Temat interpretacji

Czy wyplata dywidendy rzeczowej w postaci samochodów osobowych wspólnikom stanowi dla Spółki przychód podatkowy z tytułu sprzedaży?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przedstawione we wniosku złożonym w dniu 13 czerwca 2011 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie powstania przychodu w związku z wypłatą dywidendy w formie niepieniężnej jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 czerwca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie powstania przychodu w związku z wypłatą dywidendy w formie niepieniężnej oraz podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego, w przypadku wydania samochodów osobowych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wspólnicy Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością mają zamiar podjąć uchwałę o wypłacie części dywidendy w formie dwóch samochodów osobowych oraz w formie pieniężnej. Wartość każdego z samochodów określona jest w wartości rynkowej określonej w uchwale o wypłacie dywidendy. Dywidenda wynosić będzie około 500 000,00 zł, z czego około 120 000,00 zł byłoby dywidendą rzeczową, a reszta byłaby wypłacona w formie pieniężnej w podziale na 3 udziałowców. Powyższe wydanie dotyczy dwóch samochodów osobowych. Jeden z samochodów został nabyty w dniu 16 sierpnia 2010 r., drugi natomiast w dniu 24 maja 2010 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy wyplata dywidendy rzeczowej w postaci samochodów osobowych wspólnikom stanowi dla Spółki przychód podatkowy z tytułu sprzedaży...

Niniejsza interpretacja indywidualna stanowi odpowiedź na pytanie nr 1.

Wniosek Spółki w zakresie pytań nr 2, 3 zostanie rozpatrzony odrębnymi rozstrzygnięciami.

Zdaniem Wnioskodawcy, kwestie związane z przychodem reguluje art. 12 w związku z art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Przepisy Kodeksu spółek handlowych nie zabraniają aby przedmiotem dywidendy były aktywa inne niż środki pieniężne. Wypłata dywidendy niepieniężnej ma taki sam charakter jak wypłata dywidendy pieniężnej. W wyniku jej wypłaty dochodzi do wypełnienia określonego obowiązku przez Spółkę na rzecz jej wspólników i nie ma tu miejsce żadne świadczenie ze strony wspólników na rzecz Spółki. Spółka realizuje swój obowiązek, wynikający z przepisów prawa.

Zgodnie z art. 535 § 5 Kodeksu cywilnego przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy, wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. W opisanym stanie faktycznym, zdaniem Wnioskodawcy, nie mamy do czynienia ze sprzedażą, gdyż wypłata dywidendy w formie rzeczowej jest świadczeniem jednostronnym, ponieważ skutkuje powstaniem przysporzenia majątkowego tylko po stronie otrzymującego dywidendę udziałowca. A zatem wypłata dywidendy jest zobowiązaniem jednostronnym wynikającym z umowy Spółki i uchwały Zgromadzenia Wspólników. W związku z tym skutki podatkowe takiej operacji powinny być identyczne, jak w przypadku wypłaty dywidendy pieniężnej.

Istotą dywidendy jest to, iż generuje ona dochód tylko i wyłącznie po stronie wspólników, ponieważ to wspólnicy uzyskują poprzez wypłatę dywidendy określone przysporzenie i prawo wprost reguluje kwestię opodatkowania dochodu z dywidendy po stronie wspólników (art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

W piśmiennictwie i orzecznictwie jednoznacznie przyjmuje się, że przychodem jest przysporzenie majątkowe o charakterze trwałym, które definitywnie powiększa aktywa osoby prawnej. W związku z czym Spółka, która wypłaca dywidendę w żadnym wypadku nie uzyskuje przychodu, gdyż brak jest tutaj jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego.

Opodatkowanie wypłaty dywidendy spowodowałoby podwójne opodatkowanie: raz z tytułu wypłaty przez Spółkę, drugi raz przez wspólników z tytułu dochodu z dywidendy.

Jak czytamy w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 7 kwietnia 2011 r., sygn. akt I SA/Po 98/11: Bez względu na to, czy dywidenda jest wypłacana w formie pieniężnej czy niepieniężnej nie można uznać, że po stronie spółki wypłacającej dywidendę powstaje jakiekolwiek przysporzenie. Wraz z momentem podjęcia uchwały o wypłacie dywidendy wspólnikowi przysługuje roszczenie o jej wypłatę, a na spółce ciąży zobowiązanie do jej wypłaty. Wypłata dywidendy bez względu na formę zawsze obciąża majątek Spółki. Spółka przekazuje bowiem część posiadanego majątku (zysku). Gdyby przyjąć wykładnię zaprezentowaną przez organ w interpretacji, doszłoby do wielokrotnego opodatkowania dochodu, u spółki wypłacającej opodatkowano wcześniej zysk podatkiem dochodowym od osób prawnych, następnie opodatkowanoby wypłacaną część zysku w postaci dywidendy, w końcu opodatkowuje się zgodnie z obowiązującymi przepisami dochód wspólnika z tytułu otrzymania dywidendy.

W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 23 lutego 2011 r sygn. akt I SA/Wr 1461/10 przedstawiony został następujący pogląd, cyt. Skarżąca Spółka zatem nie uzyska z tytułu wypłaty dywidendy rzeczowej jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego, który zgodnie z definicją przychodu, za taki mógłby być uznany. Trwały przyrost aktywów, który będzie stanowić przychód do opodatkowania, powstanie tylko i wyłącznie po stronie podmiotu otrzymującego swój udział w zysku Spółki.

Wnioskodawca zauważa, że również w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 25 marca 2011 r., sygn. akt I SA/Ke 120/10 stwierdzono, iż: (...) w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych interpretowanych w związku z przepisami Kodeksu spółek handlowych i ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, rację ma Spółka, że przekazanie dywidendy w formie niepieniężnej wspólnikom uprawnionym do dywidendy nie będzie rodzić po stronie Spółki obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych.

Potwierdzenie, iż wypłata dywidendy rzeczowej nie stanowi dla Spółki wypłacającej przychodu przedstawione jest również w niżej wymienionych wyrokach, a mianowicie:

• Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 3 marca 2011 r., sygn. akt I SA/Po 912/10,

• Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 stycznia 2009 r., sygn. akt III SA/Wa 1916/08,

• Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 3 marca 2011 r., sygn. akt I SA/Po 912/10,

• Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 kwietnia 2010 r., sygn. akt III SA/Wa 374/10,

• Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 3 grudnia 2010 r., sygn. akt I SA/Łd 935/10,

• Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 17 marca 2011 r., sygn. akt I SA/Po 102/11.

Mimo, iż powyższe orzeczenia nie stanowią źródeł powszechnie obowiązującego prawa podatkowego, to jednak wobec potrzeby jednolitej wykładni prawa podatkowego, zdaniem Wnioskodawcy, powinny być brane pod uwagę przez organy skarbowe w procesie stosowania prawa, również przy wydawaniu indywidualnych interpretacji prawa podatkowego w związku z zasadą budzenia zaufania podatnika do organów podatkowych.

Podsumowując Wnioskodawca stwierdza, że dywidenda rzeczowa jest dopuszczonym prawem i równoprawnym z dywidendą w formie pieniężnej sposobem podziału zysku pomiędzy udziałowców. Nie wiąże się ona z dokonaniem przez udziałowców jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego. Skoro przepisy ustawy nie zawierają uregulowań szczególnych określających zasady wypłaty dywidendy rzeczowej, to skutki podatkowe takiej transakcji powinny być identyczne, jak w przypadku dywidendy pieniężnej. A zatem brak jest przesłanki do powstania przychodu po stronie Spółki z tytułu wypłaty dywidendy rzeczowej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.), nie zawiera definicji przychodu podatkowego. Ustawodawca ograniczył się w tym zakresie do wskazania w art. 12 ust. 1 przykładowych przysporzeń, zaliczanych do tej kategorii. Zgodnie z ww. przepisem, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań (art. 12 ust. 1 pkt 1 - 3 powołanej ustawy). Na podstawie art. 12 ust. 1 ww. ustawy można stwierdzić, że co do zasady przychodem jest każda wartość wchodząca do majątku podatnika, powiększająca jego aktywa, mająca definitywny charakter, którą może on rozporządzać jak własną.

Jednym z przepisów o charakterze szczególnym w stosunku do art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest art. 14 tej ustawy, stanowiący w przepisie ust. 1, iż przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, z zastrzeżeniem ust. 4 i 5, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie - jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej.

Użyte przez ustawodawcę pojęcie odpłatnego zbycia obejmuje zarówno klasyczną sprzedaż, czyli zobowiązanie się zbywcy do przeniesienia na nabywcę prawa własności rzeczy lub prawa majątkowego w zamian za zobowiązanie się nabywcy do zapłaty ceny ustalonej przez strony w umowie, jak i czynności prawne o podobnym charakterze (zamiana, inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych). W szczególności, posługując się terminem wartość wyrażona w cenie, przepisy nie przesądzają o dopuszczalnej formie zapłaty tej należności. Może ona nastąpić zarówno w pieniądzu, jak i w innej postaci, np. w formie zwolnienia zbywającego z ciążących na nim zobowiązań wobec nabywcy lub przeniesienia na niego prawa własności rzeczy. Każde z wymienionych rozwiązań będzie prowadziło do uiszczenia ceny zbywanej rzeczy lub prawa majątkowego.

W przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca wskazuje, iż wspólnicy Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zamierzają podjąć uchwałę o wypłacie części dywidendy w formie niepieniężnej, tj. dwóch samochodów, oraz w formie pieniężnej.

Prawo do dywidendy i sposób jego realizacji zostały unormowane ustawą z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.).

Zgodnie z art. 191 § 1 tej ustawy, wspólnik ma prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonym do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników, z uwzględnieniem przepisu art. 195 § 1. Na mocy art. 193 § 1 Kodeksu spółek handlowych, uprawnionymi do dywidendy za dany rok obrotowy są co do zasady wspólnicy, którym udziały przysługiwały w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku. Niemniej jednak, umowa spółki może upoważniać zgromadzenie wspólników do określenia dnia, według którego ustala się listę wspólników uprawnionych do dywidendy za dany rok obrotowy (dzień dywidendy). Dzień dywidendy wyznacza się w ciągu dwóch miesięcy od dnia powzięcia uchwały, o której mowa w art. 191 § 1 (art. 193 § 2 - 3 ww. ustawy).

Jak wynika z powołanych unormowań, dywidenda jest dochodem z udziału w zyskach osoby prawnej, należnym wspólnikom spółki. Realizacja prawa do dywidendy w konkretnym roku zależna jest od tego, czy uchwałą walnego zgromadzenia wspólników zysk zostanie przeznaczony do podziału. Pozyskanie przez spółkę kapitałową środków na wypłatę dywidendy ma bezpośredni związek z wypracowaniem przez nią czystego zysku, podlegającego podziałowi. Wypłacając dywidendę spółka realizuje skonkretyzowane prawo wspólnika do udziału w zysku, kosztem wypracowanego przez nią dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Należy przy tym zauważyć, że wypłata dywidendy w formie pieniężnej i niepieniężnej ma odrębny charakter, w szczególności prowadzi do odrębnych zmian w majątku spółki kapitałowej.

Dywidenda w formie pieniężnej obejmuje bowiem środki pieniężne w określonej wartości nominalnej. Środki pieniężne przeznaczone na wypłatę dywidendy zostały uprzednio odpowiednio ujęte (jako przychody albo przysporzenia niestanowiące przychodu) w tej samej wartości nominalnej dla celów rozliczeń podatkowych spółki jako wartości wchodzące do jej majątku.

Dywidenda w formie niepieniężnej tj. w formie przeniesienia własności środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych lub udziałów i papierów wartościowych obejmuje składniki majątku, których wartość odpowiada ustalonej wartości dywidendy, ale których wejście do majątku spółki (poprzez nabycie, objęcie albo wytworzenie) wiązało się z poniesieniem kosztu, który nie musi odpowiadać wartości rynkowej tych składników na dzień przekazania ich udziałowcowi.

Gdyby zatem Spółka zdecydowała się najpierw dokonać zbycia tych składników majątkowych, a następnie przekazać uzyskane z tej transakcji środki pieniężne na wypłatę dywidendy, uzyskałaby przychód ze zbycia tych składników, prawo do ujęcia jako koszty uzyskania przychodów ze zbycia nierozliczonych podatkowo kosztów ich nabycia, objęcia albo wytworzenia oraz poniosła niestanowiący kosztu podatkowego wydatek na zapłatę dywidendy. W konsekwencji, Spółka osiągnęłaby dochód albo poniosła stratę na transakcji zbycia składników majątku.

Oceniając charakter wypłaty dywidendy niepieniężnej, należy zauważyć, że także w tym przypadku Spółka niejako decyduje się na zbycie składników majątku na rzecz udziałowca w zamian za cenę odpowiadającą wartości dywidendy. Wobec powyższego, uzasadnionym jest rozpoznanie w takiej sytuacji po stronie Spółki przychodu ze zbycia rzeczy lub prawa majątkowego, o którym mowa w art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przychodem tym będzie wartość dywidendy. Jednocześnie, w związku z odpłatnym zbyciem składników majątkowych Spółka będzie mogła rozliczyć nieuwzględnione dotąd w jej rozliczeniach podatkowych koszty ich nabycia, objęcia, wytworzenia (art. 15 ust. 1, art. 16 ust. 1 pkt 1, art. 16 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy).

A zatem, co do zasady, spółka kapitałowa wypłacająca dywidendę na rzecz wspólnika, nie uzyskuje przychodów. W szczególności, ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera przepisu, który dotyczyłby bezpośrednio takiej sytuacji. Niemniej jednak, w przypadku, gdy dywidenda ma formę niepieniężną, transakcja dokonywana pomiędzy spółką a udziałowcem odpowiada odpłatnemu zbyciu rzeczy lub praw majątkowych - jest zatem objęta zakresem zastosowania art. 14 ust. 1 tej ustawy.

Wobec powyższego, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym wbrew twierdzeniom Wnioskodawcy przeniesienie na rzecz udziałowców środków trwałych w postaci samochodów, w ramach dywidendy, skutkuje powstaniem po stronie Wnioskodawcy przychodu z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, o którym mowa w art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Ponadto należy wskazać, iż powołane w treści wniosku orzeczenia sądu nie mogą wpłynąć na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii. Nie negując tych orzeczeń, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa należy stwierdzić, iż nie stanowią one źródła prawa i nie są wiążące dla tutejszego Organu.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi