Czy Wnioskodawca, na gruncie art. 16 ust. 1 pkt 26a) w zw. z ust. 2a pkt 1 lit. a) u.p.d.o.p., w opisanym stanie faktycznym, miał prawo uwzględnić odpis aktualizujący wartość należności stwierdzonych fakturami VAT z 2019 r. w kosztach uzyskania przychodów w 2022 r.?

Interpretacja indywidualna  – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 września 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z tego samego dnia o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia czy na gruncie art. 16 ust. 1 pkt 26a) w zw. z ust. 2a pkt 1 lit. a) u.p.d.o.p., w opisanym stanie faktycznym, mają Państwo prawo uwzględnić odpis aktualizujący wartość należności stwierdzonych fakturami VAT z 2019 r. w kosztach uzyskania przychodów w 2022 r.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 28 listopada 2023 r. (data wpływu 28 listopada 2023 r.)

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Rok podatkowy Wnioskodawcy pokrywa się z rokiem kalendarzowym. Wnioskodawca prowadzi działalność produkcyjno-usługową.

W 2019 r. Wnioskodawca wykonał projekty na rzecz spółki komandytowej z siedzibą w Niemczech (niemieckiego rezydenta podatkowego), dalej jako: Kontrahent. Wnioskodawca i Kontrahent nie są podmiotami powiązanymi. Za wykonane usługi Wnioskodawca wystawił w 2019 r. na rzecz Kontrahenta faktury VAT. Kontrahent nie uregulował całości wynagrodzenia, nie zapłacił Wnioskodawcy należności stwierdzonych 5 fakturami VAT, wystawionymi w lipcu (w części zapłacona), październiku, listopadzie i grudniu 2019 r. Termin płatności faktur wystawionych w lipcu, październiku i listopadzie 2019 r. upłynął w 2019 r., natomiast termin płatności faktury wystawionej w grudniu 2019 r. upłynął na początku 2020 r. Wnioskodawca bezskutecznie wzywał Kontrahenta do zapłaty. Kontrahent nie uregulował należności do dnia złożenia niniejszego wniosku.

Należności stwierdzone fakturami, pomimo braku ich faktycznego otrzymania przez Wnioskodawcę, zostały przez niego zaliczone w poczet przychodów należnych w 2019 r. Wnioskodawca nie wystąpił na drogę sądową przeciwko Kontrahentowi, nie posiada tytułu egzekucyjnego, ani wykonawczego przeciwko Kontrahentowi w związku z nieuregulowanymi fakturami VAT.

Postanowieniem sądu rejonowego w Niemczech z 1 marca 2020 r. otwarto wobec majątku Kontrahenta postępowanie upadłościowe. Postępowanie sądowe w tej kwestii zostało zainicjowane pod koniec grudnia 2019 r. Spółka została rozwiązana. Fakty te zostały ujawnione w niemieckim rejestrze spółek i są ogólnie dostępne. Wnioskodawca dysponuje poświadczonym na język polski tłumaczeniem z języka niemieckiego wydruku z niemieckiego rejestru handlowego (z 2023 r.).

Wnioskodawca w kwietniu 2020 r., w wymaganym terminie, zgłosił wierzytelności, stwierdzone wymienionymi wyżej fakturami, w postępowaniu upadłościowym Kontrahenta. Wierzytelność Wnioskodawcy została ujęta na liście wierzytelności w zgłoszonej wysokości.

Postępowanie upadłościowe wobec Kontrahenta nadal się toczy, prowadzone jest przez sąd niemiecki, zgodnie z niemieckimi przepisami w tym zakresie. Na chwilę obecną nie została ogłoszona upadłość Kontrahenta, sąd nie wydał postanowienia o umorzeniu lub zakończeniu postępowania upadłościowego. Postępowanie jest zinformatyzowane, prowadzone jest w trybie elektronicznym, Wnioskodawca po zalogowaniu może monitorować stan postępowania.

W grudniu 2022 r. Wnioskodawca utworzył odpis aktualizujący na podstawie art. 35b ust. 1 pkt 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. 2023, poz. 120 ze zm.), dalej jako: u.r., na kwotę netto należności głównej (kapitału) z tytułu niezapłaconych faktur VAT wystawionych na rzecz Kontrahenta w lipcu, październiku, listopadzie i grudniu 2019 r., i podjął decyzję o uznaniu odpisu aktualizującego na wartość netto prawdopodobnie nieściągalnych należności (wierzytelności), jako bieżącego, tj. w 2022 r., kosztu uzyskania przychodów, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. 2022, poz. 2587 ze zm.), dalej jako: u.p.d.o.p., i takiego zaliczenia odpisu aktualizującego do kosztów uzyskania przychodów dokonał.

Wnioskodawca nie utworzył odpisu aktualizującego wcześniej licząc, że Kontrahent dobrowolnie ureguluje zobowiązanie lub Wnioskodawca otrzyma należności w postępowaniu upadłościowym. Z uwagi na długotrwałe postępowanie upadłościowe prowadzone wobec Kontrahenta i stan masy upadłości, Wnioskodawca nie oczkuje już, że otrzyma należności będące przedmiotem odpisu aktualizującego.

Należności objęte odpisem aktualizującym nie uległy przedawnieniu. Zgodnie a z art. 239a ustawy z 28 lutego 2003 r. prawo upadłościowe (t.j. Dz.U. 2022, poz. 1520 ze zm.), dalej jako: p.u., zgłoszenie wierzytelności przerywa bieg terminu przedawnienia. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o zakończeniu albo umorzeniu postępowaniu upadłościowego. Należności nie są również przedawnione zgodnie z prawem niemieckim.

Dodatkowo, w uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że utworzenie w grudniu 2022 r. wskazanego we wniosku odpisu aktualizującego było zgodne z przepisami ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2023, poz. 120 ze zm.).

Pytanie

Czy Wnioskodawca, na gruncie art. 16 ust. 1 pkt 26a) w zw. z ust. 2a pkt 1 lit. a) u.p.d.o.p., w opisanym stanie faktycznym, miał prawo uwzględnić odpis aktualizujący wartość należności stwierdzonych fakturami VAT z 2019 r. w kosztach uzyskania przychodów w 2022 r.?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym stanie faktycznym, Wnioskodawca miał prawo zaliczyć odpis aktualizującego wartość należności do kosztów uzyskania przychodów w 2022 r. i było to działanie prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.

Z kolei przepis art. 16 ust. 1 pkt 26a) u.p.d.o.p. stanowi, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów aktualizujących, z tym że kosztem uzyskania przychodów są odpisy aktualizujące wartość należności, określone w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona na podstawie art. 12 ust. 3 do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona na podstawie ust. 2a pkt 1.

W myśl art. 16 ust. 2a pkt 1 u.p.d.o.p. nieściągalność wierzytelności, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 26-26c, uznaje się za uprawdopodobnioną w przypadku określonym w ust. 1 pkt 26a, w szczególności jeżeli:

a)dłużnik zmarł, został wykreślony z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona jego upadłość albo

b)zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne lub został złożony wniosek o zatwierdzenie układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu, o którym mowa w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne, lub zostało wszczęte postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków, albo

c)wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, albo

d)wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze powództwa sądowego.

Zatem odpisy aktualizujące mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu, jeżeli spełnione zostaną łącznie następujące warunki:

1.są odpisami aktualizującymi wartość należności, o których mowa w ustawie o rachunkowości,

2.zostały dokonane od należności, które zostały rozpoznane jako przychody należne zgodnie z art. 12 ust. 3 u.p.d.o.p.,

3.nieściągalność należności została uprawdopodobniona w sposób, o którym mowa w art. 16 ust. 2a pkt 1 u.p.d.o.p.

Zgodnie z art. 35b ust. 1 u.r. wartość należności aktualizuje się uwzględniając stopień prawdopodobieństwa ich zapłaty poprzez dokonanie odpisu aktualizującego, w odniesieniu do:

1)należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub w stan upadłości oraz w stosunku do których zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne lub został złożony wniosek o zatwierdzenie układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu – do wysokości należności nieobjętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności, zgłoszonej likwidatorowi lub sędziemu-komisarzowi w postępowaniu upadłościowym lub umieszczonej w spisie wierzytelności w postępowaniu restrukturyzacyjnym;

2)należności od dłużników w przypadku oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek dłużnika nie wystarcza lub jedynie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego - w pełnej wysokości należności;

3)należności kwestionowanych przez dłużników oraz z których zapłatą dłużnik zalega, a według oceny sytuacji majątkowej i finansowej dłużnika spłata należności w umownej kwocie nie jest prawdopodobna - do wysokości niepokrytej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności;

4)należności stanowiących równowartość kwot podwyższających należności, w stosunku do których uprzednio dokonano odpisu aktualizującego - w wysokości tych kwot, do czasu ich otrzymania lub odpisania;

5)należności przeterminowanych lub nieprzeterminowanych o znacznym stopniu prawdopodobieństwa nieściągalności, w przypadkach uzasadnionych rodzajem prowadzonej działalności lub strukturą odbiorców - w wysokości wiarygodnie oszacowanej kwoty odpisu, w tym także ogólnego, na nieściągalne należności.

W niniejszej sprawie zaistniały wszystkie przesłanki do zaliczeni odpisu aktualizującego do kosztów uzyskania przychodów, albowiem:

-Odpisy aktualizujące zostały utworzone przez Wnioskodawcę na podstawie art. 35b ust. 1 pkt 1 u.r.

-Należności, których dotyczy odpis aktualizujący, zostały uprzednio, zgodnie z art. 12 ust. 3 u.p.d.o.p., zaliczone przez Wnioskodawcę do przychodów należnych, na podstawie sprzedażowych faktur VAT wystawionych przez Wnioskodawcę na rzecz Kontrahenta.

-Nieściągalność należności została uprawdopodobniona zgodnie z art. 16 ust. 2a pkt 1 u.p.d.o.p., gdyż wobec Kontrahenta zostało wszczęte postępowanie upadłościowe, a spółka Kontrahenta została rozwiązana.

Należy zauważyć, że ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych w art. 16 ust. 2a pkt 1 zawiera katalog otwarty przypadków uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 26a u.p.d.o.p., czyli możliwe są sytuacje, że wierzyciel w inny sposób uprawdopodobni, że wierzytelność jest nieściągalna. Dlatego mimo, iż wszczęcie postępowania upadłościowego nie zostało wymienione w tym przepisie wprost, to jednak, ze względu na podobieństwo doniosłości skutków tego zdarzenia do zdarzeń wymienionych w przepisie, należy uznać, że nieściągalność wierzytelności przysługującej Wnioskodawcy wobec Kontrahenta została uprawdopodobniona. Wszczęcie postępowania upadłościowego ma równorzędne znaczenie do np. otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego. Obie sytuacje świadczą o tym, że istnieje duże prawdopodobieństwo, że należności nie uda się odzyskać od dłużnika. Nieściągalność wierzytelności wobec Kontrahenta została wykazana w formie dokumentowej.

Okoliczność, że dłużnikiem jest spółka zagraniczna nie ma znaczenia. Przepisy nie rozróżniają, czy chodzi o upadłość dłużnika polskiego czy też zagranicznego. W konsekwencji bez znaczenia będzie to, czy postępowanie upadłościowe prowadzone będzie wobec dłużnika na podstawie polskich regulacji prawnych, czy też regulacji zagranicznych, właściwych dla dłużnika zagranicznego (por. interpretację indywidualną z 28.2.2022 r., wydaną przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, znak: 0111-KDIB1-2.4010.710.2021.1.DP). W interpretacji indywidualnej z 21.9.2010 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy również uznał, iż „(...) na gruncie przepisów art. 16 ust. 2a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, postanowienia zagranicznego sądu o wszczęciu postępowania upadłościowego wobec kontrahentów Spółki stanowią bez wątpienia wystarczającą przesłankę do uznania nieściągalności tych wierzytelności za uprawdopodobnione. Nie ma bowiem znaczenia, czy postanowienie to zostało wydane przez sąd polski czy zagraniczny.”

Bez znaczenia pozostaje również fakt, czy wszczęte postępowanie upadłościowe przewiduje możliwość zawarcia układu, czy jedynie likwidację majątku (interpretacja indywidualna z 1.10.2014 r., ILPB3/423-315/14-2/EK, wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu).

Powyższe potwierdza, że Wnioskodawca, spełniając kumulatywnie wszystkie przesłanki, miał prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów odpis aktualizujący w wysokości wierzytelności nieściągalnych, uprzednio ujętych jako przychody należne, podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Jeżeli utworzenie odpisu aktualizującego w księgach oraz spełnienie się przesłanki uprawdopodobnienia nieściągalności nastąpi w różnych latach podatkowych, to koszt podatkowy nie może być rozpoznany wcześniej niż w roku, w którym spełniły się obydwa te warunki. Zaliczenie należności do kosztów uzyskania przychodów będzie możliwe w roku podatkowym, w którym spełniony zostanie drugi z warunków (interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 21.9.2010 r., znak: ITPB3/423-346/10/PS). Oznacza to, że jeśli w jednym roku podatkowym spełnią się przesłanki uprawdopodobniające nieściągalność należności, to podatnik nie ma możliwości zaliczenia jej do kosztów uzyskania przychodów, dopóki nie dokona odpowiedniego odpisu księgowego.

Odpisy aktualizujące wartość należności można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów dopiero w dacie spełnienia łącznie wskazanych wcześniej przesłanek ustawowych. Potwierdza to np. interpretacja indywidualna, wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie 27.3.2012 r., znak: IPPB3/423-22/12-2/MS, dotycząca możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisu aktualizującego, w dacie jego faktycznego utworzenia, mimo iż został on utworzony już po dacie uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności. W stanie faktycznym sprawy wnioskodawca we wrześniu 2009 świadczył usługi na rzecz kontrahenta. Kontrahent nie uregulował jednak płatności wynikającej z faktury za wykonaną usługę. W grudniu 2010 r. wystosowane zostały wezwania do zapłaty a następnie sprawa została skierowana do sądu. W marcu 2010 po uzyskaniu nakazu zapłaty spółka skierowała sprawę na drogę postępowania egzekucyjnego. W roku 2012 zostanie utworzony w księgach rachunkowych odpis aktualizujący wartość należności z uwagi na znaczny stopień prawdopodobieństwa nieściągalności. „Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności podpisuje umowy z kontrahentami na wykonywanie m.in. różnego rodzaju usług. (...) W związku z brakiem zapłaty przez kontrahenta podejmowane są czynności w celu wyegzekwowania zapłaty (...) w wyniku tych czynności Wnioskodawca wchodzi najczęściej w posiadanie dokumentów, które zgodnie z postanowieniami ustawy o CIT stanowią podstawę do uznania nieściągalności wierzytelności za uprawdopodobnioną. Zdarzają się jednak sytuacje, w których pomimo posiadania dokumentów świadczących o uprawdopodobnieniu nieściągalności wierzytelności Spółka nie dokonuje zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wartości uprawdopodobnionej wierzytelności, bowiem na posiadaną wierzytelność nie został utworzony odpis aktualizujący, określony w ustawie o rachunkowości. (...) jeżeli nieściągalność wierzytelności została uprawdopodobniona wcześniej, niż dokonano jej ewidencyjnego odpisania, to odpis aktualizujący zalicza się do kosztów uzyskania przychodów w roku, w którym został dokonany nie później jednak niż do czasu przedawnienia wierzytelności. Zatem utworzenie odpisu aktualizującego w księgach rachunkowych po dacie uprawdopodobnienia nieściągalności w oparciu o przesłanki wskazane w art. 16 ust. 2a pkt 1 ustawy o CIT nie powoduje braku możliwości ujęcia takiego odpisu w kosztach uzyskania przychodu. Utworzenie odpisu aktualizującego później niż nastąpiło uprawdopodobnienie nieściągalności będzie miało jedynie wpływ na moment jego ujęcia w kosztach uzyskania przychodu.”

Mając na uwadze powyższe, skoro Wnioskodawca utworzył odpis aktualizujący na nieściągalną wierzytelność dopiero w grudniu 2022 r., to również wówczas mógł najwcześniej dokonać zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów tego odpisu aktualizacyjnego. Koszt podatkowy nie wystąpi bowiem w sytuacji uprawdopodobnienia nieściągalności należności, jeżeli nie został dokonany odpis aktualizujący tę należność, bowiem kosztem tym jest odpis aktualizujący, a nie wierzytelność czy należność, której nieściągalność została uprawdopodobniona. Zatem Wnioskodawca miał prawo uwzględnić odpis aktualizujący wartość należności stwierdzonych fakturami VAT z lipca, października, listopada i grudnia 2019 r., w kosztach uzyskania przychodów w 2022 r.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określają przepisy art. 15 oraz 16 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 2587, dalej: „ustawa o CIT”, „updop”).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT,

Konstrukcja przepisu dotyczącego kosztów uzyskania przychodów daje podatnikowi możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów (niewymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT), pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni bądź pośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Tak więc, kosztami uzyskania przychodów są wszelkie, racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy.

Należy przy tym zauważyć, że art. 16 ust. 1 ustawy o CIT zawiera nie tylko katalog wyłączeń niektórych wydatków z kosztów uzyskania przychodów, ale pewne jego punkty stanowią, niezależnie od art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, pozytywną podstawę zaliczenia określonych wydatków do kosztów uzyskania przychodów, po spełnieniu wymienionych tam warunków.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy o CIT,

Z powyższego przepisu wynika, że ustawodawca co do zasady wyłącza z kosztów uzyskania przychodu również odpisy aktualizujące z wyjątkiem odpisów, które łącznie spełniają następujące warunki:

·są odpisami aktualizującymi wartość należności, określonymi w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2021 r. poz. 217 ze zm.);

·dotyczą należności bądź jej części uprzednio zaliczonej do przychodów należnych, na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy o CIT;

·nieściągalność należności została uprawdopodobniona zgodnie z art. 16 ust. 2a pkt 1 ustawy o CIT.

Stosownie do art. 16 ust. 2a pkt 1 ustawy o CIT,

Należy dodać, że prawidłowe ujęcie odpisów aktualizujących wartość należności w księgach rachunkowych jest niezbędne w celu zaliczenia ich w momencie uprawdopodobnienia do kosztów uzyskania przychodów. Koszt podatkowy nie wystąpi bowiem w sytuacji uprawdopodobnienia nieściągalności należności, jeżeli nie został dokonany odpis aktualizujący tę należność, bowiem kosztem tym jest odpis aktualizujący, a nie wierzytelność czy należność, której nieściągalność została uprawdopodobniona.

Katalog możliwości uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności wymieniony w art. 16 ust. 2a pkt 1 ustawy o CIT ma charakter otwarty, czyli możliwe są sytuacje, gdy wierzyciel w inny sposób uprawdopodobni, że dana wierzytelność jest nieściągalna. Wobec powyższego, nieściągalność wierzytelności będzie uznana za uprawdopodobnioną w przypadkach określonych w ww. przepisie oraz gdy przesłanki uprawdopodobnienia będą miały charakter przesłanek o znaczeniu prawnym równorzędnym w stosunku do wskazanych w ww. przepisie. Dodać także należy, że uprawdopodobnienie nieściągalności wierzytelności ciąży na podatniku.

Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że termin do zaliczenia nieściągalnych wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów ograniczony jest przepisem art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy o CIT, zgodnie z którym

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że w 2019 r. wykonali Państwo projekty na rzecz spółki komandytowej z siedzibą w Niemczech.  Za wykonane usługi Wnioskodawca wystawili Państwo w 2019 r. na rzecz Kontrahenta faktury VAT. Kontrahent nie uregulował całości wynagrodzenia, nie zapłacił Państwu należności stwierdzonych 5 fakturami VAT, wystawionymi w lipcu (w części zapłacona), październiku, listopadzie i grudniu 2019 r. Kontrahent, bezskutecznie wzywany do zapłaty, nie uregulował należności do dnia złożenia niniejszego wniosku. Należności stwierdzone fakturami, pomimo braku ich faktycznego otrzymania przez Państwa, zostały zaliczone w poczet przychodów należnych w 2019 r. Nie wystąpili Państwo na drogę sądową przeciwko Kontrahentowi, nie posiadają Państwo tytułu egzekucyjnego, ani wykonawczego przeciwko Kontrahentowi w związku z nieuregulowanymi fakturami VAT.

Postanowieniem sądu rejonowego w Niemczech z 1 marca 2020 r. otwarto wobec majątku Kontrahenta postępowanie upadłościowe. Postępowanie sądowe w tej kwestii zostało zainicjowane pod koniec grudnia 2019 r. Spółka została rozwiązana. Fakty te zostały ujawnione w niemieckim rejestrze spółek i są ogólnie dostępne. W kwietniu 2020 r., w wymaganym terminie, zgłosili Państwo wierzytelności, stwierdzone wymienionymi wyżej fakturami, w postępowaniu upadłościowym Kontrahenta. Państwa wierzytelność została ujęta na liście wierzytelności w zgłoszonej wysokości. Postępowanie upadłościowe wobec Kontrahenta nadal się toczy, prowadzone jest przez sąd niemiecki, zgodnie z niemieckimi przepisami w tym zakresie. Na chwilę obecną nie została ogłoszona upadłość Kontrahenta, sąd nie wydał postanowienia o umorzeniu lub zakończeniu postępowania upadłościowego.

W grudniu 2022 r. utworzyli Państwo odpis aktualizujący na podstawie art. 35b ust. 1 pkt 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. 2023, poz. 120 ze zm.), na kwotę netto należności głównej (kapitału) z tytułu niezapłaconych faktur VAT wystawionych na rzecz Kontrahenta w lipcu, październiku, listopadzie i grudniu 2019 r., i podjęli Państwo decyzję o uznaniu odpisu aktualizującego na wartość netto prawdopodobnie nieściągalnych należności (wierzytelności), jako bieżącego, tj. w 2022 r., kosztu uzyskania przychodów, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, i takiego zaliczenia odpisu aktualizującego do kosztów uzyskania przychodów Państwo dokonali. Nie utworzyli Państwo odpisu aktualizującego wcześniej licząc, że Kontrahent dobrowolnie ureguluje zobowiązanie lub otrzymają Państwo należności w postępowaniu upadłościowym. Z uwagi na długotrwałe postępowanie upadłościowe prowadzone wobec Kontrahenta i stan masy upadłości, nie oczkują Państwo, że otrzymają należności będące przedmiotem odpisu aktualizującego.

Należności, których dotyczy odpis aktualizujący, zostały uprzednio, zgodnie z art. 12 ust. 3 u.p.d.o.p., zaliczone przez Państwa do przychodów należnych, na podstawie sprzedażowych faktur VAT wystawionych przez Państwa na rzecz Kontrahenta. Należności objęte odpisem aktualizującym nie uległy przedawnieniu. Należności nie są również przedawnione zgodnie z prawem niemieckim.

Dodatkowo, w uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że utworzenie w grudniu 2022 r. wskazanego we wniosku odpisu aktualizującego było zgodne z przepisami ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2023, poz. 120 ze zm.).

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii ustalenia czy na gruncie art. 16 ust. 1 pkt 26a) w zw. Z ust. 2a pkt 1 lit. a) u.p.d.o.p., w opisanym stanie faktycznym, mają Państwo prawo uwzględnić odpis aktualizujący wartość należności stwierdzonych fakturami VAT z 2019 r. w kosztach uzyskania przychodów w 2022 r.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości wskazać należy, odpisy aktualizujące stanowią koszt uzyskania przychodu w roku, w którym spełnione są wszystkie warunki, umożliwiające zaliczenie odpisu do kosztów uzyskania przychodu.

W opisie sprawy wskazali Państwo, że:

- postanowieniem sądu rejonowego w Niemczech z 1 marca 2020 r. otwarto wobec majątku Kontrahenta postępowanie upadłościowe, które nadal się toczy, a na chwilę obecną nie została ogłoszona upadłość Kontrahenta, sąd nie wydał postanowienia o umorzeniu lub zakończeniu postępowania upadłościowego.

- W grudniu 2022 r. utworzyli Państwo odpis aktualizujący na podstawie art. 35b ust. 1 pkt 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości, na kwotę netto należności głównej z tytułu niezapłaconych faktur VAT wystawionych na rzecz Kontrahenta w lipcu, październiku, listopadzie i grudniu 2019 r.

- Należności, których dotyczy odpis aktualizujący, zostały uprzednio, zgodnie z art. 12 ust. 3 u.p.d.o.p., zaliczone przez Państwa do przychodów należnych, na podstawie sprzedażowych faktur VAT wystawionych przez Państwa na rzecz Kontrahenta. Należności objęte odpisem aktualizującym nie uległy przedawnieniu i nie są również przedawnione zgodnie z prawem niemieckim.

Wskazać należy, że na gruncie przepisów art. 16 ust. 2a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, postanowienie sądu rejonowego w Niemczech o otwarciu wobec majątku Kontrahenta postępowania upadłościowego stanowi wystarczającą przesłankę do uznania za uprawdopodobnione nieściągalności Państwa należności. Dla celów dowodowych powinna jednak Państwo dysponować oryginalnym dokumentem wydanym przez właściwy sąd, przetłumaczonym na język polski.

W związku z powyższym, zostały spełnione przez Państwa wszystkie z przesłanek warunkujących możliwość zaliczenia utworzonego przez Państwa odpisu aktualizującego wartość należności stwierdzonych fakturami VAT z 2019 r. do kosztów uzyskania przychodów w 2022 r.,

Podsumowując, Państwa stanowisko, zgodnie z którym w opisanym stanie faktycznym, mieli Państwo prawo zaliczyć odpis aktualizujący wartość należności do kosztów uzyskania przychodów w 2022 r., należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.  

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

  Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego […]. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; (dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).