konsekwencje zawarcia umowy cash poolingu, w tym zastosowania przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ... - Interpretacja - IPPB5/423-17/13-5/JC

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 05.04.2013, sygn. IPPB5/423-17/13-5/JC, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Temat interpretacji

konsekwencje zawarcia umowy cash poolingu, w tym zastosowania przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych o niedostatecznej kapitalizacji, obowiązku sporządzania dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustalenia przychodów i kosztów uzyskania przychodów, poboru zryczałtowanego podatku dochodowego oraz obowiązków Spółki jako płatnika.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 04.01.2013 r. (data wpływu 08.01.2013 r.) uzupełnionym pismem z dnia 21.03.2013 r. (data wpływu 25.03.2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych odnośnie konsekwencji zawarcia umowy cash poolingu, w tym:

  • zastosowania przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych o niedostatecznej kapitalizacji jest prawidłowe,
  • obowiązku sporządzania dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe,
  • ustalenia przychodów i kosztów uzyskania przychodów jest prawidłowe,
  • poboru zryczałtowanego podatku dochodowego oraz obowiązków Spółki jako płatnika jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 08.01.2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych odnośnie konsekwencji zawarcia umowy cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca, wraz z innymi spółkami z grupy kapitałowej (dalej "Uczestnicy"), zamierza przystąpić do struktury cash poolingu w roli uczestnika (dalej również jako "Spółka", "Wnioskodawca", "Uczestnik"). W tym celu Wnioskodawca zawrze umowę cash poolingu z bankiem z siedzibą na terytorium Polski (dalej "Bank"). Bank będzie podmiotem zewnętrznym, nie powiązanym z żadnym z Uczestników w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 ustawy o PDOP. Jeden z Uczestników struktury, niebędący Wnioskodawcą, będzie pełnił rolę Agenta, a jego rachunek bankowy będzie rachunkiem rozliczeniowym w strukturze cash poolingu. W powyższej umowie podstawą rozliczeń będą transakcje przelewu (cesji) wierzytelności oraz przejęcia długu.

Umowa cash poolingu ma na celu zwiększenie efektywności działalności gospodarczej prowadzonej przez Uczestników poprzez zoptymalizowanie kosztów pozyskiwanego finansowania i odpowiednie wykorzystanie sumy dziennych sald na ich rachunkach bankowych. Każdy z Uczestników przystępując do umowy zakłada, że uczestnictwo w umowie przyczyni się do zmniejszenia obciążeń z tytułu odsetek od wierzytelności Banku wobec Uczestników oraz pozwoli na uzyskiwanie większych przychodów z tytułu odsetek od środków zgromadzonych w Banku na rachunku bieżącym. Zaletą przedmiotowej struktury jest umożliwienie kompensowania przejściowych nadwyżek wykazywanych przez niektórych Uczestników z przejściowymi niedoborami wykazywanymi przez pozostałych Uczestników.

Spółka oraz pozostali Uczestnicy struktury (z wyjątkiem Agenta) są polskimi rezydentami podatkowymi w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o PDOP. Natomiast Agent jest rezydentem szwedzkim, czyli podmiotem niemającym nieograniczonego obowiązku podatkowego w Polsce. Pomiędzy Uczestnikami struktury oraz Wnioskodawcą występują powiązania kapitałowe, jednakże Uczestnicy oraz Wnioskodawca nie wchodzą w skład podatkowej grupy kapitałowej w rozumieniu art. la ustawy o PDOP.

Mechanizm prawny systemu cash poolingu składał się będzie z następujących elementów.

Bank otworzy dla każdego z Uczestników, w tym Agenta, rachunki bankowe bieżące, na których będzie przechowywał środki pieniężne i dokonywał na ich zlecenie rozliczeń pieniężnych.

Bank otworzy dla Agenta, oprócz rachunku bieżącego, tzw. rachunek pomocniczy do jego rachunku bieżącego przeznaczony do dokonywania rozliczeń i przeprowadzania operacji związanych z zawartą Umową cash poolingu. Na rachunku pomocniczym Agenta Bank otworzy linię kredytową do określonej kwoty.

Na podstawie cesji wierzytelności oraz przyjęcia długu Agent będzie nabywać od Banku wierzytelności wobec Uczestników oraz przejmować dług Banku wobec Uczestników. Czynności te dokonywane będą na bieżąco. Rachunki bieżące Uczestników, w tym Agenta, podlegać będą automatycznemu mechanizmowi konsolidacji na rachunku Agenta, w ramach którego wszystkie salda (dodatnie bądź ujemne) będą na bieżąco konsolidowane. Księgowa ewidencja tych operacji będzie miała miejsce na koniec dnia roboczego.

Na koniec każdego dnia roboczego Bank dokona ewidencji księgowej wszystkich wierzytelności przeniesionych na Agenta w ciągu dnia roboczego, w tym wierzytelności przysługujących Bankowi wobec Agenta z tytułu ujemnego salda na jego rachunku. Z tytułu nabycia wierzytelności Agent zapłaci Bankowi wynagrodzenie w wysokości ich wartości nominalnej, które zostanie zapłacone przez obciążenie rachunku Agenta.

Ponadto, na koniec każdego dnia roboczego Bank dokona ewidencji księgowej wszystkich długów przejętych przez Agenta, w tym długu Banku wobec Agenta z tytułu dodatniego salda na jego rachunku. Z tytułu przejęcia długów Bank zapłaci Agentowi wynagrodzenie w wysokości ich wartości nominalnej. Wynagrodzenie zostanie zapłacone przez uznanie Rachunku Agenta.

Na początku każdego dnia roboczego następującego po dniu, w którym Bank przeniósł na Agenta wierzytelności, Agent dokona zwrotnego przeniesienia wszystkich wierzytelności na Bank za wynagrodzeniem w wysokości ich wartości nominalnej, a Bank dokona przeksięgowania na rachunek pomocniczy prowadzony dla Agenta wierzytelności przysługującej Bankowi wobec Agenta z tytułu ujemnego salda na jego rachunku. Wynagrodzenie zostanie zapłacone przez uznanie rachunku pomocniczego Agenta. Wierzytelności zwrotnie przeniesione na Bank zostaną zaliczone w ciężar rachunku danego Uczestnika.

Ponadto, na początku każdego dnia roboczego następującego po dniu, w którym Agent przejął od Banku długi, Bank dokona zwrotnego przejęcia wszystkich długów od Agenta za wynagrodzeniem w wysokości ich wartości nominalnej oraz dokona przeksięgowania na rachunek pomocniczy prowadzony dla Agenta długu Banku wobec Agenta z tytułu dodatniego salda na jego rachunku. Wynagrodzenie zostanie zapłacone przez obciążenie rachunku pomocniczego Agenta. Dług zwrotnie przejęty przez Bank zostanie zaliczony w dobro rachunku danego Uczestnika.

Jeżeli po dokonaniu przelewów wierzytelności oraz przejęcia długów na rachunku pomocniczym Agenta powstanie saldo dodatnie, to Bank będzie naliczał odsetki od tego salda w ustalonej wysokości za każdy dzień utrzymywania się salda dodatniego na rachunku pomocniczym Agenta. W ostatnim dniu roboczym każdego miesiąca Bank uzna tymi odsetkami rachunek pomocniczy Agenta.

Natomiast, jeżeli po dokonaniu przelewów wierzytelności oraz przejęcia długów na rachunku pomocniczym Agenta powstanie saldo ujemne, to Bank pobierze odsetki od tego salda w ustalonej wysokości za każdy dzień utrzymywania się salda ujemnego na rachunku pomocniczym Agenta. W ostatnim dniu roboczym każdego miesiąca Bank obciąży tymi odsetkami rachunek pomocniczy Agenta.

Salda ujemne i dodatnie na rachunkach bieżących Uczestników nie będą oprocentowane w relacjach pomiędzy Bankiem i tymi Uczestnikami. Bank będzie jedynie uznawał lub obciążał odsetkami (w zależności od salda) rachunek pomocniczy Agenta.

Ostatniego dnia roboczego każdego miesiąca odsetki, którymi rachunek pomocniczy Agenta zostanie uznany lub obciążony zostaną podzielone pomiędzy Uczestników poprzez odpowiednio uznanie lub obciążenie ich rachunków bieżących. Podział odsetek zostanie dokonany stosownie do udziału każdego Uczestnika w powstałych każdego dnia roboczego dodatnich lub ujemnych saldach na rachunku pomocniczym Agenta według ustalonego w Umowie cash poolingu oprocentowania.

Za wykonywanie czynności związanych z Umową cash poolingu Bank będzie pobierał od każdego Uczestnika wynagrodzenie początkowe oraz miesięczne w ustalonej w Umowie wysokości.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 21.03.2013 r. Wnioskodawca wskazuje:

  1. Agentem będzie jeden z Uczestników cash poolingu, co oznacza, że będzie on również Uczestnikiem. Rola Agenta będzie polegała na tym, że oprócz rachunku bieżącego Bank otworzy dla niego tzw. rachunek pomocniczy do jego rachunku bieżącego, który będzie przeznaczony do dokonywania rozliczeń i przeprowadzania operacji związanych z zawartą Umową cash poolingu. W Umowie tej podstawą rozliczeń będą transakcje przelewu (cesji) wierzytelności oraz przejęcia długów dokonywane pomiędzy Agentem i Bankiem. Na podstawie cesji wierzytelności oraz przejęcia długów Agent będzie nabywać od Banku wierzytelności wobec Uczestników oraz przejmować długi Banku wobec Uczestników. Następnie będzie następować zwrotny przelew wierzytelności na Bank i przejęcie długów przez Bank. Agent nie będzie natomiast świadczył usług na rzecz innych Uczestników, a co za tym idzie nie będzie uzyskiwał od nich jakiegokolwiek wynagrodzenia. Nie będzie również istniała żadna dodatkowa umowa pomiędzy Agentem a Uczestnikami regulująca kwestie związane z niniejszą strukturą cash poolingu.
  2. Wysokość odsetek, którymi Bank będzie obciążał lub uznał rachunek pomocniczy Agenta, będzie ustalona w Umowie cash poolingu zawartej między Bankiem i Uczestnikami, w tym Agentem, oraz w Umowie kredytu w rachunku Agenta zawartej między Bankiem i Agentem. Bank będzie uznawał lub obciążał odsetkami (w zależności od salda) jedynie rachunek pomocniczy Agenta. Będzie się to odbywało w ten sposób, że jeżeli po dokonaniu przelewów wierzytelności i przejęcia długów na rachunku pomocniczym Agenta powstanie saldo dodatnie lub ujemne, to Bank będzie odpowiednio naliczał lub pobierał odsetki od tego salda w ustalonej w Umowie cash poolingu wysokości. Następnie na koniec każdego miesiąca Bank uzna lub obciąży tymi odsetkami rachunek pomocniczy Agenta.
  3. Przelew (cesja) wierzytelności i przejęcie długów pomiędzy Bankiem i Agentem będą następowały na podstawie (wynikały z) Umowy cash poolingu. Czynności te są uregulowane w Kodeksie cywilnym, jednakże, podstawą ich dokonania w omawianej strukturze będzie Umowa cash poolingu. Przelew wierzytelności i przejęcie długów będą miały charakter odpłatny. Będą one miały również charakter tymczasowy, ponieważ po ich dokonaniu na koniec dnia roboczego, następnego dnia rano nastąpi zwrotne przeniesienie wierzytelności i przejęcie długów przez Bank. Oznacza to, że w wyniku przejęcia długów nie następuje żadne przysporzenie po stronie Uczestników, a przejęcie długów (i przelew wierzytelności) stanowi jedynie techniczną czynność o charakterze zwrotnym, mającą na celu dokonanie rozliczeń w ramach struktury cash poolingu.
  4. Pomiędzy Uczestnikami (w tym Agentem) i Bankiem nie występują powiązania, o których mowa w art. 16. ust. 1 pkt 60 i 61 Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
  5. W zakresie rozliczeń dokonywanych w ramach struktury cash poolingu (przelewu wierzytelności i przejęcia długów) nie dochodzi do przepływu środków pieniężnych pomiędzy Uczestnikami. Jedynie ostatniego dnia roboczego każdego miesiąca odsetki, którymi rachunek pomocniczy Agenta został uznany lub obciążony, będą podlegały podziałowi pomiędzy Uczestników stosownie do udziału każdego z Uczestnika w powstałych każdego dnia roboczego dodatnich albo ujemnych saldach na rachunku pomocniczym Agenta. Podział ten zostanie dokonany przez Bank poprzez, odpowiednio, uznanie, bądź obciążenie rachunków Uczestników.
  6. Spółka jest Uczestnikiem struktury cash poolingu, który nie występuje w charakterze Agenta.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

  1. Czy w ramach opisanego mechanizmu cash poolingu Wnioskodawca będzie świadczyć usługi w rozumieniu ustawy o VAT, czy też jedynym podmiotem świadczącym usługi w rozumieniu w/w ustawy będzie Bank i związku z tym, czy odsetki otrzymane przez Wnioskodawcę będą stanowiły jego obrót w rozumieniu przepisów o VAT...
  2. Czy Umowa cash poolingu podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych...
  3. Czy przy zaliczaniu do kosztów uzyskania przychodów odsetek, którymi obciążany będzie rachunek bieżący Wnioskodawcy w ramach systemu cash poolingu należy stosować ograniczenia wynikające z art. 16 ust. 1 pkt 60 lub 61 ustawy o PDOP...
  4. Czy w związku z opisaną strukturą cash poolingu Wnioskodawca będzie zobowiązany do sporządzania dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ustawy o PDOP...
  5. Czy w odniesieniu do opisanej struktury cash poolingu w zakresie wypłacanych/otrzymywanych odsetek i dokonywanych cesji wierzytelności oraz przejęć długu zastosowanie będą miały regulacje art. 11 ustawy o PDOP dotyczące cen transferowych...
  6. Czy dla Wnioskodawcy przychodami i odpowiednio kosztami uzyskania przychodów będą kwoty odsetek, którymi zostanie uznany lub obciążony rachunek bieżący Wnioskodawcy stosownie do jego udziału w powstałych każdego dnia roboczego dodatnich lub ujemnych saldach na rachunku pomocniczym Agenta, a ponadto, czy kosztami uzyskania przychodów będą wydatki poniesione z tytułu opłat zapłaconych Bankowi za świadczone w ramach systemu cash poolingu usługi, natomiast pozostałe transfery środków finansowych w ramach systemu cash poolingu nie będą generowały odpowiednio przychodów ani kosztów ich uzyskania na gruncie ustawy o PDOP...
  7. Czy odsetki płacone na rzecz Agenta i innych Uczestników, tj. odsetki, którymi uznawany jest rachunek pomocniczy Agenta oraz rachunki innych Uczestników, podlegają opodatkowaniu podatkiem u źródła (withholding tax) w Polsce i czy w związku z tym na Wnioskodawcy będzie spoczywał w tym zakresie obowiązek płatnika...

Przedmiot niniejszej interpretacji stanowi odpowiedź na pytania oznaczone we wniosku numerami 3, 4, 6 i 7 w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych. W zakresie pytania oznaczonego numerem 5 oraz pytań dotyczących pozostałych podatków zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy.

Ad. 3

Spółka uważa, że przy zaliczaniu do kosztów uzyskania przychodów odsetek, którymi obciążany będzie rachunek bieżący Wnioskodawcy w ramach systemu cash poolingu nie będą miały zastosowania ograniczenia wynikające z art. 16 ust. 1 pkt 60 lub 61 ustawy z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397) ("ustawa o PDOP").

Zgodnie z dyspozycją art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o PDOP, nie uznaje się za koszt uzyskania przychodów:

  • odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej udziałowca (akcjonariusza) posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udziałowców (akcjonariuszy) posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego udziałowca (akcjonariusza) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni;
  • odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych przez spółkę innej spółce, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam udziałowiec (akcjonariusz) posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę (kredyt) wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych udziałowców (akcjonariuszy) oraz wobec spółki udzielającej pożyczki (kredytu) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Zgodnie z dyspozycją art. 16 ust. 7b ustawy o PDOP przez pożyczkę, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61 oraz w ust. 7, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę.

Spółka wskazuje, iż w strukturze kompleksowego zarządzania płynnością finansową będą mogły uczestniczyć również podmioty z nią powiązane w sposób określony w art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy o PDOP. Jednakże powołane powyżej przepisy o niedostatecznej kapitalizacji w odniesieniu do opisanej w stanie faktycznym (winno być: zdarzeniu przyszłym) struktury cash poolingu nie znajdą zastosowania z uwagi na niespełnienie jednej z przesłanek wskazanej w tych przepisach, tzn. podstawą dokonywanych transferów w ramach struktury nie będą bowiem pożyczki, o których mowa w art. 16 ust. 7b ustawy o PDOP, lecz transakcja przelewu wierzytelności lub przejęcia długu w myśl art. 509 § 1 oraz art. 519 Kodeksu cywilnego.

W omawianej strukturze cash poolingu występują co najmniej trzy podmioty, a mianowicie podmiot posiadający wolne środki finansowe, podmiot posiadający niedobór tych środków oraz występujący w roli pośrednika Bank działający we własnym imieniu. Z tytułu uczestnictwa w transakcjach cash poolingowych dla każdego z podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, co jednak nie prowadzi do zawarcia umowy pożyczki. Każdy z Uczestników będzie uprawniony w ramach systemu cash poolingu do uzyskania z rachunku pomocniczego Agenta, bądź zobowiązany do wpłaty na ten rachunek proporcjonalnej części odsetek, w zależności od salda na własnym rachunku bieżącym. W szczególności żaden z Uczestników cash poolingu nie zobowiązuje się do przeniesienia na własność innego Uczestnika określonej ilości pieniędzy, a także żaden z Uczestników nie zobowiązuje się do ich zwrotu. Wszystkie transfery środków będą wykonywane na podstawie przelewu wierzytelności lub przejęcia długu w sposób automatyczny. Uczestnicy dysponujący saldem dodatnim nie mają wiedzy odnośnie tego, jaka część zgromadzonych na ich rachunkach bieżących nadwyżek przetransferowana na rachunek pomocniczy Agenta zostaje wykorzystana przez pozostałych Uczestników. W związku z powyższym nie można wskazać, który z Uczestników pełniłby funkcję dającego pożyczkę, a który biorącego pożyczkę. Także przedmiot pożyczki pozostaje nieokreślony, ponieważ zasilenie rachunku bieżącego Uczestnika o niedoborze finansowym następuje z rachunku pomocniczego Agenta, a nie ze środków zgromadzonych na rachunku Uczestnika dysponującego nadwyżką. W żadnym momencie nie dojdzie do bezpośredniego przepływu środków pomiędzy Uczestnikami cash poolingu, co oznacza że Uczestnicy w ramach grupy kapitałowej nie dokonują pomiędzy sobą żadnych bezpośrednich transakcji. To Bank oblicza oprocentowanie od salda skonsolidowanego na rachunku pomocniczym Agenta i to Bank alokuje odsetki na odpowiednie rachunki bieżące Uczestników.

Wobec powyższego ograniczenia dotyczące niedostatecznej kapitalizacji przewidziane w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o PDOP nie znajdują zastosowania w odniesieniu do omawianego stanu faktycznego (winno być: zdarzenia przyszłego), a odsetki, którymi obciążane są rachunki bieżące Uczestników w przypadku stwierdzenia sald ujemnych na ich rachunkach bieżących będą mogły stanowić koszty uzyskania przychodów na zasadach ogólnych zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o PDOP.

Spółka podnosi, iż powyższe stanowisko zostało potwierdzone w szeregu wydanych w analogicznym stanie faktycznym interpretacji indywidualnych, w tym w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 10 listopada 2009 r. (sygn. IBPBI/2/423-957/09/AP), interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 18 lutego 2009 r. (sygn. ITPB3/423-705/08/PS), interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 26 września 2008 r. (sygn. ILPB3/423-403/08-4/DS) oraz w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 15 stycznia 2008 r. (sygn. IP-PB3-423-339/07-3/MS).

Ad. 4

W opisanym stanie faktycznym (winno być: zdarzeniu przyszłym) Spółka nie będzie obowiązana do sporządzania dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ust. 1 ustawy o PDOP.

Zgodnie z art. 9a ust. 1 ustawy o PDOP, podatnicy dokonujący transakcji z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami - w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 - są obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej takich transakcji z uwzględnieniem wymogów wymienionych w punktach 1-6 tego artykułu. Na podstawie art. 9a ust. 2 ustawy o PDOP obowiązek sporządzenia dokumentacji występuje w przypadku, gdy łączna kwota (lub jej równowartość) transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość:

  • 100.000 EURO - jeżeli wartość transakcji nie przekracza 20% kapitału zakładowego, określonego zgodnie z art. 16 ust. 7, albo
  • 30.000 EURO - w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych, albo
  • 50.000 EURO - w pozostałych przypadkach.

Z uwagi na powyższe, konieczność sporządzenia dokumentacji cen transferowych zachodzi w przypadku, gdy spełnione są kumulatywnie następujące warunki: (1) dochodzi do transakcji, (2) transakcja jest realizowana pomiędzy podmiotami powiązanymi oraz (3) łączna kwota transakcji przekracza kwoty wskazane w art. 9a ust. 2 ustawy o PDOP.

W opinii Spółki, ponieważ pojęcie "transakcja" nie posiada definicji legalnej w przepisach prawa podatkowego oraz przepisach prawa cywilnego, należy posłużyć się znaczeniem słownikowym. Zgodnie z internetowym Słownikiem Języka Polskiego Wydawnictwa PWN transakcja to operacja handlowa dotycząca kupna lub sprzedaży towarów lub usług lub umowa handlowa na kupno lub sprzedaż towarów lub usług, jak również zawarcie takiej umowy.

Z kolei zgodnie z art. 11 ust. 1 i ust. 4 ustawy o PDOP, jeden podmiot gospodarczy jest powiązany z innym podmiotem gospodarczym, jeżeli:

  • podatnik podatku dochodowego mający siedzibę (zarząd) lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwany dalej "podmiotem krajowym", bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym za granicą lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo
  • osoba fizyczna lub prawna mająca miejsce zamieszkania albo siedzibę (zarząd) za granicą, zwana dalej "podmiotem zagranicznym", bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego, albo
  • te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów lub
  • podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo
  • te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów.

W zaprezentowanej w opisie stanu faktycznego (winno być: zdarzenia przyszłego) strukturze cash poolingu wszystkie transakcje będą realizowane automatycznie. W ramach planowanej struktury cash poolingu po jednej stronie umowy będzie funkcjonować Bank, a po drugiej Uczestnicy, w tym Agent. W żadnym momencie pomiędzy Uczestnikami, a w szczególności pomiędzy Uczestnikami a Agentem, nie dojdzie do zawarcia w jakikolwiek sposób żadnej transakcji dotyczącej cash poolingu. W ramach planowanej struktury nie dojdzie również do bezpośredniego przepływu środków pomiędzy Uczestnikami cash poolingu, w tym pomiędzy Agentem oraz pozostałymi Uczestnikami cash poolingu z tytułu dokonanych między tymi podmiotami transakcji. Należy bowiem przyjąć, że alokacja odsetek i ich przelewy z rachunku pomocniczego lub na rachunek pomocniczy Agenta stanowią płatności z tytułu transakcji pomiędzy Bankiem, a Uczestnikami cash poolingu, a nie bezpośrednio pomiędzy Uczestnikami. W konsekwencji uznać należy, iż Uczestnicy, w tym Agent, nie dokonają pomiędzy sobą żadnych bezpośrednich transakcji. Istotą systemu jest bowiem fakt, że dzięki przystąpieniu do transakcji większej ilości spółek z grupy - jako jednej jej strony - otrzymują one od Banku - jako drugiej strony - korzystniejsze oprocentowanie sald debetowych i kredytowych na swoich rachunkach. Oprocentowanie to jest ustalone na zasadach rynkowych, jako że określane są one przez podmiot niezależny - Bank.

Wobec powyższego, w omawianym stanie faktycznym (winno być: zdarzeniu przyszłym) trudno we wzajemnych stosunkach pomiędzy Uczestnikami doszukiwać się jakichkolwiek operacji handlowych dotyczących kupna lub sprzedaży towarów lub usług, względnie zawierania umów handlowych na kupno lub sprzedaż towarów lub usług, tj. przypadków przeprowadzania transakcji pomiędzy tymi podmiotami. Dlatego też w ocenie Spółki przepływy finansowe w ramach struktury cash poolingu, w tym wypłaty odsetek, nie prowadzą do zawarcia transakcji pomiędzy Uczestnikami tej struktury, ponieważ w żadnym momencie nie dochodzi do bezpośrednich przepływów finansowych pomiędzy tymi podmiotami, a jedynie pomiędzy Agentem i Bankiem. Z uwagi na powyższe, brak transakcji oznacza nieziszczenie się pierwszego z warunków determinujących obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej w odniesieniu do przepływów finansowych realizowanych pomiędzy Uczestnikami struktury cash poolingu.

Spółka podnosi, iż powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w szeregu wydanych w analogicznym stanie faktycznym interpretacji indywidualnych, w tym w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 8 stycznia 2010 r. (sygn. IBPBI/2/423-19/10/MS), w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 18 grudnia 2009 r. (sygn. IPPB3/423-640/09-3/PD), czy też w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia września 2009 r. (sygn. IPPB3/423-340/09-2/ER).

Ad. 6

Dla Wnioskodawcy przychodami i odpowiednio kosztami uzyskania przychodów będą kwoty odsetek, którymi zostanie uznany lub obciążony rachunek bieżący Wnioskodawcy stosownie do jego udziału w powstałych każdego dnia roboczego dodatnich lub ujemnych saldach na rachunku pomocniczym Agenta, a ponadto, kosztami uzyskania przychodów będą wydatki poniesione z tytułu opłat zapłaconych Bankowi za świadczone w ramach systemu cash poolingu usługi, natomiast pozostałe transfery środków finansowych w ramach systemu cash poolingu nie będą generowały odpowiednio przychodów ani kosztów ich uzyskania na gruncie ustawy o PDOP.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o PDOP, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Do przychodów na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o PDOP nie zalicza się pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, a także otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów). Do przychodów nie zalicza się również, zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy o PDOP kwot naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów).

Z uwagi na powyższe, w ocenie Spółki należy stwierdzić, iż w przedstawionym stanie faktycznym (winno być: zdarzeniu przyszłym) przychód Uczestnika cash poolingu posiadającego saldo dodatnie na rachunku bieżącym stanowią jedynie te odsetki, które zostaną przez niego faktycznie otrzymane, przy czym odsetki skapitalizowane stanowią przychód podatkowy w dacie ich kapitalizacji. W szczególności należy podkreślić, że przychodami podatkowymi są jedynie bezzwrotne przysporzenia majątkowe uzyskane przez podatnika definitywnie, co potwierdza wyrok NSA z dnia 27 listopada 2003 r. (sygn. III SA 3382/02). Pozostałe środki transferowane pomiędzy Uczestnikami struktury cash poolingu, poza odsetkami definitywnie wypłacanymi na rzecz Uczestników struktury (tj. odsetkami, którymi zostaną uznane ich rachunki bieżące) będą neutralne dla potrzeb ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych, tzn. nie będą stanowiły przychodów dla celów tego podatku.

Odnosząc się do kosztów uzyskania przychodów - zgodnie z art. 15 ust. 1 zdanie 1 ustawy o PDOP - kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Za koszty uzyskania przychodów należy uznać zatem koszty generowane przez działania podatników zmierzające do osiągnięcia celu wskazanego w art. 15 ust. 1 ustawy o PDOP, a koszty działań podejmowanych w innym celu nie będą stanowić podatkowych kosztów uzyskania przychodów. Za koszty uzyskania przychodów należy uznać koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskiwanymi przychodami, jak i pozostające z nimi w związku pośrednim, o ile zostały one poniesione w sposób racjonalny w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, nawet w przypadku gdy z obiektywnych przyczyn w ostatecznym rozrachunku przychód nie zostanie osiągnięty.

Z uwagi na powyższe, aby zaliczyć poniesione wydatki do kosztów uzyskania przychodów należy wykazać związek pomiędzy ich poniesieniem, a dążeniem do uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Ponadto, poniesione wydatki powinny wykazywać związek z prowadzoną działalnością, tak by przy wykorzystaniu zasad logiki i doświadczania życiowego można było wywnioskować, iż mogły mieć one wpływ na osiągnięcie przychodu lub jego zachowanie albo zabezpieczenie.

W zamkniętym katalogu kosztów, które nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 16 ustawy o PDOP, ustawodawca wskazał między innymi na:

  • wydatki na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów) (art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a ustawy o PDOP),
  • naliczone, lecz niezapłacone albo umorzone odsetki od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów) (art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o PDOP),
  • odsetki, prowizje i różnice kursowe od pożyczek (kredytów) zwiększających koszty inwestycji w okresie realizacji tych inwestycji (art. 16 ust. 1 pkt 12 ustawy o PDOP).

Biorąc pod uwagę, iż przystąpienie przez Uczestników do struktury cash poolingu ma na celu zwiększenie efektywności zarządzania środkami pieniężnymi, to prowizje i opłaty należne Bankowi za świadczone przez niego usługi pośrednictwa finansowego, jak również odsetki, którymi zostanie obciążony rachunek bieżący Wnioskodawcy będą stanowić koszty uzyskania przychodów w momencie ich faktycznej zapłaty lub kapitalizacji, tj. w momencie obciążenia rachunku danego Uczestnika kwotą tych odsetek, o ile zapłacone odsetki i prowizje nie będą zwiększać kosztów inwestycji w okresie ich realizacji. Wskazane bowiem powyżej wydatki pozostają w ścisłym związku z prowadzoną działalnością gospodarczą mającą wpływ na uzyskiwane przychody tych Uczestników.

Ponadto, co zostało wykazane przez Spółkę w sposób wyczerpujący w uzasadnieniu stanowiska odnośnie pytania nr 3, przy zaliczaniu do kosztów uzyskania przychodów odsetek, którymi obciążany będzie rachunek bieżący Wnioskodawcy w ramach systemu cash poolingu nie będą miały zastosowania ograniczenia wynikające z art. 16 ust. 1 pkt 60 lub 61 ustawy o PDOP. Jednocześnie, biorąc pod uwagę przepisy ustawy o PDOP, środki pieniężne transferowane w ramach struktury cash poolingu, które nie stanowią wyżej opisanych wydatków na zapłatę odsetek lub prowizji bankowych, będą neutralne dla potrzeb ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych, tzn. nie będą stanowiły kosztów uzyskania przychodów dla celów tego podatku. Zgodnie bowiem z przyjętym orzecznictwem za koszty podatkowe mogą zostać uznane jedynie wydatki o charakterze definitywnym, które nie podlegają zwrotowi. Powyższe stanowisko zostało w szczególności potwierdzone w wyroku NSA z dnia 20 marca 1996 r. (sygn. SA/Ka 332/95).

W szczególności w przedmiotowym stanie faktycznym (winno być: zdarzeniu przyszłym) należy uznać, że przepływy finansowe związane z wypłatą wynagrodzenia dla Agenta z tytułu przejęcia od Banku zobowiązań według ich wartości nominalnej oraz zapłatą ceny na rzecz Banku z tytułu przelewu wierzytelności na rzecz Agenta są neutralne podatkowo. Zgodnie bowiem z zapisami umowy cash poolingu następnego dnia po przeprowadzeniu transakcji przelewu wierzytelności oraz przejęcia zobowiązań dochodzi do transakcji odwrotnych, w efekcie których Bank zwrotnie zapłaci cenę za przeniesione wierzytelności, a Agent zwrotnie zapłaci wynagrodzenie za przejęte zobowiązania. Przeprowadzenie powyższych transakcji umożliwia ustalenie salda netto na rachunku pomocniczym Agenta i osiągnięcie podstawowego celu systemu cash poolingu, tj. konsolidacji sald pozwalającej na obniżenie ponoszonych przez Uczestników kosztów poprzez udostępnianie podmiotom z grupy środków na cele prowadzonej przez nie działalności gospodarczej, przy jednoczesnej optymalizacji globalnej pozycji finansowej grupy. Omawiane transakcje stanowią zatem element i istotę mechanizmu cash poolingu, w żadnym wypadku nie są definitywne i jako takie należy je uznać za neutralne podatkowo.

Podobnie odsetki, które zostały zgromadzone na rachunku pomocniczym Agenta, rozdzielane na koniec każdego miesiąca pomiędzy Uczestników według określonego w umowie klucza alokacji, w żadnym wypadku nie stanowią bezzwrotnych przysporzeń majątkowych uzyskanych definitywnie przez Agenta i dlatego należy je uznać za neutralne podatkowo dla Agenta transakcje stanowiące istotę mechanizmu cash poolingu.

Spółka podnosi, iż powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w szeregu wydanych w analogicznym stanie faktycznym interpretacji indywidualnych, w tym w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 5 stycznia 2011 r. (sygn. ILPB4/423-254/10-4/MC), interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 27 września 2009 r. (sygn. IPPB3/423-467/09-4/AG) oraz w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 25 września 2009 r. (sygn. ILPB3/423-490/09-2/MC).

Ad. 7

Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy o PDOP, podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W przepisie tym, wyrażona jest zasada ograniczonego obowiązku podatkowego, w myśl której państwo, na terytorium którego znajduje się źródło uzyskiwania przychodów, ma suwerenne prawo do opodatkowania podmiotów niebędących jej rezydentami podatkowymi w zakresie dochodów uzyskiwanych z takiego źródła.

W stosunku do niektórych przychodów uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podmioty zagraniczne, obowiązek potrącenia podatku spoczywa na podmiocie polskim dokonującym wypłaty należności będącej źródłem tego przychodu. Takie rodzaje przychodów zostały określone w art. 21 ust. 1 ustawy o PDOP. Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o PDOP, podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2, przychodów z odsetek, z praw autorskich lub praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego, za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how) - ustala się w wysokości 20% przychodów. Przepisy ust. 1 stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 21 ust. 2 ww. ustawy). Na podstawie art. 22b ustawy o PDOP, zwolnienia i odliczenia wynikające z przepisów art. 20-22 stosuje się pod warunkiem istnienia podstawy prawnej wynikającej z umowy w sprawie podwójnego opodatkowania lub innej ratyfikowanej umowy międzynarodowej, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego innego niż Rzeczpospolita Polska państwa, w którym podatnik ma swoją siedzibę lub w którym dochód został uzyskany. Konwencja pomiędzy Polską i Szwecją w art. 25 przewiduje taką podstawę prawną dla wymiany informacji podatkowych.

W myśl art. 26 ust. 1 ustawy o PDOP osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz będące przedsiębiorcami osoby fizyczne, które dokonują wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 oraz w art. 22 ust. 1, są obowiązane, jako płatnicy, pobierać, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2b, w dniu dokonania wypłaty, zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat. () Zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika dla celów podatkowych uzyskanym od podatnika certyfikatem rezydencji.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 i ust. 2 Konwencji z 19.11.2004 r. między Polską a Szwecją w sprawie unikania podwójnego opodatkowania (Dz. U. z 2006 r. Nr 26, poz. 193) ("Konwencja między Polską i Szwecją"), odsetki, które powstają w Umawiającym się Państwie i są wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie, mogą być opodatkowane tylko w tym drugim Państwie. Jednocześnie art. 11 ust. 2 tej Konwencji definiuje, jakiego rodzaju dochody należy uznać za odsetki. Zgodnie z tym przepisem, określenie "odsetki" oznacza dochód z wszelkiego rodzaju wierzytelności, zarówno zabezpieczonych jak i niezabezpieczonych hipoteką lub prawem do uczestniczenia w zyskach dłużnika, a w szczególności dochody z pożyczek rządowych oraz dochody z obligacji lub skryptów dłużnych, włącznie z premiami i nagrodami związanymi z takimi pożyczkami, obligacjami lub skryptami dłużnymi. Opłat karnych z tytułu opóźnionej zapłaty nie uważa się za odsetki w rozumieniu tego artykułu. Postanowienia ustępu 1 nie mają zastosowania, jeżeli osoba uprawniona do tych odsetek mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie prowadzi w drugim Umawiającym się Państwie, w którym powstają odsetki, działalność gospodarczą poprzez zakład tam położony bądź wykonuje tam wolny zawód za pomocą stałej placówki, i jeżeli wierzytelność, z tytułu której płacone są odsetki, jest faktycznie związana z takim zakładem lub stałą placówką. W takim przypadku stosuje się postanowienia artykułu 7 lub artykułu 14.

W celu interpretacji powyższych przepisów należy zwrócić również uwagę na tekst Modelowej Konwencji stanowiącej wzór umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawieranych przez Polskę, jak i brzmienie Komentarza do niej. Zostały one wypracowane w drodze konsensusu przez wszystkie państwa członkowskie OECD, które zobowiązały się tym samym do stosowania zawartych w nich postanowień. Modelowa Konwencja, jak i Komentarz do niej, nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa, natomiast stanowią wskazówkę, jak należy interpretować zapisy umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. Zatem, obowiązki podatkowe podmiotów z siedzibą w odrębnych państwach należy rozpatrywać z uwzględnieniem postanowień umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania oraz Modelowej Konwencji OECD wraz z Komentarzem.

Z Komentarza do Modelowej Konwencji OECD wynika, iż postanowienia umów (konwencji) o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie dotyczącym odsetek mają zastosowanie jedynie w przypadku, gdy to podmiot uzyskujący odsetki posiada status rzeczywistego odbiorcy ("beneficial owner"), czyli jest podmiotem, którego prawo do dysponowania otrzymaną płatnością nie ma wyłącznie formalnego charakteru. Co do zasady, w sytuacji, gdy płatność dokonywana jest na rzecz pośrednika będącego rezydentem określonego państwa, który następnie przekazuje tę płatność ostatecznemu odbiorcy, państwo w którym powstaje dana płatność nie jest zobowiązane do zastosowania wobec tego pośrednika postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Sam bowiem fakt bycia rezydentem określonego państwa i otrzymania płatności nie jest wystarczającym warunkiem do skorzystania z postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania w sytuacji, gdy prawo do dysponowania dochodem ma ograniczony charakter. Oznacza to, iż postanowienia umów o unikaniu podwójnego opodatkowania mają zastosowanie do podmiotów będących faktycznymi odbiorcami odsetek.

Pomimo, iż pojęcie beneficial owner (odbiorcy odsetek) nie zostało zdefiniowane w Modelowej Konwencji, a jego precyzyjne zdefiniowanie w doktrynie międzynarodowego prawa podatkowego również rodzi kontrowersje, za uzasadnione uznaje się stanowisko, że podmiot który nie ma prawa do pełnego i swobodnego decydowania o tym kto i w jakim zakresie używa lub ma prawo dysponować danym majątkiem (odsetkami) nie może być uznany za osobę uprawnioną do tego majątku (odsetek) (stanowisko takie jest wyrażone jest m.in. w Klaus Vogel on Double Taxation Convention, Third Edition, Kluwer Law International 1997, s. 561 oraz w J. Banach Polskie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, C.H. Beck 2002, str. 212). Beneficial owner (osoba uprawniona) jest zatem często przeciwstawiana osobie posiadającej tylko formalnie tytuł prawny do danej płatności, lecz nie będącej jej właścicielem w sensie ekonomicznym.

W szczególności warto również wskazać, że oficjalny komentarz do Modelowej Konwencji opublikowany przez OECD wprost wyłącza możliwość potraktowania za osobę uprawnioną podmioty działające w charakterze przedstawicieli, czy też powierników (agents, nominees) innych osób: "W sytuacji gdy dochód jest uzyskany przez rezydenta państwa strony Konwencji działającego w charakterze agenta lub przedstawiciela (powiernika), nie byłoby zgodne z celem Konwencji aby państwo źródła udzielało zwolnienia z podatku tylko na tej podstawie, że pośrednik otrzymujący dochód jest rezydentem państwa strony Konwencji. W takim przypadku pośrednik otrzymujący dochód ma status rezydenta, ale nie zachodzi problem podwójnego opodatkowania, bowiem podmiot otrzymujący dochód nie jest traktowany jako właściciel tego dochodu dla celów podatkowych w państwie swojej rezydencji" (Komentarz do art. 11 Modelowej Konwencji, pkt 10). W powyższym zakresie należy zauważyć, iż poszczególne umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawierane przez Polskę z innymi krajami są zasadniczo w istotnej mierze oparte na postanowieniach Modelowej Konwencji. Co więcej, Polska będąc członkiem OECD w praktyce przyjmuje Modelową Konwencję i Komentarz do niej za podstawowe źródła interpretacji umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, pomimo że nie stanowią one formalnie wiążących aktów prawnych.

Jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca działając jako Agent (tzw. pool-leader) zamierza skorzystać z usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową (tzw. cash pooling) wprowadzonej w obrębie grupy kapitałowej, do której należy. Analizując istnienie cash poolingu w Polsce, należy wskazać przede wszystkim na brak regulacji prawnych w tym zakresie. Prawo cywilne - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy, stąd umowa cash poolingu pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną.

Generalnie rzecz ujmując, tak jak to już było powiedziane umowa cash poolingu jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej, lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Co do zasady, cash pooling sprowadza się do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy (w niniejszej sprawie rachunek pomocniczy Agenta) i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Do niezmiennej istoty cash poolingu zalicza się możliwość kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne podmioty z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash pooling i zarządzający systemem, którym jest wyspecjalizowany bank, jak również jednostkę z grupy zwaną Agentem - w niniejszej sprawie będącą spółką z siedzibą w Szwecji - na której rachunku pomocniczym następuje konsolidacja sald Uczestników cash poolingu.

W związku z tym, że cesja wierzytelności nie ma charakteru definitywnego, a więc cechą charakterystyczną systemu cash pooling jest konsolidowanie, środków finansowych, wszystkich Uczestników, a nie dokonywanie definitywnego transferu środków finansowych na rzecz Agenta przez pozostałych Uczestników, organy podatkowe w przypadku analogicznych struktur cash poolingowych uznają, że rzeczywistymi właścicielami przekazywanych środków finansowych pozostają Uczestnicy przekazujący nadwyżkę znajdującą się na ich rachunkach. Zdaniem organów podatkowych pełnienie roli Agenta, na którego rachunku pomocniczym konsolidowane są salda Uczestników cash poolingu, nie jest tożsame z wyłącznym władaniem zgromadzonymi w systemie środkami finansowymi. Rzeczywistymi właścicielami przekazywanych Agentowi środków pozostają podmioty przekazujące nadwyżkę znajdującą się na ich rachunkach. Status osoby uprawnionej przysługuje bowiem ekonomicznemu właścicielowi udostępnionego kapitału, a nie ekonomicznemu dysponentowi samych odsetek. Uprawnionym właścicielem może być zatem podmiot posiadający prawo do kapitału, z tytułu udostępnienia którego należne będą odsetki, jak i prawo do zagospodarowania tych odsetek jako ich właściciel, a nie podmiot posiadający prawo tylko do ich otrzymania.

Przepisy prawa podatkowego nie odnoszą się wprost do zdarzeń tego rodzaju, zatem ewentualne konsekwencje podatkowe należałoby oceniać z punktu widzenia ogólnych zasad opodatkowania obowiązujących w ustawie o PDOP. W pierwszej kolejności istotnym jest ustalenie, kto jest podatnikiem z tytułu otrzymanych odsetek. To bowiem osoba podatnika, niebędącego rezydentem przesądza o ty, czy i jaka umowa międzynarodowa znajdzie zastosowanie w celu uniknięcia podwójnego opodatkowania. W świetle stanowiska organów podatkowych, należy przyjąć, że w przedmiotowej sprawie ostatecznym właścicielem odsetek (podmiotem uprawnionym do odsetek) pozostaje Uczestnik umowy cash poolingu przekazujący nadwyżkę środków. Celem ustalenia kto jest podatnikiem podatku od dochodu z tytułu odsetek wypłacanych przez Spółkę jako uczestnika systemu cash pooling - a więc dochodu tego rodzaju, o jakim traktują też regulacje Modelowej Konwencji OECD i Konwencji między Polską i Szwecją, sięgnąć należy jednak w pierwszej kolejności do prawa krajowego, tj. prawa państwa źródła dochodu. Nie ulega bowiem wątpliwości, że postanowienia umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania można stosować tylko wobec podmiotu, który w świetle prawa krajowego ma status podatnika w odniesieniu do danego rodzaju dochodu. Przy opodatkowywaniu przychodów osiągniętych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w pierwszej kolejności należy zatem ustalić osobę podatnika, a dopiero później kierując się miejscem zamieszkania lub siedziby tego podatnika zastosować postanowienia odpowiedniej umowy międzynarodowej odnośnie określenia właściwej stawki podatku.

Stanowisko takie zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w prawomocnym wyroku z dnia 10 marca 2008 r. (sygn. akt III SA/Wa 2230/07), w którym stwierdził: "O tym wobec kogo powstał obowiązek podatkowy, a więc kto jest podatnikiem, rozstrzygają przepisy ustawy o PDOP, a nie postanowienia umów o unikaniu podwójnego opodatkowania (...) Przy opodatkowywaniu przychodów osiągniętych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2 Ustawy o PDOP, w pierwszej kolejności należy zatem ustalić osobę podatnika, a dopiero później kierując się miejscem zamieszkania lub siedziby tego podatnika zastosować postanowienia odpowiedniej umowy międzynarodowej odnośnie określenia właściwej stawki podatku, czy też w ogóle od tego opodatkowania odstąpić, jeżeli dana umowa zawiera regulacje, na mocy których Polska jako państwo, w którym odsetki powstają - "państwo źródła", zrezygnowała z opodatkowania danych przychodów wobec rezydentów państwa, z którym dana umowa została zawarta". Obniżona stawka podatku u źródła może zatem znaleźć zastosowanie tylko wówczas, gdy podatnik - tj. "osoba której wypłacane są odsetki" jest jednocześnie "osobą uprawnioną do odsetek" według OECD oraz poszczególnych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania (zawierających klauzulę "beneficial owner"). Musi zatem istnieć tożsamość podatnika w rozumieniu prawa krajowego, osoby otrzymującej odsetki oraz osoby uprawnionej do odsetek - będącej jednocześnie nierezydentem". Należy przy tym zwrócić uwagę, że Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 2 lutego 2012 r. (sygn. II FSK 1398/10) uznał, że w przypadku braku odwołania w polskim tekście Konwencji między Polską i Szwecją do pojęcia uprawnionego właściciela (beneficial owner), należy w świetle rozbieżności z wersją szwedzką stosować wersję angielską w/w Konwencji, która posługuje się pojęciem beneficial owner w kontekście art. 11 Konwencji.

W świetle powyższego Agent nie uzyskuje przychodu z odsetek podlegającego opodatkowaniu w rozumieniu art. 12 i art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o PDOP w części, w której są one alokowane do rachunków pozostałych Uczestników. Konsekwentnie to poszczególni Uczestnicy cash poolingu uzyskują przychód podatkowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w postaci należnych im odsetek, w przypadającej na nich części, która jest im wypłacana za pośrednictwem Agenta.

Reasumując, Agent nie jest osobą uprawnioną do odsetek (tzw. "beneficial owner"), w zakresie odsetek alokowanych do pozostałych Uczestników cash poolingu, gdyż jest tylko ich odbiorcą, a nie jest ich właścicielem. Zatem w przypadku wypłaty przez Spółkę tych odsetek na jego rzecz nie znajdzie zastosowania art. 11 ust. 2 (winno być: ust. 1) Konwencji między Polską i Szwecją. Należy jednakże zauważyć, iż transakcje pomiędzy rezydentami polskimi nie powodują obowiązku poboru podatku u źródła na podstawie art. 21 ustawy o PDOP. Natomiast w sytuacji, gdy to Agent będzie otrzymywał odsetki jako rzeczywisty ich odbiorca, czyli w części alokowanej do niego, zastosowanie znajdą (pod warunkiem posiadania przez Spółkę szwedzkiego certyfikatu rezydencji Agenta) postanowienia art. 11 ust. 1 ww. Konwencji między Polską i Szwecją. Konwencja ta przewiduje zaś, że odsetki wypłacane rezydentowi szwedzkiemu nie podlegają opodatkowaniu u źródła w Polsce. Mając zaś na uwadze, że jedynymi Uczestnikami cash poolingu będą polscy rezydenci podatkowi, w przypadku których nie powstaje obowiązek poboru podatku u źródła, oraz Agent będący szwedzkim rezydentem podatkowym, który korzysta ze zwolnienia z opodatkowania u źródła na podstawie Konwencji między Polską i Szwecją, żadne odsetki wypłacane w ramach rozpatrywanej struktury cash poolingu nie będą podlegały opodatkowaniu u źródła w Polsce. Tym samym na Wnioskodawcy nie będą spoczywały w tym zakresie obowiązki płatnika podatku dochodowego, pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby Agenta dla celów podatkowych uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.

Jak wskazano powyżej, w piśmie uzupełniającym z dnia 21.03.2013 r. Wnioskodawca doprecyzował, iż jest Uczestnikiem struktury cash poolingu, który nie występuje w charakterze Agenta.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się odnośnie konsekwencji zawarcia umowy cash poolingu, w tym:

  • zastosowania przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych o niedostatecznej kapitalizacji za prawidłowe,
  • obowiązku sporządzania dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych za prawidłowe,
  • ustalenia przychodów i kosztów uzyskania przychodów za prawidłowe,
  • poboru zryczałtowanego podatku dochodowego oraz obowiązków Spółki jako płatnika za prawidłowe.

Stanowisko organu podatkowego odnośnie pytania oznaczonego we wniosku numerem 3.

Stanowisko Spółki w zakresie zastosowania przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych o niedostatecznej kapitalizacji w związku z zawarciem umowy cash poolingu należało uznać za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku numerem 3.

Stanowisko organu podatkowego odnośnie pytania oznaczonego we wniosku numerem 4.

Zgodnie z art. 9a ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j. t. Dz. U. z 2011 r., Nr 74, poz. 397 ze zm.), podatnicy dokonujący transakcji z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami - w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 - lub transakcji, w związku z którymi zapłata należności wynikających z takich transakcji dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, są obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej takiej (takich) transakcji, obejmującej:

  1. określenie funkcji, jakie spełniać będą podmioty uczestniczące w transakcji (uwzględniając użyte aktywa i podejmowane ryzyko),
  2. określenie wszystkich przewidywanych kosztów związanych z transakcją oraz formę i termin zapłaty,
  3. metodę i sposób kalkulacji zysków oraz określenie ceny przedmiotu transakcji,
  4. określenie strategii gospodarczej oraz innych działań w jej ramach - w przypadku gdy na wartość transakcji miała wpływ strategia przyjęta przez podmiot,
  5. wskazanie innych czynników - w przypadku gdy w celu określenia wartości przedmiotu transakcji przez podmioty uczestniczące w transakcji uwzględnione zostały te inne czynniki,
  6. określenie oczekiwanych przez podmiot obowiązany do sporządzenia dokumentacji korzyści związanych z uzyskaniem świadczeń - w przypadku umów dotyczących świadczeń (w tym usług) o charakterze niematerialnym.

Powyższy obowiązek, na podstawie art. 9a ust. 2 ww. ustawy, obejmuje transakcję lub transakcje między podmiotami powiązanymi, w których łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość:

  1. 100.000 EURO - jeżeli wartość transakcji nie przekracza 20% kapitału zakładowego, określonego zgodnie z art. 16 ust. 7, albo
  2. 30.000 EURO - w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych, albo
  3. 50.000 EURO - w pozostałych przypadkach.

Definicja podmiotów powiązanych została umieszczona w art. 11 ust. 1 i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. I tak, jeżeli:

  1. podatnik podatku dochodowego mający siedzibę (zarząd) lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwany dalej "podmiotem krajowym", bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym za granicą lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo
  2. osoba fizyczna lub prawna mająca miejsce zamieszkania albo siedzibę (zarząd) za granicą, zwana dalej "podmiotem zagranicznym", bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego, albo
  3. te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów, albo
  4. podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo
  5. te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów

- i jeżeli w wyniku takich powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podmiot nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały - dochody danego podmiotu oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

Z powyższego wyraźnie wynika, iż aby mógł powstać wymóg sporządzania wspomnianej dokumentacji podatkowej, konieczne jest jednoczesne ziszczenie się dwóch warunków: musimy mieć do czynienia z transakcją oraz taka transakcja musi mieć miejsce pomiędzy podmiotami powiązanymi.

Pojęcie transakcja nie zostało zdefiniowane w przepisach prawa podatkowego ani cywilnego, zatem można uznać, iż nie posiada ono definicji legalnej. W takim przypadku należy posłużyć się znaczeniem słownikowym, w myśl którego (według internetowego Słownika Języka Polskiego - http://sjp.pwn.pl) transakcja to operacja handlowa dotycząca kupna lub sprzedaży towarów lub usług lub umowa handlowa na kupno lub sprzedaż towarów lub usług, też zawarcie takiej umowy.

Z opisu wniosku wynika, iż Wnioskodawca, wraz z innymi spółkami z grupy kapitałowej, zamierza przystąpić do struktury cash poolingu w roli uczestnika. W tym celu Wnioskodawca zawrze umowę cash poolingu z bankiem z siedzibą na terytorium Polski. Bank będzie podmiotem zewnętrznym, nie powiązanym z żadnym z Uczestników w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 ustawy o PDOP. Jeden z Uczestników struktury, niebędący Wnioskodawcą, będzie pełnił rolę Agenta, a jego rachunek bankowy będzie rachunkiem rozliczeniowym w strukturze cash poolingu. W powyższej umowie podstawą rozliczeń będą transakcje przelewu (cesji) wierzytelności oraz przejęcia długu.

W omawianym zdarzeniu przyszłym, z pewnością mianem transakcji określić można usługę cash poolingu świadczoną przez Bank Uczestnikom usługi. Jednak ponieważ Bank (będący stroną transakcji) nie jest powiązany w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z Uczestnikami usługi, w tym z Wnioskodawcą (czyli z drugą stroną transakcji), nie zostanie spełniony drugi z dwóch wspomnianych wyżej warunków, od których spełnienia zależy obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej. Powiązani w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 są wprawdzie ze sobą Uczestnicy usługi (w tym oczywiście Spółka), ale trudno z kolei w ich wzajemnych relacjach w ramach struktury cash poolingu doszukać się jakiegokolwiek przypadku kupna lub sprzedaży towarów bądź usług (czyli przypadków przeprowadzania transakcji). Ponadto, z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Agent nie będzie świadczył usług na rzecz innych Uczestników, a co za tym idzie nie będzie uzyskiwał od nich jakiegokolwiek wynagrodzenia. Nie będzie również istniała żadna dodatkowa umowa pomiędzy Agentem a Uczestnikami regulująca kwestie związane z opisaną strukturą cash poolingu.

Wnioskodawca podnosi, iż w ramach planowanej struktury cash poolingu po jednej stronie umowy będzie więc funkcjonować Bank, a po drugiej Uczestnicy, w tym Agent. W żadnym momencie pomiędzy Uczestnikami, a w szczególności pomiędzy Uczestnikami a Agentem, nie dojdzie do zawarcia w jakikolwiek sposób żadnej transakcji dotyczącej cash poolingu. W ramach planowanej struktury nie dojdzie również do bezpośredniego przepływu środków pomiędzy Uczestnikami cash poolingu, w tym pomiędzy Agentem oraz pozostałymi Uczestnikami cash poolingu z tytułu dokonanych między tymi podmiotami transakcji.

W tym przypadku brak transakcji oznacza nieziszczenie się pierwszego z dwóch ww. warunków, od których spełnienia zależy obowiązek sporządzania dokumentacji podatkowej.

Tym samym Spółka, w związku z uczestnictwem w opisanej strukturze cash poolingu, nie będzie zobowiązana do sporządzenia dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Stanowisko Spółki w powyższym zakresie należało uznać za prawidłowe.

Stanowisko organu podatkowego odnośnie pytania oznaczonego we wniosku numerem 6.

Na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j. t. Dz. U. z 2011 r., Nr 74, poz. 397 ze zm.) przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Do przychodów, w myśl art. 12 ust. 4 pkt 1 ww. ustawy, nie zalicza się pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, a także otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów).

Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy do przychodów nie zalicza się także kwot naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów).

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy należy stwierdzić, iż przychód posiadacza dodatniego uczestniczącego w cash poolingu stanowią jedynie te odsetki, które zostaną przez niego faktycznie otrzymane.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ().

Działania podatnika muszą w związku z tym zmierzać w celu uzyskania przychodu, być na ten przychód ukierunkowane. Nie tworzą kosztów działania podejmowane w innym celu niż uzyskanie przychodu. Będą natomiast kosztem wydatki poniesione w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów, tak aby to źródło przyniosło przychody także w przyszłości. Dlatego kosztami uzyskania przychodów będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskiwanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów, nawet wówczas gdy z obiektywnych powodów przychód nie zostanie osiągnięty.

Zatem, aby móc zaliczyć konkretne wydatki do kosztów uzyskania przychodów, niezbędne jest wykazanie związku między ich poniesieniem, a dążeniem do uzyskania przychodów.

Z zastrzeżenia art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że są wydatki, które nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, pomimo ich związku z przychodami i prowadzoną działalnością gospodarczą. Katalog takich wydatków zawarty został w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a) ww. ustawy stanowi, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów).

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 11 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów).

Ponadto z treści art. 16 ust. 1 pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek, prowizji i różnic kursowych od pożyczek (kredytów) zwiększających koszty inwestycji w okresie realizacji tych inwestycji.

Odnosząc powyższe do przedmiotowego zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, iż skoro Spółka zawrze umowę cash poolingu, która ma na celu zwiększenie efektywności zarządzania środkami pieniężnymi i będzie zobowiązana do ponoszenia kosztów opłat należnych Bankowi za świadczone przez niego usługi oraz odsetek od salda ujemnego, jeżeli takie saldo wystąpi, co do zasady będzie miała ona prawo zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów. Ww. wydatki pozostają bowiem w ścisłym związku z prowadzoną działalnością gospodarczą mającą wpływ na uzyskiwane przychody. Z kolei odsetki otrzymywane przez Spółkę stanowić będą jej przychód.

Jednocześnie należy wskazać, iż pozostałe środki finansowe transferowane w ramach systemu cash poolingu nie będą stanowić dla Spółki przychodów ani kosztów ich uzyskania.

Tym samym, stanowisko Spółki, zgodnie z którym dla Wnioskodawcy przychodami i odpowiednio kosztami uzyskania przychodów będą kwoty odsetek, którymi zostanie uznany lub obciążony rachunek bieżący Wnioskodawcy stosownie do jego udziału w powstałych każdego dnia roboczego dodatnich lub ujemnych saldach na rachunku pomocniczym Agenta, a ponadto, kosztami uzyskania przychodów będą wydatki poniesione z tytułu opłat zapłaconych Bankowi za świadczone w ramach systemu cash poolingu usługi, natomiast pozostałe transfery środków finansowych w ramach systemu cash poolingu nie będą generowały odpowiednio przychodów ani kosztów ich uzyskania na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, należało uznać za prawidłowe.

Stanowisko organu podatkowego odnośnie pytania oznaczonego we wniosku numerem 7.

Stanowisko Spółki w zakresie poboru zryczałtowanego podatku dochodowego oraz obowiązków Spółki jako płatnika w związku z zawarciem umowy cash poolingu należało uznać za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku numerem 7.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Należy jednocześnie dodać, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku nie prowadzi postępowania dowodowego, które w przedmiotowej sprawie umożliwiłoby pełną ocenę zawieranej umowy cash poolingu. Tym samym, jeżeli przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Odnosząc się do argumentacji Wnioskodawcy opartej na treści wskazanych interpretacji w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, iż interpretacje te co do zasady wiążą w sprawie, w której zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Tym samym nie stanowią podstawy prawnej przy wydawaniu interpretacji. Ponadto, badając stan faktyczny przedstawiony w powołanych interpretacjach nie sposób uznać, iż jest on analogiczny z tym, który został przedstawiony przez Wnioskodawcę.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 2 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie