1. Czy wydatki poniesione na narzędzia produkcyjne (formy) niezbędne do realizacji projektu badawczo-rozwojowego, w tym wytwarzane z udziałem podmiotów zewnętrznych mogą być zaliczone do kosztów prac rozwojowych i tym samym rozliczane wg zasad przewidzianych w art. 15 ust 4a uCIT? 2. Czy do kosztów kwalifikowanych, o których mowa w art. 18d ust. 2 pkt 2) i 2a) uCIT, Spółka może zaliczyć wydatki na wytworzenie bądź nabycie narzędzi produkcyjnych w postaci form, które są niezbędne w realizacji projektu badawczo-rozwojowego?

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe, a w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest w części prawidłowe, a w części nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

6 września 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z tego samego dnia, o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia, czy:

  - wydatki poniesione na narzędzia produkcyjne (formy) niezbędne do realizacji projektu badawczo-rozwojowego, w tym wytwarzane z udziałem podmiotów zewnętrznych mogą być zaliczone do kosztów prac rozwojowych i tym samym rozliczane wg zasad przewidzianych w art. 15 ust. 4a uCIT;

  - do kosztów kwalifikowanych, o których mowa w art. 18d ust. 2 pkt 2) i 2a) uCIT, Spółka może zaliczyć wydatki na wytworzenie bądź nabycie narzędzi produkcyjnych w postaci form, które są niezbędne w realizacji projektu badawczo-rozwojowego.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 28 listopada 2023 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

(…) (dalej: „Spółka”) jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Głównym przedmiotem działalności Spółki jest produkcja i sprzedaż wyrobów gotowych w postaci artykułów (…). Poza produkcją seryjną wyrobów gotowych oraz ich sprzedażą, a także inną działalnością pomocniczą Spółka prowadzi działalność badawczo-rozwojową w rozumieniu art. 4a pkt 26-28 uCIT.

Jednym z przejawów działalności badawczo-rozwojowej w Spółce są prace mające na celu stworzenie nowego produktu, który docelowo ma wzbogacić ofertę Spółki i przyczynić się do wzrostu jej konkurencyjności.

Stworzenie prototypu produktu wymaga przeprowadzenia szeregu czynności, które są realizowane w ramach projektów badawczo-rozwojowych prowadzonych przez Spółkę. Działania te obejmują, w szczególności:

  1) prace analityczne i koncepcyjne w ramach, których określane są wstępne parametry użytkowe wyrobu i wzornictwo, w tym uwzględniające również oczekiwania przyszłych użytkowników i klientów;

  2) przygotowanie modelu lub grafiki 3D nowego produktu, wstępne określenie i wyspecyfikowanie cech wyrobu m.in. waga, grubości ścianek, sposób ułożenia na palecie, rodzaj opakowania;

  3) ustalenie, czy planowane parametry są możliwe do osiągnięcia z uwzględnieniem posiadanych technologii, przeprowadzenie wstępnej kalkulacji kosztów, oszacowanie niezbędnych zasobów, ustalenie innych wymagań wobec wyrobu (badania, certyfikaty, normy), dobranie planowanego tempa cyklu oraz ustalenie wielkości maszyny, weryfikacja modelów pod względem poprawnego spasowania poszczególnych współpracujących ze sobą elementów;

  4) projektowanie i wykonanie narzędzia produkcyjnego tj. formy wtryskowej lub rotacyjnej, co obejmuje wykonanie dokumentacji narzędzia produkcyjnego na podstawie modelu 3D i ustalonych parametrów, wykonanie narzędzia, teksturowanie narzędzia produkcyjnego wg schematu przygotowanego przez projektanta detalu (inaczej nałożenie odpowiedniej tekstury na narzędzie);

  5) testowanie, które prowadzone jest w sposób ciągły w całym cyklu projektu, aż do momentu wykonania udanych prób. Testowanie powstającego produktu oraz narzędzia w postaci formy odbywa się pod kątem spełnienia założonych parametrów procesu, weryfikacji parametrów surowców, sprawdzenie funkcjonalności wyrobów i ostateczne opracowanie technologii. W wyniku testów do prototypowanego produktu implementowane są zmiany, modyfikacje i ulepszania;

  6) wykonywane są kilkudniowe próby produkcyjne;

  7) w trakcie prób produkcyjnych następuje końcowa akceptacja kluczowych narzędzi produkcyjnych w postaci form wtryskowych lub rotacyjnych, a tym samym finalna postać produktu;

  8) podpisywany są ostateczne protokoły odbioru form produkcyjnych, a tym samym następuje akceptacja zarządu pozwalająca na implementację wypracowanych rozwiązań w produkcji seryjnej;

  9) finalizowane są prace mające na celu sporządzenie dokumentacji projektowej.

Zgodnie z powyższym, jednym z etapów cyklu życia projektu, mającego na celu opracowanie nowego produktu jest projektowanie i wykonanie narzędzia produkcyjnego (formy), co oznacza, że Spółka ponosi koszty związane z ich wytworzeniem. Projektowanie i wykonanie narzędzi produkcyjnych (form) Spółka zleca sprawdzonym narzędziowniom lub wykonuje je we własnym zakresie. W przypadku współpracy z zewnętrzną narzędziownią, projektowanie i wytwarzanie formy również odbywają się przy ścisłej współpracy Spółki. Spółka przekazuje modele 3D detalu, nadzoruje, kontroluje i akceptuje prace dot. wytworzenia formy, testuje je i przekazuje narzędziowni szczegółowe wymagania co do koniecznych poprawek, modyfikacji i dostawania form do jej oczekiwań.

W trakcie ww. etapu zdarzają się sytuacje, że nie da się wytworzyć odpowiedniego narzędzia produkcyjnego i tym samym produktu, które spełnia zadane oczekiwania. W takich sytuacjach wymagana jest współpraca z projektantem, który jakiś detal projektu produktu może zmodyfikować, aby zwiększyć prawdopodobieństwo wytworzenia prawidłowo działającego urządzenia, które będzie wytwarzać produktu o określonych cechach. W takich sytuacjach narzędzie produkcyjne jest modyfikowane, a jeśli to nie przyniesie oczekiwanych rezultatów forma może stać się bezużyteczna, a nakłady przeznaczone na jej modyfikację spisane na straty.

Gdy projekt zakończy się sukcesem, formy powstałe w trakcie projektu są wykorzystywane w produkcji seryjnej, a na ich bazie mogą powstać tzw. dublery, które pozwolą zwiększyć skale produkcji seryjnej lub zastąpić wyeksploatowane pierwowzory form.

Pismem z 28 listopada 2023 r., doprecyzowali Państwo opis stanu faktycznego, następująco:

 1. Koszty wskazane w pytaniu stanowią koszty uzyskania przychodów w rozumieniu uCIT.

 2. Koszty pokrywane są ze środków własnych, nie są/nie będą zwracane w jakiejkolwiek formie i nie zostały odliczone od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.

 3. Spółka wyodrębnia koszty kwalifikowane w ewidencji rachunkowej.

 4. Spółka nie korzysta ze zwolnień podatkowych, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 34 lub 34a uCIT. Spółka w majątku posiada grunt zlokalizowany na terenie specjalnej strefy ekonomicznej.

Pytania

1. Czy wydatki poniesione na narzędzia produkcyjne (formy) niezbędne do realizacji projektu badawczo-rozwojowego, w tym wytwarzane z udziałem podmiotów zewnętrznych mogą być zaliczone do kosztów prac rozwojowych i tym samym rozliczane wg zasad przewidzianych w art. 15 ust 4a uCIT?

2. Czy do kosztów kwalifikowanych, o których mowa w art. 18d ust. 2 pkt 2) i 2a) uCIT, Spółka może zaliczyć wydatki na wytworzenie bądź nabycie narzędzi produkcyjnych w postaci form, które są niezbędne w realizacji projektu badawczo-rozwojowego?

Państwa stanowisko w sprawie

1. Zdaniem Spółki, wydatki poniesione na narzędzia produkcyjne (formy) niezbędne do realizacji projektu badawczo-rozwojowego, w tym wytwarzane z udziałem podmiotów zewnętrznych mogą być zaliczone do kosztów prac rozwojowych i tym samym rozliczane wg zasad przewidzianych w art. 15 ust. 4a uCIT.

2. Zdaniem Spółki, do kosztów kwalifikowanych, o których mowa w art. 18d ust. 2 pkt 2) i 2a) uCIT, Spółka może zaliczyć wydatki na wytworzenie bądź nabycie narzędzi produkcyjnych w postaci form, które są niezbędne w realizacji projektu badawczo-rozwojowego.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:

Ad. 1)

Zdaniem Spółki, wydatki poniesione na narzędzia produkcyjne (formy) niezbędne do realizacji projektu badawczo-rozwojowego, których wytworzenie dokonywane jest z udziałem podmiotów zewnętrznych mogą być zaliczone do kosztów prac rozwojowych i tym samym rozliczane wg zasad przewidzianych w art. 15 ust. 4a uCIT.

Zgodnie z art. 15 ust. 4a uCIT, koszty prac rozwojowych mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów:

1) w miesiącu, w którym zostały poniesione albo począwszy od tego miesiąca w równych częściach w okresie nie dłuższym niż 12 miesięcy, albo

2) jednorazowo w roku podatkowym, w którym zostały zakończone, albo

3) poprzez odpisy amortyzacyjne dokonywane zgodnie z art. 16m ust. 1 pkt 3 od wartości niematerialnych i prawnych o których mowa w art. 16b ust. 2 pkt 3.

Użycie przez ustawodawcę w art. 15 ust. 4a uCIT, sformułowania „mogą” (przy wskazaniu sposobu rozliczenia kosztów prac rozwojowych), przy jednoczesnym braku dodatkowych wskazań, kiedy dany sposób ujęcia kosztów prac rozwojowych może być zastosowany, prowadzi do konkluzji, że podatnik posiada swobodę wyboru zastosowania poszczególnych sposobów podatkowego rozliczania kosztów prac rozwojowych.

W powołanym powyżej przepisie, wskazując cztery różne sposoby rozliczenia kosztów prac rozwojowych, użyto ponadto spójnika „albo” (alternatywa rozłączna). Oznacza to, że podatnicy według własnego uznania mogą wybrać jeden z czterech sposobów rozliczania kosztów prac rozwojowych. Innymi słowy, na podstawie powołanego wyżej przepisu, podatnicy mają wybór, co do sposobu zaliczania do kosztów uzyskania przychodów kosztów prac rozwojowych, niezależnie od ich końcowego rezultatu (tj. od tego czy ich wynik będzie pozytywny czy negatywny), a także również wówczas, gdy prace te w ogóle nie zostały zakończone - pod warunkiem, że spełniają one przesłanki uznania za koszty uzyskania przychodów.

uCIT nie wskazuje katalogu kosztów, które mogą być uznane za koszty prac badawczo-rozwojowych. Katalog tych kosztów jest zatem otwarty i zależy od specyfiki danego projektu czy też branży w jakiej działa dany podatnik. Przykłady kosztów prac badawczo-rozwojowych wskazano w podręczniku Frascati, który zgodnie z objaśnienia MF w zakresie IP Box może stanowić pomocnicze źródło wiedzy tj. są to:

  - nakłady osobowe na personel;

  - pozostałe nakłady bieżące nieinwestycyjne np. zakupy materiałów, zaopatrzenia, sprzętu i usług na potrzeby np. kalkulacyjne lub rzeczywiste koszty małych prototypów lub modeli wykonanych poza jednostką statystyczną;

  - nakłady inwestycyjne na nabycie środków trwałych, które są wykorzystywane wielokrotnie lub nieprzerwanie.

Wszystkie koszty ponoszone w ramach poszczególnych projektów badawczo-rozwojowych powinny być traktowane jednolicie, co wynika z faktu, że projektu nie można sztucznie dzielić na etapy i odrębnie dla każdego z nich dokonywać oceny prawno-podatkowej poszczególnych wydatków.

Powyższe znajduje odzwierciedlenie w orzecznictwie m.in. NSA w wyroku z 13 maja 2015 r., sygn. II FSK 1029/13 wskazał, że prawo podatkowe nie określa znamion wykorzystania powstałego projektu do celów komercyjnych lub doświadczalnych jako wpływających na zakres pojęcia prac rozwojowych, a co za tym idzie decydujących o kwalifikacji podatkowej danego przedsięwzięcia. Nienaturalne byłoby rozbijanie całości przedsięwzięcia gospodarczego na poszczególne elementy, bez uwzględnienia jego natury. Uzależnienie całkowitej oceny przedsięwzięcia od jednego jego elementu nie może stanowić o jego zakwalifikowaniu do kategorii działań gospodarczych niespełniających wymogów do uznania ich za prace rozwojowe, bowiem oceny należy dokonywać pod kątem całkowitej charakterystyki danych działań.

W ww. wyroku sąd stwierdził, odnosząc się do kwestii przeniesienia praw autorskich, że organ nieprawidłowo uznał, że należy je wyodrębnić z istoty przedsięwzięcia gospodarczego realizowanego przez spółkę. Ze względu na to, że przeniesienie praw autorskich warunkowało poniesienie kosztów związanych z wytworzeniem lokomotywy, to stworzenie zmodernizowanego urządzenia należy postrzegać jako przedsięwzięcie kompletne, mające swoje gospodarcze i ekonomiczne uzasadnienie dla przedsiębiorcy, którego przedmiotem działalności jest produkcja i sprzedaż takich urządzeń. Jak słusznie wskazał w zaskarżonym wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy - bez praw autorskich do dokumentacji trudno jest mówić o pełnym zakończeniu inwestycji, co organ sam przyznaje, rozpoznając powstanie prawa jako następstwo przedmiotowych prac rozwojowych. Mając na uwadze intencje ustawodawcy, który wyodrębnił prace rozwojowe jako te, których koszty mogą być rozliczane w trojaki sposób i uzależniając wybór sposobu od decyzji przedsiębiorcy, należy z całą stanowczością podkreślić, że w świetle przedstawionego stanu faktycznego również koszty praw autorskich mieszczą się w ramach kosztów prac rozwojowych i mogą być rozliczane stosowanie do art. 15 ust. 4a) uCIT.

Należy również wskazać, że w orzecznictwie podkreśla się również, że prototypy nabywane i tworzone w trakcie projektów badawczo-rozwojowych, nie mogą być przekwalifikowywane na środki trwałe m.in. NSA z 23 sierpnia 2022 r., sygn. II FSK 3142/19 wskazał, że zgodnie z art. 18d ust. 3 uCIT, za koszty kwalifikowane uznaje się także dokonywane w danym roku podatkowym, zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, z wyłączeniem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością.

Z kolei zgodnie z art. 16a ust 1 uCIT, amortyzacji (co do zasady) podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

1) budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,

2) maszyny, urządzenia i środki transportu,

3) inne przedmioty - o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 17a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

Dokonywanie odpisów amortyzacyjnych jest zatem możliwe wówczas, gdy środek trwały jest kompletny i zdatny do użytku w dacie przekazania go do użytkowania i został wprowadzony do ewidencji środków trwałych.

W opisanym przez stronę skarżącą zdarzeniu przyszłym celem działalności badawczo-rozwojowej było opracowanie demonstracyjnej linii technologicznej (prototypu). Prototyp był wytworzony w pierwszym etapie prac, w dalszych dwóch etapach spółka miał dokonywać prób jego działania i sprawdzenia możliwości produkcyjnych prototypu, poprawności założonych parametrów jego działania, a także dokonania pierwszych prób wyprodukowania tkanin zamówionych przez jej dostawców. Prototyp w etapie drugim i trzecim nie służył zatem osiągnięciu celu działalności badawczo-rozwojowej, a nadal był przedmiotem tej działalności. Słusznie przyjął zatem organ interpretujący i sąd pierwszej instancji, że prototyp nie stanowił środka trwałego, o którym mowa w art. 18d ust. 3 uCIT. To on był celem działalności badawczo-rozwojowej, a nie narzędziem do jego osiągnięcia, tego celu.

Powyższe jest również spójne z linią interpelacyjną organów podatkowych, gdzie podkreśla się, że nabycie lub wytworzenie narzędzi produkcyjnych tj. form stanowi koszty prac rozwojowych np. DIS w Bydgoszczy z 6 lutego 2014 r., sygn. ITPB3/423-547/13/PS wskazał, że z przedstawionych okoliczności wynika, że Wnioskodawca zawarł umowę o współpracy inżynieryjnej ze szwajcarską spółką, celem prowadzenia wspólnie prac inżynieryjnych, których rezultatem ma być wyprodukowanie przez tą spółkę we współpracy z Wnioskodawcą modułu urządzenia będącego modyfikacją na potrzeby Wnioskodawcy produktu spółki, przeznaczonego do montowania w gazomierzach produkowanych przez Wnioskodawcę. Zgodnie z postanowieniami umowy, Wnioskodawca zapłaci na rzecz spółki kwotę 140 000 USD. Jest to kwota stanowiąca wynagrodzenie dla spółki za zbudowanie określonych w umowie narzędzi (form) koniecznych do wyprodukowania i testowania zarówno egzemplarzy prototypowych (przedprodukcyjnych) Enkodera, jak również do jego masowej produkcji na potrzeby Wnioskodawcy. W konsekwencji, stanowisko Spółki w świetle, którego wydatek związany z realizacją projektu celowego realizowanego w ramach umowy z szwajcarską spółką, stanowi koszt prac rozwojowych, który Wnioskodawca może zaliczyć do podatkowych kosztów uzyskania przychodów, według własnego uznania, na podstawie jednej z czterech metod wskazanych w art. 15 ust. 4a uCIT.

Analogiczne stanowiska zostały wyrażone m.in. w interpretacjach indywidualnych DIS w Katowicach z 20 lutego 2017 r., sygn. 2461-IBPB-1-2.4510.1080.2016.1.BG, DKIS z 6 lutego 2019 r., sygn. 0111-KDIB1-3.4010.579.2018.2.MO, DKIS z 27 lutego 2019 r., sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.596.2018.4.RR, DIS w Poznaniu z 9 czerwca 2016 r., sygn. ILPB4/4510-1-54/16- 6/DS.

Ad. 2)

Zdaniem Spółki, do kosztów kwalifikowanych, o których mowa w art. 18d ust. 2 pkt 2) i 2a) uCIT, Spółka może zaliczyć wydatki na wytworzenie bądź nabycie narzędzi produkcyjnych w postaci form, które są niezbędne w realizacji projektu badawczo-rozwojowego.

Zgodnie z art. 18d ust. 2 pkt 2 uCIT, za koszty kwalifikowane uznaje się nabycie materiałów i surowców bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową.

Należy zwrócić uwagę, że w art. 18d ust. 2 pkt 2 uCIT, ustawodawca posługuje się pojęciami „materiały” oraz „surowce”, które nie zostały zdefiniowane w przepisach uCIT, stanowiąc przy tym, że w podstawie obliczania ulgi uwzględnione mogą być wyłącznie materiały i surowce związane bezpośrednio z prowadzoną przez podatnika działalnością badawczo-rozwojową.

Jeżeli chodzi o pojęcie „surowce”, w związku z brakiem definicji przedmiotowego pojęcia na gruncie przepisów podatkowych i rachunkowych, dla celów ustalania zakresu zastosowania ulgi posłużyć należy się znaczeniem pojęcia „surowce” funkcjonującym na gruncie języka powszechnego, gdzie „surowce” to „materiały naturalne pochodzenia zwierzęcego, roślinnego lub mineralnego, służące do wytwarzania jakichś produktów lub energii” (www.sjp.pwn.pl).

Z kolei, w zakresie interpretacji pojęcia „materiały”, odwołać należy się do interpretacji przedmiotowego pojęcia funkcjonującej na gruncie przepisów ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (dalej: „UoR”).

W świetle art. 3 ust. 1 pkt 19 UoR, materiały to składniki majątku zużywane na własne potrzeby. Pogląd ten znajduje również potwierdzenie w doktrynie, gdzie podkreśla się, że materiały to „składniki majątku inicjujące realizację całego cyklu operacyjnego, które jednostka nabywa w celu ich całkowitego zużycia na własne potrzeby, tym m.in. na potrzeby wytwarzania produktów, świadczenia usług czy realizacji działalności ogólnoadministracyjnej. Do materiałów zaliczyć można także pewne składniki majątkowe wytwarzane przez jednostkę we własnym zakresie (zazwyczaj w ramach działalności pomocniczej), a także różnego rodzaju odzyski, posiadające wartość użytkową, a pochodzące np. z likwidowanych środków trwałych, inwentarz żywy przeznaczony do uboju, części zamienne, półfabrykaty obcej produkcji, paliwa, opakowania itp.”. (Walińska Ewa (red.), Bek Gaik Bogusława, Bojanowski Witold, Czajor Agnieszka, Czajor Przemysław, Gad Jacek, Idzikowska Gabriela, Janicka Anna, Jurewicz Anna, Kalinowski Jacek, Kuczyńska Iga, Mariański Adam. Michalak Marcin, Turzyński Mikołaj. Walińska Anna. Wencel Agnieszka, Wiatr Michał, Ustawa o rachunkowości. Komentarz, Wolters Kluwer, 2016).

Z kolei zgodnie z art. 18d ust. 2 pkt 2a) uCIT, za koszty kwalifikowane uznaje się nabycie niebędącego środkami trwałymi sprzętu specjalistycznego wykorzystywanego bezpośrednio w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, w szczególności naczyń i przyborów laboratoryjnych oraz urządzeń pomiarowych.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania w szczególności oznacza, że wymieniony katalog sprzętów nie jest zamknięty.

Według internetowego słownika języka polskiego PWN, „sprzęt” to: przedmiot użytkowy, przedmioty używane do jakichś prac lub w jakichś okolicznościach. Według słownika języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego, sprzęt to każdy przedmiot użytkowy jak mebel, narzędzie, naczynie, to przedmioty używane w określonym celu, związane z jakąś dziedziną.

Zgodnie ze słownikiem PWN pojęcie „specjalistyczny” to „związany z pewną specjalnością, dotyczący specjalisty lub specjalizacji; specjalny, wyspecjalizowany”. Z kolei, „specjalistyczny” wg słownika języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego, oznacza m.in. związany z pewną specjalnością.

„Specjalność” oznacza dziedzinę będącą przedmiotem czyjejś pracy zawodowej, jak również zajęcie wykonywane przez kogoś ze szczególną biegłością; też: wyrób będący efektem takiej pracy. „Specjalny” oznacza zaś m.in. odnoszący się do jednego wybranego przedmiotu, zagadnienia lub jednej osoby, szczególny, wyjątkowy.

Z cytowanego powyżej art. 18d ust. 2 pkt 2a uCIT wynika, że aby poniesione wydatki na sprzęt specjalistyczny, uznać za koszty kwalifikowane muszą być spełnione następujące warunki:

- sprzęt nie stanowi środka trwałego,

- zalicza się do kategorii „sprzętu specjalistycznego” np. jest narzędziem o szczególnym zastosowaniu oraz

- jest wykorzystywany bezpośrednio w prowadzonej działalności B+R.

Zdaniem Spółki, z ww. przyczyn, koszty wytworzenia oraz nabycia form mogą stanowić koszty kwalifikowane w postaci materiałów i surowców oraz sprzętu specjalistycznego bowiem są wykorzystywane bezpośrednio do prowadzonej działalności badawczo-rozwojową.

Przyjęte przez Spółkę stanowisko, jest zgodne z poglądami wyrażanymi przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej m.in. interpretacja z 20 stycznia 2023 r., sygn. 0114-KDIP2-1.4010.168.2022.2.MR, z 25 października 2019 r., sygn. 0111-KDIB1-3.4010.355.2019.2.JKT, z dnia 17 stycznia 2020 r., sygn. 0111-KDIB1-3.4010.526.2019.1.BM, z 21 stycznia 2020 r., sygn. 0111- KDIB1-3.4010.525.2019.1.MBD, czy wreszcie z 15 listopada 2019 r., sygn. 0111-KDIB1-3.4010.409.2019.1.PC.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe, a w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 18d ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2587, dalej: „updop”, „ustawa o CIT”),

podatnik uzyskujący przychody inne niż przychody z zysków kapitałowych odlicza od podstawy opodatkowania, ustalonej zgodnie z art. 18, koszty uzyskania przychodów poniesione na działalność badawczo-rozwojową, zwane dalej „kosztami kwalifikowanymi”. Kwota odliczenia nie może w roku podatkowym przekraczać kwoty dochodu uzyskanego przez podatnika z przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych.

Na podstawie art. 18d ust. 2 updop, za koszty kwalifikowane uznaje się m.in.,

    2) nabycie materiałów i surowców bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową;

2a) nabycie niebędącego środkami trwałymi sprzętu specjalistycznego wykorzystywanego bezpośrednio w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, w szczególności naczyń i przyborów laboratoryjnych oraz urządzeń pomiarowych;

Przy czym, w art. 18d ust. 5 updop, zawarto zastrzeżenie, że:

koszty kwalifikowane podlegają odliczeniu, jeżeli nie zostały podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie lub nie zostały odliczone od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.

Stosownie do art. 18d ust. 6 updop,

podatnikowi, który w roku podatkowym korzysta ze zwolnień podatkowych, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 34 lub 34a, prawo do odliczenia przysługuje jedynie w odniesieniu do kosztów kwalifikowanych, które nie są przez podatnika uwzględniane w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku na podstawie tych przepisów.

Natomiast, stosownie do art. 18d ust. 7 updop, kwota kosztów kwalifikowanych nie może przekroczyć:

Kwota kosztów kwalifikowanych nie może przekroczyć:

 1) w przypadku gdy podatnik, o którym mowa w ust. 3a, jest mikroprzedsiębiorcą, małym lub średnim przedsiębiorcą, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców - 200% kosztów, o których mowa w ust. 2-3a;

 2) w przypadku pozostałych podatników, o których mowa w ust. 3a - 200% kosztów, o których mowa w ust. 2 pkt 1-4a i ust. 2a-3a, oraz 100% kosztów, o których mowa w ust. 2 pkt 5;

 3) w przypadku pozostałych podatników - 100% kosztów, o których mowa w ust. 2 pkt 2-5, ust. 2a i 3, oraz 200% kosztów, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 1a.

W myśl art. 18d ust. 8 updop,

odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono koszty kwalifikowane. W przypadku gdy podatnik poniósł za rok podatkowy stratę albo wielkość dochodu podatnika jest niższa od kwoty przysługujących mu odliczeń, odliczenia - odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części - dokonuje się w zeznaniach za kolejno następujące po sobie sześć lat podatkowych następujących bezpośrednio po roku, w którym podatnik skorzystał lub miał prawo skorzystać z odliczenia. Dokonując odliczenia, o którym mowa w zdaniu drugim, uwzględnia się kwoty pomniejszeń, o których mowa w art. 18db ust. 1.

Należy także zwrócić uwagę na brzmienie przepisu art. 9 ust. 1b updop, zgodnie z którym:

podatnicy prowadzący działalność badawczo-rozwojową, którzy zamierzają skorzystać z odliczenia, o którym mowa w art. 18d, są obowiązani w ewidencji, o której mowa w ust. 1, wyodrębnić koszty działalności badawczo-rozwojowej.

W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z zasadą, przyjętą w orzecznictwie jak i w doktrynie prawa podatkowego, ulgi podatkowe, w tym ulga badawczo-rozwojowa, są wyjątkiem od zasady równości i powszechności opodatkowania, tak więc przepisy regulujące prawo do ulgi winny być interpretowane ściśle.

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy należy stwierdzić, że aby podatnikowi podatku dochodowego od osób prawnych przysługiwało prawo odliczenia w zeznaniu podatkowym kosztów kwalifikowanych poniesionych w danym roku podatkowym powinny być łącznie spełnione następujące warunki:

 1) podatnik poniósł koszty na działalność badawczo-rozwojową,

 2) koszty na działalność badawczo-rozwojową stanowiły dla podatnika koszty uzyskania przychodów w rozumieniu updop,

 3) koszty na działalność badawczo-rozwojową mieszczą się w zamkniętym katalogu kosztów kwalifikowanych określonym przepisami art. 18d ust. 2 - 3 updop,

 4) ww. koszty uzyskania przychodów stanowiły koszty kwalifikowane w rozumieniu updop, przy czym, jeżeli koszty kwalifikowane zostały poniesione w ramach badań podstawowych, badania te były prowadzone na podstawie umowy lub porozumienia z jednostką naukową w rozumieniu odrębnych przepisów,

 5) jeżeli w roku podatkowym prowadził działalność na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie zezwolenia/decyzji o wsparciu, prawo do odliczenia przysługuje jedynie w odniesieniu do kosztów kwalifikowanych, które nie są przez podatnika uwzględniane w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku na podstawie zezwolenia/decyzji o wsparciu,

  6) w ewidencji, o której mowa w art. 9 ust. 1b updop, podatnik wyodrębnił koszty działalności badawczo-rozwojowej,

  7) podatnik wykazał w zeznaniu podatkowym koszty kwalifikowane podlegające odliczeniu,

  8) kwota odliczonych kosztów kwalifikowanych nie przekroczyła limitów określonych w updop,

  9) koszty kwalifikowane nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie lub nie zostały odliczone od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.

Przedmiotem Państwa wątpliwości, objętych zakresem pytania oznaczonego nr 1 jest kwestia uznania, czy wydatki poniesione na narzędzia produkcyjne (formy) niezbędne do realizacji projektu badawczo-rozwojowego, w tym wytwarzane z udziałem podmiotów zewnętrznych mogą być zaliczone do kosztów prac rozwojowych i tym samym rozliczane wg zasad przewidzianych w art. 15 ust 4a uCIT.

W stosunku do kosztów prac rozwojowych ustawodawca zawarł w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych specyficzne regulacje normujące moment rozpoznania tych kosztów na cele podatkowe. W myśl art. 15 ust. 4a updop,

koszty prac rozwojowych mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów:

1) w miesiącu, w którym zostały poniesione albo począwszy od tego miesiąca w równych częściach w okresie nie dłuższym niż 12 miesięcy, albo

2) jednorazowo w roku podatkowym, w którym zostały zakończone, albo

3) poprzez odpisy amortyzacyjne dokonywane zgodnie z art. 16m ust. 1 pkt 3 od wartości niematerialnych i prawnych, o których mowa w art. 16b ust. 2 pkt 3.

W świetle powyższego, nie ulega wątpliwości, iż zgodnie z art. 15 ust. 4a updop, podatnik ma prawo swobodnego wyboru metody zaliczenia wydatków ponoszonych na realizację prac rozwojowych do podatkowych kosztów uzyskania przychodu.

Stosownie do treści art. 4a pkt 28 updop,

ilekroć w ustawie jest mowa o pracach rozwojowych - oznacza to prace rozwojowe w rozumieniu art. 4 ust. 3 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.

W myśl art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r.- Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, prace rozwojowe są działalnością obejmującą nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług, z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.

Należy zwrócić uwagę na podkreślone wyłączenie w art. 4a pkt 28 updop, mogące odnosić się do wielu przejawów aktywności podatnika. Zastrzeżenie zostało wprowadzone w celu wyeliminowania z zakresu ulgi na działalność badawczo-rozwojową tych przejawów aktywności podatnika, które pomimo ulepszenia istniejących procesów lub usług z uwagi na brak innowacyjnego charakteru (rutynowość) nie mogą stanowić prac rozwojowych.

Odnosząc ww. przepisy do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, wskazać należy, że opisane przez Państwa wydatki poniesione na narzędzia produkcyjne (formy) niezbędne do realizacji projektu badawczo-rozwojowego, w tym wytwarzane z udziałem podmiotów zewnętrznych, nie stanowią kosztów prac rozwojowych. Nabycie form lub ich wytworzenie z udziałem podmiotów zewnętrznych nie stanowi działalności wykonywanej przez Wnioskodawcę polegającej na nabywaniu, łączeniu, kształtowaniu i wykorzystywaniu dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności do projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów tj. form.

Zauważyć należy, że w wyniku prowadzonych prac powstają narzędzia produkcyjne (materiały) które następnie są wykorzystywane w prowadzonej przez Spółkę działalności badawczo-rozwojowej, zatem nie można uznać, że wydatki poniesione na wyprodukowanie narzędzi zarówno we własnym zakresie jak i przy udziale podmiotów zewnętrznych stanowią koszty prac rozwojowych i winny być rozliczane na zasadach wskazanych w art. 15 ust. 4a ustawy.  

W konsekwencji powyższego, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie ustalenia, czy wydatki poniesione na narzędzia produkcyjne (formy) niezbędne do realizacji projektu badawczo-rozwojowego, w tym wytwarzane z udziałem podmiotów zewnętrznych mogą być zaliczone do kosztów prac rozwojowych i tym samym rozliczane wg zasad przewidzianych w art. 15 ust. 4a uCIT, należy uznać za nieprawidłowe.

Przedmiotem Państwa wątpliwości jest także kwestia odliczenia w ramach ulgi badawczo-rozwojowej kosztów kwalifikowanych, o których mowa w art. 18d ust. 2 pkt 2) i 2a) updop.

Jak już wyżej wskazano, art. 18d ust. 2 pkt 2 updop stanowi, że:

za koszty kwalifikowane uznaje się nabycie materiałów i surowców bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową.

Jeżeli chodzi o pojęcie „surowce”, w związku z brakiem definicji przedmiotowego pojęcia na gruncie przepisów podatkowych i rachunkowych, dla celów ustalania zakresu zastosowania ulgi posłużyć należy się znaczeniem pojęcia „surowce” funkcjonującym na gruncie języka powszechnego, gdzie „surowce” to „materiały naturalne pochodzenia zwierzęcego, roślinnego lub mineralnego, służące do wytwarzania jakichś produktów lub energii” (www.sjp.pwn.pl).

Z kolei w zakresie interpretacji pojęcia „materiały”, odwołać należy się do interpretacji przedmiotowego pojęcia funkcjonującej na gruncie przepisów ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 120 ze zm.). W świetle art. 3 ust. 1 pkt 19 ustawy o rachunkowości, materiały to składniki majątku zużywane na własne potrzeby.

Powyższy pogląd znajduje również potwierdzenie w doktrynie, gdzie podkreśla się, że materiały to „składniki majątku inicjujące realizację całego cyklu operacyjnego, które jednostka nabywa w celu ich całkowitego zużycia na własne potrzeby, w tym m.in. na potrzeby wytwarzania produktów, świadczenia usług czy realizacji działalności ogólnoadministracyjnej. Do materiałów zaliczyć można także pewne składniki majątkowe wytwarzane przez jednostkę we własnym zakresie (zazwyczaj w ramach działalności pomocniczej), a także różnego rodzaju odzyski, posiadające wartość użytkową, a pochodzące np. z likwidowanych środków trwałych, inwentarz żywy przeznaczony do uboju, części zamienne, półfabrykaty obcej produkcji, paliwa, opakowania itp.” (Walińska Ewa (red.), Bek Gaik Bogusława, Bojanowski Witold, Czajor Agnieszka, Czajor Przemysław, Gad Jacek, Idzikowska Gabriela, Janicka Anna, Jurewicz Anna, Kalinowski Jacek, Kuczyńska Iga, Mariański Adam, Michalak Marcin, Turzyński Mikołaj, Walińska Anna, Wencel Agnieszka, Wiatr Michał, Ustawa o rachunkowości. Komentarz, Wolters Kluwer, 2016).

W tym miejscu zauważyć należy, że surowcami i materiałami w znaczeniu przywołanym powyżej mogą być w istocie aktywa bezpośrednio związane z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową.

Stosownie do treści art. 18d ust. 2 pkt 2a updop,

za koszty kwalifikowane uznaje się nabycie niebędącego środkami trwałymi sprzętu specjalistycznego wykorzystywanego bezpośrednio w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, w szczególności naczyń i przyborów laboratoryjnych oraz urządzeń pomiarowych.

W ocenie tut. Organu, możecie Państwo zaliczyć do kosztów kwalifikowanych o których mowa w art. 18d ust. 2 updop, wydatki na wytworzenie bądź nabycie narzędzi produkcyjnych w postaci form, które są niezbędne w realizacji projektu badawczo-rozwojowego.  

Reasumując, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie ustalenia, czy:

  - wydatki poniesione na narzędzia produkcyjne (formy) niezbędne do realizacji projektu badawczo-rozwojowego, w tym wytwarzane z udziałem podmiotów zewnętrznych mogą być zaliczone do kosztów prac rozwojowych i tym samym rozliczane wg zasad przewidzianych w art. 15 ust 4a uCIT, jest nieprawidłowe;

  - do kosztów kwalifikowanych, o których mowa w art. 18d ust. 2 pkt 2) i 2a) uCIT, Spółka może zaliczyć wydatki na wytworzenie bądź nabycie narzędzi produkcyjnych w postaci form, które są niezbędne w realizacji projektu badawczo-rozwojowego, jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Końcowo odnosząc się do powołanych interpretacji indywidualnych należy wskazać, że dotyczą one konkretnej i indywidualnej sprawy podatnika w określonym stanie faktycznym (zdarzeniu przyszłym) i w tej danej sprawie rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Ponadto, zwrócić uwagę należy, że wydane zostały w odmiennych stanach faktycznych/zdarzeniach przyszłych od omawianego.

Nadmienić przy tym należy, że powołane przez Wnioskodawcę orzeczenia sądów administracyjnych są rozstrzygnięciami wydanymi w konkretnych sprawach, osadzonych w określonym stanie faktycznym i tylko do nich się odnoszącymi, w związku z tym, nie mają waloru wykładni powszechnie obowiązującej. Orzeczenia sądowe są dla organu nieocenionym źródłem wiedzy i materiałem poznawczym, bieżąco wykorzystywanym w toku załatwiania spraw. Z tego względu należy pamiętać, że orzeczenia mają charakter indywidualny, nie wiążą organów podatkowych i są formalnie wiążące dla organu podatkowego tylko w konkretnej sprawie. Orzeczenia nie mają mocy prawnej precedensów i charakteru wykładni powszechnie obowiązującej.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będący przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

     - Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

     - Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

   - Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).