Temat interpretacji

Kwestia momentu uwzględnienia w kosztach uzyskania przychodów Spółki niezamortyzowanej wartości środków trwałych obiektów budowlanych i ruchomości (wyposażenia ww. obiektów) zlikwidowanych w związku z przyrzeczonym zbyciem nieruchomości, na której te obiekty budowlane były posadowione.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 11 lutego 2015 r. (data wpływu 16 lutego 2015 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego w zakresie momentu ujęcia w kosztach uzyskania przychodów niezamortyzowanej wartości likwidowanych środków trwałych jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 lutego 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego w zakresie momentu ujęcia w kosztach uzyskania przychodów niezamortyzowanej wartości likwidowanych środków trwałych.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest właścicielem nieruchomości łącznego obszaru 1,9047 ha (objętej księgą wieczystą nr X), w skład której wchodzą następujące działki:

1. nr 1 obszaru 2269 m2, oznaczona sposobem korzystania: Bi-inne tereny zabudowane;
2. nr 2 obszaru 1390 m2, oznaczona sposobem korzystania: Bi-inne tereny zabudowane;
3. nr 3 obszaru 1680 m2, oznaczona sposobem korzystania: Bi-inne tereny zabudowane;
4. nr 4 obszaru 3172 m2, oznaczona sposobem korzystania: Bi-inne tereny zabudowane;
5. nr 5 obszaru 2200 m2, oznaczona sposobem korzystania: Bi-inne tereny zabudowane;
6. nr 6 obszaru 1558 m2, oznaczona sposobem korzystania: Bi-inne tereny zabudowane;
7. nr 7 obszaru 185 m2, oznaczona sposobem korzystania: Ba-tereny przemysłowe;
8. nr 8 obszaru 274 m2, oznaczona sposobem korzystania; Bp-zurbanizowane tereny niezabudowane lub w trakcie zabudowy;
9. nr 9 obszaru 1095 m2 oznaczona sposobem korzystania: Bi-inne tereny zabudowane
10. nr 10 obszaru 100 m2 oznaczona sposobem korzystania: dr-drogi;
11. nr 11 obszaru 1734 m2 oznaczona sposobem korzystania: dr-drogi;
12. nr 12 obszaru 3390 m2, oznaczona sposobem korzystania: Bi-inne tereny zabudowane.

W dniu 14 sierpnia 2014 r. Wnioskodawca zawarł w formie aktu notarialnego umowę przedwstępną sprzedaży powyższej nieruchomości (dalej odpowiednio: Umowa, Nieruchomość). Strony Umowy zostały określone odpowiednio jako Sprzedający (Wnioskodawca) oraz Kupujący (Kontrahent - przyszły nabywca nieruchomości).

Z Umowy wynika, że Strony zobowiązują się do zawarcia umowy sprzedaży nie później niż w terminie do 28 lutego 2015 r., a Kupujący oświadczył, że do czasu jej zawarcia zamierza dokonać rozbiórki wszystkich budynków i budowli posadowionych na terenie nieruchomości będącej przedmiotem umowy przedwstępnej.

W dniu 14 sierpnia 2014 r. Kupujący zapłacił Wnioskodawcy całkowitą cenę sprzedaży wynikającą z Umowy, w formie zaliczki na poczet dostawy nieruchomości. W Umowie znajdują się następujące sformułowania, które oddają wolę Stron:

• Cena sprzedaży w formie zaliczki na poczet dostawy Nieruchomości została zapłacona...;
• Rada Nadzorcza Sprzedającego wyraziła zgodę (...) na obciążenie nieruchomości (...) hipoteką umowną (...) celem zabezpieczenia zwrotu zaliczki zapłaconej przez Kupującego.

Ponadto w Umowie Strony wniosły do Sądu Rejonowego o wpis w dziale IV księgi wieczystej (...) tego Sądu hipoteki umownej do wysokości (...) celem zabezpieczenia zwrotu zapłaconej przez Kupującego zaliczki na poczet dostawy Nieruchomości w przypadku niezawarcia przez Strony umowy przyrzeczonej w terminie do dnia 28 lutego 2015 roku, odsetek za opóźnienie oraz kosztów dochodzenia należności (...). W dalszej części Umowy Wnioskodawca ustanowił na rzecz Kupującego hipotekę umowną do wysokości (...) celem zabezpieczenia zwrotu zapłaconej zaliczki na poczet dostawy Nieruchomości w przypadku niezawarcia przez Strony umowy przyrzeczonej w terminie do dnia 28 lutego 2015 roku, odsetek za opóźnienie oraz kosztów dochodzenia należności.

Po otrzymaniu zaliczki Wnioskodawca wystawił więc, zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług, fakturę VAT z tytułu otrzymania tej zaliczki przed dokonaniem dostawy Nieruchomości.

W dniu podpisania Umowy Wnioskodawca zawarł z Kupującym umowę dzierżawy Nieruchomości będącej przedmiotem Umowy. W tym też dniu Nieruchomość została wydana Kupującemu w posiadanie zależne w celu dysponowania przedmiotem dzierżawy na cele budowlane zgodnie z postanowieniami Umowy, która stanowi, że Wnioskodawca zezwala na rozbiórkę wszystkich obiektów budowlanych znajdujących się na Nieruchomości oraz na wybudowanie na jej terenie sieci na koszt i ryzyko Kupującego.

Jak wskazał Wnioskodawca, w powyższym stanie faktycznym w dniu 5 grudnia 2014 r. wydano mu interpretację indywidualną ... potwierdzającą prawidłowość jego stanowiska, zgodnie z którym otrzymanie przedmiotowej zapłaty nie stanowi przychodu w podatku dochodowym od osób prawnych, zaś przychód z tytułu późniejszej dostawy Nieruchomości powinien być rozpoznany w dacie przeniesienia własności Nieruchomości, tzn. w dacie zawarcia w formie aktu notarialnego umowy przyrzeczonej, co ma nastąpić w lutym 2015 r. Wnioskodawca rozszerza powyższy stan faktyczny o następujące elementy dotyczące strony kosztowej przedmiotowej transakcji.

Rozbiórka obiektów budowlanych (stanowiących środki trwałe), o której mowa powyżej na dzień złożenia wniosku jest w stanie prawie ukończonym, przy czym:

1. część obiektów budowlanych została już całkowicie rozebrana w 2014 r.;
2. część obiektów budowlanych jest rozebrana do poziomu gruntu (przy czym resztki posadzki oraz fundamenty czy ich pozostałości w obecnym stanie nie są i nie mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej ze względów technicznych (w tym w świetle przepisów prawa budowlanego);

- przy czym protokoły likwidacji powyższych obiektów zostały (zostaną) sporządzone przez Wnioskodawcę już w 2015 r., z uwagi na fakt, że informacje o ich rozbiórce zostały przekazane Wnioskodawcy przez Kupującego w 2015 r. (np. dzienniki rozbiórki).

Ponadto w ramach powyższych rozbiórek doszło do (fizycznej) likwidacji środków trwałych będących ruchomościami (np. wyposażenie obiektów budowlanych). Protokoły likwidacji dla tych środków trwałych zostały sporządzone zarówno w 2014 r. jak i 2015 r.

Wnioskodawca nie miał zasadniczo wpływu na moment (datę) dokonania fizycznej likwidacji opisanych wyżej środków trwałych, gdyż zależało to od postępu prac rozbiórkowych, którymi kieruje(kierował) i które przeprowadza(ł) własnym sumptem Kupujący.

Z punktu widzenia rachunkowości wartość Nieruchomości (w tym grunt, obiekty budowlane i inne środki trwałe) została z chwilą podjęcia decyzji o zbyciu Nieruchomości zaliczona w księgach Wnioskodawcy do inwestycji i nie podlegała dalszej amortyzacji bilansowej (księgowej). Wartość Nieruchomości zostanie zaliczona do kosztów księgowych, po wyksięgowaniu z inwestycji, na dzień podpisania umowy sprzedaży Nieruchomości w formie aktu notarialnego, tj. osiągnięcia przychodu księgowego (bilansowego).

Natomiast z punktu widzenia podatkowego przedmiotowe środki trwałe jako oddane do używania na podstawie umowy dzierżawy (art. 16a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) były amortyzowane zgodnie z ww. ustawą do miesiąca fizycznej likwidacji włącznie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

W którym momencie Wnioskodawca powinien zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów niezamortyzowaną wartość przedstawionych w stanie faktycznym zlikwidowanych przed dokonaniem sprzedaży Nieruchomości środków trwałych?

Zdaniem Wnioskodawcy, powinien on zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów niezamortyzowaną wartość przedstawionych w stanie faktycznym zlikwidowanych przed dokonaniem sprzedaży Nieruchomości środków trwałych w momencie osiągnięcia przychodu ze zbycia Nieruchomości (tj. prawdopodobnie w lutym 2015 r.) niezależnie od faktu, czy zostały one fizycznie zlikwidowane w 2014 r. czy w 2015 r. i niezależnie od tego, czy sporządzenie protokołów likwidacji nastąpiło w 2014 r. czy w 2015 r.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że do stanu faktycznego przedstawionego we wniosku zastosowanie ma przepis art. 15 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 4b i 4c.

Powyższe oznacza, że co do zasady koszty bezpośrednio związane z danym przychodem podatkowym powinny zostać zaliczone do kosztów podatkowych w chwili kiedy powstał ten przychód.

Zdaniem Wnioskodawcy, należy jeszcze podkreślić, że stosownie do art. 15 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Zamierzeniem Wnioskodawcy było zbycie Nieruchomości w celu osiągnięcia przychodu. Z tego względu wszystkie składniki majątkowe stanowiące poszczególne elementy Nieruchomości z ekonomicznego punktu widzenia stały się dla Wnioskodawcy nierozerwalnie związane z transakcją zbycia Nieruchomości. Nie miał na to również wpływu fakt, że Kupujący, w ramach działań przygotowawczych do prowadzenia po nabyciu Nieruchomości przyszłej inwestycji mieszkaniowej, dokonywał (zgodnie z Umową jak i umową dzierżawy) sukcesywnej rozbiórki poszczególnych obiektów budowlanych. Obiektami tymi nie był on zainteresowany, gdyż z jego perspektywy były zbędne, stanowiąc przeszkodę w budowie osiedla mieszkaniowego. Jedyną zatem przyczyną likwidacji będących przedmiotem wniosku środków trwałych była sprzedaż Nieruchomości.

Jak podkreśla Spółka, gdyby nawet nie doszło do ich likwidacji przed transakcją zbycia, to i tak byłyby one objęte sprzedażą (jako element Nieruchomości) i ich niezamortyzowana część stanowiłaby koszt podatkowy w chwili zbycia Nieruchomości. Nie powinien zatem tak niezależny od Wnioskodawcy czynnik, jak działanie Kupującego (moment rozbiórki) mieć wpływu na moment zaliczenia ich niezamortyzowanej wartości do kosztu podatkowego.

Wnioskodawca zdaje sobie sprawę, że w przypadku fizycznej likwidacji nie miał (nie ma) prawa do kontynuowania amortyzacji zlikwidowanych środków trwałych i z tej przyczyny podatkowa amortyzacja została (zostaje) wstrzymana począwszy od miesiąca następującego po miesiącu likwidacji.

Jednakże niezamortyzowana podatkowo część wartości początkowej opisanych w stanie faktycznym środków trwałych jako koszt bezpośrednio, zdaniem Wnioskodawcy, związany z przychodem ze zbycia Nieruchomości powinna zostać zaliczona do kosztów podatkowych dopiero w momencie osiągnięcia tego przychodu.

Dodatkowym argumentem, aczkolwiek o charakterze pomocniczym, a nie decydującym (gdyż przepisy ustawy o rachunkowości w wielu miejscach różnią się od ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w odniesieniu do momentu ujęcia kosztów), jest w ocenie Wnioskodawcy moment ujęcia wartości Nieruchomości w księgach jako kosztu, co również nastąpi z chwilą osiągnięcia przychodu ze zbycia Nieruchomości, tj. z chwilą zawarcia w formie aktu notarialnego umowy sprzedaży.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Problematyka kosztów uzyskania przychodów jest uregulowana w Rozdziale 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2014 r., poz. 851, z późn. zm.). Ustawodawca wprowadził:

• zasadę ogólną pozwalającą na kwalifikację kosztów podatnika do kategorii kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 15 ust. 1 kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1; Kosztami uzyskania przychodów są zatem takie koszty, które spełniają kumulatywnie warunki określone w cytowanym przepisie, tj.: zostały poniesione przez podatnika, ich poniesienie miało na celu uzyskanie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów, nie zostały wyłączone z kategorii kosztów podatkowych mocą art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych;
• regulacje o bardziej szczególnym charakterze, dotyczące kwestii rozpoznawania kosztów uzyskania przychodów z określonych tytułów, kwalifikacji podatkowej określonych rodzajów kosztów oraz kwestii możliwości rozpoznawania określonych kosztów przez wybrane kategorie podatników (np. art. 15 ust. 1b-1r, ust. 6-7, a także wspomniany powyżej art. 16 ust. 1).

Każdorazowy koszt po stronie podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Należy rozważyć, czy w odniesieniu do danego kosztu mają zastosowanie szczególne regulacje zawarte w omawianej ustawie, w tym unormowania art. 16 ust. 1. W sytuacji natomiast, gdy analizowany koszt (wydatek) nie jest objęty zakresem zastosowania żadnego z przepisów o charakterze szczególnym, jego kwalifikacja podatkowa będzie uzależniona od celu, w jakim został poniesiony. Przesłankę celowości kosztu uważa się przy tym za spełnioną, gdy istnieje związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem danego kosztu a powstaniem lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Na podstawie kryterium stopnia powiązania istniejącego między kosztem a celem, jakiemu ma służyć, ustawodawca wyróżnia koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami oraz koszty uzyskania przychodów inne niż bezpośrednio związane z przychodami (tzw. koszty pośrednie) i różnicuje moment ich potrącalności (art. 15 ust. 4, 4b-4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Do pierwszej z wymienionych kategorii należą takie wydatki, których poniesienie ma bezpośrednio na celu uzyskanie konkretnych przychodów. W ich przypadku możliwe jest ustalenie, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód. Klasycznym przykładem bezpośredniego związku kosztów z przychodami jest relacja wydatków na nabycie jednostki towaru i przychodu ze zbycia tej jednostki towaru. Co do zasady, koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody (art. 15 ust. 4, 4b-4c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Pośrednie koszty uzyskania przychodów to takie wydatki, których ponoszenie jest racjonalnie uzasadnione jako służące osiąganiu przychodów lub zachowaniu albo zabezpieczeniu ich źródła, nie ma jednak możliwości przypisania ich do określonych, konkretnych przychodów. Do tego rodzaju kosztów zalicza się np. koszty zarządu ponoszone przez spółkę kapitałową (wydatki związane z działaniem organu zarządzającego spółki kapitałowej) jako ogólne, stałe koszty dotyczące jej funkcjonowania jako osoby prawnej i podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą są ponoszone w celu uzyskiwania przychodów. Zgodnie z art. 15 ust. 4d zdanie pierwsze omawianej ustawy, koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia.

Na mocy art. 15 ust. 4e ustawy, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Z uwagi na przedmiot pytania Wnioskodawcy, istotne jest wskazanie na szczególne regulacje art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Na mocy tego przepisu, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na:

1. nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, z wyjątkiem opłat za wieczyste użytkowanie gruntów,
2. nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie innych niż wymienione w lit. a środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym również wchodzących w skład nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanych części,
3. ulepszenie środków trwałych, które zgodnie z art. 16g ust. 13 powiększają wartość środków trwałych, stanowiącą podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych

- wydatki te, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1, są jednak kosztem uzyskania przychodów, w przypadku odpłatnego zbycia środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na czas ich poniesienia. Składniki majątku stanowiące środki trwałe i wartości niematerialne i prawne zostały przy tym określone w art. 16a-16c omawianej ustawy.

Cytowany przepis art. 16 ust. 1 pkt 1 wyłącza możliwość uznania wydatków na nabycie, wytworzenie i ulepszenie środka trwałego za koszty uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia i jako moment potrącalności tego rodzaju kosztów wskazuje moment odpłatnego zbycia tych składników majątku. Uzasadnieniem dla powyższej regulacji jest niewątpliwy, bezpośredni związek pomiędzy wydatkami poniesionymi na nabycie, wytworzenie bądź ulepszenie wskazanych składników majątkowych służących prowadzeniu działalności gospodarczej a przychodem z ich odpłatnego zbycia, a także brak związku tych wydatków z przychodami uzyskiwanymi w okresie nabycia, wytworzenia bądź ulepszenia tych składników majątku.

Ponieważ składniki majątku będące środkami trwałymi i wartościami niematerialnymi i prawnymi są wykorzystywane przez podatników dla celów prowadzonej działalności gospodarczej w dłuższym okresie czasu, ustawodawca ustanowił jednocześnie instytucję amortyzacji podatkowej uregulowaną w art. 16a-16m omawianej ustawy pozwalającą na sukcesywne rozpoznawanie kosztów podatkowych związanych ze zużywaniem tych składników majątku. I tak, stosowanie do art. 15 ust. 6 ustawy, kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane zgodnie z przepisami art. 16a-16m, z uwzględnieniem art. 16.

Stosownie do art. 16d ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych składniki majątku, o których mowa w art. 16a-16c, wprowadza się do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych zgodnie z art. 9 ust. 1, najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania. Czynność ta wiąże się z obowiązkiem ustalenia ich wartości początkowej na zasadach określonych w art. 16g. W szczególności, zgodnie z art. 16g ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy, z uwzględnieniem ust. 2-14, za wartość początkową środków trwałych w razie odpłatnego nabycia uważa się cenę ich nabycia, a w razie wytworzenia we własnym zakresie koszt wytworzenia. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeżeniem art. 16k, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek lub wartość wprowadzono do ewidencji, z zastrzeżeniem art. 16e, do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór; suma odpisów amortyzacyjnych obejmuje również odpisy, których zgodnie z art. 16 ust. 1 nie uważa się za koszty uzyskania przychodów (art. 16h ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Na podstawie powołanych regulacji można więc stwierdzić, że wydatki poniesione przez podatnika na nabycie, wytworzenie bądź ulepszenie środka trwałego są kapitalizowane w wartości początkowej tego składnika majątku i mogą zostać rozliczone podatkowo:

• poprzez odpisy amortyzacyjne (art. 15 ust. 6 ustawy);
• jako koszt uzyskania przychodu ze zbycia środka trwałego w części, jaka nie została objęta wartością odpisów amortyzacyjnych dokonanych do momentu jego zbycia (art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy).

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych reguluje ponadto sytuacje utraty i likwidacji przez podatnika składnika majątku, jakim jest środek trwały. Zgodnie z jej art. 16 ust. 1 pkt 5 i 6 nie uważa się za koszty uzyskania przychodów:

• strat w środkach trwałych oraz wartościach niematerialnych i prawnych w części pokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1 (art. 16 ust. 1 pkt 5);
• strat powstałych w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności (art. 16 ust. 1 pkt 6).

Pierwsze z powołanych unormowań ma na celu zapobieżenie sytuacji, gdy podatnik uwzględniłby w kosztach podatkowych straty w składnikach majątku, które zostały już przez niego rozliczone dla celów podatkowych poprzez odpisy amortyzacyjne.

Regulacja art. 16 ust. 1 pkt 6 służy natomiast wyłączeniu możliwości generowania kosztów uzyskania przychodów, poprzez zaliczanie do nich strat będących wynikiem likwidacji środków trwałych w sytuacji, gdy likwidacja ta była skutkiem decyzji podatnika o zmianie rodzaju prowadzonej działalności.

Wnioskując a contrario, kosztem uzyskania przychodów mogą być natomiast:

• straty w środkach trwałych oraz wartościach niematerialnych i prawnych w części niepokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1, tj. niezamortyzowana wartość utraconego środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej;
• straty powstałe w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli ich likwidacja nie jest związana z utratą przydatności gospodarczej na skutek zmiany rodzaju działalności, tj. niezamortyzowana wartość środka trwałego zlikwidowanego z innych powodów niż zmiana rodzaju prowadzonej działalności.

W obu ww. przypadkach strata odzwierciedla wartość podatkową utraconego albo zlikwidowanego składnika majątku, tj. wartość nierozliczonych podatkowo wydatków na jego nabycie, wytworzenie bądź ulepszenie, które w sytuacji braku utraty albo likwidacji składnika majątku stanowiłyby koszty uzyskania przychodu na zasadach wynikających z art. 16 ust. 1 pkt 1 lub art. 15 ust. 6 ustawy.

Odniesienie powyższych uwag do przedmiotu wniosku Spółki nie pozwala na uznanie jej stanowiska za prawidłowe. W analizowanej sprawie rozpatrywana jest kwestia momentu uwzględnienia w kosztach uzyskania przychodów Spółki niezamortyzowanej wartości środków trwałych obiektów budowlanych i ruchomości (wyposażenia tych obiektów) zlikwidowanych w związku z przyrzeczonym zbyciem nieruchomości, na której obiekty te były posadowione.

W sytuacji faktycznej opisanej we wniosku sprzedaż nieruchomości nastąpi po likwidacji środków trwałych w postaci obiektów budowlanych i ruchomości. Na moment sprzedaży nieruchomości ani obiekty budowlane ani ruchomości nie będą istniały, więc nie zostaną sprzedane przez Wnioskodawcę. Skoro więc obiekty budowlane i ruchomości nie będą przedmiotem sprzedaży nie można ich niezamortyzowanej wartości (wydatków na ich nabycie albo wytworzenie i ewentualne ulepszenie, pomniejszonych o dokonane odpisy amortyzacyjne) wiązać w tym wiązać bezpośrednio z przychodami z tej sprzedaży.

Opisana likwidacja środków trwałych jest zdarzeniem, które wyłącza możliwość podatkowego rozliczenia ich niezamortyzowanej wartości w trybie przewidzianym w art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Jednocześnie, od tego momentu nie jest możliwa dalsza amortyzacja środków trwałych (art. 16h ust. 1 pkt 1 ustawy). W konsekwencji, niezamortyzowana wartość środków trwałych, która jest przedmiotem wniosku, staje się stratą powstałą w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Możliwość zaliczenia tej straty do kosztów uzyskania przychodów z uwagi na wyłączenie uregulowane w art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy jest uzależniona od przyczyn likwidacji środków trwałych Spółki. Jak wskazano w analizowanym wniosku, likwidacja obiektów budowlanych i ruchomości (wyposażenia obiektów budowlanych) jest związana z przyrzeczoną umową sprzedaży nieruchomości, na której są posadowione te obiekty. Plany Kupującego wobec nieruchomości wymagają bowiem rozbiórki budynków i budowli. Przedstawiony opis zdarzenia przyszłego nie daje podstaw dla stwierdzenia, że likwidacja tych środków trwałych jest związana z utratą ich przydatności gospodarczej na skutek zmiany rodzaju działalności przez Wnioskodawcę.

W konsekwencji, w przedstawionej sytuacji faktycznej niezamortyzowana wartość początkowa zlikwidowanych środków trwałych (obiektów budowlanych i ruchomości) może zostać zaliczona przez Wnioskodawcę do kosztów uzyskania przychodów jako strata powstała w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych na podstawie art. 15 ust. 1 w zw. z art. 16 ust. 1 pkt 6 (a contrario) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Koszty te powinny zostać uwzględnione w rachunku podatkowym Spółki w momencie, gdy fakt fizycznej likwidacji środków trwałych zostanie odpowiednio ujęty w jej księgach rachunkowych (art. 15 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

W odniesieniu do argumentów przedstawionych w stanowisku Wnioskodawcy należy podkreślić, że akcentowany związek likwidacji budynków, budowli i ich wyposażenia ze sprzedażą nieruchomości jest elementem, który jako przyczyna likwidacji środków trwałych jest istotny dla oceny skutków podatkowych opisanej sytuacji w kontekście przesłanek art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zakończenie likwidacji eliminuje jednak możliwość bezpośredniego powiązania niezamortyzowanej wartości tych środków trwałych z przychodami z ich sprzedaży, jak również z przychodami ze sprzedaży nieruchomości, na której były posadowione zlikwidowane budynki i budowle.

Wbrew stanowisku Wnioskodawcy moment likwidacji budynków, budowli i ich wyposażenia jest więc istotny dla momentu i trybu rozpoznania przez niego kosztów uzyskania przychodów odzwierciedlających niezamortyzowaną wartość środków trwałych (wydatki na ich nabycie bądź wytworzenie i ewentualne ulepszenie, pomniejszone o dokonane odpisy amortyzacyjne). Gdyby bowiem inaczej niż w sytuacji faktycznej, której dotyczy niniejsza interpretacja indywidualna przedmiotowe środki trwałe nie zostały zlikwidowane przed sprzedażą nieruchomości, to obiekty budowlane (bezwzględnie) i elementy ich wyposażenia (opcjonalnie, jeżeli zostałyby objęte umową) byłyby przedmiotem sprzedaży. W konsekwencji istniałby bezpośredni związek przyczynowy pomiędzy ww. kosztami a przychodem Wnioskodawcy ze zbycia zabudowanej nieruchomości i wyposażenia budynków i budowli.

Nie można przy tym zgodzić się z twierdzeniem, że działanie Kupującego jest czynnikiem niezależnym od Wnioskodawcy, skoro likwidacja dotyczy majątku Wnioskodawcy i odbywa się za jego zgodą. Jednocześnie, choć Wnioskodawca pozostawił Kupującemu swobodę w zakresie momentu zakończenia rozbiórki poszczególnych budynków i budowli, musi kontrolować stan majątku oddanego Kupującemu w używanie w celu prawidłowej realizacji swoich obowiązków podatkowych. Zakończenie fizycznej likwidacji poszczególnych środków trwałych wiąże się bowiem z obowiązkiem sporządzenia dokumentów potwierdzających ten fakt i odnotowania likwidacji środka trwałego w ewidencji. Zakończenie fizycznej likwidacji środków trwałych ma jednocześnie znaczenie dla momentu, od którego Wnioskodawca powinien zaprzestać dokonywania odpisów amortyzacyjnych i od którego może traktować niezamortyzowaną część wydatków na nabycie, wytworzenie, ulepszenie środków trwałych jako stratę.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz.U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Stanowisko

nieprawidłowe

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy