Temat interpretacji

W jaki sposób ustalić należy wartość początkową środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych w przypadku gdy wydatki na ich nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie zostały poniesione przez Wnioskodawcę przed dniem, od którego spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe zobowiązane są stosować przepisy art. 16a-m ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (określenie tej daty stanowi przedmiot pytania nr 4 niniejszego wniosku) oraz były i są ponoszone po tym dniu?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko (), przedstawione we wniosku z dnia 21 grudnia 2012 r. (data wpływu 27 grudnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia wartości początkowej środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych (pytanie nr 5 w stanie faktycznym) jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 grudnia 2012 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie przychodów i kosztów uzyskania przychodów Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego:

Wnioskodawca prowadzi działalność na podstawie przepisów ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz. U. z 2012 r., poz. 855, dalej: Ustawa SKOK). Na podstawie przepisu art. 2 tej ustawy można stwierdzić, że Wnioskodawca jest spółdzielnią, do której w zakresie nieuregulowanym odmiennie przepisami Ustawy SKOK stosuje się przepisy ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 2003 r., nr 188, poz. 1848 ze zm., dalej: Prawo spółdzielcze).

Celem statutowym działalności Wnioskodawcy jest w szczególności: gromadzenie środków pieniężnych wyłącznie swoich członków, udzielanie im pożyczek i kredytów, przeprowadzanie na ich zlecenie rozliczeń finansowych oraz pośredniczenie przy zawieraniu umów ubezpieczenia na zasadach określonych w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U nr 124, poz. 1154 ze zm.).

Stosownie do przepisu art. 75 ust. 1 pkt 9a ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007 r. nr 155, poz. 1095 ze zm.), wprowadzonego przez art. 84 Ustawy SKOK, uzyskania zezwolenia w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie określonym w przepisach Ustawy SKOK. W odróżnieniu od przepisów obowiązującej dawnej ustawy z dnia 14 grudnia 1995 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 1, poz. 2 ze zm.), Ustawa SKOK nie charakteryzuje działalności prowadzonej przez Wnioskodawcę jako działalności niezarobkowej.

W toku prowadzonej działalności Wnioskodawca nabywa składniki majątku wykorzystywane przy wykonywaniu działalności statutowej, np. nieruchomości gruntowe, budynki, lokale, prawo użytkowania wieczystego gruntu, urządzenia i sprzęt biurowy: meble biurowe, urządzenia klimatyzacyjne, komputery, serwery, urządzenia wielofunkcyjne, drobny sprzęt biurowy, urządzenia telekomunikacyjne, samochody (osobowe oraz inne niż osobowe), a także szereg innych składników majątku, niezbędnych do prowadzenia działalności, w tym licencje na oprogramowanie komputerowe, licencje na korzystanie z zarejestrowanych znaków towarowych i inne prawa majątkowe, określone w art. 16b ust. l ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wskazane składniki majątku mają różne przewidywane okresy eksploatacji, co do zasady jednak okres wykorzystywania tych składników majątkowych w działalności prowadzonej przez Wnioskodawcę przekracza rok. Nabywane składniki majątku stanowią własność lub współwłasność Wnioskodawcy, są kompletne i zdatne do używania zgodnie z ich przeznaczeniem.

Wnioskodawca, przy wykorzystaniu wskazanych wyżej składników majątku, realizując cele statutowe, świadczy na rzecz osób fizycznych i prawnych będących członkami Wnioskodawcy odpłatne usługi finansowe, polegające w szczególności na udzielaniu pożyczek i kredytów swoim członkom oraz pośredniczeniu w rozliczeniach finansowych. Z tytułu świadczenia przedmiotowych usług Wnioskodawca osiąga przychody, podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Dochody Wnioskodawcy nie korzystają ze zwolnień podmiotowych ani przedmiotowych od podatku dochodowego od osób prawnych.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy nabywane przez Wnioskodawcę składniki majątku trwałego wykorzystywane przy wykonywaniu opisanej we wniosku działalności statutowej stanowią podlegające amortyzacji środki trwałe lub odpowiednio wartości niematerialne i prawne w rozumieniu art. 16a ust. l i 16b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 5 (stan faktyczny).

W pozostałym zakresie wniosek zostanie rozpatrzony odrębnie.

Zdaniem Wnioskodawcy, mając na uwadze, że do dnia 27 października 2012 r. spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe nie były uznawane za podatników prowadzących działalność gospodarczą, co oznaczało, że nabywane przez nie składniki majątku trwałego nie spełniały warunków wynikających z przepisu art. 16a ust. 1 oraz art. 16b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą Naczelnego Sądu Administracyjnego (wyroki z dnia 16 lipca 2010 r. o sygnaturach II FSK 1761/09 oraz II FSK 1760/09) wydatki ponoszone przez kasy na nabycie takich składników majątku trwałego stanowić mogły koszt uzyskania przychodów w dacie poniesienia, stosownie do art. 15 ust. 1 w związku z art. 15 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Stanowisko powyższe potwierdził Minister Finansów w wydanej na wniosek Wnioskodawcy interpretacji indywidualnej z dnia 11 lutego 2011 r., nr IPPB3/423-827/10-2/JG.

Wobec zmiany stanu prawnego wynikającego z wejścia w życie przepisów Ustawy SKOK z 2009 r., przewidujących, iż działalność prowadzona przez spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe jest działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, z czym wiąże się obowiązek stosowania przez Wnioskodawcę przepisów art. 16a-m ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, począwszy od dnia, w którym wystąpiły skutki podatkowe tej zmiany (określenie tej daty stanowi przedmiot pytania nr 4 niniejszego Wniosku) wydatki ponoszone przez Wnioskodawcę na nabycie środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wyłączone są z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy oraz stanowią podstawę do ustalenia wartości początkowej tych składników majątku stosownie do art. 16g ww. ustawy.

Zdaniem Wnioskodawcy wartość początkową środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych Wnioskodawca ustalać powinien z uwzględnieniem wyłącznie tych wydatków na nabycie lub wytworzenie, które poniesione zostały począwszy od dnia, w którym wystąpiły skutki podatkowe zmiany wynikającej z wejścia w życie Ustawy SKOK z 2009 r. (określenie tej daty stanowi przedmiot pytania nr 4 niniejszego wniosku).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W dniu 26 lipca 2012 r. ogłoszona została ustawa z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz. U. z 2012 r. poz. 855). Ustawa ta z dniem wejścia w życie, tj. z dniem 27 października 2012 r., zmieniła dotychczasowe zasady funkcjonowania i nadzorowania SKOK-ów. Do istotnych zmian, mających wpływ na sytuację prawno-podatkową spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, należy zaliczyć m.in. brak w nowej ustawie uregulowań odpowiadających zapisom art. 3 ust. 2 dotychczas obowiązującej ustawy z dnia 14 grudnia 1995 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 1, poz. 2, ze zm.), który stanowił o prowadzeniu przez te podmioty działalności niezarobkowej. Wskutek tej zmiany, obecnie obowiązująca ustawa nie charakteryzuje już działalności prowadzonej przez spółdzielcze kasy oszczędnościowo-rozliczeniowe, jako działalności niezarobkowej. Wynika z tego, iż działalność prowadzona przez te podmioty stała się działalnością gospodarczą (zarobkową).

Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm) nie definiuje pojęcia działalności gospodarczej. Definicję taką zawiera natomiast ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.). Zgodnie z art. 3 pkt 9 Ordynacji podatkowej, przez działalność gospodarczą rozumie się każdą działalność zarobkową w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, w tym wykonywanie wolnego zawodu, a także każdą inną działalność zarobkową wykonywaną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, nawet gdy inne ustawy nie zaliczają tej działalności do działalności gospodarczej lub osoby wykonującej taką działalność - do przedsiębiorców.

O tym, że spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe prowadzą działalność gospodarczą świadczą również przepisy ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447). Zgodnie bowiem z brzmieniem art. 75 ust. 1 pkt 9a ww. ustawy, uzyskania zezwolenia wymaga m.in. działalność gospodarcza wykonywana w zakresie określonym przez ustawę o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych.

Konsekwencją zmiany kwalifikacji działalności prowadzonej przez spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest m.in. zmiana zasad rozpoznawania kosztów uzyskania przychodów związanych z nabywaniem składników majątku.

Z uwagi na fakt, że do czasu zmiany przepisów, prowadzona przez Wnioskodawcę działalność statutowa nie stanowiła działalności gospodarczej, to nabywane przez Wnioskodawcę składniki majątku nie były wykorzystywane na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, co równocześnie przesądzało o tym, że przedmiotowe składniki majątku nie spełniały warunków umożliwiających uznanie ich za środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W konsekwencji, ponoszone wydatków na ich nabycie stanowiły koszty uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, potrącane zgodnie z zasadami określonymi w art. 15 ust. 4-4d ww. ustawy; co do zasady w dacie ich poniesienia, jako koszty pośrednie, określone w art. 15 ust. 4d ww. ustawy.

Stosownie do przepisu art. 15 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Na mocy powołanej regulacji, podatnik ma prawo do odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod warunkiem, iż nie zostały one wymienione w art. 16 ust. 1 ww. ustawy oraz, że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na możliwość powstania przychodu. Przepis ten konstytuuje zasadę, stosownie do której, pomiędzy kosztem podatkowym oraz przychodami podatnika musi wystąpić związek przyczynowo-skutkowy.

U podatników prowadzących działalność gospodarczą, zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych - wydatki na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nie są jednorazowo zaliczane do kosztów uzyskania przychodów w momencie nabycia (wytworzenia). Ustawodawca postanowił bowiem w treści art. 16 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. ustawy, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie innych niż wymienione w lit. a) środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym również wchodzących w skład nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanych części. Wydatki te, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1, są jednak kosztem uzyskania przychodów, w przypadku odpłatnego zbycia środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na czas ich poniesienia.

Z uwagi na fakt, że składniki majątku wykorzystywane są przez podatników w dłuższym okresie czasu, a nie tylko w roku ich nabycia, ustawodawca przyjął zasadę, że wydatki te zalicza się do kosztów sukcesywnie, w miarę ich zużycia. Jak stanowi bowiem art. 15 ust. 6 powołanej ustawy, kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z przepisami art. 16a-16m, z uwzględnieniem art. 16.

W myśl natomiast art. 16a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

1. budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
2. maszyny, urządzenia i środki transportu,
3. inne przedmioty

-o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 17a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

Stosownie natomiast do treści art. 16b ust. 1 ww. ustawy, amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c, nabyte nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania:

1. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego,
2. spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
3. prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
4. autorskie lub pokrewne prawa majątkowe,
5. licencje,
6. prawa określone w ustawie z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117, ze zm.),
7. wartość stanowiąca równowartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej (know-how)

-o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane przez niego do używania na podstawie umowy licencyjnej (sublicencji), umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 17a pkt 1, zwane wartościami niematerialnymi i prawnymi.

Z powyższych przepisów wynika zatem, iż aby wymienione w art. 16a i 16b składniki majątku (środki trwałe i wartości niematerialne i prawne) podlegały amortyzacji podatkowej, powinny spełniać następujące warunki:

• stanowić muszą własność lub współwłasność podatnika (środki trwałe),

• powinny być nabyte i nadawać się do gospodarczego wykorzystania (wartości niematerialne i prawne),

• przewidywany okres ich używania powinien być dłuższy niż rok,

• powinny być wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Ponadto środki trwałe w dniu przyjęcia do używania powinny być kompletne i zdatne do użytku, a więc wyposażone we wszystkie elementy konstrukcyjne umożliwiające ich funkcjonowanie zgodnie z przeznaczeniem oraz być sprawne technicznie i zalegalizowane prawnie w formie stosownych uprawnień, homologacji i pozwoleń na użytkowanie.

Zgodnie z postanowieniami art. 16g ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z uwzględnieniem ust. 2-14, uważa się m.in.:

• w razie odpłatnego nabycia cenę ich nabycia (pkt 1)

• w razie częściowo odpłatnego nabycia, cenę ich nabycia powiększoną o wartość przychodu określonego w art. 12 ust. 5a (pkt 1a)

• w razie wytworzenia we własnym zakresie koszt wytworzenia (pkt 2).

Z przepisów podatkowych wynika więc, iż amortyzacja, co do zasady, dotyczy składników majątku przeznaczonych do działalności gospodarczej. Amortyzacji podlegają składniki majątku, zwane środkami trwałymi oraz wartościami niematerialnymi i prawnymi, wykorzystywane między innymi na potrzeby związane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą. Przepisy art. 16a-m ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych regulują szczegółowo zasady ustalania odpisów amortyzacyjnych od składników majątku podlegających amortyzacji. Natomiast zasady ustalania wartości początkowej środków trwałych i wartości niematerialnych uregulowane są postanowieniami art. 16g ww. ustawy.

Reasumując, skoro prowadzona przez Wnioskodawcę działalność stanowi działalność gospodarczą, to nabywane przez Wnioskodawcę lub wytworzone we własnym zakresie składniki majątku związane z wykonywaniem tej działalności, stanowiące własność lub współwłasność Wnioskodawcy, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania, o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok stanowią podlegające amortyzacji środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne w rozumieniu odpowiednio przepisów art. 16a ust. 1 i art. 16b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Ich wartość początkową, począwszy od dnia, w którym wystąpiły skutki podatkowe zmiany wynikającej z wejścia w życie ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, należy ustalać zgodnie z postanowieniami art. 16g ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 467 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi