Temat interpretacji

Czy w sytuacji przedstawionej we wniosku, Spółka zobowiązana jest obligatoryjnie wyłączyć otrzymane odszkodowanie z opodatkowania na zasadach określonych w art. 17 ust. 1 pkt 54a ustawy CIT?

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 900 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 17 lipca 2019 r. (data wpływu 19 lipca 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy Spółka zobowiązana jest obligatoryjnie wyłączyć otrzymane odszkodowanie z opodatkowania na zasadach określonych w art. 17 ust. 1 pkt 54a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 lipca 2019 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy Spółka zobowiązana jest obligatoryjnie wyłączyć otrzymane odszkodowanie z opodatkowania na zasadach określonych w art. 17 ust. 1 pkt 54a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe:

Spółka K oraz określone spółki od niej zależne zawarły i zarejestrowały umowę o utworzeniu podatkowej grupy kapitałowej w rozumieniu przepisów ustawy CIT. Zgodnie z tą umową Spółka K (jako podmiot dominujący) jest spółką reprezentującą PGK w zakresie obowiązków wynikających z ustawy CIT oraz Ordynacji Podatkowej. Podstawa opodatkowania Wnioskodawcy jest obliczana zgodnie z art. 7a ustawy o CIT, w związku z art. 7 ust. 1 -3 ustawy CIT.

Spółki wchodzące w skład PGK, dla potrzeb prowadzonej działalności, wykorzystują środki trwałe (dalej: ŚT), inne niż samochody osobowe, które są objęte ubezpieczeniem od szkód (w zakresie określonym polisą).

W przypadku powstania szkody w takim środku trwałym, ubezpieczyciel (po weryfikacji zasadności roszczenia) wypłaca danej spółce odszkodowanie, które na moment otrzymania stanowi przychód podatkowy podlegający opodatkowaniu (wg art. 12 ust. 1 ustawy CIT). Wypłata odszkodowania dokonywana jest na rachunek bankowy Spółki, na który wpływają/wydatkowane są również środki pieniężne związane z bieżącą działalnością (stąd też środki z odszkodowania nie są w sposób szczególny wyodrębnione czy też znaczone).

W związku ze szkodami w ŚT objętych ubezpieczeniem, zachodzą m.in. następujące sytuacje:

1. Spółka ponosi wydatki na remont ŚT w którym doszło do szkody bądź zakup ŚT takiego jak objęty szkodą wg Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT), po czym w okresach (miesiącach) następujących po dokonaniu ww. wydatków uzyskuje odszkodowanie (nie później niż w roku następującym po roku, w którym doszło do szkody); w przypadku zakupu ŚT, Spółka rozpoczyna naliczać odpisy amortyzacyjne (obciążające koszty uzyskania przychodów) zgodnie z regulacjami art. 15 ust. 6 ustawy CIT, w okresach poprzedzających miesiąc otrzymania odszkodowania.
2. Spółka otrzymuje odszkodowanie, zaś w okresach następujących po jego wpływie na rachunek Spółki, dokonuje - o ile zostaje podjęta taka decyzja - remontu ŚT, w którym doszło do szkody bądź zakupu ŚT takiego jak objęty szkodą wg KŚT (przy czym wydatki te są poniesione nie później niż w roku następującym po roku w którym doszło do szkody). W sytuacji podjęcia decyzji o poniesieniu ww. wydatków, na moment otrzymania odszkodowania, Spółka nie posiada wiedzy jakie poniesienie rzeczywiste wydatki na ww. remont lub zakup ŚT (gdyż ta wielkość jest znana ex post).

W sytuacji zakupu ŚT w ww. przypadkach, do jego nabycia może dochodzić również w związku z rozpoczęciem procedury zakupowej przed wystąpieniem szkody. Sytuacja taka występuje w związku z cykliczną wymianą parku maszynowego. Tak więc decyzja o zakupie ŚT, takiego jak ŚT objęty szkodą (wg KŚT), może być zainicjowana jeszcze przed wystąpieniem szkody (gdy Spółka nie posiada wiedzy o przyszłej szkodzie).

We wskazanych przypadkach Spółka obecnie nie dokumentuje (dokumentem wewnętrznym) decyzji o sposobie wykorzystania odszkodowania poprzez wskazanie czy było lub będzie ono wykorzystane na remont bądź zakup ŚT (wg KŚT, takiego jak objęty szkodę).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w sytuacji przedstawionej we wniosku, Spółka zobowiązana jest obligatoryjnie wyłączyć otrzymane odszkodowanie z opodatkowania na zasadach określonych w art. 17 ust. 1 pkt 54a ustawy CIT?

Zdaniem Wnioskodawcy, Spółka jest uprawniona do rezygnacji ze stosowania regulacji art. 17 ust. 1 pkt 54a ustawy CIT i opodatkowania otrzymanego odszkodowania, co w konsekwencji oznacza, że wydatki na remont ŚT/zakup ŚT (stanowiące koszt poprzez amortyzację) winny być rozpoznane jako koszty uzyskania przychodu. W przypadku zaś podjęcia przez Spółkę decyzji (bez względu na sposób jej udokumentowania) o zastosowaniu art. 17 ust. 1 pkt 54a ww. ustawy, konsekwentnie wolne od podatku będą otrzymane odszkodowania, zaś wydatki poniesione na remont/nabycie ŚT (poprzez amortyzację) będą uznane za wydatki nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów.

Uzasadnienie:

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 54a oraz art. 17 ust. 10a ustawy CIT:

• Wolne od podatku są odszkodowania za szkody w środku trwałym, z wyłączeniem samochodu osobowego, w części wydatkowanej w roku podatkowym lub w roku bezpośrednio po nim następującym na remont tego środka trwałego albo na zakup lub na wytworzenie we własnym zakresie środka trwałego zaliczonego zgodnie z Klasyfikacją do tego samego rodzaju co środek trwały, z którym związana była taka szkoda, przy czym przepis art. 16 ust. 1 pkt 48 stosuje się odpowiednio;
• Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 54a, stosuje się także do otrzymanego odszkodowania w części odpowiadającej wartości wydatków poniesionych przez podatnika na cele określone w tym przepisie od dnia powstania szkody do dnia otrzymania odszkodowania, w części niezaliczonej do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne.

Przywołane przepisy, dla ich prawidłowego zastosowania, nakazują zachowanie symetrii pomiędzy zasadą opodatkowania otrzymanego odszkodowania (które stanowi przychód podatkowy podlegający opodatkowaniu na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy CIT) oraz poniesionymi kosztami na remont/zakup ŚT. Oznacza to, że:

• w przypadku gdy odszkodowanie jest uznane za wolne od podatku, również koszty (określone tymi przepisami) winny być wyłączone z kosztów uzyskania przychodów (na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 48 i pkt 58 ustawy CIT) lub
• w przypadku gdy odszkodowanie podlega opodatkowaniu, również koszty (określone tymi przepisami) winny być rozpoznane jako koszty uzyskania przychodów.

W ocenie Spółki, dokonując łącznego odczytania ww. przepisów, stwierdzić zatem należy, że to w gestii podatnika jest uznanie danego odszkodowania za wolny od podatku bądź opodatkowany, co dodatkowo potwierdza redakcja art. 17 ust. 10a ustawy CIT, który wprost wskazuje, że wyłączone z opodatkowania są odszkodowania, pod warunkiem, że odpowiadające im wydatki poniesione na cele określone w tym przepisie nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów (w tym poprzez odpisy amortyzacyjne). Podjęta decyzja będzie jednak skutkować odpowiednim rozpoznaniem kosztów w rachunku podatkowym w sposób wskazany powyżej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Z dniem 1 stycznia 2019 r. ustawą z dnia 9 listopada 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym (Dz.U. z 2018 r. poz. 2244) zostały dodane do ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 865 z późn. zm., dalej updop) dwie nowe regulacje zamieszczone w art. 17 ust. 1 pkt 54a oraz art. 17 ust. 10a.

Zgodnie z pierwszą z nich ujętą w art. 17 ust. 1 pkt 54a updop, wolne od podatku są odszkodowania za szkody w środku trwałym, z wyłączeniem samochodu osobowego, w części wydatkowanej w roku podatkowym lub w roku bezpośrednio po nim następującym na remont tego środka trwałego albo na zakup lub na wytworzenie we własnym zakresie środka trwałego zaliczonego zgodnie z Klasyfikacją do tego samego rodzaju co środek trwały, z którym związana była taka szkoda, przy czym przepis art. 16 ust. 1 pkt 48 stosuje się odpowiednio.

W myśl art. 16 ust. 1 pkt 48 updop, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonywanych, według zasad określonych w art. 16a-16m, od tej części ich wartości, która odpowiada poniesionym wydatkom na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie tych środków lub wartości niematerialnych i prawnych, odliczonym od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym albo zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

Stosownie natomiast do art. 17 ust. 10a updop, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 54a, stosuje się także do otrzymanego odszkodowania w części odpowiadającej wartości wydatków poniesionych przez podatnika na cele określone w tym przepisie od dnia powstania szkody do dnia otrzymania odszkodowania, w części niezaliczonej do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne.

Z powyższych regulacji wynika, że od 1 stycznia 2019 r. podatnicy nie muszą rozpoznawać przychodu tytułem otrzymanego odszkodowania za szkody powstałe na środkach trwałych z pominięciem samochodów osobowych. Pierwszym warunkiem skorzystania ze zwolnienia jest spożytkowanie otrzymanego odszkodowania na remont środka trwałego, który był przedmiotem szkody lub zakup albo wytworzenie środka trwałego zaliczonego do tego samego rodzaju KŚT co środek trwały, który był przedmiotem szkody. Jeżeli odszkodowanie zostało wydane w części na ww. cele, wówczas ze zwolnienia korzysta tylko ta część (pozostała kwota będzie przychodem z działalności gospodarczej podatnika). Drugim warunkiem jest wydatkowanie środków w określonym terminie, tj. w danym lub bezpośrednio po nim następującym roku podatkowym.

Zgodnie z uzasadnieniem do rządowego projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym (druk nr 2862), brak konieczności odprowadzania podatku dochodowego od dochodu stanowiącego równowartość otrzymanego odszkodowania wpłynie na poprawę płynności finansowej poszkodowanego podatnika i ułatwi sfinansowanie przez takiego podatnika wydatków mających na celu przywrócenie uszkodzonego środka trwałego do stanu jego używalności bądź wydatków na zakup środka trwałego który mógłby zastąpić uszkodzony (zniszczony) środek trwały.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Spółki wchodzące w skład PGK, dla potrzeb prowadzonej działalności, wykorzystują środki trwałe, inne niż samochody osobowe, które są objęte ubezpieczeniem od szkód (w zakresie określonym polisą).

W przypadku powstania szkody w takim środku trwałym, ubezpieczyciel wypłaca danej spółce odszkodowanie.

Wątpliwości Wnioskodawcy budzi kwestia ustalenia, czy Spółka jest uprawniona do rezygnacji ze stosowania regulacji art. 17 ust. 1 pkt 54a updop oraz czy to w gestii podatnika jest uznanie danego odszkodowania za wolny od podatku bądź opodatkowany.

Jak z powyższego wynika przedmiotem wątpliwości Wnioskodawcy jest zastosowanie obowiązującego od dnia 1 stycznia 2019 r. przepisu art. 17 ust. 1 pkt 54a updop, co oznacza, że ocenie Organu podlega tylko sytuacja opisana we wniosku w pkt 2 stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego.

Jak wynika z treści wniosku przepis art. 17 ust. 10a updop został powołany przez Wnioskodawcę jedynie tytułem wzmocnienia własnego stanowiska w zakresie rozumienia przepisu art. 17 ust. 1 pkt 54a updop. Dodatkowo należy zauważyć, że jego treść nie budzi problemów interpretacyjnych, które są przedmiotem zapytania Wnioskodawcy, bowiem w sytuacji ponoszenia wydatków na ŚT (w tym poprzez odpisy amortyzacyjne) przed uzyskaniem odszkodowania podatnik posiada już wiedzę, czy wydatki te zaliczył czy nie zaliczył do kosztów uzyskania przychodów. W tej sytuacji nie ma wyboru co do zastosowania zwolnienia w odniesieniu do otrzymanego odszkodowania - jeżeli wydatki nie były zaliczone do kosztów odszkodowanie podlega zwolnieniu. Ewentualny wybór mógłby dotyczyć zaliczenia bądź nie, wydatków na ŚT (odpisów amortyzacyjnych) do kosztów przed otrzymaniem odszkodowania. Kwestia ta nie była jednak przedmiotem wątpliwości Wnioskodawcy.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą bowiem możliwości wyboru zwolnienia od podatku odszkodowania za szkody w ŚT w sytuacji, gdy wydatki na jego remont lub zakup nowego ŚT zostaną poniesione po dacie otrzymania odszkodowania w tym samym roku albo roku po nim następującym.

Należy podkreślić, że przedmiotowe zwolnienie obejmuje odszkodowanie za szkody w środkach trwałych powstałe po dniu 31 grudnia 2018 r., co wynika z art. 39 pkt 1 ustawy z dnia 9 listopada 2018 r. (ww. ustawy nowelizującej).

Odnosząc powyższe uregulowania prawne do przedstawionego we wniosku opisu sprawy, należy stwierdzić, że otrzymane odszkodowania za szkody na środkach trwałych, przy jednoczesnym niedopełnieniu przesłanek co do sposobu i terminu wydatkowania tych środków, będzie obligować podatnika do rozpoznania przychodu podatkowego.

Wolą ustawodawcy było bowiem zwolnienie z opodatkowania, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 5a updop, otrzymanego odszkodowania za szkody na środkach trwałych, przy jednoczesnym spełnieniu zawartych w ww. przepisach przesłanek co do sposobu i terminu wydatkowania tych środków.

Literalne brzmienie art. 17 ust. 1 pkt 54a updop nie pozostawia wątpliwości, że odszkodowanie za szkody w środku trwałym jest wolne od podatku, jeżeli zaistnieją warunki określone wprost w tym przepisie, tj. rzeczywiste wydatkowanie uzyskanego odszkodowania na wskazane cele: remont, zakup bądź wytworzenie środka trwałego oraz określony przedział czasu na wydatkowanie: w roku podatkowym lub w roku bezpośrednio po nim następującym. Z takiej konstrukcji przepisu wynika, że tylko niespełnienie jednego z tych warunków oznacza obowiązek opodatkowania uzyskanego odszkodowania z tytułu szkody w środkach trwałych. Gdyby ustawodawca dopuszczał możliwość wyboru, tj. skorzystania lub nieskorzystania ze zwolnienia, dałby temu wyraźny wyraz w treści ustawy, poprzez posłużenie się stwierdzeniem: wolne od podatku mogą być w miejsce stwierdzenia: wolne od podatku są.

Potwierdzenie obligatoryjności zwolnień, o których mowa w art. 17 ust. 1 znajduje się w orzecznictwie sądowo-administracyjnym, przykładowo w wyrokach: WSA w Warszawie z dnia 10 listopada 2010 r., sygn. akt III SA/Wa 1546/10 (w którym czytamy: W ocenie Sądu stanowisko Ministra Finansów jest uzasadnione treścią przepisu art. 17 u.p.d.o.p., który w ustępie 1 brzmi: wolne od podatku są, a więc wyrażonym w imperatywie przyznającym zwolnienie bezdyskusyjnie, obligatoryjnie (...); NSA z dnia 5 grudnia 2012 r. sygn. akt II FSK 805/11.

W związku z powyższym nieprawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że Spółka jest uprawniona do rezygnacji ze stosowania regulacji art. 17 ust. 1 pkt 54a updop oraz że to w gestii podatnika jest uznanie danego odszkodowania za wolne od podatku bądź opodatkowane. Podatnik nie ma wyboru czy skorzysta, czy też nie skorzysta ze zwolnienia przedmiotowego, jeżeli spełni warunki wskazane przez ustawodawcę.

Stanowisko Wnioskodawcy należy zatem uznać za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny/zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywać się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz.U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Stanowisko

nieprawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej