Temat interpretacji

Czy Wnioskodawca może zostać uznany za podmiot powiązany z FS w rozumieniu art. 11 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 851 ze zm., dalej: CIT)?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 5 sierpnia 2015 r. (data wpływu do tut. BKIP 11 sierpnia 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie ustalenia, czy Wnioskodawca może zostać uznany za podmiot powiązany w stosunku do niestandaryzowanego sekurytyzacyjnego funduszu inwestycyjnego zamkniętego w rozumieniu art. 11 ust. 4 i 5 ustawy CIT - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 sierpnia 2015 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie ustalenia, czy Wnioskodawca może zostać uznany za podmiot powiązany w stosunku do niestandaryzowanego sekurytyzacyjnego funduszu inwestycyjnego zamkniętego w rozumieniu art. 11 ust. 4 i 5 ustawy CIT.

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest wspólnikiem spółki osobowej, która prowadzi działalność gospodarczą polegającą na udzielaniu osobom fizycznym (konsumentom) pożyczek pieniężnych poza systemem bankowym (dalej: Pożyczkodawca). Siedziba Pożyczkodawcy znajduje się na terenie Polski. Pożyczkodawca w przyszłości planuje dokonywać sprzedaży pakietów wierzytelności - z tytułu udzielanych pożyczek konsumentom - do niestandaryzowanego sekurytyzacyjnego funduszu inwestycyjnego zamkniętego (dalej: FS), w ramach sekurytyzacji wierzytelności.

FS zostanie utworzony zgodnie z art. 183 ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 157 ze zm.; dalej: UFI) - jako niestandaryzowany sekurytyzacyjny fundusz inwestycyjny zamknięty. Siedziba FS znajdować się będzie na terenie Polski. Certyfikaty wyemitowane przez FS zostaną objęte przez akcjonariusza Wnioskodawcy lub Pożyczkodawcę.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca może zostać uznany za podmiot powiązany z FS w rozumieniu art. 11 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 851 ze zm., dalej: CIT)...

Zdaniem Wnioskodawcy, pomiędzy nim a FS nie występują powiązania, o których mowa w art. 11 ust. 4 i 5 ustawy CIT. W związku z tym, Wnioskodawca nie jest podmiotem powiązanym z FS.

Zgodnie z art. 11 ust. 4 ustawy CIT, regulacje dotyczące cen transferowych mają zastosowanie m.in. w przypadku, gdy:

1. podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo
2. ta sama osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej równocześnie bezpośrednio lub pośrednio bierze udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiada udział w kapitale tych podmiotów.

Przepis ten stosuje się również do powiązań o charakterze rodzinnym lub wynikających ze stosunku pracy albo majątkowych pomiędzy podmiotami krajowymi lub osobami pełniącymi w tych podmiotach funkcje zarządzające lub kontrolne albo nadzorcze oraz jeżeli którakolwiek osoba łączy funkcje zarządzające lub kontrolne albo nadzorcze w tych podmiotach (art. 11 ust. 5 ustawy CIT).

Definicję podmiotu krajowego zawiera art. 11 ust. 1 ustawy CIT. Pojęcie to oznacza osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, mającą miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Polski.

Wykładnia art. 11 ust. 4 ustawy CIT wskazuje, że konieczną przesłanką dla uznania dwóch podmiotów za powiązane jest:

• bezpośrednie lub pośrednie zarządzanie podmiotem, lub też
• bezpośrednia lub pośrednia jego kontrola, albo
• posiadanie udziału w kapitale innego podmiotu.

W ocenie Wnioskodawcy, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym żadna z wyżej wymienionych przesłanek nie zostanie spełniona.

Zgodnie z art. 3 UFL, fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

W opisanym przypadku Pożyczkodawca dokona zbycia pakietów wierzytelności - z tytułu udzielanych pożyczek konsumentom - do FS (w ramach sekurytyzacji wierzytelności). W zamian za przeniesienie wierzytelności Pożyczkodawcy będzie przysługiwało wynagrodzenie od FS. Certyfikaty wyemitowane przez FS - których wartość jest pochodną wartości aktywów zarządzanych przez FS - zostaną zakupione przez akcjonariusza Wnioskodawcy lub przez Pożyczkodawcę.

Wnioskodawca jako ewentualny uczestnik FS (pośredni) nie zarządza funduszem. Zgodnie z regulacjami UFI (art. 4 ust. 1), kompetencje te zastrzeżone są wyłącznie dla towarzystwa funduszy inwestycyjnych, działającego w formie spółki akcyjnej. Wymaga przy tym podkreślenia, że FS działa jako zamknięty niestandaryzowany fundusz inwestycyjny. W niniejszym przypadku nie ma zatem możliwości przekazania zarządu nad funduszem na rzecz innego podmiotu (art. 4 ust. 2 UFI). Biorąc pod uwagę powyższe, Pożyczkodawca oraz akcjonariusz Wnioskodawcy w żadnym wypadku nie będzie uprawniony do zarządzania FS.

W świetle regulacji UFI, stałą kontrolę czynności faktycznych i prawnych dokonywanych przez fundusz oraz nadzorowanie doprowadzania do zgodności tych czynności z prawem i statutem funduszu zapewnia depozytariusz (art. 72 ust. 4 UFI).

Jak wynika natomiast z art. 72 ust. 1 UFI, depozytariuszem może być wyłącznie:

1. bank krajowy, którego fundusze własne wynoszą co najmniej 100 000 000 zł,
2. oddział instytucji kredytowej, posiadający siedzibę na terytorium Polski, jeżeli fundusze przydzielone do dyspozycji tego oddziału wynoszą co najmniej 100 000 000 zł, albo
3. Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych Spółka Akcyjna.

Powyższych warunków nie będzie spełniać ani Pożyczkodawca, ani Wnioskodawca, ani akcjonariusz Wnioskodawcy. W niniejszym przypadku nie jest zatem możliwe stwierdzenie, że podmioty te będą sprawowały kontrolę nad działalnością FS.

W myśl art. 6 ust. 1 UFI, uczestnikami funduszu inwestycyjnego są osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej:

1. na rzecz, których w rejestrze uczestników funduszu są zapisane jednostki uczestnictwa lub ich ułamkowe części albo
2. będące posiadaczami rachunku papierów wartościowych, na którym są zapisane certyfikaty inwestycyjne, albo będące osobami uprawnionymi z certyfikatów inwestycyjnych zapisanych na rachunku zbiorczym, albo
3. uprawnione z certyfikatów inwestycyjnych w formie dokumentu, albo
4. wskazane w ewidencji uczestników funduszu jako posiadacze certyfikatów inwestycyjnych, które nie mają formy dokumentu.

Jednostki uczestnictwa lub certyfikaty inwestycyjne reprezentują prawa majątkowe uczestników funduszu, określone ustawą i statutem funduszu inwestycyjnego. Uczestnicy funduszu nie odpowiadają za zobowiązania funduszu (art. 6 ust. 2 i 3 UFI).

Podkreślić należy, że dysponowania certyfikatami FS (w sposób bezpośredni lub pośredni) nie należy utożsamiać z posiadaniem udziału w kapitale tego podmiotu (o którym mowa w art. 11 ust. 4 ustawy CIT). Należy zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 94 ze zm.), certyfikaty inwestycyjne należy zakwalifikować jako pochodne instrumenty finansowe. Tego typu instrumenty finansowe różnią się od instrumentów udziałowych (w tym akcji) przede wszystkim tym, że podstawowym celem ich stosowania nie jest transfer kapitału, lecz transfer ryzyka.

Instrument pochodny to taki instrument finansowy, którego wartość zależy od wartości innego instrumentu finansowego zwanego instrumentem podstawowym (bazowym). Z powyższego wynika, że instrument pochodny pochodzi od instrumentu podstawowego z tego powodu, że jego wartość jest zależna od wartości instrumentu podstawowego (bazowego).

Najważniejsze zastosowanie instrumentów pochodnych to zabezpieczanie przed ryzykiem. Występuje ono wtedy, gdy podmiot narażony jest na ryzyko rynkowe (na przykład ryzyko cen akcji), zaś zastosowanie instrumentu pochodnego umożliwia zmniejszenie lub nawet wyeliminowanie tego ryzyka. Idea zabezpieczania się przed ryzykiem rynkowym za pomocą instrumentów pochodnych może być opisana następująco:

• ryzyko rynkowe objawia się poprzez zmienność wartości instrumentu podstawowego;
• zmienność wartości instrumentu podstawowego oznacza zmienność wartości instrumentu pochodnego;
• instrument pochodny konstruuje się w taki sposób, aby niekorzystnym zmianom wartości instrumentu podstawowego towarzyszyły korzystne (przeciwne co do kierunku) zmiany wartości instrumentu pochodnego;
• w ten sposób straty z tytułu instrumentu podstawowego są rekompensowane dochodami z tytułu instrumentu pochodnego.

Ponadto, należy zwrócić uwagę, że w przypadku certyfikatów inwestycyjnych nie można mówić o jakichkolwiek uprawnieniach właścicielskich uczestników w stosunku do emitenta (np. prawo do udziału w zyskach FS). Forma ta jest zatem całkowicie odrębnym instrumentem finansowym od udziału kapitałowego.

Mając na uwadze powyższe, żaden z wymienionych wyżej podmiotów nie będzie mógł zostać uznany za podmiot powiązany kapitałowo z FS w rozumieniu art. 11 ust. 4 i 5 ustawy CIT.

Przedstawiona wykładnia znajduje potwierdzenie m.in. w:

• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 2 grudnia 2014 r., sygn. ITPB1/415-852/14/AD,
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 29 października 2014 r., sygn. IPTPB2/415-473/14-2/MP,
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 14 sierpnia 2014 r., sygn. IBPBII/2/415-503/14/ŁCz,
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 5 sierpnia 2014 r., sygn. ILPB1/415-472/14-2/TW,
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 20 czerwca 2014 r., sygn. ILPB2/415-368/14-3/TR,
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 24 kwietnia 2014 r., sygn. ILPB1/415-104/14-3/AP,
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 26 listopada 2013 r., sygn. ILPB4/423-342/13-3/ŁM.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t.j. Dz.U. z dnia 14 marca 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 2 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach