Temat interpretacji

przychód z nieodpłatnych świadczeń.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.) oraz § 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 7 października 2015 r. (data wpływu do tut. Biura 20 października 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości rozpoznania przychodu podatkowego z tytułu nieodpłatnego ustanowienia hipotek, które Sąd uznał za bezskuteczne - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 października 2015 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek, o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie możliwości rozpoznania przychodu podatkowego z tytułu nieodpłatnego ustanowienia hipoteki, które Sąd uznał za bezskuteczne.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest osobą prawną spółką akcyjną (dalej: KHS), wobec której 27 marca 2009 r. została ogłoszona upadłość obejmująca likwidację majątku. W dniu 4 listopada 2008 r., tj. przed ogłoszeniem upadłości KHS, Spółka X, w której KSH była jedynym wspólnikiem, aktem notarialnym ustanowiła na rzecz Spółki Y hipotekę umowną kaucyjną do kwoty 20.000.000,00 zł na prawie użytkowania wieczystego nieruchomości oraz prawie własności budynków stanowiących odrębny przedmiot własności, jako zabezpieczenie zobowiązań KHS z tytułu dostaw gazu ziemnego wynikających z umowy zawartej 27 sierpnia 2008 r. oraz roszczeń mogących wyniknąć z przedmiotowej umowy. Również 4 listopada 2008 r., aktem notarialnym Spółka X ustanowiła na rzecz Spółki Y hipotekę umowną kaucyjną do kwoty 20.000.000,00 zł na prawie własności nieruchomości, jako zabezpieczenie zobowiązań KHS z tytułu dostaw gazu ziemnego wynikających z umowy zawartej 27 sierpnia 2008 r. oraz roszczeń mogących wyniknąć z przedmiotowej umowy.

Określone powyżej hipoteki, zostały prawomocnie wpisane do ksiąg wieczystych. W umowie kompleksowej dostarczania paliwa gazowego z 27 sierpnia 2008 r. zawartej pomiędzy Spółką Y, a KHS, nie zostały zawarte postanowienia odnośnie ustanowienia zabezpieczenia umowy poprzez ustanowienie hipotek na majątku Spółki X. W § 1 ust. 6.2. umowy, wskazano enumeratywnie formy zabezpieczenia umowy, którymi są:

1. hipoteki kaucyjne na kwotę 15.000.000,00 zł na nieruchomościach KHS, będących jej własnością lub w użytkowaniu wieczystym,
2. cesja polisy ubezpieczeniowej na Sprzedawcę z nieruchomości objętych hipoteką, oraz oświadczenie Odbiorcy o poddaniu się egzekucji na podstawie art. 777 § 1 k.p.c.

W § 1 ust. 6.3. zawarto zastrzeżenie, że Spółka Y ma prawo zażądać zwiększenia wysokości zabezpieczenia w trakcie trwania umowy, jeżeli wysokość zaległych zobowiązań KHS wobec Spółki Y wynikających z wystawianych faktur będzie wyższa niż wartość ustanowionego zabezpieczenia. W § 1 ust. 6.4. umowy zawarto postanowienie, że w przypadku nieustanowienia przez KHS zabezpieczenia w terminie, formie oraz wysokości określonej powyżej, Spółka Y ma prawo do rozwiązania umowy. W § 1 ust. 6.5. umowy, zawarto zastrzeżenie, zgodnie z którym, w przypadku upływu terminu obowiązywania zabezpieczenia o którym mowa powyżej przed wygaśnięciem umowy, KHS dostarczy Spółce Y, nie później niż na 30 dni przed upływem tego terminu nowe zabezpieczenie, wystawione co najmniej na okres jednego roku. Umowa nie zawiera postanowienia o ustanowieniu dodatkowego zabezpieczenia (w tym na majątku innych osób) na żądanie Spółki Y w przypadku zwiększenia zaległych zobowiązań, zaś zapis § 1 ust. 6.3. dotyczy wyłącznie zwiększenia wysokości już ustanowionych zabezpieczeń, a nie ustanowienia nowych, dodatkowych zabezpieczeń. W dniu 27 marca 2009 r. Spółka Y złożyła do KHS oświadczenie o wypowiedzeniu umowy z 27 sierpnia 2008 r. ze skutkiem na dzień 14 kwietnia 2009 r. W dniu 21 grudnia 2009 r. została ogłoszona upadłość Spółki X, obejmująca likwidację majątku.

W dniu 28 kwietnia 2011 r. Sąd Okręgowy prawomocnym wyrokiem w sprawie z powództwa Syndyka Masy Upadłości Spółki X w upadłości likwidacyjnej uznał za bezskuteczne względem masy upadłości Spółki X w upadłości likwidacyjnej i zgłoszonych przez wierzycieli wierzytelności w postępowaniu upadłościowym, czynności prawne w postaci ustanowienia w dniu 4 listopada 2008 r. ww. dwóch hipotek kaucyjnych na nieruchomościach objętych dwoma księgami wieczystymi. Przesłanka rozstrzygnięcia opierała się na instytucji skargi paulińskiej, określonej w przepisach art. 527 i 528 k.c., w zw. z art. 130 i 131 Prawa upadłościowego i naprawczego.

Postanowieniem z 24 października 2011 r., Sąd Rejonowy oddalił sprzeciw Spółki Y, co do odmowy uznania i wciągnięcia na listę wierzytelności w postępowaniu upadłościowym Spółki X, zgłoszonej przez Spółkę Y wierzytelności w łącznej kwocie 20.100.000,00 zł. Na wierzytelność zgłoszoną przez Spółkę Y składała się kwota 20.000.000,00 zł zabezpieczona hipotekami kaucyjnymi ustanowionymi przez Spółkę oraz kwota 100.000,00 zł tytułem opłaty sądowej wniesionej w sprawie z powództwa wierzyciela przeciwko upadłemu. Sąd Rejonowy w uzasadnieniu postanowienia z 24 października 2011 r. zgodził się w pełni z argumentacją Sądu Okręgowego, zawartą w uzasadnieniu wyroku z 28 kwietnia 2011 r., przyjmując, że zgłoszona w postępowaniu upadłościowym Spółki X wierzytelność Spółki Y w kwocie 20.000.000,00 zł nie istnieje, wobec czego nie może zostać uznana i wciągnięta na listę wierzytelności. W efekcie, Spółka Y nie została wciągnięta na listę wierzytelności Spółki X i nie otrzymała żadnych kwot z tytułu ustanowionych bezskutecznie hipotek.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy hipoteki umowne kaucyjne obciążające nieruchomość (prawo użytkowania wieczystego nieruchomości z prawem własności budynków) oraz prawo własności nieruchomości ustanowione przez spółkę zależną na rzecz dostawcy gazu do spółki dominującej, zabezpieczające zobowiązania spółki dominującej wobec dostawcy gazu z tytułu umowy kompleksowej dostawy paliwa gazowego, dokonane w trakcie trwania umowy kompleksowej dostawy paliwa gazowego, mimo braku obowiązku ustanowienia takiego zabezpieczenia w umowie kompleksowej dostawy paliwa gazowego, które to zabezpieczenia zostały następnie uznane prawomocnym wyrokiem sądu za bezskuteczne, jako dokonane z pokrzywdzeniem masy upadłości spółki zależnej oraz wierzycieli, którzy dokonali zgłoszenia wierzytelności w postępowaniu upadłościowym spółki zależnej, w oparciu o przepisy kodeksu cywilnego o skardze paulińskiej (art. 527 i 528 k.c. i nast.) oraz w efekcie czego, wierzytelność zgłoszona do masy upadłości spółki zależnej przez dostawcę paliwa gazowego do spółki dominującej nie została wciągnięta na listę wierzytelności spółki zależnej i dostawca paliwa nie uzyskał żadnego zaspokojenia z tytułu ustanowionych hipotek z masy upadłości spółki zależnej, stanowi nieodpłatne świadczenie spółki zależnej dla spółki dominującej w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...

Zdaniem Wnioskodawcy, hipoteki umowne kaucyjne obciążające nieruchomości (prawo użytkowania wieczystego nieruchomości z prawem własności budynków oraz prawo własności nieruchomości) spółki zależnej, wpisane do ksiąg wieczystych na zabezpieczenie zobowiązań spółki dominującej wobec dostawcy gazu z tytułu zawartej umowy kompleksowej dostawy paliwa gazowego do spółki dominującej, nie stanowią nieodpłatnego świadczenia spółki zależnej wobec spółki dominującej.

Brak możliwości uznania ustanowionych hipotek za nieodpłatne świadczenie spółki zależnej wobec spółki dominującej wynika z faktu, że w umowie kompleksowej dostawy paliwa gazowego łączącej spółkę dominującą (KHS) z dostawcą paliwa gazowego (Spółka Y) brak jest zapisów w oparciu o które, Spółka Y mogłaby żądać ustanowienia przez KHS lub osoby trzecie innych zabezpieczeń niż te, które zostały enumeratywnie wymienione w umowie.

Nie istnieją również w tej umowie żadne zapisy w oparciu o które Spółka Y, mogłaby wystąpić przeciwko KHS z jakimkolwiek roszczeniem, czy sankcją umowną w postaci wypowiedzenia umowy, czy też wstrzymania dostaw paliwa gazowego, z powodu braku ustanowienia innego zabezpieczenia, niż te które zostały enumeratywnie wymienione w umowie. Tym samym nie istniały żadne podstawy prawne (umowne), które powodowałyby konieczność ustanowienia przez Spółkę X hipotek umownych kaucyjnych na rzecz Spółki Y, celem zabezpieczenia zobowiązań KHS (spółki dominującej) wobec Spółki Y. Od ustanowienia przez Spółkę X hipotek umownych kaucyjnych na rzecz Spółki Y umowa kompleksowa dostawy paliwa gazowego do KHS, nie uzależniała dostaw paliwa, czy też kontynuacji dostaw paliwa w razie braku ustanowienia takiego dodatkowego zabezpieczenia. Jedyny zapis umowy, zawarty w § 1 ust. 6.3. uprawniał Spółkę Y do żądania zwiększenia wysokości zabezpieczenia, jeżeli wartość zaległych zobowiązań KHS będzie wyższa niż wartość ustanowionego już zabezpieczenia, a co uprawniało Spółkę Y do żądania zwiększenia kwoty ustanowionych już hipotek na nieruchomościach KHS, oraz żądania zwiększenia kwoty z cesji praw z polisy ubezpieczeniowej nieruchomości, oraz zwiększenia kwoty zawartej w oświadczeniu o poddaniu się egzekucji.

Ustanowienie zatem przez Spółkę X hipotek przymusowych kaucyjnych w trakcie trwania umowy dostaw paliwa gazowego zawartej pomiędzy KHS a Spółką Y, nie wiązało się z uzyskaniem przez KHS jakiejkolwiek korzyści kosztem Spółki X.

Jedyną korzyść z ustanowienia hipotek umownych kaucyjnych uzyskała Spółka Y, gdyż to wierzytelności Spółki Y przysługujące wobec KHS z tytułu zawartej umowy kompleksowej dostaw paliwa gazowego zostały zabezpieczone hipoteką umowną kaucyjną, co skutkowało ich uznanie prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego z 28 kwietnia 2011 r., za bezskutecznie dokonane czynności prawnej w postaci obciążenia nieruchomości przez Spółkę X hipotekami umownymi kaucyjnymi na rzecz Spółki Y, jako zdziałanych z pokrzywdzeniem masy upadłości Spółki X oraz wierzycieli, którzy zgłosili swoje wierzytelności w postępowaniu upadłościowym Spółki X w oparciu o przepisy kodeksu cywilnego o skardze paulińskiej (art. 527 i nast. k.c), dodatkowo przemawia za przyjęciem stanowiska, że dokonane czynności prawne nie stanowią nieodpłatnego świadczenia Spółki X wobec KHS, gdyż celem tych czynności było wyłącznie zabezpieczenie interesu Spółki Y z pokrzywdzeniem wierzycieli Spółkę X.

Nieodpłatnym świadczeniem w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r.

o podatku dochodowym od osób prawnych, są wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie przez podatnika korzyści kosztem innego podmiotu (wyrok NSA z 12 marca 2008 r. sygn. akt II FSK 1776/08). Za nieodpłatne świadczenie, stanowiące przychód, uznać należy ustanowienie zabezpieczenia w postaci hipoteki kaucyjnej w celu uzyskania przez podatnika zwiększonych limitów kredytowych, ubezpieczanych przez towarzystwo ubezpieczeniowe (wyrok WSA w Krakowie z 29 marca 2011 r. sygn. akt I SA/Kr 229/11).

Zdaniem Wnioskodawcy, w niniejszej sprawie nie uzyskał żadnej korzyści z tytułu ustanowionych bezskutecznie hipotek umownych kaucyjnych przez Spółkę X na rzecz Spółki Y, wobec czego stanowisko Wnioskodawcy jest uzasadnione.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje.

Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r., Nr 54, poz. 654 ze zm. w brzmieniu obowiązującym w 2008 r., dalej updop), nie zawierała definicji przychodu. Otwarty katalog przysporzeń majątkowych stanowiących przychody podatkowe zawierał art. 12 ust. 1 tej ustawy. Wśród rodzajów przychodów ustawodawca wyszczególnił m.in. przychód z tytułu tzw. nieodpłatnych świadczeń.

I tak, stosownie do art. 12 ust. 1 pkt 2 updop, przychodem, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, jest w szczególności wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe, w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.

Stanowiąc o nieodpłatnych świadczeniach, jako o przychodzie kształtującym podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym, ustawodawca nie sprecyzował bliżej, co należy rozumieć przez nieodpłatne świadczenie, ograniczając się jedynie do wskazania sposobu i kryteriów ustalenia jego wartości. I tak, zgodnie z art. 12 ust. 5 updop, wartość otrzymanych nieodpłatnie rzeczy lub praw określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Na podstawie art. 12 ust. 6 updop, wartość nieodpłatnych świadczeń, ustala się:

1. jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
2. jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu;
3. jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu - w wysokości równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu;
4. w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Jak zaznaczono powyżej, ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje pojęcia nieodpłatnego świadczenia, jednak w orzecznictwie sądów administracyjnych ugruntowała się linia orzecznicza, zgodnie z którą pojęcie to ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy (taką definicję zawierają m.in. uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 listopada 2002 r. sygn. akt FPS 9/02 oraz z 16 października 2006 r. sygn. akt II FPS 1/06). Nieodpłatnym świadczeniem jest zatem uzyskana przez podatnika wymierna korzyść majątkowa niezwiązana z poniesieniem wydatków, powstaniem kosztów, z obowiązkiem uiszczenia wynagrodzenia lub inną formą ekwiwalentu.

Wobec powyższego, ocena kwestii powstania przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 updop, wymaga zbadania, czy sytuacja zaistniała po stronie podatnika wiąże się z uzyskaniem przez niego określonej korzyści majątkowej, bez konieczności świadczenia ekwiwalentnego. W szczególności, istotna jest analiza charakteru czynności, w której uczestniczy podatnik, tj. ustalenie, czy należy ona do czynności przysparzających. Ważnym jest, aby na skutek wykonania takiego świadczenia faktyczne przysporzenie uzyskiwała tylko jedna strona. Nieodpłatne świadczenie zawsze musi mieć charakter jednostronny.

Należy zauważyć, że zasadniczo nieodpłatne zabezpieczenie wierzytelności w formie hipoteki nie jest zdarzeniem obojętnym gospodarczo zarówno dla podmiotu udzielającego zabezpieczenia, jak i podmiotu, którego zobowiązanie jest hipoteką zabezpieczane. Udzielenie zabezpieczenia w formie hipoteki skutkuje przyjęciem finansowego ryzyka niewywiązania się dłużnika ze swojego zobowiązania względem wierzyciela. Ryzyko to posiada określoną wartość, tj. cenę, którą uzyskujący zabezpieczenie w normalnych warunkach rynkowych musiałby zapłacić.

Z przedstawianego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że aktem notarialnym

z 4 listopada 2008 r. Spółka zależna udzieliła nieodpłatnego zabezpieczenia, w formie hipoteki, zobowiązań Wnioskodawcy wobec dostawcy paliwa gazowego (dalej: Spółka Y). W dniu

27 marca 2009 r. Spółka Y złożyła Wnioskodawcy oświadczenie o wypowiedzeniu umowy dotyczącej dostawy paliwa gazowego. Z kolei 21 grudnia 2009 r. została ogłoszona upadłość Spółki zależnej, która udzieliła zabezpieczenia zobowiązań Wnioskodawcy wobec Spółki Y.

W dniu 28 kwietnia 2011 r. Sąd Okręgowy, prawomocnym wyrokiem, uznał za bezskutecznie dokonane czynności prawnej w postaci obciążenia nieruchomości przez Spółkę zależną hipotekami umownymi kaucyjnymi na rzecz Spółki Y. Przesłanka rozstrzygnięcia opierała się na instytucji skargi paulińskiej, określonej w przepisach art. 527 i 528 k.c., w zw. z art. 130 i 131 Prawa upadłościowego i naprawczego. Postanowieniem z 24 października 2011 r., Sąd Rejonowy oddalił sprzeciw Spółki Y, co do odmowy uznania i wciągnięcia na listę wierzytelności w postępowaniu upadłościowym Spółki zależnej, wierzytelności zgłoszonej przez Spółkę Y. Sąd Rejonowy zgodził się w pełni z argumentacją Sądu Okręgowego, że zgłoszona w postępowaniu upadłościowym Spółki zależnej wierzytelność Spółki Y w kwocie 20.000.000,00 zł nie istnieje, wobec czego nie może zostać uznana i wciągnięta na listę wierzytelności. W efekcie wierzytelność nie został wciągnięta na listę wierzytelności i Spółka Y nie otrzymała żadnych kwot z tytułu ustanowionych bezskutecznie hipotek.

Odnosząc się do przedstawionego stanu faktycznego sprawy, na wstępie należy zwrócić uwagę na istotę hipoteki. Hipoteka jest ograniczonym prawem rzeczowym na nieruchomości, ustanowionym między wierzycielem i dłużnikiem przez wpis do księgi wieczystej. Jeżeli dłużnik, który ustanawia na swojej nieruchomości hipotekę nie wywiąże się z zobowiązania, wierzytelność jest realizowana w drodze postępowania egzekucyjnego, a wierzyciel ma prawo zaspokojenia swojej wierzytelności z kwoty uzyskanej w tym trybie. Hipoteka zabezpiecza wierzycielowi pierwszeństwo dochodzenia swych praw do danej nieruchomości nawet przy zmianie właściciela. Hipoteka tym samym należy do zabezpieczeń rzeczowych w odróżnieniu do zabezpieczeń osobistych, których przykładem są np. poręczenia i gwarancje.

W kontekście zdefiniowanego powyżej pojęcia nieodpłatnego świadczenia, co do zasady, udzielenie nieodpłatnego zabezpieczenia w formie hipoteki stanowi dla podmiotu otrzymującego zabezpieczenie nieodpłatne świadczenie, w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 udpop oraz skutkuje powstaniem przychodu z tego tytułu.

Jednakże w przedmiotowej sprawie należy zwrócić uwagę, że w myśl art. 527 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 121 ze zm. dalej: Kc), gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć. Czynność prawna dłużnika jest dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli, jeżeli wskutek tej czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynność (art. 527 § 2 Kc).

Jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli korzyść majątkową uzyskał przedsiębiorca pozostający z dłużnikiem w stałych stosunkach gospodarczych, domniemywa się, że było mu wiadome, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli (art. 527 § 4 Kc).

W przypadku zaistnienia wszystkich przesłanek z art. 527 Kc, dochodzi do uznania przez sąd czynności prawnej dłużnika z osobą trzecią, dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli, za bezskuteczną w stosunku do wierzyciela, który czynność zaskarżył.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Sąd Rejonowy ostatecznie uznał, że hipoteki zabezpieczające wierzytelności Spółki Y zostały ustanowione bezskutecznie. Jednakże należy zauważyć, że jeżeli faktycznie czynność ustanowienia hipoteki została uznana przez Sąd za bezskuteczną, to jak wynika z cytowanych powyżej przepisów Kodeksu cywilnego, jest ona bezskuteczna jedynie wobec wierzyciela, tj. Spółki Y, tym samym okoliczność ta pozostaje bez wpływu na powstanie przychodu z nieodpłatnych świadczeń dla Wnioskodawcy.

W konsekwencji, należy uznać, że w kontekście zdefiniowanego powyżej pojęcia nieodpłatnego świadczenia w przestawionym we wniosku stanie faktycznym, udzielenie nieodpłatnego zabezpieczenia (w formie hipoteki) zobowiązań Wnioskodawcy wobec Spółki Y stanowi dla Wnioskodawcy nieodpłatne świadczenie, w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 udpop oraz skutkuje powstaniem przychodu z tego tytułu. Poprzez wpis hipoteki, Spółka X powiązana z Wnioskodawcą wyraziła gotowość spłaty wierzytelności Wnioskodawcy, wynikających z zawartej kompleksowej umowy dostawy paliwa gazowego. Gotowość spłaty zobowiązań Wnioskodawcy posiada swoją wartość, o czym najlepiej świadczy fakt, że istnieją instytucje finansowe, które świadczą odpłatnie tego typu usługi. Skoro, w praktyce uzyskanie zabezpieczenia spłaty wierzytelności stanowi odpłatną usługę finansową instytucji finansowych, uzyskanie takiego zabezpieczenia bez wynagrodzenia stanowi przychód po stronie otrzymującego. Bez znaczenia dla stosowania ww. przepisu pozostaje okoliczność, że poręczenie nie zostało zrealizowane, jak również, czy konieczność jego ustanowienia wynikała z umowy zawartej przez Wnioskodawcę z dostawcą gazu. Sama gotowość do spłaty zobowiązań Wnioskodawcy, zabezpieczona wpisem do hipoteki, stanowi nieodpłatne świadczenie na rzecz Wnioskodawcy.

Reasumując, należy uznać, że udzielenie Wnioskodawcy nieodpłatnego zabezpieczenia w formie hipoteki, stanowi dla niego nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 updop oraz skutkuje powstaniem przychodu z tego tytułu.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 3 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach