Temat interpretacji

Podatek dochodowy od osób prawnych w zakresie powstania przychodu podatkowego z tytułu dobrowolnego umorzenia udziałów wspólnika bez wynagrodzenia.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 4 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z 12 maja 2016 r. (data wpływu 16 maja 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie powstania przychodu podatkowego z tytułu dobrowolnego umorzenia udziałów wspólnika bez wynagrodzenia jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 maja 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie powstania przychodu podatkowego z tytułu dobrowolnego umorzenia udziałów wspólnika bez wynagrodzenia.

We wniosku przedstawiono następujący opis zdarzenia przyszłego.

Wnioskodawca jest osobą prawną posiadającą miejsce siedziby i zarządu na terytorium Polski oraz podlegającą w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: Spółka).

Wspólnikami Spółki są dwie osoby fizyczne podlegające nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium Polski.

Możliwe, że w przyszłości zostanie podjęta decyzja o dobrowolnym umorzeniu części udziałów jednego ze wspólników bez wynagrodzenia, zgodnie z art. 199 § 3 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1030, z późn. zm., dalej: KSH).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy dobrowolne umorzenie części udziałów należących do jednego ze wspólników bez wynagrodzenia, spowoduje powstanie po stronie Wnioskodawcy przychodu podlegającego opodatkowaniu zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych...

Zdaniem Wnioskodawcy, dobrowolne umorzenie części udziałów bez wynagrodzenia nie spowoduje po stronie Wnioskodawcy powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Kwestie związane z umarzaniem udziałów zostały uregulowane w art. 199 Kodeksu spółek handlowych. Istotą umorzenia udziałów jest ich prawne unicestwienie. W przypadku umorzenia dobrowolnego, podstawą dla dokonania tego typu umorzenia udziałów przez spółkę jest ich nabycie od udziałowców.

Umorzenie udziałów co do zasady odbywa się za wynagrodzeniem. Kwestia ustalenia wynagrodzenia dla wspólnika za zbywane w celu umorzenia udziały jest pozostawiona swobodzie stron. Zgodnie z art. 199 § 3 Kodeksu spółek handlowych, za zgodą wspólnika można w zupełności odstąpić od wynagrodzenia.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód. Dochodem jest, z zastrzeżeniem art. 10 i 11, nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą (art. 7 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawierają ogólnej definicji przychodu podatkowego. Art. 12 ust. 1 ww. ustawy zawiera jedynie otwarty katalog źródeł przychodów. A zatem, określając, czy dane zdarzenie prawne będzie powodowało powstanie przychodu należy oprzeć się na ww. art. 12 ust. 1 i art. 12 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który zawiera katalog numerus clausus kategorii niestanowiących przychodu.

Przedstawione przez Wnioskodawcę dobrowolne umorzenie części udziałów bez wynagrodzenia nie jest wymienione w katalogu z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zdaniem Wnioskodawcy, pomimo faktu, że katalog wymieniony w tym przepisie nie jest katalogiem zamkniętym, umorzenie udziałów bez wynagrodzenie nie spowoduje po stronie Wnioskodawcy powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu. W związku z umorzeniem Spółka nie uzyska żadnego realnego przysporzenia ani korzyści nie wpłyną do niej dodatkowe zewnętrzne środki finansowe. Wartość jego aktywów i pasywów pozostanie bez zmian.

Nie ulega wątpliwości, że umorzenie udziałów bez wynagrodzenia, nie jest również związane z otrzymaniem przez Wnioskodawcę jakichkolwiek nieodpłatnych lub częściowo nieodpłatnych rzeczy lub praw, a także wartości innych nieodpłatnych lub częściowo nieodpłatnych świadczeń, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Umorzenie udziałów nie spowoduje zmiany łącznej wartości kapitałów własnych Wnioskodawcy.

Co więcej, w przedmiotowej sprawie nie znajdzie zastosowania również art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a) ww. ustawy, który wskazuje jako przychód wartość umorzonych zobowiązań. Objęcie przez wspólnika udziałów nie spowoduje powstania po stronie Wnioskodawcy żadnego zobowiązania finansowego wobec wspólnika, które miałoby zostać następnie umorzone. A zatem, dobrowolne umorzenie udziałów wspólnika bez wynagrodzenia nie spowoduje powstania przychodu z tytułu umorzonych zobowiązań po stronie Wnioskodawcy.

Stanowisko Wnioskodawcy jest tożsame z punktem widzenia podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów z dnia 23 lutego 2004 r. w odpowiedzi na zapytanie poselskie dotyczące tej materii (nr 2206, przesłane w piśmie nr SPS-0203-2206/03): Niezależnie jednak od faktu, iż określony w art. 1 tej ustawy katalog przypadków powodujących powstanie przychodu nie jest enumeratywny, zdaniem Ministra Finansów nabycie przez spółkę kapitałową własnych udziałów celem ich umorzenia nawet bez wynagrodzenia nie spowoduje powstania przychodu w tej spółce. Podobnie czynność ta nie spowoduje również powstania przychodu u wspólników tej spółki, jakkolwiek wzrośnie wartość księgowa posiadanych przez nich udziałów.

Stanowisko przedstawione przez Wnioskodawcę znajduje potwierdzenie w wydawanych przez organy podatkowe interpretacjach indywidualnych, np.:

• interpretacja indywidualna z 15 kwietnia 2016 r. Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu sygn. ILPB4/4510-1-88/16-2/ŁM,
• interpretacja indywidualna z 7 kwietnia 2016 r. Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu sygn. ILPB3/4510-1-35/16-2/JG,
• interpretacja indywidualna z 21 marca 2016 r. Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu sygn. ITPB3/4510-50/16/JG,
• interpretacja indywidualna z 18 marca 2016 r. Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach sygn. IBPB-1-1/4510-19/16/ESZ,
• interpretacja indywidualna z 15 marca 2016 r. Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu sygn. ILPB3/4510-1-9/16-2/JG.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Ustosunkowując się do powołanych przez Spółkę interpretacji indywidualnych, należy stwierdzić, że są one rozstrzygnięciami wydanymi w konkretnych sprawach, osadzonych w określonym stanie faktycznym i tylko do nich się odnoszących, w związku z tym nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa.

Dodatkowo należy wskazać, że od 1 stycznia 2015 r. uległa zmianie treść art. 7 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (powołanego przez Wnioskodawcę we własnym stanowisku w sprawie), zgodnie z którym dochodem, z zastrzeżeniem art. 10, art. 11 i art. 24a, jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą. Powyższe pozostaje jednak bez wpływu na rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu