Temat interpretacji

W dniu 20.11.2006r. Spółka złożyła wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż w dniu 14 kwietnia 2005r. została podjęta uchwała nr 2/2005 dotycząca wypłaty dywidendy za rok 2004 na rzecz wspólnika. W myśl uchwały, wypłata dywidendy powinna zostać dokonana do dnia 31 października 2005r.

Spółka nie dokonała wypłaty dywidendy na rzecz wspólnika w terminie określonym w uchwale.

W konsekwencji wspólnik naliczył Wnioskodawcy odsetki z tytułu korzystania z kapitału za okres od 31 października 2005r. do 31 grudnia 2005r. Spółka poniosła koszt przedmiotowych odsetek i potraktowała je jako wydatek niestanowiący kosztów uzyskania przychodów.

Spółka ponadto dodatkowo rozpoznała przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia, polegającego na korzystaniu ze środków dotyczących zatrzymanej dywidendy bez wynagrodzenia i odprowadziła związany z nim podatek dochodowy od osób prawnych.

W związku z powyższym stanem faktycznym powstała wątpliwość, czy Spółka postąpiła prawidłowo, rozpoznając przychód z nieodpłatnego świadczenia związanego z korzystaniem ze środków przeznaczonych na wypłatę dywidendy, w sytuacji, w której równocześnie wypłaciła na rzecz Wspólnika odsetki z tego tytułu?

W opinii Podatnika, w myśl art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: PDOP), przychodem jest w szczególności wartość otrzymanych nieodpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych świadczeń.

Spółka podnosi, iż ustawodawca nie zdefiniował w ustawie PDOP pojęcia "nieodpłatnego świadczenia", lecz ograniczył się jedynie do wskazania sposobu i kryteriów ustalenia ich wartości. Dlatego też jak podnosi Spółka - w zakresie ustalenia definicji omawianego pojęcia należy odwołać się do stanowiska orzecznictwa oraz doktryny. Zdaniem Wnioskodawcy, przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne (tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu) przysporzenie majątku tej osoby, mające konkretny wymiar finansowy. Nieodpłatnym świadczeniem, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy, jest takie zdarzenie, którego następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, tj. takim, w którym korzyść majątkową ma otrzymać tylko jedna strona. Nieodpłatne świadczenie rozumiane musi być jako świadczenie, z którym nie jest związana jakakolwiek zapłata.

W świetle powyższego należy uznać, iż kluczową cechą nieodpłatnego świadczenia jest nieodpłatne (tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu) przysporzenie majątku na rzecz strony uzyskującej takie świadczenie.

Wnioskująca wskazuje, że podstawowa cecha pozwalająca uznać dane świadczenie za nieodpłatne nie występuje w przypadku niedokonania przez Nią wypłaty dywidendy w terminie.

W przedmiotowym przypadku Spółka dokonała świadczenia ekwiwalentnego na rzecz wspólnika, tj. wypłaciła mu odsetki stanowiące wynagrodzenie z tytułu korzystania z kapitału przeznaczonego na wypłatę dywidendy.

W świetle powyższego, w opinii Spółki, nie jest Ona zobowiązana do rozpoznawania przychodu z tytułu uzyskania nieodpłatnego świadczenia, jako że poniosła koszt wypłaty odsetek na rzecz wspólnika w związku z czym nie korzystała z kapitału nieodpłatnie.

Wnioskodawca podkreśla, iż:

- w zaistniałej sytuacji nie można uznać, że Spółka uzyskała nieodpłatne świadczenie, gdyż dokonała wypłaty wynagrodzenia (świadczenia ekwiwalentnego) na rzecz wspólnika,

- wynagrodzenie przyjęło formę odsetek z tytułu korzystania z kapitału, a zatem formę, która jest wskazywana jako odpowiednia w orzecznictwie i doktrynie,

- w konsekwencji w świetle powyższego, Spółka nie jest zobowiązana do rozpoznawania przychodu z tytułu uzyskania nieodpłatnego świadczenia, gdyż nie miało ono miejsca.

Zdaniem Spółki, nie była ona obowiązana do rozpoznania przychodu z nieodpłatnego świadczenia związanego z korzystaniem ze środków przeznaczonych na wypłatę dywidendy w sytuacji, w której równocześnie wypłaciła na rzecz Wspólnika odsetki stanowiące wynagrodzenie z tego tytułu.

Spółka wskazuje, iż ostatnio coraz szerzej reprezentowana jest linia orzecznicza stanowiąca, iż sytuacja zatrzymania dywidendy w spółce - nawet w przypadku braku jakiejkolwiek odpłatności - nie mieści się w definicji "nieodpłatnego świadczenia".

Wnioskodawca podnosi, iż jednym z argumentów, podnoszonym w tym zakresie jest brzmienie art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o PDOP, który stanowi, iż przychodem jest wartość otrzymanych nieodpłatnie rzeczy lub praw. Zatem jak wskazuje Podatnik - zwłoka spółki w zakresie wypłaty dywidendy niesie za sobą jedynie ten skutek wynikający z art. 481 kodeksu cywilnego, że na spółce ciąży obowiązek zapłaty wspólnikom odsetek za opóźnienie w realizacji świadczenia. Nie można twierdzić, że zwłoka spółki powoduje otrzymanie przez spółkę świadczenia. Spełnienie świadczenia ze zwłoką, w tym także opóźnione wypłacenie przez spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością dywidendy wspólnikom nie oznacza, iż w ten sposób doszło do otrzymania przez dłużnika - którym w wypadku wypłaty dywidendy jest spółka - nieodpłatnego świadczenia od wierzycieli - tj. wspólników, którzy uzyskali prawo do dywidendy - a tym samym, że dłużnik uzyskał przychód, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o PDOP.

Wnioskująca wskazuje, iż działanie świadczeniodawcy wiązać się musi z jego pozytywną wolą, tzn. że chce on przekazać świadczeniobiorcy nieodpłatne świadczenie. Działanie bowiem, polegające na przekazaniu świadczenia, nie może być bezwolne.

Mając na uwadze powyższe - w opinii Spółki - również w świetle przedstawionej drugiej linii orzeczniczej, nie ma Ona obowiązku rozpoznawania przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia związanego z korzystaniem ze środków przeznaczonych na wypłatę dywidendy.

Ustosunkowując się do przedstawionych powyżej kwestii, stwierdza się co następuje:

Na wstępie podjętych rozważań, informuje się Wnioskującą, iż w niniejszym postanowieniu organ podatkowy odnosi się wyłącznie do kwestii dotyczących obowiązku rozpoznawania przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia związanego z korzystaniem ze środków przeznaczonych na wypłatę dywidendy, w przypadku braku jakiejkolwiek odpłatności z tego tytułu.

Wskazuje się przy tym, iż do problemu rozpoznania przychodu z nieodpłatnego świadczenia związanego z korzystaniem ze środków przeznaczonych na wypłatę dywidendy w sytuacji, w której Spółka równocześnie wypłaciła na rzecz wspólnika odsetki stanowiące wynagrodzenie z tego tytułu, rozpatrzony zostanie w odrębnym postanowieniu.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 13 i 14, jest w szczególności wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych, spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych, zaliczając nieodpłatne świadczenie do czynników kształtujących podstawę opodatkowania, nie precyzuje, co należy rozumieć przez nieodpłatne świadczenie, ograniczając się jedynie do wskazania w art. 12 ust. 6 cytowanej ustawy sposobu i kryteriów ustalania wartości nieodpłatnych świadczeń.

Prawodawca, w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawarł definicji pojęcia nieodpłatności bądź odpłatności, zaś stosując zasady wykładni gramatycznej odpłacać to oddawać komuś coś w zamian, odpłatny zaś to taki za który się płaci, wymagający zapłacenia, zwrot kosztów (Nowy Słownik Języka Polskiego. PWN. Warszawa 2002).

Dla celów podatkowych, przez nieodpłatne świadczenia należy więc rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne lub gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. nie związane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie w majątku podatnika, mające konkretny wymiar finansowy.

Wskazać należy, iż zasady wypłaty dywidendy przez spółkę kapitałową zostały uregulowane w ustawie z dnia 15 września 2000r.- Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.).

Zgodnie z art. 191 § 1 przywołanej ustawy, wspólnik ma prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonym do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników (...). Dzień w którym została podjęta uchwała zgromadzenia wspólników o podziale zysku, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, jest dniem dywidendy, tj. dniem, na który ustala się listę udziałowców uprawnionych do dywidendy za dany rok obrotowy, nie zaś dniem w którym ma nastąpić jej wypłata. Zarazem z przepisów art. 193 § 2 i § 3 Kodeksu spółek handlowych wynika dopuszczalność przesunięcia dnia dywidendy, nie więcej jednak niż do dwóch miesięcy od dnia powzięcia uchwały o podziale zysku, zgodnie z art. 191 § 1 powołanej ustawy. Zaznaczyć należy, iż przepisy art. 193 Kodeksu spółek handlowych nie zawierają natomiast unormowań dotyczących wprost daty wypłaty dywidendy. Równocześnie, dzień podjęcia uchwały o podziale zysku, jak również dzień dywidendy nie są tożsame z datą faktycznej jej wypłaty.

Wskazać należy, iż na gruncie Kodeksu spółek handlowych, wspólnicy nie uzyskują automatycznie roszczenia o wypłatę z zysku po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego, w przypadku, gdy uchwała wspólników, podjęta stosownie do zapisów umowy spółki, zawiera termin wypłaty dywidendy. Tak więc roszczenie o wypłatę dywidendy w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością według regulacji Kodeksu spółek handlowych staje się wymagalne dopiero z dniem wskazanym w uchwale walnego zgromadzenia.

Wobec powyższego uznać należy, iż po stronie Spółki powstanie przychód z tytułu otrzymanego nieodpłatnie świadczenia w rozumieniu przepisów art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych, wówczas, gdy wypłata dywidendy nie zostanie dokonana w terminie wskazanym w uchwale zgromadzenia wspólników, jeśli z tego tytułu spółka nie ponosi żadnych kosztów wobec udziałowca (udziałowców).

Podkreślić należy, iż aby dane świadczenie mogło być uznane za świadczenie nieodpłatne, działanie świadczeniodawcy wiązać się musi z jego pozytywną wolą, co oznacza, iż chce on przekazać świadczeniobiorcy świadczenie i czyni to nieodpłatnie.

W opinii organu podatkowego zasadnym będzie uznanie, iż udziałowiec (świadczeniodawca), którego roszczenie o wypłatę dywidendy - wobec upływu terminu określonego w stosownej uchwale stało się wymagalne, a który jednocześnie nie żąda wypłaty wynagrodzenia z tytułu korzystania z kapitału, wyraża w ten sposób wolę przekazania świadczeniobiorcy (spółka), świadczenia (umożliwienie swobodnego korzystania z należnych udziałowcowi środków finansowych), nieodpłatnie.

W konsekwencji, wobec wypełnienia dyspozycji art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy podatkowej, świadczeniobiorca uzyska przychód, którego wielkość odpowiada wysokości odsetek, jakie musiałby zapłacić, gdyby chciał pozyskać kwotę odpowiadającą wartości zatrzymanej kwoty zysku na rynku finansowym.

Przedmiotowa interpretacja co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskującą i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.