Czy dochód ze zbycia mieszkania w przetargu na ustanowienie odrębnej własności lokalu należy opodatkować podatkiem dochodowym, czy można skorzystać ze zwolnienia przedmiotowego z art. 17 ust. 1 pkt 44 Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 listopada 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z tego samego dnia, o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie ustalenia czy dochód ze zbycia wyżej opisanego mieszkania w przetargu na ustanowienie odrębnej własności lokalu należy opodatkować podatkiem dochodowym, czy można skorzystać ze zwolnienia przedmiotowego z art. 17 ust. 1 pkt 44 Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Spółdzielnia X z siedzibą w (…) (zwana dalej: „Spółdzielnią”), zarządza nieruchomościami stanowiącymi jej mienie lub nabytym na podstawie Ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, mieniem jej członków.

Spółdzielnia jest czynnym podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych w rozumieniu Ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Spółdzielnia dokonuje wpłat na podatek dochodowy od osób prawnych w formie uproszczonej a rozliczenie podatku CIT za rok 2023 nastąpi do 31.03.2024 r.

Przedmiotem działalności Spółdzielni, według Polskiej Klasyfikacji Działalności jest:

1)wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi,

2)zarządzanie nieruchomościami wykonane na zlecenie,

3)kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek,

4)realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków,

5)działalność obiektów kulturalnych.

Wśród zasobów Spółdzielni znajduje się mieszkanie, do którego lokatorzy małżonkowie N., posiadali tytuł prawny do spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu, bez zgromadzonego wymaganego wkładu. Pan N. został członkiem Spółdzielni, mimo nie wpłacenia wkładu. Po śmierci Pana N., zgodnie z zapisem art. 11 ust. 1 Ustawy o Spółdzielniach mieszkaniowych, spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu wygasło z chwilą ustania członkostwa. Zgodnie z ust. 2 tego przepisu: „W przypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia, z zastrzeżeniem art. 15 i art. 161, ogłasza nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia opróżnienia lokalu, zgodnie z postanowieniami statutu, przetarg na ustanowienie odrębnej własności tego lokalu…”. Od lutego 2017 r. mieszkanie udostępnione było członkom rodziny pana N., na podstawie umowy najmu. Z uwagi na fakt, że wkład mieszkaniowy nie został wniesiony, następcy prawni nie mają skutecznego roszczenia o zwrot środków uzyskanych przez Spółdzielnie w wyniku przetargu. Tym samym, kwota uzyskana w przetargu stanowi przychód Spółdzielni. Uzyskane środki z przetargu na ustanowienie odrębnej własności tego lokalu zostaną przeznaczone na utrzymanie zasobów mieszkaniowych.

Pytanie

Czy dochód ze zbycia wyżej opisanego mieszkania w przetargu na ustanowienie odrębnej własności lokalu należy opodatkować podatkiem dochodowym, czy można skorzystać ze zwolnienia przedmiotowego z art. 17 ust. 1 pkt 44 Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Spółdzielni, można skorzystać ze zwolnienia przedmiotowego z art. 17 ust. 1 pkt 44 Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tym samym uzyskany w drodze przetargu na ustanowienie odrębnej własności lokalu dochód będzie dochodem wolnym od podatku.

Uzasadnienie stanowiska:

Wszystkie środki pieniężne jakie wpływają na konto Spółdzielni Mieszkaniowej, co do zasady, bez względu na źródło ich pochodzenia, stanowią przychód w rozumieniu Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: „u.p.d.o.p.”). Ustalony dochód, będący różnicą między przychodem a kosztem uzyskania przychodu, może być przedmiotem zwolnienia z opodatkowania, na podstawie art. 17 ust. 1 u.p.d.o.p. Przepis ten zawiera bowiem katalog dochodów wolnych od podatku, czyli wyłącza z podstawy opodatkowania dochody uzyskane z tytułów w nim wymienionych. Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 u.p.d.o.p.: Wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, społecznych inicjatyw mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego, samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej oraz społecznych agencji najmu, o których mowa w art. 22a ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa (Dz. U. z 2021 r. poz. 2224 oraz z 2022 r. poz. 807 i 1561), uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi - w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.

Przedmiotem powyższego zwolnienia jest zatem dochód uzyskany przez wskazane w powołanym przepisie podmioty ze źródła, jakim jest działalność w zakresie gospodarki zasobami mieszkaniowymi, jeżeli został przeznaczony na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych. Przywołując Interpretację Nr DD6/033/119c/MNX/09/PK-1294 Ministra Finansów z dnia 20 lutego 2023 r. w sprawie opodatkowania dochodu uzyskanego przez spółdzielnie mieszkaniową z tytułu sprzedaży lokali mieszkalnych (…) „przez gospodarkę zasobami mieszkaniowymi należy rozumieć całość podejmowanych działań mających na celu prawidłowe gospodarowanie zasobami mieszkaniowymi, polegających zarówno na wytwarzaniu, dysponowaniu, jak i zarządzaniu tymi zasobami. Dochód uzyskany zatem ze sprzedaży przez spółdzielnie mieszkaniowe (członkom i innym osobom) składników tych zasobów, uprzednio przez nie wybudowanych (np. mieszkań) będzie dochodem uzyskanym z gospodarki zasobami mieszkaniowymi i wolny będzie od podatku dochodowego, o ile przeznaczony zostanie na utrzymanie pozostałych zasobów spółdzielni mieszkaniowych.”

Tym samym dochód powstały z tego tytułu, w myśl art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy, wolny będzie od podatku dochodowego, o ile przeznaczony zostanie na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych. Zwrócić należy również uwagę na treść art. 17 ust. 1b u.p.d.o.p., zgodnie z którym: Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, dotyczące podatników przeznaczających dochody na cele statutowe lub inne cele określone w tym przepisie, ma zastosowanie, jeżeli dochód jest przeznaczony i - bez względu na termin - wydatkowany na cele określone w tym przepisie, w tym także na nabycie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych służących bezpośrednio realizacji tych celów oraz na opłacenie podatków niestanowiących kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 1 pkt 5a.

Podsumowanie:

Mając na uwadze powyższe przepisy, warunkiem wstępnym skorzystania przez Spółdzielnie ze zwolnienia na podstawie omawianej regulacji, jest uzyskanie dochodu z gospodarki zasobami mieszkaniowymi (w omawianym przypadku jest to dochód ze zbycia wyżej opisanego mieszkania w przetargu na ustanowienie odrębnej własności lokalu), rozumianego jako środki finansowe możliwe do wydatkowania na cele związane z utrzymaniem tych zasobów. Istotne jest zadeklarowanie tego dochodu, jako wolnego od podatku dochodowego, a następnie jego wydatkowanie na wskazane cele statusowe.

W związku z powyższą wykładnią przepisów prawa podatkowego, stwierdzić należy, że sprzedaż lokalu mieszkalnego w celu ustanowienia odrębnej własności lokalu w drodze przetargu zawiera się w pojęciu gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Zatem, dochód uzyskany przez Spółdzielnię Mieszkaniową ze sprzedaży przedmiotowego lokalu, pod warunkiem jego przeznaczenia na utrzymanie zasobów mieszkaniowych, będzie korzystał ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zasady funkcjonowania spółdzielni mieszkaniowych określa ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 438 ze zm.).

Stosownie do art. 1 ust. 1 tej ustawy:

Spółdzielnie mieszkaniowe jako osoby prawne, zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm., dalej: „updop”), są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych, podlegają więc regułom podatkowym wynikającym z tej ustawy.

Zgodnie z treścią art. 7 ust. 1 updop:

Z art. 7 ust. 2 updop wynika, że:

Taka, a nie inna konstrukcja przepisu art. 7 ust. 2 updop powoduje więc, że kluczowe znaczenie dla ustalenia zasad opodatkowania podatkiem dochodowym mają: po pierwsze – przychód, a po drugie – koszty jego uzyskania.

I tak, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 updop:

Na podstawie art. 12 ust. 3 updop:

Z kolei na mocy art. 15 ust. 1 updop:

Ustalony w powyższy sposób dochód (art. 7 ust. 2 updop) może być przedmiotem zwolnienia z opodatkowania, na podstawie art. 17 ust. 1 updop. Przepis ten zawiera bowiem katalog dochodów wolnych od podatku, czyli innymi słowy, wyłącza z podstawy opodatkowania dochody uzyskane z tytułów w nim wymienionych.

Zgodnie z przepisem art. 17 ust. 1 pkt 44 updop:

Stosownie do art. 17 ust. 1b updop,

Z powyższej regulacji można wywieść wniosek, że aby dochód podmiotów, o których w nim mowa korzystał ze zwolnienia przedmiotowego muszą być spełnione dwa warunki, a mianowicie:

–dochody muszą być uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi,

–dochody te muszą być przeznaczone na utrzymanie zasobów mieszkaniowych.

Podkreślenia wymaga fakt, że oba te warunki muszą być spełnione łącznie.

Powyższe oznacza, że nie podlegają zwolnieniu dochody inne niż uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, niezależnie od ich przeznaczenia oraz dochody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, w części nieprzeznaczonej na utrzymanie tych zasobów. W celu dokonania prawidłowej wykładni powyższego przepisu należy odwołać się do definicji gospodarki zasobami mieszkaniowymi i zasobów mieszkaniowych. Powołana ustawa nie zawiera definicji „zasobów mieszkaniowych” oraz „gospodarki zasobami mieszkaniowymi”, stąd konieczne jest odwołanie się do reguł wykładni językowej. Pojęcie „gospodarka” – w kontekście omawianego przypadku – oznacza dysponowanie i zarządzanie czymś.

Z definicji zawartej w Słowniku języka polskiego (Wydawnictwo PWN) wynika również, że pojęcie „gospodarki” nie ogranicza się tylko do zarządzania i dysponowania, ale obejmuje także całość mechanizmów i warunków działania podmiotów gospodarczych związanych z wytwarzaniem i podziałem dóbr i usług. „Zasób” zaś to m.in. pewna nagromadzona ilość czegoś. Natomiast pojęcie „mieszkanie” jest równoznaczne w swojej treści z pomieszczeniem, w którym się mieszka (vide: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN). Zatem przymiotnik „mieszkaniowy”, określa rzeczy związane z mieszkaniem.

Gospodarka zasobami mieszkaniowymi obejmuje natomiast zarządzanie i dysponowanie zgromadzonym zbiorem rzeczy, służących celom mieszkaniowym lub związanych z zamieszkiwaniem. Jej istota sprowadza się do działań służących prawidłowej eksploatacji tych zasobów i utrzymaniu substancji mieszkaniowej w stanie niepogorszonym.

Wobec powyższego, przez „zasoby mieszkaniowe” należy rozumieć:

1.budynki mieszkalne wraz z wyposażeniem technicznym oraz przynależnymi do nich pomieszczeniami, w szczególności: dźwigi osobowe i towarowe, aparaty do wymiany ciepła, kotłownie i hydrofornie wbudowane, klatki schodowe, strychy, piwnice, komórki, garaże;

2.pomieszczenia znajdujące się w budynku mieszkalnym lub poza nim, związane z administrowaniem i zapewnieniem bezawaryjnego funkcjonowania osiedlowych budynków mieszkalnych, tj.: budynki (pomieszczenia) administracji osiedlowej, kotłownie i hydrofornie wolnostojące, osiedlowe warsztaty (zakłady) konserwacyjno-remontowe;

3.urządzenia i uzbrojenie terenów, na których znajdują się ww. budynki: zbiorniki – doły gnilne, szamba, rurociągi i przewody sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, gazowej i ciepłowniczej, sieci elektroenergetyczne i telekomunikacyjne, budowle inżynieryjne (studnie itp.), budowle komunikacyjne (np. drogi osiedlowe, ulice, chodniki), inne budowle i urządzenia związane z ukształtowaniem i zagospodarowaniem terenu, mające wpływ na prawidłowe funkcjonowanie osiedlowych budynków mieszkalnych (np. latarnie oświetleniowe, ogrodzenia, parkingi, trawniki, kontenery na śmieci);

4.grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów, na których posadowione są budynki mieszkalne.

Należy podkreślić, że istotny dla zwolnienia z podatku jest nie tylko cel, na jaki ma być przeznaczony dochód (cel związany z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych), ale również źródło pochodzenia tego dochodu. Dochody zwolnione z podatku dochodowego mogą pochodzić wyłącznie z gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Tym samym ze zwolnienia nie będą korzystały dochody osiągnięte z innych źródeł niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi, nawet jeśli zostaną przeznaczone na utrzymanie tych zasobów, gdyż nie będzie spełniony jeden z kumulatywnych warunków wskazanych w cytowanym art. 17 ust. 1 pkt 44 updop.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Spółdzielnia Mieszkaniowa dokonała w drodze przetargu ustanowienia odrębnej własności lokalu, będącego przedmiotem wniosku. Zgodnie z zapisem art. 11 ust. 1 Ustawy o Spółdzielniach mieszkaniowych, spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu wygasło z chwilą ustania członkostwa. Zgodnie z ust. 2 tego przepisu: „W przypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia, z zastrzeżeniem art. 15 i art. 161, ogłasza nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia opróżnienia lokalu, zgodnie z postanowieniami statutu, przetarg na ustanowienie odrębnej własności tego lokalu…”

Uzyskane środki z przetargu na ustanowienie odrębnej własności tego lokalu zostaną przeznaczone na utrzymanie zasobów mieszkaniowych.

Biorąc pod uwagę opisany stan faktyczny i obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, że ponieważ – jak podał Wnioskodawca – uzyskane środki z przetargu na ustanowienie odrębnej własności tego lokalu zostaną przeznaczone na utrzymanie zasobów mieszkaniowych - spełnione zostały obie przesłanki warunkujące możliwość zastosowania zwolnienia przedmiotowego dochodu od podatku na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44 updop.

Reasumując, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie ustalenia czy, dochód ze zbycia wyżej opisanego mieszkania w przetargu na ustanowienie odrębnej własności lokalu należy opodatkować podatkiem dochodowym, czy można skorzystać ze zwolnienia przedmiotowego z art. 17 ust. 1 pkt 44 updop, jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

-Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

-Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).