Temat interpretacji
Czy otrzymane przez Spółkę odszkodowanie będzie stanowiło przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749, ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 3 grudnia 2012 r. (data wpływu 18 grudnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie rozpoznania przychodu podatkowego z tytułu otrzymania odszkodowania od sprawcy szkody jest nieprawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 18 grudnia 2012 r. złożono ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie rozpoznania przychodu podatkowego z tytułu otrzymania odszkodowania od sprawcy szkody.
W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.
Spółka prowadzi terminal kontenerowy w porcie w A. Obecnie jest jednym z największych w Polsce specjalistycznych terminali morskich przystosowanych do obsługi ładunków skonteneryzowanych. Obsługa transportu ładunków skonteneryzowanych transportowanych do portu lub z portu polega w szczególności na świadczeniu przez Spółkę usług obsługi morskich oraz lądowych środków transportu, polegających m.in. na załadunku, wyładunku, przeładunku kontenerów. Do wykonywania tych usług Wnioskodawca wykorzystuje różne specjalistyczne urządzenia, w szczególności tzw. suwnice, czyli rodzaj dźwigów.
W dniu 17 maja 2012 r. na nabrzeżu terminala kontenerowego prowadzonego przez Spółkę doszło do wypadku, w którym prom zahaczył podczas wychodzenia z portu o suwnicę, znajdującą się na nabrzeżu terminala. W wyniku tego zdarzenia doszło do przewrócenia suwnicy. Suwnica uległa znacznym uszkodzeniom, ponadto jej przewrócenie doprowadziło do poważnych uszkodzeń innych elementów infrastruktury portowej należącej do Spółki, poszkodowanych zostało także kilku pracowników Wnioskodawcy.
Obecnie spółka jest na etapie likwidacji szkód. W związku z powyższym zdarzeniem Wnioskodawca dąży do uzyskania odszkodowania od linii, które pokryje straty Spółki wynikające z wypadku. Odszkodowanie pokryje w szczególności wydatki już poniesione przez Spółkę na naprawę uszkodzonej infrastruktury portowej, pokryje również koszty zakupu nowej suwnicy.
W związku z powyższym Wnioskodawca zadał następujące pytanie:
Czy otrzymane przez Spółkę odszkodowanie będzie stanowiło przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...
Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymane odszkodowanie nie będzie stanowić przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, bowiem wysokość odszkodowania będzie równa stratom poniesionym przez Spółkę w wyniku wypadku. Kwota odszkodowania nie będzie zatem stanowiła przysporzenia dla Spółki.
Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera definicji przychodu. W art. 12 ust. 1 pkt 1-10 ustawodawca określił tylko przykładowe kategorie pożytków, których otrzymanie kreuje przychód podatkowy. Odszkodowanie nie jest ujęte w tym katalogu. W związku z brakiem wyraźnego wskazania w ustawie, że odszkodowanie stanowi przychód, należy odwołać się do dorobku doktryny i orzecznictwa w celu uzyskania odpowiedzi na pytanie prawne Spółki.
Jak wskazuje J. Marciniuk, przychodem są wszelkie przysporzenia majątkowe o charakterze trwałym, których rzeczywiste otrzymanie, a w niektórych przypadkach już sam fakt, że są należne, powoduje obowiązek zapłaty podatku dochodowego (Podatek dochodowy od osób prawnych, C.H.Beck, 2009). Z kolei zgodnie z definicją zawartą w Uniwersalnym Słowniku Języka Polskiego PWN przysparzać znaczy powiększać liczbę czegoś lub sprawić coś (PWN, 2003).
W orzecznictwie z kolei prezentowany jest pogląd, że o zakwalifikowaniu danego przysporzenia jako przychodu majątkowego powinno decydować to, czy przysporzenie to w sposób ostateczny faktycznie powiększa aktywa danej osoby prawnej. Takie stanowisko zajął NSA w wyroku z 25 lutego 2010 r., sygn. II FSK 1627/08, w którym stwierdził, że przez przychód w rozumieniu ustawy podatkowej rozumieć bowiem należy te wartości, które wchodząc do majątku podatnika mogą powiększyć jego aktywa. Analogicznie, w wyroku z 20 marca 2008 r., sygn. II FSK 66/07, NSA zaznaczył: przychodem jako źródłem dochodu jest wartość, która wchodząc do majątku podatnika może powiększyć jego aktywa.
Z powyższego wynika, że dla uznania za przychód podatkowy powinny zostać spełnione w szczególności następujące kryteria:
- przysporzenie ma powiększać aktywa Spółki,
- powiększenie aktywów ma być trwałe, ostateczne.
Kryteria te, pozwalające uznać odszkodowanie za przychód podatkowy, nie są spełnione. Odszkodowanie nie zwiększy bowiem aktywów Wnioskodawcy.
Ostateczne powiększenie aktywów należy rozumieć w ten sposób, że aktywa zwiększają się w porównaniu do stanu pierwotnego, czyli w niniejszej sprawie do stanu sprzed wypadku, w wyniku którego poniesiono straty. Tym samym, jako punkt odniesienia należy przyjąć dwa stany. Pierwszy, to stan aktywów Spółki sprzed wypadku. Drugi natomiast, to stan aktywów po wypłacie odszkodowania. Gdyby w wyniku porównania tych dwóch stanów doszło do zwiększenia aktywów mielibyśmy do czynienia z ostatecznym powiększeniem aktywów Spółki, a wartość o którą w wyniku takiego porównania zwiększają się aktywa stanowiłaby przychód. Taka sytuacja w niniejszej sprawie nie będzie miała miejsca. Odszkodowanie stanowić będzie bowiem jedynie wyrównanie strat poniesionych w wyniku wypadku. Tym samym, w wyniku wypłaty odszkodowania dojdzie jedynie do wyrównania aktywów Spółki, uszczuplonych na skutek wypadku. Do stanu sprzed wypadku. Stan aktywów Spółki sprzed wypadku w stosunku do stanu po otrzymaniu odszkodowania wyrównującego poniesione straty będzie z założenia taki sam.
Przyczyna dla otrzymania odszkodowania to zawsze poniesienie szkody, odszkodowanie nie jest nigdy wypłacane bez uprzedniego zaistnienia szkody. Odszkodowanie nie zmierza więc do wzbogacenia otrzymującego odszkodowanie, tylko do wyrównania szkód, których doznał z winy sprawcy. Traktowanie odszkodowania jako przychodu całkowicie rozmija się więc z ekonomiczną oraz prawną istotą instytucji odszkodowania.
W związku z powyższym należy uznać, że otrzymane odszkodowanie na pokrycie strat nie stanowi przychodu i tym samym będzie neutralne podatkowo z punktu widzenia podatku dochodowego od osób prawnych.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.
Jak stanowi art. 7 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397, ze zm.) dalej: ustawa przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód. Dochodem jest, z zastrzeżeniem art. 10 i 11, nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą.
Powyższy akt prawny nie definiuje pojęcia przychodu, a jedynie ogranicza się do kazuistycznego wyszczególnienia w art. 12 ust. 1 ustawy wartości majątkowych zaliczanych do tej kategorii. Ustawodawca nie wymaga, aby przychodem były tylko wymienione w tym przepisie pożytki, które są wprost wynikiem realizacji celu działalności gospodarczej osoby prawnej. Wszelkie wpłaty pieniężne, o ile spełniają inne wymagania podane w rozdziale 2 ustawy, mogą być uznane za przychód osoby prawnej, zwłaszcza że listę pożytków stanowiącą katalog zamknięty które nie mogą być zaliczone do przychodów zawarto w ust. 4 cytowanego przepisu.
Przychodami są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe, a w zakresie przychodów związanych z działalnością gospodarczą także przychody należne, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont por. art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 3 ustawy. Podatek dochodowy od osób prawnych obejmuje więc swoim zakresem wszelkie wpływy majątkowe powstałe przy prowadzeniu działalności gospodarczej, a także otrzymane z innych tytułów. Natomiast art. 12 ust. 4 ustawy enumeratywnie określa, co nie jest przychodem w rozumieniu tej ustawy brak w nim jednakże przychodu pochodzącego z odszkodowania.
Również regulacja art. 17 ustawy, traktująca o zwolnieniach przedmiotowych, nie zawiera w swej treści świadczeń odszkodowawczych. Tym samym otrzymanie środków pieniężnych w formie odszkodowania będzie wiązało się z uzyskaniem przez podatnika przychodu podatkowego.
Zauważyć bowiem należy, że Spółka w swoim stanowisku błędnie utożsamia uzyskanie przychodu podatkowego jako osiągnięcie korzyści w sensie ekonomicznym (wynikowym), czyli wtedy, kiedy wpływ odszkodowania przekroczy wysokość poniesionej szkody. Na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych każdy ostateczny (nie podlegający zwrotowi) wpływ środków finansowych jest przychodem podatkowym podatnika, z wyłączeniem oczywiście przypadków enumeratywnie określonych przez ust. 4 art. 12 ustawy.
Co więcej, przez aktywa Wnioskodawca wydaje się rozumieć wyłącznie aktywa trwałe (środki trwałe i elementy infrastruktury portowej) pomijając okoliczność, że środki pieniężne, które przecież wpłyną na rachunek Spółki, powiększą (i to w sposób trwały i ostateczny) jej aktywa obrotowe.
Bez znaczenia przy rozpoznawaniu przychodu pozostaje przy tym źródło pochodzenia tych środków. Oznacza to, że wszystkie środki pieniężne jakie wpływają na rachunek Spółki stanowią, w rozumieniu ustawy podatkowej, przychód. Dotyczy to zarówno należności będących wprost wynikiem prowadzonej działalności gospodarczej, jak również innych definitywnych przysporzeń finansowych, jakimi niewątpliwie są odszkodowania.
Skutkiem tego, w sytuacji przedstawionej we wniosku otrzymane przez Spółkę odszkodowanie będzie stanowiło przychód podatkowy na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.
Wniosek ORD-IN
Treść w pliku PDF 1010 kB
Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy