Czy otrzymany przez Spółkę zwrot równowartości nakładów poniesionych na wybudowanie przyłącza cieplnego, w przypadku odstąpienia przez odbiorcę od realizacji umowy przyłączeniowej, stanowi dla Spółki przychód do opodatkowania w momencie obciążenia odbiorcy fakturą.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy otrzymany przez Spółkę zwrot równowartości nakładów poniesionych na wybudowanie przyłącza cieplnego, w przypadku odstąpienia przez odbiorcę od realizacji umowy przyłączeniowej, stanowi dla Spółki przychód do opodatkowania w momencie obciążenia odbiorcy fakturą jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 listopada 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 23 listopada 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie ustalenia, czy otrzymany przez Spółkę zwrot równowartości nakładów poniesionych na wybudowanie przyłącza cieplnego, w przypadku odstąpienia przez odbiorcę od realizacji umowy przyłączeniowej, stanowi dla Spółki przychód do opodatkowania, w momencie obciążenia odbiorcy fakturą.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

X Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: „Spółka”) jest osobą prawną, polskim rezydentem podatkowym, posiadającym w Polsce nieograniczony obowiązek podatkowy, podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Wnioskodawca jest spółką ze 100% udziałem gminy. Spółka prowadzi działalność gospodarczą polegającą na przesyłaniu i dystrybucji oraz obrocie ciepłem sieciami ciepłowniczymi. W ramach kompleksowej obsługi klienta oferuje szeroki zakres usług ciepłowniczych. Między innymi wykonuje węzły cieplne i instalacje wewnętrzne centralnego ogrzewania dostosowane do indywidualnych potrzeb odbiorcy ciepła. Spółka zawierała i zawierać będzie umowy dotyczące przyłączania do miejskiej sieci ciepłowniczej nowych odbiorców, w ramach których projektuje i wykonuje przyłącza ciepłownicze, docelowo umożliwiające dostawę ciepła. Wykonanie infrastruktury ciepłowniczej (przyłącza cieplnego) i poniesienie kosztów związanych z inwestycją, zgodnie z obowiązującymi przepisami, jest obowiązkiem Spółki, a odbiorca (w określonych przypadkach) wnosi opłatę za przyłączenie w wysokości zgodnej z obowiązującą taryfą, na podstawie wystawionej faktury VAT. Zgodnie z postanowieniami umów zawieranych pomiędzy Spółką a odbiorcą, Spółka zobowiązuje się do wykonania przyłącza ciepłowniczego umożliwiającego dostawę ciepła dla określonego obiektu. Do obowiązków Spółki należy wówczas, m.in. sfinansowanie i wykonanie wszelkich robót związanych z budową infrastruktury ciepłowniczej, zgodnie z obustronnymi ustaleniami. Ponadto, w zależności od zakresu inwestycji, odbiorca zobowiązuje się np. do:

1.  nieodpłatnego udostępnienia na rzecz Spółki określonego terenu i pomieszczenia, w obrębie swoich nieruchomości na czas budowy przyłącza sieci ciepłowniczej i zainstalowania urządzeń regulacyjno-pomiarowych. Udziela zgodę na dysponowanie jego Działką na cele budowlane w niezbędnym zakresie, zarówno na czas budowy jak i eksploatacji przyłącza sieci ciepłowniczej. Udzielenie prawa do dysponowania Działką na cele budowlane dotyczy innych Działek Odbiorcy, przez które przebiegać będzie przyłącze,

2.  zawarcia umowy kompleksowej przesyłania, dystrybucji i sprzedaży ciepła, na podstawie której nastąpi rozpoczęcie dostarczania i odbiór ciepła,

3.  zwrotu Spółce poniesionych przez nią nakładów w związku z realizacją inwestycji, w przypadku odstąpienia od realizacji Umowy przyłączeniowej, z przyczyn leżących po stronie odbiorcy. Odbiorca pokryje poniesione przez Spółkę udokumentowane nakłady.

Wykonane przez Spółkę przyłącze ciepłownicze ujęte w ewidencji podlega amortyzacji, zgodnie z prawem bilansowym i podatkowym. W przypadku zwrotu nakładów inwestycyjnych poniesionych na wybudowanie przyłącza Spółka powinna je ująć poprzez konto „Rozliczenia międzyokresowe przychodów", wynika to wprost z art. 41 ust 1 pkt. 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 120 ze zm. dalej: „ustawa o rachunkowości”):

„Rozliczenia międzyokresowe przychodów, dokonywane z zachowaniem zasady ostrożności, obejmują w szczególności:

- środki pieniężne otrzymane na sfinansowanie nabycia lub wytworzenia środków trwałych, w tym także środków trwałych w budowie oraz prac rozwojowych, jeżeli stosownie do innych ustaw nie zwiększają one kapitałów (funduszy) własnych. Zaliczone do rozliczeń międzyokresowych przychodów kwoty zwiększają stopniowo pozostałe przychody operacyjne, równolegle do odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środków trwałych lub kosztów prac rozwojowych sfinansowanych z tych źródeł”.

