Temat interpretacji

Stan faktyczny:

Podatnik, zgodnie z art. 37 ust. 1 pkt 2 ustawy z 14 grudnia 1995r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo - kredytowych (Dz. U. z 1996r. Nr 1, poz. 2 ze zm.) oraz § 3 ust. 2 pkt 10 Statutu inwestuje środki finansowe w obejmowanie udziałów lub akcji w spółkach. Podatnik w 1998r. został udziałowcem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. W spółce tej w 2004r. dokonano obniżenia kapitału zakładowego poprzez umorzenie części udziałów, w tym należących do podatnika. Środki uzyskane z tego obniżenia zostały w całości poznaczone na pokrycie nierozliczonej straty z lat ubiegłych, podatnik zatem z tego tytułu nie otrzymał wynagrodzenia. Operacja ta została powiązana z jednoczesnym podwyższeniem kapitału i przekształceniem spółki z o.o. w spółkę w akcyjną.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z 15.02.1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4a i 4b, jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału (akcji), w tym także: dochód z umorzenia udziałów (akcji) oraz dochód uzyskany z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki, w celu umorzenia tych udziałów (akcji).

Na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 3 ww. ustawy do przychodów nie zalicza się (...) umorzenia udziałów lub akcji w spółce, w tym kwot otrzymanych z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki w celu umorzenia tych udziałów (akcji) - w części stanowiącej koszt ich nabycia lub objęcia (...).

Jak stanowi art. 22 ust. 1 ustawy z 15.02.1992r. podatek dochodowy od dochodów z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem ust. 2, ustala się w wysokości 19 % uzyskanego przychodu.

Na podstawie art. 26 ust. 1 ustawy osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz będące przedsiębiorcami osoby fizyczne, które dokonują wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 oraz w art. 22, są obowiązane, jako płatnicy, pobierać, z zastrzeżeniem ust. 2, w dniu dokonania wypłaty, zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat (...).

W przypadku gdy podatek dochodowy od dochodów z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych zostanie przez płatnika odprowadzony, to ma zastosowanie art. 23 ust. 1 i 2 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym kwotę podatku uiszczonego od otrzymanych dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej odlicza się od kwoty podatku obliczonego zgodnie z art. 19. W razie braku możliwości odliczenia, o którym mowa w ust. 1, kwotę podatku, zgodnie z zasadami określonymi w tym przepisie, odlicza się w następnych latach podatkowych.

W przypadku określonym w art. 26 ust. 1a ustawy zryczałtowanego podatku dochodowego, o którym mowa w ust. 1, nie pobiera się, jeżeli podatnicy, wymienieni w art. 17 ust. 1, korzystający ze zwolnienia w związku z przeznaczeniem dochodów na cele statutowe lub inne cele określone w tym przepisie, złożą płatnikowi najpóźniej w dniu dokonania wypłaty należności oświadczenie, że przeznaczą dochody z dywidend oraz z innych przychodów z tytułu udziałów w zyskach osób prawnych - na cele wymienione w tym przepisie.

Jak stanowi art. 26 ust. 4 i 5 ustawy podatnicy, o których mowa w ust. 1a, są obowiązani, bez wezwania, złożyć urzędowi skarbowemu, określonemu w ust. 3, deklarację według ustalonego wzoru i wpłacić należny zryczałtowany podatek, jeżeli dochody z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziałów w zyskach osób prawnych, od których płatnik nie pobrał podatku w związku z oświadczeniem, o którym mowa w ust. 1a, zostały wydatkowane na inne cele niż wymienione w art. 17 ust. 1. Podatek, o którym mowa w ust. 4, wpłaca się do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano tego wydatku.

W stanie faktycznym przedstawionym przez podatnika należy wyróżnić dla celów podatkowych dwa zdarzenia: po pierwsze umorzenie udziałów objętych przez podatnika w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, sfinansowane z obniżenia kapitału zakładowego spółki, po drugie potrącenie należności podatnika z tytułu umorzenia udziałów ze zobowiązaniem podatnika wobec spółki wynikającym z obowiązku pokrycia straty z lat ubiegłych.

W świetle wyżej powołanych przepisów w przypadku gdy zostanie zrealizowana nadwyżka pomiędzy kwotą wydatkowaną w przeszłości na objęcie udziałów a kwotą, po której udziały są umarzane realizuje się dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Dochód ten może być zrealizowany w dowolnej formie (gotówka, wzajemne potrącenie itp.).

Nadwyżkę przychodu osób prawnych z tytułu umorzenia udziałów ponad kwotę wolną opodatkowuje się w sposób zryczałtowany stawką 19%. Płatnik może nie pobrać zryczałtowanego podatku jedynie w sytuacji, gdy podatnik, korzystający ze zwolnienia określonego w art. 17 ust. 1 ustawy, złoży płatnikowi oświadczenie, że przeznaczy kwoty uzyskane z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osoby prawnej (płatnika) na cele statutowe.

Jak wynika ze stanu faktycznego oświadczenie takie zostało złożone, a ponadto na podstawie zapisów statutu oraz art. 37 ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, obligującego podatnika do inwestowania swych środków finansowych z zachowaniem najwyższej staranności, nie można uznać, że dochód (przychód) z udziału w zyskach osób prawnych uzyskany przez podatnika wydatkowany na pokrycie nierozliczonej straty z lat ubiegłych w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, w której podatnik objął udziały jest zwolniony od podatku.