Temat interpretacji

Podatek dochodowy od osób prawnych w zakresie przychodów.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wspólnoty Mieszkaniowej przedstawione we wniosku z 26 stycznia 2015 r. (data wpływu 6 lutego 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie przychodów w części dotyczącej:

• pytania nr 1 jest nieprawidłowe,
• pytania nr 2 jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 lutego 2015 r. został złożony ww. wniosek uzupełniony pismem z 30 kwietnia 2015 r. (data wpływu 6 maja 2015 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie przychodów.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wspólnota Mieszkaniowa składa się z samych lokali mieszkalnych.

Dnia 19.11.2014 r. wystawiła fakturę poprzedniemu Zarządcy - Spółdzielni Mieszkaniowej za bezumowne korzystanie z pomieszczenia wspólnego (piwnicy) w budynku Wspólnoty. Pomieszczenie to SM wykorzystuje na składowanie materiałów. Mimo, że SM od 01.09.2014 r. nie jest Zarządcą Wspólnoty, to pomieszczenie to użytkuje nadal, ale należności na rzecz Wspólnoty do dnia dzisiejszego nie zapłaciła twierdząc, iż pomieszczenie użytkowane było na składowanie dokumentów archiwalnych należących do Wspólnoty Mieszkaniowej.

Sprawa prawdopodobnie zostanie skierowana na drogę postępowania sądowego.

Pismem uzupełniającym z 30 kwietnia 2015 r. Wnioskodawca wskazał, że przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, które mają stanowić przedmiot interpretacji indywidualnej (poz. 61 druku ORD-IN) jest art. 12 ust. 1 pkt 2 i art. 17 ust. 1 pkt 44 ww. ustawy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy przychód Wspólnoty z tytułu bezumownego korzystania z pomieszczenia wspólnego przez byłego Zarządcę podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych...
2. Czy przychód powstał w momencie wystawienia faktury, czy będzie w momencie zapłaty faktury...

Zdaniem Wnioskodawcy, przychód Wspólnoty z tytułu bezumownego korzystania z pomieszczenia Wspólnoty powstanie w momencie zapłaty faktury, ponieważ nie istnieje umowa na korzystanie z tego pomieszczenia i nie jest to spełnienie świadczenia umownego.

Po zapłaceniu faktury przychód ten będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych, ponieważ należy traktować go tak jak przychód z działalności gospodarczej Wspólnoty - najem lokalu na rzecz osoby prawnej niebędącej członkiem Wspólnoty.

Pismem z 30 kwietnia 2015 r. Wnioskodawca uzupełnił własne stanowisko w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego o zapis:

Zdaniem Wnioskodawcy, przychód Wspólnoty z tytułu bezumownego korzystania z pomieszczenia Wspólnoty zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2, powstanie w dniu zapłaty faktury i będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych, gdyż nie spełnia warunków zwolnienia od podatków określonych w art. 17 ust. 1 pkt 44 - nie jest uzyskany z działalności w zakresie gospodarki mieszkaniowej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest:

• nieprawidłowe - w części dotyczącej pytania nr 1,
• nieprawidłowe - w części dotyczącej pytania nr 2.

Zasady funkcjonowania wspólnot mieszkaniowych określa ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr 141, poz. 1482, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 6 tej ustawy, ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości, tworzy wspólnotę mieszkaniową. Wspólnota mieszkaniowa może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozwana.

Wspólnota nie posiada jednak osobowości prawnej. Wspólnotę mieszkaniową tworzą zarówno właściciele odrębnych lokali mieszkalnych, jak i właściciele odrębnych lokali użytkowych. Każdy członek wspólnoty mieszkaniowej jest właścicielem lokalu oraz udziału w nieruchomości wspólnej. Udział w nieruchomości wspólnej jest prawem związanym z własnością lokalu (art. 3 ww. ustawy).

Wspólnoty mieszkaniowe jako jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U z 2014 r., poz. 851, z późn. zm.), są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych, podlegają więc regułom podatkowym wynikającym z tej ustawy.

Zgodnie z treścią art. 7 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód.

Z art. 7 ust. 2 tej ustawy wynika z kolei, że dochodem, z zastrzeżeniem art. 10, art. 11 i art. 24a, jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą.

Taka, a nie inna konstrukcja przepisu art. 7 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych powoduje więc, że kluczowe znaczenie dla ustalenia zasad opodatkowania podatkiem dochodowym mają: po pierwsze - przychód, a po drugie - koszty jego uzyskania.

I tak, przychodami podatkowymi, o których mowa w regulacjach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych są w szczególności: otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe, a w zakresie przychodów związanych z działalnością gospodarczą także przychody należne, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont (art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Natomiast z treści art. 15 ust. 1 ww. ustawy wynika, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ().

Ustalony w powyższy sposób dochód (art. 7 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) może być przedmiotem zwolnienia z opodatkowania, na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przepis ten zawiera bowiem katalog dochodów wolnych od podatku, czyli innymi słowy, wyłącza z podstawy opodatkowania dochody uzyskane z tytułów w nim wymienionych.

Zgodnie z przepisem art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego oraz samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi - w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.

Zatem z powyższej regulacji można wywieść, że aby dochód podmiotów, o których w nim mowa korzystał ze zwolnienia przedmiotowego muszą być spełnione dwa warunki, a mianowicie:

• dochody muszą być uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi,
• dochody te muszą być przeznaczone na utrzymanie zasobów mieszkaniowych.

Podkreślenia wymaga fakt, że oba te warunki muszą być spełnione łącznie. Powyższe oznacza, że nie podlegają zwolnieniu dochody inne niż uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, niezależnie od ich przeznaczenia oraz dochody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, w części nie przeznaczonej na utrzymanie tych zasobów.

Należy przy tym zauważyć, że powołana ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera przy tym definicji: zasobów mieszkaniowych oraz gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Posługując się zatem językiem potocznym, wskazać należy, iż pojęcie gospodarka w kontekście omawianego przypadku oznacza dysponowanie i zarządzanie czymś. Z definicji zawartej w Słowniku Języka Polskiego (Wydawnictwo PWN) wynika również, że pojęcie gospodarki nie ogranicza się tylko do zarządzania i dysponowania, ale obejmuje także całość mechanizmów i warunków działania podmiotów gospodarczych związanych z wytwarzaniem i podziałem dóbr i usług. Zasób zaś to m.in. pewna nagromadzona ilość czegoś. Natomiast pojęcie mieszkanie jest równoznaczne w swojej treści z pomieszczeniem, w którym się mieszka (vide: Słownik Języka Polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN). Tak więc przymiotnik mieszkaniowy, określa rzeczy związane z mieszkaniem.

Tym samym z interpretacji językowej wynika, że przez pojęcie zasób mieszkaniowy należy rozumieć zgromadzone pomieszczenia mieszkalne, natomiast gospodarka zasobami mieszkaniowymi obejmuje całość mechanizmów związanych ze zgromadzonymi pomieszczeniami mieszkalnymi.

W konsekwencji, przez pojęcie zasoby mieszkaniowe należy rozumieć:

1. budynki mieszkalne wraz z wyposażeniem technicznym oraz przynależnymi do nich pomieszczeniami, w szczególności: dźwigi osobowe i towarowe, aparaty do wymiany ciepła, kotłownie i hydrofornie wbudowane, klatki schodowe, strychy, piwnice, komórki, garaże;
2. pomieszczenia znajdujące się w budynku mieszkalnym lub poza nim, związane z administrowaniem i zapewnieniem bezawaryjnego funkcjonowania osiedlowych budynków mieszkalnych, tj.: budynki (pomieszczenia) administracji osiedlowej, kotłownie i hydrofornie wolnostojące, osiedlowe warsztaty (zakłady) konserwacyjno-remontowe;
3. urządzenia i uzbrojenie terenów, na których znajdują się ww. budynki: zbiorniki doły gnilne, szamba, rurociągi i przewody sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, gazowej i ciepłowniczej, sieci elektroenergetyczne i telekomunikacyjne, budowle inżynieryjne (studnie itp.), budowle komunikacyjne (np. drogi osiedlowe, ulice, chodniki), inne budowle i urządzenia związane z ukształtowaniem i zagospodarowaniem terenu, mające wpływ na prawidłowe funkcjonowanie osiedlowych budynków mieszkalnych (np. latarnie oświetleniowe, ogrodzenia, parkingi, trawniki, kontenery na śmieci);
4. grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów, na których posadowione są budynki mieszkalne.

Z powyższego wynika, że zasoby mieszkaniowe, to nie tylko lokale mieszkalne, ale również pozostałe pomieszczenia oraz urządzenia wchodzące w skład budynku mieszkalnego lub znajdujące się poza nim, których istnienie jest niezbędne dla prawidłowego korzystania z mieszkań, jak również ułatwiające im dostęp do budynku mieszkalnego oraz zapewniające sprawne funkcjonowanie oraz administrowanie.

Związane z wyżej wymienionymi budowlami (pomieszczeniami), obiektami i urządzeniami przychody oraz sfinansowane z nich koszty, stanowią przychody i koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Stanowią one jednocześnie przychody i koszty podatkowe w rozumieniu art. 12 ust. 1 oraz art. 15 ust. 1 z uwzględnieniem art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Dochód powstały z tego tytułu, w myśl art. 17 ust. 1 pkt 44 ww. ustawy, wolny będzie od podatku dochodowego, o ile przeznaczony zostanie na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych. Ze zwolnienia nie będą natomiast korzystały dochody, osiągnięte z innych źródeł niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi, nawet jeśli zostaną przeznaczone na utrzymanie tych zasobów, gdyż nie będzie spełniony jeden z kumulatywnych warunków wskazanych w cytowanym art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wspólnota Mieszkaniowa wystawiła w dniu 19 listopada 2014 r. fakturę poprzedniemu Zarządcy - Spółdzielni Mieszkaniowej za bezumowne korzystanie z pomieszczenia wspólnego (piwnicy) w budynku Wspólnoty.

Jak wskazano powyżej, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Zatem, do przychodów z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, obok opłat czy czynszów (dotyczących lokali mieszkalnych), zaliczyć należy również inne przychody dotyczące zasobów mieszkaniowych (np. wyposażenia technicznego budynków mieszkalnych oraz przynależnych do budynków mieszkalnych pomieszczeń).

Pomieszczenie wspólne (piwnica) znajdujące się w budynku Wspólnoty, służy prawidłowej gospodarce zasobami mieszkaniowymi Wspólnoty - zatem mieści się w pojęciu zasobów mieszkaniowych wspólnoty mieszkaniowej mających wpływ na prawidłowe funkcjonowanie tego budynku.

Biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz powyższe rozważania stwierdzić należy, że przysporzenie z tytułu wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z ww. pomieszczenia Wspólnoty (piwnicy) stanowi przychód w dacie otrzymania (zapłaty faktury) stosownie do art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a nie jak wskazał Wnioskodawca stosownie do art. 12 ust. 1 pkt 2 tej ustawy.

Mając na uwadze fakt, że Wspólnota wskazała błędną podstawę prawną dotyczącą powstania przychodu z tytułu otrzymanego przysporzenia, stanowisko w zakresie pytania nr 2 należało uznać za nieprawidłowe.

Odnosząc się natomiast do pytania nr 1, stwierdzić należy, że przychód Wspólnoty z tytułu bezumownego korzystania z pomieszczenia wspólnego przez byłego Zarządcę, stanowi przychód pochodzący z gospodarki zasobami mieszkaniowymi - mający wpływ na wysokość dochodu osiągniętego z tej gospodarki, który stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podlega zwolnieniu od podatku dochodowego, o ile zostanie przeznaczony na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych.

Jednocześnie należy zaznaczyć, że norma wynikająca z art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi formę ulg podatkowych, które naruszają zasadę równości i powszechności opodatkowania. Powinna być więc interpretowana w sposób niezwykle precyzyjny i ścisły. Niedopuszczalne jest stosowanie wykładni rozszerzającej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 339 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu