Temat interpretacji

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, działając zgodnie z art. 14 b § 2 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz.926 ze zm.) w związku z interpretacją przepisów ustawy z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tj. Dz.U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) informuje:

Spółka w swoim zapytaniu przedstawiła następujący stan faktyczny oraz własne stanowisko w sprawie.

XXX Sp. z o.o. nabyła od osoby fizycznej udziały w dwóch innych Spółkach. W trakcie rozliczania omawianych transakcji pomiędzy stronami umów doszło do sporu. Przedmiotem sporu była kwestia ustalenia ceny nabycia udziałów oraz kwestia naruszenia zasady poufności umów nabycia udziałów.

Spór został rozstrzygnięty przez Sąd Arbitrażowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej. Sąd ten zasądził od Spółki na rzecz dotychczasowego właściciela udziałów kwotę 1.000.000 zł tytułem kary umownej za naruszenie zasady poufności umów sprzedaży udziałów. Ponadto Sąd zasądził od Spółki na rzecz sprzedającego udziały zapłatę odsetek dwojakiego rodzaju.

Odsetki te w łącznej kwocie (........) zł zostały naliczone od:

- wartości nieterminowo uiszczanych rat za nabyte udziały oraz

- od wartości nieterminowo regulowanych kar umownych (dochodzonych przez sprzedającego udziały) .

Według Spółki zapłacona kara umowna za naruszenie zasady poufności umów sprzedaży udziałów oraz uiszczone odsetki ustawowe zasądzone przez Sąd Polubowny, zarówno dotyczące płatności rat za nabycie udziałów jak i płatności kary umownej - mogą stanowić dla spółki koszt uzyskania przychodów.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wyjaśnia, co następuje:

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy.

Zapis taki oznacza, iż do kosztów podatnik może zaliczyć dane wydatki, jeżeli między tymi wydatkami a osiąganiem przychodów istnieje taki związek, że poniesienie tych wydatków dawało możliwość osiągnięcia przychodów, a więc że są to wydatki ekonomicznie uzasadnione z punktu widzenia prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej (dzięki tym wydatkom podatni osiągnął lub mógł osiągnąć przychód).

Poza wydatkami bezpośrednio służącymi osiąganiu takich przychodów do kosztów uzyskania przychodów można również zaliczyć koszty funkcjonowania podmiotu, bowiem bez ich poniesienia osiąganie przychodów nie byłoby możliwe.

Jednakże działalność podmiotu gospodarczego może czasami doprowadzić do naruszenia dóbr innych osób i z tego tytułu podmiot może być zmuszony do ponoszenia kosztów będących następstwem takiego naruszenia: kar umownych czy też odsetek.

Jeżeli opłaty takie są następstwem prowadzenia działalności gospodarczej, to ich poniesienie stanowi jeden z rodzajów wydatków poniesionych w celu osiągnięcia przychodów.

Część tego rodzaju wydatków wyłączona jednak została przez ustawodawcę z kosztów uzyskania przychodów w art. 16 ust. 1 pkt. 22 wspomnianej na wstępie ustawy (czym pośrednio ustawodawca potwierdził, iż są to wydatki związane z działalnością gospodarczą poniesione w celu osiągnięcia przychodów choć nie będące kosztem uzyskania przychodów).

Zgodnie z tym przepisem nie zalicza się do kosztów uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczanych towarów , wykonywanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczaniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonywanych robót i usług.

Katalog wyżej przytoczonych przypadków nie obejmuje jednak sytuacji, w której na skutek naruszenia zasady poufności umów sprzedaży udziałów przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, sąd orzekł, iż podmiot ten zobowiązany jest do płacenia na rzecz osoby poszkodowanej w następstwie zaistniałej sytuacji - kary umownej.

W tym przypadku więc wydatki te podatnik może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w przedmiotowej sprawie będzie miał jednak zastosowanie przepis art. 16 ust. 1 pkt. 8 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.

Stosownie do art. 16 ust. 1 pkt. 8, wydatki na objęcie lub nabycie udziałów (akcji) w spółce prawa handlowego są kosztem uzyskania przychodów w momencie ustalania dochodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji).

Do wydatków tych zaliczyć należy takie wydatki, które związane są z tym nabyciem bądź objęciem udziałów lub akcji, tj. również takie które podatnik zobowiązany był ponieść nabywając bądź obejmując te udziały lub akcje.Odnosząc treść art. 16 ust. 1 pkt. 8 ww. ustawy do przedmiotowej sytuacji należy stwierdzić, że kara umowna za naruszenie zasady poufności umów sprzedaży udziałów oraz uiszczone odsetki ustawowe zasądzone przez Sąd Polubowny zarówno dotyczące płatności rat za nabycie udziałów ja i płatności kary umownej gdyby nie zostały uiszczone mogłyby mieć wpływ na możliwość nabycia udziałów - szczególnie, że sprawa miała charakter sporny.

Jeśli więc zapłata powyższej kary umownej oraz odsetek była warunkiem nabycia udziałów, to koszty te można uwzględnić w kosztach uzyskania przychodów z chwilą ustalenia dochodu z odpłatnego zbycia tych udziałów.