Temat interpretacji
Konsekwencje podatkowe zawarcia transakcji CDS.
Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b
§ 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z
2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej
stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia
22 maja 2018 r. (data wpływu 19 czerwca 2018 r.) o wydanie
interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku
dochodowego od osób prawnych w zakresie konsekwencji podatkowych
zawarcia transakcji CDS jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 19 czerwca 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie konsekwencji podatkowych zawarcia transakcji CDS.
We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.
Wnioskodawca jest spółką
prawa handlowego z siedzibą w Polsce, gdzie podlega opodatkowaniu od
całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania (dalej:
Wnioskodawca lub Spółka).
W ramach swojej podstawowej działalności
gospodarczej Wnioskodawca udziela pożyczek osobom fizycznym
nieprowadzącym działalności gospodarczej, na zasadach określonych w
ustawie o kredycie konsumenckim.
Działalność pożyczkowa łączy się z dużym ryzykiem nieotrzymania spłaty pożyczki lub też otrzymania spłaty z poważnym opóźnieniem. Jeżeli klient Spółki opóźnia się ze spłatą, Spółka podejmuje działania, które mają na celu odzyskanie należnych jej wierzytelności. Często okazuje się jednak, że mimo podejmowania prób odzyskania należności, dłużnicy w dalszym ciągu nie spłacają pożyczek. W efekcie, Spółka może utracić nie tylko przychody (np. w postaci odsetek lub prowizji), ale także kwoty pożyczek, które wypłaciła wcześniej pożyczkobiorcom w ramach umów pożyczek.
Uwzględniając powyższe, Spółka zabezpiecza się przed tego rodzaju ryzykiem zawierając transakcje kredytowych instrumentów pochodnych typu swap ryzyka kredytowego (ang. Credit Default Swap, dalej: CDS) z podmiotem (spółką zagraniczną), który specjalizuje się w przejmowaniu ryzyka niewypłacalności dłużników (dalej: Partner). Skutkiem zawarcia transakcji CDS jest przejęcie przez Partnera ryzyka niespłacalności pożyczek udzielonych przez Spółkę, w zamian za ustalone wynagrodzenie (dalej: Stałe Wynagrodzenie).
Zawarcie transakcji CDS każdorazowo jest potwierdzone przez strony w pisemnym dokumencie - potwierdzeniu transakcji kredytowego instrumentu pochodnego (dalej: Potwierdzenie CDS), określającym w szczególności warunki transakcji takie jak: data zawarcia transakcji, datę rozpoczęcia transakcji, data zakończenia transakcji, kwota Stałego Wynagrodzenia, datę płatności Stałego Wynagrodzenia, warunki rozliczenia transakcji CDS pomiędzy stronami w tym: sposób ustalenia Zmiennego Wynagrodzenia oraz datę rozliczenia transakcji CDS.
Zgodnie z brzmieniem Potwierdzenia CDS, Partner, jest zobowiązany w ramach rozliczenia transakcji CDS do wykupu w ramach transakcji CDS, wierzytelności pożyczkowych przysługujących Wnioskodawcy, spełniających określone warunki opisane w Potwierdzeniu CDS. Okoliczności (dalej: Zdarzenie Kredytowe), opisane w Potwierdzeniu CDS, prowadzące do zrealizowania się zobowiązania Partnera, o którym mowa powyżej, to przykładowo: brak spłaty zadłużenia klienta z tytułu pożyczki w ciągu określonego w Potwierdzeniu CDS czasu liczonego od terminu wymagalności spłaty pożyczki.
W ramach rozliczenia transakcji CDS Wnioskodawca w zamian za określoną płatność (dalej: Zmienne Wynagrodzenie) dokonuje przelewu (cesji) na rzecz Partnera wierzytelności pożyczkowych, w stosunku do których wystąpiło Zdarzenie Kredytowe, a które podlegały transakcji CDS.
Transakcja CDS dotyczy kwoty nominalnej (kapitał) pożyczek, jak również pozostałych opłat związanych z pożyczką (np. opłaty za udzielenie pożyczki, odsetek dla zadłużenia przeterminowanego lub innych opłat).
Wnioskodawca, zobowiązany jest do zapłaty na rzecz drugiej strony transakcji, tj. Partnera, Stałego Wynagrodzenia. Wysokość Stałego Wynagrodzenia kalkulowana jest m.in. w oparciu o poziom ryzyka braku spłaty pożyczek objętych transakcją CDS. Wydatki na wynagrodzenie poniesione oraz właściwie udokumentowane nie są zawracane Spółce w żadnej formie.
Korzyścią dla strony wchodzącej w transakcję CDS jest zabezpieczenie się przed ryzykiem braku spłaty udzielonych pożyczek poprzez jego przeniesienie do zewnętrznego, wyspecjalizowanego podmiotu. Zawarcie transakcji CDS daje większą pewność i stabilność prowadzenia przez Spółkę działalności w zakresie udzielania pożyczek, a w konsekwencji osiąganie przychodów z tytułu przykładowo opłaty za udzielenie pożyczki, odsetek dla zadłużenia przeterminowanego lub innych opłat należnych z tytułu udzielonych pożyczek.
Partner nie jest podmiotem powiązanym ze Spółką w rozumieniu art. 11 ustawy o CIT ani podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju wymienionym w przepisach wydanych na podstawie art. 9a ust. 6 ustawy o CIT.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.
Czy Stałe Wynagrodzenie płacone w związku z transakcjami CDS na rzecz Partnera stanowi koszt uzyskania przychodów Wnioskodawcy inny niż bezpośrednio związany z przychodami, potrącalny w dacie jego poniesienia tj. w dniu, na który zostanie zaksięgowany w księgach rachunkowych Spółki, stosownie do art. 15 ust. 4d oraz ust. 4e ustawy o CIT?
Zdaniem Wnioskodawcy.
Ad. 1)
Wnioskodawca uważa, że Stałe Wynagrodzenie płacone w związku z transakcją CDS na rzecz Partnera, stanowi koszt uzyskania przychodów Wnioskodawcy inny niż bezpośrednio związany z przychodami, potrącalny w dacie jego poniesienia, tj. w dniu, na który koszt zostanie zaksięgowany w księgach rachunkowych Spółki, stosownie do art. 15 ust. 4d oraz ust. 4e ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1036, z późn. zm.; dalej: ustawa o CIT).
Ad. 2)
W opinii Wnioskodawcy Zmienne Wynagrodzenie należne mu z tytułu rozliczenia transakcji CDS stanowi przychód podatkowy w momencie rozliczenia transakcji CDS.
Ad. 3)
Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku zbycia wierzytelności z tytułu udzielonych pożyczek w ramach rozliczenia transakcji CDS Wnioskodawca jest uprawniony do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty kapitału pożyczki do wysokości Zmiennego Wynagrodzenia, które przypada proporcjonalnie na zbywaną kwotę kapitału pożyczki.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy
Ad. 1)
Na wstępie, Wnioskodawca zaznacza, iż uwzględniając, że Partner nie jest podmiotem powiązanym ze Spółką w rozumieniu art. 11 ustawy o CIT ani podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju wymienionym w przepisach wydanych na podstawie art. 9a ust. 6 ustawy o CIT. Tym samym do stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę nie ma zastosowania wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów, o którym mowa w art. 15e ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT.
Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.
Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.
Ustawowa definicja kosztów uzyskania przychodów oznacza, że wydatki ponoszone przez podatnika, z wyłączeniem wydatków wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, stanowią koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami z danego źródła przychodów, bądź służą zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów.
W kontekście wskazanego wyżej przepisu można więc uznać, że Stałe Wynagrodzenie płacone w ramach transakcji CDS ma na celu zabezpieczenie źródła przychodów Spółki, którym jest udzielanie pożyczek i uzyskiwanie z tego tytułu przychodów w postaci m.in. należnych odsetek, prowizji oraz innych opłat. Niespłacanie przez klientów pożyczek w terminie wiąże się z ograniczeniem środków pieniężnych, które Spółka może wykorzystać w celu udzielenia nowych pożyczek i uzyskania przychodów z tytułu udzielenia takich nowych pożyczek. Ponadto, niespłacenie pożyczek w terminie przez klientów generuje po stronie Spółki dodatkowe koszty związane z próbami odzyskania środków pieniężnych.
Zawarcie przez Spółkę transakcji CDS i poniesienie związanych z tym kosztów jest więc uzasadnionym dążeniem Spółki do zminimalizowania ryzyka niespłacenia pożyczki przez klienta, co wiąże się ze stratami dla Spółki i z możliwością utraty płynności finansowej. W przypadku braku zawartej transakcji CDS Spółka mogłaby nie otrzymać należnych kwot nominalnych pożyczek oraz m.in. odsetek, prowizji, lub innych opłat od udzielonej pożyczki, co w krótkim okresie mogłoby doprowadzić do utraty płynności finansowej, a co za tym idzie, konieczności zaprzestania działalności gospodarczej, jaką jest udzielanie przez Spółkę pożyczek. Dzięki zawieranym transakcjom CDS w ramach realizacji transakcji i wykupu wierzytelności pożyczkowych przez Partnera efektywnie Spółka otrzymuje od Partnera spłatę pełnej wartości udzielonych pożyczek objętych transakcją CDS i związanych z nimi należności. Wobec powyższego wymienione warunki uznania Stałego Wynagrodzenia płaconego przez Spółkę w ramach transakcji CDS za koszt uzyskania przychodów można uznać za spełnione.
Potraktowanie Stałego Wynagrodzenia płaconego Partnerowi w ramach transakcji CDS jako kosztu uzyskania przychodu znajduje potwierdzenie w indywidualnych interpretacjach wydawanych przez organy podatkowe, przykładowo:
- interpretacji Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 23 marca 2018 r., sygn. 0114- KDIP2-3.4010.37.2018.2.KK,
- interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 23 marca 2018 r., sygn. 0114- KDIP2-3.4010.38.2018.2.KK,
- interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 17 października 2017 r, sygn. 0114- KDIP2-3.4010.244.2017.1 PS,
- interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 13 maja 2017 r. sygn. 0114- KDIP2-3.4010.9.2017.1.MS,
- interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 26 października 2016 r., sygn. 1462-IPPB3.4510.907.2016.2.AG,
- interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 23 marca 2016 r., sygn. IPPB3/4510-78/16-2/AG.
Wnioskodawca uważa jednocześnie, że Stałe Wynagrodzenie płacone przez niego w związku z transakcją CDS, stanowi koszt uzyskania przychodu Wnioskodawcy inny niż bezpośrednio związany z przychodami, potrącalny w dacie jego poniesienia tj. w dniu, na który koszt został zaksięgowany w księgach rachunkowych Spółki, stosownie do art. 15 ust. 4d oraz ust. 4e ustawy o CIT.
Zgodnie z art. 15 ust. 4d ustawy o CIT koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.
Ponadto zgodnie z art. 15 ust. 4e za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodu uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.
Spółka podkreśla, iż zgodnie z utrwaloną linią interpretacyjną, poniesione koszty mogą pozostawać w bezpośrednim lub pośrednim związku z przychodami. Stałe Wynagrodzenie płacone w ramach transakcji CDS stanowi koszt pośrednio związany z przychodami, jest to bowiem koszt powiązany z zabezpieczeniem źródła przychodów Spółki w postaci zabezpieczenia się przed stratami i utratą płynności w związku z niespłaceniem pożyczek przez klientów. W związku z tym, na podstawie art. 15 ust. 4e ustawy o CIT koszt ten powinien być rozpoznany przez Spółkę w dniu, na który koszt ten zostanie ujęty w księgach rachunkowych Spółki, w innej pozycji niż jako rezerwa albo bierne rozliczenie międzyokresowe kosztów.
Opinia, iż wynagrodzenie płacone w związku z umową instrumentu pochodnego, jest kosztem innym niż bezpośrednio związany z przychodami została potwierdzona przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z dnia 12 grudnia 2012 r., sygn. II FSK 849/11 oraz z dnia 1 lutego 2011 r., sygn. II FSK 1725/09. Potwierdzają to również następujące interpretacje podatkowe:
- interpretacja Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 23 marca 2018 r., sygn. 0114-KDIP2-3.4010.37.2018.2.KK,
- interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 23 marca 2018 r., sygn. 0114-KDIP2-3.4010.38.2018.2.KK,
- interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 17 października 2017 r, sygn. 0114-KDIP2-3.4010.244.2017.1 .PS,
- interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 26 października 2016 r., sygn. 1462-IPPB3.4510.907.2016.2.AG,
- interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 23 marca 2016 r., sygn. IPPB3/4510-78/16-2/AG.
Zdaniem Spółki w świetle przepisów ustawy o CIT, transakcja CDS jest pochodnym instrumentem finansowym w rozumieniu art. 4a pkt 22 ustawy o CIT. W myśl art. 4a pkt 22 ustawy o CIT ilekroć w ustawie jest mowa o pochodnych instrumentach finansowych, oznacza to instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t.j. Dz.U. 2017 poz. 1768, dalej: ustawa OIF), z wyłączeniem tytułów uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania oraz instrumentów rynku pieniężnego.
Z kolei, zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy OIF, instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy OIF są m in. instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego. Oznacza to, że do instrumentów finansowych zaliczone zostały wszystkie rodzaje instrumentów pochodnych dotyczących przenoszenia ryzyka kredytowego, niezależnie od ich konstrukcji prawnej lub dopuszczenia do obrotu na rynku regulowanym. Grupa ta obejmuje wszystkie prawa pochodne, które mają na celu zabezpieczenie ryzyka kredytowego. Należy więc uznać, że również transakcja CDS stanowi pochodny instrument finansowy w rozumieniu art. 4a pkt 22 ustawy o CIT.
Transakcja CDS jest pochodnym instrumentem finansowym, który polega na powstaniu wzajemnych zobowiązań stron takiej transakcji, jedna strona zobowiązuje się do wypłaty z góry ustalonej kwoty (Stałe Wynagrodzenie), a druga strona do wypłaty kwoty odpowiadającej wartości niespłaconych pożyczek objętych transakcją CDS (Zmienne Wynagrodzenie). W przypadku transakcji CDS żadna ze stron nie ponosi więc wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 8b ustawy o CIT.
Zgodnie z tym przepisem nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych - do czasu realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo rezygnacji z realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo ich odpłatnego zbycia - o ile wydatki te, stosownie do art. 16g ust. 3 i 4, nie powiększają wartości początkowej środka trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Specyfika transakcji swap (w tym swap ryzyka kredytowego - CDS) polega na tym, iż w kontraktach tych nie występują wydatki na nabycie instrumentu pochodnego. Przedmiotem umowy CDS jest wymiana określonych płatności, a w przypadku kontraktów rzeczywistych rozliczenie transakcji CDS wiąże się z fizycznym dostarczeniem instrumentu bazowego (np. przelewem wierzytelności). Wartość kontraktu swap oraz przede wszystkim wartość świadczeń stron takiej umowy jest uzależniona od zmiany wartości określonego instrumentu bazowego (w przypadku transakcji CDS są to wierzytelności pożyczkowe). Ekonomicznym celem kontraktu swap jest zamiana pomiędzy stronami umowy ustalonych świadczeń, które są efektem różnych ryzyk. Strony umowy swap przenoszą pomiędzy sobą ryzyka (np. ryzyko kredytowe). Instrumentami pierwotnymi (bazowymi) kontraktów swap mogą być dowolne zmienne, np. wierzytelności pożyczkowe. Strony kontraktu swap zawierają umowę, w celach zabezpieczających, tj. strona przyjmuje na siebie ryzyko, które jest dla niej akceptowalne oraz w zamian oddaje inne ryzyko.
Płacone przez Spółkę Stałe Wynagrodzenie w ramach transakcji CDS nie stanowi więc wynagrodzenia za zawarcie pochodnego instrumentu finansowego, lecz formę wyrażenia wartości ryzyka jakie Spółka jest w stanie zaakceptować. Spółka płaci na rzecz Partnera ustaloną kwotę Stałego Wynagrodzenia i w zamian za to uzyskuje pewność, że wysokość potencjalnych strat poniesionych przez Spółkę w związku z niespłaceniem pożyczek przez klientów będzie ograniczona do wysokości wypłaconego przez Spółkę wynagrodzenia. Partner za to przejmuje na siebie w pełni ryzyko związane z niespłaceniem pożyczek przez klientów, w ramach realizacji swoich zobowiązań wynikających z transakcji CDS, jest on bowiem zobowiązany do pokrycia pełnej wartości należnych Spółce pożyczek.
Powyższe stanowisko, zgodnie z którym Stałe Wynagrodzenie ponoszone w związku z transakcją CDS nie stanowi wydatku na nabycie instrumentu pochodnego, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 8b ustawy o CIT, zostało potwierdzone w następujących interpretacjach podatkowych. Tytułem przykładu należy wskazać chociażby interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 17 października 2017 r., sygn. 0114-KDIP2-3.4010.244.2017.1.PS, czy interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 26 października 2016 r., sygn. 1462-IPPB3.4510.907.2016.2.AG.
Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, transakcje CDS są zawierane w celu zabezpieczenia źródła przychodów, a wydatki związane z realizacją tych transakcji (Stałe Wynagrodzenie płacone przez Spółkę) nie stanowią wydatków na nabycie instrumentów pochodnych, a tym samym nie należą one do wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 8b ustawy o CIT. Oznacza to, iż Stałe Wynagrodzenie uiszczane przez Wnioskodawcę stanowi dla Spółki koszt uzyskania przychodów inny niż bezpośrednio związany z przychodami, potrącalny na zasadach ogólnych tj. w dacie jego poniesienia tj. w dniu, na który koszt został zaksięgowany w księgach rachunkowych Spółki, stosownie do art. 15 ust. 4d oraz ust. 4e ustawy o CIT.
Ad. 2)
Zgodnie z art. 12 ustawy o CIT, co do zasady, wszelkie otrzymane przez podatnika świadczenia stanowią przychody podlegające opodatkowaniu, z wyłączeniem przychodów enumeratywnie wymienionych w ust. 4 tego artykułu.
Stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy o CIT przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy, praw majątkowych lub odpłatnego świadczenia usług jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy, praw lub usług, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej.
Wedle art. 12 ust. 3 ustawy o CIT za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, a także przychody z zysków kapitałowych, z wyłączeniem przychodów o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.
Zgodnie z art. 12 ust. 3a ustawy o CIT za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3g oraz 3j-3m. dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień 1) wystawienia faktury albo 2) uregulowania należności.
Stosownie do art. 12 ust. 3f ustawy o CIT za datę powstania przychodu z tytułu realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych uważa się moment realizacji tych praw.
W ocenie Wnioskodawcy przez moment realizacji praw z pochodnych instrumentów finansowych należy rozumieć dzień rozliczenia transakcji CDS określony uprzednio w Potwierdzeniu CDS, bowiem wtedy dochodzi do zrealizowania się prawa Wnioskodawcy jako przenoszącego ryzyko do otrzymania płatności od Partnera w związku z wystąpieniem Zdarzenia Kredytowego i obowiązkiem wykupu wierzytelności przez Partnera.
Zdaniem Wnioskodawcy Zmienne Wynagrodzenie należne w związku z rozliczeniem transakcji CDS stanowi przychód podatkowy w wysokości określonej w umowie zawartej pomiędzy stronami transakcji CDS w dniu jej rozliczenia. Przychód z tytułu Zmiennego Wynagrodzenia powstaje w dniu rozliczenia transakcji CDS, kiedy to następuje zbycie wierzytelności na rzecz Partnera.
Przedstawiony powyżej pogląd w odniesieniu do zasad ustalenia przychodu z tytułu Zmiennego Wynagrodzenia otrzymywanego w związku z transakcją CDS został potwierdzony w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 3 sierpnia 2015 r., sygn. ITPB3/4510-246/15-5/KK oraz interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 4 listopada 2015 r., sygn. ITPB3/4510-431/15-2/MKo.
Ponadto, taki sposób rozpoznawania przychodu z tytułu zbycia wierzytelności w ramach realizacji innego pochodnego instrumentu finansowego jakim jest kontrakt opcyjny znajduje potwierdzenie w interpretacjach wydawanych przez organy podatkowe, przykładowo w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 28 września 2011 r., sygn. ILPB4/423-224/11-2/DS oraz interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 7 kwietnia 2015 r. sygn. IBPBI/2/4510-92/15/JD.
Ad. 3)
Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o CIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.
Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności, w tym w sposób określony w art. 12 ust. 1 pkt 7, z wyjątkiem wierzytelności lub jej części, które uprzednio zostały zarachowane jako przychód należny - do wysokości uprzednio zarachowanej jako przychód należny.
Natomiast art. 12 ust. 3 ustawy o CIT stanowi, że za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, a także przychody uzyskane z zysków kapitałowych, uważa się przychody uzyskane z zysków kapitałowych, z wyłączeniem przychodów, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.
Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o CIT, do przychodów nie zalicza się otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów), w tym również uregulowanych w naturze, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów). Na gruncie wyżej wyszczególnionych przepisów pożyczki są neutralne podatkowo, tj. nie jest kosztem uzyskania przychodów wartość udzielonej pożyczki (kapitał) i nie jest przychodem wartość zwróconego kapitału. Przychodem są odsetki (faktycznie otrzymane), a także inne opłaty i prowizje. W związku z tym, kapitał udzielonych przez Spółkę pożyczek, które w ramach rozliczenia transakcji CDS są przenoszone na rzecz Partnera, nie stanowił przychodu należnego na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy o CIT.
W konsekwencji, ewentualna strata poniesiona przez Spółkę w związku z przeniesieniem wierzytelności pożyczkowych na rzecz Partnera, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT nie stanowi dla Wnioskodawcy kosztu uzyskania przychodów. Wnioskodawca wskazuje, że przepisy ustawy o CIT nie wyłączają kwoty zbywanej wierzytelności jako kosztu podatkowego, wyłączają jedynie możliwość rozpoznania jako kosztu podatkowego straty z tytułu zbycia wierzytelności. Kosztem podatkowym jest zatem wartość nominalna zbywanych wierzytelności, która nie przekracza ceny za jaką zbywane są te wierzytelności.
Jednocześnie należy podkreślić, że koszt jaki Spółka poniosła na udzielenie pożyczki i wykreowanie tym samym wierzytelności, spełnia definicję kosztu uzyskania przychodów wskazaną w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, jako że pomiędzy jego poniesieniem a przychodami z cesji wierzytelności istnieje związek przyczynowo - skutkowy, o którym mowa w tym przepisie.
Należy też wskazać, że w przypadku rozliczenia transakcji CDS, Wnioskodawca dokona cesji wierzytelności na rzecz Partnera w zamian za Zmienne Wynagrodzenie. W konsekwencji wierzytelności zostaną przeniesione z majątku Wnioskodawcy i aktywa Wnioskodawcy ulegną pomniejszeniu. Zdaniem Wnioskodawcy takie uszczuplenie majątku w związku ze zbyciem wierzytelności stanowi jego koszt uzyskania przychodów.
Wnioskodawca w ramach rozliczenia transakcji CDS może przenieść na Partnera kapitał pożyczki, oraz wierzytelności z tytułu naliczonych, a nie zapłaconych przez klientów opłat (prowizje, odsetki, opłaty karne). Ustawa o CIT nie zawiera natomiast przepisu szczegółowo regulującego sposób ustalania kosztu podatkowego w sytuacji, gdy zbywana wierzytelność obejmuje różne składniki w tym kapitał pożyczki.
Zdaniem Spółki konieczne jest uwzględnienie w rachunku podatkowym zasad opodatkowania odrębnie dla każdego składnika wierzytelności. W związku z tym, w celu ustalenia kosztów uzyskania przychodów w przypadku rozliczenia transakcji CDS, Spółka powinna ustalić proporcję w jakiej pozostaje wartość nominalna każdego składnika wierzytelności (np. kapitał pożyczki, prowizje, odsetki, opłaty karne) w jej ogólnej kwocie i taką proporcją posłużyć się w celu wyliczenia kwoty Wynagrodzenia Zmiennego przypadającego na poszczególne elementy zbywanych wierzytelności. Koszt podatkowy stanowi wartość kapitału pożyczki do wysokości ceny przypadającej proporcjonalnie na kapitał pożyczki. Wartość nominalna pożyczki w części w jakiej przekracza wysokość ceny przypadającej proporcjonalnie na kapitał pożyczki (strata) nie stanowi dla Spółki kosztu podatkowego.
Stanowisko wskazujące na konieczność ustalenia proporcji w jakiej znajduje się cena wierzytelności do poszczególnych składników tej wierzytelności znajduje poparcie także w orzecznictwie. Przykładowo WSA w Gliwicach w wyroku z dnia 1 sierpnia 2011 r., sygn. I SA/GI 201/11 (orzeczenie prawomocne) uznał: Z kolei w każdym przypadku, gdy wierzytelność zbywana przez Bank na rzecz funduszu sekurytyzacyjnego będzie niejednorodna (tak jak wskazała we wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji prawa podatkowego, przedstawiając zdarzenie przyszłe, strona skarżąca), tzn. gdy w jej skład wchodzić będą oprócz kwoty niezapłaconego kredytu (pożyczki) także odsetki (w tym odsetki skapitalizowane), kwotę uzyskaną ze sprzedaży tej wierzytelności należy zaliczyć na poczet spłaty poszczególnych składników wierzytelności, według proporcji w jakiej pozostaje kwota uzyskana ze sprzedaży wierzytelności w skalkulowanej wartości nominalnej wierzytelności z podziałem wierzytelności na poszczególne elementy.
Stanowisko takie zostało potwierdzone także m in. w wyroku NSA z dnia 21 listopada 2012 r., sygn. II FSK 1509/11.
Podobne stanowisko zajmują również organy podatkowe w wydawanych interpretacjach:
- interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 23 marca 2016 r., sygn. IPPB3/4510-78/16-2/AG,
- interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 4 listopada 2015 r., sygn. ITPB3/4510-431/15-2/MKo,
- interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 24 sierpnia 2015 r., sygn. IPPB3/4510-471/15-2/JBB,
- interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z dnia 3 sierpnia 2015 r., sygn. ITPB3/4510-246/15-6/KK
- interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 12 grudnia 2012 r., sygn. IPPB3/423-705/12-2/MS,
- interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 10 marca 2011 r., sygn. IPPB3/423-859/10-2/JB,
- interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z dnia 28 września 2011 r., sygn. ILPB4/423-224/11-2/DS.
Podsumowując, Spółka stoi na stanowisku, iż w przypadku rozliczenia transakcji CDS, aby wyliczyć przychód z tytułu zbycia wierzytelności (Zmienne Wynagrodzenie) przypadający na kwotę zbywanego kapitału pożyczki należy najpierw skalkulować, w jakiej proporcji kapitał wierzytelności pozostaje do całkowitej wartości nominalnej wierzytelności pożyczkowej. W przypadku kapitału pożyczki, będącego elementem wierzytelności, Spółka uprawniona jest do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty niespłaconego kapitału do wysokości przychodu z cesji (Zmiennego Wynagrodzenia) alokowanego proporcjonalnie na kwotę zbywanego kapitału pożyczki.
Mając powyższe na uwadze Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie swojego stanowiska.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.
Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisanym zdarzeniem przyszłym) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:
- z zastosowaniem art. 119a;
- w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).
Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.
Stanowisko
prawidłowe
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej