Temat interpretacji

określenie przychodu podatkowego z tytułu objęcia przez Wnioskodawcę udziałów, w sytuacji gdy wartość nominalna nowych udziałów objętych w zamian za wkład niepieniężny będzie niższa aniżeli wartość rynkowa udziałów.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 17 marca 2016 r. (data wpływu 17 marca 2016 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia czy:

• powstanie przychód w wysokości nominalnej wartości obejmowanych udziałów/akcji jeśli nominalna wartość objętych przez Wnioskodawcę udziałów/akcji jest niższa od rynkowej wartości przedmiotu aportu jest prawidłowe,
• w sytuacji o której mowa w pytaniu nr 1, organ podatkowy będzie uprawniony na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy o CIT do oszacowania przychodu w wysokości rynkowej wartości przedmiotu aportu jest prawidłowe,
• jeżeli w Spółce Kapitałowej, do której Wnioskodawca zamierza wnieść aport, wartość nominalna udziałów/akcji dotychczasowych wspólników (wspólnika) jest niższa od wartości rynkowej, zaś nominalna wartość objętych przez Wnioskodawcę udziałów/akcji odzwierciedlać będzie dotychczasowy parytet pomiędzy nominalną wartością udziałów/akcji oraz ich wartością rynkową, powstały po stronie Wnioskodawcy przychód równy będzie nominalnej wartości objętych udziałów/akcji, bez względu na rynkową wartość wnoszonego przez,Wnioskodawcę aportu jest prawidłowe,
• w sytuacji, o której mowa w pytaniu nr 3, organ podatkowy będzie uprawniony na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy o CIT do oszacowania przychodu w wysokości rynkowej wartości przedmiotu aportu jest prawidłowe,
• jeżeli uznane zostałoby, iż organ podatkowy w sytuacji opisanej w pytaniu nr 3 ma prawo do oszacowania powstałego przychodu po stronie Wnioskodawcy, czy uzasadnioną przyczyną, w rozumieniu art. 14 ust. 1 ustawy o CIT, dla której wartość nominalna objętych udziałów jest niższa od rynkowej wartości wnoszonego przez Wnioskodawcę przedmiotu wkładu, będzie konieczność zachowania dotychczasowego parytetu pomiędzy nominalną wartością obejmowanych udziałów/akcji przez dotychczasowych wspólników (wspólnika) oraz ich wartością rynkową - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 marca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia przychodu w sytuacji gdy nominalna wartość objętych przez Wnioskodawce udziałów jest niższa od rynkowej wartości aportu oraz możliwości szacowania przez organ podatkowy wysokości rynkowej wartości przedmiotu aportu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, podlegającą w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Wnioskodawca zamierza wnieść w drodze wkładów niepieniężnych do trzech spółek kapitałowych (dalej: Spółki Kapitałowe) różne składniki majątku m. in. nieruchomości, środki transportu, towary i zapasy. Przedmiotem wkładu nie będzie przedsiębiorstwo ani zorganizowana część przedsiębiorstwa. W praktyce może wystąpić sytuacja, w której nominalna wartość obejmowanych przez Wnioskodawcę udziałów/akcji w Spółce Kapitałowej będzie niższa od rynkowej wartości wnoszonego wkładu.

Może także wystąpić sytuacja, w której aport zostanie dokonany do Spółki Kapitałowej, w której wartość nominalna dotychczasowych udziałów/akcji posiadanych przez wspólników jest niższa od ich wartości rynkowej (np. wspólnicy/wspólnik Spółki Kapitałowej wnieśli wcześniej wkłady pieniężne lub niepieniężne w ten sposób, iż jedynie część tych wkładów została alokowana na kapitał zakładowy, nadwyżka zaś została przekazana na kapitał zapasowy lub Spółka Kapitałowa osiągnęła zyski, co zwiększyło wartość rynkową udziałów/akcji po uformowaniu kapitału zakładowego).

Przykładowo, może zatem wystąpić sytuacja, w której Wnioskodawca wniesie wkład do Spółki Kapitałowej, której wartość wynosi 100, przy czym nominalna wartość dotychczasowych udziałów/akcji wynosi 10, natomiast nadwyżka w wysokości 90 (stanowiąca agio emisyjne lub zyski) znajduje się na kapitale zapasowym.

Zgodnie z powyższym przypadkiem, Wnioskodawca przystępując do Spółki Kapitałowej i wnosząc wkład, np. 200, będzie zmuszony do zachowania dotychczasowej proporcji pomiędzy nominalną wartością obejmowanych udziałów/akcji oraz wartością łącznych kapitałów Spółki Kapitałowej. Jeżeli bowiem całość wnoszonego przez Wnioskodawcę wkładu zostałaby przeznaczona na kapitał zakładowy, wówczas wniesiony by został wkład o dwukrotnie wyższej wartości od kapitałów Spółki Kapitałowej, co w rzeczywistości dawałoby udział Wnioskodawcy w kapitale zakładowym 20-krotnie wyższy, niż udział dotychczasowych wspólników (lub wspólnika). Z tego względu, Wnioskodawca wnosząc wkład o wartości 200, aby nie pokrzywdzić dotychczasowych wspólników (wspólnika), 20 przeznaczy na kapitał zakładowy, zaś pozostałe 180 na kapitał zapasowy. Dzięki ustaleniu nominalnej wartości udziałów/akcji na kwotę 20, kapitał zakładowy Spółki Kapitałowej wzrośnie proporcjonalnie do wzrostu kapitałów Spółki Kapitałowej.

Innymi słowy, w sytuacji, w której Wnioskodawca przystąpi do Spółki Kapitałowej, w której wartości kapitału zakładowego mierzonego nominalną wartością udziałów/akcji jest niższa od ich wartości rynkowej, wartość objętych przez Wnioskodawcę udziałów/akcji będzie musiała odzwierciedlać dotychczasowy parytet pomiędzy wartością nominalną udziałów/akcji oraz wartością rynkową. W przeciwnym razie, tj. gdyby wartość całego wniesionego przez Wnioskodawcę wkładu odniesiona została na kapitał zakładowy, doszłoby do pokrzywdzenia pozostałych wspólników, gdyż ich udział w kapitale zakładowym zostałby pomniejszony nieproporcjonalnie, w stosunku do wartości kapitałów Spółki Kapitałowej i doszłoby w ten sposób do zmniejszenia wartości rynkowej posiadanych przez nich udziałów/akcji.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy w sytuacji, w której nominalna wartość objętych przez Wnioskodawcę udziałów/akcji jest niższa od rynkowej wartości przedmiotu aportu, po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód w wysokości nominalnej wartości obejmowanych udziałów/akcji...
2. Czy w sytuacji, o której mowa w pytaniu nr 1, organ podatkowy będzie uprawniony na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy o CIT do oszacowania przychodu w wysokości rynkowej wartości przedmiotu aportu...
3. Czy jeżeli w Spółce Kapitałowej, do której Wnioskodawca zamierza wnieść aport, wartość nominalna udziałów/akcji dotychczasowych wspólników (wspólnika) jest niższa od wartości rynkowej, zaś nominalna wartość objętych przez Wnioskodawcę udziałów/akcji odzwierciedlać będzie dotychczasowy parytet pomiędzy nominalną wartością udziałów/akcji oraz ich wartością rynkową, powstały po stronie Wnioskodawcy przychód równy będzie nominalnej wartości objętych udziałów/akcji, bez względu na rynkową wartość wnoszonego przez,Wnioskodawcę aportu...
4. Czy w sytuacji, o której mowa w pytaniu nr 3, organ podatkowy będzie uprawniony na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy o CIT do oszacowania przychodu w wysokości rynkowej wartości przedmiotu aportu...
5. Jeżeli uznane zostałoby, iż organ podatkowy w sytuacji opisanej w pytaniu nr 3 ma prawo do oszacowania powstałego przychodu po stronie Wnioskodawcy, czy uzasadnioną przyczyną, w rozumieniu art. 14 ust. 1 ustawy o CIT, dla której wartość nominalna objętych udziałów jest niższa od rynkowej wartości wnoszonego przez Wnioskodawcę przedmiotu wkładu, będzie konieczność zachowania dotychczasowego parytetu pomiędzy nominalną wartością obejmowanych udziałów/akcji przez dotychczasowych wspólników (wspólnika) oraz ich wartością rynkową...

Zdaniem Wnioskodawcy, (Ad. 1) w sytuacji, w której nominalna wartość objętych przez Wnioskodawcę udziałów/akcji jest niższa od rynkowej wartości przedmiotu aportu, po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód w wysokości nominalnej wartości obejmowanych udziałów/akcji.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT, przychodami są w szczególności nominalna wartość udziałów/akcji w spółce objętych w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część; przepisy art. 14 ust. 1-3 stosuje się odpowiednio.

Art. 14 ustawy o CIT określa zasady szacowania tych przychodów. Zgodnie z treścią art. 14 ust. 1 ustawy o CIT, przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej.

W art. 14 ust. 2 ustawy o CIT przedstawiono sposób ustalania wartości rynkowej. Wartość rynkową określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.

W świetle przedstawionych przepisów należy stwierdzić, że jeśli aport wniesiony do spółki kapitałowej ma postać wkładu niepieniężnego, to u udziałowca wnoszącego taki wkład powstanie przychód. Wartość tego przychodu, zgodnie z art. 12 ust -1 pkt 7 ustawy o CIT równa będzie nominalnej wartości udziałów/akcji objętych w zamian za aport.

Jeśli chodzi o odpowiednie stosowanie art. 14 ust. 1 ustawy o CIT w stosunku do przepisu określającego ustalanie przychodu z tytułu objęcia udziałów/akcji w zamian za aport w wysokości wartości nominalnej udziałów/akcji, należy zauważyć, iż ustawodawca przewidując odpowiednie stosowanie nie dopuścił możliwości ustalania przychodu z tego tytułu w wysokości innej niż wartość nominalna udziałów/akcji. Należy zauważyć, że gdyby ustawodawca założył, iż przychód udziałowca ma odpowiadać rynkowej wartości objętych udziałów/akcji, wówczas wyraźnie wskazałby sytuacje, w których art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT nie znajdowałby zastosowania, a wartość objętych udziałów/akcji określałoby się w wartości rynkowej. Żaden przepis ustawy o CIT nie daje jednak podstawy do stwierdzenia, że przychodem wspólnika z tytułu objęcia udziałów/akcji w zamian za aport może być rynkowa wartość obejmowanych udziałów/akcji. Takie postępowanie ustawodawcy jest uzasadnione. Urynkowianie wartości nominalnej udziałów/akcji jest bowiem niemożliwe. Wartość nominalna udziałów/akcji jest wielkością stałą i wynika wprost z umowy lub statutu danej spółki. Zmiana wysokości nominalnej udziałów/akcji może zaś nastąpić wyłącznie w trybie przewidzianym w przepisach kodeksu spółek handlowych. Decyzja o podwyższeniu wartości nominalnej udziałów/akcji, jak również ojej obniżeniu może być podjęta jedynie przez zgromadzenie wspólników w spółce z o.o. lub walne zgromadzenie akcjonariuszy w spółce akcyjnej.

Powyższe oznacza, że przychód z tytułu objęcia, udziałów/akcji w spółce w zamian za wkład niepieniężny należy ustalić w wysokości wartości nominalnej objętych udziałów/akcji. Stanowisko to znajduje odzwierciedlenie w doktrynie, w której wskazuje się, iż w związku z wniesieniem wkładu przychód powstaje w wysokości nominalnej wartości objętych udziałów/akcji, także wówczas, gdy wartość rynkowa wniesionego aportu w zamian za udziały/akcji przekracza wartość nominalną objętych udziałów/akcji. Podkreśla się, iż w takiej sytuacji określanie przez organ podatkowy przychodu z tytułu objęcia udziałów/akcji w wysokości wartości rynkowej nie powinno mieć miejsca, gdyż w przypadku zbycia udziałów/akcji objętych za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, kosztem uzyskania przychodu będzie wartość nominalna udziałów/akcji a nie wartość przychodu określonego przez organ podatkowy po ich objęciu. Wobec tego, w przypadku zbycia udziałów/akcji, różnica pomiędzy wartością oszacowaną przez organ podatkowy jako przychód z tytułu objęcia udziałów, a wartością nominalną udziałów/akcji byłaby opodatkowana po raz drugi (Seredyński F., Sobiech M., Konwersja wierzytelności na podwyższenie kapitału oraz aport w postaci wierzytelności - skutki podatkowe, P. Pod. 3/2005, s. 31 i nast.) Pogląd ten poparto również w artykule Michała Grzywacza Wyższy przychód za udziały w spółce , publ. Rzeczpospolita z 26 czerwca 2008 r. oraz w artykule Jowity Pustuł Przychód z tytułu objęcia udziałów (akcji) w zamian za aport - jak rozumieć przepisy dotyczące odpowiedniego stosowania art. 14 ust 1-3 PDOPrUi odpowiednio art. 19 PDOFizU, publ. Monitor Podatkowy Nr 5/2008 r.

Powyższe stanowisko poparte również zostało przez organy podatkowe w indywidualnych interpretacjach podatkowych, np.:

• Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 22 października 2014 r. stwierdził, że Odnosząc powyższe uwarunkowania prawne do tak przedstawionego zdarzenia przyszłego, w którym przedmiot aportu zostanie wyceniony w wartości rynkowej, należy stwierdzić, że zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o pdop, przychodem podatkowym dla Spółki będzie wartość nominalna objętych udziałów w spółce z o.o., a wskazany art. 14 ust. 1 ustawy o pdop nie będzie miał w niniejszej sprawie zastosowania.

Z powyższym stanowiskiem zgadzają się sądy administracyjne. Przykładowo:

• Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku 7 sędziów z dnia 20 lipca 2015 r., sygn. II FSK 1772/13 orzekł, że, JSSA w składzie powiększonym stwierdza, że w świetle art. 12 ust. 1 pkt 7 w zw. z art. 14 ust. 1-3 u.p.d.o.p. organy podatkowe nie są uprawnione do określania przychodu spółki wnoszącej aport z tytułu obejmowanych udziałów w innej wysokości niż .wartość nominalna objętych udziałów, a co się z tym wiąże art. 14 ust. 1 nie znajduje w tym zakresie odpowiedniego zastosowania. .

Z cytowanych fragmentów wynika, iż odpowiednie stosowanie art. 14 ust. 1 ustawy o CIT sprowadza się do prawa organu podatkowego do oszacowania rynkowej wartości aportu. Prawo to nie oznacza jednakże możliwości szacowania przychodu po stronie podatnika wnoszącego aport, jeżeli część wartości wkładu niepieniężnego przenoszona jest na kapitał zapasowy spółki. Przeniesienie nadwyżki wartości wkładu ponad nominalną wartość udziałów/akcji wydanych w zamian za aport jest w rozumieniu powołanych przepisów uzasadnioną przyczyną dla której wartość nominalna wydanych udziałów/akcji jest niższa od rynkowej wartości wkładu.

Podsumowując, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż w przypadku obejmowania udziałów/akcji w spółce kapitałowej w zamian za wkład niepieniężny przychodem Wnioskodawcy będzie nominalna wartość objętych udziałów/akcji. Określenie przychodu w wysokości innej niż wartość nominalna objętych udziałów/akcji jest możliwe tylko wówczas, gdy przedmiot aportu nie zostanie wyceniony według wartości rynkowej. Brak jest natomiast podstawy do szacowania wysokości przychodu, w sytuacji, gdy aport zostanie wyceniony z uwzględnieniem wartości rynkowej, zaś nadwyżka wynikająca z różnicy pomiędzy wyceną aportu oraz nominalną wartością wydanych udziałów/akcji przekazana zostanie na kapitał zapasowy spółki.

Dodać należy, iż przyjęcie przychodu, jaki powstaje w wyniku wniesienia wkładu niepieniężnego w wysokości innej niż nominalna wartość objętych udziałów/akcji prowadziłoby do podwójnego opodatkowania, tj. mogłoby dochodzić do sytuacji, w której podatnik od tego samego dochodu płaci podatek zarówno w momencie wniesienia wkładu niepieniężnego jak i w momencie sprzedaży udziałów/akcji objętych w zamian za wkład niepieniężny.

Zgodnie z art. 15 ust. Ik ustawy o CIT, w przypadku odpłatnego zbycia udziałów/akcji w spółce albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny, na dzień zbycia tych udziałów/akcji albo wkładów, koszt uzyskania przychodów ustala się w wysokości nominalnej wartości objętych udziałów/akcji albo wkładów z dnia ich objęcia - jeżeli te udziały/akcji albo wkłady zostały objęte w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część. Wystąpienie podwójnego opodatkowania można przedstawić na następującym przykładzie:

• Podatnik wnosi do spółki z o.o. wkład niepieniężny w postaci udziałów w innej spółce z o.o. (które nabył za cenę 20) o wartości rynkowej 40;
• obejmuje w zamian udziały spółki o wartości nominalnej 20 (20 akcji o wartości nominalnej 1), a nadwyżka przedmiotu wkładu (20) zostaje przekazana na kapitał zapasowy spółki z o.o.;
• na dzień wniesienia wkładu, w spółce jest jeden wspólnik posiadający udziały o wartości nominalnej 20 (20 akcji o wartości nominalnej 1); wartość rynkowa tych udziałów wynikająca z wartości spółki wynosi 40 (20 akcji o wartości rynkowej 2);

Przyjmując, iż przychodem podatnika na dzień wniesienia wkładu jest wartość rynkowa przedmiotu wkładu (lub wartość rynkowa obejmowanych udziałów), Podatnik uzyskałby przychód podatkowy w wysokości 40, pomniejszony o koszt nabycia wnoszonych w formie aportu udziałów (20). Podatnik rozpoznałby więc z tytułu tej transakcji dochód w wysokości 20 (podatek dochodowy 3,8).

Jednocześnie w momencie sprzedaży udziałów obejmowanych w zamian za aport np. za cenę 60, Podatnik uzyskałby ponownie przychód podatkowy pomniejszony o koszt uzyskania, którym byłaby wartość nominalna zbywanych udziałów (20). Podatnik wykazałby-więc po raz drugi dochód podatkowy od różnicy, która została opodatkowana w momencie wnoszenia wkładu.

Ustalenie przychodu w wartości rynkowej przedmiotu aportu (lub obejmowanych udziałów) prowadzi więc do podwójnego opodatkowania tego samego dochodu. Z tego też względu przyjąć należy, iż w opisanym zdarzeniu przyszłym przychód rozpoznany zostanie w wysokości nominalnej wartości udziałów objętych w zamian za aport.

Ad. 2

W ocenie Wnioskodawcy, bazując na argumentacji przedstawionej w stanowisku do pytania nr 1, należy stwierdzić, iż organ podatkowy nie będzie uprawniony do oszacowania przychodu w wysokości rynkowej wartości przedmiotu aportu, w sytuacji gdy wartość nominalna obejmowanych udziałów/akcji nie będzie równa rynkowej wartości wnoszonego aportu.

Jako uzupełnienie argumentacji przedstawionej w stanowisku dotyczącym pytania nr 1 należy wskazać, że zdaniem organów podatkowych oraz sądów administracyjnych odpowiednie stosowanie art. 14 ust. 1-3 do art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT oznacza, iż zastosowanie ma jedynie zdanie pierwsze art, 14 ust. 1 ustawy o CIT, zgodnie z którym przychodem wnoszącego aport będzie wartość nominalna otrzymanych udziałów/akcji. Wartość nominalna udziałów/akcji jest zaś wartością obiektywną wynikającą z umowy spółki. Zdaniem sądów administracyjnych organ podatkowy nie ma więc uprawnień na podstawie odpowiedniego stosowania art. 14 ust. 1 ustawy o CIT do określania przychodu osoby wnoszącej aport w wysokości wartości rynkowej obejmowanych udziałów/akcji. Stałoby to bowiem w sprzeczności z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT, który ustala taki przychód w wysokości wartości nominalnej obejmowanych udziałów/akcji.

Stanowisko takie potwierdza praktyka organów podatkowych oraz sądów administracyjnych w odniesieniu do analogicznych przepisów dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych.

Przykładowo:

• Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 19 kwietnia 2006 r., sygn. akt II FSK 558/2005, który uznał, iż odpowiednie stosowanie art. 19 do art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT oznacza, że do ustalenia wartości przychodu określonego w art. 17 ust 1 pkt 9 ma zastosowanie wyłącznie zdanie pierwsze art. 19 ust 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie-z którym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia, przy czym w przypadku przychodu z tytułu objęcia udziałów w spółce w zamian za wkład niepieniężny jest to wartość nominalna tych udziałów określona w umowie, pomniejszona o koszty nabycia wkładu niepieniężnego.
• Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 19 stycznia 2011 r., sygn. akt II FSK 1691/09 nadmienił, że:

Zagadnienie ustalania wartości przychodu z kapitałów pieniężnych w postaci udziałów lub akcji w spółce mającej osobowość prawną albo wkładów w spółdzielni, objętych w zamian za wkład niepieniężny, było już przedmiotem wypowiedzi orzeczniczych Naczelnego Sądu Administracyjnego, z których za najistotniejsze wolno uznać wyroki: z dnia 19 kwietnia 2006 r. (II FSK 558/05, ONSAwsa z 2007 r. Nr 5, poz. 121) oraz z dnia 25 listopada 2008 r. (II FSK 1165/07, LEK Nr 575405).

W pierwszym z nich Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że do ustalenia wartości przychodu określonego w art. 17 ust. 1 pkt 9 u.p.d.o.f. ma zastosowanie wyłącznie zdanie pierwsze art. 19 ust. 1 u.p.d.o.f., zgodnie z którym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych-oraz innych rzeczy, o których mowa art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p. d. o.f, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszonej o koszty odpłatnego zbycia; w przypadku przychodu z tytułu objęcia udziałów w spółce w zamian za wkład niepieniężny jest to wartość nominalna tych udziałów określona w umowie, pomniejszona o koszty nabycia wkładu niepieniężnego. Takiego rozumienia analizowanego przepisu nie zmienia art. 17 ust. 2 u.p.d.o.f., który w zakresie ustalania wartości przychodów odsyła do odpowiedniego stosowania art. 19 u.p.d.o.f ponieważ słowo "odpowiednie" oznacza, że do ustalenia wartości przychodu określonego w artfl7ust.~fpkt 9 u.p. d. o.f. ma zastosowanie wyłącznie zdanie pierwsze art. 19 ust. 1 u.p.d.o.f. Odmienna wykładnia wskazanych przepisów prowadziłaby bowiem do tego, że jednoznaczny przepis ustawy mógłby być odczytany wbrew jego literalnemu brzmieniu, ponieważ określenie wartości udziałów lub akcji przez biegłego spowodowałoby, że nie byłaby to już wartość nominalna wkładu niepieniężnego, określona w umowie.

W drugim z powołanych wyroków Naczelny Sąd Administracyjny powtórzył, że słowo "odpowiednie", użyte w art. 17 ust. 2 u.p.d.o.f, oznacza, że do ustalenia wartości przychodu określonego w art. 17 ust. 1 pkt 9 u.p.d.o.f. ma zastosowanie wyłącznie zdanie pierwsze art. 19 ust. 1 u.p.d.o.f. W przypadku przychodu z tytułu objęcia udziałów w spółce mającej osobowość prawną w zamian za wkład niepieniężny przychodem jest więc wartość nominalna tych udziałów określona w umowie, pomniejszona o faktyczne koszty nabycia składników majątku stanowiących przedmiot wkładu niepieniężnego. W wyroku tym Sąd dodatkowo wskazał na potwierdzające wnioski wyprowadzone z analizy przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zasady pokrywania udziałów w spółkach kapitałowych, określone w szczególności w art. 157 § 1 i art. 158. § J ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.) i ich konsekwencje dla funkcjonowania powstałej osoby prawnej.

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie rozpoznającym sprawę niniejszą stanowisko wyrażone w cytowanych orzeczeniach podziela i poglądy tam wyrażone uznaje za własne. Dodatkowo zauważa, że skarżący trafnie wskazuje na argument wynikający z określenia w art. 22 ust. 1 fi pkt u.p.d.o.f. kosztu uzyskania przychodów w przypadku odpłatnego zbycia udziałów lub akcji w spółce, objętych w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, jako nominalnej wartości objętych udziałów lub akcji. Za trafnością przyjętej wykładni art. 17 ust. 2 u.p.d.of przemawia więc także wzgląd na systemowe funkcjonowanie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Skoro zatem za koszt uzyskania przychodów w wypadku zbycia udziałów lub akcji uznaje się tylko ich nominalną wartość z dnia ich objęcia, nieuzasadnione byłoby odmienne określanie ich wartości w celu określenia przychodu powstałego z tytułu objęcia tych udziałów lub akcji.

Powyższe rozważania prowadzą do wniosku o zasadności postawionego w skardze kasacyjnej zarzutu naruszenia prawa materialnego przez błędną wykładnię art. 17 ust 1 pkt 9, art. 17 ust i art. 19 ust 1 i ust 4 u.p.d.o.f. Akceptując wykładnię tych przepisów przyjętą przez organ wydający interpretację Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu błędnie bowiem uznał, że zawarte w art. 17 ust 2 u.p.d.o.f. odesłanie do odpowiedniego stosowania art. 19 u.p.d.o.f. oznacza upoważnienie organów podatkowych do określenia innej, niż nominalna, wartości udziałów w spółkach kapitałowych, objętych w zamian za wkład niepieniężny. Prawidłowa wykładnia wskazanych przepisów prowadzi natomiast do wniosku, że w opisanym stanie faktycznym organy podatkowe nie mają umocowania do określenia wartości tych udziałów adekwatnie do ich wartości rynkowej, wynikającej z oceny biegłego lub biegłych.

• Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 30 września 2013 r., sygn. ITPB1/415-752/MW dodał, że:

Użycie przez prawodawcę podczas konstruowania norm prawnych określenia odpowiednio oznacza, że przepis, do którego odwołano się ma zostać zastosowany jedynie w zakresie, jaki da się pogodzić z charakterem instytucji prawnej regulowanej przepisem odsyłającym. W art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przewidziano, że przychodem z kapitałów pieniężnych jest nominalna wartość nabytych udziałów, czyli wartość umownie określona przez strony, stąd wykluczone jest jakiekolwiek ustalanie wartości w oparciu o ceny rynkowe. Odpowiednie zastosowanie art. 19 ust. 1 ustawy polega wyłącznie na zastosowaniu zdania pierwszego, zgodnie z którym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia.

Wobec powyższego stwierdzić należy, że prawodawca w art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z kapitałów pieniężnych uznał nominalną wartość udziałów (akcji) w spółce objętych w zamian za wkład niepieniężny. Przez nominalną wartość należy rozumieć wartość istniejącą tylko z nazwy, tytularną, formalną. Takiego rozumienia analizowanego przepisu nie zmienia art. 17 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który w zakresie ustalania wartości przychodów odsyła do odpowiedniego stosowania art. 19 tej ustawy. Słowo odpowiednie oznacza, że do ustalenia wartości przychodu określonego w art. 17 ust. 1 pkt 9 ma zastosowanie wyłącznie zdanie pierwsze art. 19 ust. 1 ustawy. Uzasadnieniem do odpowiedniego zastosowania tylko ust. 1 jest to, iż przepis, do którego odwołano się może zostać zastosowany jedynie w . zakresie, jaki da się pogodzić z charakterem instytucji prawnej regulowanej przepisem odsyłającym.

• Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 15 lipca 2013 r., sygn. IPPB2/415-457/13-3/MK1 podkreślił, że:

W przypadku objęcia przez Wnioskodawcę udziałów w Spółce w zamian za wkład niepieniężny w postaci Działek wraz z zabudowaniami, o wartości rynkowej przekraczającej wartość nominalną obejmowanych udziałów w Spółce, organ podatkowy łub organ kontroli skarbowej nie będzie mógł zastosować art. 19 ust. 1 zdanie drugie w zw. z art. 19 ust. 3 i 4 Ustawy o PTT i określić przychodu Wnioskodawcy w innej wysokości niż wartość nominalna obejmowanych udziałów.

• Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 21 maja 2012 r., sygn. IPTPB2/415-156/12-2/KR podkreślił, iż:

Reasumując, należy stwierdzić, że przychód Wnioskodawcy z tytułu objęcia udziałów w spółce kapitałowej o wartości rynkowej przekraczającej wartość nominalną obejmowanych udziałów,

w zamian za wkład niepieniężny w postaci opcji na akcje polskiej spółki kapitałowej, stanowić będzie nominalna wartość uzyskanych udziałów spółki, objętych za wniesiony aport, także wówczas, gdy ich wartość nominalna będzie niższa niż wartość rynkowa wniesionego wkładu niepieniężnego.

• Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 27 stycznia 2012 r., nr IBPBII/2/415-1231/11/CJS wskazał, że:

Podsumowując stwierdzić należy, że przy wnoszeniu przez wnioskodawcę aportu w postaci udziałów/akcji w zamian za obejmowane udziały/akcje w spółce kapitałowej na terenie Polski lub Unii Europejskiej, wnioskodawca dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych powinien wykazać przychód w wartości nominalnej uzyskanych udziałów/akcji spółki objętych za wniesiony aport także wówczas, gdy ich wartość nominalna będzie niższa niż wartość rynkowa wniesionego aportu Organy podatkowe w takiej sytuacji nie będą uprawnione na podstawie art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do określenia przychodu w wysokości innej niż wartość nominalna objętych udziałów/akcji w spółce.

• Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 8 lutego 2012 r., nr IPPB2/415-952/11-2/AK dodał, że:

Do ustalenia wartości przychodu określonego w art. 17 ust. 1 pkt 9 ma zastosowanie wyłącznie zdanie pierwsze art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy również wskazać, iż choć wyroki sądów administracyjnych nie stanowią w Polsce źródła prawa podatkowego, to na podstawie art. 14e Ordynacji podatkowej, minister właściwy do spraw finansów publicznych może, z urzędu, zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

Zdaniem Wnioskodawcy skoro ustawodawca nakazuje organom podatkowym uwzględniać orzecznictwo sądów administracyjnych w przypadku zmiany interpretacji indywidualnej, to tym bardziej powinno być brane pod uwagę przy ich wydawaniu. Organy podatkowe, dokonując obecnie interpretacji przepisów podatkowych, nie mogą więc pomijać orzecznictwa sądowego wydanego w odniesieniu do interpretowanych przepisów.

Powyższe stanowisko potwierdza:

• Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 23 lutego 2010 r., sygn.. akt I SA/Po 1124/09:

Obowiązujący od dnia 1 lipca 2007 r. przepis art. 14e § 1 O.p. wychodzi poza zasadę związania wyrokiem tylko w sprawie, w której on zapadł i nadaje orzecznictwu sądów administracyjnych walor normatywny także w stosunku do innych indywidualnych spraw załatwianych w drodze interpretacji przepisów prawa podatkowego (interpretacji indywidualnych). Od tej daty orzecznictwo to stało się zatem istotnym miernikiem legalności wydawanych interpretacji indywidualnych. Jego nieuzasadnione zaś pomijanie narusza wyrażoną w art. 121 § 1 O.p. zasadę prowadzenia postępowania podatkowego w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 20 stycznia 2009 r sygn. akt III SA/Wa 1916/08, LEX nr 477390).

• Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 20 stycznia 2009 r., sygn. akt III SA/Wa 1916/08:

Obowiązujący od dnia 1 lipca 2007 r. art. 14e § 1 O.p. wychodzi poza zasadę związania wyrokiem tylko w sprawie, w której on zapadł i nadaje orzecznictwu sądów administracyjnych walor normatywny także w stosunku do innych indywidualnych spraw załatwianych w drodze interpretacji przepisów prawa podatkowego (interpretacji indywidualnych). Od tej daty orzecznictwo to stało się istotnym miernikiem legalności wydawanych interpretacji indywidualnych. Jego nieuzasadnione zaś pomijanie narusza wyrażoną w art. 121 § 1 O.p. zasadę prowadzenia postępowania podatkowego w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych i może skutkować w ramach kontroli sądowoadministracyjnej uchyleniem interpretacji indywidualnej z tej przyczyny.

Ad. 3

W ocenie Wnioskodawcy, jeżeli w Spółce, do której Wnioskodawca zamierza wnieść aport, wartość rynkowa udziałów/akcji dotychczasowych wspólników (wspólnika) jest wyższa niż wartość nominalna, zaś nominalna wartość objętych przez Wnioskodawcę udziałów/akcji odzwierciedlać będzie dotychczasowy parytet pomiędzy nominalną wartością udzialów/akcji oraz ich wartością rynkową, powstały po stronie Wnioskodawcy przychód równy będzie nominalnej wartości objętych udziałów/akcji bez względu na rynkową wartość wnoszonego przez Wnioskodawcę aportu.

Argumentacja na poparcie powyższego stanowiska została przedstawiona w uzasadnieniu do stanowiska odnoszącego się do pytania numer 1. W sytuacji do której odnosi się pytanie numer 3 dodać należy, iż objęcie udziałów/akcji o wartości nominalnej niższej od wartości rynkowej przedmiotu aportu może być spowodowane koniecznością utrzymania dotychczasowego parytetu pomiędzy nominalną wartością udziałów/akcji oraz wartością rynkową. Wniesienie bowiem całości wkładu na kapitał zakładowy Spółki Kapitałowej doprowadzi do pokrzywdzenia dotychczasowych udziałowców. Z tego też względu wartość nominalna obejmowanych udziałów/akcji musi uwzględniać dotychczasowy parytet pomiędzy wartością nominalną a wartością rynkową. Z tego względu nominalna wartość objętych udziałów/akcji przez Wnioskodawcę będzie niższa od rynkowej wartości przedmiotu aportu.

Ad.4 i 5

W ocenie Wnioskodawcy, w świetle dotychczas przedstawionych wyjaśnień, w sytuacji, o której mowa w pytaniu nr 3, organ podatkowy nie będzie uprawniony do oszacowania przychodu w wysokości rynkowej wartości przedmiotu aportu, pomimo iż wartość nominalna obejmowanych udziałów/akcji nie będzie równa rynkowej wartości wnoszonego aportu.

Zgodnie z przedstawionymi wyjaśnieniami, organ podatkowy nie będzie uprawniony do oszacowania przychodu w wysokości rynkowej wartości przedmiotu aportu, pomimo iż nominalna wartość obejmowanych udziałów/akcji będzie niższa od rynkowej wartości przedmiotu aportu. Jednakże gdyby nawet przyjąć, że organ podatkowy będzie miał prawo do oszacowania przychodu po stronie Wnioskodawcy powołując się na odpowiednie stosowanie art. 14 ust. 1-3 ustawy o CIT, organ podatkowy nie będzie mógł dokonać szacowania przychodu na podstawie powołanego przepisu w sytuacji, gdy uzasadnioną przyczyną dla której wartość nominalna objętych udziałów/akcji będzie niższa od rynkowej wartości wniesionego aportu jest konieczność zachowania dotychczasowej relacji pomiędzy nominalną wartością dotychczasowych udziałów/akcji oraz ich wartością rynkową.

Przyjąć należy, iż konieczność zachowania dotychczasowego parytetu pomiędzy nominalną wartością dotychczasowych udziałów/akcji oraz ich wartością rynkową jest uzasadnioną przyczyną, w rozumieniu art. 14 ust. 1 ustawy o CIT.

Skoro bowiem w Spółce Kapitałowej do której planowane jest wniesienie aportu, udziałowcy/akcjonariusze posiadali udziały/akcji o wartości rynkowej wyższej niż nominalna wartość objętych udziałów/akcji, wniesienie aportu wyłącznie na kapitał zakładowy i objęcie udziałów/akcji o wartości nominalnej odpowiadającej wartości przedmiotu wkładu prowadziłoby do pokrzywdzenia pozostałych wspólników. Zatem parytet wymiany powinien uwzględniać wydanie takiej ilości udziałów/akcji, aby po dokonaniu aportu dotychczasowi udziałowcy/akcjonariusze wciąż dysponowali właściwym udziałem w kapitale zakładowym spółki.

W sytuacji posiadania przez Spółkę Kapitałową kapitału zapasowego, wartość rynkowa udziałów/akcji będących w posiadaniu dotychczasowych udziałowców/akcjonariuszy spółki jest wyższa od ich wartości nominalnej. Konsekwentnie, wydanie przystępującemu udziałowcowi/akcjonariuszowi udziałów/akcji o wartości nominalnej równej wartości rynkowej . doprowadziłoby do uzyskania przez niego niewspółmiernie dużego wpływu m. in. w głosowaniu na walnym zgromadzeniu spółki oraz uzyskaniu większego prawa do majątki spółki (np. przy wypłacie dywidendy, bądź majątku likwidacyjnego).

Stanowisko powyższe potwierdza praktyka organów podatkowych. Przykładowo:

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie:

• w indywidualnej interpretacji z dnia 3 marca 2009 r., sygn. IPPB2/415-1566/08-4/MG;
• w indywidualnej interpretacji z dnia 2 kwietnia 2009 r., sygn. IPPB1/415-128/09-2/MT.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu:

• w indywidualnej interpretacji z dnia 8 października 2009 r., sygn. ILPB1/415-805/09-2/IM;
• w indywidualnej interpretacji z dnia 2 czerwca 2010 r., sygn. ILPB2/415-317/10-2/TR;

W pierwszym z powołanych powyżej pism, organ podatkowy zgodził się z następującym stanowiskiem podatnika:

Przedstawiony powyżej sposób obejmowania udziałów o wartości nominalnej niższej od ich wartości emisyjnej jest zjawiskiem powszechnym na rynku finansowym. Dlatego też transakcje takie zostały uregulowane przepisami prawa handlowego. Zgodnie z art. 154 § 3 Kodeksu spółek handlowych (dalej: Ksh ) udziały nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej. Jeżeli udział jest obejmowany po cenie wyższej od wartości nominalnej nadwyżkę przelewa się do kapitału zapasowego. Zgodnie z art. 261 Ksh przepisy te stosuje się odpowiednio przy podwyższeniu kapitału zakładowego.

W konsekwencji, należy uznać, że warunki przedmiotowego wniesienia (w szczególności struktura zastanych kapitałów spółki oraz ochrona praw obecnych udziałowców) stanowią uzasadnioną przyczynę, z powodu której wartość nominalna objętych udziałów będzie odbiegać od ich wartości rynkowej. Zatem odpowiednie zastosowanie art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zmodyfikuje ostatecznej konkluzji, zgodnie z którą przychodem w opisanym stanie faktycznym będzie wartość nominalna objętych udziałów.

Prezentowane powyższej stanowisko znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach wydanych w podobnych stanach faktycznych, m. in.: interpretacji wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 14 października 2008 r. (sygn. ITPB1/415-467/08/HD), interpretacji wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 14 marca 2008 r. (IPPB2/415-501/07-4/IŚ), interpretacji wydanej przez Naczelnika Urzędu Skarbowego Poznań - Jeżyce z dnia 7 września 2007 r. (TD/415-57/07), interpretacji wydanej przez Naczelnika Trzeciego Mazowieckiego Urzędu

Skarbowego w Radomiu z dnia 27 września 2007 r. (sygn. 1473/1010/KDO/423/95/07/EG), interpretacji wydanej przez Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa - Mokotów z dnia 29 sierpnia 2005 r. (sygn. 1433/NG/GF/YIIA/415-28/05/EW).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie