1. Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, że kwota brutto wynosząca 150.555,84 zł tytułem wynagrodzenia za faktury nr 20180603 zapłacona na rzecz Y w dniu 24 lutego 2023 r. stanowi koszt uzyskania przychodu Spółki i może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w dacie uzyskania duplikatu faktury nr 20180603 i ujęcia tego duplikatu w księgach Spółki? 2. Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, że kwota 53.240,47 zł zapłacona na rzecz Y w dniu 24 lutego 2023 r. tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie w zapłacie wynagrodzenia z faktury nr 20180603 stanowi koszt uzyskania przychodu Spółki i może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w dacie poniesienia wydatku, to jest 24 lutego 2023 r.? 3. Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, że kwota 4.050,00 zł zapłacona przez Spółkę w dniu 24 lutego 2023 r. na rzecz pełnomocnika reprezentującego Y w postępowaniu przed Sądem Apelacyjnym, zasądzona wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 23 lutego 2023 r. stanowi koszt uzyskania przychodu Spółki i może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w dacie poniesienia wydatku, to jest 24 lutego 2023 r.?

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

23 października 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z tego samego dnia o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych w  zakresie ustalenia, czy:

   - prawidłowe jest stanowisko Spółki, że kwota brutto wynosząca 150.555,84 zł tytułem wynagrodzenia z faktury nr (…) zapłacona na rzecz (…) w dniu 24 lutego 2023 r. stanowi koszt uzyskania przychodu Spółki i może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w dacie uzyskania duplikatu faktury nr (…) i ujęcia tego duplikatu w księgach Spółki,

   - prawidłowe jest stanowisko Spółki, że kwota 53.240,47 zł zapłacona na rzecz (…) w dniu 24 lutego 2023 r. tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie w  zapłacie wynagrodzenia z faktury nr (…) stanowi koszt uzyskania przychodu Spółki i może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w  dacie poniesienia wydatku, to jest 24 lutego 2023 r.,

   - prawidłowe jest stanowisko Spółki, że kwota 4.050,00 zł zapłacona przez Spółkę w  dniu 24  lutego 2023 r. na rzecz pełnomocnika reprezentującego (…) w  postępowaniu przed Sądem Apelacyjnym, zasądzona wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 23 lutego 2023  r. stanowi koszt uzyskania przychodu Spółki i może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w dacie poniesienia wydatku, to jest 24 lutego 2023 r.

Uzupełnili go Państwo – pismem z 23 października 2023 r. (wpływ 30 października 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego

„X” Sp. z o.o. (dalej jako: „Spółka”) prowadzi działalność gospodarczą w zakresie hurtowej sprzedaży grzybów, owoców i warzyw.

Pozwem złożonym w dniu 31  października 2018 r. powód – „Y” sp. z o.o. (dalej jako: (…) wniósł o zasądzenie od pozwanego - Spółki kwoty 150.555,84 zł wraz z  odsetkami ustawowymi za opóźnienie i kosztami postępowania. W odpowiedzi na pozew Spółka wniosła o oddalenie powództwa. Wyrokiem z dnia 29 grudnia 2021 r. Sąd Okręgowy zasądził od Spółki na rzecz Y kwotę 150.555,84 zł wraz z  odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 12 czerwca 2018 r. do dnia zapłaty a kosztami postępowania obciążył Spółkę w całości.

Podstawą rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego były następujące ustalenia i wnioski: Spółka i Y są przedsiębiorcami.

Y zajmuje się doradztwem gospodarczym, w  tym redagowaniem wniosków o  dofinansowanie działalności gospodarczej, a pozwany zajmuje się hurtową sprzedażą owoców i warzyw. Spółka w celu zapewnienia rozwoju przedsiębiorstwa i obniżenia kosztów, a także zwiększenia automatyzacji procesów technologicznych, jeszcze przed ogłoszeniem naboru planowała zakup maszyn do sortowania i kalibrowania papryki oraz maszyny do jej pakowania.

W tym celu Spółka złożyła zamówienie na maszynę marki „(…) holenderskiego producenta (…) i maszynę marki (…). Spółka i Y współpracowały wcześniej. Y w imieniu Spółki przygotował i złożył wniosek o  dofinansowanie w  analogicznym naborze w latach 2015-2016. W czasie tej współpracy Y informował pozwanego o zasadzie konkurencyjności, polegającej w tym przypadku na przedstawieniu trzech przykładowych ofert na ten sam typ maszyny - zakup maszyn w  tym trybie jest warunkiem sine qua non wniosku o dotację. Spółka jeszcze przed zawarciem umowy z powodem była informowana o zakresie dokumentów koniecznych do skutecznego złożenia wniosku a Y przekazał Spółce kryteria oceny projektów i  wskazał, że do wniosku konieczne będzie złożenie dokumentów, w tym ofert na zakupywany sprzęt.

W marcu 2017 r. Y zwrócił się do Spółki z informacją o ogłoszeniu naboru do składania wniosków do programu „Wsparcie inwestycji w przetwarzanie produktów rolnych, obrót nimi i ich rozwój”. Strony spotkały się. Na spotkaniu Spółka poinformowała przedstawiciela Y, że zamówiła już maszyny do sortowania papryki. Y poinformował Spółkę, że na zamówioną już maszynę Spółka nie będzie się mogła ubiegać o dotację, z uwagi na to że zamówienie złożone przed złożeniem wniosku o dotację oraz zamówienie zostało złożone bez zachowania procedur dotyczących przetargów zgodnie z  wytycznymi Agencji i bez zachowania procedur konkurencyjności. Ostatecznie Spółka zdecydowała o nawiązaniu współpracy. W dniu 5 kwietnia 2017 r. Y wysłał Spółce wiadomość email z  wyszczególnieniem najważniejszych dokumentów niezbędnych do złożenia wniosku, w  tym ofert na sprzęt, który ma zostać zakupiony w ramach projektu.

W dniu 12 kwietnia 2017 r. strony zawarły umowę nr (…) (dalej jako: „Umowa 1”), której przedmiotem było wykonanie przez Y dokumentacji niezbędnej do ubiegania się przez zleceniodawcę - Spółkę o dofinansowanie w ramach programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, poddziałania 4.2 Wsparcie inwestycji w  przetwarzanie produktów rolnych, obrót nimi lub ich rozwój. Na podstawie par. 1 ust. 6 umowy Y został umocowany do reprezentowania Spółki w toku postępowania o  udzielenie dofinansowania.

Tego samego dnia strony zawarły umowę nr (…) (dalej jako: „Umowa 2”), której przedmiotem było sporządzenie biznesplanu stanowiącego załącznik do wniosku o  przyznanie dofinansowania. Wynagrodzenie za sporządzenie zostało określone w  wysokości 50.000 zł netto, płatnej w  dwóch ratach odpowiednio 10.000 zł netto i 40.000 zł netto. Wynagrodzenie za wykonanie przedmiotu Umowy 1 zostało przez strony ustalone jako płatne w trzech ratach:

- 1 rata w kwocie 10.000 zł płatna w terminie 7 dni od zawarcia umowy,

- 2 rata w wysokości 3,5% wartości dotacji zapisanej w umowie o  dofinansowanie,

- 3 rata w wysokości 3,5% wartości dotacji wpłaconej na konto zleceniodawcy.

Pierwsza rata została uiszczona przez Spółkę w terminie. Kwotę dotacji strony szacowały wstępnie na około 1,25 miliona złotych przy szacunkowej ogólnej wartości inwestycji w wysokości 2,5 miliona złotych. Stosownie do postanowienia § 4 ust. 15 Umowy 1  wynagrodzenie w niej określone należy pomniejszyć o  wynagrodzenie należne z Umowy 2. Umowa 1 nakładała na pozwanego m.in. obowiązek dostarczania wszelkich dokumentów i informacji potrzebnych do sporządzenia wniosku o dofinansowanie.

Zgodnie z postanowieniem par. 6 ust. 5 Umowy 1 Y mógł wypowiedzieć umowę ze skutkiem natychmiastowym w przypadku naruszenia obowiązków przez Spółkę lub w  przypadku braku współpracy ze strony Spółki, w szczególności w przypadku uchylania się Spółki od przedstawienia dokumentów czy udzielenia informacji niezbędnych do przygotowania złożenia wniosku o dofinansowanie lub wniosku o płatność, jednak po uprzednim wezwaniu Spółki zawierającym uprzedzenie o wypowiedzeniu umowy oraz dodatkowy termin zaniechania naruszeń nie krótszy niż 7 dni. Stosownie natomiast do treści postanowienia § 6 ust. 6 Umowy 1 w  przypadku wypowiedzenia umowy przez Y, z przyczyn, o których mowa w § 6  ust. 5, po wykonaniu przez Y obowiązku, o którym mowa w § 2 ust. 1.3. (po sporządzeniu wniosku o dofinansowanie) Spółka zobowiązana był zapłacić wynagrodzenie Y wynikające z Umowy 1  w  całości (rata pierwsza, rata druga i  rata trzecia) w terminie określonym w wezwaniu. Zgodnie z postanowieniem § 6 ust. 2 i 3 Umowy 1, wypowiedzenie umowy przez którąkolwiek ze stron mogło być dokonane wyłącznie z ważnych powodów i  z  zachowaniem trzymiesięcznego terminu wypowiedzenia ze skutkiem na koniec miesiąca kalendarzowego. Wypowiedzenie powinno być doręczone drugiej stronie w  formie pisemnej, listem poleconym za potwierdzeniem odbioru pod rygorem nieważności.

W przypadku wypowiedzenia Umowy 1 przez którąkolwiek ze stron z  przyczyn innych niż wina umyślna lub rażące niedbalstwo Spółki po wykonaniu przez Y obowiązku, o którym mowa w § 2 ust. 1.3. (po sporządzeniu wniosku o dofinansowanie), Spółka była obowiązana zapłacić Y wynagrodzenie wynikające z Umowy 1 w całości w  terminie określonym w wezwaniu Y. Zgodnie z postanowieniem § 4 ust. 8 Umowy 1, w przypadku, gdy z przyczyn niezawinionych przez Y nie dojdzie do zawarcia umowy o dofinansowanie Y otrzyma także II ratę wynagrodzenia określoną w par. 4 ust. 1 Umowy 1, dla której podstawą obliczenia będzie wartość dotacji wskazana we wniosku o dofinansowanie.

Stosownie do postanowienia § 4 ust. 10, postanowienie par. 4 ust. 8 znajduje odpowiednie zastosowanie także w przypadku niewywiązania się Spółki z obowiązku dopełnienia w terminie wyznaczanym warunkami konkursu formalności niezbędnych do podpisania umowy o dofinansowanie, w tym w  szczególności zebrania obligatoryjnych dokumentów, zaświadczeń, decyzji, pozwoleń i uzgodnień.

W dniu 8 maja 2017 r. Y ponownie poinformował Spółkę, że oferty na maszyny stanowią załącznik do wniosku, w  poprzednim naborze wystarczyła jedna oferta, w  obecnym konieczne jest złożenie trzech do każdej maszyny. Brak ofert w chwili złożenia wniosku będzie stanowić brak formalny, wiec będzie czas, żeby je zorganizować. Y sporządził wniosek o  dofinansowanie wskazanych wyżej maszyn oraz na termomodernizację wraz z biznes planem i złożył go do instytucji finansującej - Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (dalej jako: „Agencja”) w dniu 9 maja 2017 r.

Wartość dotacji ujęta we wniosku o dofinansowanie wynosiła 1.748.616,00 zł. Wniosek z  założenia zawierał braki formalne, Spółka miała czas na uzupełnienie brakujących dokumentów. Spółka zapłaciła pierwszą ratę wynagrodzenia z Umowy 2 w kwocie 10.000 zł netto, co pomniejszało wynagrodzenie należne z Umowy 1 o te 10.000 zł netto. W czerwcu 2017 r. Spółka zwróciła się do innego przedsiębiorcy prowadzącego działalność w zakresie doradztwa gospodarczego i  biznesowego (dalej jako: „Nowy Doradca”) o pomoc przy uzyskaniu stosownej dokumentacji - ofert na maszyny do sortowania papryki.

Na początku lipca 2017 r. przedstawiciele Spółki i Y spotkali się z Nowym Doradcą. Omawiano problem zamówionych przez pozwanego maszyn bez przetargu. Ostatecznie żadnych decyzji nie podjęto. W toku postępowania o  udzielenie dotacji, w  grudniu 2017 r., Agencja wezwała Spółkę do uzupełnienia braków wniosku w zakresie przedłożenia koniecznych dokumentów. Z uwagi na to, że Spółka na wezwanie Y przedłożyła jedynie część wymaganych dokumentów, Y uzupełnił braki częściowo, tj. nie przedłożył projektu technologicznego wraz ze schematem technologicznym realizacji operacji. Spółka nie uzupełniła tego braku.

Pismem z dnia 16 kwietnia 2018 r., Agencja wezwała wnioskodawcę ostatecznie do przedłożenia uzupełnienia opinii sanitarnej, projektu technologicznego stanowiącego załącznik do tej opinii, poprawienia złożonego kosztorysu inwestorskiego dla zadania „Termomodernizacja pomieszczeń chłodniczych i budynku magazynowego”, określonych oświadczeń organu, do którego dokonywane było zgłoszenie robót budowlanych, decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedmiotowej inwestycji, ofert na zakup paszy i  urządzeń w ramach operacji (minimum 3 dla każdej pozycji), schematu linii technologicznej wraz ze schematem sterowania/działania i opisem przebiegu procesu produkcji. Agencja wskazała, że nieuzupełnienie braków w terminie 14 dni skutkować będzie odmową przyznania dotacji na podstawie § 13 ust. 2a rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 5 października 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej w ramach poddziałania „Wsparcie inwestycji w przetwarzanie produktów rolnych, obrót nimi lub ich rozwój” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Y skierował do Spółki wiadomość email w dniu 7 maja 2018 r. i wskazał, że nieuzupełnienie przedmiotowych braków w terminie do 18 maja 2018 r. skutkować może odmową przyznania dotacji. Wiadomość ta pozostała bez odpowiedzi ze strony Spółki.

Pismem z  dnia 15 maja 2018 r. Y wezwał Spółkę do przedłożenia żądanych dokumentów w terminie 7 dni pod rygorem wypowiedzenia umowy ze skutkiem natychmiastowym wskazując jednocześnie, że nieuzupełnienie braków w terminie do dnia 17 maja 2018 r. skutkować będzie nieuzupełnieniem braków wniosku w  zakreślonym przez Agencję terminie z winy Spółki. Spółka nie ustosunkowała się do ww. pisma, Y poinformował Spółkę mailowo poinformował pozwanego, że ze względu na fakt, że pomimo wielokrotnego kontaktu (telefonicznego, mailowego oraz pisemnego) nie otrzymał od Spółki dokumentów, które mógłby przedłożyć w odpowiedzi na pismo Agencji dotyczące uzupełnienia do Wniosku o  dofinansowanie, z winy Spółki nie będzie w  stanie przygotować i złożyć odpowiedzi do Agencji. W dniu 18 maja 2018 r. Spółka odpowiedziała Y, że po przeanalizowaniu sprawy i biorąc pod uwagę fakt, że niektóre maszyny i urządzenia zakupił bez procedury przetargowej, nie otrzyma na nie dotacji, więc dalsze składanie dokumentów nie ma najmniejszego sensu ze względu na bardzo duże prawdopodobieństwo odrzucenia wniosku.

Pismem z dnia 4 czerwca 2018 r. Spółka wypowiedziała Umowę 1 powołując się na zapisy § 6 ust 5 i 6 Umowy 1 i wezwał pozwanego do zapłaty II i III raty wynagrodzenia w łącznej wysokości 150 555,84 zł (122 403,12 zł netto) w terminie do 11 czerwca 2018 r. Do pisma została załączona wystawiona przez Y faktura VAT nr (…). Spółka odesłała fakturę do Y przyjmując, że nie zaszły okoliczności uprawniające Y do wystawienia faktury. W wiadomości email z dnia 27 czerwca 2018 r. Spółka wskazała, że jest w trakcie kompletowania dokumentacji i czeka na niektóre dokumenty od instytucji zewnętrznych i nie uznaje wypowiedzenia Y jako skutecznego, bowiem termin wyznaczony przez Y nie był możliwy do zrealizowania. Pismem z 17 września 2018 r. Y wezwał pozwanego do zapłaty żądanej kwoty, Spółka jednak tej kwoty nie uiściła.

W dniu 30 października 2018 r. Y skierował do Sądu Okręgowego pozew o  zapłatę kwoty 150.555,84 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie oraz o  zasądzenie na rzecz Y  kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 29 grudnia 2021 r. sąd zasądził od Spółki na rzecz Y kwotę 150.555,84 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie oraz obciążył Spółkę w całości kosztami postępowania.

Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że Umowa 1 i Umowa 2 stanowiły umowy o  świadczenie usług, do których stosowane winny być odpowiednio przepisy o zleceniu (art. 750 k.c.) a nie jak wskazywała Y wyłącznie umowy o dzieło. Poza sporem pozostawało, że Spółka dokonała zapłaty na rzecz powoda pierwszej części wynagrodzenia, tj. kwoty 10.000 zł oraz, że został złożony do Agencji przygotowany przez powoda wniosek o dofinansowanie, zawierający braki formalne.

Sąd Okręgowy uznał, że wypowiedzenie Umowy 1 nastąpiło na podstawie par. 6 ust. 5 Umowy 1, zgodnie z którym Y mógł wypowiedzieć umowę ze skutkiem natychmiastowym, jednak po uprzednim wezwaniu Spółki zawierającym uprzedzenie o  wypowiedzeniu umowy oraz dodatkowy termin zaniechania naruszeń nie krótszy niż 7  dni, w przypadku naruszenia obowiązków przez Spółkę lub w przypadku braku współpracy ze strony Spółki, w szczególności w przypadku uchylania się Spółki od przedstawienia dokumentów czy udzielenia informacji niezbędnych do przygotowania złożenia wniosku o  dofinansowanie lub wniosku o płatność. Stosownie natomiast do treści postanowienia § 6 ust. 6 Umowy w  przypadku wypowiedzenia umowy przez Y, z przyczyn, o  których mowa w § 6 ust. 5, po wykonaniu przez Y obowiązku, o którym mowa w § 2 ust. 1.3. (po sporządzeniu wniosku o dofinansowanie) Spółka zobowiązana była zapłacić wynagrodzenie na rzecz Y wynikające z  Umowy 1 w całości w terminie określonym w wezwaniu. Zgodnie z postanowienia § 6 ust. 2 i 3 Umowy, wypowiedzenie umowy przez którąkolwiek ze stron mogło być dokonane wyłącznie z ważnych powodów i  z zachowaniem trzymiesięcznego terminu wypowiedzenia ze skutkiem na koniec miesiąca kalendarzowego.

Wypowiedzenie powinno być doręczone drugiej stronie w formie pisemnej, listem poleconym za potwierdzeniem odbioru pod rygorem nieważności. Zgodnie z art. 746 § 1 k.c. dający zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie. Powinien jednak zwrócić przyjmującemu zlecenie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia; w razie odpłatnego zlecenia obowiązany jest uiścić przyjmującemu zlecenie część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom, a jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, powinien także naprawić szkodę. Zgodnie natomiast z art. 353¹ k.c. strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Do umów nienazwanych znajdują zastosowanie przepisy prawa cywilnego o umowach w ogólności, odpowiednie przepisy części ogólnej prawa zobowiązań oraz poszczególne przepisy o  umowach nazwanych - bezpośrednio lub w drodze analogii - zależnie od celu i  podobieństwa cech przedmiotowo istotnych danej umowy z celami i odpowiednimi składnikami zbliżonej umowy nazwanej. Strony w umowie przewidziały możliwość wypowiedzenia umowy m.in. w przypadku braku współpracy w zakresie przedstawienia dokumentów czy udzielenia informacji, konsekwencją wypowiedzenia umowy było roszczenie powoda o zapłatę reszty wynagrodzenia na rzecz powoda w wysokości II i III transzy.

W ocenie Sądu Okręgowego z zebranych dowodów w sposób jednoznaczny wynika, że pozwany w tym zakresie nie wykonał należycie swego zobowiązania, co uzasadnia jego odpowiedzialność kontraktową za nienależyte wykonanie zobowiązania w myśl art. 471 k.c. Jednocześnie Sąd Okręgowy wywodził, że podstawą roszczenia dochodzonego od pozwanego w sprawie był § 6 pkt 5 i 5 Umowy 1, stanowiący, że w przypadku wypowiedzenia umowy (...) pozwany ma obowiązek zapłacić na rzecz powoda wynagrodzenia w całości (transze I-III). Sąd Okręgowy zauważył, że pojęcie kary umownej jest zawarte w przepisie art. 483 § 1 k.c., który stanowi, że można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikającej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).  

Z  ustalonego przez Sąd Okręgowy stanu faktycznego wynika, że Y uprawniony był do domagania się zapłaty wynagrodzenia z II i III transzy w związku z nienależytym wykonaniem umowy przez Spółkę. Dla odpowiedzialności Spółki nie ma przy tym znaczenia, czy powód wskutek nienależytego wykonania zobowiązania przez pozwanego poniósł jakąkolwiek szkodę.

Od wyroku tego Spółka złożyła w dniu 12 kwietnia 2022 r. apelację do Sądu Apelacyjnego, wnosząc o zmianę wyroku z dnia 29 grudnia 2021 r. poprzez oddalenie powództwa Y w całości oraz obciążenia Y kosztami postępowania apelacyjnego. Wyrokiem z dnia 23 lutego 2023 r. Sąd Apelacyjny oddalił apelację Spółki i zasądził od Spółki na rzecz Y kwotę 4.050,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym. Sąd Apelacyjny, stwierdził, że ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego nie budzą wątpliwości i dlatego Sąd Apelacyjny przyjął je w  pełni za podstawę własnego rozstrzygnięcia. Sąd Apelacyjny wskazał jednak, że nie było jakichkolwiek podstaw do uznania przez Sąd Okręgowy, że zamiarem stron, związanym z  wprowadzeniem do umowy postanowień z § 6 ust. 5 i 6, było zastrzeżenie w ten sposób kary umownej w rozumieniu art. 483 kc. Na tego rodzaju wykładnię wymienionych postanowień nie powoływała się żadna ze stron a nie wynika ona z treści umowy i użytych w  niej sformułowań językowych.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego omawiane uchybienie Sądu Okręgowego nie rzutowało w  sposób zasadniczy na ocenę poprawności zaskarżonego wyroku, który odpowiada prawu. Sąd Apelacyjny potwierdził, że Umowa 1 ma zasadnicze cechy umowy, o jakiej mowa w art. 750 kc (który stanowi: do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu), z istotnymi jednak modyfikacjami, wynikającymi z treści samego kontraktu. Postanowienia Umowy 1 zawarte w § 6 ust. 5 i 6, mieściły się w prawie stron do kształtowania w wybrany przez siebie sposób zobowiązań umownych i nie pozostawały w sprzeczności z naturą zobowiązania oraz nie były sprzeczne z jakimkolwiek przepisem prawa. Sąd Apelacyjny stwierdził, że zastrzeżonego w § 6 ust. 6 Umowy 1 prawa powoda do wynagrodzenia w przypadku wypowiedzenia przez niego umowy nie można uznać za mające charakter odszkodowawczy, skoro w ogóle nie odwołano się tam do kryteriów określających naprawienie szkody. W rzeczywistości wynagrodzenie to ma charakter samoistnego świadczenia sui generis, ukształtowanego w ramach swobody umów i ma ono charakter zbliżony do roszczenia z art. 639 kc i nie pozostaje w sprzeczności z naturą zobowiązania.

Innymi słowy Sąd Apelacyjny stwierdził, że wynagrodzenie, którego zapłaty domagała się Y nie było karą umowną - i tę kwalifikację kwoty w łącznej wysokości 150 555,84 zł (122 403,12 zł netto) jako nie będącej karą umowną proszę przyjąć za element stanu faktycznego objętego wnioskiem.

W dniu 24 lutego 2023 r. Spółka dokonała przelewów:

   - na rzecz Y kwoty 150.555,84 zł tytułem wynagrodzenia z faktury nr  (…) z czerwca 2018 r. oraz,

   - kwoty 53.240,47 zł tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie w zapłacie zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 29 grudnia 2021 r.,

   - na rzecz pełnomocnika reprezentującego Y w postępowaniu przed Sądem Apelacyjnym kwotę 4.050,00 zł tytułem zasądzonego przez Sąd Apelacyjny obciążenia Spółki kosztami postępowania apelacyjnego.

Spółka zamierza do 31 grudnia 2023 r. uzyskać od Y duplikat faktury nr  (…) wystawionej pierwotnie w czerwcu 2018 r., opiewającej na kwotę 122.403,12 zł netto oraz 28.152,72 zł VAT (kwota brutto 150 555,84 zł) i zamierza zaliczyć kwotę brutto 150.555,84 zł do kosztów uzyskania przychodów podatku dochodowym od osób prawnych w dacie otrzymania duplikatu faktury, co powinno nastąpić do dnia 31 grudnia 2023 r.

Na tle opisanego wyżej stanu faktycznego powstała potrzeba uzyskania interpretacji indywidualnej co do prawidłowości stanowiska Spółki w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów poniesionych wydatków: wynikających z duplikatu faktury nr  (…), odsetek w  kwocie 53.240,47 zł za zwłokę w zapłacie wynagrodzenia wynikającego z tej faktury oraz kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 4.050,00 zł.

Pytania

 1. Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, że kwota brutto wynosząca 150.555,84 zł tytułem wynagrodzenia za faktury nr (…) zapłacona na rzecz Y w dniu 24 lutego 2023 r. stanowi koszt uzyskania przychodu Spółki i może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w dacie uzyskania duplikatu faktury nr (…) i  ujęcia tego duplikatu w księgach Spółki?

 2. Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, że kwota 53.240,47 zł zapłacona na rzecz Y w dniu 24 lutego 2023 r. tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie w  zapłacie wynagrodzenia z faktury nr (…) stanowi koszt uzyskania przychodu Spółki i może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w dacie poniesienia wydatku, to jest 24 lutego 2023 r.?

 3. Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, że kwota 4.050,00 zł zapłacona przez Spółkę w  dniu 24 lutego 2023 r. na rzecz pełnomocnika reprezentującego Y w  postępowaniu przed Sądem Apelacyjnym, zasądzona wyrokiem Sądu Apelacyjnego z  dnia 23 lutego 2023 r. stanowi koszt uzyskania przychodu Spółki i może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w dacie poniesienia wydatku, to jest 24  lutego 2023 r.?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Spółki kwota brutto wynosząca 150.555,84 zł tytułem wynagrodzenia z faktury nr (…) zapłacona na rzecz Y stanowi koszt uzyskania przychodu Spółki i  może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w dacie uzyskania duplikatu faktury nr (…) i ujęcia tego duplikatu w księgach Spółki.

Zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określają przepisy art. 15 oraz art. 16 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1800 z późn., dalej jako: „Ustawa”). Zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 Ustawy.

Konstrukcja przepisu dotyczącego kosztów uzyskania przychodów daje podatnikowi możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów (niewymienionych w  art.  16 ust. 1 Ustawy), pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni bądź pośredni związek z  prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Tak więc, kosztami uzyskania przychodów są wszelkie, racjonalnie i  gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów, z  wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 Ustawy.

Stosownie do treści art. 15 ust. 4 ustawy koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w  roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z  zastrzeżeniem ust. 4b i 4c. Zgodnie z art. 15 ust. 4b Ustawy koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po zakończeniu tego roku podatkowego do dnia:

   - sporządzenia sprawozdania finansowego, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia zeznania, jeżeli podatnicy są obowiązani do sporządzania takiego sprawozdania, albo

   - złożenia zeznania, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia tego zeznania, jeżeli podatnicy, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie są obowiązani do sporządzania sprawozdania finansowego - są potrącalne w roku podatkowym, w  którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody.

Zgodnie z art. 15 ust. 4c Ustawy koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z  przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po dniu, o którym mowa w ust. 4b pkt 1 albo pkt 2, są potrącalne w roku podatkowym następującym po roku, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe lub składane zeznanie.

Na podstawie art. 15 ust. 4d Ustawy koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z  przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą. Stosownie do treści art. 15 ust. 4e Ustawy za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z  zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w  księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 11 Ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodu naliczone, lecz niezapłacone albo umorzone odsetek od zobowiązań, w  tym również od pożyczek (kredytów).

Zatem, aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodów, między tym kosztem a  przychodem musi istnieć związek przyczynowo- skutkowy. Chodzi tu o związek tego typu, że poniesienie kosztu ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu. Przez koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami należy rozumieć te koszty, których poniesienie wpływa bezpośrednio na uzyskanie przychodu z danego źródła. Są to więc wszelkie koszty, których poniesienie jest niezbędne, aby określone źródło przychodów przyniosło konkretne przychody. Aby uznać dany wydatek za koszt uzyskania przychodów nie jest konieczne w każdym przypadku wykazanie między nim a  przychodem bezpośredniego związku. Należy zaznaczyć, że kosztami uzyskania przychodów są wszystkie wydatki poniesione w celu uzyskania przychodów, w tym również w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów, tak aby to źródło przynosiło przychody także w  przyszłości. Wobec powyższego, kosztami będą również koszty pośrednie związane z  uzyskiwanymi przychodami, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w  tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów), nawet wówczas gdyby z  obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty.

Kosztem uzyskania przychodów będzie zatem taki koszt, który spełnia łącznie następujące warunki:

- został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika,

- jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

- pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

- poniesiony został w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów,

- został właściwie udokumentowany,

- nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera definicji kosztu „bezpośredniego” oraz kosztu „pośredniego” - brak takiej definicji związany jest z  nieokreślonością tych pojęć i brakiem stałych, niezmiennych kryteriów oceny wystąpienia bezpośredniego lub jedynie pośredniego związku takich kosztów z  przychodami osoby prawnej w konkretnym przypadku. W efekcie, te same wydatki mogą być w danych warunkach bezpośrednimi, zaś w innych jedynie pośrednimi kosztami uzyskania przychodu. Ocena tej kwestii musi być więc dokonywana w każdym przypadku na tle określonej sytuacji, przy uwzględnieniu indywidualnych cech działalności podatnika, w warunkach której wydatki te są ponoszone. Przy czym, jeżeli określone wydatki można powiązać z osiąganiem konkretnego przychodu, to bez względu na możliwość jednoczesnego wywiedzenia pośredniego związku tych wydatków z ewentualnymi innymi przychodami, zaliczenie ich do kosztów uzyskania przychodów ocenić należy w kontekście tego przychodu, z którym wydatki te są bezpośrednio związane.

Zgodnie z ugruntowanym poglądem, kosztami uzyskania przychodów bezpośrednio związanymi z przychodami są takie wydatki, których poniesienie przekłada się wprost (w sposób bezpośredni) na uzyskanie konkretnych przychodów. Klasycznym przykładem bezpośredniego związku kosztów z przychodami jest relacja, w jakiej pozostają wydatki na nabycie lub wytworzenie jednostki towaru i przychód ze zbycia tej jednostki towaru. Podobnie traktować należy wydatki na zakup materiałów i  produktów, które można przypisać do konkretnego przychodu, a tym samym dokonać identyfikacji i konkretyzacji przychodu uzyskanego w następstwie poniesienia tego rodzaju wydatku.

Natomiast, do kosztów pośrednich zalicza się wydatki, które nie mają bezpośredniego odzwierciedlenia w  osiąganych przychodach, a więc takie, którym nie można przypisać konkretnego przychodu, jakkolwiek ich ponoszenie warunkuje ich uzyskanie, np. koszty ogólnego zarządu, koszty administracyjne, wydatki na utrzymanie obiektów, obsługę prawną. Tego rodzaju koszty, chociaż niewątpliwie związane są z osiąganymi przychodami, nie pozostają w uchwytnym związku z konkretnymi przychodami. Tym samym, nie jest możliwe ustalenie, w którym okresie bądź roku podatkowym wystąpi przychód uzasadniający potrącenie takich kosztów.

Jak to wskazano we wniosku, Spółka zawarła w  dniu 12 kwietnia 2017 r. z Y Umowę 1, której przedmiotem było wykonanie przez Y dokumentacji niezbędnej do ubiegania się przez zleceniodawcę - Spółkę o dofinansowanie w  ramach programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, poddziałania 4.2.  Wsparcie inwestycji w  przetwarzanie produktów rolnych, obrót nimi lub ich rozwój. Na podstawie par. 1 ust. 6 umowy Y został umocowany do reprezentowania Spółki w  toku postępowania o  udzielenie dofinansowania. Taki zakres Umowy 1 pozostawał w związku z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą. Wynagrodzenie należne na podstawie Umowy 1 zostało zasądzone od Spółki przez Sąd Okręgowy a Sąd Apelacyjny oddalił apelację Spółki.

Wydatek w kwocie 150.555,84 zł tytułem wynagrodzenia z faktury nr (…) został faktycznie poniesiony przez Spółkę w dniu 24 lutego 2023 r. z zasobów majątkowych Spółki. Wydatek ten był definitywny i nie został Spółce zwrócony w żaden sposób. Wydatek ten pozostawał w  związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą i był poniesiony w  celu uzyskania przychodów. Po wydaniu wyroku Sądu Apelacyjnego można było także uznać ten wydatek za wydatek na zabezpieczenia źródła przychodów, bowiem nieuregulowanie kwoty 150.555,84 zł z rachunku bankowego Spółki na rachunek bankowy Y spowodowałoby skierowanie sprawy przez Y na drogę postępowania egzekucyjnego, co oznaczałoby dodatkowe koszty dla Spółki pomniejszające jej zasoby (koszty postępowania egzekucyjnego). W tym znaczeniu uregulowanie kwoty 150.555,84  zł z rachunku bankowego Spółki na rachunek bankowy Y w dniu 24  lutego 2023 r. należy oceniać jako poniesienie tego wydatku także w celu zabezpieczenia źródła przychodów. Wydatek ten został udokumentowany dowodem księgowym dotyczącym przelewu kwoty 150.555,84 zł z rachunku bankowego Spółki na rachunek bankowy Y a do końca 2023 r. Spółka będzie dysponowała duplikatem faktury nr (…). Wydatek ten nie znajdował się w grupie wydatków wyłączonych z  kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 Ustawy.

Jednocześnie, ze względu na to, że faktura nr (…) wystawiona została w czerwcu 2018 r. i opiewała na kwotę 122.403,12 zł netto oraz 28.152,72 zł VAT (kwota brutto 150 555,84 zł), to z  uwagi na nie posiadanie przez Spółkę faktury nr (…) w momencie przedawnienia zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług za czerwiec 2018 r., nie było możliwe odliczenie kwoty podatku naliczonego wynikającego z tej faktury przed dniem 25  lipca 2023 r.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. a Ustawy nie stanowi kosztu uzyskania przychodów podatek od towarów i usług, z tym że jest kosztem uzyskania przychodów jest podatek naliczony w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i  usług - jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.

Tym samym brak możliwości odliczenia przez Spółkę podatku naliczonego w kwocie 28.152,72 zł ma ten skutek, że zdaniem Spółki może dokonać zaliczenia w koszty uzyskania przychodu kwoty brutto z  duplikatu faktury nr (…), który otrzyma do końca 2023 r.

Zdaniem Spółki w  okolicznościach sprawy kosztem uzyskania przychodu będzie wydatek w kwocie nie tylko wartości netto z faktury nr (…) wynoszącej 122.403,12 zł netto ale także kwota 28.152,72 zł stanowiąca równowartość nieodliczonego podatku naliczonego. Innymi słowy, całą kwotę 150.555,84 zł uznać należy za wydatek inny niż bezpośrednio związany z  przychodami, a więc koszt uzyskania przychodu wskazany w art. 15 ust. 4d Ustawy, gdzie stwierdzono że koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia.

Spółka uzyska duplikat faktury do końca 2023 r. i zdaniem Spółki będzie to stanowiło podstawę do ujęcia koszty uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych w księgach rachunkowych Spółki na dzień otrzymania duplikatu faktury nr  (…) zapłaconej na rzecz Y w dniu 24 lutego 2023 r.

Uwzględniając powyższe uwagi, Spółka stoi na stanowisku, że wydatek z tytułu przelewy w dniu 24 lutego 2023 r. kwoty 150.555,84 zł tytułem wynagrodzenia z faktury nr (…) zapłacony na rzecz Y stanowi koszt uzyskania przychodu Spółki. Spółka stoi na stanowisku, że za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodu w rozumieniu art. 15 ust. 4d Ustawy będzie mogła uznać dzień, na który ujmie koszt w  kwocie 150.555,84 zł w księgach rachunkowych na podstawie otrzymanego duplikatu faktury nr (…).

Ad 2:

Zdaniem Spółki kwota 53.240,47 zł zapłacona na rzecz Y tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie w  zapłacie wynagrodzenia z faktury nr (…) zapłacona na rzecz Y stanowi koszt uzyskania przychodu Spółki i może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w dacie poniesienia wydatku, to jest 24 lutego 2023 r. Jak stanowi przepis art. 15 ust. 1 Ustawy, do podatkowych kosztów uzyskania przychodu mogą być zaliczone tylko te wydatki, które zostały poniesione w celu uzyskania przychodu, albo w celu zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodu, a które nie zostały wyłączone z puli kosztów przez ustawodawcę (w szczególności przepisami art. 16 ust. 1 Ustawy).

W ramach wykładni definicji kosztów uzyskania przychodów zwykło przyjmować się, że koszt może być uznany za celowy (i jako taki za koszt uzyskania przychodu) gdy jest chociażby w sposób pośredni powiązany z przychodem, który to przychód nie koniecznie został uzyskany, ale który hipotetycznie jest możliwym do osiągnięcia; dodatkowo ważnym jest też to, by wydatki były ekonomicznie uzasadnione. Odnosząc się do kwestii zapłaconych przez Spółkę odsetek w  kwocie 53.240,47 zł należy w  pierwszej kolejności wskazać, zostały one uregulowane na podstawie wyroku wydanego przez Sąd Apelacyjny z dnia 23 lutego 2023 r. oddalającego złożoną przez Spółkę apelację od wyroku z dnia 29  grudnia 2021 r., w którym Sąd Okręgowy zasądził od Spółki na rzecz Y kwotę 150.555,84 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 12 czerwca 2018 r. do dnia zapłaty zaś kosztami postępowania obciążył Spółkę w całości. Wynagrodzenie należne na podstawie Umowy 1 zostało zasądzone od Spółki przez Sąd Okręgowy a Sąd Apelacyjny oddalił apelację Spółki. Wydatek w kwocie 150.555,84 zł tytułem wynagrodzenia z faktury nr (…) został faktycznie poniesiony przez Spółkę w dniu 24  lutego 2023 r. z zasobów majątkowych Spółki. Wydatek ten był definitywny i nie został Spółce zwrócony w żaden sposób. Wydatek ten pozostawał w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą i był poniesiony w celu uzyskania przychodów. Po wydaniu wyroku Sądu Apelacyjnego można także uznać ten wydatek za wydatek na zabezpieczenia źródła przychodów, bowiem nie uregulowanie kwoty 150.555,84 zł z  rachunku bankowego Spółki na rachunek bankowy Y spowodowałoby skierowanie sprawy przez Y na drogę postępowania egzekucyjnego, co oznaczałoby dodatkowe koszty dla Spółki pomniejszające jej zasoby (koszty postępowania egzekucyjnego). W tym znaczeniu uregulowanie kwoty 150.555,84 zł z rachunku bankowego Spółki na rachunek bankowy Y w dniu 24 lutego 2023 r. należy oceniać jako poniesienie tego wydatku w celu zabezpieczenia źródła przychodów. Odsetki w kwocie 53.240,47 zł były odsetkami za opóźnienie w zapłacie wynagrodzenia z Umowy 1. Zapłata tych odsetek w dniu 24 lutego 2023 r. była w bezpośredni sposób powiązana z  prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą. Jednocześnie wcześniejsza zapłata wynagrodzenia z faktury nr (…) (nakierowana na zatrzymanie biegu odsetek), nie byłaby działaniem zasadnym wobec toczącego się przez wiele lat sporu sądowego co do zasadności roszczeń Y. Dopiero w wyniku postępowania apelacyjnego i wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 23  lutego 2023 r. oddalającego złożoną przez Spółkę apelację od wyroku z dnia 29  grudnia 2021 r. Spółka stała się bezwzględnie zobowiązana do zapłaty odsetek, co też uczyniła niezwłocznie, bowiem już w dniu 24 lutego 2023 r. Wydatek z tytułu odsetek był definitywny i nie został Spółce zwrócony w żaden sposób. Wydatek ten pozostawał w  związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą i był poniesiony w  celu uzyskania zabezpieczenia źródła przychodów, bowiem po wydaniu wyroku Sądu Apelacyjnego nieuregulowanie odsetek skutkowałoby wszczęciem postępowania egzekucyjnego wobec Spółki, co oznaczałoby dodatkowe koszty dla Spółki pomniejszające jej zasoby (koszty postępowania egzekucyjnego). W tym znaczeniu uregulowanie kwoty 53.240,47 zł z rachunku bankowego Spółki na rachunek bankowy Y w dniu 24  lutego 2023 r. należy oceniać jako poniesienie tego wydatku w celu zabezpieczenia źródła przychodów. Fakt, że w takich okolicznościach Spółka uregulowała zasądzone odsetki przesądza o tym, iż wydatek ten winien być uznany za celowy w znaczeniu art. 15 ust. 1 Ustawy. Do zapłaconych odsetek nie ma zastosowania wyłączenie z art. 16 ust. 1 pkt 11 Ustawy, zgodnie z którym nie zalicza się do kosztów podatkowych naliczonych, lecz nie zapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań. Tym samym, możliwość zaliczania odsetek do kosztów podatkowych warunkowana jest faktem ich zapłaty.

Skoro zatem Spółka zapłaciła zasądzone i naliczone odsetki, to w momencie zapłaty tych odsetek mogła zaliczyć zapłacone odsetki do podatkowych kosztów uzyskania przychodu w momencie ich faktycznej zapłaty, to jest w dniu 24 lutego 2023 r. Prawidłowość zaprezentowanej przez Spółkę wykładni art. 15 ust. 1 Ustawy i art. 16 ust. 1 pkt 11 Ustawy jest potwierdzana w licznych interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, przykładowo w interpretacjach z dnia 23 września 2021 r., znak: 0111-KDIB1-3.4010.13.2020.7.IZ oraz z dnia 20 września 2020 r., znak: 0114-KDIP2 2.4010.179.2020.1.AM.

Ad 3:

Zdaniem Spółki kwota 4.050,00 zł zapłacona przez Spółkę na rzecz pełnomocnika reprezentującego Y w postępowaniu przed Sądem Apelacyjnym, zasądzona wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 23 lutego 2023 r. stanowi koszt uzyskania przychodu Spółki i może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w  dacie poniesienia wydatku, to jest 24 lutego 2023 r.

Należy zwrócić uwagę na art. 98 § 1 ustawy z dnia 17  listopada 1964 r.- Kodeks postępowania cywilnego, zgodnie z którym: strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

Odnosząc zatem powyższe do przedstawionego opisu sprawy należy stwierdzić, że poniesione przez Spółkę wydatki w kwocie 4.050,00 zł stanowiące koszty postępowania (koszty zastępstwa procesowego) zasądzone na rzecz Y i  faktycznie poniesione przez Spółkę w  drodze przelewu w dniu 24 lutego 2023 r. kwoty 4.050,00 zł na rachunek bankowy pełnomocnik Y reprezentującego tę spółkę przed Sądem Apelacyjnym, pozostają w związku z całokształtem prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej, ponieważ zostały poniesione w celu ochrony jej interesów.

Koszty związane z udziałem w  postępowaniu sądowym mają na celu ochronę Spółki przed uszczupleniem jej majątku, wykorzystywanego w działalności gospodarczej prowadzonej w celu osiągania przychodów. Uznać zatem należy, że wydatek ten był realizacją obowiązku wynikającego z  art. 98 § 1 kodeksu postępowania cywilnego i  wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 23  lutego 2023 r., miał ekonomiczne uzasadnienie i  służył zachowaniu źródła przychodów Spółki. Poniesienie tego rodzaju kosztu ponownie podlega ocenie przez pryzmat art. 15 ust. 1 Ustawy i celowości poniesienia takiego wydatku. O celowości takich wydatków jednoznacznie świadczy fakt, iż Spółka nie tylko miała prawo, ale wręcz obowiązek podejmować działania celem obrony przed roszczeniem Y. Pomimo tego, że Sąd Okręgowy oraz Sąd Apelacyjny nie uznały racji Spółki, a Sąd Apelacyjny zasądził od Spółki kwotę 4.050,00 zł. Wobec takiej celowości i  racjonalności gospodarczej oraz ekonomicznej działania Spółki oraz bezpośredniego powiązania sporu sądowego z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą należy uznać, iż faktycznie poniesiony w związku z tym sporem wydatek w kwocie 4.050,00 zł (niezwrócony Spółce w żadnej formie) stanowił dla Spółki koszt uzyskania przychodu na podstawie art. 15 ust.  1 ustawy. Był to bowiem wydatek celowy a przepisy Ustawy w  żądnym innym przepisie, w szczególności w ramach art. 16 ustawy nie przewidują wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów wydatku z  tytułu pokrycia stronie przeciwnej zasądzonych przez sąd kosztów zastępstwa procesowego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm., dalej: „updop”):

Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (…).

Powyższe oznacza, że wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami lub służą zachowaniu bądź zabezpieczeniu źródła przychodów. Kosztami będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z  uzyskiwanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w tym celu, nawet wówczas gdy z obiektywnych powodów przychód nie zostanie osiągnięty. Zatem do kosztów uzyskania przychodów podatnik ma prawo zaliczyć wszystkie koszty, zarówno te bezpośrednio, jak i pośrednio związane z  przychodami, o ile zostały prawidłowo udokumentowane, za wyjątkiem kosztów ustawowo uznanych za niestanowiące kosztów uzyskania przychodów. Podatnik, zaliczając dany wydatek do kosztów uzyskania przychodów, winien wykazać jego związek z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz to, że poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu lub że wydatek ten jest związany z konkretnym przedsięwzięciem gospodarczym.

Jednocześnie trzeba podkreślić, że przez pojęcie „zachować” należy rozumieć dochować coś w stanie niezmienionym, nienaruszonym, utrzymać. Natomiast „zabezpieczyć” oznacza uczynić bezpiecznym, niezagrożonym, dać ochronę. Można więc przyjąć, że koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to takie, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie oraz, aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast jako zabezpieczenie źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, które umożliwią dalsze funkcjonowanie źródła. Za koszty związane z zabezpieczeniem i zachowaniem źródła przychodów należy więc uznać przede wszystkim koszty prawidłowego funkcjonowania podatnika oraz prawidłowego prowadzenia działalności gospodarczej, do której zalicza się koszty poniesione w celu uzyskania przychodów.

Katalog wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, pomimo ich związku przychodami i prowadzoną działalnością gospodarczą zawarty został w art. 16 ust. 1 ustawy o  CIT. Należy jednak pamiętać, że samo wyliczenie kosztów, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, nie stwarza domniemania, iż wszelkie pozostałe koszty, które nie są zamieszczone w art. 16 ustawy o CIT, zostaną ex lege uznane za koszty uzyskania przychodów.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

   - został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

   - jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

   - pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

   - poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

   - został właściwie udokumentowany,

   - nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Właściwa i zgodna z treścią ustawowej regulacji kwalifikacja kosztów uzyskania przychodów powinna brać pod uwagę:

1. przeznaczenie wydatku (jego celowość, zasadność dla funkcjonowania podmiotu), oraz

2. potencjalną możliwość (analizowaną w dacie poniesienia wydatku na podstawie obiektywnych przesłanek) przyczynienia się danego wydatku do osiągnięcia przychodu.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii ustalenia, czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, że kwota brutto wynosząca 150.555,84 zł tytułem wynagrodzenia z faktury nr  (…) zapłacona na rzecz Yw dniu 24 lutego 2023 r. stanowi koszt uzyskania przychodu Spółki i może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w  dacie uzyskania duplikatu faktury nr (…) i ujęcia tego duplikatu w księgach Spółki.

Na gruncie analizowanej sprawy nie można uznać, że poniesiony przez spółkę wydatek na zapłatę wynagrodzenia na rzecz kontrahenta w okolicznościach opisanych we wniosku stanowi koszt uzyskania przychodów. Poniesiony przez Spółkę wydatek nie spełnia bowiem przesłanek wynikających z dyspozycji art. 15 ust. 1 ustawy o CIT uprawniających do zaliczenia go do kosztów podatkowych.

Poniesiony wydatek nie wypełnia przesłanek celowości oraz zasadności jego poniesienia, ani też w żaden sposób nie przyczyni się do osiągnięcia przychodów bądź zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów. 

Z opisu sprawy wynika, że Spółka zawierając umowy z kontrahentem od samego początku była informowana o zasadzie konkurencyjności, polegającej w tym przypadku na przedstawieniu trzech przykładowych ofert na ten sam typ maszyny - zakup maszyn w tym trybie jest warunkiem sine qua non wniosku o dotację. Spółka jeszcze przed zawarciem umowy była informowana o zakresie dokumentów koniecznych do skutecznego złożenia wniosku a Kontrahent przekazał Spółce kryteria oceny projektów i wskazał, że do wniosku konieczne będzie złożenie dokumentów, w tym ofert na zakupywany sprzęt.

Z opisu sprawy wynika że na spotkaniu Spółka poinformowała przedstawiciela Kontrahenta, że zamówiła już maszyny do sortowania papryki. Kontrahent poinformował Spółkę, że na zamówioną już maszynę Spółka nie będzie się mogła ubiegać o dotację, z uwagi na to że zamówienie złożone przed złożeniem wniosku o dotację oraz zamówienie zostało złożone bez zachowania procedur dotyczących przetargów zgodnie z  wytycznymi Agencji i bez zachowania procedur konkurencyjności. Ostatecznie jednak Spółka zdecydowała o nawiązaniu współpracy. W toku postępowania o udzielenie dotacji, Agencja wezwała Spółkę do uzupełnienia braków wniosku w zakresie przedłożenia koniecznych dokumentów. Z uwagi na to, że Spółka na wezwanie Kontrahenta przedłożyła jedynie część wymaganych dokumentów Kontrahent skierował do Spółki wiadomość email i wskazał, że nieuzupełnienie przedmiotowych braków skutkować może odmową przyznania dotacji. Wiadomość ta pozostała bez odpowiedzi ze strony Spółki. Pismem Kontrahent wezwał Spółkę do przedłożenia żądanych dokumentów w terminie 7 dni pod rygorem wypowiedzenia umowy ze skutkiem natychmiastowym wskazując jednocześnie, że nieuzupełnienie braków skutkować będzie nieuzupełnieniem braków wniosku w zakreślonym przez Agencję terminie z winy Spółki. Spółka nie ustosunkowała się do ww. pisma, Kontrahent poinformował Spółkę mailowo, że ze względu na fakt, że pomimo wielokrotnego kontaktu (telefonicznego, mailowego oraz pisemnego) nie otrzymał od Spółki dokumentów, które mógłby przedłożyć w odpowiedzi na pismo Agencji dotyczące uzupełnienia do Wniosku o  dofinansowanie, z winy Spółki nie będzie w stanie przygotować i złożyć odpowiedzi do Agencji. Spółka odpowiedziała Kontrahentowi, że po przeanalizowaniu sprawy i biorąc pod uwagę fakt, że niektóre maszyny i urządzenia zakupił bez procedury przetargowej, nie otrzyma na nie dotacji, więc dalsze składanie dokumentów nie ma najmniejszego sensu ze względu na bardzo duże prawdopodobieństwo odrzucenia wniosku.

Powyższe okoliczności jednoznacznie wskazują, że wydatek, do którego Spółka została zobligowana na mocy orzeczenia sądowego nie może stanowić kosztu uzyskania przychodu, bowiem nie spełnia on warunków wynikających z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

Spółka od samego początku była świadoma, że zamówiła maszyny bez przetargu i że nie otrzyma dofinansowania na nie, bowiem nie zostaną spełnione wymogi do jej uzyskania, a pomimo to spółka zdecydowała się zawrzeć umowę z Kontrahentem. Takiego działania nie sposób uznać za celowe i racjonalne, a także służące uzyskania przychodów przez Spółkę.

Ponadto doszło również do zaniedbań ze strony Spółki, która nie przedłożyła wymaganych dokumentów, a także nie współpracowała z Kontrahentem, bowiem nie odpowiadała na jego prośby o dostarczenie brakujących dokumentów niezbędnych do uzyskania dotacji. 

W tym kontekście podkreślić należy, że koszty związane z działalnością gospodarczą  muszą być wynikiem racjonalnego i celowego działania podatnika zmierzającego do osiągnięcia przychodu (lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów) oraz wynikać z działań podatnika, które nie są skutkiem niedbalstwa oraz wynikiem braku należytej staranności.

Podatnik nie może bowiem kwalifikować do kosztów uzyskania przychodów wydatków, będących następstwem jego niewłaściwego lub nieracjonalnego działania albo niezachowania przez niego należytej staranności. Działalność podmiotu gospodarczego powinna cechować dbałość i zachowanie należytej staranności tak w procesie decyzyjnym jak i wykonawczym.

Nie sposób dopatrzeć się tych przesłanek w działaniach Spółki, w konsekwencji w okolicznościach opisanych we wniosku poniesiony wydatek przez Spółkę nie może stanowić kosztu uzyskania przychodu w myśl art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

Zauważyć należy, że zdefiniowanie celu osiągnięcia przychodu nie może być traktowane jedynie w kategoriach formalnych, ponieważ ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych w  przywołanym przepisie art. 15 ust. 1 ustawy o CIT nie wymaga wykazania, że konkretny przychód jest skutkiem poniesienia określonego kosztu. Możliwość kwalifikowania konkretnego wydatku, jako kosztu uzyskania przychodów uzależniona jest od rzetelnej i całościowej oceny tego, czy w świetle wszystkich występujących w sprawie okoliczności, przy zachowaniu należytej staranności, podatnik w momencie dokonywania wydatku mógł i powinien przewidzieć, że poniesiony wydatek przysporzy mu spodziewanego przychodu lub przyczyni się do zabezpieczenia źródła przychodów.

W orzecznictwie wielokrotnie podkreślano, że strat i wydatków wynikających z zaniedbań oraz nieracjonalnych działań w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej podatnik nie może przerzucać na Skarb Państwa. Spółka bowiem zaliczając go do kosztów uzyskania przychodów, nie poniosłaby realnego ciężaru nałożonej kary ale poprzez pomniejszenie należnych podatków przerzuciłaby ten ciężar na Skarb Państwa. Tak określone skutki pozostają w oczywistej sprzeczności z  podstawowymi założeniami aksjologicznymi systemu prawa.

Ryzyko prowadzonej działalności gospodarczej ponosi podatnik i nie ma możliwości przenoszenia tego ryzyka na budżet państwa. Wyjątkiem mogą być jedynie nieprzewidywalne sytuacje, których uniknięcie było niemożliwe, pomimo podjęcia przez podatnika wszelkich koniecznych działań w celu zapobieżenia im. Należy podkreślić, że poniesienia kosztów stanowiących efekt podjętego ryzyka gospodarczego podatnik nie może sobie rekompensować za pomocą przepisów podatkowych.

Nie można także podzielić Państwa poglądu, że poniesiony koszt to wydatek na zabezpieczenia źródła przychodów, bowiem nie uregulowanie należności spowodowałoby skierowanie sprawy przez Kontrahenta na drogę postępowania egzekucyjnego, co oznaczałoby dodatkowe koszty dla Spółki pomniejszające jej zasoby (koszty postępowania egzekucyjnego).

Wnioskodawca w niewłaściwy sposób rozumie pojęcie zabezpieczenia źródła przychodów jako uregulowanie należności, do której zapłacenia został zobowiązany przez orzeczenie sądu. Istotnym jest z jakich okoliczności wynika ponoszony wydatek, a nie samo jego uregulowanie w celu uniknięcia dodatkowych kosztów. 

Jak bowiem orzekł WSA w Poznaniu w  wyroku z 21 stycznia 2009 r., sygn. akt I SA/Po 1369/08:

(…) zapłaty przedmiotowej kary umownej w celu uniknięcia konieczności poniesienia większych wydatków nie można uznać za „działanie w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów” w rozumieniu art. 15 ust.  1 updop. Podzielić tutaj należy pogląd organu podatkowego wyrażony w zaskarżonej interpretacji, zgodnie z którym sama chęć zapobieżenia jeszcze większej stracie niż zapłacona kara umowna, która mogłaby wystąpić w przypadku realizacji inwestycji, nie przesądza jeszcze, że jest to działanie w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów oraz wyrok z dnia 9 listopada 2010 r., sygn. akt I SA/Po 748/10, zgodnie z którym przepis art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. nie przewiduje możliwości wpisywania w ciężar kosztów podatkowych odszkodowań, które ponoszone są w celu uniknięcia strat. Celem poniesionego kosztu wyartykułowanym w tym przepisie jest jedynie osiąganie przychodów. Jedynie de lege ferenda celowe byłoby wprowadzenie takich regulacji prawnych, które umożliwiałyby zaliczenie do kosztów podatkowych wydatków z tytułu zapobiegania czy też zminimalizowania strat. Jednakże de lege lata proponowana przez stronę skarżącą wykładnia analizowanego przepisu nie jest możliwa (por. A. Bartosiewicz, R. Kubacki, t.25 do art. 22 w PIT. Komentarz, Lex, 2009”).

W innym orzeczeniu (wyrok z 2 września 2010 r. sygn. akt I SA/Po 436/10) ten sam Sąd stwierdził, że:

(…) samo działanie polegające na ograniczeniu uszczuplenia majątku podatnika nie stanowi jeszcze wystarczającej podstawy do uznania, iż mamy do czynienia z zabezpieczeniem źródła przychodów.

W tym miejscu warto również powołać wyrok NSA z 20 lipca 2011 r., sygn. akt II FSK 460/10 dotyczący zapłaty odszkodowania przy rozwiązaniu umów najmu, gdzie Sąd uznał, że:

Z analizy treści tego przepisu (art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych – przypis Organu) wynika, że nie obejmuje on swoją dyspozycją działań „negatywnych” zmierzających do ograniczenie straty lecz wyłącznie działania o charakterze pozytywnym zmierzające do uzyskania przychodu ewentualnie do zachowania lub zabezpieczenia jego źródeł.

Argumentacja zawarta w niniejszej interpretacji znajduje także potwierdzenie w całości w  orzeczeniu WSA w  Warszawie z 19 lipca 2016 r., sygn. akt III SA/Wa 2025/15 dotyczącym możliwości rozpoznania jako kosztu podatkowego kwoty wynagrodzenia wypłaconego za zrzeczenie się roszczenia. Sąd ten stwierdził, że:

W rozpatrywanej sprawie przedmiotem oceny, czy doszło do spełnienia wymogów z art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. są wydatki poniesione przez Skarżącą z tytułu wypłaty wynagrodzenia za zrzeczenie się roszczeń, na podstawie zawartej Ugody. Jak wskazywała Skarżąca zawarcie Ugody miało na celu przede wszystkim ograniczenie ryzyka strat, jakie niewątpliwie mogłyby wyniknąć z dalszego narastania sporu z Operatorem. Zapłata wynagrodzenia doprowadziła do zakończenia sporu, ograniczenia ryzyka wynikającego z  narastających roszczeń i związanej z tym niepewności co do kwoty potencjalnych zobowiązań, określeniu maksymalnej kwoty roszczeń, a także wyeliminowaniu ryzyka nałożenia na Spółkę kar administracyjnych.

Zdaniem Sądu wypłata wynagrodzenia za zrzeczenie się roszczeń opisana we wniosku o interpretacje podatkową nie spełnia powyższych warunków, gdyż nie uzasadnia celowości jej poniesienia – w rozumieniu art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p.

Reasumując, w sprawie będącej przedmiotem wniosku nie zostały spełnione przesłanki pozwalające na uznanie wskazanych we wniosku wydatków, tj. zapłaty faktury na rzecz Y za koszty uzyskania przychodów, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1, zgodnie z którym, kwota brutto wynosząca 150.555,84 zł tytułem wynagrodzenia z faktury nr (…) zapłacona na rzecz Y w dniu 24 lutego 2023 r. stanowi koszt uzyskania przychodu Spółki i  może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w dacie uzyskania duplikatu faktury nr (…) i ujęcia tego duplikatu w księgach Spółki, należało uznać za nieprawidłowe.

Przedmiotem Państwa wątpliwości z zakresie pytania nr 2, jest kwestia ustalenia, czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, że kwota 53.240,47 zł zapłacona na rzecz Y w dniu 24 lutego 2023 r. tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie w  zapłacie wynagrodzenia z faktury nr (…) stanowi koszt uzyskania przychodu Spółki i  może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w dacie poniesienia wydatku, to jest 24 lutego 2023 r.

Odsetki jako świadczenie akcesoryjne, są ściśle powiązane z należnością główną w  ten sposób, że ich istnienie jest uzależnione od funkcjonowania należności głównej. Skoro w przedstawionych okolicznościach należność główna nie stanowi kosztu uzyskania przychodów to również odsetki od tej należności nie mogą zostać uznane jako wydatki spełniające przesłanki uznania za koszt uzyskania przychodu, bowiem są ściśle związane z tą należnością. Odsetki od roszczenia głównego winny bowiem „dzielić los” tego roszczenia głównego, gdyż są skutkiem ubocznym jego powstania.

Zatem odsetki ustawowe za opóźnienie w zapłacie wynagrodzenia faktury nr (…) na rzecz Y nie mogą zatem stanowić dla Spółki kosztu uzyskania przychodów.

W związku z powyższym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 należało uznać za nieprawidłowe.

Przedmiotem Państwa wątpliwości w zakresie pytania nr 3, jest kwestia ustalenia, czy  kwota 4.050,00 zł zapłacona przez Spółkę w  dniu 24 lutego 2023 r. na rzecz pełnomocnika reprezentującego Y w  postępowaniu przed Sądem Apelacyjnym, zasądzona wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 23 lutego 2023  r. stanowi koszt uzyskania przychodu Spółki i może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w dacie poniesienia wydatku, to jest 24  lutego 2023 r.

Stwierdzić należy, że poniesione przez Spółkę wydatki na rzecz pełnomocnika reprezentującego Y w  postępowaniu przez Sądem Apelacyjnym na zapłatę kosztów postępowania (zastępstwa procesowego), o których mowa we wniosku pozostają w związku z całokształtem prowadzonej przez Państwa działalności, ponieważ zostały poniesione w celu ochrony Państwa interesów.

Przedmiotowe wydatki – choć nie mogą być powiązane z konkretnym przychodem uzyskanym przez Spółkę – niewątpliwie wiążą się jednak z prowadzoną działalnością i zostały poniesione dla ochrony jej interesów – w celu zabezpieczenia źródła przychodów. Między stronami istniał bowiem spór prawny, a Wnioskodawca spodziewał się rozstrzygnięcia go na swoją korzyść. Wnioskodawca bronił zatem słuszności swojego stanowiska. Działania Wnioskodawcy podyktowane były więc ochroną jego interesów. Skoro zatem Wnioskodawca poniósł wydatki na obronę swoich praw, to w konsekwencji może zaliczyć je do kosztów podatkowych.

Natomiast odnosząc się do ustalenia momentu zaliczenia tych wydatków w ciężar kosztów uzyskania przychodów, podatnik powinien rozpoznać rodzaj powiązania kosztów

z przychodami. W oparciu o kryterium stopnia tego powiązania koszty podatkowe można podzielić na:

   - bezpośrednio związane z przychodami, których poniesienie przekłada się wprost na uzyskanie konkretnych przychodów (możliwe jest ustalenie, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód),

   - inne niż bezpośrednio związane z przychodami, których nie można w taki sposób przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie).

W analizowanej sprawie nie można uznać ww. kosztów za koszty bezpośrednie, ponieważ nie można wykazać ich związku z konkretnych przychodem. Zatem, wydatki te powinny zostać uznane przez Wnioskodawcę za tzw. koszty pośrednie.

W myśl  art. 15 ust. 4d updop:

Koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Zgodnie z art. 15 ust. 4e updop:

Za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Zatem, uznać należy, że koszty postepowania (koszty zastępstwa procesowego) stanowią koszty inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, potrącalne w dacie ich poniesienia, zgodnie z art. 15 ust. 4d updop.

W świetle powyższego Państwa stanowisko do pytania oznaczonego we wniosku nr 3 w zakresie ustalenia, czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, że kwota 4.050,00 zł zapłacona przez Spółkę w  dniu 24  lutego 2023 r. na rzecz pełnomocnika reprezentującego Y w  postępowaniu przed Sądem Apelacyjnym, zasądzona wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 23 lutego 2023  r. stanowi koszt uzyskania przychodu Spółki i może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w dacie poniesienia wydatku, to jest 24  lutego 2023 r. należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się do przywołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych wskazać należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego. Natomiast Organ, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkuje się wydanymi rozstrzygnięciami, to nie ma możliwości zastosowania ich wprost, ponieważ nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

     - Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

     - Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

   - Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).