Interpretacja indywidualna z dnia 20 lutego 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB1-2.4010.692.2023.1.END
Temat interpretacji
1. Czy koszty postępowania sądowego oraz koszty obsługi prawnej i zastępstwa procesowego w toczących się postępowaniach pomiędzy Wnioskodawcą, a Generalnym Wykonawcą stanowią i będą stanowić koszty uzyskania przychodów Wnioskodawcy, w rozumieniu art. 15 ust. 1 Ustawy CIT 2. Czy koszty postępowania sądowego oraz koszty obsługi prawnej i zastępstwa procesowego w toczących się postępowaniach pomiędzy Wnioskodawcą, a Podwykonawcami stanowią i będą stanowić koszty uzyskania przychodów Wnioskodawcy, w rozumieniu art. 15 ust. 1 Ustawy CIT? 3. Czy koszty postępowania sądowego oraz koszty usług prawnych i zastępstwa procesowego, należy ująć jako koszt uzyskania przychodów na zasadach określonych w art. 15 ust. 4d-4e Ustawy CIT tj. w dacie poniesienia
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
22 grudnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z tego samego dnia o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia, czy w opisanym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym:
- koszty postępowania sądowego oraz koszty obsługi prawnej i zastępstwa procesowego w toczących się postępowaniach pomiędzy Wnioskodawcą, a Generalnym Wykonawcą stanowią i będą stanowić koszty uzyskania przychodów Wnioskodawcy, w rozumieniu art. 15 ust. 1 Ustawy CIT,
- koszty postępowania sądowego oraz koszty obsługi prawnej i zastępstwa procesowego w toczących się postępowaniach pomiędzy Wnioskodawcą, a Podwykonawcami stanowią i będą stanowić koszty uzyskania przychodów Wnioskodawcy, w rozumieniu art. 15 ust. 1 Ustawy CIT,
- koszty postępowania sądowego oraz koszty usług prawnych i zastępstwa procesowego, Wnioskodawca powinien ująć jako koszt uzyskania przychodów na zasadach określonych w art. 15 ust. 4d-4e Ustawy CIT tj. w dacie poniesienia.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego
Spółka jest osobą prawną utworzoną na mocy prawa polskiego (…) r. Spółka ma siedzibę na terytorium Polski i jest podatnikiem, o którym mowa w art. 3 ust. 1 Ustawy CIT, podlegającym nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Rok podatkowy Spółki jest tożsamy z rokiem kalendarzowym. Spółka uzyskuje przychody inne niż przychody z zysków kapitałowych.
Działalność Wnioskodawcy opiera się na wynajmie pomieszczeń znajdujących się w (…). Wynajem w głównej mierze prowadzony jest dla spółek powiązanych z Wnioskodawcą, takich jak (…). Ponadto Spółka prowadzi wynajem również na rzecz jednostek niepowiązanych: (…).
Główne kategorie osiąganych przez Wnioskodawcę przychodów stanowią:
- przychody z wynajmu pomieszczeń w budynku (…),
- przychody związane z refakturowaniem kosztów na najemców oraz opłaty dodatkowe (głównie media) ponoszone przez najemców.
Głównym przedmiotem działalności Spółki,(…). Spółka jest przedsiębiorstwem prywatnym, które należy do polskiej grupy kapitałowej - (…). Została powołana w związku z budową (…).
W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, Wnioskodawca zawarł ze spółką X S.A. (dalej: „Generalny Wykonawca”) w dniu (…) r. Umowę (…) (dalej: „Umowa”), której przedmiotem było wykonanie przez Generalnego Wykonawcę robót budowlanych w ramach inwestycji: „(…)” (dalej: „Obiekt”).
Strony, zawierając Umowę, przyjęły określony harmonogram robót, który obejmował nie tylko wykonanie całego Obiektu o podwyższonym standardzie, ale i przekazanie przez Generalnego Wykonawcę kompletnej dokumentacji (w tym powykonawczej), co stanowiło warunek niezbędny do korzystania przez Wnioskodawcę z Obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem. Ponadto, w celu ochrony podwykonawców Generalnego Wykonawcy, strony Umowy zgodnie ustaliły, że jednym z warunków wypłaty całości wynagrodzenia Generalnemu Wykonawcy przez Wnioskodawcę jest całkowite rozliczenie tych Podwykonawców (za wyjątkiem zatrzymanych zgodnie z umową zawartą z danym podwykonawcą kwot kaucji gwarancyjnej jako zabezpieczenie na okres rękojmi za wady lub gwarancji jakości), potwierdzone przez Generalnego Wykonawcę stosownymi dokumentami/oświadczeniami.
Generalny Wykonawca zobowiązał się wybudować obiekt na podstawie pozwolenia na budowę, określonego w decyzji z dnia (…) r. Strony zawarły w Umowie 3 rodzaje i momenty podstawowych odbiorów, tj.:
1. Odbiór Techniczny,
2. Końcowy Odbiór Obiektu,
3. Końcowy Odbiór Przedmiotu Umowy.
Obiekt nie został doprowadzony do stanu umożliwiającego jego końcowe i ostateczne odebranie przez Wnioskodawcę, zgodnie z Umową (tj. umożliwiającego przeprowadzenie Końcowego Odbioru Przedmiotu Umowy), z uwagi na występowanie licznych i istotnych wad oraz usterek o charakterze wykonawczym, a także braków w dokumentacji (w tym powykonawczej) - uniemożliwiających lub utrudniających korzystanie z przedmiotu Umowy zgodnie z celem i przeznaczeniem wynikającym z zawartej Umowy.
Wnioskodawca stale zgłaszał Wykonawcy kolejne liczne usterki i wady, bezskutecznie domagając się ich naprawienia.
Końcowy Protokół Odbioru Przedmiotu Umowy warunkujący wystawienie przez Generalnego Wykonawcę faktury VAT rozliczającej wynagrodzenie za wykonanie Umowy, nie został sporządzony z uwagi na - jak wskazano wyżej - brak wypełnienia przez Generalnego Wykonawcę przesłanek umownych przystąpienia do Końcowego Odbioru Przedmiotu Umowy.
Wnioskodawca podkreślił, że ze względu na szczególne przeznaczenie Obiektu, to jest na cele (…), zaistniałe wady i usterki mają charakter niezwykle istotny.
Pomimo opisanej powyżej sytuacji i braku spełnienia przesłanek umownych, Generalny Wykonawca wystawił w kwietnia 2019 r. fakturę końcową. W opisie faktury Generalny Wykonawca powołał się na roboty zgodnie z jednostronnie podpisanym Protokołem Przerobowym z kwietnia 2019 r. za okres rozliczeniowy od lutego 2017 r. do czerwca 2017 r.
Do faktury Generalny Wykonawca dołączył jednostronnie sporządzony i podpisany wyłącznie przez niego Protokół Przerobowy, z którego wynika, że w ocenie Generalnego Wykonawcy do czerwca 2017 r. wykonał całość prac wynikających z Umowy - co jest nie tylko sprzeczne z licznymi dokumentami podpisanymi przez przedstawicieli Generalnego Wykonawcy, lecz również ze stanowiskiem procesowym Generalnego Wykonawcy, przedstawianym w procesach wytaczanych przez Podwykonawców.
Fakt ten stanowi również o nagłej i trudno wytłumaczalnej zmianie stanowiska Generalnego Wykonawcy - sporna faktura została bowiem wystawiona prawie po 2 latach od rzekomego zaistnienia zdarzenia uprawniającego Generalnego Wykonawcę do jej wystawienia.
Poniżej Wnioskodawca przedstawia chronologiczny opis poszczególnych etapów stanu faktycznego:
- czerwiec 2017 r. - odbiór techniczny Obiektu,
- sierpień 2017 r. - Wnioskodawca otrzymał pozwolenie na użytkowanie,
- wrzesień 2017 r. - Strony podpisały Końcowy Protokół Odbioru Obiektu, wykazujący usterki, które nie zostały w komplecie usunięte do dnia złożenia niniejszego wniosku. Generalny Wykonawca nie spełnił warunków przystąpienia do ostatniego z odbiorów przewidzianych umową, tj. Końcowego Odbioru Przedmiotu Umowy,
- marzec 2019 r. - Generalny Wykonawca zgłosił żądanie ustanowienia na jego rzecz gwarancji zapłaty pozostałej części wynagrodzenia - zgodnie z przepisem art. 6491 k.c.,
- kwiecień 2019 r. - Wnioskodawca przedłożył Generalnemu Wykonawcy gwarancję zapłaty w jednej z postaci przewidzianych przepisem art. 6491 § 2 k.c. - tj. w postaci akredytywy bankowej. Generalny Wykonawca uznał gwarancję za ustanowioną wadliwie, a więc nieważną. Z uwagi na brak, zdaniem Generalnego Wykonawcy, ważnej gwarancji ustanowionej skutecznie przez Wnioskodawcę w terminie nie krótszym niż 45 dni, Generalny Wykonawca odstąpił od Umowy z winy Wnioskodawcy, ze skutkiem na dzień odstąpienia, powołując się na przepis art. 6494 k.c.,
- kwiecień 2019 r. - Wnioskodawca złożył Generalnemu Wykonawcy oświadczenie o potrąceniu części przyszłej wierzytelności Generalnego Wykonawcy z tytułu wynagrodzenia mającego podlegać rozliczeniu na podstawie faktury końcowej z wymagalnymi wierzytelnościami Wnioskodawcy z tytułu kar umownych oraz opłat za media nie uiszczonych przez Generalnego Wykonawcę zgodnie z postanowieniami Umowy, zaznaczając jednocześnie, że złożenie oświadczenia o potrąceniu nie stanowi uznania potrącanej wierzytelności Generalnego Wykonawcy,
- kwiecień 2019 r. - Generalny Wykonawca wystawił fakturę końcową (doręczoną Wnioskodawcy w maju 2019 r.), pomimo braku spełnienia przesłanek do wystawienia takiej faktury (w szczególności nie przeprowadzono Końcowego Odbioru Przedmiotu Umowy z uwagi na brak spełnienia przez Generalnego Wykonawcę przesłanek do przystąpienia do takiego odbioru), której Wnioskodawca nie przyjął i która nie została ujęta w księgach Wnioskodawcy,
- maj 2019 r. - Generalny Wykonawca naliczył karę umowną i wystawił notę księgową. Kara umowna została naliczona z tytułu odstąpienia od umowy przez Generalnego Wykonawcę z przyczyn - w jego ocenie - zależnych od Wnioskodawcy, tj. brak ustanowienia gwarancji zapłaty,
- lipiec 2019 r. - Generalny Wykonawca wniósł do Sądu Okręgowego (…) pozew przeciwko Wnioskodawcy w postępowaniu upominawczym o zapłatę faktury końcowej z kwietnia 2019 r. oraz noty księgowej z maja 2019 r. wraz z odsetkami,
- lipiec 2019 r. - Sąd Okręgowy (…) wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym zasądzając od Wnioskodawcy łączną kwotę wynikającą z wystawionej przez Generalnego Wykonawcę faktury końcowej oraz noty księgowej wraz z odsetkami ustawowymi i kosztami sądowymi,
- sierpień 2019 r. - Wnioskodawca wniósł sprzeciw do nakazu zapłaty, co spowodowało jego uchylenie i rozpoczęcie rozpoznawania sprawy na zasadach ogólnych. Do dnia złożenia niniejszego Wniosku postępowanie sądowe nie zostało zakończone prawomocnym wyrokiem,
- luty 2020 r. - zmiana firmy Generalnego Wykonawcy (…),
- sierpień 2020 r. - Sąd Rejonowy (…), ogłosił upadłość Generalnego Wykonawcy (…),
- październik 2020 r. - Wnioskodawca zgłosił wierzytelność w postępowaniu upadłościowym,
- kwiecień 2022 r. - publikacja listy wierzytelności - wierzytelności zgłaszane przez Wnioskodawcę nie zostały uznane,
- kwiecień 2022 r. - Wnioskodawca wniósł do sądu sprzeciw od odmowy uznania wierzytelności - do dnia złożenia niniejszego Wniosku sprawa nie została rozstrzygnięta.
Równolegle z wykazanymi powyżej postępowaniami, prowadzone są sprawy sądowe z powództwa Podwykonawców.
Generalny Wykonawca nie uregulował płatności na rzecz wszystkich swoich Podwykonawców, którym zlecił realizację robót budowlanych w Obiekcie. Z niektórymi Podwykonawcami, Generalny Wykonawca oraz Wnioskodawca (jako Inwestor - w ocenie powodów - zobowiązany solidarnie na podstawie art. 6471 Kodeksu Cywilnego), pozostaje w sporach sądowych, których przedmiotem są roszczenia Podwykonawców o zapłatę wynagrodzenia.
Wnioskodawca uzyskał już korzystne dla siebie rozstrzygnięcia (nieprawomocne) w niektórych sprawach, jednakże z uwagi na fakt, że część spraw nie została zakończona, a od innych powód złożył odwołanie, postępowania są nadal w toku i do dnia złożenia niniejszego Wniosku nie zostały w tym zakresie wydane prawomocne wyroki.
W wyniku wadliwie prowadzonych przez Generalnego Wykonawcę i Podwykonawców robót w Obiekcie powstały istotne usterki, które w części Wnioskodawca musiał naprawić i usunąć na koszt własny. Część usterek powoduje tzw. wady trwałe, których nie da się usunąć, a które wpływają na użyteczność i trwałość elementów technicznych i elementów wyposażenia na trwale związanych z Obiektem. Jak podkreślono we wcześniejszej części Wniosku, Obiekt (…) musi spełnić wiele restrykcyjnych norm z uwagi na przeznaczenie. Trwałe wady, których nie da się w chwili obecnej usunąć, będą w przyszłości generowały konieczność ponoszenia dodatkowych kosztów przez Wnioskodawcę oraz mogą wpłynąć na skrócenie okresu użytkowania objętych nimi elementów Obiektu.
Opóźnienie dotyczące oddania przez Generalnego Wykonawcę przedmiotu Umowy wyniosło ponad rok w stosunku do terminu, uzgodnionego przez Strony w Umowie, natomiast odbiór końcowy Przedmiotu Umowy nie nastąpił do dzisiejszego co oznacza blisko ośmioletnie opóźnienie w stosunku do terminu ustalonego w drodze aneksu (…).
W związku z prowadzonymi, wskazanymi wyżej postępowaniami z udziałem Generalnego Wykonawcy Wnioskodawca ponosi (i będzie ponosił w przyszłości) wydatki na usługi prawne, które mają na celu ochronę interesu i praw Wnioskodawcy, jak najszybsze zakończenie powstałego sporu oraz oddalenie powództw wytoczonych przeciwko Wnioskodawcy i odzyskanie wierzytelności Wnioskodawcy, a także umożliwienie sprawnego prowadzenia działalności gospodarczej.
Wnioskodawca ponosi koszty doradztwa prawnego i obsługi prawnej prowadzonych sporów sądowych oraz koszty zastępstwa procesowego. Nabywane usługi prawne obejmują między innymi zastępstwo procesowe Wnioskodawcy oraz sporządzanie pism procesowych.
Ponadto Wnioskodawca ponosi (i będzie ponosił w przyszłości), koszty związane z toczącymi się sprawami sądowymi, między innymi takie jak:
- opłaty sądowe (przykładowo opłata za wpis, opłata od apelacji, opłata za wnioski o wydanie klauzuli wykonalności),
- opłaty skarbowe,
- opłaty w postępowaniu zabezpieczającym, opłaty na poczet opinii biegłych sądowych i biegłych powołanych przez Wnioskodawcę.
Po uzyskaniu prawomocnego wyroku, lub podpisaniu ugody Wnioskodawca może być zobowiązany do poniesienia dodatkowych kosztów między innymi takich jak koszty zastępstwa procesowego powodów czy też zwrot poniesionych przez nich kosztów sądowych.
Świadczone na rzecz Wnioskodawcy usługi prawne są dokumentowane fakturami VAT wraz z załącznikami, na których znajduje się szczegółowy wykaz prac za dany okres rozliczeniowy. Część kosztów (dla przykładu opłaty sądowe) są ujmowane w księgach Wnioskodawcy na podstawie wyciągów bankowych stanowiących potwierdzenie zapłaty.
Pytania
1. Czy w opisanym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym koszty postępowania sądowego oraz koszty obsługi prawnej i zastępstwa procesowego w toczących się postępowaniach pomiędzy Wnioskodawcą, a Generalnym Wykonawcą stanowią i będą stanowić koszty uzyskania przychodów Wnioskodawcy, w rozumieniu art. 15 ust. 1 Ustawy CIT?
2. Czy w opisanym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym koszty postępowania sądowego oraz koszty obsługi prawnej i zastępstwa procesowego w toczących się postępowaniach pomiędzy Wnioskodawcą, a Podwykonawcami stanowią i będą stanowić koszty uzyskania przychodów Wnioskodawcy, w rozumieniu art. 15 ust. 1 Ustawy CIT?
3. W przypadku odpowiedzi pozytywnej na pytanie 1, czy koszty postępowania sądowego oraz koszty usług prawnych i zastępstwa procesowego, Wnioskodawca powinien ująć jako koszt uzyskania przychodów na zasadach określonych w art. 15 ust. 4d-4e Ustawy CIT tj. w dacie poniesienia?
4. W przypadku odpowiedzi pozytywnej na pytanie 2, czy koszty postępowania sądowego oraz koszty usług prawnych i zastępstwa procesowego, Wnioskodawca powinien ująć jako koszt uzyskania przychodów na zasadach określonych w art. 15 ust. 4d-4e Ustawy CIT tj. w dacie poniesienia?
Państwa stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawcy:
- w opisanym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym, koszty postępowania sądowego oraz koszty obsługi prawnej i zastępstwa procesowego w toczących się postępowaniach pomiędzy Wnioskodawcą, a Generalnym Wykonawcą stanowią i będą stanowić koszty uzyskania przychodów Wnioskodawcy, w rozumieniu art. 15 ust. 1 Ustawy CIT,
- w opisanym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym, koszty postępowania sądowego oraz koszty obsługi prawnej i zastępstwa procesowego w toczących się postępowaniach pomiędzy Wnioskodawcą, a Podwykonawcami stanowią i będą stanowić koszty uzyskania przychodów Wnioskodawcy, w rozumieniu art. 15 ust. 1 Ustawy CIT,
- koszty postępowania sądowego oraz koszty usług prawnych i zastępstwa procesowego, o których mowa w pytaniu 1, Wnioskodawca powinien ująć jako koszt uzyskania przychodów na zasadach określonych w art. 15 ust. 4d-4e Ustawy CIT tj. w dacie poniesienia,
- koszty postępowania sądowego oraz koszty usług prawnych i zastępstwa procesowego, o których mowa w pytaniu 2, Wnioskodawca powinien ująć jako koszt uzyskania przychodów na zasadach określonych w art. 15 ust. 4d-4e Ustawy CIT tj. w dacie poniesienia.
Uzasadnienie wspólne do pytania 1 i 2.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy CIT „kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy CIT. (...)”
Jak wskazują liczne interpretacje organów podatkowych i orzecznictwo sądowe, musi istnieć związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku, a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła. W celu ustalenia związku przyczynowego, każdy wydatek musi być oceniony w sposób indywidualny. Koszty uzyskania przychodów mogą stanowić zarówno wydatki pozostające w bezpośrednim związku z uzyskanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały poniesione w sposób racjonalny i uzasadniony w celu uzyskania przychodów (lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów).
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 12 sierpnia 2022 r. (sygn. nr 0111-KDWB.4010.29.2022.1.KP) wskazuje, że wydatki mogą stanowić koszty uzyskania przychodów nawet wówczas, gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty.
Zgodnie z dominującym stanowiskiem organów podatkowych (przykładowo: interpretacja indywidualna DKIS z 2 listopada 2021 r., sygn. 0111-KDIB1-2.4010.373.2021.2.BD; interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 2 grudnia 2016 r., sygn. 2461-IBPB-1-2.4510.915.2016.1.JW), aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:
a) wydatek został poniesiony przez podatnika, to znaczy musi zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik), jest definitywny (rzeczywisty), co oznacza, że poniesiony wydatek nie został podatnikowi zwrócony w jakikolwiek sposób,
b) pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
c) poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
d) został udokumentowany, oraz
e) nie znajduje się w katalogu wydatków, które zgodnie z przepisami nie stanowią kosztów uzyskania przychodów.
Wskazane powyżej warunki, potwierdza utrwalona linia interpretacyjna, na podstawie której można stwierdzić, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu tych, które w sposób enumeratywny zostały wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy CIT, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiągniętymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.
Definicja kosztu podatkowego sformułowana przez ustawodawcę w art. 15 ust. 1 ustawy CIT ma charakter ogólny. Ustawodawca nie definiuje takich pojęć jak: „w celu” osiągnięcia przychodu, czy też „zachowanie” lub „zabezpieczenie” źródła przychodów. Dlatego też w orzecznictwie szczególnie podkreśla się, że każdy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji jako koszt stanowiący lub nie stanowiący kosztów uzyskania przychodów.
W sytuacji, w której ustawodawca wprost nie wskazuje na przynależność danego wydatku do kosztów uzyskania przychodów, lub też wprost od takich kosztów nie wyłącza, niezbędne jest zbadanie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem wydatku, a powstaniem przychodu bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskania.
Co istotne, jak wskazują interpretacje organów podatkowych (przykładowo: interpretacja indywidualna DKIS z dnia 16 lipca 2019 r., sygn. 0111-KDIB1-3.4010.215.2019.1.MBD) związek ten może istnieć nie tylko w sytuacji powstania przychodów podatkowych, ale tylko realnej szansy na ich powstanie. Istotne znaczenie ma więc cel w jakim wydatek został poniesiony, który z kolei przekłada się na związek tego kosztu z przychodem. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem, a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.
Ustawodawca nie określa również wprost stopnia związku poniesionych kosztów z przychodami. Można wiec przyjąć, jak wskazuje literatura (M. Smakuszewski, K. Klimkiewicz - Deplano, M. Siwiński [w:] Komentarz CIT 2021, wyd. Infor, Warszawa 2021), że przesłankami umożliwiającymi uznanie, iż dany związek istnieje są:
- racjonalność wydatku i możliwość jego gospodarczego uzasadnienia, co oznacza, że podatnik musi wykazać, że w związku z poniesieniem wydatku istniała obiektywna możliwość osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
- istnienie związku przyczynowo-skutkowego między wydatkiem a przychodem.
„Wydatki będą miały charakter racjonalny wówczas, gdy w momencie podejmowania decyzji o ich poniesieniu, podatnik może w sposób przekonujący uzasadnić swoje przekonanie o związku wydatku z przyszłym przychodem, lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów” (B. Gruszczyński: Cel osiągnięcia przychodów, Glosa 2003, Nr 2, str. 9 i nast.).
Na racjonalność działania podatnika w kontekście oceny wydatku jako kosztu potrącalnego wielokrotnie zwracał również uwagę Naczelny Sąd Administracyjny w swoich orzeczeniach (przykładowo: wyrok z 23 maja 2007 r. sygn. akt II FSK 717/06; z 24 listopada 2006 r. sygn. akt II FSK 1447/05). Racjonalne decyzje gospodarcze podatników powinny zmierzać w kierunku przysporzenia konkretnych przychodów, bądź też spowodować ich zachowanie, lub zabezpieczenie przed zmniejszeniem, czy też utratą.
Podsumowując, wszystkie wydatki, po wyłączeniu wydatków enumeratywnie wymienionych w przywołanym art. 16 ust. 1 ustawy CIT, stanowić mogą koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami. Kwalifikacja danego wydatku do kosztów uzyskania przychodów powinna uwzględniać celowość poniesienia wydatku i jego uzasadnienie dla funkcjonowania podatnika oraz możliwość wpływu danego wydatku na osiągnięcie przychodów lub ich zachowanie albo zabezpieczenie.
Jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca ponosi wydatki związane z kosztami sądowymi oraz kosztami zastępstwa procesowego będące następstwem sporu pomiędzy Wnioskodawcą, a Generalnym Wykonawcą inwestycji X Spółka z o.o. (firma zmieniona na Y S.A.) oraz Podwykonawcami Spółki X Spółka z o.o.
W ocenie Wnioskodawcy ponoszone koszty sądowe oraz koszty usług prawnych i koszty zastępstwa procesowego są nierozerwalnie związane z realizowaną Inwestycją, a ta z kolei stanowi powód dochodzonych przez Generalnego Wykonawcę i Podwykonawców roszczeń.
Istnieje więc związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy kosztami sądowymi, kosztami usług prawnych i kosztami zastępstwa procesowego, a działalnością gospodarczą (przychodami) Wnioskodawcy.
Ponoszone w opisanym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym koszty mają na celu udowodnienie bezpodstawności roszczeń i są wynikiem sporu w ramach którego Wnioskodawca kwestionuje konieczność ich zapłaty. Sytuacja ta dotyczy zarówno roszczenia ze strony Generalnego Wykonawcy w stosunku do Wnioskodawcy jak również roszczeń Podwykonawców w stosunku do Wnioskodawcy. Zatem celem postępowania sądowego jest odzyskanie należności Wnioskodawcy, jak również wykazanie braku podstaw do dochodzenia spornej kwoty ze strony Generalnego Wykonawcy i Podwykonawców. Podkreślenia wymaga również fakt, że wynagrodzenie dla Podwykonawców musi odpowiadać rzeczywistej pracy wykonanej przez Podwykonawców i nieopłaconej przez Generalnego Wykonawcę, co biorąc pod uwagę liczne usterki i wady jest również kwestią sporną.
Fakt realizacji zadania w sposób wadliwy podnosi sam Generalny Wykonawca w sporze z Podwykonawcami pomimo tego, że w sporze z Wnioskodawcą wskazuje, iż zrealizował umowę zgodnie z jej warunkami (i przecież wystawił fakturę końcową).
Przedstawiony stan faktyczny/zdarzenie przyszłe pozwala ponad wszelka wątpliwość twierdzić, że działania Wnioskodawcy są racjonalnym postępowaniem mającym na celu ochronę praw Wnioskodawcy oraz eliminację bezpodstawnych, spornych płatności. Dlatego też wydatki te w ocenie Wnioskodawcy są związane z zachowaniem i zabezpieczeniem przychodów Spółki. Co równie istotne zarówno koszty sądowe jak i koszty zastępstwa procesowego nie zostały także wskazane w negatywnym katalogu z art. 16 ust. 1 ustawy CIT.
Poniesione przez Wnioskodawcę koszty spełniają łącznie, wszystkie warunki określone zgodnie z dominującym stanowiskiem organów podatkowych (przykładowo: interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 2 grudnia 2016 r., sygn. 2461-IBPB-1-2.4510.915.2016.1.JW), i tak zgodnie z tym stanowiskiem wydatek, aby mógł być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów:
I. Musi być poniesiony przez podatnika,
II. Musi być definitywny,
III. Musi pozostawać w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
IV. Musi być poniesiony celem uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,
V. Musi być należycie udokumentowany,
VI. Nie może stanowić wydatku, o którym mowa w art. 16 ust. 1 ustawy CIT.
I. Wydatek musi być poniesiony przez podatnika.
Żeby warunek poniesienia wydatku przez podatnika mógł być spełniony, wydatek musi być w całości pokryty z zasobów majątkowych podatnika, a w wyniku jego poniesienia powinno nastąpić uszczuplenie jego majątku. W związku z tym, za koszt uzyskania przychodów nie mogą zostać uznane wydatki, które zostały poniesione przez podmioty inne niż podatnik.
Wnioskodawca poniósł wydatki związane z kosztami sądowymi poprzez przelew środków pieniężnych na wskazane przez sądy rachunki bankowe oraz koszty usług prawnych i zastępstwa procesowego poprzez przelew środków pieniężnych na rachunek usługodawcy tytułem zapłaty za wystawione faktury VAT. W związku z powyższym nastąpiło uszczuplenie majątku Wnioskodawcy. Dodatkowo Wnioskodawca wskazuje, że w przyszłości może być obciążony kwotą ewentualnych dalszych kosztów sądowych i kosztów zastępstwa procesowego oraz w związku z toczącymi się postępowaniami będzie nadal ponosił koszty usług prawnych. Wydatki z tego tytułu również będą poniesione przez Wnioskodawcę, gdyż zostaną on pokryte w całości z zasobów majątkowych Spółki i będą się wiązały z uszczupleniem jej majątku.
II. Wydatek musi być definitywny.
Przez definitywność wydatku rozumieć należy brak zwrotu w jakiejkolwiek formie poniesionego przez podatnika wydatku. Wnioskodawca wskazuje, że wydatki związane z kosztami sądowych, kosztami usług prawnych oraz kosztami zastępstwa procesowego w całości obciążyły Wnioskodawcę i nie zostały mu w żaden sposób zwrócone. Również jeśli chodzi o ewentualne wydatki związane z kosztami sądowymi, kosztami usług prawnych i kosztami zastępstwa procesowego, które Wnioskodawca będzie ponosił w przyszłości i będzie rozliczał jako koszty uzyskania przychodów, obciążą w całości Wnioskodawcę i nie zostaną mu zwrócone.
III. Wydatek musi pozostawać w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest wynajem pomieszczeń znajdujących się w (…).
Z kolei spór pomiędzy Generalnym Wykonawcą, Podwykonawcami, a Wnioskodawcą dotyczy płatności za usługi związane z realizacją Umowy na roboty budowlane tego Obiektu. Tak więc poniesione przez Wnioskodawcę (oraz ewentualne przyszłe) koszty sądowe, koszty usług prawnych i koszty zastępstwa procesowego związane są z roszczeniami Generalnego Wykonawcy i Podwykonawców wynikającymi z zawartej Umowy, a zatem koszty te są i będą bezsprzecznie związane z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą (będą służyły zabezpieczeniu/zachowaniu tego źródła).
IV. Wydatek musi być poniesiony celem uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.
Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to takie koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie, oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast, jako zabezpieczenie źródła przychodów, powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronienie istniejącego źródła przychodów, w taki sposób, aby to źródło funkcjonowało w bezpieczny sposób (Wyrok Wojewódzkiego Sadu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 20 marca 2018 r., sygn. I SA/Gd 534/17).
Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z dnia 25 czerwca 2012 r., (sygn. akt II FPS 2/12), uznał, że za kierunkowe kryterium wykładni art. 15 ust. 1 ustawy CIT przyjąć trzeba kryterium celu poniesionego kosztu. Wiąże się ono z zamiarem działania podatnika zdeterminowanym na osiągnięcie przychodów (lub zachowanie albo zabezpieczenie ich źródła), tym samym z istnieniem związku przyczynowego, który wyraża się we wpływie (bezpośrednim lub pośrednim) ponoszonego kosztu na powstanie lub zwiększenie osiąganego przychodu lub we wpływie na zachowanie (np. również w stanie polegającym na wyeliminowaniu, czy też ograniczeniu generowania strat pomniejszających przychód), albo zabezpieczenie jego źródła.
W interpretacji indywidualnej z dnia 22 września 2023 r.
(sygn. 0114-KDIP2-2.4010.391.2023.1.SP), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej pozytywnie ocenił możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów, koszty postępowania sądowego, poniesione na podstawie prawomocnego wyroku sądu, w związku z roszczeniem podwykonawców. DKIS wskazał, że: „poniesione przez Państwa koszty sądowe (w sytuacji, gdy występowali Państwo jako pozwany) w sprawie zapłaty Podwykonawcy zaległych wynagrodzeń wraz z odsetkami (...), miały na celu ochronę przed uszczupleniem Państwa majątku, wykorzystywanego w działalności gospodarczej, prowadzonej w celu osiągania przychodów. Uznać zatem należy, że ww. wydatki, mimo że nie można ich powiązać z konkretnym przychodem, to jednak miały swoje racjonalne i ekonomiczne uzasadnienie dla ochrony Państwa interesów i stanowią pośrednie koszty uzyskania przychodu.”
Podobne stanowisko zajął Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 25 listopada 2020 r. (sygn. 0111-KDIB1-1.4010.385.2020.1.BK). DKIS jako prawidłowe ocenił stanowisko Wnioskodawcy w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów podatkowych dodatkowych kosztów poniesionych w związku z zapłatą dalszemu podwykonawcy kosztów procesowych, kosztów zastępstwa procesowego oraz innych kosztów związanych z zawarciem ugody, porozumienia oraz uznaniem roszczeń dalszego podwykonawcy.
Również w interpretacji indywidualnej z dnia 20 lipca 2015 r.
(sygn. ILPB3/4510-1-177/15-2/KS) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu uznał możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wynagrodzenia zapłaconego na rzecz podwykonawców w wykonaniu prawomocnych wyroków sądowych wydanych w związku z wynikającą z art. 647 § 5 Kodeksu cywilnego odpowiedzialnością solidarną Wnioskodawcy jako inwestora i zawartej ugody oraz kwoty zapłaconych podwykonawcom na podstawie wyroków i ugody kosztów procesu.
Umowa na budowę (…) została zawarta w ramach prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności, a celem budowy i oddania do użytkowania Obiektu było dążenie Wnioskodawcy do osiągnięcia przychodów. Koszty sądowe, koszty usług prawnych oraz koszty zastępstwa procesowego poniesione przez Wnioskodawcę oraz te, które ewentualnie zostaną poniesione, związane są z roszczeniami Generalnego Wykonawcy oraz Podwykonawców wynikającymi z Umowy, a ponoszone są między innymi na podstawie przepisów ustaw dotyczących sądownictwa. Tocząc spór sądowy z Generalnym Wykonawcą oraz Podwykonawcami, Wnioskodawca dąży do udowodnienia, że roszczenia są bezpodstawne. Jako strona sporu Spółka będzie dążyć do zabezpieczenia przychodów (dążąc do minimalizowania obciążeń z tytułu roszczeń, a zatem zminimalizowania potencjalnych kosztów). Wydatki z tytułu kosztów sądowych są ściśle związane z prowadzoną przez Spółkę działalnością oraz zostały i ewentualnie będą ponoszone w celu ochrony jej interesów. Przedmiotowe wydatki mają zatem racjonalne i ekonomiczne uzasadnienie i służą osiągnięciu, zachowaniu i zabezpieczeniu źródła przychodów.
Kwestionowanie obowiązków zapłaty nieuzasadnionych roszczeń, dochodzenie własnych roszczeń w związku z nieprawidłowo wykonaną umową, obrona prawidłowego sposobu wykonania umowy oraz działania w celu zmniejszenia kosztów (w tym spory dotyczące praw lub obowiązków wynikających z umów handlowych) mieszczą się w zakresie zwykłego ryzyka gospodarczego. Wnioskodawca podkreśla, że w jego ocenie istnieją uzasadnione podstawy do kwestionowania zasadności roszczeń ze strony Generalnego Wykonawcy i Podwykonawców, które Spółka podnosi w ramach postępowania sądowego. Fakt ten został również potwierdzony przez nieprawomocne wyroki sądów w przedmiotowych sprawach.
Stanowisko Wnioskodawcy znajduje poparcie również w indywidualnej interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 12 sierpnia 2022 r.
(sygn. 0111-KDWB.4010.29.2022.1.KP), w której organ podkreśla, że między stronami istniał spór prawny, a podatnik spodziewał się rozstrzygnięcia go na swoją korzyść. Bronił zatem słuszności swojego stanowiska. Organ wskazuje, że działania podatnika podyktowane były ochroną jego interesów, a w związku z tym wydatki, które zostały poniesiona na obronę swoich praw mogą być zaliczone do kosztów podatkowych.
Co równie ważne, ugruntowana, długoletnia linia orzecznicza organów podatkowych wskazuje, że ewentualne przegranie sporu, nie decyduje o możliwości zakwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów. Decydującym kryterium czy dany wydatek stanowi koszt podatkowy jest cel jego poniesienia (przykłady: interpretacja indywidualna DKIS z dnia 16 lipca 2019 r., sygn. 0111-KDIB1-3.4010.215.2019.1.MBD; interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 4 stycznia 2017 r.,
sygn. 1462-IPPB3.4510.1041.2016.1.DP).
Kosztem podatkowym jest więc każdy koszt poniesiony w celu osiągnięcia przychodu albo zabezpieczenia lub zachowania źródła uzyskania przychodu. Jeżeli dla zachowania, istnienia, posiadania bądź funkcjonowania danego źródła przychodu niezbędne jest prowadzenie procesu sądowego, koszty takiego procesu spełniają definicję kosztu uzyskania przychodów. Fakt przegrania sporu, nie skutkuje automatycznie brakiem zakwalifikowania wydatków związanych z jego prowadzeniem do kosztów uzyskania przychodu. Decydujące znaczenie ma bowiem to, czy dany koszt został poniesiony w celu zabezpieczenia, bądź zapewnienia źródła przychodu.
V. Wydatek musi być należycie udokumentowany.
Zgodnie z licznymi interpretacjami podatkowymi (przykład: interpretacja indywidualna DKIS z dnia 2 listopada 2021 r., sygn. 0111-KDIB1-2.4010.373.2021.2.BD), podatnik w celu wykazania związku pomiędzy kosztem, a przychodem musi dysponować wymaganymi przez prawo dowodami.
Jak wskazuje Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w Wyrok z dnia 20 marca 2018 r. (sygn. I SA/Gd 534/17), żeby wydatek został uznany za właściwie udokumentowany musi istnieć dowód umożliwiający obiektywną ocenę, że okoliczności dotyczące powstania tego wydatku faktycznie miały miejsce.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy CIT „podatnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, a także do uwzględnienia w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 16a-16m.”
Szczególną pozycję w hierarchii dowodów związanych z prawem podatkowym zajmują dowody, o których mowa w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tj. Dz. U. z 2023, poz. 120 z późn. zm.). Zgodnie z art. 20 ust. 2 powołanej ustawy „podstawą zapisów w księgach rachunkowych są dowody księgowe stwierdzające dokonanie operacji gospodarczej (...)”. Dowody księgowe powinny być rzetelne, to jest zgodne z rzeczywistym przebiegiem operacji gospodarczej, którą dokumentują, kompletne, zawierające co najmniej dane określone w art. 21, oraz wolne od błędów rachunkowych. Tylko prawidłowo sporządzone dowody mogą stanowić podstawę zakwalifikowania przychodów i kosztów dla celów podatkowych. Z należycie udokumentowanych wydatków musi wynikać związek z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz bezpośredni lub pośredni wpływ na wielkość osiąganych przez podatnika przychodów.
W opisanym stanie faktycznym nie budzi wątpliwości fakt udokumentowania poniesionych kosztów postępowania sądowego oraz kosztów usług prawnych i zastępstwa procesowego. Obowiązek poniesienia kosztów sadowych wynika z przepisów dotyczących sądownictwa. Wnioskodawca ujmował koszty sądowe w księgach rachunkowych na podstawie wyciągów bankowych stanowiących potwierdzenie zapłaty.
Jeśli chodzi o koszty zastępstwa procesowego oraz koszty usług prawnych, wynikają one miedzy innymi z zawartej z profesjonalnym pełnomocnikiem (Kancelarią) umowy, oraz są ponoszone na podstawie wystawionych przez profesjonalnych pełnomocników faktur, a załączniki do faktur wskazują na zakres zrealizowanych czynności.
Zatem wydatki są właściwie udokumentowane.
VI. Wydatek nie może stanowić wydatku, o którym mowa w art. 16 ust. 1 Ustawy CIT.
Wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu wydatków enumeratywnie wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy CIT, stanowić mogą koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami. Dokonując rozpoznania kosztu, oraz jego podatkowego charakteru podatnik musi badać nie tylko to, czy wydatek ten został poniesiony w celu osiągnięcia przychodów, zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów (art. 15 ust. 1 ustawa CIT), ale i to czy nie jest on objęty wyłączeniem z art. 16 ust. 1 ustawy CIT, co definitywnie pozbawia go charakteru kosztu podatkowego, choćby nawet spełniał wprowadzone przez ustawodawcę w art. 15 ust. 1 ustawy CIT, kryteria normatywne. Art. 16 ust. 1 ustawy CIT w sposób enumeratywny wymienia wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów.
W opisanym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym zapłacone w postępowaniu sądowym, koszty sądowe oraz poniesione w związku z toczącymi się postępowaniami sądowymi koszty zastępstwa procesowego nie zostały wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy CIT jako koszty, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów (w tym koszty, na które zostały zgodnie z art. 16 ust 1 pkt 27 ustawy CIT utworzone rezerwy oraz odpisy aktualizujące zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 26a).
Konkludując: poniesione i potencjalnie możliwe do poniesienia przez Wnioskodawcę koszty sądowe, koszty usług prawnych oraz poniesione w związku z toczącymi się postępowaniami sądowymi, koszty zastępstwa procesowego, są związane z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy, mają na celu ochronę interesów gospodarczych Spółki i jej praw oraz nie zostały wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy CIT.
Ponadto zostały lub zostaną udokumentowane, nie zostały w jakikolwiek sposób zwrócone (i nie będą zwrócone w przyszłości), dlatego mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy CIT.
Uzasadnienie wspólne do pytania 3 i 4.
Moment poniesienia wydatku, oraz ujęcia go w kosztach uzyskania przychodów, jest ustalany w oparciu o kryterium powiązania kosztu z przychodami. Biorąc pod uwagę to kryterium rozróżnia się koszty bezpośrednio związane z przychodami oraz koszty pośrednie.
Przepisy Ustawy CIT nie zawierają jednoznacznej definicji kosztu „bezpośredniego” oraz kosztu „pośredniego”. Dlatego też, ocena i właściwa kwalifikacja kosztów powinna być przeprowadzona w każdym przypadku w odniesieniu do konkretnych sytuacji, przy uwzględnieniu działalności podatnika oraz warunków i przyczyn ponoszenia danych kosztów.
Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 4 marca 2014 r.
(sygn. II FSK 739/12) „brak ujęcia w ustawie z 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych legalnej definicji kosztów bezpośrednich oraz innych niż bezpośrednie (tzw. pośrednich) nie oznacza, że dla potrzeb podatkowych można wprost odwoływać się do rozwiązań zawartych w ustawie z 1994 r. o rachunkowości. O ile bowiem ustawa z 1994 r. o rachunkowości odnosi poszczególne kategorie kosztów do kosztów wytworzenia produktu, zużytych materiałów itp. (art. 28 ust. 3 czy też ust. 4a), to analiza treści art. 15 ust. 1, ust. 4, ust. 4d ustawy CIT (chociażby przez użycie zwrotu: „koszty [...] bezpośrednio związane z przychodami”) wyraźnie wskazuje, że o zaliczeniu podatkowych kosztów uzyskania przychodów do kategorii kosztów bezpośrednich albo „pośrednich” decyduje ich relacja do przychodu, jaki mają one obiektywnie zapewnić.
Powyższe rozważania prowadzą do wniosku, że jeżeli dany wydatek odnosi się do konkretnego przychodu, należy zaliczyć go do bezpośrednich kosztów uzyskania przychodów. W przypadku natomiast, gdy dany wydatek dotyczy szerszego spektrum aktywności gospodarczej podatnika i nie można go powiązać ze skonkretyzowanym przychodem, zasadna jest jego kwalifikacja do kosztów innych niż bezpośrednio związane z przychodem. Inaczej mówiąc, bezpośrednio związane z przychodami są takie koszty, gdy można wskazać konkretny przychód, do którego odnoszą się koszty mające na celu jego generowanie albo zabezpieczenie bądź zachowanie źródła przychodów.”
Zgodnie z art. 15 ust. 4 ustawy CIT, co do zasady koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody.
Natomiast koszty pośrednie (tj. koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami) są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.
Zgodnie z art. 15 ust. 4e ustawy CIT za dzień poniesienia kosztu, z pewnymi wyjątkami, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.
Jak wskazał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 22 września 2023 r. (sygn. 0114-KDIP2-2.4010.391.2023.1.SP), dotyczącej kosztów postępowania sądowego w związku z roszczeniem podwykonawców, z uwagi na brak bezpośredniego związku pomiędzy poniesieniem kosztów, a uzyskaniem przychodów, mogą one zostać zaliczone do pośrednich kosztów uzyskania przychodów, które są potrącalne w dacie ich poniesienia. Również w interpretacji indywidualnej z dnia 10 września 2020 r. (sygn. 0111-KDIB1-1.4010.274.2020.1.MF) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał za prawidłowe stanowisko podatnika, że wszelkie koszty postępowania sądowego związane z przegranym sporem z podwykonawcą powinny być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w momencie poniesienia.
W interpretacji indywidualnej z dnia 20 lipca 2015 r. (sygn. ILPB3/4510-1-177/15-2/KS) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu uznał, że zasądzone na rzecz podwykonawców „kwoty wynagrodzeń wraz z kosztami procesu powinny stanowić koszty uzyskania przychodów inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, o których mowa w art. 15 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Powyższe wydatki są potrącalne w dacie ich poniesienia, tj. w momencie ujęcia ich (zaksięgowania) w księgach rachunkowych na podstawie otrzymanej faktury lub rachunku, w myśl uregulowań art. 15 ust. 4d i ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.”
Powyższe stanowiska organów podatkowych znajdują potwierdzenie między innymi w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 maja 2010 r.
(sygn. II FSK 942/09). Zgodnie z oceną Sądu, zawartą w powyżej przytoczonym wyroku istotą przepisu art. 15 ust. 4e jest określenie momentu poniesienia kosztu na dzień na który ujęto koszt w księgach rachunkowych. Sąd wskazał, że: „dokonując (...) wykładni art. 15 ust. 4e Ustawy CIT trzeba mieć przede wszystkim na uwadze, że wprowadzono w nim zapis na podstawie którego koszt traktowany jest na zasadzie memoriałowej. Ustawodawca więc w sposób nie budzący wątpliwości określił moment poniesienia kosztu. Nie będzie nim więc dzień wystawienia faktury (...) lecz będzie nim dzień na który ujęto koszt w księgach rachunkowych tj. dzień, w którym zaksięgowano na podstawie otrzymanej faktury (rachunku) albo innego dowodu w razie jej braku”.
Jak wykazał Wnioskodawca w uzasadnieniu do pytania 1 i 2, związek poniesionych wydatków z zabezpieczeniem i zachowaniem źródła przychodów jest niekwestionowany. Dokonując analizy art. 15 ust. 4, 4d i 4e ustawy CIT, Wnioskodawca doszedł do wniosku, iż nie jest i nie będzie możliwe odniesienie w sposób bezpośredni ponoszonych przez Wnioskodawcę kosztów sądowych i kosztów zastępstwa procesowego do osiągniętego przychodu. Dlatego też w ocenie Wnioskodawcy wskazane wydatki stanowią inne wydatki niż bezpośrednio związane z uzyskaniem przychodu. Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż zgodnie z art. 15 ust. 4e ustawy CIT, momentem zaliczenia przedmiotowych wydatków do kosztów uzyskania przychodów będzie data ich poniesienia, czyli dzień na który wydatki zostały lub zostaną ujęte jako koszt w księgach rachunkowych Wnioskodawcy. Dniem tym, zdaniem Wnioskodawcy, jest lub będzie dzień, na który przedmiotowe wydatki zostaną przypisane jako koszty w księgach rachunkowych na podstawie dowodów źródłowych takich jak: potwierdzenie dokonania przelewu bankowego, faktury, noty obciążeniowej czy wewnętrzny dokument księgowy w postaci noty księgowej lub polecenia księgowania.
Konkludując:
1.koszty postępowania sądowego,
2. koszty usług prawnych,
3. koszty zastępstwa procesowego,
4. wszelkie koszty sądowe związane z obecnie prowadzonymi postępowaniami sądowymi pomiędzy Wnioskodawcą, Generalnym Wykonawcą, a Podwykonawcami,
5. ww. kategorie kosztów, jakie mogą zostać poniesione w przyszłości.
Wnioskodawca może ująć/będzie mógł ująć jako koszt uzyskania przychodów na zasadach określonych w art. 15 ust. 4d-4e Ustawy CIT tj. w dacie poniesienia.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Na wstępie należy zaznaczyć, że pytania przedstawione przez Państwa we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyznaczają zakres przedmiotowy tego wniosku. W związku z powyższym, wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (Państwa zapytania). Zatem, inne kwestie wynikające z opisu sprawy i własnego stanowiska, nieobjęte pytaniem, nie zostały rozpatrzone w niniejszej interpretacji.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm., dalej: „updop”):
Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.
Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.
Innymi słowy oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.
Na podstawie art. 15 ust. 1 updop podatnik ma możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod tym warunkiem, że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:
- został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
- jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
- pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
- poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
- został właściwie udokumentowany,
- nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu enumeratywnie wymienionych w przywołanym art. 16 ust. 1 updop, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo–skutkowym z osiągniętymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.
Właściwa i zgodna z treścią ustawowej regulacji kwalifikacja kosztów uzyskania przychodów powinna brać pod uwagę:
- przeznaczenie wydatku (jego celowość, zasadność dla funkcjonowania podmiotu) oraz
- potencjalną możliwość (analizowaną w dacie poniesienia wydatku na podstawie obiektywnych przesłanek) przyczynienia się danego wydatku do osiągnięcia przychodu.
W tym miejscu należy zauważyć, że ustawodawca nie definiuje, co należy rozumieć pod pojęciami: „w celu” osiągnięcia przychodu, jak i „zachowanie” lub „zabezpieczenie” źródła przychodów.
Zgodnie z definicjami zawartymi w Słowniku języka polskiego PWN, pojęcie:
a. „celowość” oznacza: „przydatność do jakichś potrzeb”, „świadome zmierzanie do celu”, „taki przebieg zjawisk, zdarzeń, działań ludzkich, jakby w swym rozwoju zmierzały one do określonego celu”,
b. „zabezpieczyć” oznacza: „zapewnienie ochrony przed czymś niebezpiecznym lub szkodliwym”, „uczynienie bezpiecznym”, „zapewnienie utrzymania czegoś w dotychczasowym stanie”, „zapewnienie komuś środków do życia”, „zapewnienie zaspokojenia roszczenia lub wykonanie kary”, natomiast
c. „zachować” oznacza: „pozostać w posiadaniu czegoś”, „dochować coś w niezmienionym stanie mimo upływu czasu lub niesprzyjających okoliczności”, „uchronić przed zapomnieniem”.
Można więc przyjąć, że koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów to takie koszty, które są poniesione w trakcie dążenia do uzyskania przychodów. Określony cel musi być widoczny w momencie ponoszenia kosztu. Ponadto, poniesione koszty winny omawiany cel realizować lub co najmniej zakładać jego realność. Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to takie koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast jako zabezpieczenie źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronienie istniejącego źródła przychodów, w taki sposób, aby to źródło funkcjonowało w bezpieczny sposób.
Podatnik oceniając związek wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą winien zakładać, że dany koszt może obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodu. Ponadto, należy mieć na względzie, że podatnik, uznając wydatek za koszt uzyskania przychodu, odnosi ewidentne korzyści, ponieważ o ten koszt zmniejsza podstawę opodatkowania. Na nim więc spoczywa ciężar udowodnienia, że określony wydatek jest kosztem uzyskania przychodu.
Zgodnie z utrwalonym poglądem judykatury: „Warunkiem uznania danego wydatku za koszt uzyskania przychodu jest łączne spełnienie następujących warunków: faktycznego (rzeczywistego) poniesienia wydatku przez podatnika, istnienie związku z prowadzoną przez podatnika działalnością oraz poniesienie go w celu uzyskania przychodu, jego zwiększenia bądź zachowania źródła przychodu. Nie każdy zatem wydatek, nawet związany z prowadzoną działalnością gospodarczą jest kosztem podatkowym, zmniejszającym podstawę opodatkowania, ale tylko taki, który realizuje cel wskazany w art. 15 ust. 1 updop. Cel ten musi być widoczny, a ponoszone koszty winny go realizować bądź co na najmniej zakładać realnie możliwość jego osiągnięcia”. (por. wyrok NSA z 2 sierpnia 2012 r., sygn. akt II FSK 41/11, uchwała NSA z 24 stycznia 2011 r., sygn. akt II FPS 6/10, oraz uchwała z 12 grudnia 2011 r., sygn. akt II FPS 2/11).
Poza tym, „przy ustaleniu kosztów uzyskania przychodów każdy wydatek – poza wyraźnie wskazanymi w ustawie – wymaga indywidualnej oceny pod kątem bezpośredniego lub pośredniego związku z przychodem i racjonalnością działania dla osiągnięcia tego przychodu. Sytuacje, w których ów związek przyczynowy nie jest jednoznaczny, należy rozwiązywać według zasad racjonalnego rozumowania, odrębnie w odniesieniu do każdego przypadku” (por. wyrok NSA z 9 września 2011 r., sygn. akt II FSK 1118/10). Kosztowa kwalifikacja konkretnego wydatku u konkretnego podatnika musi uwzględniać charakter i profil prowadzonej działalności gospodarczej oraz ekonomiczną racjonalność poniesionego kosztu (por. wyrok NSA z 1 marca 2016 r., sygn. akt II FSK 4009/13).
Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy w opisanym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym:
- koszty postępowania sądowego oraz koszty obsługi prawnej i zastępstwa procesowego w toczących się postępowaniach pomiędzy Wnioskodawcą, a Generalnym Wykonawcą stanowią i będą stanowić koszty uzyskania przychodów Wnioskodawcy, w rozumieniu art. 15 ust. 1 updop,
- koszty postępowania sądowego oraz koszty obsługi prawnej i zastępstwa procesowego w toczących się postępowaniach pomiędzy Wnioskodawcą, a Podwykonawcami stanowią i będą stanowić koszty uzyskania przychodów Wnioskodawcy, w rozumieniu art. 15 ust. 1 updop,
- koszty ww. postępowań sądowych oraz koszty usług prawnych i zastępstw procesowych, Wnioskodawca powinien ująć jako koszt uzyskania przychodów na zasadach określonych w art. 15 ust. 4d-4e updop tj. w dacie poniesienia.
Biorąc pod uwagę opis sprawy i przywołane przepisy prawa stwierdzić należy, że ponoszone przez Państwa wydatki na koszty postępowania sądowego oraz koszty usług prawnych i zastępstwa procesowego zarówno w toczących się postępowaniach pomiędzy Wnioskodawcą a Generalnym Wykonawcą, jak i pomiędzy Wnioskodawcą a Podwykonawcami spełniają wszystkie ustawowe przesłanki dla uznania ich za koszty uzyskania przychodów. Wymienione wydatki pozostają w związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą oraz realizują cel zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów Spółki. Choć nie jest możliwe bezpośrednie przypisanie ich do konkretnych przychodów są racjonalne i uzasadnione ekonomicznie, stanowią logiczne następstwo ciągu gospodarczych zdarzeń. Państwa decyzja o wejściu w spór sądowy z Generalnym Wykonawcą i Podwykonawcami jest związana z prowadzoną działalnością gospodarczą i ma na celu ochronę Państwa interesów, a tym samym służy zabezpieczeniu źródła przychodów Spółki. Zatem stwierdzić należy, że istnieje związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy wydatkami na koszty postępowania sądowego, usług prawnych oraz zastępstwa procesowego a zachowaniem i zabezpieczeniem źródła przychodów Wnioskodawcy.
Kosztem podatkowym jest, więc każdy koszt poniesiony w celu osiągnięcia przychodu albo zabezpieczenia lub zachowania źródła uzyskania przychodu. Jeżeli dla zachowania, istnienia, posiadania bądź funkcjonowania danego źródła przychodu niezbędne jest prowadzenie procesu sądowego, koszty takiego procesu spełniają definicję kosztu uzyskania przychodów. Fakt przegrania sporu, nie skutkuje automatycznie brakiem zakwalifikowania wydatków związanych z jego prowadzeniem do kosztów uzyskania przychodu. Decydujące znaczenie ma bowiem to, czy dany koszt został poniesiony w celu zabezpieczenia, bądź zapewnienia źródła przychodu.
Państwa wątpliwości dotyczą także możliwości ujmowania ponoszonych kosztów postępowania sądowego oraz kosztów usług prawnych i zastępstwa procesowego związanych z postępowaniami pomiędzy Wnioskodawcą a Generalnym Wykonawcą oraz Wnioskodawcą a Podwykonawcami, jako koszt uzyskania przychodów na zasadach określonych w art. 15 ust. 4d-4e updop tj. w dacie poniesienia.
Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dokonują podziału kosztów na koszty bezpośrednio związane z przychodami i koszty pośrednie (inne niż bezpośrednio związane z przychodami).
W myśl art. 15 ust. 4 updop:
Koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 4b i 4c.
Stosownie do 15 ust. 4d i 4e updop:
Koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.
Za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.
Zgodnie z ugruntowanym poglądem, kosztami uzyskania przychodów bezpośrednio związanymi z przychodami są takie wydatki, których poniesienie przekłada się wprost (w sposób bezpośredni) na uzyskanie konkretnych przychodów. W ich przypadku możliwe jest „zidentyfikowanie” wpływu danego kosztu na wielkość osiągniętych przychodów. Do tej kategorii należą głównie te koszty, które mogą być przydzielone, przypisane do określonych wyrobów bądź usług. Klasycznym przykładem bezpośredniego związku kosztów z przychodami jest relacja, w jakiej pozostają wydatki na nabycie lub wytworzenie jednostki towaru i przychód ze zbycia tej jednostki towaru.
Natomiast pośrednie koszty uzyskania przychodów to takie wydatki, których nie da się przypisać wprost do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia. Nie pozostają one w uchwytnym związku z konkretnymi przysporzeniami podatnika - brak jest możliwości ustalenia, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód. Do tego rodzaju kosztów zalicza się m.in. koszty ogólnego zarządu, koszty administracyjne, wydatki na utrzymanie obiektów, obsługę prawną, ubezpieczenia, świadczenia na rzecz pracowników. Każdy z ww. wydatków jest związany z działalnością prowadzoną przez podatnika i przyczynia się w sposób ogólny do osiągania przez niego przychodów. Nie można jednak ustalić, uzyskaniu jakiego konkretnego przychodu dany wydatek służy.
Dla ustalenia momentu zaliczenia wydatków w ciężar kosztów uzyskania przychodów, podatnik powinien rozpoznać rodzaj powiązania kosztów z przychodami. W oparciu o kryterium stopnia tego powiązania koszty podatkowe można podzielić na:
- bezpośrednio związane z przychodami, których poniesienie przekłada się wprost na uzyskanie konkretnych przychodów (możliwe jest ustalenie, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód – potrącane na podstawie art. 15 ust. 4, ust. 4b-4c updop)
- inne niż bezpośrednio związane z przychodami, których nie można w taki sposób przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie – potrącane na podstawie art. 15 ust. 4d-4e updop)
Odnosząc, powyższe wyjaśnienia do przedstawionego opisu sprawy należy stwierdzić, że ponoszone przez Państwa wydatki na koszty postępowania sądowego oraz koszty usług prawnych i zastępstwa procesowego, mimo że nie można ich powiązać z konkretnym przychodem, to jednak mają racjonalne i ekonomiczne uzasadnienie dla ochrony Państwa interesów i stanowią pośrednie koszty uzyskania przychodu, które należy ująć jako koszt uzyskania przychodów na zasadach określonych w art. 15 ust. 4d-4e updop tj. w dacie poniesienia.
Reasumując Państwa stanowisko, iż w opisanym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym:
- koszty postępowania sądowego oraz koszty obsługi prawnej i zastępstwa procesowego w toczących się postępowaniach pomiędzy Wnioskodawcą, a Generalnym Wykonawcą stanowią i będą stanowić koszty uzyskania przychodów Wnioskodawcy, w rozumieniu art. 15 ust. 1 Ustawy CIT – jest prawidłowe,
- koszty postępowania sądowego oraz koszty obsługi prawnej i zastępstwa procesowego w toczących się postępowaniach pomiędzy Wnioskodawcą, a Podwykonawcami stanowią i będą stanowić koszty uzyskania przychodów Wnioskodawcy, w rozumieniu art. 15 ust. 1 Ustawy CIT – jest prawidłowe,
- koszty postępowania sądowego oraz koszty usług prawnych i zastępstwa procesowego, o których mowa w pytaniu 1, Wnioskodawca powinien ująć jako koszt uzyskania przychodów na zasadach określonych w art. 15 ust. 4d-4e Ustawy CIT tj. w dacie poniesienia - jest prawidłowe,
- koszty postępowania sądowego oraz koszty usług prawnych i zastępstwa procesowego, o których mowa w pytaniu 2, Wnioskodawca powinien ująć jako koszt uzyskania przychodów na zasadach określonych w art. 15 ust. 4d-4e Ustawy CIT tj. w dacie poniesienia – jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Odnosząc się do przywołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych wskazać należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego. Odnosząc się natomiast do przywołanych przez Państwa wyroków należy zaznaczyć, że orzeczenia sądowe są wiążące jedynie w sprawach, w których zapadły. Natomiast Organ, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkuje się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów, to nie ma możliwości zastosowania ich wprost, ponieważ nie stanowią materialnego prawa podatkowego.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).