Ustalenie kosztów uzyskania przychodów, rozpoznania przychodu oraz kontynuacji amortyzacji w związku z umową franczyzy (toolingu). - Interpretacja - 0114-KDIP2-1.4010.562.2023.1.MR1

shutterstock

Interpretacja indywidualna z dnia 4 grudnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP2-1.4010.562.2023.1.MR1

Temat interpretacji

Ustalenie kosztów uzyskania przychodów, rozpoznania przychodu oraz kontynuacji amortyzacji w związku z umową franczyzy (toolingu).

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe a w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych w zakresie ustalenia czy:

  • Wnioskodawca ma prawo do zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od Wyposażenia przekazanego franczyzobiorcom w ramach Umowy toolingu – jest prawidłowe;
  • Wnioskodawca ma prawo do kontynuacji amortyzacji podatkowej Wyposażenia (zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych) w przypadku przejęcia przez siebie funkcji detalicznej od franczyzobiorcy lub przy przekazaniu Wyposażenia innemu franczyzobiorcy – jest prawidłowe;
  • Wnioskodawca ma prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów niezamortyzowanej wartości początkowej Wyposażenia:

·w sytuacji przekazania ww. Wyposażenia na podstawie umowy darowizny – jest nieprawidłowe;

·w sytuacji odpłatnego zbycia ww. Wyposażenia – jest prawidłowe;

  • nieodpłatne udostępnienie Wyposażenia franczyzobiorcom w ramach Umowy toolingu nie spowoduje po stronie Wnioskodawcy konieczności rozpoznania przychodu – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej 

6 października 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 6 października 2023 r. wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia kosztów uzyskania przychodów, rozpoznania przychodu oraz kontynuacji amortyzacji w związku z umową franczyzy.

Treść wniosku jest następująca :

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest spółką kapitałową [dalej: Wnioskodawca lub Franczyzodawca], podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych [dalej: CIT], polskim rezydentem dla celów podatkowych. Wnioskodawca jest zarejestrowany w Polsce jako czynny podatnik podatku od towarów i usług [dalej: VAT]. Wnioskodawca prowadzi (wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej) działalność handlową polegającą na prowadzeniu (...) (sprzedaż towarów (...). Wnioskodawca prowadzi zarówno własne sklepy, jak i rozwija sieć sklepów franczyzowych.

W tym celu Wnioskodawca zawiera i będzie zawierał kolejne umowy z franczyzobiorcami dotyczące prowadzenia przez nich działalności gospodarczej polegającej na sprzedaży detalicznej artykułów pod oznaczeniem handlowym Franczyzodawcy.

Franczyzodawca i franczyzobiorcy nie są podmiotami powiązanymi w rozumieniu przepisów o cenach transferowych zawartych w updop.

Występowanie przez Wnioskodawcę w roli franczyzodawcy jest efektem opracowania przez Wnioskodawcę własnego konceptu prowadzenia franczyzowych sklepów ogólnospożywczych, na który składają się w szczególności:

a.oznaczenia handlowe tj. nazwa, logo, hasło oraz znaki towarowe,

b.system identyfikacji wizualnej sklepu i standard wyposażenia sklepu,

c.sieć dostawców, system zamówień i dostaw towarów oraz umowy z dostawcami i warunki zakupowe od dostawców,

d.system logistyczny,

e.systemy oznakowań produktów,

f.wybór asortymentu i oferta handlowa, w tym polityka asortymentowa i cenowa sklepów,

g.sposób reklamy i promocji,

h.sposób obsługi klienta,

i.systemy zarządzania informatycznego i system szkoleń,

j.standardy operacyjne i metody prowadzenia sklepu.

W ramach kontraktu z franczyzobiorcami standardowo zawierane są następujące rodzaje umów:

  • Umowa franczyzowa – regulująca prawo prowadzenia działalności zgodnie z konceptem franczyzowym Franczyzodawcy, inne prawa i obowiązki Franczyzodawcy oraz franczyzobiorcy, wynagrodzenie należne Franczyzodawcy [dalej: Umowa franczyzowa].
  • Umowa handlowa – regulująca warunki współpracy w zakresie dostaw towarów [dalej: Umowa handlowa].
  • Umowa udostępnienia wyposażenia – na podstawie tej umowy, która spełnia cechy nienazwanej kodeksowo umowy toolingu, Franczyzodawca przekazuje franczyzobiorcom określone wyposażenie trwałe lokalu (fit-out), w tym z uwzględnieniem ewentualnych prac montażowych [dalej: Wyposażenie], które jest niezbędne do prowadzenia przez nich handlu detalicznego pod oznaczeniem handlowym Franczyzodawcy [dalej:  Umowa toolingu].

Na Wyposażenie przekazywane przez Franczyzodawcę w ramach Umowy toolingu mogą składać się w szczególności: regały i lady, witryny, stanowiska kasowe, stoły, urządzenia i instalacje HVAC (w tym urządzenia chłodnicze), elementy oświetlenia, elementy wizualizacji.

Wyposażenie przekazywane przez Franczyzodawcę franczyzobiorcom jest finansowane przez Franczyzodawcę. Na podstawie Umowy toolingu Franczyzodawca udostępnia franczyzobiorcom Wyposażenie, bez przekazania prawa własności Wyposażenia. W rezultacie, Franczyzodawca pozostaje właścicielem Wyposażenia. Wnioskodawca zakłada, że każdorazowo Wyposażenie będzie kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania (przekazania franczyzobiorcom) i przewidywany okres używania Wyposażenia będzie dłuższy niż rok. Część Wyposażenia może oznaczać nakłady o charakterze ulepszeniowym na już istniejące środki trwałe należące do właściciela budynku, w którym prowadzona jest działalność handlowa (detaliczna) przez franczyzobiorcę.

Przekazanie Wyposażenia w ramach Umowy toolingu jest nieodpłatne dla franczyzobiorcy, pod warunkiem utrzymania stosunku franczyzowego (czyli w praktyce prowadzenia działalności handlowej) w określonym umownie czasie. Korzyści Franczyzodawcy z nieodpłatnego udostępnienia Wyposażenia wynikają ze stosunku franczyzowego, a więc opłat franczyzowych ponoszonych przez franczyzobiorców na podstawie Umowy franczyzowej oraz realizowania przez Franczyzodawcę dostaw towarów na podstawie Umowy handlowej. Udostępnienie Wyposażenia wiąże się zatem z ekwiwalentnością świadczeń na poziomie całego stosunku franczyzowego.

Franczyzobiorca jest zobowiązany do użycia Wyposażenia w ściśle określony sposób, tj. zgodnie z celami Umowy franczyzowej i Umowy toolingu. W przypadku zerwania Umowy franczyzowej (i/lub Umowy toolingu) przez franczyzobiorcę przed upływem terminu, Franczyzodawca może mieć prawo do dodatkowego wynagrodzenia za udostępnianie Wyposażenia lub do kary umownej. W takim wypadku, jak również po standardowym wygaśnięciu Umowy franczyzowej, Wyposażenie może zostać przekazane innemu franczyzobiorcy lub do jednego ze sklepów własnych Wnioskodawcy. Wnioskodawca nie wyklucza również, że w przypadku wypowiedzenia Umowy franczyzowej przez franczyzobiorcę, Franczyzodawca będzie kontynuował bezpośrednio działalność detaliczną w miejsce takiego franczyzobiorcy z użyciem tego samego Wyposażenia, które wcześniej wykorzystywał franczyzobiorca.

Wnioskodawca nie wyklucza, że po wygaśnięciu Umowy franczyzowej i/lub Umowy toolingu, Wyposażenie może zostać przez niego odpłatnie zbyte lub darowane franczyzobiorcy. Część Wyposażenia może nie być wtedy jeszcze w pełni zamortyzowana przez Wnioskodawcę, tj. część Wyposażenia może posiadać tzw. dodatnią wartość początkową netto dla celów podatkowych, zgodnie z ewidencją środków trwałych prowadzoną przez Wnioskodawcę.

Pytania

1.Czy Wnioskodawca ma prawo do zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od Wyposażenia przekazanego franczyzobiorcom w ramach Umowy toolingu?

2.Czy Wnioskodawca ma prawo do kontynuacji amortyzacji podatkowej Wyposażenia (zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych) w przypadku przejęcia przez siebie funkcji detalicznej od franczyzobiorcy lub przy przekazaniu Wyposażenia innemu franczyzobiorcy?

3.Czy Wnioskodawca ma prawo do odliczenia VAT naliczonego przy nabyciu Wyposażenia?

4.Czy przekazanie Wyposażenia przez Wnioskodawcę w ramach Umowy toolingu podlega opodatkowaniu VAT?

5.Czy Wnioskodawca ma prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów niezamortyzowanej wartości początkowej Wyposażenia w związku z darowizną lub odpłatnym zbyciem?

6.Czy nieodpłatne udostępnienie Wyposażenia franczyzobiorcom w ramach Umowy toolingu spowoduje po stronie Wnioskodawcy konieczności rozpoznania przychodu?

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytania nr 1, 2, 5, 6 dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych. W zakresie pytania nr 3, 4 zostanie/zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Państwa stanowisko w sprawie

1.Państwa zdaniem, mają Państwo prawo do zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od Wyposażenia przekazanego franczyzobiorcom w ramach Umowy toolingu.

2.Według Państwa, w przypadku przejęcia Państwa funkcji detalicznej od franczyzobiorcy lub przy przekazaniu Wyposażenia innemu franczyzobiorcy, mają Państwo prawo do kontynuacji zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od Wyposażenia.

5.Uważają Państwo, że mają prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów niezamortyzowanej wartości początkowej Wyposażenia w związku z darowizną lub odpłatnym zbyciem.

6.Państwa zdaniem, Spółka nie jest zobowiązana do rozpoznania przychodu z tytułu nieodpłatnego udostępnienia Wyposażenia franczyzobiorcom w ramach Umowy toolingu.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Ad. 1 - amortyzacja podatkowa Wyposażenia

Zgodnie z art. 16a ust. 1 updop amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c, m.in. maszyny, urządzenia i środki transportu, a także inne przedmioty, jeśli spełniają następujące przesłanki:

  • są własnością podatnika (w drodze nabycia);
  • kompletność i zdatność do użytku w dniu przyjęcia do używania;
  • przewidywany okresie używania jest dłuższy niż rok;
  • wykorzystywanie przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą.

Zgodnie z art. 16a ust. 2 pkt 1 updop, amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c, niezależnie od przewidywanego okresu używania, przyjęte do używania inwestycje w obcych środkach trwałych, zwane także środkami trwałymi.

Zgodnie z art. 15 ust. 6 updop, kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne).

W świetle przedstawionego opisu stanu faktycznego, nie ulega wątpliwości, że Wyposażenie spełnia pierwsze trzy przesłanki definicji środka trwałego. Stoją Państwo również na stanowisku, że spełniona jest przesłanka czwarta, tj. Wyposażenie jest wykorzystywane przez Franczyzodawcę na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, tj. działalności franczyzowej (w roli franczyzodawcy). Wykorzystywanie to przejawia się bowiem poprzez udostępnianie go franczyzobiorcom w ramach stosunku franczyzowego, a dokładniej mówiąc na podstawie Umowy toolingu, która jest ściśle powiązana z Umową franczyzową i Umową handlową.

Regulacja z art. 16a updop (jak i inne przepisy) nie wymagają, aby było to wykorzystywanie fizyczne (taki sposób wykorzystania realizuje franczyzobiorca). Takie stanowisko można wnioskować również z tego, że dalsza część przepisu nawiązuje do „używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 17a pkt 1”, a więc do umów, których istotą jest przekazanie składników majątkowych.

W Państwa ocenie, wpływu na spełnienie przesłanki czwartej nie ma również okoliczność, że udostępnienie ma charakter nieodpłatny. Jak bowiem Wnioskodawca wskazał w opisie stanu faktycznego, bezpośrednie korzyści majątkowe (przychody podatkowe) osiąga on z realizacji Umowy franczyzowej i Umowy handlowej.

Podobne stanowiska przyjmują również organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych. W interpretacji indywidualnej z 12.06.2020 r., znak: 0111-KDIB1-2.4010.75.2020.3.BD potwierdzono stanowisko podatnika, że brak fizycznego używania nie stoi w sprzeczności z prawem do amortyzacji podatkowej. Z kolei w interpretacji indywidualnej z 3.01.2022 r., znak: 0113-KDIPT2-1.4011.904.2021.2.MAP organ stwierdził, że odpisy amortyzacyjne od urządzeń udostępnionych kontrahentom mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, ponieważ udostępnienie kontrahentom wyposażenia jest racjonalne biznesowo i ma na celu zwiększenie przychodów. Obie interpretacje dotyczyły umowy toolingu.

Mając powyższe na uwadze, uważają Państwo, że ma prawo do zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od Wyposażenia przekazanego franczyzobiorcom w ramach Umowy toolingu, gdyż spełnione są wszystkie warunki uznania składnika majątkowego za środek trwały, w tym zwłaszcza spełniona jest przesłanka „wykorzystywania przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą”.

Spółka uważa, że powyższego wniosku o możliwości zaliczania odpisów amortyzacyjnych do kosztów nie zmieniłaby okoliczność, gdyby okazało się, że elementem udostępnianego Wyposażenia byłyby elementy wpływające na ulepszenie obcych środków trwałych (należących do właściciela budynku). W takim bowiem wypadku doszłoby do rozpoznania inwestycji w obcym środku trwałym, która to kategoria na gruncie CIT jest zrównywana ze środkami trwałymi i również podlega amortyzacji.

Ad. 2 – kontynuacja amortyzacji przy przeniesieniu Wyposażenia

Zgodnie z opisem stanu faktycznego, nie wykluczają Państwo, że w przypadku rozwiązania Umowy franczyzowej przez franczyzobiorcę, Wnioskodawca będzie kontynuował działalność detaliczną z dotychczasowym Wyposażeniem. W Państwa ocenie, taka okoliczność nie rzutuje na prawo do kontynuacji zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od Wyposażenia. Zmieni się jedynie sposób wykorzystania Wyposażenia przez Wnioskodawcę, z wykorzystania związanego z działalnością franczyzową na wykorzystanie fizyczne w ramach prowadzonej działalności detalicznej.

Podobnie wpływu na prawo do kontynuacji zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od Wyposażenia nie ma okoliczność zmiany franczyzobiorcy w danej lokalizacji, jak również przeniesienie Wyposażenia do innego sklepu po wygaśnięciu Umowy franczyzowej i/lub Umowy toolingu. Te sytuacje zakładają bowiem ten sam sposób wykorzystania Wyposażenia w działalności Franczyzodawcy, choć w innej sytuacji faktycznej (zmieniony franczyzobiorca i/lub lokalizacja sklepu).

Przeniesienie Wyposażenia do innego franczyzobiorcy lub do sklepów własnych Franczyzodawcy nie będzie miało wpływu na prawo do zaliczenia odpisów amortyzacyjnych od Wyposażenia do kosztów uzyskania przychodów. Nadal spełnione będą bowiem wszystkie przesłanki z art. 16a ust. 1 updop. Co najważniejsze, Wnioskodawca nadal będzie właścicielem przekazywanego Wyposażenia.

Według Państwa, w przypadku przejęcia przez Państwa funkcji detalicznej od franczyzobiorcy lub przy przeniesieniu Wyposażenia do innego franczyzobiorcy, ma on prawo do kontynuacji zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od Wyposażenia.

Ad. 5 – odliczenie niezamortyzowanej wartości początkowej Wyposażenia przy darowiźnie/odpłatnym zbyciu

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 6 updop, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat, które powstały wskutek likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli utraciły one przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności.

Z powyższego przepisu wynika zatem, że zasadniczo straty z likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych mogą stanowić koszty uzyskania przychodów. Jedyną okolicznością, która ogranicza taka możliwość jest utrata przydatności gospodarczej na skutek zmiany rodzaju działalności.

W świetle przedstawionego opisu stanu faktycznego, nie zakłada się, że Wnioskodawca dokona zmiany rodzaju działalności, jak również, że Wyposażenie utraci przydatność gospodarczą (przed pełnym zamortyzowaniem wartości początkowej). Oznacza to, że regulacja ograniczająca katalog kosztów uzyskania przychodów  z art. 16 ust. 1 pkt 6 updop nie ma bezpośredniego zastosowania do pytania nr 5.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że darowiznę Wyposażenia (po wygaśnięciu/rozwiązaniu Umowy franczyzowej/ Umowy toolingu), które stanowiło jego środki trwałe,  należy traktować jako likwidację środków trwałych. Będzie to bowiem wiązało się z usunięciem takiego Wyposażenia z ewidencji środków trwałych Wnioskodawcy. Zatem, wobec braku spełnienia warunków z art. 16 ust. 1 pkt 6 updop, Wnioskodawca będzie uprawniony do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów straty z likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, co w praktyce oznacza tę część wartości początkowej Wyposażenia, która nie została jeszcze zaliczona do kosztów uzyskania przychodów poprzez odpisy amortyzacyjne (dodatnia wartość początkowa netto).

Analogiczne stanowisko dotyczy sytuacji sprzedaży Wyposażenia przez Wnioskodawcę. Taką okoliczność również należy postrzegać jako jedną z form likwidacji środka trwałego.

Takie podejście potwierdzają organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych. Przykładowo w interpretacji dotyczącej modelu franczyzowego z 24.04.2023 r., znak: 0111-KDIB1-1.4010.850.2022.1.SH organ podatkowy przyznał, że poprzez likwidację środka trwałego rozumie się w praktyce „definitywne pozbycie się środka trwałego (wykreślenie z ewidencji), np. poprzez jego zniszczenie, usunięcie, a także zwrot wynajmującemu inwestycji w obcym środku trwałym przed upływem okresu najmu lub dzierżawy (czy okresu pełnej amortyzacji)”. Analogicznie w Państwa ocenie należy uznać, że darowizna środka trwałego lub jego odpłatne zbycie jest również formą likwidacji środka trwałego.

Podsumowując, stoją Państwo na stanowisku, że będzie uprawniony do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów niezamortyzowanej wartości początkowej Wyposażenia przy darowiźnie lub odpłatnym zbyciu.

Ad. 6 Rozpoznanie przychodu u Franczyzodawcy z tytułu nieodpłatnego udostępnienia Wyposażenia franczyzobiorcom

Państwa zdaniem, nie zaistnieje u niego konieczność rozpoznania przychodu z tytułu przekazania Wyposażenia franczyzobiorcom w ramach Umowy toolingu.

Franczyzobiorcy będą podmiotami niepowiązanymi z Franczyzodawcą w rozumieniu przepisów o cenach transferowych. W konsekwencji wykluczone jest doszacowanie przychodu Wnioskodawcy na tej podstawie.

Potencjalnie podstawą do ewentualnego doszacowania przychodu Wnioskodawcy mógłby być art. 14 ust. 1 updop, zgodnie z którym przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy, praw majątkowych lub świadczenia usług jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionych przyczyn ekonomicznych znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy, praw lub usług, organ podatkowy określa ten przychód w wysokości wartości rynkowej.

W świetle przedstawionego opisu stanu faktycznego, udostępnienie Wyposażenia franczyzobiorcom w ramach Umowy toolingu nie stanowi odpłatnego zbycia rzeczy, praw majątkowych ani świadczeniem usług. Nieodpłatny charakter udostępnienia Wyposażenia jest standardowym przejawem nienazwanej kodeksowo, ale standardowej w realiach biznesowych umowy toolingu. Jest to zatem zachowanie rynkowe. Kluczowe bowiem jest, że udostępnienie Wyposażenia wiąże się z ekwiwalentnością świadczeń na poziomie całego stosunku franczyzowego. Franczyzodawca udostępnia Wyposażenie, które służy franczyzobiorcom do wykonywania działalności gospodarczej w ramach Umowy franczyzowej i Umowy handlowej, które z kolei generują przychody Franczyzodawcy.

W rezultacie nie ma podstaw do zastosowania art. 14 updop, jak również nie ma innych regulacji, na podstawie których można by doszacować Wnioskodawcy przychód w związku z realizacją Umowy toolingu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe a w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Ad. 1

Zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określają art. 15 i 16 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm.; dalej: „ustawa o CIT”, „updop”).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT:

kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.

Konstrukcja przepisu dotyczącego kosztów uzyskania przychodów daje podatnikowi możliwość uwzględniania dla celów podatkowych wszelkich kosztów (niewymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni bądź pośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, bądź zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów. Tak więc kosztami uzyskania przychodów są wszelkie, racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych,

kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane zgodnie z art. 16a-16m, przy czym w przypadku spółek nieruchomościowych odpisy dotyczące środków trwałych zaliczonych do grupy 1 Klasyfikacji nie mogą być w roku podatkowym wyższe niż dokonywane zgodnie z przepisami o rachunkowości odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe z tytułu zużycia środków trwałych, obciążające w tym roku podatkowym wynik finansowy jednostki.

Na podstawie art. 16a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych,

amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

  • budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
  • maszyny, urządzenia i środki transportu,
  • inne przedmioty

-o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 17a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

Zgodnie z powyższym, wymienione w pkt 1-3 środki trwałe podlegają amortyzacji po spełnieniu następujących warunków:

  • zostały nabyte lub wytworzone we własnym zakresie,
  • stanowią własność lub współwłasność podatnika,
  • są kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania,
  • przewidywany okres ich używania jest dłuższy niż rok,
  • są wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu (tzw. operacyjnego),
  • nie są wymienione w katalogu środków trwałych wymienionych w art. 16c ustawy.

W myśl art. 16a ust. 2 pkt 1 updop:

Amortyzacji podlegają również, z zastrzeżeniem art. 16c, niezależnie od przewidywanego okresu używania przyjęte do używania inwestycje w obcych środkach trwałych, zwane dalej "inwestycjami w obcych środkach trwałych",

Analizując przedstawiony we wniosku stan faktyczny należy mieć na uwadze brzmienie art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym:

nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych oddanych do nieodpłatnego używania - za miesiące, w których składniki te były oddane do nieodpłatnego używania.

Pojęcie „nieodpłatny” w znaczeniu słownikowym oznacza „niewymagający opłaty” (Słownik Języka Polskiego PWN, http://sjp.pwn.pl/sjp/nieodplatny;2489144.html).

Natomiast znaczenie w języku prawniczym pojęcia (nieodpłatnego) użyczenia określone jest w art. 710 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r., poz. 1610), zgodnie z którym:

Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.

Zatem istotą umowy użyczenia jest oddanie rzeczy do bezpłatnego używania, gdzie „bezpłatność” musi dotyczyć wszystkich elementów umowy.

Zarówno wykładnia językowa, jak i systemowa art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. c) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wskazuje jednoznacznie, że poza zakresem hipotezy tej normy prawnej znajdują się prawnopodatkowe stany faktyczne, w których użyczenie środków trwałych związane jest z obowiązkiem jakiegokolwiek wzajemnego świadczenia.

Zgodnie z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, Spółka prowadzi działalność handlową polegającą na prowadzeniu sklepów samoobsługowych (...) (sprzedaż towarów ..). Wnioskodawca prowadzi zarówno własne sklepy, jak i rozwija sieć sklepów franczyzowych. W tym celu Wnioskodawca zawiera i będzie zawierał kolejne umowy z franczyzobiorcami dotyczące prowadzenia przez nich działalności gospodarczej polegającej na sprzedaży detalicznej artykułów pod oznaczeniem handlowym Franczyzodawcy. W ramach kontraktu z franczyzobiorcami standardowo zawierane są następujące  rodzaje umów: umowa franczyzowa, umowa handlowa, umowa udostępniania wyposażenia (umowa toolingu). Na Wyposażenie przekazywane przez Franczyzodawcę w ramach umowy toolingu mogą składać się w  szczególności: regały i lady, witryny, stanowiska kasowe, stoły, urządzenia i instalacje HVAC 9 w tym urządzenia chłodnicze), elementy oświetlenia, elementy wizualizacji. Wyposażenie przekazywane przez franczyzodawcę franczyzobiorcom jest finansowane przez Franczyzodawcę. Na podstawie umowy toolingu Franczyzodawca udostępnia franczyzobiorcom Wyposażenie, bez przekazania prawa własności Wyposażenia. W rezultacie, Franczyzodawca pozostaje właścicielem Wyposażenia. Część wyposażenia może oznaczać nakłady o charakterze ulepszeniowym na już istniejące środki trwałe należące do właściciela budynków, w którym prowadzona jest działalność handlowa (detaliczna) przez franczyzobiorcę. Przekazanie Wyposażenia w ramach umowy toolingu jest nieodpłatne dla franczyzobiorcy, pod warunkiem utrzymania stosunku franczyzowego w określonym umownie czasie. Korzyści Franczyzodawcy z nieodpłatnego udostępnienia Wyposażenia wynikają ze stosunku franczyzowego, a więc opłat franczyzowych ponoszonych przez franczyzobiorców na podstawie Umowy franczyzowej oraz realizowania przez Franczyzodawcę dostaw towarów na podstawie Umowy handlowej. Udostępnienie Wyposażenia wiąże się zatem z ekwiwalentnością świadczeń na poziomie całego stosunku franczyzowego.

W tym miejscu wskazać należy, że zawierana pomiędzy Franczyzodawcą a Franczyzobiorcą umowa, zakładająca udostępnienie Franczyzobiorcy Wyposażenia wykorzystywanego do prowadzenia przez niego handlu detalicznego pod oznaczeniem handlowym Franczyzodawcy – którą w praktyce gospodarczej przyjęto nazywać umową toolingową (z ang. tool – narzędzie) – jako umowa nienazwana nie została unormowana w prawie cywilnym.

Jej treść kształtuje zasada swobody umów, wynikająca z ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. (tj. Dz.U. z 2023 r. poz. 1610) z art. 353 Kodeksu Cywilnego zgodnie z którą:

Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Na mocy umowy toolingowej zlecający zobowiązuje się do bezpłatnego udostępnienia wykonawcy, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, określonych składników majątkowych stanowiących jego własność (Wnioskodawca). Wykonawca (Franczyzobiorca) zobowiązuje się natomiast do wykorzystania otrzymanych przedmiotów do wykonania uzgodnionych w umowie toolingowej usług na rzecz zlecającego (Wnioskodawca). W wyniku zawarcia umowy nie dochodzi do przeniesienia własności składników majątkowych na rzecz wykonawcy (Franczyzobiorcy), nie jest on również uprawniony do swobodnego dysponowania udostępnionymi przedmiotami.

W związku z powyższym, przekazanie przez Spółkę franczyzobiorcom  Wyposażenia, które jest niezbędne do prowadzenia przez nich handlu detalicznego pod oznaczeniem handlowym Franczyzodawcy nie powinno zostać zakwalifikowane jako nieodpłatne oddanie do używania. W przedstawionym we wniosku stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym nie można bowiem mówić o nieodpłatności świadczenia na rzecz Franczyzobiorców, gdyż za nieodpłatne uznaje się takie świadczenie, którego spełnienie nie powoduje, po stronie otrzymującego, obowiązkowego wzajemnego świadczenia na rzecz przekazującego Wyposażenie. Jak wskazano w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego przekazanie wyposażenia w ramach umowy toolingu jest nieodpłatne dla franczyzobiorcy, pod warunkiem utrzymania stosunku franczyzowego w określonym umownie czasie. Korzyści Franczyzodawcy z nieodpłatnego udostępniania Wyposażenia wynikają ze stosunku franczyzowego, a więc opłat franczyzowych przez franczyzobiorców na podstawie Umowy franczyzowej oraz realizowania przez Franczyzodawcę dostaw towarów na podstawie umowy handlowej. Udostępnienie wyposażenia wiąże się zatem z ekwiwalentnością świadczeń na poziomie całego stosunku franczyzowego.

Wobec powyższego, skoro w danej sprawie nie mamy do czynienia z nieodpłatnym udostępnieniem środków trwałych Spółki do używania w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. c) ww. ustawy, a koszty związane z amortyzacją przedmiotowego Wyposażenia przekazanego Franczyzobiorcom spełniają przesłanki określone w art. 15 ust. 1 ustawy (tj. powyższe działania polegające na przekazaniu Wyposażenia franczyzobiorcom niezbędnego do prowadzenia przez nich handlu detalicznego pod oznaczeniem handlowym Franczyzodawcy mają wpływ na osiągnięcie przychodów lub też zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodu), uznać należy, że w świetle przedstawionego stanu faktycznego, zdarzenia  przyszłego i powołanych przepisów prawa, Spółka ma prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od Wyposażenia przekazanego franczyzobiorcom w ramach Umowy toolingu.

Zgodzić się należy również ze stanowiskiem Spółki, że możliwość zaliczenia odpisów amortyzacyjnych do kosztów uzyskania przychodu nie zmieni okoliczność, kiedy elementem udostępnianego wyposażenia będzie element wpływający na ulepszenie obcych środków trwałych (należących do właściciela budynku). W tym wypadku dojdzie do rozpoznania inwestycji w obcym środku trwałym.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje, co należy rozumieć przez inwestycje w obcych środkach trwałych, ale definiuje pojęcie inwestycji.

Zgodnie z art. 4a ust. 1 updop:

Ilekroć w ustawie jest mowa o inwestycjach - oznacza to środki trwałe w budowie w rozumieniu ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2021 r. poz. 217, 2105 i 2106 oraz z 2022 r. poz. 1488), zwanej dalej "ustawą o rachunkowości";

Z kolei środki trwałe w budowie wg ustawy o rachunkowości to zaliczane do aktywów trwałych środki trwałe w okresie ich budowy, montażu lub ulepszenia już istniejącego środka trwałego. Biorąc pod uwagę te definicje można stwierdzić, że inwestycje w obcych środkach trwałych to ogół działań (nakładów) podatnika odnoszących się do niestanowiącego jego własności środka trwałego, które zmierzają do jego ulepszenia, tzn. polegają na jego przebudowie, rozbudowie, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji. Nakłady związane z czynnościami konserwacyjnymi lub mającymi charakter odtworzeniowy, przywracający środkom trwałym pierwotny poziom techniczny (remont), nie są inwestycjami w obcych środkach trwałych. Przyjęte do używania inwestycje w obcych środkach trwałych zalicza się do środków trwałych podlegających amortyzacji bez względu na przewidywany okres ich używania.

W związku z powyższym Państwa stanowisko z zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Ad. 2

Kolejną Państwa wątpliwość stanowi ustalenie czy Spółka ma prawo do kontynuacji amortyzacji podatkowej Wyposażenia (zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych) w przypadku przejęcia przez siebie funkcji detalicznej od franczyzobiorcy lub przy przekazaniu Wyposażenia innemu franczyzobiorcy.

Z wniosku wynika, że Franczyzobiorca jest zobowiązany do użycia Wyposażenia w ściśle określony sposób, tj. zgodnie z celami Umowy franczyzowej i Umowy toolingu. W przypadku zerwania Umowy franczyzowej (i/lub Umowy toolingu) przez franczyzobiorcę przed upływem terminu, Franczyzodawca może mieć prawo do dodatkowego wynagrodzenia za udostępnianie Wyposażenia lub do kary umownej. W takim wypadku, jak również po standardowym wygaśnięciu Umowy franczyzowej, Wyposażenie może zostać przekazane innemu franczyzobiorcy lub do jednego ze sklepów własnych Wnioskodawcy. Wnioskodawca nie wyklucza również, że w przypadku wypowiedzenia Umowy franczyzowej przez franczyzobiorcę, Franczyzodawca będzie kontynuował bezpośrednio działalność detaliczną w miejsce takiego franczyzobiorcy z użyciem tego samego Wyposażenia, które wcześniej wykorzystywał franczyzobiorca.

W przedmiotowej sytuacji zmieni się jedynie sposób wykorzystywania Wyposażenia przez Wnioskodawcę, z wykorzystywania związanego z działalnością franczyzową na wykorzystanie fizyczne w ramach prowadzonej działalności detalicznej lub będzie miała miejsce zmiana franczyzobiorcy w danej lokalizacji, czy też  przeniesienie Wyposażenia do innego sklepu po wygaśnięciu Umowy franczyzowej i/lub Umowy toolingu. Te sytuacje zakładają ten sam sposób wykorzystania Wyposażenia w działalności Franczyzodawcy, choć w innej sytuacji faktycznej (zmieniony franczyzobiorca i/lub lokalizacja sklepu).

Należy mieć na względzie, że niezależnie od zmiany sposobu wykorzystywania Wyposażenia przez Spółkę (tj. z wykorzystywania zw. z działalnością franczyzową na wykorzystywanie fizyczne w ramach prowadzonej działalności detalicznej, zmiana Franczyzobiorcy, czy też przeniesienie Wyposażenia do innej lokalizacji, czy też przeniesienie Wyposażenia do innego Franczyzobiorcy), w sytuacji gdy dane Wyposażenie spełni przesłanki wynikające z art. 16a ust. 1 updop oraz z art. 16a ust. 2 pkt 1 updop, uzasadnione będzie kontynuowanie przez Państwa odpisów amortyzacyjnych od Wyposażenia i zaliczenie danego odpisu do kosztów uzyskania przychodu.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Ad. 5

Jak już wskazano wyżej zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o CIT,

kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane zgodnie z art. 16a-16m, przy czym w przypadku spółek nieruchomościowych odpisy dotyczące środków trwałych zaliczonych do grupy 1 Klasyfikacji nie mogą być w roku podatkowym wyższe niż dokonywane zgodnie z przepisami o rachunkowości odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe z tytułu zużycia środków trwałych, obciążające w tym roku podatkowym wynik finansowy jednostki.

Art. 16 ust. 1 pkt 5 ustawy o CIT stanowi, że:

nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat w środkach trwałych oraz wartościach niematerialnych i prawnych w części pokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT.

Tak więc kosztem uzyskania przychodów, co do zasady, będzie strata w środkach trwałych w części, która nie została pokryta odpisami amortyzacyjnymi.

W myśl art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT:

1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów:

1) wydatków na:

a) nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, z wyjątkiem opłat za wieczyste użytkowanie gruntów,

b) nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie innych niż wymienione w lit. a środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym również wchodzących w skład nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanych części,

c) ulepszenie środków trwałych, które zgodnie z art. 16g ust. 13 powiększają wartość środków trwałych, stanowiącą podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych

- wydatki te, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1, są jednak kosztem uzyskania przychodów, w przypadku odpłatnego zbycia środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na czas ich poniesienia;

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 16 ustawy o CIT:

Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów:

darowizn i ofiar wszelkiego rodzaju, z wyjątkiem wpłat na rzecz Polskiej Organizacji Turystycznej, z tym że kosztem uzyskania przychodów są koszty wytworzenia lub cena nabycia produktów spożywczych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku od towarów i usług, przekazanych na rzecz organizacji pożytku publicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z przeznaczeniem wyłącznie na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez te organizacje;

Natomiast, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT,

nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności.

Ograniczenie zawarte w art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT, dotyczy wyłącznie środków trwałych zlikwidowanych, których utrata przydatności gospodarczej była skutkiem zmiany rodzaju działalności. Kosztem uzyskania przychodów, co do zasady, będzie zatem strata powstała w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te zostały zlikwidowane z przyczyn innych aniżeli wskazane w treści ww. przepisu, tj. nie były zdeterminowane zmianą rodzaju działalności gospodarczej, a co za tym idzie utratą przez likwidowany środek trwały jego przydatności gospodarczej.

Przez utratę przydatności gospodarczej środków trwałych należy rozumieć, nie tylko ich fizyczne zużycie, np. w wyniku długotrwałej eksploatacji, a więc utratę cech zapewniających zdatność do użytku, lecz także brak opłacalności korzystania z nich.

Państwa wątpliwości w sprawie dotyczą ustalenia, czy Spółka ma prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów niezamortyzowanej wartości początkowej Wyposażenia w związku z odpłatnym zbyciem lub darowizną.

Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy, należy podkreślić (co już wyżej wskazano), że ograniczenie zawarte w art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT, dotyczy wyłącznie środków trwałych zlikwidowanych, których utrata przydatności gospodarczej była skutkiem zmiany rodzaju działalności.

W tym miejscu należy zauważyć, że przepisy ustawy o CIT nie zawierają definicji pojęcia „likwidacja”, zatem zasadne jest odwołanie się w tym zakresie do reguł wykładni językowej. Zgodnie z definicją słownikową „likwidować to dokonywać likwidacji, usuwać coś, pozbywać się czegoś, uwalniać się od czegoś” (Słownik języka polskiego, pod red. M. Szymczaka, PWN, Warszawa 1979, t. II, str. 35). W związku z takim rozumieniem tego pojęcia - likwidacją będzie definitywne pozbycie się środka trwałego (wykreślenie z ewidencji), np. poprzez jego zniszczenie, usunięcie, czy sprzedaż.

Z kolei, przez utratę przydatności gospodarczej środków trwałych należy rozumieć, nie tylko ich fizyczne zużycie, np. w wyniku długotrwałej eksploatacji, a więc utratę cech zapewniających zdatność do użytku, lecz także brak opłacalności korzystania z nich. Z literalnej wykładni art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT jasno wynika, że ustawodawca uzależnia możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów strat w wyniku nieumorzonych środków trwałych od zmiany rodzaju działalności.

W związku z powyższym należy zgodzić się z Państwem, że wyłączenie wynikające z art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT, nie znajdzie zastosowania w niniejszej sprawie.

Możliwość uznania za koszt uzyskania przychodów niezamortyzowanej wartości środków trwałych należy oceniać zarówno przez pryzmat kryterium racjonalnego i ekonomicznego działania Spółki oraz z punktu widzenia realizacji celów wskazanych w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, a więc osiągania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów a także art. 16 ust. 1 pkt 1 updop.

Z okoliczności sprawy wynika m.in., że Spółka nie wyklucza, że po wygaśnięciu Umowy franczyzowej i/lub Umowy toolingu, Wyposażenie może zostać przez niego odpłatnie zbyte lub darowane franczyzobiorcy. Część Wyposażenia może nie być wtedy jeszcze w pełni zamortyzowana przez Wnioskodawcę, tj. część Wyposażenia może posiadać tzw. dodatnią wartość początkową netto dla celów podatkowych, zgodnie z ewidencją środków trwałych prowadzoną przez Wnioskodawcę. Spółka nie zakłada, że dokona zmiany rodzaju działalności, jak również że Wyposażenie utraci przydatność gospodarczą (przed pełnym zamortyzowaniem wartości początkowej).

W tym miejscu należy podkreślić, że z cytowanego wyżej art. 16 ust. 1 pkt 1 updop wprost wynika, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie innych niż wymienione w lit. a środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych - wydatki te, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1, są jednak kosztem uzyskania przychodów, w przypadku odpłatnego zbycia środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na czas ich poniesienia.

Zaznaczyć należy, że odpłatne zbycie rozumiane jest jako sprzedaż, zamiana i inne odpłatne (tzn. za wynagrodzeniem) rozporządzenie zbywanym mieniem lub prawem majątkowym przenoszące własność na drugi podmiot .

Tym samym biorąc pod uwagę fakt, że w rozpatrywanej sprawie wykorzystywane dotychczas w działalności Spółki Wyposażenie zostanie odpłatnie zbyte Spółka będzie uprawniona do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów niezamortyzowanej wartości początkowej ww. Wyposażenia.

Zatem Państwa stanowisko w tej części należało uznać za prawidłowe.

W odniesieniu do Państwa zamiaru, przekazania darowizną Wyposażenie Franczyzobiorcy po wygaśnięciu umowy franczyzowej i/lub Umowy toolingu należy wskazać, że umowę darowizny regulują przepisy ustawy Kodeks cywilny. I tak - stosownie do art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:

przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Przysporzenie w drodze darowizny może przybrać postać pieniędzy, określonych rzeczy należących do darczyńcy lub innych przysługujących mu praw majątkowych.

W świetle przytoczonych regulacji kodeksu cywilnego, podstawowym elementem przedmiotowo istotnym umowy darowizny jest jej nieodpłatność. Świadczenie jest nieodpłatne wówczas, gdy otrzymujący świadczenie nie świadczy nic w zamian, ani też nie zobowiązuje się do innego świadczenia w przyszłości, przy czym to świadczenie drugiej strony nie musi mieć charakteru majątkowego, może być, np. korzyścią osobistą. Jedynym celem jaki leży u podstaw darowizny jest chęć przysporzenia majątkowego na rzecz drugiej strony. Jeżeli określony podmiot dokonuje świadczenia, mając nadzieję uzyskania w zamian, w przyszłości jakiejś korzyści majątkowej lub osobistej, to nie można mówić o darowiźnie.

W tym miejscu należy jeszcze raz podkreślić, że zgodnie z przytoczonym wyżej art. 16 ust. 1 pkt 16 updop, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów darowizn i ofiar wszelkiego rodzaju, z wyjątkiem wpłat na rzecz Polskiej Organizacji Turystycznej, z tym że kosztem uzyskania przychodów są koszty wytworzenia lub cena nabycia produktów spożywczych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku od towarów i usług, przekazanych na rzecz organizacji pożytku publicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z przeznaczeniem wyłącznie na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez te organizacje.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że przekazanie składnika majątku firmy w formie darowizny wiąże się z zaprzestaniem dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Darczyńca przekazujący w darowiźnie środek trwały realizuje odpisy amortyzacyjne do końca miesiąca, w którym nieodpłatnie przekazał go na podstawie umowy darowiznę. Pozostała, niezamortyzowana część nie będzie mogła natomiast stanowić kosztów uzyskania przychodów. Niezamortyzowana wartość darowanego składnika majątku nie powinna zatem zostać ujęta w kosztach.

Biorąc pod uwagę powyższe wyjaśnienia oraz powołane przepisy, w tym wyłączenie wynikające z art. 16 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie można się z Państwem zgodzić, że mają Państwo prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów niezamortyzowaną wartość początkową Wyposażenia w związku z jego darowizną na rzecz Franczyzobiorcy.

Zatem Państwa stanowisko w tej części należało uznać za nieprawidłowe.

Ad. 6

Państwa wątpliwości w zakresie pytania nr 6 wiążą się z ustaleniem czy nieodpłatne udostępnienie Wyposażenia franczyzobiorcom w ramach Umowy toolingu spowoduje po stronie Wnioskodawcy konieczności rozpoznania przychodu.

Zgodnie z treścią art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych:

Przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe i instytucje gospodarki budżetowej w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie;

W związku z powyższym przychodem będzie co do zasady wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego wynika, że w ramach kontraktu z franczyzobiorcami zawierają Państwo m. in. umowę tooligu – umowę udostępniania wyposażenia, które jest niezbędna do prowadzenia przez nich handlu detalicznego pod Państwa oznaczeniem handlowym. Przekazanie Wyposażenia w ramach Umowy toolingu jest nieodpłatne dla franczyzobiorcy pod warunkiem utrzymania stosunku franczyzowego (czyli w praktyce prowadzenia działalności handlowej) w określonym umownie czasie. Korzyści Franczyzodawcy z nieodpłatnego udostępnienia Wyposażenia wynikają ze stosunku franczyzowego, a więc opłat franczyzowych ponoszonych przez franczyzobiorców na podstawie Umowy franczyzowej oraz realizowania przez Franczyzodawcę dostaw towarów na podstawie Umowy handlowej. Udostępnienie Wyposażenia wiąże się zatem z ekwiwalentnością świadczeń na poziomie całego stosunku franczyzowego.

W związku z powyższym, nie zajdzie konieczność rozpoznania przychodu w związku z nieopłatnym udostępnieniem Wyposażenia franczyzobiorcom. W przedmiotowej sprawie nie wystąpi bowiem nieodpłatne przysporzenie majątku po stronie Spółki.

Nie będzie też miał zastosowania powołany przez Państwa art. 14 ust. 1 ustawy o CIT zgodnie, z którym:

przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy, praw majątkowych lub świadczenia usług jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionych przyczyn ekonomicznych znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy, praw lub usług, organ podatkowy określa ten przychód w wysokości wartości rynkowej.

Kluczowym  bowiem jest, że w przedmiotowej sprawie udostępnienie Wyposażenia wiąże się z ekwiwalentnością świadczeń na poziomie całego stosunku franczyzowego i nie stanowi nieodpłatnego przekazania rzeczy, praw majątkowych lub świadczenia usług.  Franczyzodawca udostępnia Wyposażenie, które służy franczyzobiorcom do wykonywania działalności gospodarczej w ramach Umowy franczyzowej i Umowy handlowej, które z kolei generują przychody Franczyzodawcy.

Tym samym nie ma też podstaw do zastosowania art. 14 ust. 1 updop tj. doszacowania Wnioskodawcy przychodu w związku z realizacją Umowy toolingu.

W konsekwencji w opisanej sytuacji Spółka nie jest zobowiązana do rozpoznania przychodu z tytułu nieodpłatnego udostępniania Wyposażenia franczyzobiorcom w ramach Umowy tooligu.

Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 6 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

  • Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
  • Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie wskazać należy, że wydana interpretacja odnosi się ściśle do przedmiotu pytań. Inne kwestie wynikające z własnego stanowiska, które nie zostały objęte pytaniami nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji Podatkowej – rozpatrzone.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

W odniesieniu do powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych należy stwierdzić, że zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla Organu wydającego przedmiotową interpretację. Powołane interpretacje nie stanowią źródła prawa, wiążą strony w konkretnej indywidualnej sprawie, więc zawartych w nich stanowisk organów podatkowych nie można wprost przenosić na grunt innej sprawy. Każdą sprawę tut. Organ jest zobowiązany rozpatrywać indywidualnie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  Ordynacja podatkowa. Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i/lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j.  Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na  adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).