PIT - zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odszkodowań z tytułu dostarczenia komponentów przez Wnioskodawcę, z których wytwarzany jes... - Interpretacja - IPPB3/4510-14/15-4/PK1

Shutterstock
Interpretacja indywidualna z dnia 20.04.2015, sygn. IPPB3/4510-14/15-4/PK1, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Temat interpretacji

PIT - zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odszkodowań z tytułu dostarczenia komponentów przez Wnioskodawcę, z których wytwarzany jest przez kontrahentów gotowy wyrób inny niż oczekiwany.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 2 stycznia 2015r. (data wpływu: 9 stycznia 2015 r.), uzupełnionym w dniu 2 kwietnia 2015 r. (data wpływu: 7 kwietnia 2015 r.) na wezwanie organu z dnia 27 marca 2015 r. nr IPPB3/4510-14/15-2/PK1 (data doręczenia: 30 marca 2015 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odszkodowań z tytułu dostarczenia komponentów przez Wnioskodawcę, z których wytwarzany jest przez kontrahentów gotowy wyrób inny niż oczekiwany jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 stycznia 2015 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odszkodowań z tytułu dostarczenia komponentów przez Wnioskodawcę, z których wytwarzany jest przez kontrahentów gotowy wyrób inny niż oczekiwany. W związku z brakami formalnymi pismem z dnia 27 marca 2015 r. nr IPPB3/4510-14/15-2/PK1 (data doręczenia: 30 marca 2015 r.) wezwano Wnioskodawcę do ich uzupełnienia. Pismem wniesionym w dniu 2 kwietnia 2015 r. (data wpływu: 7 kwietnia 2015 r.) dokonano uzupełnienia zgodnego z wezwaniem.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka A. (dalej A. ) jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, która została założona przez trzech wspólników w 1997 r. Przeważającą działalnością spółki jest sprzedaż hurtowa wyrobów chemicznych, zarówno dystrybucyjnych jak i wytworzonych przez A. Podmiot współpracuje z kontrahentami z innych państw europejskich. A. otrzymuje faktury od swoich kontrahentów z innych państw członkowskich oraz noty księgowe, które obciążają spółkę A. kwotą odszkodowania. Kwota odszkodowania jest nakładana przez kontrahentów ze względu na uzyskiwanie przez kontrahentów innego niż oczekiwany końcowego wyrobu gotowego z komponentów A. i obejmuje między innymi: koszty użytych surowców, koszty przestoju maszyn. Przy czym klienci A. a, używają nie tylko surowców A. , ale również innych dostawców. Jest trudnym do stwierdzenia, czy niepożądany efekt został spowodowany wadą surowca A.

Według wnioskodawcy przyczyną uzyskania wyrobu końcowego o innych niż oczekiwane parametrach może być również niewłaściwe użycie materiału przez kontrahenta np. poprzez użycie niewłaściwej dawki wyrobu. Spółka A. nie chcąc tracić zleceń od kontrahentów oraz będąc zainteresowaną prowadzeniem dalszej współpracy, decyduje się na wypłacanie odszkodowania na podstawie zagranicznych faktur oraz not księgowych wystawianych przez kontrahentów. Jak dotychczas zostały wystawione faktury i noty obciążeniowe w roku 2013 oraz 2014. Uzasadnieniem takiego postępowania jest chęć zachowania przez wnioskodawcę źródła przychodu. Dotychczas, spółka A. nie zaliczała kwot odszkodowań wypłacanych kontrahentom do kosztów uzyskania przychodu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

  1. Czy wnioskodawca może zaliczyć kwotę odszkodowania z tytułu uszkodzenia towaru powstałego wskutek nienależytego użycia przez kontrahentów do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej ustawa o CIT)...
  2. W przypadku uznania stanowiska wnioskodawcy za prawidłowe w zakresie pytania nr 1, czy kwotę odszkodowania za wady towaru powstałe w wyniku nienależytego użycia przez kontrahenta należy uznać za koszt pośrednio związany z uzyskiwanymi przychodami i tym samym czy koszt ten powinien zostać potrącony, stosownie do art. 15 ust. 4d ustawy o CIT, w roku odpowiadającym osiągniętym przychodom...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 15 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej ustawa o CIT) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy CIT. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu. Do kosztów uzyskania przychodów mogą zostać zaliczone wszelkie wydatki, służące Spółce do osiągnięcia przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródeł przychodów. Wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganym przychodami lub służą zachowaniu bądź zabezpieczeniu źródła przychodów. Kosztami będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskiwanymi przychodami, jak i pozostające z związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w tym celu, nawet wówczas gdy z obiektywnych powodów przychód nie zostanie osiągnięty. Podatnik do kosztów uzyskania przychodów ma prawo zaliczyć wszystkie koszty, zarówno te bezpośrednio, jak i pośrednio związane z przychodami, o ile zostały prawidłowo udokumentowane, za wyjątkiem kosztów ustawowo uznanych za niestanowiące kosztów uzyskania przychodów. Za koszty uzyskania przychodów nie mogą być natomiast uznane wydatki określone enumeratywnie w art. 16 ust.l ustawy o CIT.

Zdaniem wnioskodawcy, kwota odszkodowania wypłacanego kontrahentom może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów, jeżeli odszkodowanie jest wypłacane w wyniku wad towarów powstałych w wyniku nienależytego użycia towaru przez kontrahentów wnioskodawcy. Wnioskodawca uważa, iż powyższy przepis (art. 16 ust. 1 ustawy o CIT) dotyczy jedynie wad w dostarczanych towarach, które powstały na skutek błędu, czy winy podatnika. W opinii wnioskodawcy przepisy art. 16 ust. 1 ustawy o CIT nie mają zastosowania w sytuacji, w której wady powstały na skutek nienależytego użycia materiału przez kontrahentów. Wnioskodawca uważa, że odszkodowanie wypłacane kontrahentowi za szkody, które nie powstały z winy Spółki, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów Spółki.

Zgodnie z art . 16 ust . 1 pkt . 22 ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodu kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu towarów albo wykonalnych robót i usług. Zasadniczą kwestią do oceny zasadności zastosowania art . 16 ust , 1 pkt . 22 ustawy o CIT jest wykładnia pojęcia wady wykonanej usługi. Ustawa nie definiuje pojęcia wadliwy, stąd też, odwołując się do reguł wykładni językowej - słowo to należy tłumaczyć w sposób powszechnie przyjęty w języku polskim, a zgodnie z Nowym Słownikiem Języka Polskiego (PWN, warszawa, 2003r.) słowo to oznacza tyle co mający wady, usterki, defekty, wskazujący braki, błędy, niewłaściwy, nieprawidłowy, niepoprawny. Wadliwie wykonana usługa to taka, która została wykonana w sposób niepełny. Wszystkie wskazane wyżej kary umowne i odszkodowania wiążą się z należytym wykonaniem zobowiązań. Ustawodawca wyłącza je spod kosztów uzyskania przychodów, nie chcąc premiować przypadków nienależytego wykonania zobowiązania. Jakkolwiek zgodnie z art . 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT, pewne kategorie odszkodowań wymienione w tym przepisie nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, to ponieważ zapłacone przez wnioskodawcę odszkodowanie nie wynika z wad wykonanych robót ani ze zwłoki w usunięciu takich wad, brak jest przeszkód w zaliczeniu zapłaconego odszkodowania do kosztów uzyskania przychodów, Należy zauważyć, że w interpretacji indywidualnej prawa podatkowego z dnia 5 sierpnia 2014 r., sygn. IPTPB3/423-180/14-2/PM, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi potwierdził stanowisko wnioskodawcy, który stwierdził, iż przepisy art . 16 ust. 1 ustawy o CIT, wprowadzającego enumeratywny katalog wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów należy interpretować w sposób ścisły, Nie każdy zatem wydatek z tytułu kary umownej będzie podlegał wyłączeniu z kosztów podatkowych - jedynie wydatki związane z kwalifikowanym niewykonaniem bądź nienależytym wykonaniem zobowiązania, które spełnią dyspozycję normy prawnej w nim zawartej, tj. stanowią karę z tytułu: wad dostarczonych towarów, wad wykonanych robót i usług, zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad, zwłoki w usunięciu wad towarów, zwłoki w usunięciu wad wykonanych robót i usług. W konsekwencji, możliwość ujęcia w kosztach podatkowych wszelkich wydatków z tytułu kar umownych, które nie zostały wskazane wprost w przepisie art . 16 ust . 1 pkt 22 ustawy o CIT, należy ocenić na gruncie ogólnych zasad uregulowanych art . 16 ust . 1 ustawy o CIT. Uzasadnienie wnioskodawcy odnaleźć można także w sentencji interpretacji indywidualnej prawa podatkowego z dnia 31 sierpnia 2011 r., sygn IPTPB3/423-78/11-4/KJ Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi.

Ponadto, zdaniem wnioskodawcy, ponoszone przez niego wydatki na zapłatę zgłoszonych przez kontrahentów reklamacji prowadzą do utrzymania kontaktów handlowych z kontrahentami wnioskodawcy, a co za tym idzie są poniesione w celu zachowania źródła przychodów wnioskodawcy.

Reasumując, zdaniem wnioskodawcy zapłacone odszkodowanie winno zwiększyć koszty bieżącego okresu podatkowego i stanowić koszty uzyskania przychodów, gdyż nie znajduje się w kategorii tych odszkodowań, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt, 22 ustawy o CIT, a także zostało poniesione w zgodzie z celami określonymi w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

2 Stanowisko wnioskodawcy do pytania nr 2

W przypadku uznania stanowiska wnioskodawcy za prawidłowe w zakresie pytania nr 1, to zdaniem wnioskodawcy kwotę odszkodowania za uszkodzenie towaru powstałe w wyniku nienależytego użycia przez kontrahenta należy uznać za koszt pośrednio związany z uzyskiwanymi przychodami i tym samym koszt ten powinien zostać potrącony, stosownie do art. 15 ust. 4d ustawy o CIT, w chwili jego poniesienia.

Stosownie do art. 15 ust. 4d ustawy o CIT, koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Z kolei zgodnie z art. 15 ust. 4e ustawy o CIT za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów. W celu prawidłowego ustalenia momentu zaliczenia omawianego odszkodowania do kosztów uzyskania przychodu należy ustalić charakter danego wydatku. Przepisy podatkowe różnicują moment rozpoznania kosztów uzyskania przychodów w zależności od tego, czy zostaną one uznane za koszty bezpośrednio związane z przychodami, czy też koszty inne niż bezpośrednio związane z przychodami. Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje pojęć bezpośrednich i pośrednich kosztów uzyskania przychodu. Zdaniem wnioskodawcy za bezpośrednie koszty uzyskania przychodu należy uznać takie wydatki, który wprost wpływają na osiągnięcie przychodu. Z kolei w interpretacji indywidualnej z dnia 10 lipca 2014 r., sygn. IPPB5/423-389/14-2/AM, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, zdefiniował koszty uzyskania przychodu o charakterze pośrednim w sposób następujący: kosztami zaś innymi niż koszty bezpośrednio związane z przychodami są wszelkie inne koszty, w tym koszty dotyczące całokształtu działalności podatnika związane z jego funkcjonowaniem. W stosunku do tego rodzaju kosztów doszukiwanie się ich bezpośredniości w relacji z przychodami nie wchodzi w rachubę.

Takie bowiem koszty, chociaż niewątpliwie związane z osiąganymi przychodami, nie pozostają w uchwytnym związku z konkretnymi przychodami. Wydatki te jako związane z działalnością prowadzoną przez podatnika przyczyniają się w sposób ogólny do osiągania przez niego przychodów. Nie jest zatem możliwe ustalenie, uzyskaniu jakiego konkretnego przychodu dany wydatek służy.

Zdaniem wnioskodawcy, kwotę odszkodowania za uszkodzenie towaru powstałe w wyniku nienależytego użycia przez kontrahenta nie ma bezpośredniego wpływu na uzyskany przez wnioskodawcę przychód, lecz dotyczy całokształtu działalności podatnika związane z jego funkcjonowaniem, w związku z czym powinna być uznana za koszt uzyskania przychodu o charakterze pośrednim i tym samym potrącona, stosownie do art. 15 ust. 4d ustawy o CIT, w chwili jej poniesienia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W niniejszej sprawie rozpoznaniu organu poddana została kwestia związana z możliwością zaliczenia w poczet kosztów uzyskania przychodów odszkodowań z tytułu niewłaściwego użycia towaru przez kontrahenta. Co jednak istotne powyższy powód (tytuł) wypłaty odszkodowania został wyraźnie wskazany w osnowie wniosku (pytaniach) oraz w stanowisku podatnika. Tak kategoryczny nie jest natomiast opis stanu faktycznego, w ramach którego Spółka wskazuje, iż jedną z przyczyn, dla których kontrahent uzyskuje wyrób końcowy o innych niż oczekiwane parametrach może być również niewłaściwe użycie materiału przez kontrahenta np. poprzez użycie niewłaściwej dawki wyrobu. Należy pamiętać, iż w postępowaniu interpretacyjnym organ przy dokonywaniu analizy wniosku związany jest opisem stanu faktycznego i to ten opis wyznacza granice rozpoznania organu. Na ustalenie granic rozpoznania w ramach opisu stanu faktycznego wpływa również osnowa wniosku, tj. żądanie skierowane przez podatnika do organu, które w postępowaniu interpretacyjnym przybiera postać pytania. Żądanie to pozwala skonkretyzować intencję podatnika, co do zakresu jego wątpliwości interpretacyjnych i tym samym nie może zostać pominięte przy analizie wniosku. W konsekwencji, organ interpretacyjny w ramach niniejszej sprawy rozpatruje kwestię zaliczenia odszkodowań do kosztów uzyskania przychodów przez pryzmat oświadczenia Wnioskodawcy, co oznacza, iż zakresem rozpoznania objęte są jedynie odszkodowania wypłacane z uwagi na niewłaściwe użycie towaru przez kontrahenta. Wszystkie inne sytuacje, które wynikają z wadliwości towaru dostarczanego przez Wnioskodawcę objęte są normą z art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 851 ze zm., dalej: ustawy o PDOP). Powyższe wynika bowiem wprost z brzmienia powołanego przepisu, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług. Przepis ten zakłada, iż kary umowne i odszkodowania, które są wynikiem wad dostarczanych towarów, czy też wad wykonanych usług, a także zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad, zwłoki w usunięciu wad towarów i zwłoki w usunięciu wad wykonanych robót i usług nie mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodów.

Podkreślić w tym miejscu należy, iż Spółka wskazując na nieprawidłowe użycie komponentów przez kontrahentów będzie musiała udokumentować tenże fakt, tak aby nie podlegać pod normę art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o PDOP. Poprzez zaś użycie w opisie stanu faktycznego sformułowania Jest trudnym do stwierdzenia, czy niepożądany efekt został spowodowany wadą surowca A., wydaje się, iż wykazanie wskazanej okoliczności nie będzie dla Wnioskodawcy zadaniem łatwym. Co prawda na etapie postępowania interpretacyjnego przesłanka właściwego udokumentowania wynikająca z art. 15 ust. 1 ustawy o PDOP ma dość marginalne znaczenia, albowiem w toku postępowania interpretacyjnego organ nie może władczo rozstrzygnąć, czy doszło do prawidłowego udokumentowania transakcji, albowiem przesądzenie tejże kwestii wymagałoby w istocie przeprowadzenia postępowania dowodowego, które jest w postępowaniu interpretacyjnym niedopuszczalne. Niemniej jednak, należy przynajmniej zasygnalizować, iż niezależnie od wypełniania innych warunków zakreślonych w art. 15 ust. 1 ww ustawy w dalszym ciągu dla kwalifikacji wydatku do kosztów uzyskania przychodów Spółka zobligowana będzie do przedstawienia dowodów świadczących, iż dostarczony towar nie był wadliwy. Powyższa uwaga, w obliczu tak zakreślonego stanu faktycznego nie wpływa jednak na ocenę organu dokonaną w niniejszym postępowaniu, albowiem jak wskazano na wstępie przedmiotem analizy są sytuacje, gdy (przyjmując za Spółką) to kontrahenci w sposób wadliwy używają dostarczanych komponentów.

W konsekwencji, w sytuacji, gdy dochodzi do dostarczenia towarów, którym nie można przypisać cechy wadliwości norma z art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o PDOP nie powinna mieć zastosowania. Zdarzenia nie objęte hipotezą art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o PDOP muszą być tym samym oceniane pod kątem ogólnego przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o PDOP. Przepis ten stanowi, iż kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Z treści powyższego unormowania wynika zatem, iż dla uznania określonego wydatku za koszt podatkowy konieczne jest spełnienie warunków o charakterze konstrukcyjnym, wyznaczających istotę przedmiotowego pojęcia (tj. poniesienie wydatku przez podatnika, jego definitywny charakter, związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, właściwe udokumentowanie, przede wszystkim zaś celowość poniesienia określonych wydatków, które winny być nakierowane na uzyskanie przychodu, zachowanie albo zabezpieczenie jego źródła).

Podkreślić bowiem należy, iż kluczowym wymogiem kwalifikacji wydatków do kosztów uzyskania przychodów jest wykazanie celowości poniesienia danego wydatku. W ocenie organu interpretacyjnego można mówić, iż dany wydatek został poniesiony w celu osiągnięcia przychodu, zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu, gdy jego poniesienie ma lub może mieć wpływ na powstanie lub też zwiększenie przychodów. W konsekwencji, możliwość zaliczania danych wydatków do kosztów uzyskania przychodów ma przede wszystkim skłaniać podatników do podejmowania racjonalnych decyzji gospodarczych, w tym znaczeniu, iż przysparzać one będą konkretnych przychodów podatkowych, lub też zachowają źródło przychodów w niezmienionym stanie albo zabezpieczą to źródło przed uszczupleniem czy też zmniejszeniem.

W niniejszej sprawie nie sposób jest uznać poniesionego wydatku z tytułu odszkodowania za celowy, wpływający pozytywnie na uzyskiwane przychody, czy też zabezpieczający albo zachowujący źródło przychodów. Odszkodowanie z samej istoty nie służy osiągnięciu przychodów, a jedynie pomniejsza aktywa danego podatnika. Natomiast analizując wydatek pod kątem zabezpieczenia, czy też zachowania źródła przychodów, należy przesądzić czy postępowanie podatnika, który poprzez zapłatę odszkodowania potencjalnie zabezpiecza źródło przychodów było działaniem wykazującym należytą staranność. Co więcej, wykazać należy, iż miało ono charakter nieunikniony w tym sensie, iż w inny sposób nie mogło dojść do zabezpieczenia źródła przychodów. Oceniając bowiem wydatek pod kątem celowości należy zbadać cały ciąg zdarzeń aktualizujących obowiązek zapłaty odszkodowania, a nie opierać się jedynie na samym fakcie jego zapłaty przyjmując, iż w ten sposób dany podatnik nie uniknął pomniejszenia źródła przychodów zabezpieczając się przed utratą kontrahentów. Powyższy argument, który w istocie pasuje do każdej sytuacji związanej z wypłatą odszkodowań, czy też kar umownych, jest na etapie postępowania interpretacyjnego wręcz nieweryfikowalny i może być tylko wtedy uznany za zasadny, gdy podatnik w pierwszej kolejności wykaże, iż jego działanie cechowała należyta staranność oceniana również pod kątem dbałości o swoje interesy. Zabezpieczenie interesów, to przede wszystkim działania pozytywne, które mają doprowadzić do uniknięcia pomniejszenia przychodu podatkowego poprzez wypłatę odszkodowań. Jedynie bowiem w sytuacji, gdy pomimo podjętych prób uniknięcia zapłaty odszkodowania i tak dochodzi do jego zapłaty można oceniać wydatek pod kątem zmniejszenia negatywnych następstw związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, której nieodzownym elementem są również odszkodowania, czy tez powszechnie stosowane w praktyce obrotu gospodarczego kary umowne.

Co istotne, w niniejszej sprawie wątpliwa jest kwalifikacja wypłacanego na rzecz kontrahentów świadczenia jako odszkodowania. Odszkodowanie wypłacane jest bowiem w sytuacji przesądzenia, iż mamy do czynienia z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność. Okoliczność zaś dotycząca jedynie zawinienia kontrahentów a nie Spółki poddaje w wątpliwość możliwość przypisania świadczeniu cech odszkodowawczych. Brak zawinienia Spółki (jak podaje Wnioskodawca) stanowi w istocie wypłatę świadczenia na rzecz kontrahentów nie z tytułu odszkodowania, lecz z tytułu wynagrodzenia za pozostawanie w relacjach biznesowych z Wnioskodawcą. Oznacza to, iż mamy do czynienia z finansowaniem innego podmiotu (danego kontrahenta) bez wyraźnej podstawy prawnej. Skoro bowiem wina (jak twierdzi Spółka) leży po stronie kontrahentów poprzez niewłaściwy dobór dostarczanych komponentów, to w istocie wypłacane odszkodowanie jest im nienależne, a Spółka dbając o swoje interesy nie powinna tego świadczenia wypłacać. Motywacja zaś Spółki związana z chęcią pozostawania w relacjach handlowych z kontrahentami jest w świetle celu z art . 15 ust. 1 ustawy o PDOP niewystarczająca. Przekazywanie bowiem innym podmiotom, z którymi podatnik kooperuje środków finansowych owszem wpływa na poprawę relacji z kontrahentami, ale jeśli wypłata tychże środków nie wynika z obowiązku podatnika, a jest przejawem jego dobrej woli to trudno ocenić takie zachowanie jako przedsięwzięte w celu uzyskania, czy też zachowania, albo zabezpieczenia źródła przychodów, lecz jako działanie wręcz zmierzające do jego uszczuplenia.

Mając powyższe na uwadze, trudno jest uznać, iż w rozpoznawanej sprawie zapłata odszkodowania miała charakter nieunikniony, a Spółka podjęła czynności zmierzające do uniknięcia jego zapłaty. Jak wynika z opisu stanu faktycznego kontrahenci Spółki kwestionują prawidłowość komponentów dostarczanych przez Wnioskodawcę albowiem uzyskują inny niż oczekiwany wyrób końcowy. Podważając właściwości dostarczanych komponentów wystawiają na rzecz Spółki faktury oraz noty księgowe z tytułu odszkodowania. Wnioskodawca nie podejmuje zaś żadnych kroków (nie są one wskazane we wniosku), ażeby zbadać, czy w istocie nieprawidłowy wyrób końcowy jest efektem wadliwości dostarczanego surowca. W konsekwencji mamy w sprawie do czynienia z sytuacją, gdy Spółka poprzez zapłatę odszkodowania niejako przyznaje, iż odszkodowanie jest należne kontrahentowi, co pozostaje w sprzeczności z osnową wniosku, w ramach której do zawinienia Spółki nie dochodzi. Pokreślić należy, iż Spółka nie kwestionując zasadności odszkodowania uznaje okoliczności aktualizujące obowiązek jego zapłaty (zawinione nienależyte wykonanie zobowiązania). Trudno jest bowiem zakładać, iż kontrahent domagając się odszkodowania powoływałby się na nieprawidłowość własnego postępowania poprzez niewłaściwe użycie surowca. Reasumując Wnioskodawca nie wykazuje, ażeby przed wypłatą odszkodowania podejmował kroki zmierzające do ustalenia czy w rzeczywistości przyczyną uzyskania innego wyrobu końcowego niż oczekiwany jest niewłaściwe użycie dostarczanego surowca. W rezultacie trudno jest przyjąć, iż Spółka poprzez swoje postępowanie podejmuje kroki zabezpieczające przed zapłatą odszkodowania. Nie można zatem przypisać działaniom Wnioskodawcy przymiotu celowości wskazanego w art. 15 ust. 1 ustawy o PDOP.

Kończąc rozważania, organ podziela pogląd wyrażony we wskazanych we wniosku interpretacjach indywidualnych. Tak jak i w niniejszej sprawie organ przyjmuje bowiem, iż w sytuacji, gdy dane zdarzenie nie podlega pod normę z art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o PDOP, należy wydatek oceniać pod kątem ogólnych przesłanek z art. 15 ust. 1 ww. ustawy. Powyższa akceptowana przez organ zasada nie stanowi więc przyczyny uznania stanowiska za nieprawidłowe, stąd powołane interpretacje indywidualne nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Podkreślić bowiem należy, iż przyczyną dla której organ odmówił stanowisku podatnika cechy prawidłowości (trafności) jest uznanie, iż nie doszło do wypełnienia przesłanki celowości. Konstatacja ta oparta jest jednak na wskazanym na wstępie niniejszego rozstrzygnięcia zakresie sprawy, w którym organ odnosił się jedynie do tych towarów (komponentów), które nie były wadliwie dostarczone przez Spółkę.

Biorąc zaś pod uwagę, iż stanowisko do pytania pierwszego organ uznał za nieprawidłowe, to tym samym ocena stanowiska podatnika zakreślona w ramach pytania drugiego jest bezprzedmiotowa.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 456 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie