Temat interpretacji

1) Czy Stałe Wynagrodzenie płacone w związku z transakcjami CDS na rzecz Przejmującego Ryzyko, będzie stanowiło koszt uzyskania przychodów Wnioskodawcy inny niż bezpośrednio związany z przychodami, potrącalny w dacie jego poniesienia, tj. w dniu, na który zostanie zaksięgowany w księgach rachunkowych Spółki, stosownie do art. 15 ust. 4d oraz ust. 4e ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. 2014 r., poz. 851, z późn. zm.)? 2) W jaki sposób w razie zbycia wierzytelności w ramach rozliczenia transakcji CDS należy ustalić przychód z tytułu należnego Wnioskodawcy Zmiennego Wynagrodzenia? 3) W jaki sposób w razie zbycia wierzytelności w ramach rozliczenia transakcji CDS należy ustalić kwotę kosztu uzyskania przychodu z tytułu zbywanych wierzytelności w części dotyczącej kapitału pożyczki?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 4 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 19 maja 2016 r. (data wpływu 13 czerwca 2016 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego uzupełnionym w dniu 1 sierpnia 2016 r. w zakresie skutków podatkowych zawierania transakcji typu CDS jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 czerwca 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych zawierania transakcji typu CDS.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest spółką, prawa handlowego z siedzibą w Polsce, gdzie podlega opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania (dalej: Wnioskodawca lub Spółka). W ramach swojej podstawowej działalności gospodarczej Wnioskodawca udziela pożyczek poza systemem bankowym.

Działalność pożyczkowa łączy się z dużym ryzykiem nieotrzymania spłaty pożyczki lub też otrzymania spłaty z poważnym opóźnieniem. Jeżeli klient Spółki opóźnia się ze spłatą, Spółka podejmuje działania, które mają na celu odzyskanie należnych jej wierzytelności. Często okazuje się jednak, że mimo podejmowania prób odzyskania należności, dłużnicy w dalszym ciągu nie spłacają pożyczek. W efekcie, Spółka może utracić nie tylko przychody (np. w postaci odsetek lub prowizji), ale także kwoty pożyczek, które wypłaciła wcześniej pożyczkobiorcom w ramach umów pożyczek.

Uwzględniając powyższe, Spółka zamierza zabezpieczyć się przed ryzykiem braku spłaty pożyczek lub opóźnienia w spłacie pożyczek. Wnioskodawca (dalej: Przenoszący Ryzyko) zamierza zawierać transakcje kredytowych instrumentów pochodnych typu swap ryzyka kredytowego (ang. Credit Default Swap, dalej: CDS) z podmiotem, który specjalizuje się w przejmowaniu ryzyka niewypłacalności dłużników (dalej: Przejmujący Ryzyko). Skutkiem zawarcia transakcji CDS jest przeniesienie przez Spółkę do Przejmującego Ryzyko ryzyka niespłacalności pożyczek udzielonych przez Spółkę, w zamian za ustalone wynagrodzenie (dalej: Stałe Wynagrodzenie) płacone przez Spółkę na rzecz Przejmującego Ryzyko.

Zawarcie transakcji CDS każdorazowo zostanie potwierdzone przez strony w pisemnym dokumencie potwierdzeniu transakcji kredytowego instrumentu pochodnego (dalej: Potwierdzenie CDS), określającym w szczególności: datę zawarcia transakcji, datę rozpoczęcia transakcji, datę zakończenia transakcji, kwotę Stałego Wynagrodzenia, datę płatności Stałego Wynagrodzenia, warunki rozliczenia transakcji CDS pomiędzy stronami w tym: sposób ustalenia Zmiennego Wynagrodzenia oraz datę rozliczenia transakcji CDS.

Zgodnie z brzmieniem Potwierdzenia CDS, Przejmujący Ryzyko, będzie zobowiązany w ramach rozliczenia transakcji CDS do wykupu w ramach transakcji CDS, wierzytelności pożyczkowych przysługujących Wnioskodawcy, spełniających określone warunki opisane w Potwierdzeniu CDS. Okoliczności (dalej: Zdarzenie Kredytowe), opisane w Potwierdzeniu CDS, prowadzące do zrealizowania się zobowiązania Przejmującego Ryzyko, o którym mowa powyżej, to przykładowo: brak spłaty części albo całości pożyczki w ciągu określonego w Potwierdzeniu CDS czasu czy też określona wysokość niespłaconej kwoty pożyczki.

W ramach rozliczenia transakcji CDS Wnioskodawca w zamian za określoną cenę (dalej: Zmienne Wynagrodzenie) dokona przelewu (cesji) na rzecz Przejmującego Ryzyko wierzytelności pożyczkowych, w stosunku do których wystąpiło Zdarzenie Kredytowe, a które podlegały transakcji CDS.

Transakcja CDS będzie dotyczyć kwoty nominalnej (kapitał) pożyczek, jak również pozostałych opłat związanych z pożyczką (np. prowizji, odsetek lub innych opłat).

Wnioskodawca, jako Przenoszący Ryzyko będzie zobowiązany do zapłaty na rzecz drugiej strony transakcji, tj. Przejmującego Ryzyko, Stałego Wynagrodzenia. Wysokość Stałego Wynagrodzenia skalkulowana zostanie m.in. w oparciu o poziom ryzyka braku spłaty pożyczek objętych transakcją CDS. Wydatki na Stałe Wynagrodzenie poniesione przez Spółkę nie będą zawracane Spółce w żadnej formie.

Korzyścią dla Spółki, jako strony wchodzącej w transakcję CDS będzie zabezpieczenie się przed ryzykiem braku spłaty udzielonych pożyczek poprzez jego przeniesienie do zewnętrznego, wyspecjalizowanego podmiotu. Zawarcie transakcji CDS daje większą pewność i stabilność prowadzenia przez Spółkę działalności w zakresie udzielania pożyczek, a w konsekwencji osiąganie przychodów z tytułu przykładowo prowizji, odsetek lub innych opłat należnych z tytułu udzielonych pożyczek.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy Stałe Wynagrodzenie płacone w związku z transakcjami CDS na rzecz Przejmującego Ryzyko, będzie stanowiło koszt uzyskania przychodów Wnioskodawcy inny niż bezpośrednio związany z przychodami, potrącalny w dacie jego poniesienia, tj. w dniu, na który zostanie zaksięgowany w księgach rachunkowych Spółki, stosownie do art. 15 ust. 4d oraz ust. 4e ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. 2014 r., poz. 851, z późn. zm.)?
2. W jaki sposób w razie zbycia wierzytelności w ramach rozliczenia transakcji CDS należy ustalić przychód z tytułu należnego Wnioskodawcy Zmiennego Wynagrodzenia?
3. W jaki sposób w razie zbycia wierzytelności w ramach rozliczenia transakcji CDS należy ustalić kwotę kosztu uzyskania przychodu z tytułu zbywanych wierzytelności w części dotyczącej kapitału pożyczki?

Ad. 1) W odniesieniu do pytania pierwszego Wnioskodawca wskazał, że Stałe Wynagrodzenie płacone w związku z transakcją CDS na rzecz Przejmującego Ryzyko, będzie stanowiło koszt uzyskania przychodów Wnioskodawcy inny niż bezpośrednio związany z przychodami, potrącalny w dacie jego poniesienia, tj. w dniu, na który koszt zostanie zaksięgowany w księgach rachunkowych Spółki, stosownie do art. 15 ust. 4d oraz ust. 4e ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. 2014 r., poz. 851, z późn. zm., dalej: ustawa CIT).

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 15 ust. 1 ustawy CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Ustawowa definicja kosztów uzyskania przychodów oznacza, że wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu wydatków wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy CIT, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami, bądź służą zabezpieczeniu źródła przychodów.

W kontekście wskazanego wyżej przepisu można więc uznać, że Stałe Wynagrodzenie płacone w ramach transakcji CDS ma na celu zabezpieczenie źródła przychodów Spółki, którym jest udzielanie pożyczek i uzyskiwanie z tego tytułu przychodów w postaci m.in. należnych odsetek, prowizji oraz innych opłat. Niespłacanie przez klientów pożyczek w terminie wiąże się z ograniczeniem środków pieniężnych, które Spółka może wykorzystać w celu udzielenia nowych pożyczek i uzyskania przychodów z tytułu udzielenia takich nowych pożyczek. Ponadto, niespłacenie pożyczek w terminie przez klientów generuje po stronie Spółki dodatkowe koszty związane z próbami odzyskania środków pieniężnych.

Zawarcie przez Spółkę transakcji CDS i poniesienie związanych z tym kosztów jest więc uzasadnionym dążeniem Spółki do zminimalizowania ryzyka niespłacenia pożyczki przez klienta, co wiąże się ze stratami dla Spółki i z możliwością utraty płynności finansowej. W przypadku braku zawartej transakcji CDS Spółka mogłaby nie otrzymać należnych kwot nominalnych pożyczek oraz m.in. odsetek, prowizji, lub innych opłat od udzielonej pożyczki, co w krótkim okresie mogłoby doprowadzić do utraty płynności finansowej, a co za tym idzie, konieczności zaprzestania działalności gospodarczej, jaką jest udzielanie przez Spółkę pożyczek. Dzięki zawieranym transakcjom CDS w ramach realizacji transakcji i wykupu wierzytelności pożyczkowych przez Przejmującego Ryzyko efektywnie Spółka otrzyma od Przejmującego Ryzyko spłatę pełnej wartości udzielonych pożyczek objętych transakcją CDS i związanych z nimi należności. Wobec powyższego wymienione warunki uznania Stałego Wynagrodzenia płaconego przez Spółkę w ramach transakcji CDS za koszt uzyskania przychodów można uznać za spełnione.

Potraktowanie Stałego Wynagrodzenia płaconego Przejmującemu Ryzyko w ramach transakcji CDS jako kosztu uzyskania przychodu znajduje potwierdzenie w indywidualnych interpretacjach wydawanych przez organy podatkowe, przykładowo:

• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 23 marca 2016 r., sygn. IPPB3/4510-78/16-2/AG;
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 5 listopada 2015 r., sygn. IPPB3/4510-670/15-2/JB;
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 4 listopada 2015 r., sygn. ITPB3/4510-431 /15-2/MKo;
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 3 sierpnia 2015 r., sygn. ITPB3/4510-246/15-4/KK;
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 4 czerwca 2014 r., sygn. IPPB3/423-292/14-2/AG;
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 16 stycznia 2014 r., sygn. IPPB3/423-886/13-2/AG;
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 10 grudnia 2013 r., sygn. IBPBI/2/423-1192/13/JD;
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 31 października 2013 r., sygn. IP PB3/423-624/13-2/AG;
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 sierpnia 2013 r., sygn. IPPB3/423-461/13-2/AG;
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 15 marca 2012 r., sygn. ILPB3/423-596/11-2/MM;
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 19 grudnia 2011 r., sygn. IPPB3/423-799/11-4/AG;
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 28 września 2011 r., sygn. ILPB4/423-223/11-2/MC.

Wnioskodawca uważa jednocześnie, że Stałe Wynagrodzenie płacone przez niego w związku z transakcją CDS, będzie stanowić koszt uzyskania przychodu Wnioskodawcy inny niż bezpośrednio związany z przychodami, potrącalny w dacie jego poniesienia, tj. w dniu, na który koszt zostanie zaksięgowany w księgach rachunkowych Spółki, stosownie do art. 15 ust. 4d oraz ust. 4e ustawy CIT.

Zgodnie z art. 15 ust. 4d ustawy CIT koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Ponadto zgodnie z art. 15 ust. 4e za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodu uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Spółka podkreśla, iż zgodnie z utrwaloną linią interpretacyjną, poniesione koszty mogą pozostawać w bezpośrednim lub pośrednim związku z przychodami. Stałe Wynagrodzenie płacone w ramach transakcji CDS stanowi koszt pośrednio związany z przychodami, jest to bowiem koszt powiązany z zabezpieczeniem źródła przychodów Spółki w postaci zabezpieczenia się przed stratami i utratą płynności w związku z niespłaceniem pożyczek przez klientów. W związku z tym, na podstawie art. 15 ust. 4e ustawy CIT koszt ten powinien być rozpoznany przez Spółkę w dniu, na który koszt ten zostanie ujęty w księgach rachunkowych Spółki, w innej pozycji niż jako rezerwa albo bierne rozliczenie międzyokresowe kosztów.

Opinia, iż wynagrodzenie płacone w związku z umową instrumentu pochodnego, jest kosztem innym niż bezpośrednio związany z przychodami została potwierdzona przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z dnia 12 grudnia 2012 r., sygn. II FSK 849/11 oraz z dnia 1 lutego 2011 r., sygn. II FSK 1725/09. Potwierdzają to również następujące interpretacje podatkowe:

• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 23 marca 2016 r., sygn. IPPB3/4510-78/16-2/AG;
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 5 listopada 2015 r., sygn. IPPB3/4510-670/15-2/JB;
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 4 listopada 2015 r., sygn. ITPB3/4510-431/15-2/MKo;
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 3 sierpnia 2015 r., sygn. ITPB3/4510-246/15-4/KK;
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 7 kwietnia 2015 r., sygn. IBPBI/2/4510-93/15/JD;
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 7 kwietnia 2015 r., sygn. IBPBI/2/4510-18/15/SD;
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 5 września 2008 r., sygn. IP-PB3-423-832/08-2/MB.

Zdaniem Spółki w świetle przepisów ustawy CIT, transakcja CDS jest pochodnym instrumentem finansowym w rozumieniu art. 4a pkt 22 ustawy CIT. W myśl art. 4a pkt 22 ustawy CIT ilekroć w ustawie jest mowa o pochodnych instrumentach finansowych, oznacza to instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t.j. Dz.U. 2014 poz. 94, z późn. zm., dalej: ustawa OIF), z wyłączeniem tytułów uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania oraz instrumentów rynku pieniężnego.

Z kolei, zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy OIF, instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy OIF są m.in. instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego. Oznacza to, że do instrumentów finansowych zaliczone zostały wszystkie rodzaje instrumentów pochodnych dotyczących przenoszenia ryzyka kredytowego, niezależnie od ich konstrukcji prawnej lub dopuszczenia do obrotu na rynku regulowanym. Grupa ta obejmuje wszystkie prawa pochodne, które mają na celu zabezpieczenie ryzyka kredytowego. Należy więc uznać, że również transakcja CDS stanowi pochodny instrument finansowy w rozumieniu art. 4a pkt 22 ustawy CIT.

Transakcja CDS jest pochodnym instrumentem finansowym, który polega na powstaniu wzajemnych zobowiązań stron takiej transakcji, jedna strona zobowiązuje się do wypłaty z góry ustalonej kwoty (Stałe Wynagrodzenie), a druga strona do wypłaty kwoty odpowiadającej wartości niespłaconych pożyczek objętych transakcją CDS (Zmienne Wynagrodzenie). W przypadku transakcji CDS żadna ze stron nie ponosi więc wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 8b ustawy CIT.

Zgodnie z tym przepisem nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych - do czasu realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo rezygnacji z realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo ich odpłatnego zbycia - o ile wydatki te, stosownie do art. 16g ust. 3 i 4, nie powiększają wartości początkowej środka trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Specyfika transakcji swap (w tym swap ryzyka kredytowego - CDS) polega na tym, iż w kontraktach tych nie występują wydatki na nabycie instrumentu pochodnego. Przedmiotem umowy CDS jest wymiana określonych płatności, a w przypadku kontraktów rzeczywistych rozliczenie transakcji CDS wiąże się z fizycznym dostarczeniem instrumentu bazowego (np. przelewem wierzytelności). Wartość kontraktu swap oraz przede wszystkim wartość świadczeń stron takiej umowy jest uzależniona od zmiany wartości określonego instrumentu bazowego (w przypadku transakcji CDS są to wierzytelności pożyczkowe). Ekonomicznym celem kontraktu swap jest zamiana pomiędzy stronami umowy ustalonych świadczeń, które są efektem różnych ryzyk. Strony umowy swap przenoszą pomiędzy sobą ryzyka (np. ryzyko kredytowe). Instrumentami pierwotnymi (bazowymi) kontraktów swap mogą być dowolne zmienne np. wierzytelności pożyczkowe. Strony kontraktu swap zawierają umowę, w celach zabezpieczających, tj. strona przyjmuje na siebie ryzyko, które jest dla niej akceptowalne oraz w zamian oddaje inne ryzyko.

Płacone przez Spółkę Stałe Wynagrodzenie w ramach transakcji CDS nie będzie więc wynagrodzeniem za zawarcie pochodnego instrumentu finansowego, lecz będzie formą wyrażenia wartości ryzyka jakie Spółka jest w stanie zaakceptować. Spółka zapłaci na rzecz Przejmującego Ryzyko ustaloną kwotę Stałego Wynagrodzenia i w zamian za to uzyska pewność, że wysokość potencjalnych strat poniesionych przez Spółkę w związku z niespłaceniem pożyczek przez klientów będzie ograniczona do wysokości wypłaconego przez Spółkę wynagrodzenia. Przejmujący Ryzyko za to przejmuje na siebie w pełni ryzyko związane z niespłaceniem pożyczek przez klientów, w ramach realizacji swoich zobowiązań wynikających z transakcji CDS, będzie on bowiem zobowiązany do pokrycia pełnej wartości należnych Spółce pożyczek.

Powyższe stanowisko, zgodnie z którym Stałe Wynagrodzenie ponoszone w związku z transakcją CDS nie stanowi wydatku na nabycie instrumentu pochodnego, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 8b ustawy CIT, zostało potwierdzone w następujących interpretacjach podatkowych:

• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 23 marca 2016 r., sygn. IPPB3/4510-78/16-2/AG;
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 5 listopada 2015 r., sygn. IPPB3/4510-670/15-2/JB;
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 4 listopada 2015 r., sygn. ITPB3/4510-431/15-2/MKo;
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 3 sierpnia 2015 r., sygn. ITPB3/4510-246/15-4/KK.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, transakcje CDS będą zawierane w celu zabezpieczenia źródła przychodów, a wydatki związane z realizacją tych transakcji (Stałe Wynagrodzenie płacone przez Spółkę) nie stanowią wydatków na nabycie instrumentów pochodnych, a tym samym nie należą one do wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 8b ustawy CIT. Oznacza to, iż Stałe Wynagrodzenie uiszczane przez Wnioskodawcę będzie stanowić dla Spółki koszt uzyskania przychodów inny niż bezpośrednio związany z przychodami, potrącalny na zasadach ogólnych, tj. w dacie jego poniesienia, tj. w dniu, na który koszt zostanie zaksięgowany w księgach rachunkowych Spółki, stosownie do art. 15 ust. 4d oraz ust. 4e ustawy CIT.

Ad. 2) W odniesieniu do pytania drugiego Wnioskodawca wskazał, że Zmienne Wynagrodzenie należne mu z tytułu rozliczenia transakcji CDS będzie stanowiło przychód podatkowy w momencie rozliczenia transakcji CDS.

Zgodnie z art. 12 ustawy CIT, co do zasady, wszelkie otrzymane przez podatnika świadczenia stanowią przychody podlegające opodatkowaniu, z wyłączeniem przychodów enumeratywnie wymienionych w ust. 4 tego artykułu.

Stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy CIT przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, z zastrzeżeniem ust. 4, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej.

Wedle art. 12 ust. 3 ustawy CIT za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Zgodnie z art. 12 ust. 3a ustawy CIT za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3g oraz 3j-3m, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi nie później niż dzień:

1. wystawienia faktury;
2. uregulowania należności.

Stosownie do art. 12 ust. 3f ustawy CIT za datę powstania przychodu z tytułu realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych uważa się moment realizacji tych praw.

W ocenie Wnioskodawcy przez moment realizacji praw z pochodnych instrumentów finansowych należy rozumieć dzień rozliczenia transakcji CDS określony uprzednio w Potwierdzeniu CDS, bowiem wtedy dochodzi do zrealizowania się prawa Wnioskodawcy jako Przenoszącego Ryzyko do otrzymania płatności od Przejmującego Ryzyko w związku z wystąpieniem Zdarzenia Kredytowego i obowiązkiem wykupu wierzytelności przez Przejmującego Ryzyko.

Zdaniem Wnioskodawcy Zmienne Wynagrodzenie należne w związku z rozliczeniem transakcji CDS będzie stanowiło przychód podatkowy w wysokości określonej w umowie zawartej pomiędzy stronami transakcji CDS w dniu jej rozliczenia. Przychód z tytułu Zmiennego Wynagrodzenia powstanie w dniu rozliczenia transakcji CDS, kiedy to nastąpi zbycie wierzytelności na rzecz Przejmującego Ryzyko.

Przedstawiony powyżej pogląd w odniesieniu do zasad ustalenia przychodu z tytułu Zmiennego Wynagrodzenia otrzymywanego w związku z transakcją CDS został potwierdzony w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 3 sierpnia 2015 r., sygn. ITPB3/4510-246/15-5/KK oraz interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 4 listopada 2015 r., sygn. ITPB3/4510-431/15-2/MKo.

Ponadto, taki sposób rozpoznawania przychodu z tytułu zbycia wierzytelności w ramach realizacji innego pochodnego instrumentu finansowego jakim jest kontrakt opcyjny znajduje potwierdzenie w interpretacjach wydawanych przez organy podatkowe, przykładowo w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 28 września 2011 r., sygn. ILPB4/423-224/11-2/DS oraz interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 7 kwietnia 2015 r. sygn. IBPBI/2/4510-92/15/JD.

Ad. 3) W odniesieniu do pytania trzeciego Wnioskodawca wskazał, że w przypadku zbycia wierzytelności z tytułu udzielonych pożyczek w ramach rozliczenia transakcji CDS Wnioskodawca będzie uprawniony do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty kapitału pożyczki do wysokości Zmiennego Wynagrodzenia, które przypada proporcjonalnie na zbywaną kwotę kapitału pożyczki.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy CIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności, chyba że wierzytelność ta uprzednio została zarachowana jako przychód należny na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy CIT.

Natomiast art. 12 ust. 3 ustawy CIT stanowi, że za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy CIT, do przychodów nie zalicza się otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów), w tym również uregulowanych w naturze, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów). Na gruncie wyżej wyszczególnionych przepisów pożyczki są neutralne podatkowo, tj. nie jest kosztem uzyskania przychodów wartość udzielonej pożyczki (kapitał) i nie jest przychodem wartość zwróconego kapitału. Przychodem są odsetki (faktycznie otrzymane), a także inne opłaty i prowizje. W związku z tym, kapitał udzielonych przez Spółkę pożyczek, które w ramach rozliczenia transakcji CDS zostaną przeniesione na rzecz Przejmującego Ryzyko, nie stanowił przychodu należnego na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy CIT.

W konsekwencji, ewentualna strata poniesiona przez Spółkę w związku z przeniesieniem wierzytelności pożyczkowych na rzecz Przejmującego Ryzyko, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy CIT nie będzie stanowiła dla Wnioskodawcy kosztu uzyskania przychodów. Wnioskodawca wskazuje, że przepisy ustawy CIT nie wyłączają kwoty zbywanej wierzytelności jako kosztu podatkowego, wyłączają jedynie możliwość rozpoznania jako kosztu podatkowego straty z tytułu zbycia wierzytelności. Kosztem podatkowym jest zatem wartość nominalna zbywanych wierzytelności, która nie przekracza ceny za jaką zbywane są te wierzytelności.

Jednocześnie należy podkreślić, że koszt jaki Spółka poniosła na udzielenie pożyczki i wykreowanie tym samym wierzytelności, spełnia definicję kosztu uzyskania przychodów wskazaną w art. 15 ust. 1 ustawy CIT, jako że pomiędzy jego poniesieniem a przychodami z cesji wierzytelności istnieje związek przyczynowo - skutkowy, o którym mowa w tym przepisie.

Należy też wskazać, że w przypadku rozliczenia transakcji CDS, Wnioskodawca dokona cesji wierzytelności na rzecz Przejmującego Ryzyko w zamian za Zmienne Wynagrodzenie. W konsekwencji wierzytelności zostaną przeniesione z majątku Wnioskodawcy i aktywa Wnioskodawcy ulegną pomniejszeniu. Zdaniem Wnioskodawcy takie uszczuplenie majątku w związku ze zbyciem wierzytelności stanowi jego koszt uzyskania przychodów.

Wnioskodawca w ramach rozliczenia transakcji CDS może przenieść na Przejmującego Ryzyko kapitał pożyczki, oraz wierzytelności z tytułu naliczonych, a nie zapłaconych przez klientów opłat (prowizje, odsetki, opłaty karne). Ustawa CIT nie zawiera natomiast przepisu szczegółowo regulującego sposób ustalania kosztu podatkowego w sytuacji, gdy zbywana wierzytelność obejmuje różne składniki w tym kapitał pożyczki.

Zdaniem Spółki konieczne jest uwzględnienie w rachunku podatkowym zasad opodatkowania odrębnie dla każdego składnika wierzytelności. W związku z tym, w celu ustalenia kosztów uzyskania przychodów w przypadku rozliczenia transakcji CDS, Spółka powinna ustalić proporcję w jakiej pozostaje wartość nominalna każdego składnika wierzytelności (np. kapitał pożyczki, prowizje, odsetki, opłaty karne) w jej ogólnej kwocie i taką proporcją posłużyć się w celu wyliczenia kwoty Wynagrodzenia Zmiennego przypadającego na poszczególne elementy zbywanych wierzytelności. Koszt podatkowy będzie stanowiła wartość kapitału pożyczki do wysokości ceny przypadającej proporcjonalnie na kapitał pożyczki. Wartość nominalna pożyczki w części w jakiej przekracza wysokość ceny przypadającej proporcjonalnie na kapitał pożyczki (strata) nie będzie stanowiła dla Spółki kosztu podatkowego.

Stanowisko wskazujące na konieczność ustalenia proporcji w jakiej znajduje się cena wierzytelności do poszczególnych składników tej wierzytelności znajduje poparcie także w orzecznictwie. Przykładowo WSA w Gliwicach w wyroku z dnia 1 sierpnia 2011 r., sygn. I SA/Gl 201/11 (orzeczenie prawomocne) uznał: Z kolei w każdym przypadku, gdy wierzytelność zbywana przez Bank na rzecz funduszu sekurytyzacyjnego będzie niejednorodna (tak jak wskazała we wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji prawa podatkowego, przedstawiając zdarzenie przyszłe, strona skarżąca), tzn. gdy w jej skład wchodzić będą oprócz kwoty niezapłaconego kredytu (pożyczki) także odsetki (w tym odsetki skapitalizowane), kwotę uzyskaną ze sprzedaży tej wierzytelności należy zaliczyć na poczet spłaty poszczególnych składników wierzytelności, według proporcji w jakiej pozostaje kwota uzyskana ze sprzedaży wierzytelności w skalkulowanej wartości nominalnej wierzytelności z podziałem wierzytelności na poszczególne elementy.

Stanowisko takie zostało potwierdzone także m.in. w wyroku NSA z dnia 21 listopada 2012 r., sygn. II FSK 1509/11. Podobne stanowisko zajmują również organy podatkowe w wydawanych interpretacjach:

• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 4 listopada 2015 r., sygn. ITPB3/4510-431/15-2/MKo;
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 24 sierpnia 2015 r., sygn. IPPB3/4510-471/15-2/JBB;
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z dnia 3 sierpnia 2015 r., sygn. ITPB3/4510-246/15-6/KK;
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 12 grudnia 2012 r., sygn. IPPB3/423-705/12-2/MS;
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 10 marca 2011 r., sygn. IPPB3/423-859/10-2/JB;
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z dnia 28 września 2011 r., sygn. ILPB4/423-224/11-2/DS.

Podsumowując, Spółka stoi na stanowisku, iż w przypadku rozliczenia transakcji CDS, aby wyliczyć przychód z tytułu zbycia wierzytelności (Zmienne Wynagrodzenie) przypadający na kwotę zbywanego kapitału pożyczki należy najpierw skalkulować, w jakiej proporcji kapitał wierzytelności pozostaje do całkowitej wartości nominalnej wierzytelności pożyczkowej. W przypadku kapitału pożyczki, będącego elementem wierzytelności, Spółka uprawniona będzie do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty niespłaconego kapitału do wysokości przychodu z cesji (Zmiennego Wynagrodzenia) alokowanego proporcjonalnie na kwotę zbywanego kapitału pożyczki.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w odniesieniu do przedstawionych pytań jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Przedmiotowa interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego przez Wnioskodawcę zdarzenia przyszłego.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych, wskazać należy, że rozstrzygnięcia w nich zawarte dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast organy podatkowe, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, bowiem powołane interpretacje nie stanowią materialnego prawa podatkowego i nie mają mocy powszechnie obowiązującej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz.U. z 2016 r., poz. 718 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy