Temat interpretacji

w zakresie możliwości zaliczenie do kosztów uzyskania przychodu wydatków z tytułu wypłaconych mieszkańcom przez Spółkę jednorazowych rekompensat na podstawie zawartych ugód pozasądowych

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 201 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 13 listopada 2017 r. (data wpływu 20 listopada 2017 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie możliwości zaliczenie do kosztów uzyskania przychodu wydatków z tytułu wypłaconych mieszkańcom przez Spółkę jednorazowych rekompensat na podstawie zawartych ugód pozasądowych jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 listopada 2017 r. do tut. Organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie możliwości zaliczenie do kosztów uzyskania przychodu wydatków z tytułu wypłaconych mieszkańcom przez Spółkę jednorazowych rekompensat na podstawie zawartych ugód pozasądowych.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (dalej: Spółka lub Wnioskodawca) należy do Podatkowej Grupy Kapitałowej, w której jest spółką zależną.

Spółka prowadzi działalność gospodarczą w sektorze górniczo-energetycznym. W związku z produkcją energii elektrycznej Spółka wytwarza odpady paleniskowe składane w składowiskach. W jednym z takich składowisk rozpoczęto jego przebudowę w związku ze zmianą technologii składowania odpadów paleniskowych w postaci suspensji (emulgatu popiołowo-wodnego). Powyższe wiąże się z nasilonym w trakcie przebudowy pyleniem przesuszonego popiołu, które ma charakter powtarzających się cyklicznie zdarzeń, co do których Spółka ma świadomość ich nieuchronności, aż do czasu zakończenia przebudowy, w tym pokrycia suspensją wcześniejszych warstw popiołu. Zwrócić należy uwagę na fakt, że wykonywane cyklicznie pomiary tego pylenia nie wykazują przekroczenia dopuszczalnych przepisami o ochronie środowiska wielkości.

Mimo to, mieszkańcy gminy, w której znajduje się składowisko, narażeni byli i są w czasie jego przebudowy, na uciążliwe pylenie przesuszonego popiołu ze składowiska, szczególnie w okresach wiosennych i jesiennych, a także letnich podczas wietrznych i suchych warunków atmosferycznych. W celu polubownego rozstrzygnięcia wszelkich kwestii związanych z uciążliwościami wynikającymi z pylenia przesuszonego popiołu, Spółka zawarła z mieszkańcami ugody pozasądowe.

Tytułem ugód, Spółka zobowiązała się zapłacić na rzecz mieszkańców jednorazowe rekompensaty z tytułu uciążliwości związanych z pyleniem popiołu za okres do zakończenia przebudowy składowiska. Na mocy ugód, mieszkańcy oświadczyli, że ugoda w całości wyczerpuje wszelkie ich roszczenia od Spółki z tytułu uciążliwości związanych z pyleniem przesuszonego popiołu ze składowiska, powstałym w związku z jego przebudową. Tym samym mieszkańcy w ugodach zrzekli się dochodzenia wszelkich dalszych roszczeń z tego tytułu, w szczególności z tytułu zmniejszenia wartości nieruchomości objętej uciążliwym pyleniem, szkód w uprawach, uszkodzeń lub zanieczyszczeń budynków, odszkodowań za uszczerbek majątkowy na osobie (art. 444 § 1 kc), zadośćuczynienia pieniężnego za uszczerbek niemajątkowy na osobie (art. 445 § 1 kc), renty (art. 444 § 2 kc).

Na mocy ww. ugód Spółka wypłaciła mieszkańcom jednorazowe rekompensaty finansowe. Wydatki związane z wypłatą rekompensaty zostały poniesione przez Spółkę (zostały pokryte z zasobów majątkowych Spółki) i nie zostały w jakikolwiek sposób Spółce zwrócone.

Brak podjęcia działań w zakresie wypłat rekompensat mógłby skutkować w szczególności dochodzeniem przez mieszkańców swoich praw na drodze sądowej, co naraziłoby Spółkę na dodatkowe koszty związane z ewentualnymi zapewne kilkuletnimi procesami sądowymi, na utrudnienia we współpracy z okolicznymi gminami.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy wskazane w stanie faktycznym wypłacone mieszkańcom przez Spółkę, na podstawie ugód pozasądowych, jednorazowe rekompensaty za uciążliwe pylenie stanowią dla Spółki koszt uzyskania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, wypłacone przez Spółkę mieszkańcom, na podstawie ugód pozasądowych, jednorazowe rekompensaty z tytułu uciążliwości związanych z pyleniem popiołu za okres do zakończenia przebudowy składowiska stanowi dla Spółki koszt uzyskania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 2343 z późn. zm., dalej: updop, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Przepis powyższy oznacza, że podatnik ma możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wszelkich kosztów, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami, pod tym jednak warunkiem, że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu lub wiąże się z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów. Zatem kosztem uzyskania przychodu są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

1. został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
2. jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
3. pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
4. poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
5. został właściwie udokumentowany,
6. nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 updop nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Powyższe warunki uznania wydatku za koszt uzyskania przychodu są wskazywane w licznym orzecznictwie i stanowiskach organów podatkowych (np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 16 października 2012 r., sygn. akt II FSK 430/11, pismo z 29 września 2017 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej Znak: 0114-KDIP2-3.4010.206.2017.1. MC).

Koszty ponoszone przez podatnika należy ocenić pod kątem ich celowości, a więc dążenia do uzyskania przychodów, zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, między tym wydatkiem, a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowy tego typu, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu. Kosztami będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskiwanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu osiągnięcia przychodów - nawet wówczas, gdy z obiektywnych powodów przychód nie zostanie osiągnięty. Tożsame stanowisko wyraził m.in. Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale 7 sędziów z 25 czerwca 2012 r., sygn. akt II FPS 2/12, w której wskazał, że (...) w świetle treści art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p., decydującym kryterium przy kwalifikacji prawnej danego kosztu, jako kosztu uzyskania przychodów w rozumieniu tego przepisu, pozostaje kryterium celu poniesienia kosztu, a poza tym niezbędne jest istnienie bezpośredniego lub pośredniego tylko związku pomiędzy kosztem a realizacja wymienionych w tym przepisie celów, czy też w tezie wyroku z 23 marca 2016 r., sygn. akt II FSK 228/14: przy kwalifikowaniu kosztów uzyskania przychodów określony wydatek wymaga nie tylko oceny pod kątem czy jego poniesienie miało związek z konkretnym przychodem, ale także z punktu widzenia racjonalności określonego działania dla osiągnięcia przychodu. Sam fakt nieosiągnięcia oczekiwanego efektu gospodarczego (uzyskania przychodu) nie dyskwalifikuje poniesionego wydatku jako kosztu uzyskania przychodu. Podobnie wypowiedział się Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z 18 marca 2016 r., sygn. akt I SA/Wr 1914/15, wskazując, że kosztem uzyskania przychodów może być świadczenie zapłacone przez podatnika, jeżeli służy interesom prowadzonego przedsiębiorstwa, w tym zwłaszcza, gdy prowadzi do wyłączenia lub ograniczenia zbędnych kosztów, z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych w art. 16 ust. 1 updop.

Kosztowa kwalifikacja konkretnego wydatku u konkretnego podatnika musi więc uwzględniać charakter i profil prowadzonej działalności gospodarczej oraz ekonomiczną racjonalność poniesionego kosztu. Każdorazowo przy ocenie charakteru poniesionego wydatku niezbędna jest obiektywna ocena wszystkich uwarunkowań, które istniały w czasie jego ponoszenia, które mogą zmieniać się w czasie i na które mogą oddziaływać także przyczyny niezależne od woli i świadomości podatnika. Na ten aspekt zwrócił uwagę Naczelny Sąd Administracyjny w powołanej wyżej uchwale wskazując, że działając w warunkach rynkowych, podatnik musi podejmować racjonalne ze swego punktu widzenia, oparte na ekonomicznych analizach i kalkulacjach działania zmierzające do uzyskania możliwie największej efektywności ekonomicznej. Działania te mogą również polegać na dokonywaniu określonych oszczędności, zmniejszeniu kosztów i wydatków, minimalizowaniu strat z określonych segmentów działalności czy eliminowaniu nieopłacalnych przedsięwzięć. Gdyby podatnik działań takich nie podejmował, mógłby nie sprostać konkurencji, a prowadzona przez niego działalność mogłaby stać się nierentowna i zacząć przynosić straty. Tym samym zagrożone byłoby źródło przychodów, jakim jest prowadzenie działalności gospodarczej w jej całokształcie. W tym sensie, co do zasady, każde tego rodzaju przedsięwzięcie, zmierzające do zapobieżenia takiej sytuacji, powinno być postrzegane jako prowadzące do zachowania bądź zabezpieczenia źródła przychodów, a związane z tym koszty, jako koszty uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p.

Wypłacone rekompensaty wskazane w stanie faktycznym bez wątpienia związane są z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą - składowisko jest niezbędnym elementem całego procesu produkcyjnego, podczas którego wytwarzane są odpady paleniskowe. Zdaniem Wnioskodawcy, nie ulega też wątpliwości, że wypłacone rekompensaty zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Jak wskazano, przebudowa składowiska nasiliła pylenie przesuszonego popiołu, przez co mieszkańcy narażeni byli i są w czasie jego przebudowy, na uciążliwe oddziaływanie tego popiołu, dlatego Spółka ma świadomość, że za te uciążliwości mieszkańcy mogliby dochodzić swoich praw na drodze sądowej, co wiązałoby się z narażeniem Spółki w szczególności na dodatkowe koszty ewentualnego długoletniego procesu sądowego, na utrudnienia we współpracy z okolicznymi gminami, co oczywiście miałoby przełożenie na osiągniecie przychodu, bądź źródło przychodu. Bez wątpienia istnieje więc związek przyczynowy pomiędzy zapłatą przedmiotowych rekompensat a racjonalnym działaniem w interesie Wnioskodawcy.

Wydatek poniesiony przez Spółkę na wypłaty rekompensat miał na celu zachowanie źródła dochodów przede wszystkim poprzez minimalizację potencjalnych kosztów związanych z ewentualnymi procesami sądowymi.

Wydatki związane z wypłatą rekompensaty zostały poniesione przez Spółkę (zostały pokryte z zasobów majątkowych Spółki) i nie zostały w jakikolwiek sposób Spółce zwrócone. Wydatki te nie są też wymienione w art. 16 ust. 1 updop, tj. grupie wydatków, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, szczególnie nie są wydatkami, o których mowa w ust. 1 pkt 19 lit. a tego artykułu. Zgodnie z tym przepisem nie uważa się za koszt uzyskania przychodów kar, opłat i odszkodowań oraz odsetek od tych zobowiązań z tytułu nieprzestrzegania przepisów w zakresie ochrony środowiska. Jednakże, jak wskazano w stanie faktycznym, przebudowa składowiska wiąże się co prawda z nasileniem pylenia do powietrza pyłu przesuszonego popiołu powstającego w toku tej przebudowy, jednakże wykonywane cyklicznie pomiary tego pyłu nie wykazują przekroczenia dopuszczalnych przepisami wielkości. Przebudowa składowiska odbywa się więc zgodnie z przepisami o ochronie środowiska. Wypłacone rekompensaty nie są więc karami (ponoszonymi za przekroczenie lub naruszenie warunków korzystania ze środowiska, ustalonymi wskazaną decyzją administracyjną), opłatami (nakładanymi za nieprzestrzeganie przepisów w związku z korzystaniem ze środowiska bez uzyskania wymaganego pozwolenia) czy odszkodowaniami (pieniężnymi równowartościami poniesionych szkód spowodowanych nieprzestrzeganiem przepisów o ochronie środowiska), o których mowa w tym przepisie.

Mając na względzie powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, wypłacone przez Spółkę mieszkańcom, na podstawie ugód pozasądowych, jednorazowe rekompensaty z tytułu uciążliwości związanych z pyleniem popiołu za okres do zakończenia przebudowy składowiska spełniają przesłanki określone w art. 15 ust. 1 updop, a co za tym idzie stanowią dla Spółki koszt uzyskania przychodu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy oraz zmiany stanu prawnego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz.U. z 2017 r., poz. 1369 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postepowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej