Zdaniem Spółki, dopuszczalne jest zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności, które nie zostały zabezpieczone w prawnie dopuszczalny sposób, przede wszystkim poprzez ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego w postaci hipoteki i zastawu, w sytuacji gdy względem ich dłużnika zostało wydane Postanowienie o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości w oparciu o art. 13 ust. 2 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze (zwanej dalej - UPN). Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 25a w zw. z art. 16 ust. 2 pkt 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (zwanej dalej - ustawą o CIT), za koszty uzyskania przychodów nie uważa się wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy o CIT zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana m.in. postanowieniem Sądu o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania. Wskazać należy, że Sąd, wydając Postanowienie o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości w oparciu o art. 13 ust. 2 upn stwierdza, że po stronie dłużnika istnieje majątek, z którego może zostać zaspokojony wierzyciel, który ma wierzytelność zabezpieczoną w sposób określony w hipotezie powołanej normy i - jednocześnie - brak jest majątku innego, który pozwalałby na pokrycie nawet kosztów postępowania upadłościowego. Jest to konsekwencją uregulowania zawartego w art. 336 UPN, który stanowi, że sumy uzyskane ze zbycia rzeczy i praw obciążonych hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym i hipoteką morską przeznacza się na zaspokojenie wierzycieli, których wierzytelności były zabezpieczone na zbytych rzeczach lub prawach z zachowaniem przepisów ustawy. Powyższe oznacza, że w sytuacji oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości w oparciu o art. 13 ust. 2 UPN ochronie podlegają wyłącznie interesy wierzycieli, których wierzytelności są zabezpieczone, bowiem mogą oni uzyskać zapłatę w drodze windykacji indywidualnej i dlatego też - postanowienie Sądu upadłościowego nie może stanowić dla nich podstawy udokumentowania nieściągalności wierzytelności - i tym samym kosztów uzyskania przychodu. Stanowisko takie potwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w sprawie o sygnaturze akt III SA/Wa 2245/06. Uznać należy, że dla wierzyciela, którego wierzytelności nie są zabezpieczone, postanowienie wydane w oparciu o art. 13 ust. 2 UPN jest postanowieniem oddalającym wniosek z uwagi na brak majątku wystarczającego na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego. Bowiem z istniejącego majątku dłużnika mogą się zaspokoić wyłącznie wierzyciele, których wierzytelności są zabezpieczone w sposób określony w art. 13 ust. 2 UPN. Powyższe oznacza, że podatnik, któremu przysługują względem dłużnika wierzytelności niezabezpieczone, po wydaniu przez Sąd upadłościowy postanowienia w trybie art. 13 ust. 2 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze oddalającego wniosek o ogłoszenie upadłości likwidacyjnej dłużnika, ma prawo uznać przysługujące mu wierzytelności za nieściągalne, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 25 a w zw. z art. 16 ust. 2 pkt 2a ustawy z dnia 15 lipca 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych i zaliczyć je do kosztów uzyskania przychodów.

Przedstawiając własne stanowisko w zakresie dotyczącym drugiego pytania objętego przedmiotowym wnioskiem wskazać należy, że podatnik nie musi być inicjatorem postępowania, w następstwie którego zostaje wydane postanowienie o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości podmiotu, wobec którego przysługują podatnikowi wierzytelności, by następczo mógł skorzystać z takiego postanowienia jako podstawy uznania przysługujących mu wierzytelności jako nieściągalnych. Przeciwna interpretacja prowadziłaby do wniosków sprzecznych z istotą postępowania upadłościowego, które - wszczęte przez chociażby wniosek jednego wierzyciela lub samego dłużnika - jest prowadzone w interesie wszystkich wierzycieli. Konkluzje takie godziłyby również w ratio legis art. 16 ust. 2 pkt 2a ustawy o CIT, gdyż oznaczałyby, że w sytuacji zainicjowania postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości przez samego dłużnika i wydania w jego następstwie postanowienia o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości z uwagi na to, że majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego z przepisu art. 16 ust. 1 pkt 25 w zw. z art. 16 ust. 2 pkt 2a ustawy o CIT nie mógłby skorzystać żaden z jego wierzycieli.

Odnosząc się do kwestii momentu zaliczenia nieściągalnych wierzytelności za koszty uzyskania przychodów wskazać należy, że zgodnie z art. 15 ust. 4d Ustawy o CIT, koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia, zaś za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku) albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów (art. 15 ust. 4e Ustawy o CIT). Biorąc pod uwagę, że postanowienie o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości nie podlega ogłoszeniu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (art. 53 UPN), od podatnika nie można było wymagać jego znajomości, tak jak w przypadku ogłoszeń, z którymi ustawodawca wiąże określone domniemania. Wobec powyższego uznać należy, że podatnik, który dopiero w roku następującym po prawomocnym oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnika w oparciu o art. 13 ust. 2 UPN był w posiadaniu tego postanowienia, może wierzytelności nieściągalne zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów z chwilą doręczenia mu rozstrzygnięcia, o którym stanowi art. 16 ust. 2 pkt 2a ustawy o CIT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Spółki w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej przez Spółkę oceny swego stanowiska.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 475 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie