Temat interpretacji

Czy ustanowienie zastawu rejestrowego na udziałach i zaciągnięcie zobowiązania wekslowego przez wspólnika Spółki na zabezpieczenie zaciągniętego przez Spółkę kredytu może być traktowane jak nieodpłatne otrzymanie świadczeń w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 04 sierpnia 2010r. (data wpływu do tut. Biura 10 sierpnia 2010r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych udzielonego Spółce nieodpłatnie przez podmiot powiązany zabezpieczenia kredytu jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 sierpnia 2010r. wpłynął do tut. Biura wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych udzielonego Spółce nieodpłatnie przez podmiot powiązany zabezpieczenia kredytu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Jedynym wspólnikiem Spółki jest Spółka A, która posiada całość udziałów Spółki. Spółka w dniu 28 kwietnia 2008r. zawarta umowę kredytu inwestycyjnego w walucie polskiej. Kredyt ten był przeznaczony na finansowanie nakładów inwestycyjnych netto ponoszonych na realizację prac związanych z budową hotelu i wyposażeniem o standardzie czterech gwiazdek oraz finansowanie kosztów finansowych w okresie realizacji przedsięwzięcia. Zgodnie z § 19 umowy kredytowej, spłata kredytu została zabezpieczona, między innymi, zastawem rejestrowym na udziałach Spółki A jak też każdego innego wspólnika w Spółce oraz poręczeniem wekslowym Spółki A obowiązującym do 31 grudnia 2010 roku (dwa pełne lata działalności operacyjnej Spółki), jednak nie krócej niż do osiągnięcia przez Spółkę minimalnych parametrów finansowych (przychód, dochód, poziom obłożenia, itp.) określonych w biznes planie, przedłożonym kredytodawcy na etapie uzyskiwania decyzji kredytowej.

Należy zaznaczyć, że określone powyżej zabezpieczenie kredytu (zastaw rejestrowy na udziałach i poręczenie wekslowe) było jednym z wielu ustanowionych w umowie.

Pozostałe zabezpieczenia to:

1. weksel własny kredytobiorcy wraz z deklaracją wekslową,
2. hipoteka zwykła do kwoty 27.890.000,00 zł na nieruchomości stanowiącej własność kredytobiorcy,
3. hipoteka kaucyjna na zabezpieczenie spłaty odsetek i pozostałych należności kredytodawcy do kwoty 13.945.000,00 zł na nieruchomości stanowiącej własność kredytobiorcy,
4. zastaw rejestrowy na majątku ruchomym zakupionym w ramach realizowanego projektu za środki z kredytu inwestycyjnego,
5. przelew wierzytelności kredytobiorcy z kontraktu budowlanego na realizację budowy projektu,
6. przelew wierzytelności z umowy ubezpieczeniowej obiektu projektu w okresie eksploatacji projektu oraz ruchomości, o których mowa w pkt 4,
7. pełnomocnictwo do rachunku bieżącego kredytobiorcy,
8. klauzula potrącalności, zawarta w umowie kredytu (dotyczy operacji na koncie kredytobiorcy).

Zgodne z umową kredytową wysokość kredytu wynosiła 27.890.000,00 zł. Spółka z tytułu udzielonego przez Spółkę A zabezpieczenia nie poniosła żadnych kosztów.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy ustanowienie zastawu rejestrowego na udziałach i zaciągnięcie zobowiązania wekslowego przez wspólnika Spółki na zabezpieczenie zaciągniętego przez Spółkę kredytu może być traktowane jak nieodpłatne otrzymanie świadczeń w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...

Zdaniem Spółki, o ile w celu otrzymania przez Spółkę kredytu bankowego, Spółka musiała skorzystać z poręczenia: ustanowienia zastawu rejestrowego na udziałach i wekslowego wspólnika, to poręczenie to stawia wspólnika (Spółkę A) w roli solidarnego dłużnika wraz ze Spółką wobec banku. Można wywieść, że prawa do udziałów oraz prawo do egzekucji z majątku poręczającego (a więc prawo do pieniędzy) otrzymał bank. Bank jest wierzycielem, a Spółka, która pobrała kredyt dłużnikiem. Poręczyciel jest razem z dłużnikiem - dłużnikiem solidarnym, do wysokości udzielonego poręczenia. Dłużnik jakim jest Spółka uzyskał kredyt, który musi spłacić bądź w przypadku zwłoki w jego spłacie, musi go spłacić poręczyciel - wspólnik. Poprzez fakt, że umowa poręczenia zawarta została pomiędzy bankiem, a wspólnikiem Spółki, który poręczył za działania lub zaniechanie dłużnika (Spółki), jest obojętna dla przychodów dłużnika (Spółki).

Należy stwierdzić, że skutki umowy poręczenia pomiędzy bankiem, a Spółką A nie mogą być rozpatrywane w Spółce jako przychód, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przychód ten traktuje o przychodzie w postaci praw dla Spółki, który w opisanym stanie faktycznym nie występuje. Przychód praw nastąpił na rzecz kredytującego banku, a nie na rzecz Spółki. Koszty z tytułu umowy poręczenia poniósł poręczający kredyt bankowy (Spółka A), a Spółka poniosła koszty zawarcia umowy kredytu bankowego.

Podsumowując poręczenie kredytu, który był też zabezpieczony na majątku Spółki, przez wspólnika (Spółkę A) nie może być rozpatrywane w Spółce w aspekcie działania art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Ustawa z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) nie zawiera definicji przychodu, wskazując poprzez przykładowe wyliczenie zawarte w art. 12 ust. 1 - 3 kategorie przychodów podlegających opodatkowaniu, oraz przysporzenia majątkowe wyłączone z opodatkowania, których zamknięty katalog zawiera art. 12 ust. 4.

Zgodnie z treścią art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, do przychodów podatkowych zalicza się m.in. wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.

W związku z tym, że ustawodawca nie sprecyzował, co należy rozumieć pod pojęciem świadczenie nieodpłatne, pomocne jest odwołanie się w tym zakresie do orzecznictwa sądowego. W orzecznictwie ugruntował się pogląd, iż pojęcie nieodpłatnego świadczenia na gruncie przepisów prawa podatkowego ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym, w tym, części dotyczącej stosunków zobowiązaniowych. W jego zakres wchodzą bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub też te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Taką definicję nieodpłatnego świadczenia przyjął Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z dnia 18 listopada 2002r. sygn. akt FPS 9/02 i podtrzymał ją w następnej uchwale z dnia 16 października 2006r. sygn. akt II FPS 1/06.

Tym samym pojęcie przysporzenia majątkowego, jako konstytuujące nieodpłatne świadczenie, musi być powiązane z uzyskaniem przez podatnika korzyści niezwiązanej z poniesionymi przez niego wydatkami, kosztami, w tym także polegającej na zaoszczędzeniu wydatków w związku ze zwolnieniem z obowiązku uiszczenia określonego wynagrodzenia (np. z tytułu odsetek, prowizji, opłat itp.).

Podstawową przesłanką otrzymania nieodpłatnego świadczenia jest brak zobowiązania przez otrzymującego świadczenie do jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego.

W kontekście zdefiniowanego powyżej pojęcia nieodpłatnego świadczenia należy uznać, iż w przestawionym we wniosku stanie faktycznym, zaistniała sytuacja, w której dochodzi do nieodpłatnego świadczenia w zakresie zabezpieczenia wykonania zobowiązań przez poręczyciela, jakim jest podmiot powiązany.

Należy bowiem zauważyć, iż świadczeniodawca wyraził pozytywną wolę świadczenia, tj. w razie zaistnienia konieczności zobowiązał się do spłaty zobowiązania ciążącego na Spółce. Innymi słowy wyraził swoją gotowość do zaangażowania własnych aktywów w przyszłości. Taka gotowość posiada swoją wartość, o czym najlepiej świadczy fakt, iż istnieją instytucje finansowe, które świadczą odpłatnie usługi wywołujące skutki prawne o zbliżonym charakterze (np. udzielenia gwarancji bankowej, gwarancji ubezpieczeniowej). Skoro w praktyce obrotu gospodarczego uzyskanie określonego zabezpieczenia spłaty kredytu stanowi odpłatną usługę finansową instytucji finansowych, uzyskanie takiego poręczenia bez wynagrodzenia należy uznać za przychód po stronie otrzymującego. W przypadku opisanym przez Wnioskodawcę, podmiot powiązany udziałowiec Spółki - dokonujący poręczenia spłaty kredytu inwestycyjnego zaniechał bowiem pobrania wynagrodzenia za udzielone poręczenie, co stanowi konkretną korzyść finansową dla Spółki. Nie ma przy tym znaczenia zakres działalności prowadzonej przez podmiot udzielający gwarancji lub poręczenia.

Jednocześnie, za neutralnością podatkową uzyskania przez dłużnika nieodpłatnego poręczenia jego zobowiązań, nie przemawia okoliczność, że umowa poręczenia służy zabezpieczeniu interesów wierzyciela (banku), dając temu podmiotowi a nie dłużnikowi prawo żądania wykonania zobowiązania od poręczyciela na wypadek, gdyby dłużnik go nie wykonał. Wskazana cecha umowy poręczenia nie neguje omówionych powyżej skutków podatkowych, jakie ta czynność prawna wywołuje po stronie dłużnika.

Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, iż w przedmiotowym stanie faktycznym, niewątpliwie zaistniała sytuacja, w której Spółka otrzymała świadczenie w postaci zabezpieczenia zobowiązań wobec banki, a wartością takiego świadczenia będzie korzyść wynikająca z zaniechania pobrania wynagrodzenia za udzielone poręczenie. Wartość ta jednocześnie stanowić będzie dla Spółki przychód podatkowy z tytułu otrzymania nieodpłatnego świadczenia podlegający opodatkowaniu w myśl art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Stanowisko Wnioskodawcy jest zatem nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach