Temat interpretacji

Podatek dochodowy od osób prawnych w zakresie określenia momentu powstania oraz wartości nieodpłatnego świadczenia dla Spółki z tytułu służebności przesyłu oraz określenia przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia w związku z otrzymaniem przez Spółkę poręczenia spłaty pożyczki.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przedstawione we wniosku z dnia 18 maja 2011 r. (data wpływu 23 maja 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie określenia wartości oraz momentu powstania nieodpłatnego świadczenia z tytułu służebności przesyłu jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 maja 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

• określenia momentu powstania oraz wartości nieodpłatnego świadczenia dla Spółki z tytułu służebności przesyłu,
• określenia przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia w związku z otrzymaniem przez Spółkę poręczenia spłaty pożyczki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Przedsiębiorstwo jest spółką użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem (100%) Gminy Miasto.

W m - cu 04/2011 na gruntach kilku właścicieli, tj. Gminy Miasto, osoby prawnej (spółki z o.o.) oraz osób fizycznych, zostało ustanowione dwoma aktami notarialnymi, na rzecz Przedsiębiorstwa nieodpłatne prawo służebności przesyłu polegające na korzystaniu z nieruchomości, poprzez umożliwienie służbom eksploatującym sieci: wodociągową, kanalizacyjną i kanalizacji opadowej, dostępu do ww. sieci celem prowadzenia prac i robót eksploatacyjno - awaryjnych. Na gruntach tych nie ma jeszcze ww. sieci, zostaną one wybudowane przez Przedsiębiorstwo w 2011 r.

Z aktów wynika, że służebność przechodzi na nabywcę Przedsiębiorstwa lub nabywcę urządzeń przyłączonych do Przedsiębiorstwa. Służebność wygasa najpóźniej z dniem likwidacji infrastruktury wodociągowej kanalizacji sanitarnej i opadowej, której dotyczy, wraz z zakończeniem likwidacji Przedsiębiorstwa.

Pomimo ustanowienia ww. prawa na zasadzie nieodpłatnej, w aktach notarialnych właściciele gruntów na podstawie ustawy o podatku od spadków i darowizn podali roczną wartość ww. prawa po 500,00 zł w każdym akcie.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Jaką wycenę należy zastosować do otrzymanego nieodpłatnego świadczenia jakim jest nieodpłatna służebność przesyłu: czy przyjąć wycenę z aktów notarialnych czy inną wycenę...

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1.

Zdaniem Wnioskodawcy, na postawie art. 2 ust. 1 pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wartość otrzymanych nieodpłatnie świadczeń jest dla Przedsiębiorstwa przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Ust. 5 tego artykułu stanowi, że wartość otrzymanych nieodpłatnie m.in. praw określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Ponieważ na rynku trudno jest znaleźć identyczny przypadek ustanowienia prawa nieodpłatnej służebności, w podobnych warunkach, miejscu i czasie, wycenę otrzymanego nieodpłatnego świadczenia należy przyjąć w wartościach podanych w aktach notarialnych. Wartości te należy przypisywać corocznie jako przychody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2.

Zdaniem Wnioskodawcy, jako datę otrzymania świadczenia należy przyjąć datę zakończenia budowy sieci, których prawo służebności dotyczy, bowiem od tej daty Przedsiębiorstwo będzie korzystało z ustanowionego prawa służebności.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.), przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, jest m.in. wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych, spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.

Ustawa o podatku dochodowym jednak nie precyzuje co należy rozumieć przez nieodpłatne świadczenie. Jednakże dla celów podatkowych za nieodpłatne świadczenia należy przyjmować te wszystkie zdarzenia prawne oraz gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie w majątku podatnika mające konkretny wymiar finansowy.

Niezależnie od formy nieodpłatnej realizacji praw lub innych tego rodzaju świadczeń do wyceny przychodu podatkowego stosuje się wartości rynkowe. Na podstawie bowiem art. 12 ust. 5 ww. ustawy, wartość otrzymanych nieodpłatnie rzeczy lub praw określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania. Stosownie natomiast do art. 12 ust. 6 pkt 4 tej ustawy, wartość nieodpłatnych świadczeń ustala się m.in. na podstawie cen rynkowych stosowanych przy udostępnianiu praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności czasu i miejsca udostępnienia.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż na gruntach kilku właścicieli zostało ustanowione dwoma aktami notarialnymi, na rzecz Spółki nieodpłatne prawo służebności przesyłu polegające na korzystaniu z nieruchomości, poprzez umożliwienie służbom eksploatującym sieci: wodociągową, kanalizacyjną i kanalizacji opadowej, dostępu do ww. sieci celem prowadzenia prac i robót eksploatacyjno - awaryjnych. Na gruntach tych nie ma jeszcze ww. sieci, zostaną one wybudowane przez Spółkę w 2011 r. Pomimo ustanowienia ww. prawa na zasadzie nieodpłatnej, w aktach notarialnych właściciele gruntów na podstawie ustawy o podatku od spadków i darowizn podali roczną wartość ww. prawa po 500,00 zł w każdym akcie.

Służebność przesyłu określa zakres w jakim przedsiębiorca przesyłowy może korzystać z cudzej nieruchomości, na której znajdują się (lub mają się znajdować) jego urządzenia przesyłowe, tj. wszelkie konstrukcje i instalacje tworzące linie do doprowadzania i odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia o podobnym przeznaczeniu. Źródłem służebności przesyłu jest umowa zawarta w formie aktu notarialnego między przedsiębiorcą przesyłowym i właścicielem gruntu, na którym są lub mają zostać zainstalowane urządzenia przesyłowe. Umowa ta powinna szczegółowo określać zakres czynności, które przedsiębiorca przesyłowy może wykonywać w stosunku do nieruchomości. Gdy przedsiębiorca przesyłowy lub właściciel nieruchomości odmawia zawarcia umowy, np. jeśli strony nie mogą dojść do porozumienia w kwestii jej warunków, można ustanowić służebność przesyłu w drodze orzeczenia sądowego. W takim przypadku istnieje również podstawa do ustalenia wynagrodzenia dla właściciela nieruchomości.

Istotą służebności przesyłu jest możliwość korzystania przez przedsiębiorcę z nieruchomości stanowiącej prywatną własność w określonym zakresie, tj. wybudowania i korzystania z urządzeń określonych w art. 49 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) w sposób zgodny z przeznaczeniem tych urządzeń (art. 3051 3054 Kodeksu cywilnego). Ustanowienie tej służebności może być zarówno odpłatne, jak i nieodpłatne - zależne jest to tylko od woli kontrahentów. Pod względem prawnym i gospodarczym zasadnicza cecha służebności przesyłu tkwi w powszechnej możliwości ustanowienia odpowiedniego wynagrodzenia.

Podstawową cechą nieodpłatnego świadczenia jest sytuacja, w której otrzymujący przysporzenie, w tym przypadku Wnioskodawca, nie będzie zobowiązany do jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego, np. obniżki ceny z tytułu świadczonej usługi. W ujęciu prawnym i gospodarczym zasadnicza cecha służebności przesyłu tkwi w regule ustalenia odpowiedniego wynagrodzenia. Jeżeli zatem zostanie zawarta umowa służebności przesyłu bez wynagrodzenia, może mieć miejsce przysporzenie majątkowe mające konkretny wymiar finansowy, polegające na tym, iż przedsiębiorstwo przesyłowe nie będzie zobowiązane płacić za korzystanie z cudzej nieruchomości.

Zawarcie przedmiotowej umowy służebności przesyłu bez wynagrodzenia (nieodpłatna służebność), wiąże się dla Spółki z wystąpieniem nieodpłatnego świadczenia. Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wartość przedmiotowego świadczenia stanowi dla Spółki przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Reasumując powyższe, wartość tego przysporzenia to wartość wynagrodzenia, jakie Spółka musiałaby zapłacić, gdyby strony zdecydowały o odpłatności umowy. Wartość przychodu ustala się zgodnie z art. 12 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tj. na podstawie cen rynkowych stosownych przy udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

W odniesieniu natomiast do momentu rozpoznania przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń wskazać należy, iż powstaje on w dacie jego otrzymania. Tym samym zasadne jest jednorazowe wykazanie przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia w momencie uzyskania przysporzenia, tj. w momencie podpisania aktów notarialnych ustanawiających przedmiotowe służebności.

Jednocześnie dodaje się, iż Wnioskodawca w przedstawionym opisie stanu faktycznego nie wskazał, że podana w aktach notarialnych przez właścicieli gruntów na podstawie ustawy o podatku od spadków i darowizn roczna wartość prawa służebności przesyłu w wysokości 500,00 zł stanowi wartość rynkową.

Należy zwrócić uwagę na to, iż postępowanie w sprawie interpretacji indywidualnych jest postępowaniem szczególnym i w tym sensie ograniczonym np. w stosunku do postępowania podatkowego i kontrolnego, że nie może obejmować postępowania dowodowego. Powyższe wynika wprost z unormowania zawartego w art. 14h ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), który stanowi, iż w sprawach dotyczących interpretacji indywidualnej stosuje się odpowiednio przepisy art. 120, art. 121 § 1, art. 125, art. 129, art. 130, art. 135-137, art. 140, art. 143, art. 165a, art. 168, art. 169 § 1-2, art. 170 i art. 171 oraz przepisy rozdziału 5, 6, 10 i 23 działu IV. W powołanym przepisie ustawodawca nie wymienia postępowania dowodowego, które regulują przepisy rozdziału 11 działu IV Ordynacji podatkowej.

Zatem, jak wyżej wskazano, organ podatkowy w trybie wydawania interpretacji indywidualnych na podstawie art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej nie jest ani zobowiązany ani uprawniony do oceny czy roczna wartość prawa służebności przesyłu w wysokości 500,00 zł stanowi wartość rynkową.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie nadmienia się, iż wniosek Spółki w zakresie określenia przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia w związku z otrzymaniem przez Spółkę poręczenia spłaty pożyczki został rozpatrzony odrębną interpretacją z dnia 23 sierpnia 2011 r. znak ILPB3/423-232/11-3/MM.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Referencje

ILPB3/423-232/11-3/MM, interpretacja indywidualna

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu