Temat interpretacji

Czy z tytułu nabycia udziałów bez wynagrodzenia w celu ich umorzenia Spółka osiągnie przychód/dochód opodatkowany podatkiem dochodowym od osób prawnych?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 4 lutego 2015 r. (data wpływu 10 lutego 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 4 maja 2015 r. (data wpływu 13 maja 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie powstania po stronie Spółki przychodu podatkowego w związku z nieodpłatnym nabyciem udziałów w celu ich umorzenia (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 lutego 2015 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych. Z uwagi na braki wniosku, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w związku z art. 14h ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.), pismem z dnia 23 kwietnia 2015 r., nr IPTPB3/4510-55/15-2/KJ, IPTPB2/4514-6/15-2/AK (doręczonym w dniu 4 maja 2015 r.) wezwał Wnioskodawcę do jego uzupełnienia, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia. W odpowiedzi na ww. wezwanie dnia 13 maja 2015 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku (data nadania 11 maja 2015 r.).

We wniosku przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca, będący spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą na terytorium Polski (dalej: Spółka) w przyszłości zamierza podwyższyć kapitał zakładowy poprzez emisję nowych udziałów objętych następnie przez spółkę jawną mającą siedzibę na terytorium Polski, która udziały te pokryje wkładem niepieniężnym w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa spółki jawnej.

Następnie za zgodą spółki jawnej udziały tej spółki zostaną umorzone w sposób dobrowolny bez wynagrodzenia.

Udziałowcami Spółki są osoby fizyczne, które jednocześnie są wspólnikami w spółce jawnej. Planowane umorzenie udziałów zostanie przeprowadzone wraz z obniżeniem kapitału zakładowego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością do wysokości pierwotnej kapitału zakładowego, natomiast sama wartość nominalna umorzonych udziałów zostanie przekazana na kapitał zapasowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że do dnia () 2015 r., tj. do dnia dokonania wpisu zmiany nazwy Spółki w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, Spółka działała pod firmą (), zaś od ww. dnia Spółka działa pod nazwą ().

Ponadto wskazał, że do składania oświadczeń i podpisywania dokumentów w imieniu Spółki () z siedzibą w () (dawniej: ) wymagane jest działanie jednego członka zarządu samodzielnie. Zatem Pani (), Wiceprezes Zarządu Spółki w dniu złożenia wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, jak i obecnie była i pozostaje uprawniona do jednoosobowej reprezentacji Spółki.

Mając na względzie powyższe, Wnioskodawca w załączeniu przedłożył odpis pełny z rejestru przedsiębiorców KRS, dotyczący Spółki () z siedzibą w (), w celu wykazania uprawnienia Wiceprezes Zarządu () do jednoosobowej reprezentacji ww. Spółki oraz w celu wykazania okoliczności dotyczących zmiany firmy, pod którą działa Spółka (zarówno daty zmiany, jak i poprzedniej i obecnej nazwy).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy z tytułu nabycia udziałów bez wynagrodzenia w celu ich umorzenia Spółka osiągnie przychód/dochód opodatkowany podatkiem dochodowym od osób prawnych (art. 12 ust. 4 pkt 3 ustawy o podatku osobowym od osób prawnych)...
2. Czy nabycie przez Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością własnych udziałów od udziałowców w celu ich umorzenia podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.)...

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 1, natomiast wniosek Spółki w pozostałym zakresie zostanie rozpatrzony odrębnie.

Zdaniem Wnioskodawcy, na skutek nabycia przez Spółkę udziałów wspólnika w celu ich umorzenia (dobrowolnego) bez wynagrodzenia nie powstaje w Spółce przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych bowiem art. 12 ust. 4 pkt 3 ww. ustawy traktuje wprost, że do przychodów nie zalicza się kwot uzyskanych z tytułu umorzenia udziałów, więc odpowiednio, skoro na skutek umorzenia bez wynagrodzenia Spółka nie uzyska żadnego przysporzenia majątkowego, to nie powstanie dla Spółki przychód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Prawidłowość powyższego stanowiska potwierdza jednolita linia interpretacyjna prezentowana przez Dyrektorów Izb Skarbowych wydających indywidualne interpretacje podatkowe z upoważnienia Ministra Finansów, w tym m.in.:

• interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 13 lutego 2013 r., sygn. IPTPB3/423-423/12-3/MF,

• interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 6 grudnia 2012 r., sygn. IPPB3/423-692/12-2/KK,

• interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 8 listopada 2012 r., sygn. ILPB3/423-282/12-6/AO,

• interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 6 sierpnia 2012 r., sygn. ILPB3/423-185/12-2/JS.

Reasumując zdaniem Spółki, biorąc pod uwagę, że w wyniku umorzenia bez wynagrodzenia (nieodpłatnego zbycia w celu umorzenia) należących do Spółki udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością po stronie Spółki nie powstanie żadne przysporzenie majątkowe, operacja ta będzie dla Spółki czynnością neutralną na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych, tzn. po stronie Spółki nie powstanie z tego tytułu dochód/przychód podlegający opodatkowaniu tym podatkiem.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tj. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym wynikających z udziałów. Tryb umarzania udziałów reguluje art. 199 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1030, z późn. zm.).

Umorzenie może być przeprowadzone:

• za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę tzw. umorzenie dobrowolne;

• bez zgody wspólnika tzw. umorzenie przymusowe;

• w razie ziszczenia się określonego zdarzenia tzw. umorzenie warunkowe.

Bezpośrednim skutkiem umorzenia jest zmniejszenie łącznej wartości nominalnej posiadanych przez wspólników udziałów. Za zgodą wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością umorzenie udziałów może nastąpić bez wynagrodzenia. W takim przypadku następuje nieodpłatne nabycie udziałów przez spółkę.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 851, z późn. zm.), przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22 ww. ustawy, przedmiotem opodatkowania jest przychód. Natomiast w myśl art. 7 ust. 2 ww. ustawy dochodem, z zastrzeżeniem art. 10, art. 11 i art. 24a, jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą.

Łączna wykładnia ww. przepisów prowadzi do wniosku, że opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób prawnych wystąpi w stosunku do tych kategorii, które zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych stanowią odpowiednio dochód albo przychód.

Ocena skutków będących następstwem nabycia przez spółkę własnych udziałów w celu ich umorzenia bez wynagrodzenia wymaga ustalenia, czy wiąże się ono z osiągnięciem przychodu podatkowego przez spółkę.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera definicji przychodu podatkowego. Ustawodawca ograniczył się w tym zakresie do wskazania w art. 12 ust. 1 ww. ustawy przykładowych przysporzeń, zaliczanych do tej kategorii. W pkt 1-3 tego przepisu wskazano, że przychodami z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności:

1. otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe;
2. wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie;
3. wartość, z zastrzeżeniem ust. 4 pkt 8, umorzonych lub przedawnionych:
   1. zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy,
   2. środków na rachunkach bankowych w bankach.

Niezależnie od faktu, że określony w art. 12 ww. ustawy katalog przypadków powodujących powstanie przychodu nie jest wyczerpujący, nabycie przez spółkę kapitałową własnych udziałów celem ich umorzenia bez wynagrodzenia, nie powoduje powstania przychodu w tej spółce. Spółka bowiem w sensie ekonomicznym nic nie uzyska i nie nastąpi po jej stronie żadne przysporzenie majątkowe (spółka otrzymuje udziały by je umorzyć). Nie nastąpi także umorzenie jej zobowiązań wobec wspólników, gdyż nabycie lub objęcie przez wspólnika udziału w spółce kapitałowej nie powoduje powstania po stronie spółki żadnego zobowiązania finansowego wobec tego wspólnika. Tym samym, umorzenia udziałów nie można utożsamiać ze stanowiącym przychód umorzeniem zobowiązań, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy. Również zastosowanie procedury umorzenia dobrowolnego bez wypłacania wynagrodzenia wspólnikowi, nie spowoduje powstania po stronie spółki kapitałowej przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Natomiast art. 12 ust. 4 ww. ustawy określa w sposób enumeratywny, które zdarzenia nie stanowią przychodu.

Generalnie należy wskazać, że przychód powstaje w każdym przypadku, w którym podatnik uzyskuje realną korzyść. Ponadto, przychodem jest takie przysporzenie majątkowe, które ma charakter trwały (definitywny).

Opisane we wniosku zdarzenie przyszłe w istocie polegać będzie na prawnym unicestwieniu udziałów Spółki, co oznacza, że nastąpi wygaśniecie wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym jak i korporacyjnym, które wynikają z udziałów. W konsekwencji, omawiane zdarzenie nie będzie wiązać się z żadnym przysporzeniem majątkowym po stronie Spółki, które można by ocenić jako uzyskanie realnej korzyści ekonomicznej. Czynność umorzenia udziałów Spółki bez wynagrodzenia stanowi bowiem w rzeczywistości przesunięcie (przeksięgowanie) części środków spółki w ramach jej kapitału własnego.

Tym samym należy stwierdzić, że skoro w przypadku dobrowolnego umorzenia udziałów Spółki bez wynagrodzenia nie wystąpi po Jej stronie realne przysporzenie majątkowe, to brak jest podstaw by uznać, że zdarzenie to generuje na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych przychód, co oznacza, że czynność ta nie niesie ze sobą skutków podatkowych dla Spółki.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (), po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi