Temat interpretacji

Stan faktyczny:

Spółka z o.o. zamierza otworzyć na terytorium Azerbejdżanu Oddział, którego działalność będzie polegała na sprzedaży farb klientom na terenie Azerbejdżanu. Odział ma funkcjonować na następu-jących zasadach:

• zatrudnieni przez Spółkę agenci - handlowcy (obywatel Polski i obcokrajowiec) będą zbiera-li zamówienia od klientów w Azerbejdżanie i przekazywali je Spółce,
• dostawy farb będą realizowane z magazynów poza obszarem Polski (na terenie Unii Euro-pejskiej i poza UE) bezpośrednio do klientów w Azerbejdżanie,
• faktury będą wystawiane przez Spółkę w Polsce i będą przesyłane wraz z towarem do klienta w Azerbejdżanie,
• klienci w Azerbejdżanie będą dokonywali płatności za dostawy farb bezpośrednio na rachu-nek bankowy w Polsce lub otwarty w Azerbejdżanie rachunek bankowy w walucie obcej.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Bezspornym jest, że spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest osobą prawną, o której mowa w art. 1 ustawy z dnia 15.02.1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym zwanym CIT. Zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 tej ustawy osoby prawne, zwane dalej "podatnikami", jeżeli mają siedzibę lub zarząd na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.

Należy jednak wziąć pod uwagę, że większość państw, na terenie których położone są źródła osią-gania dochodów (przychodów), zainteresowanych jest ich opodatkowaniem. Jeżeli Azerbejdżan chciałby opodatkować dochody osiągane na jego terytorium przez spółkę polską, mogłoby dojść do podwójnego opodatkowania tych samych dochodów, raz w państwie, w którym są położone źródła przychodów, a drugi raz w państwie, w którym firma osiągająca dochody z tych źródeł ma siedzibę.

Zjawisku podwójnego opodatkowania zapobiegają umowy międzynarodowe. W przypadku braku umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania dochody uzyskiwane ze źródeł położonych za granicą podlegają opodatkowaniu według ogólnych zasad obowiązujących w państwie, w którym położone jest źródło dochodu, a następnie w państwie siedziby osoby prawnej uzyskującej dochód.

Ponieważ rozwiązanie powyższe, prowadzące do podwójnego opodatkowania tego samego docho-du, byłoby niekorzystne dla podatnika, wewnętrzne przepisy podatkowe większości państw zawiera-ją w swych zapisach jednostronne postanowienia mające na celu ochronę swych podmiotów poprzez wewnętrzną eliminację podwójnego opodatkowania dochodów uzyskiwanych przez nie za granicą.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 15.02.1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych, jeże-li podatnicy, mający siedzibę, zarząd, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej osiągają również do-chody poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dochody te podlegają w obcym państwie opodat-kowaniu, dochody te łączy się z dochodami osiąganymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej... W tym wypadku od podatku obliczonego od łącznej sumy dochodów odlicza się kwotę równą po-datkowi zapłaconemu w obcym państwie. Kwota odliczenia nie może jednak przekroczyć tej części podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzy-skany w obcym państwie (metoda potrącenia).

Ponieważ pomiędzy Polską a Azerbejdżanem nie została zawarta umowa w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu polska Spółka winna określić swój dochód uwzględniając wszystkie swoje przychody i koszty uzyskania przychodów związane z tymi przychodami, w tym uzyskane i poniesione za granicą w związku z posiadaniem tam zakładu w Azerbejdżanie, stosując w tym za-kresie polskie przepisy podatkowe. Następnie od całości tych dochodów podatnik określi należny podatek dochodowy, również na podstawie polskich przepisów podatkowych i od tak określonego podatku odliczy zapłacony za granicą podatek od dochodów tam uzyskanych. Kwota odliczenia od podatku nie może przekroczyć tej części podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany w obcym państwie. W świetle powyższej zasady kwota podatku podlegająca zapłaceniu w Polsce nie może być niższa od kwoty podatku należnego od dochodów uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Natomiast, jeżeli chodzi o tzw. podatek PIT, jego zasady określają przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 z późn.zm.). Wprawdzie ustawa ta reguluje opodatkowanie dochodów wyłącznie osób fizycznych, to nakłada także prawne obowiązki m.in. na osoby prawne - są to obowiązki płatników. Zgodnie z tre-ścia art. 8 ustawy z dnia 29.08.1997r. Ordynacja podatkowa płatnikiem jest (...) osoba prawna (...) obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika po-datku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Jak stanowi art. 3 ust. 1 usta-wy z dnia 26.07.1991r. osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospo-litej Polskiej podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów.

Przepisy wskazujące, w jaki sposób płatnik powinien obliczać i wpłacać w trakcie roku zaliczki na podatek dochodowy od oób fizycznych zawarte zostały w rozdziale 7 "Pobór podatku lub zaliczek na podatek przez płatników" ustawy z dnia 26.07.1991r.

Analiza przepisów rozdziału 7 ustawy z dnia 26.07.1991r. wskazuje, iż jedynie w dwóch przypad-kach ustawodawca umożliwił odstąpienie od ogólnych zasad poboru zaliczek w sytuacji, w której w grę wchodzą dochody uzyskane z zagranicy. Dotyczy to podatników, którym płatnik zobowiązany jest pobrać zaliczki od emerytur i rent z zagranicy (art. 35 ust. 3 ustawy) oraz podatników osiągają-cych dochody bez pośrednictwa płatników: ze stosunku pracy z zagranicy, z emerytur i rent z zagra-nicy, z tytułów określonych w art. 13 pkt 2, 4 i 6-9 ustawy (art. 44 ust. 1a ustawy). W obu jednak przypadkach umocowanie ograniczono wyłącznie do sytuacji, w której podatnik osiągnie dochód w kraju, z którym Polska zawarła i ratyfikowała umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Powyższe oznacza, iż zakład pracy, który na mocy art. 31 ustawy z dnia 26.07.1991r. obowiązany jest pobierać zaliczki na podatek, wysyłając swojego pracownika do pracy w kraju, z którym Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania powinien stosować zasady ogólne obli-czania i poboru zaliczek.

Podstawę opodatkowania stanowi w takiej sytuacji uzyskany w danym miesiącu przychód ze stosunku pracy oraz zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez płatnika, po odliczeniu kosztów uzyskania przychodów oraz po odliczeniu potrąconych przez płatnika składek na ubezpieczenia społeczne. Obliczona zaliczka na podatek pomniejszana jest o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek oraz kwotę składek na ubezpieczenie zdrowotne. Brak jest natomiast podstaw do pomniejszenia zaliczki należnej polskiemu organowi podatkowemu o zaliczkę lub podatek zapłacony zagranicznemu organowi podatkowemu. Takie prawo powstaje dopiero w momencie dokonywania rocznego obliczania podatku.

Ustalając kwotę miesięcznego przychodu ze stosunku pracy należy wziąć pod uwagę, iż z podstawy opodatkowania wyłącza się przychody zwolnione od podatku. W odniesieniu do osób wykonujących pracę poza granicami kraju, w grę wchodzi zwolnienie określone w art. 21 ust. 1 pkt 20 ustawy z dnia 26.07.1991r. Zgodnie z tym przepisem wolna od podatku dochodowego jest część dochodów osób podlegających nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, przebywających czasowo za granicą i uzyskujących dochody ze stosunku pracy, z wyjątkiem wynagrodzenia uzyskiwanego przez członka służby zagranicznej, w wysokości stanowiącej równowartość diety z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządo-wej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, za każdy dzień, w którym była wykonywana praca; zwolnienie dotyczy dochodów nieprzekraczających rocznie rów-nowartości trzydziestu diet.

Zasady przeliczania przychodów podatnika wyrażonych w walutach obcych na złote określone zo-stały w art. 11 ust. 3-4 ustawy z dnia 26.07.1991r. Jeżeli podatnik korzysta z usług banku, wówczas przeliczenia na złote dokonuje się według kursów z dnia otrzymania lub postawienia do dyspozycji podatnika ogłaszanych przez ten bank, mających zastosowanie przy kupnie walut. Jeżeli podatnik nie korzysta z usług banku bądź bank stosuje różne kursy walut tak, że nie jest możliwe dostosowa-nie wcześniej wskazanego kursu, wówczas zastosowanie ma kurs średni ogłaszany przez NBP z dnia uzyskania przychodu przez podatnika.

Powyższe zasady opodatkowania zgodnie z zasadą nieograniczonego obowiązku podatkowego ma-ją zastosowanie do pracownika Spółki - obywatela polskiego, mającego miejsce zamieszkania w Polsce. Natomiast dochody obywatela Azerbejdżanu, mającego miejsce zamieszkania za granicą bę-dą opodatkowane wyłącznie według zasad prawa obowiązującego w Azerbejdżanie. Zgodnie bo-wiem z art. 3 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - wyrażającym zasadę ograniczonego obowiązku podatkowego - osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypo-spolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów z pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stosunku służbowego lub stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia, oraz od innych dochodów osiąga-nych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.