Temat interpretacji

Czy w związku z planowanym zbyciem udziałów w kapitale Wnioskodawcy przez Udziałowca w celu ich dobrowolnego umorzenia bez wynagrodzenia, po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód podlegający opodatkowaniu na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 28 września 2015 r. (data wpływu do tut. Biura 1 października 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie skutków podatkowych dobrowolnego umorzenia udziałów bez wynagrodzenia jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 października 2015 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie skutków podatkowych dobrowolnego umorzenia udziałów bez wynagrodzenia.

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością i podlega w Polsce opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na ich źródło. W przyszłości niewykluczone, że dojdzie do nieodpłatnego umorzenia udziałów posiadanych w Spółce przez inną spółkę (Udziałowiec). Omawiane umorzenie zostanie przeprowadzone zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 ze zm. - winno być: t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 1030 ze zm.; dalej: KSH), za zgodą Spółki, w drodze nabycia udziałów przez Spółkę zależną (umorzenie dobrowolne). Omawiane umorzenie zostanie dokonane bez wynagrodzenia, na co Udziałowiec wyrazi zgodę.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w związku z planowanym zbyciem udziałów w kapitale Wnioskodawcy przez Udziałowca w celu ich dobrowolnego umorzenia bez wynagrodzenia, po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód podlegający opodatkowaniu na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku ze zbyciem udziałów w kapitale Wnioskodawcy przez Udziałowca w celu ich dobrowolnego umorzenia bez wynagrodzenia, po stronie Spółki nie powstanie jakikolwiek przychód podlegający opodatkowaniu na gruncie ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 851 ze zm., dalej: Ustawy CIT).

Umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tzn. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym wynikających z udziałów. Zasady umarzania udziałów zawarte są w art. 199 § 1-7 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1030 ze zm. - dalej KSH). Zgodnie z tymi regulacjami, umorzenie może być przeprowadzone za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział. Jednocześnie zgodnie z art. 199 § 3 KSH, za zgodą wspólnika spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia. W takim wypadku następuje nieodpłatne nabycie udziałów przez spółkę w celu ich umorzenia.

Art. 7 ust. 1 Ustawy CIT stanowi, że przedmiotem opodatkowania jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty, przy czym w określonych ustawą przypadkach przedmiotem opodatkowania jest przychód. Zgodnie z art. 7 ust. 2 Ustawy CIT, dochód stanowi nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym.

Ustawa CIT nie zawiera generalnej definicji przychodu podatkowego. Art. 12 ust. 1 Ustawy CIT stanowi w tym zakresie jedynie przykładowy katalog przysporzeń zaliczanych do kategorii przychodów. W ocenie Wnioskodawcy, pomimo faktu, że określony w art. 12 ustawy CIT katalog przypadków powodujących powstanie przychodu nie jest katalogiem zamkniętym, należy uznać, że nabycie przez Udziałowca udziałów celem ich umorzenia bez wynagrodzenia nie spowoduje powstania po stronie Spółki przychodu podlegającego opodatkowaniu na gruncie ustawy CIT. Stosownie bowiem do wypracowanego w orzecznictwie sądowym i w doktrynie stanowiska, przychodem jest tylko takie przysporzenie majątkowe, które ma charakter trwały (definitywny). Jako przykład należy wskazać orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 25 stycznia 2011 r., sygn. akt I SA/Wr 1294/10, w którym stwierdzono, że: przychodem jest trwałe i jednocześnie nieodwołalne realne przysporzenie majątkowe (przyrost rozumiany w sensie potocznym, czyli zmiana in plus w wartości majątku). Analogiczne stanowisko zostało również przedstawione w wyroku Naczelnego Sadu Administracyjnego z 19 października 2010 r., sygn. akt II FSK 1047/09, w którym Sąd stwierdził: przychodem jest trwałe, realne powiększenie majątku podatnika - czy to poprzez aktywne włączenie do tego majątku określonych wartości, czy też poprzez wyłączenie z tego majątku zobowiązań (pasywów) obciążających dotychczas ten majątek. Wnioskodawca pragnie podkreślić, że na skutek umorzenia udziałów nie uzyska on żadnego realnego przysporzenia ani korzyści - nie wpłyną do niego dodatkowe, zewnętrzne środki finansowe, zaś wartość aktywów i kapitałów własnych Spółki pozostanie bez zmian. Ponadto, z umorzeniem udziałów bez wynagrodzenia nie wiąże się otrzymanie przez Spółkę jakichkolwiek nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych praw, ani innych świadczeń, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 Ustawy CIT - umorzenie udziałów nie spowoduje zmiany łącznej wartości kapitałów własnych Spółki.

Także art. 12 ust. 1 pkt 3 Ustawy CIT nie powinien znaleźć w przedmiotowej sprawie zastosowania. W myśl tego przepisu, do przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4 pkt 8, zalicza się wartość m.in. umorzonych lub przedawnionych zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy. Przez umorzenie należy w tym przypadku rozumieć rezygnację wierzyciela ze świadczeń przysługujących mu od dłużnika. W rozpatrywanym zdarzeniu przyszłym, na skutek wyrażenia przez Udziałowca zgody na umorzenie udziałów bez wynagrodzenia nie dochodzi do umorzenia jakichkolwiek zobowiązań. Z posiadaniem udziałów nie wiążą się żadne konkretne wierzytelności wspólnika, lecz jego uprawnienia (prawo do dywidendy, prawa korporacyjne do kierowania spółką). Umorzenie udziałów nie sprawia, że spółka posiada mniej zobowiązań (np. jeśli udziały jednego wspólnika są umarzane, cały zysk i tak podlega podziałowi - lecz w odniesieniu do pozostałych wspólników). W związku z umorzeniem bez wynagrodzenia, po stronie Udziałowca nie dojdzie również do powstania wierzytelności wobec Spółki o zapłatę wynagrodzenia, a po stronie Spółki nie powstaje zobowiązanie do zapłaty wynagrodzenia na rzecz Udziałowca (charakter tej instytucji od samego początku przewiduje umorzenie bez wynagrodzenia) - nie może zatem dojść do umorzenia zobowiązania. W konsekwencji, umorzenie udziałów Udziałowca bez wynagrodzenia nie mieści się w dyspozycji art. 12 ust. 1 pkt 3 Ustawy CIT. Mając na uwadze powyższe, w opinii Wnioskodawcy, brak jest w Ustawie CIT regulacji, które mogłyby mieć zastosowanie w odniesieniu do umorzenia udziałów bez wynagrodzenia i wskazywałyby na powstanie przychodu po stronie Spółki.

Powyższe stanowisko znajduje oparcie m.in. w następujących interpretacjach indywidualnych prawa podatkowego:

• w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 21 lipca 2015 r., znak: IBPB-1-3/4510-41/15/WLK, w której wskazano: dobrowolne umorzenie udziałów posiadanych przez Wspólnika w kapitale Spółki bez wynagrodzenia, za zgodą Wspólnika, nie będzie skutkować powstaniem przychodu (dochodu) po stronie Spółki w następstwie omawianego umorzenia, a w konsekwencji nie będzie podlegać po stronie Spółki opodatkowaniu ustawą CIT,
• w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 29 maja 2015 r., znak: IPPB6/4510-56/15-2/AK, w której wskazano: w związku ze zbyciem udziałów posiadanych przez Spółkę w kapitale Spółki zależnej na rzecz Spółki zależnej, w celu ich dobrowolnego umorzenia bez wynagrodzenia, za zgodą Spółki, po stronie Spółki nie powstanie jakikolwiek przychód podlegający opodatkowaniu PDOP,
• w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 11 marca 2015 r., znak: IPTPB3/4510-15/15-2/KC, w której wskazano: W świetle powyższego, oceniając skutki będące następstwem nabycia przez Spółkę własnych udziałów w celu ich umorzenia bez wynagrodzenia, uwzględniając także ugruntowane w tym zakresie stanowisko organów podatkowych jak i judykatury, należy uznać, że w wyniku tej operacji nie powstanie w Spółce przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a tym samym pozostanie ona bez wpływu na dochód podlegający opodatkowaniu tym podatkiem,
• w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 12 lutego 2015 r., znak: ILPB3/423-608/14-2/PR, w której wskazano: dobrowolne umorzenie akcji posiadanych przez Wspólnika w kapitale Spółki bez wynagrodzenia, za zgodą Wspólnika, nie będzie skutkować powstaniem przychodu (dochodu) po stronie Spółki w następstwie omawianego umorzenia, a w konsekwencji nie będzie podlegać po stronie Spółki opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Reasumując, w przypadku zbycia udziałów w kapitale Spółki przez Udziałowca w celu ich dobrowolnego umorzenia bez wynagrodzenia, po stronie Wnioskodawcy nie powstanie jakikolwiek przychód podlegający opodatkowaniu na gruncie Ustawy CIT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach