Ustalenia przychodu z tytułu objęcia udziałów w Spółce powiązanej; ustalenia, czy organy podatkowe będą miały prawo do określenia przychodu należneg... - Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 19.10.2015, sygn. ITPB3/4510-426/15/MJ, Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy

Temat interpretacji

Ustalenia przychodu z tytułu objęcia udziałów w Spółce powiązanej; ustalenia, czy organy podatkowe będą miały prawo do określenia przychodu należnego Spółki w innej wysokości niż wartość nominalna udziałów obejmowanych w Spółce powiązanej w trybie art. 14 ustawy o PDOP.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 4 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 13 sierpnia 2015 r. (data wpływu 19 sierpnia 2015 r.), uzupełnionego pismem z dnia 30 września 2015 r. (data wpływu 6 października 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

ustalenia przychodu z tytułu objęcia udziałów w Spółce powiązanej jest nieprawidłowe
ustalenia, czy organy podatkowe będą miały prawo do określenia przychodu należnego Spółki w innej wysokości niż wartość nominalna udziałów obejmowanych w Spółce powiązanej w trybie art. 14 ustawy o PDOP - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 sierpnia 2015 r. wpłynął ww. wniosek, (uzupełniony pismem z dnia 30 września 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia przychodu z tytułu objęcia udziałów w Spółce powiązanej oraz prawa organów podatkowych do określenia przychodu należnego Spółki w innej wysokości niż wartość nominalna udziałów obejmowanych w Spółce powiązanej w trybie art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

P S.A. (dalej: Wnioskodawca, Spółka) z siedzibą w Polsce, jest polskim rezydentem dla celów podatku dochodowego od osób prawnych, tj. podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce.

Wnioskodawca rozważa wniesienie części udziałów (nie przekraczając 50%) posiadanych w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Polsce, podlegającej w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu (dalej: Spółka Zależna), do innej spółki kapitałowej powiązanej z Wnioskodawcą (dalej: Spółka Powiązana) w formie wkładu niepieniężnego (dalej: Przedmiot Aportu).

Spółka Powiązana jest polskim rezydentem podatkowym (tj. podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce).

Wartość Przedmiotu Aportu, który Spółka planuje wnieść do Spółki Powiązanej, zostanie określona w wartości wynikającej z wyceny przeprowadzonej przez niezależnego rzeczoznawcę. W zamian za wniesiony aport Wnioskodawca otrzyma udziały w Spółce Powiązanej o wartości nominalnej niższej niż wartość rynkowa Przedmiotu Aportu, jednakże ich wartość rynkowa będzie odpowiadała wartości rynkowej Przedmiotu Aportu.

W konsekwencji, przy objęciu udziałów w podwyższonym kapitale Spółki Powiązanej wystąpi nadwyżka wartości aportu (tj. Przedmiotu Aportu) nad wartością nominalną obejmowanych udziałów w Spółce Powiązanej (agio), która to nadwyżka zostanie przekazana na kapitał zapasowy/rezerwowy Spółki Powiązanej (tym samym suma kwot przekazanych na kapitał zakładowy oraz na kapitał zapasowy/rezerwowy będzie równa wartości przedmiotu aportu).

Powyższe oznacza, że wartość emisyjna udziałów w Spółce Powiązanej (cena nominalna, powiększona o powstałe agio) będzie odpowiadać wartości Przedmiotu Aportu wynikającej z wyceny przeprowadzonej przez niezależnego rzeczoznawcę. Celem takiego wniesienia będzie zasilenie kapitałowe Spółki Powiązanej. W przypadku posiadania odpowiedniego kapitału zapasowego/rezerwowego Spółka Powiązana posiadać będzie bardziej elastyczne możliwości finansowania działalności z funduszów własnych, niż w przypadku braku takiego kapitału. Niższy kapitał zakładowy będzie określał jednocześnie niższy zakres gwarancji wypłacalności Spółki Powiązanej w stosunku do jej kontrahentów (co wyznacza wysokość kapitału zakładowego).

Spółka pragnie podkreślić, iż w wyniku takiego aportu Spółka Powiązana nie uzyska bezwzględnej większości praw głosu w Spółce Zależnej, której udziały będą przedmiotem aportu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania

(po uzupełnieniu wniosku):

Czy w przypadku objęcia przez Spółkę udziałów w Spółce Powiązanej w zamian za wkład niepieniężny w postaci udziałów Spółki Zależnej, o wartości rynkowej przekraczającej wartość nominalną obejmowanych udziałów w Spółce Powiązanej, jedynym przychodem z tego tytułu będzie wartość nominalna objętych udziałów, w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o PDOP, także wówczas, gdy ich wartość nominalna będzie niższa niż wartość rynkowa Przedmiotu Aportu ?
Czy organy podatkowe będą miały prawo do określenia przychodu należnego Spółki w innej wysokości niż wartość nominalna udziałów obejmowanych w Spółce powiązanej w trybie art. 14 ustawy o PDOP ?

Wnioskodawca przedstawił następujące stanowisko:

Zdaniem Spółki, w przypadku objęcia przez Spółkę udziałów w Spółce Powiązanej w zamian za wkład niepieniężny w postaci udziałów Spółki Zależnej, o wartości rynkowej przekraczającej wartość nominalną obejmowanych udziałów w Spółce Powiązanej, jedynym przychodem z tego tytułu będzie wartość nominalna objętych udziałów, w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o PDOP, także wówczas, gdy ich wartość nominalna będzie niższa niż wartość rynkowa Przedmiotu Aportu i organy podatkowe nie będą miały prawa szacowania przychodu po stronie Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o PDOP, przychodem jest nominalna wartość udziałów (akcji) w spółce kapitałowej albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część; przepisy art. 14 ust. 1-3 stosuje się odpowiednio. Z uwagi na fakt, iż Spółka zamierza objąć udziały w Spółce Powiązanej posiadającej osobowość prawną za wkład niepieniężny, który nie stanowi przedsiębiorstwa ani jego zorganizowanej części, spełnione będą przesłanki do zastosowania powyższego przepisu, tzn., przychodem Spółki z tytułu objęcia udziałów w Spółce Powiązanej w zamian za aport w postaci maksymalnie 50% udziałów w Spółce Zależnej stanowiących własność Spółki, będzie wartość nominalna udziałów obejmowanych w Spółce Powiązanej.

Według powyższej regulacji, z chwilą objęcia przez Spółkę udziałów w Spółce Powiązanej w zamian za aport w postaci posiadanych przez Spółkę maksymalnie 50% udziałów w Spółce zależnej, Spółka uzyska przychód podlegający opodatkowaniu PDOP.

Na podstawie art. 12 ust. 1 b pkt 1 -3 ustawy o PDOP, przychód z powyższego tytułu powstaje w dniu:

zarejestrowania spółki albo
wpisu do rejestru podwyższania kapitału zakładowego spółki, albo
wydania dokumentów akcji, jeżeli objęcie akcji związane jest z warunkowym podwyższeniem kapitału zakładowego.

Jednocześnie, zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o PDOP, przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, z zastrzeżeniem ust. 4, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej.

W myśl ust. 2 powyższego artykułu, wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.

Równocześnie, stosownie do art. 14 ust. 3 ustawy o PDOP, jeżeli wartość wyrażona w cenie określonej w umowie znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, organ podatkowy wezwie strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej. W razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania zmiany wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, organ podatkowy określi wartość z uwzględnieniem opinii biegłego lub biegłych. Jeżeli wartość określona w ten sposób odbiega co najmniej o 33% od wartości wyrażonej w cenie, koszty opinii biegłego lub biegłych ponosi zbywający.

Zdaniem Spółki, w przedstawionym powyżej zdarzeniu przyszłym nie będzie podstaw merytorycznych do określenia przez organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej przychodu w innej wysokości, niż wartość nominalna objętych w zamian za aport udziałów. Przede wszystkim byłoby to w sprzeczności z literalnym brzmieniem art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o PDOP, który jednoznacznie wskazuje, że przychód podatkowy w takim przypadku stanowi wartość nominalna udziałów, określona w umowie spółki/uchwale aportowej. Użycie przez ustawodawcę pojęcia nominalna" wskazuje bowiem, że wykluczona jest jakakolwiek możliwość ustalania wartości przychodu w oparciu o inne wyznaczniki, np. wartość rynkową przedmiotu wkładu. W tym miejscu Spółka pragnie podkreślić, iż wielkość nominalna jest wielkością stałą, obiektywną i tym samym z jej istoty wynika, że nie może być podwyższona. Podwyższenie takiej wielkości skutkowałoby ukształtowaniem nowej, innej wielkości, która nie byłaby już wartością nominalną. Wartość nominalna udziałów (akcji) nie podlega tym samym mechanizmom rynkowym. Niezależnie od tego, jakim spółka dysponuje majątkiem, jaką zajmuje pozycję na rynku, czy wskazuje zyski czy straty - wartość nominalna jej udziałów nie ulega zmianie. Dodać należy, że jeśli chodzi o spółki kapitałowe, sytuacja w której zachodzi rozbieżność pomiędzy wartością nominalna a wartością rynkową udziałów lub akcji, występuje bardzo często, wręcz można ją określić jako typową (z uwagi na to, iż jak zostało to wskazane powyżej wartość nominalna udziałów (akcji) jest wartością stałą, a ich wartość rynkowa jest zmienna - zależy od wartości aktywów spółki, czy szerzej rzecz ujmując, od jej kondycji ekonomicznej. W tym miejscu Spółka pragnie zaznaczyć, iż wniesienie wkładu niepieniężnego o wartości wyższej niż wartość nominalna wydawanych w zamian udziałów w części dotyczącej nadwyżki przeznaczonej na kapitału zapasowy Spółki Powiązanej jest zgodne z przepisami polskimi jak i przepisami obowiązującymi w państwie siedziby Spółki Powiązanej.

Wobec tego, skoro ustawa o PDOP wskazuje wprost, że przychód podatkowy w rozważanej sytuacji stanowi wartość nominalna udziałów lub akcji obejmowanych w zamian za wkład niepieniężny, a nie jakakolwiek inna wartość, to należy uznać, iż dowodzi to świadomego wyboru racjonalnego ustawodawcy. Gdyby bowiem jego zamiarem było powiązanie wysokości przychodu z omawianego tytułu, np. z wartością rynkową wkładów, wówczas ustawodawca w sposób wyraźny zapisałby to w art. 12 ust 1 pkt 7 ustawy o PDOP.

Zatem, w ocenie Spółki odpowiednie stosowanie art. 14 ust. 1-3 ustawy o PDOP nie może służyć kwestionowaniu wysokości przychodu, który wynika jednoznacznie z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o PDOP. Z treści przepisów art. 14 ustawy o PDOP nie wynika bowiem obowiązek rozpoznania przez podatnika przychodu podatkowego w wysokości wartości rynkowej obejmowanych udziałów/akcji (lub wartości rynkowej przedmiotu aportu). Treść tych przepisów wskazuje, iż są one adresowane do organów podatkowych.

Podsumowując powyższe, Spółka wnosząc aport do Spółki Powiązanej w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub zorganizowana część, powinna rozpoznać przychód w wysokości wartości nominalnej obejmowanych udziałów w Spółce Powiązanej, również w sytuacji gdy wartość nominalna udziałów będzie niższa od ich wartości rynkowej/wartości rynkowej przedmiotu wkładu niepieniężnego.

Mając powyższe na uwadze, należy uznać, że zawarte w art. 12 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy odesłanie do art. 14 ust. 1-3, zgodnie z którym przepisy te stosuje się odpowiednio", oznacza że przepis ten może zostać zastosowany jedynie w takim zakresie, jaki da się pogodzić z charakterem instytucji prawnej regulowanej przepisem odsyłającym. Istotą odesłania jest zastosowanie przepisu należnego do innej instytucji prawnej ze względu na podobieństwo pomiędzy instytucją regulowaną przepisem odsyłającym i instytucją regulowaną przepisem, do której następuje odesłanie, co powoduje jednak także konieczność uwzględnienia ewentualnych różnic między tymi instytucjami. W rezultacie odpowiednie zastosowanie przepisu może polegać na jego zastosowaniu wprost, zastosowaniu z odpowiednimi modyfikacjami lub na odmowie jego zastosowania ze względu na określone różnice. Skoro zatem w art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o PDOP przewidziano, że przychodem z kapitałów pieniężnych jest nominalna wartość udziałów objętych w zamian za wkład niepieniężny inny niż przedsiębiorstwo albo jego zorganizowana część, a więc wartość umownie określona przez strony, to nie jest dopuszczalne jakiekolwiek ustalanie wartości w oparciu o zasady wskazane w art. 14 ust. 1 zdanie drugie ustawy o PDOP. Żaden bowiem przepis ustawy o PDOP nie daje podstawy do stwierdzenia, że przychodem wspólnika, z tytułu objęcia udziałów (akcji) w zamian za aport, może być rynkowa wartość obejmowanych udziałów (akcji) lub rynkowa wartość wkładu niepieniężnego wnoszonego w zamian za obejmowane udziały (akcje).

Zdaniem Spółki, możliwość odpowiedniego stosowania art. 14 ust. 1-3 ustawy o PDOP wynikająca z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o PDOP mogłaby dotyczyć wyłącznie ustalenia wartości rynkowej przedmiotu zbycia, a tym samym określenia wartości rynkowej Przedmiotu Aportu, (tj. udziałów Spółki Zależnej), które będą wnoszone do Spółki Powiązanej, a nie wartości obejmowanych udziałów w Spółce Powiązanej. Art. 14 ustawy o PDOP dotyczy bowiem określenia wartości odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, a w rozpatrywanym zdarzeniu przyszłym dojdzie do zbycia jedynie Przedmiotu Aportu.

W przypadku Spółki nie będzie jednak możliwe oszacowanie przez organy podatkowe przychodu w wysokości wyższej niż wartość nominalna obejmowanych udziałów, skoro wartość Przedmiotu Aportu zostanie ustalona na poziomie rynkowym, natomiast nadwyżka jego wartości rynkowej ponad wartość nominalną obejmowanych udziałów w Spółce Powiązanej zostanie przekazana na kapitał zapasowy Spółki Powiązanej. Tym samym, jako że wartość Przedmiotu Aportu będzie określona precyzyjnie i będzie odpowiadać jego wartości rynkowej, to w ocenie Spółki, pomimo wystąpienia agio, organ podatkowy/organ kontroli skarbowej nie będzie uprawniony do oszacowania wysokości przychodu Spółki na poziomie odpowiadającym wartości rynkowej przedmiotu aportu (tj. udziałów w spółce kapitałowej), wartości rynkowej udziałów wydanych przez Spółkę Powiązaną. W takim bowiem przypadku cena emisyjna (czyli cena nominalna powiększona o powstałe agio) będzie ceną, o której mowa w art. 14 ustawy o PDOP.

Podsumowując, Spółka uważa, że w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie będzie możliwe (w oparciu o art. 14 ustawy o PDOP) ustalenie przez organ podatkowy przychodu podatkowego Spółki w innej wysokości niż wartość nominalna obejmowanych w Spółce Powiązanej udziałów, o ile Przedmiot Aportu zostanie wyceniony według wartości rynkowej, a nadwyżka ponad wartość nominalną obejmowanych udziałów (akcji) zostanie przekazana na kapitał zapasowy Spółki Powiązanej. W ocenie Spółki w rozważanym przypadku zarówno przepis art. 12 ust. 1 pkt 7, jak i art. 14 ustawy o PDOP nie daje podstawy do korygowania wartości tego przychodu przez pryzmat wartości rynkowej. Określenie wartości nominalnej obejmowanych udziałów przez organy podatkowe/organy kontroli skarbowej w innej wysokości spowodowałoby w ocenie Spółki, iż opodatkowaniu de facto nie podlegałaby wartość nominalna otrzymanych udziałów, lecz inna wielkość, co byłoby sprzeczne z treścią art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o PDOP.

Dodatkowym argumentem przemawiającym za nieokreślaniem przychodu z powyższego tytułu według wartości rynkowej jest wystarczające kompletne zabezpieczenie interesów Skarbu Państwa. Należy bowiem wskazać, iż w przeciwnym wypadku, tj. gdyby po stronie Wnioskodawcy miało miejsce ustalenie przychodu w wysokości odpowiadającej wartości rynkowej Przedmiotu Aportu, doszłoby do dwukrotnego opodatkowania tej samej kwoty. W takiej sytuacji bowiem, na dzień objęcia udziałów w Spółce Powiązanej, przychodem Spółki byłaby ich wartość rynkowa, podczas gdy w chwili ich zbycia kosztem uzyskania przychodu byłaby ich wartość nominalna (a nie wartość rynkowa), co wynika z brzmienia art. 15 ust. lk pkt 1 ustawy o PDOP. Przepisy dotyczące kosztów uzyskania przychodu na dzień zbycia udziałów (bądź akcji) objętych w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, nie odnoszą się bowiem, tak jak w przypadku transakcji ich objęcia/nabycia, do wartości rynkowej, pomimo że zarówno wspomniany przychód, jak i koszt uzyskania przychodów na dzień zbycia udziałów (lub akcji) zakładają tę samą wartość.

Oznacza to, że relacja (1) wartości nominalnej udziałów (tj. kapitału zakładowego spółki otrzymującej wkład niepieniężny; tu: Spółki Powiązanej) do (2) wartości rynkowej udziałów tej spółki, powinna pozostać po aporcie na tym samym poziomie co przed aportem. Zastosowanie mechanizmu agio (przypisanie części wartości Przedmiotu Aportu) jest więc mechanizmem, który przeciwdziała tzw. rozwodnieniu kapitału lub zjawisku przeciwnemu, tj. zjawisku przypisania nieproporcjonalnej ilości udziałów (wyższej lub niższej wartości nominalnej nowych udziałów) wspólnikowi wnoszącemu wkład, niż wynikałoby to z ekonomicznej wartości jego wkładu. Ponieważ wartość nominalna obejmowanych udziałów decyduje o udziale danego wspólnika w przyszłych zyskach spółki, nie może się ona równać wartości rynkowej przedmiotu aportu (o ile wartość nominalna udziałów przed aportem jest niższa niż ich wartość rynkowa).

Spółka pragnie przywołać kilka przykładowych z wielu wydanych przez Naczelny Sąd Administracyjny orzeczeń potwierdzających prawidłowość stanowiska Spółki:

wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 lipca 2015 r. (sygn. II FSK 1772/13), wydany w poszerzonym składzie 7 sędziów, w którego ustnym uzasadnieniu Sąd stwierdził, iż odesłanie do art. 14 ust. 1-3 należy rozumieć w ten sposób, że daje ono organom podatkowym możliwość szacowania przychodu tylko wówczas, gdy zaniżona została wartość całego wkładu, zarówno w części przekazanej na kapitał zakładowy, a więc odzwierciedlonej w wartości nominalnej udziałów stanowiącej przychód, jak i w części przekazanej na kapitał zapasowy. Uprawnienie do szacowania wartości wkładu nie przysługuje zatem wybiórczo w odniesieniu do wartości nominalnej udziałów.
wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 września 2014 r. (sygn. II FSK 1438/13), w którym Sąd stwierdził, iż: wskazując, w jakiej sytuacji zawarte w art. 12 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.p. odesłanie do odpowiedniego stosowania art. 14 ust. 1-3 znajdzie zastosowanie, należy podnieść, że szacowaniu w oparciu o reguły wynikające z tych ostatnich przepisów nie może podlegać wartość nominalna udziałów (akcji), nawet jeżeli znacząco odbiegać będzie od ich wartości rynkowej" oraz zawarte w art. 12 ust. I pkt 7 u.p.d.o.p. odesłanie do art. 14 ust. 1-3 tej ustawy nie odnosi się do określania rynkowej wartości udziałów w spółce, objętych w zamian za wkład niepieniężny";
wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 lutego 2014 r. (sygn. II FSK 480/12), w którym Sąd stwierdził, iż: JV przypadku objęcia udziału w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w zamian za wkład niepieniężny różnica pomiędzy nominalną wartością udziału a jego wartością rynkową jest cechą immanentną, przewidzianą w przepisach prawa regulujących tę instytucję. Skoro bowiem w art. 154 § 3 K.s.h. usankcjonowano możliwość obejmowania udziałów powyżej ich wartości nominalnej, przewidując przelanie powstałej w ten sposób nadwyżki na kapitał zapasowy, wskazana różnica wartości nie może być poczytana jako rezultat niedozwolonej manipulacji, będąc w istocie tylko wyrazem zgodnego z prawem tworzenia określonej struktury kapitału spółki. Zauważyć też trzeba, że różnica ta (odmiennie, niż w przypadku odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych) jest neutralna podatkowo, bowiem zgodnie z art. 15 ust. 1k pkt 1 u.p.d.o.p. w przypadku odpłatnego zbycia udziałów objętych w zamian za wkład niepieniężny koszt uzyskania przychodów ustala się w wysokości określonej zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.p.- czyli także w wysokości wartości nominalnej objętych udziałów; zachodzi więc pełna nie zaburzająca rachunku podatkowego korelacja przychodu i kosztu jego uzyskania. Okoliczności te skłaniają do akceptacji poglądu wyrażonego przez Wojewódzki Sad Administracyjny w zaskarżonym wyroku, że zawarte w art. 12 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.p. odesłanie do art. 14 ust. 1-3 u.p.d.o.p. nie odnosi się do określania rynkowej wartości udziałów w spółce, objętych w zamian za wkład niepieniężny";
wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 grudnia 2013 r. (sygn. akt II FSK 307/12), w którym Sąd stwierdził, iż przepis art. 12 ust. 1 pkt 7 stanowi, że z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, przychodami są w szczególności: nominalna wartość udziałów (akcji) w spółce kapitałowej albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część; przepisy art. 14 ust. 1-3 stosuje się odpowiednio. Z jego brzmienia jednoznacznie wynika, że ustawodawca odnosi wysokość przychodu do wartości nominalnej obejmowanych udziałów. Wielkość nominalna nie musi dokładnie odpowiadać wartości rynkowej udziałów w chwili ich objęcia. W ocenie NSA, "odpowiednie" stosowanie przepisów art. 14 ust. 1-3 nie może prowadzić do wniosku, że organy podatkowe (organy kontroli skarbowej) mają prawo ustalić przychód z tytułu obejmowanych udziałów w wysokości innej niż wartość nominalna objętych udziałów. W świetle regulacji zawartych w K.s.h., wartość nominalna jest bowiem wielkością stalą, wynikającą z umowy bądź statutu spółki, a zmiana jej wysokości może nastąpić wyłącznie w drodze stosownej decyzji organu spółki, tj. zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenie akcjonariuszy spółki. Wartości tej nie może zatem zmienić organ podatkowy, którego ustawodawca nie upoważnił do weryfikacji wartości nominalnej udziałów lub akcji;
wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 grudnia 2013 r. (sygn. akt II FSK 3032/11), w którym Sąd orzekł Trafnie Sąd pierwszej instancji zdaje się zauważać, że kluczowym zagadnieniem wymagającym rozstrzygnięcia była możliwość zastosowania - w kontekście treści art. 12 ust. I pkt 7 u.p.d.o.p. - art. 14 ust. 1-3 u.p.d.o.p., z punktu widzenia określenia przychodu z tytułu objęcia udziałów w spółce kapitałowej. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego "odpowiednie" zastosowanie art. 14 ust. 1-3 u.p.d.o.p., o którym jest mowa w art. 12 ust. 1 pkt 7 tej ustawy nie oznacza jednak możliwości ingerowania przez organ podatkowy w wartość nominalną obejmowanych udziałów. Wartość ta jest wielkością stałą i wynika z umowy lub aktu założycielskiego spółki, a zatem działania polegające na wezwaniu stron umowy do odmiennego jej określenia nie byłyby dopuszczalne. Kodeks spółek handlowych wprowadza ograniczenia w zakresie obejmowania udziałów poniżej ich wartości nominalnej (art. 154 § 3 k.s.h.), natomiast samo określenie tej wielkości należy do decyzji wspólników i nie ma w przepisach prawa handlowego unormowania, które obligowałoby wspólników do ukształtowania wartości nominalnej udziału w wysokości równej wartości rynkowej przedmiotu aportu. Z brzmienia art. 12 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.p jednoznacznie wynika, że ustawodawca wysokość przychodu odnosi do wartości nominalnej obejmowanych udziałów. Jak zostało wyżej powiedziane, wielkość nominalna nie musi dokładnie odpowiadać wartości rynkowej udziałów w chwili ich objęcia.":
wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 sierpnia 2013 r. (sygn. II FSK 2433/11), w którym NSA doszedł do wniosku, iż: skoro w art. 12 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.p. przewidziano, że przychodem jest nominalna wartość udziałów/akcji objętych w zamian za wkład niepieniężny inny niż przedsiębiorstwo albo jego zorganizowana część, a więc wartość umownie określona przez strony, to nie jest dopuszczalne jakiekolwiek ustalanie wartości w oparciu o zasady wskazane w art. 14 ust. 1-3 u.p.d.o.p.",

a także prawidłowość stanowiska Spółki potwierdzają ponadto wojewódzkie sądy administracyjne, przykładowo:

w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 16 listopada 2011 r. (sygn. I SA/Po 637/11) Sąd stwierdził, że: "Podsumowując tę część rozważań, należy stwierdzić, że art. 12 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.p. powinien być rozumiany w ten sposób, że przychodem jest wartość nominalna udziałów lub akcji w spółce kapitałowej albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, przy czym wartość nominalna nie musi być wartością rynkową przedmiotowych udziałów lub akcji. W sytuacji jednak, gdy wartość rynkowa jest ujawniana i znacznie nie odbiega od wartości rynkowej rzeczy i praw, to organ podatkowy nie ma kompetencji do określania wartości rynkowej przychodu w oparciu o art. 14 u.st. 1- 3 u.p.d.o.p.";
w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 27 września 2013 r. (I SA/Wr 1028/13) Sąd stwierdził, że: nie sposób zaś przyjąć, że na potrzeby ustalenia przychodu w momencie objęcia udziałów ustawodawca nakazał wartość nominalną udziałów sprowadzić do wartości rynkowej, a w przypadku zbycia udziałów przyjąć ich wartość nominalną z dnia objęcia. W świetle powyższego, zdaniem Sądu, rację ma Skarżąca twierdząc, iż wynikająca z art. 12 ust. 1 pkt 7 możliwość odpowiedniego stosowania art. 14 u.st. 1-3 dotyczy wyłącznie ustalania wartości rynkowej przedmiotu zbycia, a zatem określenia wartości rynkowe aportu, nie zaś wartości obejmowanych udziałów (akcji). Przyznane organom podatkowym (organom kontroli skarbowej) prawo określania w postępowaniu podatkowym wartości rynkowej aportu ograniczone jest przy tym do sytuacji, gdy podana wartość rynkowa jest nierealna";
w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 31 lipca 2013 r. (III SA/Wa 585/13) Sąd uznał, że: W świetle powyższego, zdaniem Sądu, rację ma Skarżąca twierdząc, iż wynikająca z art. 12 ust. 1 pkt 7 możliwość odpowiedniego stosowania art. 14 ust. 1-3 dotyczy wyłącznie ustalania wartości rynkowej przedmiotu zbycia, a zatem określenia wartości rynkowej aportu, nie zaś wartości obejmowanych udziałów (akcji). Przyznane organom podatkowym (organom kontroli skarbowej) prawo określania w postępowaniu podatkowym wartości rynkowej aportu ograniczone jest przy tym do sytuacji, gdy podana wartość rynkowa jest nierealna. Podkreślić przy tym należy, że we wniosku o wydanie interpretacji Skarżąca jednoznacznie wskazała, że planowany przez nią aport na jaki złożą się udziały polskiej Spółki, zostanie wyceniony według wartości rynkowej na dzień wniesienia aportu. W tak opisanym zdarzeniu przyszłym przepis art. 14 ust. 1-3 nie mógłby mieć zastosowania. Prawidłowe było zatem zarówno stanowisko Skarżącej, zgodnie z którym powinna ona rozpoznać przychód w wysokości równej wartości nominalnej udziałów objętych w zamian za wkład niepieniężny w postaci nieruchomości, jak i stanowisko o braku możliwości określenia przychodu w innej wysokości przez organy podatkowe lub organy kontroli skarbowej;
w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 9 kwietnia 2014 r. (I SA/Wr 2381/13) Sąd stwierdził, że: W ocenie Sądu "odpowiednie" zastosowanie art. 14 ust. 1-3 u.p.d.o.p.. o którym mowa w art. 12 ust 1 pkt 7 tej ustawy nie oznacza jednak, możliwości ingerowania przez organ podatkowy w wartość nominalną obejmowanych przez spółkę udziałów. Wartość ta jest wielkością stałą i wynika z umowy lub aktu założycielskiego spółki, a zatem działania polegające na wezwaniu stron umowy do odmiennego jej określenia nie byłyby dopuszczalne. Kodeks spółek handlowych wprowadza ograniczenia w zakresie obejmowania udziałów poniżej ich wartości nominalnej (art. 154 § 3 k.s.h.) natomiast samo określenie tej wielkości należy do decyzji wspólników i nie ma w przepisach prawa handlowego unormowania, które obligowałoby wspólników do ukształtowania wartości nominalnej udziału w wysokości równej wartości rynkowej przedmiotu aportu. (...) Z brzmienia art. 12 ust. l pkt 7 u.p.d.o.p jednoznacznie wynika, że ustawodawca wysokość przychodu odnosi do wartości nominalnej obejmowanych udziałów. Jak zostało wyżej powiedziane, wielkość nominalna nie musi dokładnie odpowiadać wartości rynkowej udziałów w chwili ich objęcia".

Zaprezentowane powyżej stanowisko potwierdzają także organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych, przykładowo w:

interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 6 października 2014 r. sygn. ITPB3/423-135/11/14-S/KK;
interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 11 sierpnia 2014 r. sygn. ILPB3/423-736/10/14-S/EK;
interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 25 kwietnia 2014 r. sygn. ILPB4/423-139/10/14-S/MC.
interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 22 października 2014 r. sygn. IBPBI/2/423-865/14/MO

Reasumując, w przypadku objęcia przez Spółkę udziałów w Spółce Powiązanej w zamian za wkład niepieniężny w postaci udziałów Spółki Zależnej, o wartości rynkowej przekraczającej wartość nominalną obejmowanych udziałów w Spółce Powiązanej, jedynym przychodem z tego tytułu będzie wartość nominalna objętych udziałów, w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o PDOP, także wówczas, gdy ich wartość nominalna będzie niższa niż wartość rynkowa przedmiotu Aportu i organy podatkowe nie będą miały prawa szacowania przychodu8 po stronie Wnioskodawcy.

W wyniku wezwania przez tutejszy Organ pismem z dnia 23 września 2015 r. do uzupełnienia wniosku, Wnioskodawca pismem z dnia 30 września 2015 r. (data wpływu 6 październik 2015 r.) uzupełnił własne stanowisko do ww. przeformułowanych pytań, a mianowicie:

Ad. 1.

Według powyższej regulacji, z chwilą objęcia przez Spółkę udziałów w Spółce Powiązanej w zamian za aport w postaci posiadanych przez Spółkę maksymalnie 50% udziałów w Spółce zależnej. Spółka uzyska przychód podlegający opodatkowaniu PDOP.

Na podstawie art. 12 ust. Ib pkt 1-3 ustawy o PDOP, przychód z powyższego tytułu powstaje w dniu:

zarejestrowania spółki albo
wpisu do rejestru podwyższania kapitału zakładowego spółki, albo
wydania dokumentów akcji, jeżeli objęcie akcji związane jest z warunkowym podwyższeniem kapitału zakładowego.

Zdaniem Spółki w przedstawionym powyżej zdarzeniu przyszłym nie ma podstaw merytorycznych do określenia przychodu w innej wysokości, niż wartość nominalna objętych w zamian za aport udziałów. Przede wszystkim byłoby to w sprzeczności z literalnym brzmieniem art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o PDOP, który jednoznacznie wskazuje, że przychód podatkowy w takim przypadku stanowi wartość nominalna udziałów, określona w umowie spółki/uchwale aportowej. Użycie przez ustawodawcę pojęcia nominalna" wskazuje bowiem, że wykluczona jest jakakolwiek możliwość ustalania wartości przychodu w oparciu o inne wyznaczniki, np. wartość rynkową przedmiotu wkładu.

W tym miejscu Spółka pragnie podkreślić, iż wielkość nominalna jest wielkością stałą, obiektywną i tym samym z jej istoty wynika, że nie może być podwyższona. Podwyższenie takiej wielkości skutkowałoby ukształtowaniem nowej, innej wielkości, która nie byłaby już wartością nominalną. Wartość nominalna udziałów (akcji) nie podlega tym samym mechanizmom rynkowym. Niezależnie od tego, jakim spółka dysponuje majątkiem, jaką zajmuje pozycję na rynku, czy wykazuje zyski czy straty - wartość nominalna jej udziałów nie ulega zmianie.

Dodać należy, że jeśli chodzi o spółki kapitałowe, sytuacja, w której zachodzi rozbieżność pomiędzy wartością nominalną a wartością rynkową udziałów lub akcji, występuje bardzo często, wręcz można ją określić jako typową (z uwagi na to, iż jak zostało to wskazane powyżej wartość nominalna udziałów (akcji) jest wartością stałą, a ich wartość rynkowa jest zmienna - zależy od wartości aktywów spółki, czy szerzej rzecz ujmując, od jej kondycji ekonomicznej). W tym miejscu Spółka pragnie zaznaczyć, iż wniesienie wkładu niepieniężnego o wartości wyższej niż wartość nominalna wydawanych w zamian udziałów w części dotyczącej nadwyżki przeznaczonej na kapitału zapasowy Spółki Powiązanej jest zgodne z przepisami polskimi jak i przepisami obowiązującymi w państwie siedziby Spółki Powiązanej.

Podkreślenia wymaga także fakt, iż obowiązujące przepisy podatkowe, w szczególności w zakresie PDOP nie uzależniają wysokości przychodu podatnika od sposobu rozdysponowania przedmiotu aportu na kapitały własne spółki kapitałowej (tj. w części na kapitał zakładowy oraz w części na kapitał zapasowy/rezerwowy). Wobec tego, skoro ustawa o PDOP wskazuje wprost, że przychód podatkowy w rozważanej sytuacji stanowi wartość nominalna udziałów lub akcji obejmowanych w zamian za wkład niepieniężny, a nie jakakolwiek inna wartość, to należy uznać, iż dowodzi to świadomego wyboru racjonalnego ustawodawcy. Gdyby bowiem jego zamiarem było powiązanie wysokości przychodu z omawianego tytułu, np. z wartością rynkową wkładów, wówczas ustawodawca w sposób wyraźny zapisałby to w art. 12 ust 1 pkt 7 ustawy o PDOP.

Na marginesie należy zaznaczyć, że przypisanie wartości Przedmiotu Aportu częściowo do kapitału zakładowego Spółki Powiązanej, a częściowo do jej kapitału zapasowego/rezerwowego wynika z zamiaru zachowania zasad rynkowych rozliczania tego rodzaju transakcji (przystępowania do spółek poprzez nabywanie udziałów zapewniających w przyszłości prawo do zysku). Rynkowe rozliczenie transakcji aportu musi bowiem przebiegać w taki sposób, aby objęcie nowych udziałów odbywało się przy zachowaniu dotychczasowego parytetu. Oznacza to, że relacja (1) wartości nominalnej udziałów (tj. kapitału zakładowego spółki otrzymującej wkład niepieniężny: tu: Spółki Powiązanej) do (2) wartości rynkowej udziałów tej spółki, powinna pozostać po aporcie na tym samym poziomie co przed aportem. Zastosowanie mechanizmu agio (przypisanie części wartości Przedmiotu Aportu) jest więc mechanizmem, który przeciwdziała tzw. rozwodnieniu kapitału lub zjawisku przeciwnemu, tj. zjawisku przypisania nieproporcjonalnej ilości udziałów (wyższej lub niższej wartości nominalnej nowych udziałów) wspólnikowi wnoszącemu wkład, niż wynikałoby to z ekonomicznej wartości jego wkładu. Ponieważ wartość nominalna obejmowanych udziałów decyduje o udziale danego wspólnika w przyszłych zyskach spółki, nie może się ona równać wartości rynkowej przedmiotu aportu (o ile wartość nominalna udziałów przed aportem jest niższa niż ich wartość rynkowa).

Reasumując Spółka podkreśla, iż zastosowanie mechanizmu agio (alokowanie wartości Przedmiotu Aportu jedynie częściowo do kapitału zakładowego Spółki Powiązanej) wynika z konieczności zachowania warunków rynkowych podwyższenia kapitału i jest w pełni uzasadnione ekonomicznie, gdyż zapobiega uprzywilejowanemu traktowaniu Spółki (kosztem innego wspólnika/ wspólników).

Alokowanie wartości Przedmiotu Aportu w całości do kapitału zakładowego oznaczałoby, że Spółka uzyskała niewspółmiernie wysoki udział w zyskach Spółki Powiązanej w stosunku do wartości Przedmiotu Aportu (udział w zysku, a więc wartość nominalna obejmowanych udziałów w Spółce Powiązanej powinna uwzględniać relację pomiędzy wartością rynkową Przedmiotu Aportu a wartością rynkową Spółki Powiązanej).

Ad. 2.

W ocenie Spółki, organy podatkowe nie będą miały prawa do określenia przychodu należnego Spółki w innej wysokości niż wartość nominalna udziałów obejmowanych w Spółce Powiązanej w trybie art. 14 ustawy o PDOP.

Zgodnie ze wskazywanym już art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o PDOP, przychodem jest nominalna wartość udziałów (akcji) w spółce kapitałowej albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część; przepisy art. 14 ust. 1-3 stosuje się odpowiednio.

Jednocześnie, zgodnie z art. art. 14 ust. 1 ustawy o PDOP, przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, z zastrzeżeniem ust. 4, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej.

Z kolei, stosownie do art. 14 ust. 3 ustawy o PDOP, jeżeli wartość wyrażona w cenie określonej w umowie znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, organ podatkowy wezwie strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej. W razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania zmiany wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, organ podatkowy określi wartość z uwzględnieniem opinii biegłego lub biegłych. Jeżeli wartość określona w ten sposób odbiega co najmniej o 33% od wartości wyrażonej w cenie, koszty opinii biegłego lub biegłych ponosi zbywający.

Spółka pragnie wskazać, iż w jej ocenie odpowiednie stosowanie art. 14 ust. 1-3 ustawy o PDOP, wyrażone w treści art. 12 ust. 1 pkt 7, nie może służyć kwestionowaniu wysokości przychodu, który wynika jednoznacznie z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o PDOP.

Z treści przepisów art. 14 ustawy o PDOP nie wynika bowiem obowiązek rozpoznania przez podatnika przychodu podatkowego w wysokości wartości rynkowej obejmowanych udziałów/akcji (lub wartości rynkowej przedmiotu aportu). Treść tych przepisów wskazuje, iż są one adresowane do organów podatkowych. Podsumowując powyższe, Spółka wnosząc aport do Spółki Powiązanej w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub zorganizowana część, powinna rozpoznać przychód w wysokości wartości nominalnej obejmowanych udziałów w Spółce Powiązanej, również w sytuacji gdy wartość nominalna udziałów będzie niższa od ich wartości rynkowej/wartości rynkowej przedmiotu wkładu niepieniężnego.

Mając powyższe na uwadze, należy uznać, że zawarte w art. 12 ust. I pkt 7 ww. ustawy odesłanie do art. 14 ust. 1-3, zgodnie z którym przepisy te stosuje się odpowiednio" oznacza, że przepis ten może zostać zastosowany jedynie w takim zakresie, jaki da się pogodzić z charakterem instytucji prawnej regulowanej przepisem odsyłającym. Istotą odesłania jest zastosowanie przepisu należnego do innej instytucji prawnej ze względu na podobieństwo pomiędzy instytucją regulowaną przepisem odsyłającym i instytucją regulowaną przepisem, do której następuje odesłanie, co powoduje jednak także konieczność uwzględnienia ewentualnych różnic między tymi instytucjami. W rezultacie odpowiednie zastosowanie przepisu może polegać na jego zastosowaniu wprost, zastosowaniu z odpowiednimi modyfikacjami lub na odmowie jego zastosowania ze względu na określone różnice. Skoro zatem w art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o PDOP przewidziano, że przychodem z kapitałów pieniężnych jest nominalna wartość udziałów objętych w zamian za wkład niepieniężny inny niż przedsiębiorstwo albo jego zorganizowana część, a więc wartość umownie określona przez strony, to nie jest dopuszczalne jakiekolwiek ustalanie wartości w oparciu o zasady wskazane w art. 14 ust. 1 zdanie drugie ustawy o PDOP. Żaden bowiem przepis ustawy o PDOP nie daje podstawy do stwierdzenia, że przychodem wspólnika, z tytułu objęcia udziałów (akcji) w zamian za aport, może być rynkowa wartość obejmowanych udziałów (akcji) lub rynkowa wartość wkładu niepieniężnego wnoszonego w zamian za obejmowane udziały (akcje).

Dodatkowym argumentem w opinii Spółki przemawiającym za brakiem podstaw do określenia przez organy podatkowe bądź organy kontroli skarbowej przychodu podatkowego z powyższego tytułu w wysokości innej niż wynikającej z literalnego brzmienia art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o PDOP jest fakt, iż wartość udziałów lub akcji w spółkach kapitałowych, które zostaną wniesione przez Spółkę aportem do Spółki Powiązanej zostanie ustalona na poziomie rynkowym (zgodnie z wyceną sporządzoną przez niezależnego rzeczoznawcę majątkowego). Zdaniem Spółki, możliwość odpowiedniego stosowania art. 14 ust. 1-3 ustawy o PDOP wynikająca z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o PDOP mogłaby dotyczyć wyłącznie ustalenia wartości rynkowej przedmiotu zbycia, a tym samym określenia wartości rynkowej Przedmiotu Aportu (tj. udziałów Spółki Zależnej), które będą wnoszone do Spółki Powiązanej, a nie wartości obejmowanych udziałów w Spółce Powiązanej. Art. 14 ustawy o PDOP dotyczy bowiem określenia wartości odpłatnego zbycia rzeczy łub praw majątkowych, a w rozpatrywanym zdarzeniu przyszłym dojdzie do zbycia jedynie Przedmiotu Aportu. W przypadku Spółki nie będzie jednak możliwe oszacowanie przez organy podatkowe przychodu w wysokości wyższej niż wartość nominalna obejmowanych udziałów, skoro wartość Przedmiotu Aportu zostanie ustalona na poziomie rynkowym, natomiast nadwyżka jego wartości rynkowej ponad wartość nominalną obejmowanych udziałów w Spółce Powiązanej zostanie przekazana na kapitał zapasowy Spółki Powiązanej. Tym samym, jako że wartość Przedmiotu Aportu będzie określona precyzyjnie i będzie odpowiadać jego wartości rynkowej, to w ocenie Spółki, pomimo wystąpienia agio, organ podatkowy/organ kontroli skarbowej nie będzie uprawniony do oszacowania wysokości przychodu Spółki na poziomie odpowiadającym wartości rynkowej przedmiotu aportu (tj. udziałów w spółce kapitałowej)/ wartości rynkowej udziałów wydanych przez Spółkę Powiązaną. W takim bowiem przypadku cena emisyjna (czyli cena nominalna powiększona o powstałe agio) będzie ceną rynkową, o której mowa w art. 14 ustawy o PDOP.

(1) wartość Przedmiotu Aportu zostanie określona na poziomie rynkowym oraz

(2) wartość Przedmiotu Aportu alokowana na kapitał zakładowy zostanie ustalona na podstawie relacji wartości kapitału zakładowego do wartości rynkowej udziałów Spółki Powiązanej sprzed dokonania aportu.

Określenie wartości nominalnej obejmowanych udziałów przez organy podatkowe/organy kontroli skarbowej w innej wysokości spowodowałoby w ocenie Spółki, iż opodatkowaniu de facto nie podlegałaby wartość nominalna otrzymanych udziałów, lecz inna wielkość, co byłoby sprzeczne z treścią art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o PDOP. Ten argument ma kluczowe znaczenie, w przypadku drugiego wspólnika Spółki Powiązanej. W przypadku, gdyby Spółka wniosła całą wartość Przedmiotu Aportu na kapitał zakładowy z pominięciem relacji wartości kapitału zakładowego do wartości rynkowej Spółki Powiązanej Spółka otrzymałaby nieproporcjonalnie wysoki udział w kapitale Spółki Powiązanej doszłoby do pokrzywdzenia drugiego wspólnika, gdyż jego udział spadłby znacząco i zostałaby zaburzona obecna struktura udziałowców. Takie działanie należałoby uznać za działanie niezgodne z zasadą ceny rynkowej wyrażoną w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ponadto, art. 14 w zakresie możliwości szacowania ceny ma zastosowanie jedynie w przypadku, gdy cena bez uzasadnionej przyczyny odbiega od wartości rynkowej, natomiast w przedmiotowej sprawie cena (określona jako wartość Przedmiotu Aportu) nie odbiega od wartości rynkowej a ponadto podział wartości Przedmiotu Aportu na kapitał zakładowy i zapasowy a tym samym określenie ceny nominalnej w innej wysokości niż cała wartość Przedmiotu Aportu jest uzasadniony relacją kapitału zakładowego do wartości rynkowej udziałów i obowiązkiem działania wg zasady ceny rynkowej w odniesieniu do drugiego wspólnika.

Dodatkowym argumentem przemawiającym za nieokreślaniem przychodu z powyższego tytułu według wartości rynkowej jest wystarczające i kompletne zabezpieczenie interesów Skarbu Państwa. Należy bowiem wskazać, iż w przeciwnym wypadku, tj. gdyby możliwe było ustalenie przychodu w wysokości innej (wyższej) niż wartość nominalna udziałów obejmowanych w Spółce Powiązanej, doszłoby do dwukrotnego opodatkowania tej samej kwoty. W takiej sytuacji bowiem, na dzień objęcia udziałów w Spółce Powiązanej, przychodem Spółki byłaby np. ich wartość rynkowa, podczas gdy w chwili ich zbycia kosztem uzyskania przychodu byłaby ich wartość nominalna (a nie wartość rynkowa), co wynika z brzmienia art. 15 ust. 1k pkt 1 ustawy o PDOP.

Spółka pragnie przywołać kilka przykładowych z wielu wydanych przez Naczelny Sąd Administracyjny orzeczeń potwierdzających prawidłowość stanowiska Spółki w kontekście obu zadanych pytań:

wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 lipca 2015 r. (sygn. II FSK 1772/13), wydany w poszerzonym składzie 7 sędziów, w którego uzasadnieniu Sąd stwierdził, iż: Potwierdzenie, że przychodem z tytułu wniesienia aportu do spółki kapitałowej jest wartość nominalna obejmowanych udziałów (akcji) spółki, znajduje się w uzasadnieniu projektu ustawy z dnia 9 czerwca 2000 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Nr druku: 1854), w którym ustawodawca określił wprost, iż celem wprowadzenia art. 12 ust. 1 pkt 7 jest wskazanie nowej kategorii przychodu, którym będzie wartość nominalna udziałów lub akcji w spółce (spółdzielni) objętych w zamian za wniesione do spółki lub spółdzielni wkłady niepieniężne w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część. Podkreślenia wymaga również fakt, że w powyższym uzasadnieniu nie pojawia się żadne odniesienie ani do wartości rynkowej, ani też do przepisów art. 14 ust. 1-3 u.p.d.o.p.. a celem ustawodawcy było ustalenie nowej kategorii przychodów w wysokości nominalnej akcji lub udziałów. Jeżeli ustawodawca przyjąłby jako zasadę wartość rynkową obejmowanych udziałów (akcji), to nie ujmowałby w przepisach wprost, że przychodem wspólnika wnoszącego do spółki kapitałowej wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część jest nominalna wartość takich obejmowanych udziałów (akcji). Podkreślenia wymaga również, że w praktyce, w przypadku podwyższania kapitału zakładowego, wartość rynkowa udziałów (akcji), prawie zawsze odbiegać będzie od ich wartości nominalnej. " oraz

[...] należy podzielić pogląd NSA wyrażony w wyroku z 21 lutego 2014 r., II FSK 480/12, że skoro w przepisach Kodeksu spółek handlowych usankcjonowano możliwość obejmowania udziałów powyżej ich wartości nominalnej, przewidując przelanie powstałej w ten sposób nadwyżki na kapitał zapasowy, wskazana różnica wartości nie może być poczytana jako rezultat niedozwolonej manipulacji, będąc w istocie tylko wyrazem zgodnego z prawem tworzenia określonej struktury kapitału spółki. Reasumując tę część rozważań, należy przyjąć, że w świetle art. 12 ust. 1 pkt 7 w zw. z art. 14 ust. 1-3 u.p.d.o.p., organy podatkowe nie są uprawnione do określenia przychodu spółki wnoszącej aport z tytułu obejmowanych udziałów (akcji) w innej wysokości niż wartość nominalna objętych udziałów (akcji)".

wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 września 2014 r. (sygn. II FSK 1438/13), w którym Sąd stwierdził, iż: wskazując, w jakiej sytuacji zawarte w art. 12 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.p. odesłanie do odpowiedniego stosowania art. 14 ust. 1-3 znajdzie zastosowanie, należy podnieść, że szacowaniu w oparciu o reguły wynikające z tych ostatnich przepisów nie może podlegać wartość nominalna udziałów (akcji), nawet jeżeli znacząco odbiegać będzie od ich wartości rynkowej" oraz zawarte w art. 12 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.p. odesłanie do art. 14 ust. 1-3 tej ustawy nie odnosi się do określania rynkowej wartości udziałów w spółce, objętych w zamian za wkład niepieniężny;
wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 lutego 2014 r. (sygn. II FSK 480/12), w którym Sąd stwierdził, iż: ,,W przypadku objęcia udziału w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w zamian za wkład niepieniężny różnica pomiędzy nominalną wartością udziału a jego wartością rynkową jest cechą immanentną, przewidzianą w przepisach prawa regulujących tę instytucję. Skoro bowiem w art. 154 § 3 K.s.h. usankcjonowano możliwość obejmowania udziałów powyżej ich wartości nominalnej, przewidując przelanie powstałej w ten sposób nadwyżki na kapitał zapasowy, wskazana różnica wartości nie może być poczytana jako rezultat niedozwolonej manipulacji, będąc w istocie tylko wyrazem zgodnego z prawem tworzenia określonej struktury kapitału spółki. Zauważyć też trzeba, że różnica ta (odmiennie, niż w przypadku odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych) jest neutralna podatkowo, bowiem zgodnie z art. 15 ust. 1k pkt 1 u.p.d.o.p. w przypadku odpłatnego zbycia udziałów objętych w zamian za wkład niepieniężny koszt uzyskania przychodu ustala się w wysokości określonej zgodnie z art. 12 ust. I pkt 7 u.p.d.o.p. - czyli także w wysokości wartości nominalnej objętych udziałów; zachodzi więc pełna, nie zaburzająca rachunku podatkowego, korelacja przychodu i kosztu jego uzyskania. Okoliczności te skłaniają do akceptacji poglądu wyrażonego przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w zaskarżonym wyroku, że zawarte w art. 12 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.p. odesłanie do art. 14 ust. 1-3 u.p.d.o.p. nie odnosi się do określania rynkowej wartości udziałów w spółce, objętych w zamian za wkład niepieniężny ";
wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 grudnia 2013 r. (sygn. akt II FSK 307/12). w którym Sąd stwierdził, iż Przepis art. 12 ust. 1 pkt 7 stanowi, że z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, przychodami są w szczególności: nominalna wartość udziałów (akcji) w spółce kapitałowej albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część; przepisy art. 14 ust. 1-3 stosuje się odpowiednio. Z jego brzmienia jednoznacznie wynika, że ustawodawca odnosi wysokość przychodu do wartości nominalnej obejmowanych udziałów. Wielkość nominalna nie musi dokładnie odpowiadać wartości rynkowej udziałów w chwili ich objęcia. W ocenie NSA, "odpowiednie" stosowanie przepisów art. 14 ust 1-3 nie może prowadzić do wniosku, że organy podatkowe (organy kontroli skarbowej) mają prawo ustalić przychód z tytułu obejmowanych udziałów w wysokości innej niż wartość nominalna objętych udziałów. W świetle regulacji zawartych w K.s.h., wartość nominalna jest bowiem wielkością stałą, wynikającą z umowy bądź statutu spółki, a zmiana jej wysokości może nastąpić wyłącznie w drodze stosownej decyzji organu spółki, tj. zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenie akcjonariuszy spółki. Wartości tej nie może zatem zmienić organ podatkowy, którego ustawodawca nie upoważnił do weryfikacji wartości nominalnej udziałów lub akcj;
wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 grudnia 2013 r. (sygn. akt II FSK 3032/11), w którym Sąd orzekł: Trafnie Sąd zdaje się zauważać, że kluczowym zagadnieniem wymagającym rozstrzygnięcia była możliwość zastosowania - w kontekście treści art. 12 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.p. - art. 14 ust. 1-3 u.p.d.o.p., z punktu widzenia określenia przychodu z tytułu objęcia udziałów w spółce kapitałowej. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego "odpowiednie" zastosowanie art. 14 ust. 1-3 u.p.d.o.p.. o którym jest mowa w art. 12 ust. 1 pkt 7 tej ustawy nie oznacza jednak możliwości ingerowania przez organ podatkowy w wartość nominalną obejmowanych udziałów. Wartość ta jest wielkością stałą i wynika z umowy lub aktu założycielskiego spółki, a zatem działania polegające na wezwaniu stron umowy do odmiennego jej określenia nie byłyby dopuszczalne. Kodeks spółek handlowych wprowadza ograniczenia w zakresie obejmowania udziałów poniżej ich wartości nominalnej (art. 154 § 3 k.s.h.), natomiast samo określenie tej wielkości należy do decyzji wspólników i nie ma w przepisach prawa handlowego unormowania, które obligowałoby wspólników do ukształtowania wartości nominalnej udziału w wysokości równej wartości rynkowej przedmiotu aportu. Z brzmienia art. 12 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.p jednoznacznie wynika, że ustawodawca wysokość przychodu odnosi do wartości nominalnej obejmowanych udziałów. Jak zostało wyżej powiedziane, wielkość nominalna nie musi dokładnie odpowiadać wartości rynkowej udziałów w chwili ich objęcia";
wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 sierpnia 2013 r. (sygn. II FSK 2433/11). w którym NSA doszedł do wniosku, iż: skoro w art. 12 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.p przewidziano, że przychodem jest nominalna wartość udziałów/akcji objętych w zamian za wkład niepieniężny inny niż przedsiębiorstwo albo jego zorganizowana część, a więc wartość umownie określona przez strony, to nie jest dopuszczalne jakiekolwiek ustalanie wartości w oparciu o zasady wskazane w art. 14 ust. 1-3 u.p.d.o.p",

a także:

Prawidłowość stanowiska Spółki potwierdzają ponadto wojewódzkie sądy administracyjne, przykładowo:

w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 16 listopada 2011 r. (sygn. I SA/Po 637/11) Sąd stwierdził, że: "Podsumowując tę część rozważań, należy stwierdzić, że art. 12 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.p. powinien być rozumiany w ten sposób, że przychodem jest wartość nominalna udziałów lub akcji w spółce kapitałowej albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, przy czym wartość nominalna nie musi być wartością rynkową przedmiotowych udziałów lub akcji. W sytuacji jednak, gdy wartość rynkowa jest ujawniana i znacznie nie odbiega od wartości rynkowej rzeczy i praw. to organ podatkowy nie ma kompetencji do określania wartości rynkowej przychodu w oparciu o art. 14 ust. I- 3 u.p.d.o.p":
w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 27 września 2013 r. (I SA/Wr 1028/13) Sąd stwierdził, że: Nie sposób zaś przyjąć, że na potrzeby ustalenia przychodu w momencie objęcia udziałów ustawodawca nakazał wartość nominalną udziałów sprowadzić do wartości rynkowej, a w przypadku zbycia udziałów przyjąć ich wartość nominalną z dnia objęcia. W świetle powyższego, zdaniem Sądu, rację ma Skarżąca twierdząc, iż wynikająca z art. 12 ust. 1 pkt 7 możliwość odpowiedniego stosowania art. 14 ust. 1-3 dotyczy wyłącznie ustalania wartości rynkowej przedmiotu zbycia, a zatem określenia wartości rynkowej aportu, nie zaś wartości obejmowanych udziałów (akcji). Przyznane organom podatkowym (organom kontroli skarbowej) prawo określania w postępowaniu podatkowym wartości rynkowej aportu ograniczone jest przy tym do sytuacji, gdy podana wartość rynkowa jest nierealna;
w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 31 lipca 2013 r. (III SA/Wa 585/13) Sąd uznał, że: W świetle powyższego, zdaniem Sądu, rację ma Skarżąca twierdząc, iż wynikająca z art. 12 ust. 1 pkt 7 możliwość odpowiedniego stosowania art. 14 ust. 1-3 dotyczy wyłącznie ustalania wartości rynkowej przedmiotu zbycia, a zatem określenia wartości rynkowej aportu, nie zaś wartości obejmowanych udziałów (akcji). Przyznane organom podatkowym (organom kontroli skarbowej) prawo określania w postępowaniu podatkowym wartości rynkowej aportu ograniczone jest przy tym do sytuacji, gdy podana wartość rynkowa jest nierealna Podkreślić przy tym należy, że we wniosku o wydanie interpretacji Skarżąca jednoznacznie wskazała, że planowany przez nią aport, na jaki złożą się udziały polskiej Spółki, zostanie wyceniony według wartości rynkowej na dzień wniesienia aportu. W tak opisanym zdarzeniu przyszłym przepis art. 14 ust. 1-3 nie mógłby mieć zastosowania. Prawidłowe było zatem zarówno stanowisko Skarżącej, zgodnie z którym powinna ona rozpoznać przychód w wysokości równej wartości nominalnej udziałów objętych w zamian za wkład niepieniężny w postaci nieruchomości, jak i stanowisko o braku możliwości określenia przychodu w innej wysokości przez organy podatkowe lub organy kontroli skarbowej,
w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 9 kwietnia 2014 r. (I SA/Wr 2381/13) Sąd stwierdził, że: W ocenie Sądu "odpowiednie" zastosowanie art. 14 ust. 1-3 u.p.d.o.p., o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 7 tej ustawy nie oznacza jednak, możliwości ingerowania przez organ podatkowy w wartość nominalną obejmowanych przez spółkę udziałów. Wartość ta jest wielkością stalą i wynika z umowy lub aktu założycielskiego spółki, a zatem działania polegające na wezwaniu stron umowy do odmiennego jej określenia nie byłyby dopuszczalne. Kodeks spółek handlowych wprowadza ograniczenia w zakresie obejmowania udziałów poniżej ich wartości nominalnej (art. 154 § 3 k.s.h.), natomiast samo określenie tej wielkości należy do decyzji wspólników i nie ma w przepisach prawa handlowego unormowania, które obligowałoby wspólników do ukształtowania wartości nominalnej udziału w wysokości równej wartości rynkowej przedmiotu aportu. (...) Z brzmienia art. 12 ust. l pkt 7 u.p.d.o.p jednoznacznie wynika, że ustawodawca wysokość przychodu odnosi do wartości nominalnej obejmowanych udziałów. Jak zostało wyżej powiedziane, wielkość nominalna nie musi dokładnie odpowiadać wartości rynkowej udziałów w chwili ich objęcia. "

Zaprezentowane powyżej stanowisko potwierdzają także organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych, przykładowo w:

interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 6 października 2014 r. sygn. ITPB3/423-135/11/14-S/K.K;
interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 11 sierpnia 2014 r. sygn. ILPB3/423-736/10/14-S/EK;
interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 25 kwietnia 2014 r. sygn. ILPB4/423-139/10/14-S/MC.
interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 22 października 2014 r. sygn. IBPBI/2/423-865/14/MO.

Reasumując, w przypadku objęcia przez Spółkę udziałów w Spółce Powiązanej w zamian za wkład niepieniężny w postaci udziałów Spółki Zależnej, o wartości rynkowej przekraczającej wartość nominalną obejmowanych udziałów w Spółce Powiązanej, jedynym przychodem z tego tytułu będzie wartość nominalna objętych udziałów, w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o PDOP, także wówczas, gdy ich wartość nominalna będzie niższa niż wartość rynkowa Przedmiotu Aportu, a organy podatkowe nie będą miały prawa do określenia przychodu należnego Spółki w innej wysokości niż wartość nominalna udziałów: obejmowanych w Spółce Powiązanej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 851, z późn. zm., dalej: updop), przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód. Dochodem jest, z zastrzeżeniem art. 10 i 11 i art. 24a, nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą.

Jednocześnie należy zauważyć, że powyższy akt prawny nie definiuje pojęcia przychodu, a jedynie ogranicza się do kazuistycznego wyszczególnienia w art. 12 ust. 1 wartości majątkowych zaliczanych do tej kategorii. Ustawodawca nie wymaga, aby przychodem były tylko wymienione w tym przepisie pożytki, które są wprost wynikiem realizacji celu działalności gospodarczej osoby prawnej. Wszelkie wpłaty pieniężne, o ile spełniają inne wymagania podane w rozdziale 2 ww. ustawy, mogą być uznane za przychód osoby prawnej, zwłaszcza, że listę pożytków stanowiącą katalog zamknięty które nie mogą być zaliczone do przychodów zawarto w ust. 4 powołanego przepisu.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 updop, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca planuje wniesienie części udziałów (nie przekraczając 50%) posiadanych w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Polsce, podlegającej w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu (dalej: Spółka Zależna), do innej spółki kapitałowej powiązanej z Wnioskodawcą (dalej: Spółka Powiązana) w formie wkładu niepieniężnego (dalej: Przedmiot Aportu).

Spółka Powiązana jest polskim rezydentem podatkowym (tj. podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce).

Celem takiego wniesienia będzie zasilenie kapitałowe Spółki Powiązanej. W przypadku posiadania odpowiedniego kapitału zapasowego/rezerwowego Spółka Powiązana posiadać będzie bardziej elastyczne możliwości finansowania działalności z funduszów własnych, niż w przypadku braku takiego kapitału. Niższy kapitał zakładowy będzie określał jednocześnie niższy zakres gwarancji wypłacalności Spółki Powiązanej w stosunku do jej kontrahentów (co wyznacza wysokość kapitału zakładowego).

Spółka wskazała, że w wyniku takiego aportu Spółka Powiązana nie uzyska bezwzględnej większości praw głosu w Spółce Zależnej, której udziały będą przedmiotem aportu.

W myśl art. 12 ust. 1 pkt 7 updop, przychodem jest nominalna wartość udziałów (akcji) w spółce albo wartość wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część; przepisy art. 14 ust. 1-3 stosuje się odpowiednio. Źródłem powstania przychodu opisanego w ww. przepisie, powstającego po stronie udziałowca (podmiotu wnoszącego aport) jest objecie udziałów (akcji) w zamian za wkłady niepieniężne (aporty), z wyłączeniem przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Przychodem wskazanym w tym przepisie jest nominalna, a więc zadeklarowana w umowie lub w statucie, wartość udziałów (akcji).

Uogólniając, można stwierdzić, że aportem jest każdy wkład do spółki, z wyjątkiem pieniędzy, a w związku z wyłączeniem przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, mogą nim być: środki trwałe, wartości niematerialne i prawne, udziały (akcje) innych spółek, wkłady w spółdzielni, inne składniki majątku, o ile są zbywalne i mogą wejść jako aktywa do bilansu spółki, przy czym muszą być one wymienione w umowie spółki ze wskazaniem osoby wnoszącej (podmiotu wnoszącego) i przyznanych za ten aport udziałów (akcji).

Wobec powyższego, z tytułu wniesienia przez Wnioskodawcę posiadanych udziałów Spółki Zależnej do Spółce Powiązanej w formie wkładu niepieniężnego powstanie po stronie Wnioskodawcy przychód podatkowy. Przychód ten będzie równy stosownie do art. 12 ust. 1 pkt 7 updop wartości nominalnej objętych w tej Spółce udziałów.

Należy jednakże zwrócić również uwagę na odesłanie zawarte w art. 12 ust. 1 pkt 7 updop do odpowiedniego stosowania art. 14 ust. 1-3 updop. Jak wynika z treści art. 14 ust. 1 tej updop, przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, z zastrzeżeniem ust. 4, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej.

Natomiast w myśl art. 14 ust. 2 updop, wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.

Z kolei z art. 14 ust. 3 updop wynika, że jeżeli wartość wyrażona w cenie określonej w umowie znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, organ podatkowy wezwie strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej. W razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania zmiany wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, organ podatkowy określi wartość z uwzględnieniem opinii biegłego lub biegłych. Jeżeli wartość określona w ten sposób odbiega co najmniej o 33% od wartości wyrażonej w cenie, koszty opinii biegłego lub biegłych ponosi zbywający.

Należy przy tym wskazać, że spółka może dowolnie kształtować warunki umów cywilnoprawnych. Organy podatkowe nie mają prawa ingerować w sferę swobody zawierania umów cywilnoprawnych, natomiast wyłącznie oceniają ich skutki prawnopodatkowe.

Z odesłania zawartego w art. 12 ust. 1 pkt 7 updop do odpowiedniego stosowania art. 14 ust. 1-3 updop wynika, że ustalenie nominalnej wartości udziału (akcji), a w konsekwencji również przychodu, nie może odbywać się na zasadzie dowolności. Wartość ta powinna zasadniczo odpowiadać realnej wartości rynkowej (zbywczej) przedmiotu aportu w momencie jego wnoszenia do spółki. Przepis art. 14 updop, ma być stosowany w odniesieniu do przychodu z objęcia udziałów (akcji) w spółkach w zamian za wkład niepieniężny w sposób odpowiedni. Odpowiednie stosowanie przepisu oznaczać może zarówno stosowanie go bezpośrednio bądź z modyfikacjami w stosunku do regulacji, która ma być zastosowana, w zależności od charakteru regulacji prawnej, do której ma on mieć odpowiednie zastosowanie.

Jeżeli zatem cena ta bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej zbywanych rzeczy lub praw, przychód może zostać określony przez organ podatkowy w wysokości uwzgledniającej wartość rynkową przedmiotu zbycia/przedmiotu aportu (art. 14 ust. 1 w zw. z art. 12 ust. 1 pkt 7 updop). Sposób określania wartości rynkowej zbywanych składników majątku normuje przy tym art. 14 ust. 2 updop, natomiast zasady postępowania organu podatkowego w sytuacji, gdy wartość wyrażona w cenie określonej w umowie znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw art. 14 ust. 3 updop.

Innymi słowy, zasadą jest, że przychodem z objęcia udziałów (akcji) w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo albo jego zorganizowana część, jest wartość nominalna udziałów (akcji) objętych w zamian za ten wkład. Możliwość ustalenia przychodu w innej wysokości jest natomiast odstępstwem od tej zasady uprawnieniem przysługującym właściwym organom podatkowym w sytuacji, gdy wartość nominalna obejmowanych udziałów (akcji), tj. wartość przedmiotu aportu określona w cenie jego zbycia w sposób znaczny (dość duży, istotny, wyróżniający się) odbiega od wartości rynkowej przedmiotu wkładu i jednocześnie nie znajduje uzasadnionych (opartych na obiektywnych racjach, podstawach) przyczyn. Ustawa nie określa przy tym warunków uznania omawianej różnicy wartości nominalnej udziałów i wartości przedmiotu wkładu za znaczną. Oceniając te kwestie, organ podatkowy powinien w szczególności rozważyć kwestie relacji wartości, jakie pojawiły się w związku z daną operacją objęcia udziałów (akcji).

Ustawodawca nie wskazał również, jakie okoliczności uzasadniać mogą istnienie ww. znacznej różnicy wartości. Podatnik może zatem powoływać wszelkie powody/argumenty/racje, stanowiące zasadny powód istotnego zróżnicowania wartości nominalnej objętych udziałów (akcji) w stosunku do wartości przedmiotu wnoszonego wkładu. Nakaz odpowiedniego stosowania art. 14 ust. 1-3 updop nie prowadzi natomiast do ustalania przez organ innej niż określona przez strony transakcji wartości nominalnej udziałów, ani do automatycznego ustalania przychodu z każdego objęcia udziałów (akcji) w zamian za wkład niepieniężny, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 7 updop, w wartości rynkowej przedmiotu aportu.

W tym miejscu należy podkreślić, że ocena, czy różnica między wartością nominalną obejmowanych akcji a wartością rynkową wnoszonego aportu jest znaczna, czy istnienie tej ewentualnej znacznej różnicy jest uzasadnione oraz, czy strony transakcji prawidłowo ustaliły wartość rynkową przedmiotu wkładu tj. definitywne potwierdzenie braku przesłanek odpowiedniego zastosowania w niniejszej sprawie art. 14 ust. 13 updop nie może zostać dokonana w ramach postępowania w sprawie wydania pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego. Ocena ta pozostaje w gestii właściwego organu podatkowego, ponieważ przepisy nie wskazują kryteriów jej dokonania.

Podsumowując, w opisanym przypadku wniesienia przez Wnioskodawcę do Spółki Powiązanej wkładu niepieniężnego w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, którego wartość ustalona przez strony transakcji będzie wyższa niż wartość nominalna objętych przez Wnioskodawcę udziałów, przychodem Wnioskodawcy będzie wartość nominalna objętych udziałów, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 13 updop (art. 12 ust. 1 pkt 7 updop).

We wskazanych w niniejszej interpretacji indywidualnych okolicznościach, będzie bowiem istnieć możliwość ustalenia przychodu Wnioskodawcy z tego tytułu na poziomie innym niż wartość nominalna objętych udziałów Spółki Powiązanej oraz innym niż wynikającym z wyceny przeprowadzonej przez niezależnego rzeczoznawcę, na podstawie odpowiednio stosowanego art. 14 ust. 13 updop.

Odnosząc się do pytania nr 2 wniosku, należy wskazać, że ocena, czy w danym stanie faktycznym aport został wyceniony według wartości rynkowej, doszło do powstania "znacznej" różnicy wartości nominalnej udziałów oraz wartości rynkowej przedmiotu wkładu oraz czy istniały uzasadnione przyczyny jej powstania, pozostaje w gestii właściwego organu podatkowego i jest dokonywana w ramach stosownej procedury. Kompetencja organów podatkowych do odpowiedniego stosowania art. 14 ust. 13 updop., dla potrzeb ustalenia przychodu z art. 12 ust. 1 pkt 7 tej ustawy została w sposób wyraźny wskazana przez ustawodawcę w treści tych przepisów.

Wobec powyższego, nie można zaakceptować stanowiska prezentowanego przez Spółkę, że wbrew literalnemu brzmieniu art. 12 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.p. organ podatkowy nie będzie uprawniony do określenia przychodu należnego Spółki w innej wysokości niż wartość nominalna udziałów. Podkreślić bowiem należy, że na podstawie art. 14 ust. 1 zdanie 2 u.p.d.o.p. w sytuacji ziszczenia się dyspozycji zawartej w tym przepisie organ podatkowy będzie uprawniony do określenia wysokości przychodu. Tym samym, kwestia poprawności ustalenia wartości przychodu należeć będzie do organu podatkowego, który jedynie w sytuacji, gdy wartość transakcji wyrażona w cenie określonej w umowie będzie bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiegać od wartości rynkowej, uprawniony będzie do określenia przychodu w wartości rynkowej.

Gdyby przyjąć interpretację analizowanych przepisów odmawiającą kompetencji organów podatkowych do weryfikacji wartości transakcji polegającej na wniesieniu wkładu niepieniężnego w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część w zamian za objęcie udziałów w spółce kapitałowej, część regulacji art. 12 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.p. byłaby de facto zbędna, niestosowalna, co naruszałoby jedno z podstawowych założeń prawidłowej wykładni przepisów racjonalność ustawodawcy. Należy w związku z tym postawić tezę, że gdyby ustawodawca chciał, ażeby owe odesłanie dotyczyło jedynie części art. 14 u.p.d.o.p., albo gdyby jego wolą było całkowite wyłączenie możliwości ustalania przychodu z objęcia udziałów w zamian za aport w postaci innej niż przedsiębiorstwo albo jego zorganizowana część w wysokości innej niż wartość nominalna obejmowanych udziałów, wyartykułowałby to odpowiednio poprzez stosowne sformułowanie odesłania albo brak odesłania w art. 12 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy.

Jednocześnie, podkreślić należy, że ocena, czy różnica pomiędzy wartością nominalną obejmowanych udziałów a wartością rynkową wnoszonego aportu jest znaczna, czy istnienie tej ewentualnej znacznej różnicy jest uzasadnione oraz czy strony transakcji prawidłowo ustaliły wartość rynkową przedmiotu wkładu tj. definitywne potwierdzenie braku przesłanek odpowiedniego zastosowania w rozpatrywanej sprawie art. 14 ust. 1-3 u.p.d.o.p. nie może zostać dokonane w ramach postępowania w sprawie wydania pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego. Ocena ta pozostaje w gestii właściwego organu podatkowego (w szczególności organ podatkowy może prowadzić postępowanie dowodowe w tym zakresie).

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w zakresie ustalenia:

Czy w przypadku objęcia przez Spółkę udziałów w Spółce Powiązanej w zamian za wkład niepieniężny w postaci udziałów Spółki Zależnej, o wartości rynkowej przekraczającej wartość nominalną obejmowanych udziałów w Spółce Powiązanej, jedynym przychodem z tego tytułu będzie wartość nominalna objętych udziałów, w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o PDOP, także wówczas, gdy ich wartość nominalna będzie niższa niż wartość rynkowa Przedmiotu Aportu jest nieprawidłowe
Czy organy podatkowe będą miały prawo do określenia przychodu należnego Spółki w innej wysokości niż wartość nominalna udziałów obejmowanych w Spółce powiązanej w trybie art. 14 ustawy o PDOP - jest nieprawidłowe.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych oraz wyroków sądowych, wskazać należy, że rozstrzygnięcia w nich zawarte dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast organy podatkowe, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, iż nie stanowią materialnego prawa podatkowego i nie mają mocy powszechnie obowiązującej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012, poz. 270 ze. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Stanowisko

w części prawidłowe

Komentarz

Interpretacja zmieniona interpretacją z dnia 05.02.2016 r. nr ITPB3/4510-426/15/16-S/MJ

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy

Źródło: INFOR

Newsletter

Drukuj

Skopiuj link

Zgłoś błąd na stronie