Temat interpretacji

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 19 listopada 2007 r. (data wpływu 26 listopada 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kwalifikacji prawnej kosztów poniesionych w związku z podwyższeniem kapitału zakładowego - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 listopada 2007 r. (data wpływu) został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kwalifikacji prawnej kosztów poniesionych w związku z podwyższeniem kapitału zakładowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Bank S. A. przyjęło w dniu 28 września 2007 r. uchwałę o podwyższeniu kapitału zakładowego Spółki w drodze emisji akcji z wyłączeniem prawa poboru dotychczasowych akcjonariuszy. W związku z podwyższeniem kapitału zakładowego Bank poniósł określone wydatki na pokrycie kosztów usług doradztwa prawnego oraz na zapłatę podatku od czynności cywilnoprawnych i wynagrodzenia notariusza. Wskazane powyżej wydatki Bank zaliczył do kosztów uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia.

W związku z powyższym Bank prosi o potwierdzenie, iż wydatki poniesione w związku z podwyższeniem kapitału zakładowego, a obejmujące pokrycie kosztów usług doradztwa prawnego, zapłatę podatku od czynności cywilnoprawnych i wynagrodzenie notariusza zostały prawidłowo zaliczone przez Bank do kosztów uzyskania przychodów.

Zdaniem Wnioskodawcy, literalne brzmienie przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1, wskazuje jednoznacznie, że wszelkie wydatki poniesione przez podatnika, pozostające w bezpośrednim lub pośrednim związku z osiągniętymi przychodami, jeśli nie są wymienione w zamkniętym katalogu zawartym w art. 16 ust. 1 ww. ustawy, mogą zostać zaliczone do podatnika do kosztów uzyskania przychodów.

Zgodnie z przyjętym przez sądy administracyjne oraz doktrynę prawa podatkowego stanowiskiem, warunkiem zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów jest wskazanie przez podatnika związku przyczynowego pomiędzy poniesionymi wydatkami a uzyskiwanymi przychodami. Przyjmuje się przy tym, że związek ten nie musi być bezpośredni, wystarczy, że wydatki ponoszone są w celu osiągnięcia przychodu i nie jest istotne, czy przychód ten zostanie faktycznie osiągnięty. Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 04.08.2005 r. (sygn. FSK 2044/04), zgodnie z którym za koszty pośrednie uznaje się takie wydatki, które nie mają bezpośredniego odzwierciedlenia w osiąganych przychodach, jakkolwiek ich ponoszenie warunkuje ich uzyskanie. W odniesieniu do wydatków związanych z podniesieniem kapitału zakładowego, wyrażoną powyżej zasadę potwierdził Urząd Skarbowy Kraków Śródmieście w wydanej w dniu 15.01.2007 r. interpretacji (PB1/423-17/06/GB), w której wskazał, iż do kosztów pośrednio związanych z przychodami należą wydatki poniesione w związku z podwyższeniem kapitału zakładowego Spółki, który pełni w firmie m.in. funkcję gospodarczą, gdyż daje on podstawę zabezpieczenia praw wierzycieli.

Biorąc pod uwagę wskazane powyżej zależności, zdaniem Banku istnieje wyraźny pośredni związek pomiędzy poniesieniem przez Bank wydatków na podwyższenie kapitału zakładowego, a osiąganiem przychodów z prowadzonej działalności bankowej, decydujący o możliwości zaliczenia przedmiotowych wydatków do kosztów uzyskania przychodów. Należy bowiem zauważyć, iż celem poniesienia tych wydatków jest w głównej mierze zwiększenie wartości aktywów Banku, tj. majątku, którym może on dysponować w celu poszerzania działalności, a co za tym idzie osiągania wyższych przychodów. Wielkość funduszy własnych, w tym kapitału zakładowego ma dla Wnioskodawcy, jako jednostki prowadzącej działalność bankową niezwykle istotne znaczenie. Zgodnie z przepisami ustawy Prawo bankowe, osiągnięcie określonej wysokości kapitału zakładowego to podstawowy warunek rozpoczęcia wykonywania określonych czynności bankowych, a co za tym idzie uzyskiwania przychodów z tej działalności. Wartość funduszy własnych ma również decydujące znaczenie przy obliczaniu współczynnika wypłacalności oraz oceny sytuacji banku w ramach nadzoru bankowego, co warunkuje dalszą możliwość prowadzenia działalności przez dany podmiot. Podwyższenie kapitału zakładowego jest dla Banku jednym z głównych sposobów na zwiększenie wysokości posiadanych aktywów, a co za tym idzie zwiększenia możliwości udzielania kredytów, podniesienia konkurencyjności i otwarcia się na nowe grupy klientów. Podwyższenie kapitału zakładowego oznacza dla Banku możliwość rozszerzenia działalności i wpływa w decydujący sposób na poziom osiąganych przychodów.

Bank pragnie ponadto zaznaczyć, że cele podwyższenia kapitału zakładowego zostały wyraźnie określone w akcie notarialnym, zawierającym protokół Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Banku, sporządzonym przez notariusza (rep. A nr ...). Wskazano w nim m.in. iż, aby podwyższyć Współczynnik Wypłacalności Spółka potrzebuje szybkiego pozyskania kapitału. Dlatego też, jak najszybsze i jak najtańsze pozyskanie przez Spółkę dodatkowego kapitału jest kluczowe dla jej dalszego intensywnego rozwoju w najbliższym okresie, w tym możliwości realizacji przez Spółkę jej strategii.

Warto odnieść się także do nowelizacji przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dokonanej z dniem 1 stycznia 2007 r. Ustawodawca wprowadził do ustawy zapis, zgodnie z którym kosztem uzyskania są także koszty poniesione w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Rozwój działalności Banku oraz stopniowe zwiększanie przychodów wymagają posiadania określonego poziomu funduszy własnych. Kapitał zakładowy Banku stanowi także gwarancję bezpieczeństwa dla prowadzonej działalności bankowej, a jego podwyższenie ma na celu zabezpieczenie na wypadek trudności związanych z funkcjonowaniem rynku finansowego, na którym mogą wystąpić zjawiska wymagające niezwłocznego zaangażowania znacznych środków finansowych. Podwyższenie kapitału zakładowego pozwala tym samym Bankowi na zwiększenie płynności finansowej a także podniesie zaufania ze strony instytucji finansowych, co jest podstawą dla jego funkcjonowania na rynku finansowym.

Bank dodatkowo wskazuje na podobieństwo finansowania działalności gospodarczej poprzez emisję akcji, prowadzącą do podwyższenia kapitału zakładowego, do innych form finansowania, np. zaciągania kredytów czy pożyczek. Istnieje wyraźne podobieństwo pomiędzy emisją akcji i przyznaniem podatnikowi oprocentowanej pożyczki, Pożyczka nie stanowi źródła przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podobnie jak środki uzyskane z emisji akcji, jednak w praktyce nie jest kwestionowana możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków z nią związanych m.in. prowizji. Analogicznie, pomimo iż przychód z emisji akcji nie jest źródłem bezpośredniego przychodu podatkowego, podatnik ma zdaniem Banku prawo do zaliczenia wydatków z tym związanych do kosztów uzyskania przychodów. Nie ma bowiem powodów aby przyjmować, że ustawodawca w szczególny sposób uprzywilejowuje jakikolwiek sposób finansowania działalności gospodarczej. Wykładnia celowościowa przemawia zatem za traktowaniem wydatków na podwyższenie kapitału zakładowego w taki sam sposób, jak prowizji od kredytu udzielonego przedsiębiorcy na finansowanie bieżącej działalności. Powinny być więc one uznane za koszt podatkowy.

Za prezentowanym przez Bank stanowiskiem, przemawia także wykładnia historyczna przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z przepisem art. 16b ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2003 r., amortyzacji podlegały m.in. wydatki na podwyższenie kapitału zakładowego spółki akcyjnej, w szczególności opłaty notarialne, skarbowe, sądowe, giełdowe, opłaty ponoszone w regulowanym pozagiełdowym wtórnym obrocie publicznym papierami wartościowymi, koszty druku dokumentów akcyjnych, koszty sporządzania, drukowania oraz dystrybucji prospektu emisyjnego lub jego skróconej wersji, koszty oferowania papierów wartościowych. W opinii Banku, wskazany przepis świadczy o tym, że ustawodawca już dawno rozstrzygnął sprawę klasyfikacji wydatków na podwyższenie kapitału zakładowego w spółce akcyjnej jako kosztów podatkowych, przewidując jednak szczególny sposób ich rozliczania w czasie poprzez odpisy amortyzacyjne.

Reasumując, w ocenie Banku, wydatki poniesione w związku z podniesieniem jego kapitału zakładowego, obejmujące wydatki na usługi doradcze, podatek od czynności cywilnoprawnych oraz wynagrodzenie notariusza powinny być w całości zaliczone przez Bank do kosztów uzyskania przychodów jako ogólne koszty Banku, pozostające w pośrednim związku z przychodami oraz mające na celu zachowanie oraz zabezpieczenie źródła przychodów.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej ocenie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku pomiędzy poniesionym kosztem a powstaniem przychodu. Kosztem uzyskania przychodów będą zarówno wydatki, których poniesienie bezpośrednio przekłada się na uzyskanie konkretnych przychodów, jak i te, których nie można w taki sposób przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako zmierzające do ich osiągnięcia.

W przedstawionym stanie faktycznym, Spółka poniosła wydatki bezpośrednio związane z podwyższeniem kapitału zakładowego poprzez emisję akcji. Istotą tej czynności jest zgromadzenie środków niezbędnych dla funkcjonowania Spółki jako osoby prawnej.

Dokonując analizy wydatków, związanych z podwyższeniem tego kapitału, należy odnieść się do przepisu art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z jego treścią, do przychodów podatkowych nie zalicza się przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego, funduszu udziałowego albo funduszu założycielskiego, albo funduszu statutowego w banku państwowym, albo funduszu organizacyjnego ubezpieczyciela. Wyraźnie wskazano tu, że wartości majątkowe wniesione na pokrycie kapitału zakładowego Spółki nie stanowią jej przychodu podatkowego. Jego celem jest zapewnienie zgromadzenia środków niezbędnych dla funkcjonowania Spółki. Wobec tego wydatków związanych z podwyższeniem kapitału zakładowego nie można traktować jako kosztów uzyskania przychodów. Nie odnoszą się one bowiem do przychodu podatkowego. Są bezpośrednio powiązane z przeprowadzeniem neutralnej podatkowo operacji na kapitale zakładowym Spółki.

Podsumowując, wydatki w postaci kosztów usług doradztwa prawnego, zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych i wynagrodzenia notariusza, poniesione przez Bank w związku z podwyższeniem kapitału zakładowego nie mogą zostać przez niego zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń