSK 188/13, z 31 października 2012 r., sygn. akt II FSK 480/11, z 9 grudnia 2011 r. sygn. akt II FSK 1091/10, z 20 lipca 2011 r. sygn. akt II FSK 717/13, z 20 lipca 2011 r. sygn. akt II FSK 414/10, wszystkie publ. CBOSA).

Odnosząc się do momentu ujęcia wydatków poniesionych na zakup części zamiennych w kosztach uzyskania przychodu wskazać należy, że Spółka będzie uprawniona do rozpoznania ich w kosztach podatkowych w dacie, pod którą dany wydatek zostanie ujęty w księgach rachunkowych bez względu na rodzaj konta, na jakim zostanie dokonany zapis księgowy, z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Tym samym uznać należy, że ww. wydatki powinny zostać potrącone w dacie ich poniesienia, którą wyznacza art. 15 ust. 4e ustawy o CIT, czyli w dniu, w którym ujęto koszt na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku) w księgach rachunkowych”.

- Interpretację indywidualną DKIS z 20 stycznia 2023 r., znak: 0111-KDIB2-1.4010.661.2022.1.BJ, cyt.:

„Należy bowiem zauważyć, że istnieje taka grupa wydatków (kosztów) poniesionych przez podatnika, które stanowią koszt poniesiony w rozumieniu art. 15 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a rachunkowo nie będą ujęte na koncie kosztowym/wynikowym wcale albo będą ujęte z opóźnieniem. W związku z powyższym, jeżeli podatnik poniósł dany wydatek (koszt), który ujęty został w księgach rachunkowych i zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych można go uznać za koszt pośredni, to data ujęcia w księgach rachunkowych tego wydatku będzie momentem poniesienia kosztu podatkowego. Należy podkreślić, że chodzi tu o jakiekolwiek ujęcie kosztu w księgach rachunkowych, a nie tylko ujęcie go na kontach wynikowych (kosztowych). W tym miejscu należy wskazać, że konta wynikowe, to konta, które mają wpływ na wynik przedsiębiorstwa/jednostki. Kosztami wynikowymi są zatem zarówno konta kosztowe jak i przychodowe”.

- Interpretację indywidualną DKIS z 17 grudnia 2021 r., znak: 0111-KDIB1-2.4010.509.2021.1.MZA, cyt.:

„Odnosząc się do powyższej wątpliwości Wnioskodawcy wskazać należy, że koszty nabycia części zamiennych spełniają wszystkie warunki zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Jednocześnie powinny być zakwalifikowane jako koszty inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami w rozumieniu art. 15. ust. 4d ustawy o CIT. Momentem poniesienia tego wydatku zgodnie z art. 15 ust. 4e ustawy o CIT, będzie dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury”.

- Interpretację indywidualną DKIS z 9 września 2021 r., znak: 0111-KDIB1-2.4010.279.2021.1.BD, cyt.:

„W świetle powyższego, wydatki ponoszone przez Spółkę związane z materiałami koniecznymi dla celów przeprowadzenia remontów, usunięcia awarii czy też wykorzystania ich w procesie produkcyjnym Wnioskodawca powinien rozpoznać na podstawie wskazanych powyżej przepisów w momencie poniesienia, tj. w dniu, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku).

Nie można zatem zgodzić się z Wnioskodawcą, że momentem rozpoznania kosztu z tytułu poniesienia ww. wydatków będzie w rozpatrywanej sprawie dopiero moment pobrania ich z magazynu części zamiennych. Takiej możliwości nie przewidują przywołane w sprawie przepisy prawa podatkowego. Koszt ten powstaje bowiem w momencie ujęcia w księgach rachunkowych faktury dokumentującej nabycie ww. części zamiennych (materiałów)”.

- Interpretację indywidualną DKIS z 18 września 2020 r., znak: 0111-KDIB1-1.4010.282.2020.1.MF, cyt.:

„(…) jeżeli podatnik poniósł dany wydatek (koszt), który ujęty został w księgach rachunkowych i zgodnie z u.p.d.o.p. można go uznać za koszt pośredni, to data ujęcia w księgach rachunkowych tego wydatku będzie momentem poniesienia kosztu podatkowego. Należy podkreślić, że chodzi tu o jakiekolwiek ujęcie kosztu w księgach rachunkowych, a nie tylko ujęcie go na kontach wynikowych (kosztowych)”.

- Interpretację indywidualną DKIS z 16 października 2018 r., znak: S-ILPB4/4510-1-22/15/18-S/ŁM, w której organ podatkowy zgodził się z opinią spółki, że cyt.:

„(…) wymiana komponentu (jakim w tym przypadku jest X) na nowy, o takiej samej funkcjonalności, powinna być odniesiona jednorazowo w koszty podatkowe w momencie zaksięgowania faktury (rozumianego jako dzień jej ujęcia w księgach rachunkowych)”.

Reasumując, należy stwierdzić, że wydatki poniesione na zakup oraz naprawę lub regenerację części zamiennych Spółka może, zgodnie z treścią art. 15 ust. 4d ustawy CIT, zaliczyć do kosztów podatkowych jako tzw. pośrednie koszty uzyskania przychodów, tj. w dniu poniesienia kosztu zgodnie z art. 15 ust. 4e Ustawy CIT. Za dzień ten należy uznać datę, w której Spółka ujmuje dany wydatek w księgach rachunkowych na podstawie faktury zakupu, bez względu na moment ich wydania z magazynu do montażu/zużycia.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy do pytania nr 2

Pojęcie przychodu nie zostało zdefiniowane w Ustawie CIT. W art. 12 ust. 1 ustawy o CIT, wymieniono jedynie przykładowe kategorie przychodów stanowiących co do zasady przysporzenia majątkowe o charakterze trwałym, rzeczywiście otrzymane w roku podatkowym. Wśród poszczególnych rodzajów przychodów wyróżnia się również przychody z działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 12 ust. 3 Ustawy CIT, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, także za przychody uzyskane z zysków kapitałowych, z wyłączeniem przychodów, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Równocześnie, na podstawie art. 12 ust. 3a Ustawy CIT, za datę powstania przychodu z działalności gospodarczej uważa się co do zasady dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności.

Literalna wykładnia powołanych powyżej przepisów prowadzi więc do wniosku, że do przychodów podatkowych zalicza się tylko takie przychody, które w danym momencie są trwałe, definitywne i bezwarunkowe. W konsekwencji, do przychodów podatkowych, podatnik winien zaliczyć przychody otrzymane oraz takie, które są mu należne. Nie będą to zatem jakiekolwiek przychody, lecz przychody otrzymane lub należne, w stosunku do których podatnikowi przysługiwać będzie prawo do ich otrzymania i które stanowić będą jego trwałe przysporzenie majątkowe.

Rozpatrując przychód jako wartość w sensie ekonomicznym, która jest realnie możliwa do otrzymania, należy stwierdzić, iż samo wyodrębnienie magazynu części zamiennych oraz przeniesienie naprawionych (odzyskanych) części na ten magazyn nie wiąże się z uzyskaniem przez Spółkę jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego. W przypadku wystąpienia takiego zdarzenia, Spółka nie otrzymuje bowiem żadnych dodatkowych korzyści majątkowych (nie dochodzi do zwiększenia jej majątku), a jedynie korzysta z elementów środków trwałych lub części zamiennych, które już znajdowały się w jej majątku.

Jak zauważył w zbliżonym stanie faktycznym DKIS w interpretacji indywidualnej z 19 września 2019 r., znak: 0111-KDIB1-2.4010.305.2019.1.AW, cyt.: „W istocie bowiem opisane działanie podatnika polegać będzie na swoistym „przesunięciu” składników majątkowych będących już w posiadaniu podatnika ze środków trwałych na środki obrotowe, które zostaną wykorzystane. Tym samym rolę podmiotu, na rzecz którego odzyskane elementy będą wykorzystywane, jak i podmiotu, który tego wykorzystania dokona - pełnić będzie sam Wnioskodawca.

Co za tym idzie, jakiekolwiek czynności związane z przyjęciem lub wydaniem elementów odzyskanych w wyniku likwidacji w pełni umorzonych środków trwałych, nie będą uznawane za zdarzenia generujące przychody podatkowe”.

Ponadto, nie może zostać przy tym pominięte, że w art. 12 ust. 4 ustawy o CIT, zawarte są z kolei w sposób pełny i wyczerpujący zdarzenia prawne, które nie stanowią przychodu.

Zestawienie więc tych dwóch przepisów - art. 12 ust. 1 ww. ustawy oraz art. 12 ust. 4 - pozwala na wyprowadzenie wniosków co jest przychodem, a co nim nie jest. Co równie istotne - pomaga bowiem w dokonywaniu wykładni pojęcia przychód - ustawodawca za przychody uznał też takie, które są należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane.

Słownik języka polskiego (sjp.pwn.pl) definiuje przychód jako „wpływy pieniężne państwa, przedsiębiorstwa, rodziny itp. uzyskane w określonym czasie” oraz „w księdze rachunkowej: rubryka, w której wpisuje się wpływy gotówkowe”. Zarówno więc pierwsza, jak i druga definicja zdaje się prowadzić do wniosku, że przychód musi pochodzić z zewnątrz w stosunku do podmiotu, który ów przychód uzyskuje.

Nie sposób bowiem uzyskiwać wpływów z wewnątrz. Jest to, w ocenie Wnioskodawcy, ważny argument przemawiający za tym, że wartość części zamiennych oraz materiałów eksploatacyjnych wprowadzonych na nowo utworzony magazyn części zamiennych (dotyczy to zarówno części jednorazowo zinwentaryzowanych w roku 2022 oraz części uszkodzonych, które po naprawie trafiają na magazyn części zamiennych i będą trafiać w przyszłości) i dla celów bilansowych są księgowane w korespondencji z pozostałymi przychodami operacyjnymi, nie będą po stronie Wnioskodawcy powodowały powstania przychodu podatkowego, ponieważ jest to zabieg związany wyłącznie z przepisami rachunkowymi, natomiast Spółka nie otrzymuje żadnego przysporzenia w tym przypadku, także z „zewnątrz”, w rozumieniu ustawy o CIT.

Stan majątkowy Wnioskodawcy pozostanie taki sam zarówno przed tą operacją, jak i po jej dokonaniu. Innymi słowy, u Wnioskodawcy nie pojawią się żadne nowe środki pieniężne, wartości niematerialne i prawne, prawa czy też wierzytelności.

Argumentację Wnioskodawcy zdaje się potwierdzać sposób, w jaki orzecznictwo definiuje przychody należne lub kwoty należne. I tak, w wyroku NSA w Warszawie z 9 czerwca 2010 r. w sprawie II FSK 282/09, stwierdzono, że przez przychody należne winno się rozumieć przychody, co do których podatnikowi przysługuje skuteczne prawo ich domagania się od kontrahenta.

Musi zatem być to należność wynikająca z istniejącego stosunku prawnego, łączącego podatnika z jego dłużnikiem oraz powinien nastąpić termin wymagalności danej raty należności.

Kwoty należne powinno się więc w ocenie NSA utożsamiać z wymagalnymi świadczeniami.

Jako immanentna cecha przychodu jawi się więc jego sposób powstania na zewnątrz podmiotu, który w wyniku wykonania określonego stosunku prawnego go osiąga.

W zdarzeniu faktycznym oraz przyszłym, którego dotyczy niniejszy wniosek, po stronie Wnioskodawcy w żadnym momencie nie powstanie jakakolwiek należność, ani też jakikolwiek stosunek prawny, a w konsekwencji roszczenie. Nie będzie istniał tutaj inny podmiot aniżeli Wnioskodawca, od którego można by dochodzić „otrzymania” przychodu.

Spółka rozpoznała w bilansie zidentyfikowane zapasy części zamiennych i materiałów eksploatacyjnych w wartości wskazanej przez rzeczoznawcę ze skutkiem ujętym w rachunku zysków i strat za rok 2022 w pozycji pozostałych przychodów operacyjnych zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości. Ponadto, jak wskazano w przedstawionym stanie faktycznym, Spółka ujmuje i będzie ujmować na magazynie również naprawione części zamienne.

Wydaje się więc, że dokonanie operacji księgowej (wyłącznie dla celów bilansowych), tj. uznanie konta „pozostałe przychody operacyjne” po stronie Ma - pomimo, że nie zostało w sposób wyraźny wyłączone przez ustawodawcę ze zdarzeń czy też kategorii stanowiących przychód podatkowy - nie może go stanowić z uwagi właśnie na występowanie wewnątrz podmiotu, a zatem brak cechy systemowej przychodu.

Ponadto, w ocenie Wnioskodawcy, twierdzeń tych nie podważa okoliczność, że w rozumieniu księgowym dojdzie do zwiększenia (a raczej wyrównania) przychodów. W rozumieniu ustawy o rachunkowości - a konkretnie art. 4 ust. 2 ustawy o rachunkowości - zdarzenia, w tym operacje gospodarcze, ujmuje się w księgach rachunkowych i wykazuje w sprawozdaniu finansowym zgodnie z ich treścią ekonomiczną. Przychód rachunkowy, który Wnioskodawca zakwalifikował (zakwalifikuje) jako pozostały przychód operacyjny, jest wyłącznie kategorią bilansową. Na gruncie ustawy o CIT, Spółka nie znajduje natomiast podstawy prawnej, aby wyodrębnienie magazynu części zamiennych w roku 2022, albo przyjmowanie naprawionych części zamiennych na magazyn w latach kolejnych skutkowało obowiązkiem rozpoznania przychodu podatkowego na gruncie CIT, mimo, iż taki przychód został/zostanie rozpoznany rachunkowo.

Jednocześnie zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o CIT, podatnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy. Przepis ten nakłada na podatników obowiązek prowadzenia ewidencji rachunkowej, przy czym zasady ustalania dochodu na podstawie prawa bilansowego znacząco różnią się od zasad określania dochodu dla celów podatku dochodowego od osób prawnych. Innymi słowy, ustawa o rachunkowości i reguły ustalania dochodu na podstawie prawa bilansowego nie mogą przesądzać o wysokości podstawy opodatkowania.

W tym miejscu przywołać można także wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 lutego 1994 r., w którym zawarto stanowisko, że przepisy z zakresu rachunkowości nie mają charakteru podatkotwórczego. Przytoczona teza Trybunału Konstytucyjnego zachowuje swą aktualność także w obecnym stanie prawnym co potwierdza ugruntowana linia orzecznicza w tym zakresie. Dla ustalenia podstawy opodatkowania należy więc stosować ustawę o CIT, a nie przepisy o rachunkowości.

Stąd też w ocenie Wnioskodawcy takie operacje pomimo powstania przychodu księgowego, który należy zaksięgować w sposób wskazany przez Wnioskodawcę, nie powodują jednocześnie powstania przychodu w rozumieniu ustawy o CIT.

Z uwagi na powyższe konkluzje (brak przychodu podatkowego w momencie przyjęcia części zamiennych na magazyn) należy stwierdzić, iż wykorzystanie (bez względu na to czy pierwszorazowe, czy ponowne) – tj. wydanie z magazynu w kolejnych okresach sprawozdawczych – części zamiennych na potrzeby remontów lub wymiany nie spowoduje po stronie Spółki tytułu do rozpoznania kosztu uzyskania przychodów.

Spółka, jako podatnik, dokonała bowiem pojedynczego wydatku na nabycie środka trwałego (w takim przypadku cena części była wkalkulowana w wartość zakupionego środka trwałego) lub pojedynczego wydatku na zakup/naprawę części zamiennej, które to wydatki w całości zostały już rozpoznane w wyniku podatkowym. W analizowanym stanie faktycznym/ zdarzeniu przyszłym nabywane części zamienne są odnoszone w ciężar kosztów podatkowych jako tzw. pośrednie koszty uzyskania przychodów, tj. w dniu poniesienia kosztu zgodnie z art. 15 ust. 4e Ustawy CIT (por. uzasadnienie do pytania nr 1). Natomiast części zamienne, które zostają nabyte, jako część składowa nabywanych środków trwałych, zostają odnoszone w koszty podatkowe w czasie na podstawie odpisów amortyzacyjnych od tych środków trwałych.

Uznanie, iż Spółka powinna ponownie rozpoznać jakąkolwiek część wartości środka trwałego lub wartość uprzednio nabytej (naprawionej) części zamiennej w kosztach podatkowych prowadziłoby do nieakceptowalnej z perspektywy prawa podatkowego sytuacji, w której suma kosztów uzyskania przychodów byłaby wyższa niż kwota faktycznych wydatków.

Stanowisko Spółki znajduje potwierdzenie w praktyce interpretacyjnej organów podatkowych. Przykładowo DKIS w interpretacji indywidualnej z 14 stycznia 2019 r., znak: 0111-KDIB1-3.4010.570.2018.1.BM zgodził się ze stanowiskiem podatnika w zakresie ponownego wykorzystania materiałów odzyskanych z likwidowanych środków trwałych, który twierdził, że takie zdarzenie nie powoduje po stronie spółki tytułu do rozpoznania kosztu uzyskania przychodów lub odpowiednio zwiększenia podstawy do naliczania odpisów amortyzacyjnych stanowiących koszt uzyskania przychodu.

W świetle powyższego, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że wydanie z magazynu części zamiennych na potrzeby wymiany nie powoduje po stronie Spółki tytułu do rozpoznania kosztu uzyskania przychodów.

Tym samym, w opisanym stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym wartość części zamiennych oraz materiałów eksploatacyjnych wprowadzonych na nowo utworzony magazyn części zamiennych (dotyczy to zarówno części jednorazowo zinwentaryzowanych w roku 2022, nowych części sukcesywnie nabywanych w toku prowadzonej działalności gospodarczej oraz części uszkodzonych, które po naprawie trafiają na magazyn części zamiennych) i dla celów bilansowych zaksięgowanych w korespondencji z pozostałymi przychodami operacyjnymi, a następnie wydania ich do zużycia (również w okresach późniejszych) księgowane jako pozostałe koszty operacyjne, pozostanie neutralne podatkowo (nie powstanie ani przychód podatkowy, ani koszt uzyskania przychodów).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Ad. 1

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm. dalej: „ustawa o CIT”),

Z niniejszej regulacji wynika, że zasadniczo wszystkie poniesione wydatki, a więc bezpośrednio i pośrednio związane z uzyskiwaniem przychodów, po wyłączeniu wydatków wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, stanowić mogą koszty uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu, a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania. Innymi słowy oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem, a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.

Zatem, aby wydatek poniesiony przez podatnika mógł stanowić koszt uzyskania przychodów, muszą zaistnieć łącznie następujące przesłanki:

- został poniesiony przez podatnika,

- jest definitywny, a więc bezzwrotny,

- pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

- poniesiony został w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,

- nie jest kosztem wymienionym w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT,

- został właściwie udokumentowany.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych przewiduje dwie kategorie kosztów:

- bezpośrednio związane z przychodami, których poniesienie przekłada się wprost na uzyskanie konkretnych przychodów (możliwe jest ustalenie, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód),

- inne niż bezpośrednio związane z przychodami, których nie można w taki sposób przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie).

Mając na uwadze zróżnicowany charakter ww. kategorii kosztów ustawodawca zróżnicował zasady ich potrącalności.

Stosownie do art. 15 ust. 4 ustawy o CIT,

Natomiast, koszty pośrednie to takie koszty, których nie można powiązać bezpośrednio z uzyskaniem konkretnego przychodu, lecz ich poniesienie służy całokształtowi prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej.

W myśl art. 15 ust. 4d ustawy o CIT,

Koszty pośrednie potrąca się, co do zasady, w roku poniesienia. Jeżeli jednak dotyczą one okresu dłuższego niż 1 rok, rozlicza się je proporcjonalnie (art. 15 ust. 4d ustawy o CIT).

O tym jednak, czy w istocie dany wydatek z uwagi na swój charakter nie może zostać przyporządkowany do długości okresu, którego dotyczy, decydować będą przepisy prawa podatkowego, a nie sposób jego księgowania na potrzeby prawa bilansowego.

Jak stanowi art. 15 ust. 4e ustawy o CIT,

Wydatki poniesione przez Państwo na zakup i naprawę części zamiennych mają związek z koniecznością zapewnienia ciągłości pracy posiadanych maszyn, tj. zapewnienie niezakłóconego funkcjonowania infrastruktury technicznej wykorzystywanej w procesie produkcji. Nabyte/naprawione części zamienne będą stanowić koszty inne niż bezpośrednio związane z przychodami, ponieważ nie przyczyniają się bezpośrednio do wygenerowania określonego przychodu, a jedynie pośrednio wpływają na możliwość wygenerowania przychodu. Wydatki na części zamienne stanowić będą koszty uzyskania przychodów w momencie ich poniesienia (zaksięgowania w księgach rachunkowych).

Zatem, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 należy uznać za prawidłowe.

Ad. 2

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o CIT,

Według art. 12 ust. 3 ustawy o CIT,

Mając powyższe na uwadze, źródło przychodu, w rozumieniu ustawy o CIT, stanowią wszelkie zdarzenia prawne i faktyczne skutkujące uzyskaniem przychodu. Źródło przychodów można określić szeroko, w sposób ogólny (np. rodzaj działalności prowadzonej przez podatnika), jak i wąsko (np. stosunek prawny, którego stroną jest podatnik; składnik majątku podatnika).

Literalna wykładnia powołanych przepisów prowadzi do wniosku, że do przychodów podatkowych zalicza się tylko takie przychody, które w danym momencie są trwałe, definitywne i bezwarunkowe. W konsekwencji, do przychodów podatkowych, podatnik powinien zaliczyć tylko takie przychody, które są mu należne. Nie będą to zatem jakiekolwiek przychody, lecz przychody, w stosunku do których podatnikowi przysługiwać będzie prawo do ich otrzymania i które stanowić będą jego trwałe przysporzenie majątkowe. Co do zasady więc, o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów danej osoby prawnej decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono aktywa podatnika, lub pomniejsza jego pasywa. Od zasady tej, w ściśle określonych przypadkach, wprowadzone zostały przez ustawodawcę wyjątki. Katalog przysporzeń, których nie zalicza się do przychodów podatkowych jest zamknięty i zawarto go w art. 12 ust. 4 ustawy o CIT. Wskazać przy tym należy, że przychód w prawie podatkowym nie jest definiowany wynikowo (jako strata lub zysk podmiotu), a jako jakiekolwiek trwałe przysporzenie majątkowe, uzyskane poprzez przyrost aktywów lub zmniejszenie pasywów podatnika.

Spółka tytułem przeprowadzonej inwentaryzacji zidentyfikowała zapasy części zamiennych i materiałów eksploatacyjnych, które zostały nabyte w poprzednich okresach sprawozdawczych. Spółka też obecnie nabywa części zamienne poprzez ich zakup. Spółka także gromadzi części zamienne poprzez wymontowanie uszkodzonych części z maszyny lub urządzeń i ich naprawy/regeneracji. Powyższe części zamienne są przechowywane w nowo utworzonym magazynie części zamiennych, w celu ich późniejszego wykorzystania w celach naprawy urządzeń i maszyn.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT,

Z niniejszej regulacji wynika, że zasadniczo wszystkie poniesione wydatki, a więc bezpośrednio i pośrednio związane z uzyskiwaniem przychodów, po wyłączeniu wydatków wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, stanowić mogą koszty uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.

Na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 120 ze zm.),

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o CIT,

Wprowadzenie wartość części zamiennych oraz materiałów eksploatacyjnych do nowo utworzonego magazynu, i dla celów bilansowych, zaksięgowanie ich w korespondencji z pozostałymi przychodami operacyjnymi, a następnie wydania ich do zużycia, księgowane jako pozostałe koszty operacyjne, nie będzie wiązało się w konsekwencji z uzyskaniem jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego czy otrzymaniem przez Państwa jakichkolwiek nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych praw ani innych świadczeń, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT. W analizowanej sprawie powyższe pozostanie bez wpływu na rozliczenia podatkowe Spółki.

W przedmiotowym przypadku brak będzie podmiotu świadczącego oraz nie wystąpi jakakolwiek relacja statuująca możliwość powstania przysporzenia po stronie Spółki. Opisane działania w istocie polegać będą na swoistym „przesunięciu” składników majątkowych będących już w posiadaniu podatnika. Tym samym rolę podmiotu, na rzecz którego zmagazynowane elementy będą wykorzystywane, jak i podmiotu, który tego wykorzystania dokona – pełnić będzie sama Spółka. Co za tym idzie, jakiekolwiek czynności faktyczne oraz księgowe związane z przyjęciem lub wydaniem elementów zmagazynowanych, nie będą uznawane za zdarzenia generujące przychody podatkowe czy koszty uzyskania przychodów.

Zatem, Państwa stanowisko w zakresie pytania 2 należy uznać za prawidłowe.

Mając na uwadze, że stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe, udzielenie odpowiedzi na pytanie nr 3 w zakresie ustalenia, czy Wnioskodawca będzie zobowiązany do uznania, że wartość części zamiennych oraz materiałów eksploatacyjnych wprowadzonych na nowo utworzony magazyn części zamiennych – dotyczy to zarówno części jednorazowo zinwentaryzowanych w roku 2022, nowych części sukcesywnie nabywanych w toku prowadzonej działalności gospodarczej oraz części uszkodzonych, które po naprawie trafią na magazyn części zamiennych – i dla celów bilansowych zaksięgowanych w korespondencji z pozostałymi przychodami operacyjnymi, stanowić będzie w tym samym momencie przychód podatkowy, a następnie wydania ich do zużycia księgowane jako pozostałe koszty operacyjne stanowić będzie odpowiednio w tym samym momencie koszt uzyskania przychodów – stało się bezzasadne.

Reasumując, Państwa stanowisko w zakresie tego, czy w:

- opisanym stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym koszty zakupu nowych części zamiennych oraz koszty naprawy uszkodzonych części zamiennych są kosztami uzyskania przychodów, innymi niż koszty bezpośrednio związane z przychodami w rozumieniu art. 15 ust. 4d ustawy o CIT i stanowią koszt uzyskania przychodu w momencie poniesienia zgodnie z art. 15 ust. 4e ww. ustawy, tj. w momencie ujęcia (zaksięgowania) kosztu w księgach rachunkowych Spółki – należało uznać za prawidłowe.

- opisanym stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym wartość części zamiennych oraz materiałów eksploatacyjnych wprowadzonych na nowo utworzony magazyn części zamiennych (dotyczy to zarówno części jednorazowo zinwentaryzowanych w roku 2022, nowych części sukcesywnie nabywanych w toku prowadzonej działalności gospodarczej oraz części uszkodzonych, które po naprawie trafią na magazyn części zamiennych) i dla celów bilansowych zaksięgowanych w korespondencji z pozostałymi przychodami operacyjnymi, a następnie wydania ich do zużycia księgowane jako pozostałe koszty operacyjne, pozostanie bez wpływu na rozliczenia podatkowe Spółki (nie powstanie ani przychód podatkowy, ani koszt uzyskania przychodów) – należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

-  Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm., dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),

albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).