Jednorazowe odniesienie wartości zwrotu nakładów w przychody zniekształciłoby znacząco obraz sytuacji finansowej i majątkowej Spółki. Kwoty ujęte, jako rozliczenia międzyokresowe przychodów należy równolegle do odpisów amortyzacyjnych odpisywać w pozostałe przychody operacyjne.

Pytanie

Czy otrzymany przez Spółkę zwrot równowartości nakładów poniesionych na wybudowanie przyłącza cieplnego, w przypadku odstąpienia przez odbiorcę od realizacji umowy przyłączeniowej, stanowi dla Spółki przychód do opodatkowania w momencie obciążenia odbiorcy fakturą?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Spółki, otrzymanie zwrotu nakładów inwestycyjnych będzie w rezultacie neutralne z punktu widzenia podatku dochodowego. Zgodnie, bowiem z art. 17 ust 1 pkt. 21 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm. dalej: „ustawa o CIT") jest to dofinansowanie do środka trwałego, który jest amortyzowany. Otrzymany zwrot nie będzie stanowił przychodu podatkowego - jest zwolniony z podatku dochodowego od osób prawnych.

„Wolne od podatku są:

21) dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia, z zastrzeżeniem pkt 14a, otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków związanych z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których dokonuje się odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 16a-16m”.

Ale z drugiej strony, na podstawie art. 16 ust 1 pkt. 48 ustawy o CIT, nie można wliczać w koszty uzyskania przychodu amortyzacji środka trwałego, od tej części składnika aktywów, która w jakikolwiek sposób została podatnikowi zwrócona, zatem amortyzacja w części odpowiadającej otrzymanemu zwrotowi będzie NKUP.

„Art. 16. [Wyłączenia od kosztów uzyskania przychodów]

1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów:

48) odpisów z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonywanych, według zasad określonych w art. 16a-16m, od tej części ich wartości, która odpowiada poniesionym wydatkom na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie tych środków lub wartości niematerialnych i prawnych, odliczonym od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym albo zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie”.

Z uwagi na treść art.12 ust 4 pkt 6a ustawy o CIT:

„Do przychodów nie zalicza się:

6a) zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów”.

Otrzymany zwrot kosztów nie będzie stanowić przychodu, gdyż środki te stanowią dla Spółki zwrot innych wydatków, niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 2805 ze zm., dalej: „ustawy o CIT”):

Z powyższego wynika, że podatnik ma możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów (niewymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT), pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni bądź pośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.

Kosztami uzyskania przychodów są zatem wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów bądź zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów i to zarówno w zakresie kosztów bezpośrednio jak i pośrednio związanych z przychodami.

Katalog wyłączeń z kategorii kosztów uzyskania przychodów zawarty został w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT i ma charakter zamknięty. Wśród wydatków nieuważanych za koszty uzyskania przychodów, ustawodawca wymienił m.in. – w art. 16 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Powołany przepis wyklucza możliwość uznania wydatków na wytworzenie środka trwałego za koszty uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia, przesuwając moment potrącalności tego rodzaju kosztów do odpłatnego zbycia tych składników majątku.

Wprowadzając to unormowanie, ustawodawca miał na względzie, że wydatki na wytworzenie ww. trwałych składników majątku służących podmiotowi dla celów prowadzonej działalności nie są związane z przychodami uzyskiwanymi w okresie wytworzenia tego składnika majątku.

Jednocześnie, mając na względzie, że ww. składniki majątku są wykorzystywane dla celów prowadzonej działalności gospodarczej w dłuższym okresie czasu, ustawodawca przewidział możliwość sukcesywnego rozpoznawania kosztów związanych z ich zużywaniem.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy o CIT:

Składniki majątku stanowiące środki trwałe i wartości niematerialne i prawne zostały wymienione przez ustawodawcę w art. 16a–16c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W myśl art. 16d ust. 2 zdanie pierwsze ustawy o CIT:

Wprowadzenie takiego składnika majątku do ewidencji wymaga ustalenia jego wartości początkowej. Zasady ustalania wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych zostały unormowane w art. 16g ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 16g ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT:

Na mocy art. 16h ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Jednocześnie stosownie do treści art. 16 ust. 1 pkt 48 ustawy o CIT:

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Państwo zawierają i zawierać będą umowy dotyczące przyłączania do miejskiej sieci ciepłowniczej nowych odbiorców, w ramach których projektują i wykonują Państwo przyłącza ciepłownicze, umożliwiające dostawę ciepła. Wykonują Państwo infrastrukturę ciepłowniczą (przyłącze cieplne) i ponoszą koszty związane z inwestycją, a odbiorca wnosi opłatę za przyłączenie, na podstawie wystawionej faktury VAT. W treści zawieranych umów będą znajdować się postanowienia dotyczące podziału obowiązków stron w zakresie realizacji projektu. Zawierane umowy przewidują sytuacje odstąpienia od umowy, z przyczyn leżących po stronie odbiorcy, gdzie odbiorca zobowiązany będzie do zwrotu poniesionych i udokumentowanych przez Państwa nakładów w związku z realizacją inwestycji. Wykonane przez Państwa przyłącze ujęte w ewidencji, podlega amortyzacji.

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii ustalenia, czy otrzymany przez Państwa zwrot równowartości nakładów poniesionych na wybudowanie przyłącza cieplnego, stanowiącego Państwa środek trwały, będący następstwem odstąpienia przez odbiorcę od realizacji umowy przyłączeniowej, stanowi dla Państwa przychód do opodatkowania w momencie obciążenia odbiorcy fakturą.

W zakresie uznania otrzymywanych od odbiorców środków finansowych za przychód podatkowy wskazać należy, iż ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera definicji przychodu.

Przepis art. 12 tej ustawy, regulujący kwestię przychodów, nie wymienia źródeł przychodu, lecz określa zdarzenia, których wystąpienie powoduje powstanie obowiązku podatkowego. Poprzez przykładowe wyliczenie zawarte w kolejnych ustępach art. 12 ustawodawca precyzuje jedynie rodzaje przychodów. Ponadto wylicza jakiego rodzaju wpływy pieniężne przedsiębiorcy nie są zaliczane do przychodów.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT:

W myśl art. 12 ust. 3 ustawy o CIT:

Na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o CIT można stwierdzić, że co do zasady przychodem jest każda wartość wchodzącą do majątku podatnika, mająca definitywny charakter, powiększająca jego aktywa, którą może on rozporządzać jak własną – przychód powstaje zatem z momentem jego faktycznego uzyskania przez podatnika.

Ustawa przewiduje przy tym wyjątki od powyższej reguły. Dotyczą one m.in. przypadków, w których przysporzenia otrzymywane przez podatnika nie stanowią jego przychodów podatkowych. Przychody neutralne podatkowo, a więc niestanowiące podstawy ustalania dochodu podlegającego opodatkowaniu, zostały wymienione w art. 12 ust. 4 ustawy o CIT (przepis ten zawiera ich wyczerpujące wyliczenie).

Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o CIT:

Wydatki niepodlegające zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów zostały wymienione w katalogu zawartym w art. 16 ustawy o CIT. Wszystkie wydatki wymienione w tym przepisie, które zostały podatnikowi zwrócone, nie podlegają zaliczeniu do przychodów podatkowych.

Ponadto, aby dany wydatek mógł być zaliczony do kategorii „innych wydatków”, o których mowa w art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o CIT, konieczne jest by „wydatek ten nie został zaliczony do kosztów uzyskania przychodów” oraz by wydatek został wcześniej przez podatnika poniesiony, a następnie zwrócony podatnikowi. Przy czym wydatek poniesiony powinien być odpowiednikiem wydatku zwróconego. Tak więc „wydatek zwrócony” to ten sam, a nie taki sam wydatek, który został poniesiony.

W opisanym zdarzeniu przyszłym wskazują Państwo, że strony umowy będzie łączył stosunek prawny, bowiem zawarta będzie Umowa przyłączeniowa, która będzie zawierać postanowienia dotyczące podziału obowiązków stron w zakresie realizacji projektu.

Umowa przyłączeniowa zawarta z odbiorcą, w części dotyczącej odstąpienia od umowy, zobowiązuje odbiorcę do pokrycia poniesionych przez Państwa udokumentowanych nakładów.

We wniosku wskazują Państwo również, że w pierwszej kolejności Spółka ponosi koszt związany z inwestycją, związaną z wykonaniem przyłącza cieplnego, a dopiero później odbiorca wnosi opłatę za przyłączenie na podstawie wystawionej faktury VAT. W przypadku odstąpienia od umowy zwrot wartości poniesionych nakładów nie stanowi zwrotu tego samego wydatku, który Państwo ponieśliście, więc nie może mieć do niego zastosowania art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o CIT. Zwrot jest wydatkiem odpowiadającym co prawda wysokości nakładów ale wynika nie z obowiązku zwrotu wydatków, ale z innego tytułu, tj. z tytułu odstąpienia od zawarcia umowy przez odbiorcę.

Tym samym, otrzymany przez Państwa zwrot w wysokości poniesionych nakładów stanowi  przychód w rozumieniu ustawy o CIT. W konsekwencji, w opisanej sytuacji nie będzie miało miejsca wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 48 ustawy o CIT.

Tym samym, Państwa stanowisko, w części dotyczącej zastosowania art. 12 ust. 4 pkt 6a oraz art. 16 ust. 1 pkt 48 ustawy o CIT, należało uznać za nieprawidłowe.

Za nieprawidłowe również należy uznać Państwa stanowisko wskazujące na zastosowanie w sprawie przepisu art. 17 ust. 1 pkt 21 ustawy o CIT, zgodnie z którym:

Należy zauważyć, że zwrot równowartości nakładów poniesionych na inwestycję w przypadku odstąpienia przez odbiorcę od realizacji umowy, nie mieści się w katalogu świadczeń korzystających ze zwolnienia, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 21 ustawy o CIT. Nie jest to bowiem żadne ze świadczeń wymienionych w tym przepisie.

W związku z tym, Państwa stanowisko, w części dotyczącej zastosowania art. 17 ust. 1 pkt 21 ustawy o CIT, należało zatem uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2023 r., poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2023 r., poz. 2383 ze zm.).