Temat interpretacji
Czy w wyniku przeprowadzonego dobrowolnego umorzenia udziałów wspólnika bez wynagrodzenia powstanie po stronie Spółki przychód podlegający opodatkowaniu?
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 29 czerwca 2011 r. (data wpływu 22 lipca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego umorzenia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 22 lipca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego umorzenia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.
W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.
Spółka prowadzi działalność gospodarczą w zakresie zarządzania centrami handlowymi. W najbliższym czasie do Spółki ma przystąpić nowy wspólnik. Spółka i nowy wspólnik nie wykluczają, że po upływie pewnego czasu udziały nowego wspólnika zostaną nabyte przez Spółkę w celu dobrowolnego umorzenia bez wynagrodzenia w trybie art. 199 § 1 w zw. z art. 199 § 3 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037, ze zm., dalej KSH).
W związku z powyższym zadano następujące pytanie
Czy w wyniku przeprowadzonego dobrowolnego umorzenia udziałów wspólnika bez wynagrodzenia powstanie po stronie Spółki przychód podlegający opodatkowaniu...
Stanowisko Wnioskodawcy
Zdaniem Spółki, w związku z nieodpłatnym umorzeniem udziałów po stronie Spółki nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu.
Tryb umarzania udziałów w spółce z o.o. reguluje art. 199 KSH. Zgodnie z art. 199 § 1 zd. 2 udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne). Stosownie do treści art. 199 § 2 zd. 1 KSH umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział. Art. 199 § 3 KSH dopuszcza jednakże sytuację, w której za zgodą wspólnika umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia.
W wyniku zawarcia ze wspólnikiem umowy, Spółka nabywa zatem własne udziały bez wynagrodzenia. Zarówno uchwała zgromadzenia wspólników spółki, jak i umowa ze wspólnikami wyraźnie wskazywałyby, że nabycie udziałów następuje w celu ich umorzenia przez Spółkę. W tej sytuacji, zdaniem Spółki, nie powstanie dla niej przychód z tytułu nabycia udziałów wspólnika bez wynagrodzenia, w szczególności zaś w takiej sytuacji do Spółki nie powinien mieć zastosowania art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT. Zgodnie z treścią tego przepisu, do przychodów zalicza się wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń.
Ustawa o CIT nie definiuje pojęcia nieodpłatnego, ani też częściowo odpłatnego świadczenia (wskazuje jedynie sposób ustalania wartości ww. świadczeń). Definicje ww. pojęć stanowiły jednak przedmiot licznych rozstrzygnięcia sądów oraz organów administracji podatkowej. Dla przykładu:
- w praktyce podatkowej uznaje się, że świadczenie jest nieodpłatne, gdy na podmiocie, który je uzyskuje nie ciąży obowiązek wykonania na rzecz świadczącego żadnego świadczenia wzajemnego. Na skutek wykonania takiego świadczenia korzyść otrzymuje tylko jedna strona kosztem drugiej (por. wyrok NSA z 30.12.1998 r., sygn. akt SA/Sz 105/98);
- przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne lub gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie w majątku podatnika mające konkretny wymiar finansowy (wyrok NSA z 29.10.1999 r., sygn. akt I SA/Gd 1290/98; wyrok NSA z 03.12.1998 r., sygn. akt SA/Sz 2425/97);
- nieodpłatne świadczenie polega na uzyskaniu przez podatnika przychodu bez ekwiwalentnego świadczenia wzajemnego (wyrok SN z 02.04.2003 r., sygn. akt III RN 49/02).
Powyższy przegląd orzecznictwa wskazuje, że dla uznania danego świadczenia za nieodpłatne konieczne jest łączne wystąpienie następujących warunków:
- otrzymane świadczenie nie jest związane z jakimikolwiek kosztami, czy inną formą ekwiwalentu po stronie beneficjenta tego świadczenia;
- świadczenie powinno mieć konkretny wymiar finansowy;
- wykonanie takiego świadczenia powinno następować kosztem majątku podmiotu świadczącego.
W przypadku umorzenia w trybie art. 199 § 3 KSH, Spółka, nie uzyskuje faktycznie przysporzenia majątkowego o konkretnym wymiarze finansowym. Spółka nabywa udziały tylko w celu umorzenia, to jest w ich prawnego unicestwienia. Umorzenie udziałów własnych nie powoduje też wpływu środków finansowych do Spółki i w sensie ekonomicznym Spółka niczego nie uzyskuje. Istotą tej czynności jest jedynie przesunięcie (przeksięgowanie) części środków Spółki w ramach jej kapitału własnego.
Jednocześnie umorzenie udziałów nie może być traktowane ani na gruncie prawa podatkowego, ani na gruncie prawa cywilnego jako umorzenie zobowiązań Spółki. Udział nie kreuje dla Spółki żadnych konkretnych zobowiązań wobec wspólnika, więc umorzenie udziałów nie zwalnia Spółki z jakiegokolwiek świadczenia na rzecz wspólnika. Tym samym umorzenia udziałów nie można również utożsamiać ze stanowiącym przychód umorzeniem zobowiązań, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT.
Powyższe stanowisko jest zgodne ze stanowiskiem wyrażonym przez Ministra Finansów w odpowiedzi z dnia 23 lutego 2004 r. na zapytanie poselskie nr 2206 w sprawie skutków podatkowych w związku z umorzeniem udziałów bez wynagrodzenia. W piśmie tym Minister Finansów wskazał, iż: Oceniając skutki podatkowe będące następstwem nabycia przez spółkę własnych udziałów w celu ich umorzenia bez wynagrodzenia, stwierdzić należy, że wśród określonych w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zdarzeń powodujących powstanie przychodu sytuacja taka wprost nie jest wskazana. Niezależnie jednak od faktu, iż określony w art. 12 tej ustawy katalog przypadków powodujących powstanie przychodu nie jest enumeratywny, zdaniem Ministra Finansów nabycie przez spółkę kapitałową własnych udziałów celem ich umorzenia - nawet bez wynagrodzenia - nie spowoduje powstania przychodu w tej spółce. Podobnie czynność ta nie spowoduje również powstania przychodu u wspólników tej spółki, jakkolwiek wzrośnie wartość księgowa posiadanych przez nich udziałów.
Spółka wskazuje, iż powyższe stanowisko potwierdzono w licznych interpretacjach indywidualnych, m.in. w interpretacji Urzędu Skarbowego Kraków Śródmieście z 8 grudnia 2004 r. (sygn. PBI-423-12-2004-GB), w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 16 listopada 2010 r. (sygn. ILPB3/423-704/10-3/JG), w decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie z 28 października 2005 r. (sygn. PD-1/i/4218-27/05), w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 15. stycznia 2009 r. (sygn. akt ITPB3/423-592/08/MK), w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 17 maja 2011 r. (sygn. akt IPPB3/423-293/11-4/JB).
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.
Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.
Wniosek ORD-IN
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie