Temat interpretacji

Podatek dochodowy od osób prawnych w zakresie opodatkowania niepodzielonych zysków w związku z przekształceniem spółki kapitałowej w spółkę osobową.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 4 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko spółki przedstawione we wniosku z dnia 23 grudnia 2015 r. (data wpływu 28 grudnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie opodatkowania niepodzielonych zysków w związku z przekształceniem spółki kapitałowej w spółkę osobową jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 grudnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie opodatkowania niepodzielonych zysków w związku z przekształceniem spółki kapitałowej w spółkę osobową.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka komandytowa (Wnioskodawca, Spółka Komandytowa) powstała z przekształcenia spółki kapitałowej Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością).

W związku z powyższym Spółka Komandytowa powstała z przekształcenia Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na mocy uchwały nadzwyczajnego walnego zgromadzenia wspólników Spółki z dnia 15 grudnia 2014 roku. Po przekształceniu Spółka Komandytowa została wpisana do rejestru przedsiębiorców 14 stycznia 2015 roku.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością została wpisana do rejestru przedsiębiorców 24 września 2001 roku, a została wykreślona z rejestru przedsiębiorców 11 lutego 2015 roku.

Na dzień przekształcenia Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością posiadała trzech wspólników:

• osobę fizyczną,
• spółkę komandytową,
• spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.

W wyniku przekształcenia dotychczasowi wspólnicy Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością stali się jednocześnie wspólnikami Spółki Komandytowej.

W trakcie prowadzonej przez Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością działalności gospodarczej zyski bieżące na podstawie uchwał podlegały dzieleniu w następujący sposób:

• uchwałą z 2009 roku cały wypracowany w 2008 rok zysk przekazany został na kapitał rezerwowy Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;
• uchwałą z 2010 roku cały wypracowany w 2009 rok zysk przekazany został na kapitał rezerwowy Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;
• uchwałą z 2011 roku cały wypracowany w 2010 rok zysk przekazany został na kapitał rezerwowy Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;
• uchwałą z 2012 roku cały wypracowany w 2011 rok zysk przekazany został na kapitał rezerwowy Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;
• uchwałą z 2013 roku cały wypracowany w 2012 roku zysk przekazany został na kapitał rezerwowy Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;
• uchwałą z 2014 roku wypracowany w 2013 roku zysk został podzielony w następujący sposób: część wypłacono wspólnikom w postaci dywidendy proporcjonalnie do posiadanych udziałów, a część przekazano na kapitał rezerwowy.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością na dzień przekształcenia posiadała rok podatkowy niepokrywający się z rokiem kalendarzowym, który obejmował okres od 1 kwietnia do 31 marca. Na dzień przekształcenia Spółka wypracowała zysk bieżący za okres od 1 kwietnia 2014 roku do 13 stycznia 2015 roku. Uchwałą wspólników Spółki Komandytowej z dnia 30 czerwca 2015 roku zatwierdzono sprawozdanie finansowe Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Przekształcenie Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Spółkę Komandytową nie spowodowało zwiększenia majątku Spółki Komandytowej. Majątek Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością stał się w całości majątkiem Spółki Komandytowej.

Wspólnicy nie wnosili w trakcie przekształcenia innych, dodatkowych kapitałów skutkujących zwiększeniem majątku Spółki Komandytowej, zatem wartość majątku Spółki przekształconej była taka sama jak wartość majątku wspólników (spółki przekształcanej) przed przekształceniem.

Działalność gospodarcza była kontynuowana przy wykorzystaniu tego samego majątku przez następcę prawnego (Spółkę Komandytową), wspólnicy spółki przekształcanej stali się wspólnikami spółki przekształconej, majątek spółki przekształcanej stał się majątkiem spółki przekształconej.

Wartość bilansowa majątku spółki przekształcanej na dzień 31 października 2014 roku ustalona została w oparciu o sprawozdanie finansowe sporządzone dla celów przekształcenia na dzień 31 października 2014 roku. Podstawą przekształcenia było sprawozdanie finansowe Spółki na dzień 31 październik 2014 r. pozwalające między innymi określić wartość udziałów w Spółce. Wartość wkładów poszczególnych wspólników w spółce przekształconej odpowiadała wartości aktywów netto Spółki każdego ze wspólników, zatem wartość udziałów przypadających na wspólnika w Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością stanowiła wartość ich wkładów do Spółki Komandytowej. Wartość bilansowa spółki przekształcanej została potwierdzona przez niezależnego biegłego rewidenta z badania planu przekształcenia.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Na gruncie powyższego stanu faktycznego Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych, czy w związku z przekształceniem Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Spółkę Komandytową wartość wypracowanych przez Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością zysków osiągniętych w latach poprzedzających moment przekształcenia w Spółkę Komandytową (2008-2014), które zwyczajne zgromadzenie wspólników Spółki przeznaczyło na kapitał rezerwowy, stanowić będzie dla wspólników będących osobami prawnymi przychód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 Ustawy o CIT i czy w konsekwencji Spółka Komandytowa powstała w wyniku przekształcenia będzie płatnikiem tego podatku...

Zdaniem Wnioskodawcy kwota zysku wypracowana w latach poprzednich, która uchwałą zgromadzenia wspólników Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością została przekazana na kapitał zapasowy Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, nie stanowi niepodzielonego zysku w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 Ustawy o CIT i tym samym Wnioskodawca nie jest płatnikiem podatku z tego tytułu.

Istota zagadnienia prawnego na gruncie niniejszego stanu faktycznego dotyczy sytuacji przekształcenia Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (spółki kapitałowej) w Spółkę Komandytową i wcześniejszego podjęcia w Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością uchwał o przekazaniu zysku na kapitał zapasowy, fundusz rezerwowy i potwierdzenia czy w momencie przekształcenia Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę osobową po stronie wspólników (osób prawnych) powstanie dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych z tytułu udziału w zyskach osób prawnych na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 Ustawy o CIT i czy w związku z tym na Wnioskodawcy będą ciążyły obowiązki płatnika, o jakich mowa w art. 26 ust. 6 Ustawy o CIT.

1. Przekształcenie spółki kapitałowej w spółkę osobową.

Podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych spółki akcyjne, spółki komandytowo- akcyjne oraz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością mogą zostać przekształceni w spółkę niebędącą osobą prawną.

Zgodnie z art. 551 § 1 KSH spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (spółka przekształcana) może być przekształcona w inną spółkę handlową (spółkę przekształconą), np. w spółkę komandytową lub spółkę jawną.

Na dzień przekształcenia, czyli z chwilą wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego, spółka przekształcana staje się spółką przekształconą. Wpis ten wywołuje skutek w postaci wykreślenia spółki przekształcanej z rejestru, a spółka przekształcona, jako następca prawny, wstępuje z tym dniem we wszelkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej. Wspólnicy spółki przekształcanej uczestniczący w przekształceniu stają się z dniem przekształcenia wspólnikami spółki przekształconej (art. 552 i 553 KSH).

Na mocy art. 93a § 1 Ordynacji podatkowej:

osoba prawna zawiązana (powstała) w wyniku:

1. przekształcenia innej osoby prawnej,
2. przekształcenia spółki niemającej osobowości prawnej

wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa obowiązki przekształcanej osoby lub spółki.

Przepis 1 stosuje się odpowiednio do:

1. osobowej spółki handlowej zawiązanej (powstałej) w wyniku przekształcenia:

1. innej spółki niemającej osobowości prawnej,
2. spółki kapitałowej.

Przepis ten ustanawia zasadę sukcesji generalnej w odniesieniu do praw i obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego.

Z dniem przekształcenia majątek spółki przekształcanej staje się majątkiem spółki przekształconej. W takiej sytuacji działalność gospodarcza będzie kontynuowana przy wykorzystaniu tego samego majątku przez spółkę przekształconą.

Spółka Komandytowa jest sukcesorem praw i obowiązków przekształcanej Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i przysługują jej wszystkie prawa i obowiązki przekształcanej Spółki. Majątek Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością stał się w całości majątkiem Spółki Komandytowej.

Biorąc pod uwagę powyższe na gruncie niniejszego stanu faktycznego niepodzielony zysk stanowiący majątek spółki kapitałowej, w wyniku przekształcenia w spółkę osobową, stał się majątkiem spółki przekształconej.

W związku z przekształceniem Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Spółkę Komandytową (przy wcześniejszym podjęciu w Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością uchwał o przekazaniu zysku na kapitał rezerwowy) wspólnik nie uzyskał dochodu z udziału w zyskach osób prawnych, a na Wnioskodawcy nie ciążą obowiązki płatnika, co zostanie szczegółowo uzasadnione poniżej.

2. Podział zysku na gruncie kodeksu spółek handlowych.

Zgodnie z art. 191 § 1 KSH wspólnik ma prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonym do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników, z uwzględnieniem przepisu art. 195 § 1 KSH. Umowa spółki może przewidywać inny sposób podziału zysku, z uwzględnieniem przepisów art. 192-197 KSH.

Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, zysk przypadający wspólnikom dzieli się w stosunku do udziałów (art. 191 § 3 KSH). Ponadto w myśl art. 231 § 2 pkt 2 KSH przedmiotem obrad zwyczajnego zgromadzenia wspólników powinno być powzięcie uchwały o podziale zysku albo pokryciu straty, jeżeli zgodnie z art. 191 § 2 KSH sprawy te nie zostały wyłączone spod kompetencji zgromadzenia wspólników.

Treść art. 191 § 2 KSH wskazuje, że przeznaczenie zysku może nastąpić również w inny sposób niż podział na rzecz wspólników. Sytuacja taka może wiązać się z wypłatą na rzecz zarządu bądź rady nadzorczej, utworzeniem funduszu rezerwowego, zapasowego, amortyzacyjnego, inwestycyjnego.

Uchwała zgromadzenia wspólników, gdy umowa spółki nie stanowi inaczej, może nie zawierać postanowień o podziale zysku. Wtedy wspólnicy nie nabywają prawa do udziału w zysku. W takiej sytuacji wspólnicy powinni określić, na jakie fundusze spółki należy zaliczyć zysk zatrzymany w spółce (np. fundusz zapasowy, fundusz inwestycyjny).

3. Dochód z udziału w zyskach osób prawnych.

Wartość niepodzielnego zysku w spółce przekształcanej (w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością albo w spółce akcyjnej), ustalonego na dzień jej przekształcenia w spółkę osobową, stanowi zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 Ustawy o CIT przychód z tytułu udziału w zysku osób prawnych.

Przychód ten podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych zgodnie z zasadami określonymi w art. 22 Ustawy o CIT, a płatnikiem zobowiązanym do odprowadzenia podatku do urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby podatnika, jest spółka przekształcona (czyli spółka osobowa powstała w wyniku przekształcenia spółki kapitałowej).

Z wykładni art. 26 ust. 6 Ustawy o CIT wynika, iż przekształcenie spółki kapitałowej w spółkę osobową skutkuje koniecznością zapłacenia podatku dochodowego od osób prawnych, który obciąża majątek wspólnika (który przed przekształceniem był udziałowcem przekształcanej spółki), gdyż jest on zobowiązany, jako podatnik, do przekazania spółce przekształconej (płatnik podatku dochodowego od osób prawnych) kwoty należnego podatku dochodowego od osób prawnych najpóźniej do 6. dnia miesiąca, następującego po miesiącu, kiedy nastąpiło przekształcenie. Płatnik, czyli spółka przekształcona, jest zobowiązany do odprowadzenia kwoty podatku dochodowego od osób prawnych na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby podatnika, w terminie do 7. dnia miesiąca następującego po miesiącu, kiedy nastąpiło przekształcenie, i w tym samym czasie zobowiązany jest przesłać podatnikowi informację o wpłaconym podatku.

W związku z powyższym, zgodnie z art. 22 ust. 1 Ustawy o CIT, podatek od dochodów (przychodów) z tytułu udziałów w zyskach osób prawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wynosi 19% uzyskanego przychodu, a do jego pobrania i przekazania na konto właściwego urzędu skarbowego zobowiązana jest, jako płatnik, spółka komandytowa powstała w wyniku przekształcenia ze spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. stosownie do brzmienia art. 26 ust. 6 Ustawy o CIT.

Należy wskazać na brzmienie obowiązujące oraz historyczne art. 10 ust. 1 pkt 8 Ustawy o CIT.

• stan prawny obowiązujący do 31 grudnia 2008 roku.

Brak było regulacji w Ustawie o CIT oraz Ustawie o PIT odnoszących się do opodatkowania zysku zatrzymanego w spółce kapitałowej na dzień przekształcenia.

W doktrynie jest potwierdzone, iż do 31.12.2008 roku sam fakt posiadania niepodzielonego zysku, w tym także kapitału zapasowego powstałego z wcześniejszego przeniesienia niepodzielonych zysków, istniejącego w momencie przekształcenia nie powodował powstania obowiązku podatkowego.

• stan prawny obowiązujący od 1 stycznia 2009 roku.

Art. 10 ust. 1 pkt 8 Ustawy o CIT został dodany ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. (Dz.U. Nr 209, poz. 1316), która weszła w życie 1 stycznia 2009 r.

Dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4a i 4b, jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału (akcji), w tym także: wartość niepodzielonych zysków w spółkach kapitałowych w przypadku przekształcenia tych spółek w spółki osobowe; przychód określa się na dzień przekształcenia.

Analogiczna regulacja znajdowała się w Ustawie o PIT.

Na gruncie wykładni tego przepisu wskazywało się, że: dodanie pkt 8 w ust. 5 w art. 24 u.p.d.o.f. w brzmieniu nadanym mu ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2008 r. Nr 209, poz. 1316 ze zm.) nie spowodowało objęcia opodatkowaniem prawidłowo rozdysponowanego zysku np. na kapitał zapasowy, gdyż nie jest to już zysk niepodzielony w rozumieniu art. 24 ust. 5 pkt 8 u.p.d.of.

Tym samym NSA uznał, że jeśli w przekształcanej spółce na kapitałach zapasowym lub rezerwowym znajdowały się zyski z lat ubiegłych, co do których wspólnicy zadecydowali, w formie odpowiedniej uchwały, o niewypłacaniu ich w formie dywidendy i pozostawieniu w spółce, kwoty tych zysków nie są niepodzielonymi zyskami, w rozumieniu przepisów podatkowych, i nie są one opodatkowane na mocy art. 10 ust. 1 pkt 8 Ustawy o CIT.

Przekształcenie spółki kapitałowej w spółkę osobową nie oznaczało postawienia do dyspozycji wspólników niepodzielonego dochodu znajdującego się do tego czasu na funduszu zapasowym spółki przekształcanej.

W związku z powyższym zysk rozdysponowany na kapitał zapasowy, na dalszy rozwój Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub przeznaczony na pokrycie straty z lat ubiegłych nie jest już zyskiem niepodzielonym w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 Ustawy o CIT, tym samym nie stanowi dochodu podlegającego opodatkowaniu zgodnie z art. 22 ust. 1 Ustawy o CIT. W konsekwencji Wnioskodawca nie pełni funkcji płatnika w rozumieniu art. 26 ust. 6 Ustawy o CIT. Należy uznać, iż każdy dozwolony przepisami KSH podział zysku wyklucza zastosowanie art. 10 ust. 1 pkt 8 Ustawy o CIT w przypadku przekształcenia spółki kapitałowej w spółkę osobową.

• stan prawny obowiązujący od 1 stycznia 2015 roku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 Ustawy o CIT, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2015 roku, dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także wartość niepodzielonych zysków w spółce oraz wartość zysku przekazanego na inne kapitały niż kapitał zakładowy w spółce przekształcanej w przypadku przekształcenia spółki w spółkę niebędącą osobą prawną, przychód określa się na dzień przekształcenia.

Ponadto zgodnie z art. 24 ust. 5 pkt 8 Ustawy o PIT dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także, wartość niepodzielonych zysków w spółce oraz wartość zysku przekazanego na inne kapitały niż kapitał zakładowy w spółce przekształcanej w przypadku przekształcenia spółki w spółkę niebędącą osobą prawną, przychód określa się na dzień przekształcenia.

Od 1 stycznia 2015 roku ustawodawca jednoznacznie stwierdził, że dochodem (przychodem) z tytułu udziału w zysku osoby prawnej jest również wartość zysku przekazanego na inne kapitały niż kapitał zakładowy w spółce przekształcanej.

Zatem Ustawodawca od 1 stycznia 2015 roku rozszerzył obowiązek opodatkowania także na wartość zysku przekazanego na inne kapitały niż kapitał zakładowy spółki.

W ocenie Wnioskodawcy zysk przeznaczony na inne kapitały niż kapitał zakładowy w spółce przekształcanej będzie podlegał opodatkowaniu jedynie wtedy, kiedy został osiągnięty przez Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością najwcześniej w 2015 roku. Wprowadzenie przez ustawodawcę nowej kategorii zysków opodatkowanej podatkiem dochodowym od osób prawnych musi zostać dokonane przy zachowaniu zasady lex retro non agit. Tym samym nie może obejmować stanów faktycznych, które miały miejsce przed wejściem w życie tych przepisów.

Stanowisko Wnioskodawcy oraz podobny stan faktyczny do przedmiotowego jest potwierdzone w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku (na gruncie wykładni Ustawy o PIT): Dokonana przez ustawodawcę nowelizacja treści art. 24 ust. 5 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w następstwie której począwszy od 1 stycznia 2015 r. za dochód z udziału w zyskach osób prawnych uznawana jest również wartość zysku przekazanego na inne kapitały niż kapitał zakładowy w spółce przekształcanej nie daje żadnych podstaw do odmiennej oceny przedmiotowej kwestii w odniesieniu do tych zysków znajdujących się w kapitale zapasowym Spółki, które zostały wypracowane do końca 2014 r., również w sytuacji gdy do podjęcia uchwały przekształceniowej i rejestracji przekształcenia dojdzie w 2015 r. ().

Z art. 17 oraz przepisów przejściowych ustawy nowelizującej wynika, że ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2015 roku, a co za tym idzie jej przepisy mogą mieć zastosowanie do uzyskanych dochodów (poniesionej straty) od dnia 1 stycznia 2015 r. Oznacza to, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie znowelizowanego brzmienia art. 24 ust. 5 pkt 8 PDOFu mogą podlegać na dzień przekształcenia jedynie te zyski znajdujące się na kapitale zapasowym (rezerwowym) spółki przekształcanej, które zostały osiągnięte od dnia 1 stycznia 2015 r., albowiem dopiero z tym dniem zaistniała podstawa formalna do nałożenia na te wartości obowiązku opodatkowania w przypadku przekształcenia w spółkę osobową. Przez dochody osiągnięte od dnia 1 stycznia 2015 r. należy rozumieć zaś nie sam dochód wspólnika ze zdarzenia, jakim jest przekształcenie, ale również niepodzielony zysk wypracowany przez przekształcaną spółkę, który w przypadku przekształcenia danemu wspólnikowi miałby na podstawie art. 24 ust. 5 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zostać przypisany. Dochód wspólnika jest bowiem pochodną dochodu (zysku) spółki kapitałowej, z uczestnictwa w której dany wspólnik osiąga korzyści i nie można tego zagadnienia sprowadzać wyłącznie do samego zdarzenia, jakim jest faktyczna realizacja zysku przez wspólnika. W przypadku bowiem zmian zasad opodatkowania tego rodzaju dochodów oznaczałoby to pogorszenie podatkowej sytuacji wspólnika-podatnika z mocą wsteczną. W konsekwencji takie działanie uniemożliwiłoby podatnikowi racjonalne planowanie jego interesów ().

Jak już to wskazano, dochody spółek kapitałowych osiągnięte przed 1 stycznia 2015 r. i przekazane na mocy stosownych uchwał zgromadzenia wspólników na kapitał zapasowy, w przypadku przekształcenia w spółkę osobowa przed tym dniem nie podlegają opodatkowaniu. Niedopuszczalne jest zatem, aby wobec tych samych dochodów wygenerowanych przez spółkę z o.o. przed 1 stycznia 2015 r. w związku z przekształceniem, po tym dniu stosować inne zasady opodatkowania obowiązujące w odniesieniu do dochodów osiągniętych od dnia 1 stycznia 2015 r.

4. Pojęcie zysków niepodzielonych spółki kapitałowej.

W ocenie Wnioskodawcy zyski, które w latach poprzedzających podjęcie decyzji o przekształceniu nie zostały podzielone i wypłacone wspólnikom w formie dywidendy, lecz na mocy stosownych uchwał zgromadzenia wspólników przeznaczono na kapitał zapasowy, nie stanowią niepodzielonego zysku w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 Ustawy o CIT.

Zysk, który został rozdysponowany zgodnie z umową spółki poprzez np. jego przekazanie na kapitał zapasowy czy rezerwowy, nie jest zaliczany do kategorii zysków niepodzielonych.

Wykładnia przepisów KSH, a w szczególności art. 192 KSH oraz art. 348 § 1 KSH prowadzi do wniosku, że zysk podzielony w spółce kapitałowej to zysk, który został przeznaczony do podziału w danym roku obrotowym, zarówno w części przeznaczonej na wypłatę dywidendy na rzecz wspólników oraz akcjonariuszy, jak i w części, w jakiej został on rozdysponowany w formie odpisów na rzecz obowiązkowych oraz fakultatywnych kapitałów utworzonych w ramach spółki kapitałowej. A contrario zyskiem niepodzielonym jest zysk, który nie został przeznaczony do podziału przez zgromadzenie udziałowców spółki kapitałowej, lecz zatrzymany w spółce, np. na realizację określonych celów i nie został rozdysponowany na kapitały własne spółki.

Przepisy KSH dopuszczają podział zysku również na cele związane z działalnością spółki kapitałowej i dalszym jej rozwojem, który jednocześnie wyłącza prawo do zysku, zatem prawidłowo rozdysponowany zysk na kapitał zapasowy nie jest zyskiem niepodzielonym.

Zdaniem Wnioskodawcy przeznaczenie zysku na kapitał zapasowy mieści się w kategorii podzielonego zysku, dlatego art. 10 ust. 1 pkt 8 Ustawy o CIT nie ma zastosowania na gruncie niniejszego stanu faktycznego.

Jednolite orzecznictwo sądów administracyjnych potwierdza, że:

• wystarczy przywołać stanowisko wyrażone przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 19 kwietnia 2012 r., sygn. akt II FSK 1863/10 w którym obszernie wypowiedziano się na temat analogicznego w stosunku do rozpatrywanego problemu. Zdaniem rozpatrującego sprawę składu orzekającego, odpowiedzi na pytanie o znaczenie pojęcia niepodzielonego zysku szukać należy w przepisach KSH. Jak zaznaczono następnie, pomimo iż KSH nie zawiera definicji pojęcia niepodzielonych zysków, to w sytuacji, gdy zysk ten został rozdysponowany zgodnie z umową spółki, poprzez np. jego przekazanie na kapitał zapasowy czy rezerwowy nie jest on już zaliczany do kategorii zysków niepodzielonych. Pogląd ten prezentowany jest również jak podkreślił Sąd w piśmiennictwie (zob. J. Pustuł, Skutki podatkowe przekształcenia spółki kapitałowej w osobową a interpretacja pojęcia niepodzielonego zysku glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 10 grudnia 2009 r., sygn. akt III SA/WA 1059/09 i wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 18 stycznia 2010 r., sygn. akt I SA/WR 1616/09, Przegląd Podatkowy 2011, nr 2, s. 44-47) oraz orzecznictwie por. w szczególności przywołany już wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 listopada 2011 r., sygn. akt II FSK 930/10. W wyroku tym, dotyczącym wprawdzie regulacji z art. 24 ust. 5 pkt 8 PDoFizU (tożsamej jednak z unormowaniem zawartym w PDOPrU) przyjęto, że każdy dozwolony przepisami ustawy Kodeks spółek handlowych podział zysku wyklucza zastosowanie art. 24 ust. 5 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (odpowiednio art. 10 ust. 1 pkt 8 PDOPrU) w przypadku przekształcenia spółki kapitałowej w spółkę osobową. Zawężenie art. 24 ust. 5 pkt 8 PDoFizU (art. 10 ust. 1 pkt 8 PDOPrU) wyłącznie do zysków niepodzielonych między wspólników prowadziłoby do rozszerzenia obowiązku podatkowego, co jest niedopuszczalne w świetle art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
• skoro przepisy Kodeksu spółek handlowych dopuszczają podział zysku na cele związane z działalnością spółki i dalszym jej rozwojem, który jednocześnie wyłącza prawo do dywidendy, zysk ten, prawidłowo rozdysponowany, np. na kapitał zapasowy, nie jest już zyskiem niepodzielonym w rozumieniu art. 24 ust. 5 pkt 8 u.p.d.of, tym samym nie stanowi dochodu podlegającego opodatkowaniu na podstawie analizowanego przepisu.

W kwestii rozumienia ustawowego wyrażenia niepodzielony zysk wypowiadał się już w wielu wyrokach Naczelny Sąd Administracyjny, wskazując na powyższe tezy.

Z powyższych wyroków wynika, że pod pojęciem niepodzielonych zysków należy rozumieć te zyski, co do których nie podjęto decyzji o podziale przez dopuszczalny przez prawo sposób. W sytuacji, gdy zysk ten został rozdysponowany zgodnie z umową spółki, poprzez np. jego przekazanie na kapitał zapasowy czy rezerwowy, nie jest on już zaliczany do kategorii zysków niepodzielonych.

W doktrynie także zauważa się, że:

• zysk osiągnięty w poprzednich latach obrotowych, który z mocy uchwały walnego zgromadzenia spółki akcyjnej został przekazany na kapitał zapasowy, przestał już podpadać pod pojęcie zysku, gdyż nie jest on ani zyskiem do podziału (za ostatni rok obrotowy), ani zyskiem za lata ubiegłe (zyskiem niepodzielonym za lata ubiegłe), bowiem stał się już częścią kapitału zapasowego. Kapitał zapasowy powstaje wprawdzie z dwóch źródeł, tj. z zysku i agio (nadwyżki wartości emisyjnej nad wartością nominalną akcji, a więc z wkładu). Jednakże tworząc dywidendowy kapitał rezerwowy z kapitału zapasowego, nie występuje wówczas przeniesienie zysku, o którym mowa w art. 348 § 1 zd. 1 KSH, ale przeniesienie części kapitału zapasowego, który stanowi inną kategorię pojęciową niż zysk, nawet gdyby historycznie środki z kapitału zapasowego przenoszone na dywidendowy kapitał rezerwowy pochodziły z zysku spółki.
• zatrzymanie w całości zysku w spółce nie podlega pod określenie innego sposobu podziału zysku w rozumieniu art. 191 § 2 KSH.

Pomimo iż KSH nie zawiera definicji pojęcia niepodzielonych zysków, to w sytuacji, gdy zysk ten został rozdysponowany zgodnie z umową spółki, poprzez np. jego przekazanie na kapitał zapasowy czy rezerwowy, nie jest on już zaliczany do kategorii zysków niepodzielonych.

5. Podsumowanie.

W ocenie Wnioskodawcy na tle przedstawionego stanu faktycznego i wykładni art. 10 ust 1 pkt 8 Ustawy o CIT w związku z art. 26 ust. 6 Ustawy o CIT:

1. w związku z przekształceniem Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Spółkę Komandytową, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych z tytułu udziału w zysku Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie będzie podlegał podzielony zysk Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością bez względu na to, czy był on osiągnięty przed 1 stycznia 2009 roku, czy też po tej dacie;
2. wspólnicy na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 Ustawy o CIT nie są zobowiązani do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych zysków netto, które zostały w Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością przekazane na kapitał zapasowy na mocy uchwał wspólników Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;
3. obowiązujące przepisy od 1 stycznia 2015 roku dotyczące opodatkowania zysków przekazanych przez spółkę przekształcaną na inne kapitały niż kapitał zakładowy nie mają zastosowania do stanów faktycznych zaistniałych przed tą datą;
4. zysk, który został przeznaczony uchwałą wspólników na kapitał zapasowy stanowi zysk podzielony w rozumieniu KSH i nie mieści się w kategorii zysku niepodzielonego;
5. każdy zysk, który został przeznaczony uchwałą wspólników na kapitał zapasowy lub rezerwowy stanowi zysk dzielony, co w konsekwencji wyklucza zastosowanie art. 10 ust. 1 pkt 8 Ustawy o CIT, a tym samym wartość zysku przeznaczonego na kapitał rezerwowy nie stanowi dochodu wspólników z tytułu udziału w zyskach osób prawnych i na Wnioskodawcy nie ciążą obowiązki płatnika, o jakich mowa w art. 26 ust. 6 Ustawy o CIT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca (dalej: Spółka Komandytowa) powstał z przekształcenia spółki kapitałowej Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością). Po przekształceniu Spółka Komandytowa została wpisana do rejestru przedsiębiorców 14 stycznia 2015 r. W trakcie prowadzonej przez Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością działalności gospodarczej zyski bieżące na podstawie uchwał podlegały dzieleniu. Zyski wypracowane w latach 2008-2012 uchwałą były przekazywane na kapitał rezerwowy Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, zysk wypracowany w 2013 r. został podzielony część wypłacono wspólnikom w postaci dywidendy proporcjonalnie do posiadanych udziałów, a część przekazano na kapitał rezerwowy. Na dzień przekształcenia Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wypracowała także zysk bieżący za okres od 1 kwietnia 2014 r. do 13 stycznia 2015 r.

Zasady przekształcenia spółek prawa handlowego regulują przepisy ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 1030 ze zm.).

Zgodnie z art. 551 § 1 tej ustawy: spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna (spółka przekształcana) może być przekształcona w inną spółkę handlową (spółkę przekształconą).

W myśl przepisu art. 552 ww. ustawy: spółka przekształcana staje się spółką przekształconą z chwilą wpisu spółki przekształconej do rejestru (dzień przekształcenia). Jednocześnie sąd rejestrowy z urzędu wykreśla spółkę przekształcaną.

Na podstawie art. 553 omawianej ustawy: spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej. Spółka przekształcona pozostaje podmiotem w szczególności zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane spółce przed jej przekształceniem, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi stanowi inaczej. Wspólnicy spółki przekształcanej uczestniczący w przekształceniu stają się z dniem przekształcenia wspólnikami spółki przekształconej.

Przekształcenie spółek w rozumieniu Kodeksu spółek handlowych powoduje przeniesienie majątku jednej spółki działającej w określonej formie prawnej na inny podmiot, który dalszą działalność ma prowadzić jako spółka handlowa innego typu. Przekształcenie spółki kapitałowej w osobową spółkę handlową nie jest więc tożsame z jej likwidacją, lecz jest jej kontynuacją w innej formie prawnej. Zgodnie z zasadą tożsamości podmiotów biorących udział w przekształceniu majątek spółki przekształcanej z dniem przekształcenia staje się majątkiem spółki przekształconej. Wartość tego majątku zostaje w toku przekształcenia ustalona, poszczególne składniki majątku wycenione, a plan przekształcenia poddany badaniu przez biegłego rewidenta. W dniu przekształcenia wiadomo więc dokładnie, jaki jest majątek spółki przekształcanej. Kontynuacja bytu prawnego oraz to, że wspólnicy spółki przekształcanej uczestniczący w przekształceniu stają się z dniem przekształcenia wspólnikami spółki przekształconej, oznacza jednocześnie, że majątek spółki przekształcanej staje się majątkiem spółki przekształconej.

Jednocześnie kwestie tzw. sukcesji podatkowej zostały unormowane odrębnie w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.).

Zgodnie z art. 93a § 1 tej ustawy: osoba prawna zawiązana (powstała) w wyniku:

1. przekształcenia innej osoby prawnej,
2. przekształcenia spółki niemającej osobowości prawnej

wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki przekształcanej osoby lub spółki.

W myśl art. 93a § 2 pkt 1 lit. b ww. ustawy: przepis § 1 stosuje się odpowiednio do osobowej spółki handlowej zawiązanej (powstałej) w wyniku przekształcenia spółki kapitałowej.

Zatem w przypadku przekształcenia spółki kapitałowej w spółkę osobową, ta ostatnia spółka wstępuje we wszelkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej.

Analizując w niniejszej sprawie skutki podatkowe przekształcenia Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Spółkę komandytową w kontekście wspólników będących osobami prawnymi należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 851 ze zm.).

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 tej ustawy w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2014 r.: dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4a i 4b, jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także wartość niepodzielonych zysków w spółce w przypadku przekształcenia spółki w spółkę niebędącą osobą prawną; przychód określa się na dzień przekształcenia.

Stosownie do art. 4a pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych: ilekroć w ustawie jest mowa o spółce niebędącej osobą prawną oznacza to spółkę niebędącą podatnikiem podatku dochodowego.

Natomiast w myśl art. 4a pkt 21 omawianej ustawy: ilekroć w ustawie jest mowa o spółce oznacza to spółkę będącą podatnikiem.

Z powyższych regulacji wynika, że dochód (przychód) z tytułu wartości niepodzielonych zysków powstaje w momencie przekształcenia spółki (tu: Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością) w spółkę osobową (tu: Spółkę Komandytową). Zatem w sytuacji przekształcenia spółki będącej podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych (w tym również spółki z ograniczoną odpowiedzialnością) w spółkę osobową, cała wartość niepodzielonych zysków podlega opodatkowaniu.

Pod pojęciem niepodzielonych zysków użytym w powołanym wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych należy rozumieć wartości niepodzielonych między udziałowców/akcjonariuszy wszelkich zysków spółki. Wprowadzając zapis o niepodzielonych zyskach ustawodawca objął nim cały zbiór zysków wypracowanych przez spółki, lecz niewypłaconych wspólnikom przed datą przekształcenia w spółki osobowe. Do zbioru tego zaliczyć należy również zyski wypracowane przez spółkę, a nierozdzielone między wspólników, lecz przekazane np. na kapitał zapasowy lub rezerwowy.

Termin niepodzielone zyski w spółkach nie jest używany ani w przepisach o rachunkowości, ani w przepisach podatkowych, nawiązuje jednak dość wyraźnie do instytucji podziału zysku spółki kapitałowej, uregulowanej w art. 191-193, art. 347 i art. 348 Kodeksu spółek handlowych. Należy jednak zauważyć, że na gruncie tej ustawy termin podział zysku nie jest rozumiany jednolicie niekiedy zdaje się oznaczać wypłatę zysku, czyli co do zasady podział między wspólników (zob. art. 191 § 1, porównany do analogicznego art. 348 § 1 tego Kodeksu), a niekiedy ogólne rozdysponowanie zysku (czyli nie tylko podział między wspólników, ale także przekazanie zysku na inne kapitały własne (zob. art. 192 i art. 348 § 1 Kodeksu, art. 231 § 2 pkt 2 i art. 395 § 2 pkt 2 Kodeksu).

To niejednolite rozumienie terminu podział zysku na gruncie Kodeksu spółek handlowych wyklucza możliwość prostego przeniesienia występującego w tym Kodeksie terminu zysk niepodzielony do regulacji podatkowoprawnych. Ponieważ jednak jest to termin ściśle prawny, niemający ustalonego znaczenia w języku powszechnym, niezasadne byłoby również całkowite abstrahowanie od terminologii przyjętej na gruncie Kodeksu spółek handlowych. Warto zatem rozważyć, czy któreś z dwóch zasadniczych znaczeń podziału zysku, przedstawionych w powołanych wyżej przepisach, można zastosować dla celów interpretacji pojęcia zysk niepodzielony w spółkach.

I tak, gdyby termin zysk niepodzielony rozumieć jako zysk, którego nie przekazano ani do wypłaty, ani na inne kapitały spółki, okazałoby się, że po pierwsze trudno byłoby dopatrzyć się przy takiej interpretacji uzasadnionego aksjologicznie celu regulacji, a po drugie wprowadzałoby to niczym nieuzasadnioną nierówność traktowania wspólników spółek, w których podzielono zysk, przenosząc go na inne kapitały własne spółki i wspólników spółek, w których tego choćby w części nie uczyniono (naruszenie konstytucyjnej zasady równości opodatkowania). Podobnych wad pozbawione jest natomiast rozumienie zysku niepodzielonego jako zysku niepodzielonego między wspólników (lub ewentualnie inne osoby, jeżeli w danej spółce występuje taka możliwość), czyli niewypłaconego ze spółki w formie dywidend. Słowo dywidenda pochodzi zresztą od łacińskiego dividendum, przy czym dividere oznacza właśnie dzielić również w ujęciu językowym zysk wypłacony w formie dywidend stanowi zatem synonim zysku podzielonego.

Należy także zauważyć, że Kodeks spółek handlowych jest prawem ustrojowym spółek handlowych, co oznacza, że zawiera przepisy regulujące tworzenie, organizację, funkcjonowanie, rozwiązywanie, a także łączenie, podział i przekształcanie spółek handlowych. Przepisy tej ustawy nie mogą jednak modyfikować w sposób dorozumiany norm prawa podatkowego, bez jednoznacznej regulacji w tych kwestiach. Odróżnić należy ujęcie rachunkowe (jak np. zawarte w normach Kodeksu spółek handlowych) od ujęcia podatkowego, z którego wynikają instytucje prawne wskazujące na moment uzyskania przychodu jako kreujący obowiązek podatkowy i skutkujący ukształtowaniem podstawy opodatkowania, a także podatku. Przepisy, które nie mieszczą się w systemie prawa podatkowego, nie mogą wykluczać ani ograniczać stosowania norm podatkowych. Obowiązki podatkowe kształtują przepisy ustaw podatkowych, zatem argumentacja oparta na regulacjach Kodeksu spółek handlowych jest niezasadna w zakresie kształtowania obowiązków publicznoprawnych.

Należy nadto zauważyć, że przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wprowadzony został na mocy ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 209, poz. 1316), a następnie zmieniony przez art. 1 pkt 5 lit. a tiret trzecie ustawy z dnia 8 listopada 2013 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku tonażowym (Dz.U. z 2013 r., poz. 1387).

Dokonując wykładni powyższego przepisu nie należy tracić z oczu, jaki był cel nowelizacji wprowadzającej tę regulację. Jak wynika z uzasadnienia rządowego projektu nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych proponującego dodanie pkt 8 w ust. 5 w art. 24 ww. ustawy (druk sejmowy nr 1075 z dnia 2 października 2008 r., www.sejm.gov.pl), którego treść jest tożsama z dodanym do art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych pkt 8, celem nowelizacji było objęcie opodatkowaniem zysków niepodzielonych między wspólników: Zgodnie z Kodeksem spółek handlowych, wspólnik ma prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonym do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników (wypłata dywidendy). Umowa spółki może przewidywać inny sposób podziału zysku, np. przeniesienie go do kapitału zapasowego lub innego funduszu celowego, przeznaczenie na pokrycie strat lub na działalność inwestycyjną. Środki zgromadzone w tych funduszach to przysługująca wspólnikom, a niepodzielona i niewypłacona dywidenda (art. 191 i 192 KSH). Problem pojawia się w momencie przekształcania spółki kapitałowej w spółkę osobową wymienioną w KSH. Powstają bowiem wątpliwości, czym dla celów podatkowych są środki zgromadzone na kapitale zapasowym lub funduszu celowym, pochodzące z niepodzielonej i niewypłaconej dywidendy (zysku) z lat poprzednich. Propozycja zmiany art. 24 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dochody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych), polegająca na dodaniu pkt 8, ma na celu wskazanie w jednoznaczny sposób, że w takim przypadku niepodzielone zyski w spółce kapitałowej będą stanowiły przychód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych i tym samym będą podlegały opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym.

W związku z powyższymi wskazaniami w stanie prawnym obowiązującym do końca 2014 r. za wartość niepodzielonych zysków w spółkach będących podatnikami (np. w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością) w przypadku przekształcenia tych spółek w spółki, które tymi podatnikami nie są (np. w spółkę komandytową), należy uznać wartość niepodzielonych między udziałowców wszelkich zysków spółki przekształcanej, które będą podlegały opodatkowaniu jako dochód (przychód) z tytułu udziału w zyskach osób prawnych.

Należy także zwrócić uwagę, że z 1 stycznia 2015 r. ustawodawca doprecyzował brzmienie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (zmieniony przez art. 1 pkt 6 lit. b ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r., poz. 1328)), zgodnie z którym: dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4a i 4b, jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także wartość niepodzielonych zysków w spółce oraz wartość zysku przekazanego na inne kapitały niż kapitał zakładowy w spółce przekształcanej w przypadku przekształcenia spółki w spółkę niebędącą osobą prawną; przychód określa się na dzień przekształcenia.

Zgodnie z powyższym doprecyzowano jednoznacznie tą regulację w ten sposób, że jej zakresem są objęte uzyskane przez wspólników przekształcanych spółek będących podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych zyski, które nie zostały im wypłacone, w tym te, które zasiliły inne niż kapitał zakładowy kapitały (fundusze) przekształcanych spółek.

Powyższe doprecyzowanie wynikało z faktu, że zapis przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 tej ustawy budził wątpliwości (zwłaszcza w kontekście jego interpretacji przez organy podatkowe i sądy administracyjne). Stąd ustawodawca z 1 stycznia 2015 r. doprecyzował, że dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest zarówno wartość niepodzielonych zysków w spółce, jak i wartość zysku przekazanego na inne kapitały niż kapitał zakładowy w spółce przekształcanej. Z nowego brzmienia przepisu jednoznacznie wynika, że dochód (przychód) z udziału w zyskach osób prawnych obejmuje uzyskane przez spółkę zyski, które nie zostały wypłacone jej wspólnikom. Dotyczy to także zysków, które zasiliły inne niż kapitał zakładowy kapitały (fundusze) spółki.

Zatem niniejszej nowelizacji omawianej regulacji nie należy traktować jako inny stan prawny. Ustawodawca ze względu na różną interpretację art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zdecydował, by z literalnej wykładni tego przepisu jednoznacznie wynikało, że za dochód z udziału w zyskach osób prawnych uznaje się także wartość zysku przekazanego na inne kapitały niż kapitał zakładowy w spółce przekształcanej.

Na podstawie powyższych rozważań należy stwierdzić, że zyski, które nie zostały podzielone i wypłacone wspólnikom w formie dywidendy lecz gromadzono je na kapitałach własnych spółki (tu: Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością) jako kapitał zapasowy (tu: rezerwowy) odpowiadają pojęciu niepodzielne zyski użytym w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zarówno w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2014 r., jak i od 1 stycznia 2015 r.

Należy także zwrócić uwagę, że art. 17 powołanej wyżej ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. stanowi, że: ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2015 r. ().

Z opisu sprawy wynika jednak m.in., że Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością podlegająca przekształceniu w Spółkę komandytową posiadała rok podatkowy niepokrywający się z rokiem kalendarzowym, tj. obejmujący okres od 1 kwietnia do 31 marca. Jednocześnie wskazane przekształcenie miało miejsce 14 stycznia 2015 r., czyli w roku podatkowym Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością rozpoczętym 1 kwietnia 2014 r.

W związku z powyższym należy zacytować art. 12 ustawy z 29 sierpnia 2014 r., który stanowi: podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych, których rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy i rozpoczął się przed dniem 1 stycznia 2015 r. oraz zakończy się po dniu 31 grudnia 2014 r., stosują do końca przyjętego przez siebie roku podatkowego przepisy ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2014 r.

Powyższe oznacza, że w niniejszej sprawie, tj. w sytuacji przekształcenia Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Spółkę komandytową (Wnioskodawcę) zastosowanie znajdzie przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2014 r.

Jak już wskazano, ustawodawca w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2014 r. zdecydował, że na dzień przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę komandytową wartość niepodzielonych zysków w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (tu: Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością), a zatem także zysków zgromadzonych na kapitale rezerwowym Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością będzie stanowić przychód wspólników Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością będących osobami prawnymi z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Zatem, mimo że spółka osobowa (tu: Spółka Komandytowa) w świetle przepisów Kodeksu spółek handlowych może być samodzielnym posiadaczem kapitałów, także tych, które przejdą na nią w wyniku przekształcenia, to w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zgromadzony na kapitale rezerwowym Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością niepodzielony uprzednio zysk podlega opodatkowaniu na dzień przekształcenia jej w spółkę osobową (tu: Spółkę Komandytową). Dotyczy to także zysku, który uzyskała Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w roku podatkowym, w którym nastąpiło jej przekształcenie w Spółkę komandytową.

Zatem w niniejszej sprawie zyski Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przekazane na jej kapitał rezerwowy odpowiadają pojęciu niepodzielone zyski użytemu w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu do 31 grudnia 2014 r.

Zatem wartość zysków wypracowanych przez Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w latach 2008-2013, które uchwałami zgromadzenia wspólników przekazano na kapitał rezerwowy, oraz wartość zysku za rok przekształcenia stanowić będą dla wspólników przekształcanej Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przychód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2014 r.

W związku z powyższym Wnioskodawca jako Spółka Komandytowa powstała w wyniku przekształcenia Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością będzie płatnikiem tego podatku.

Wynika to z treści art. 22 ust. 1 w zw. z art. 26 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z pierwszym z przepisów: podatek dochodowy od dochodów (przychodów) z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ustala się w wysokości 19% uzyskanego przychodu.

Jednocześnie stosownie do treści drugiej regulacji: w przypadku dochodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 i 8, spółka przejmująca, nowo zawiązana lub powstała w wyniku przekształcenia jest obowiązana jako płatnik, w terminie do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał dochód, wpłacić podatek, o którym mowa w art. 22 ust. 1, na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników wymienionych w art. 3 ust. 2 oraz podatników będących osobami uprawnionymi z papierów wartościowych zapisanych na rachunkach zbiorczych, których tożsamość nie została płatnikowi ujawniona w trybie przewidzianym w ustawie, o której mowa w art. 4a pkt 15, na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania. Podatnik jest obowiązany przed tym terminem przekazać płatnikowi kwotę tego podatku. W terminie wpłaty podatku płatnik jest obowiązany przesłać podatnikowi informację o wpłaconym podatku, sporządzoną według ustalonego wzoru. Obowiązek przesłania informacji o wpłaconym podatku nie powstaje w przypadku i w zakresie określonych w ust. 2a zdanie pierwsze.

Reasumując kwota zysków wypracowanych w latach poprzednich, która uchwałą zgromadzenia wspólników Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością została przekazana na kapitał rezerwowy Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, oraz kwota zysku za rok przekształcenia stanowią niepodzielony zysk w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i tym samym Wnioskodawca jest płatnikiem podatku z tego tytułu.

Ponadto należy wskazać, że powołane w treści wniosku orzeczenia sądów administracyjnych nie mogą wpłynąć na ocenę prawidłowości niniejszej kwestii. Nie negując tych orzeczeń, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy stwierdzić, że zdaniem Organu tezy badanych rozstrzygnięć nie mają zastosowania w tym postępowaniu. Natomiast odwołanie się do publikacji podatkowych, jako że co do zasady nie stanowią one źródła prawa, także nie jest wiążące dla organu.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań , po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 2 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu