Temat interpretacji

jakie są skutki umorzenia udziałów bez wynagrodzenia?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 13 lipca 2015 r. (data wpływu do tut. Biura 4 sierpnia 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów części poniesionych przez Spółkę kosztów wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne pracowników działających w międzyzakładowej organizacji związkowej (zdarzenie przyszłe) - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 sierpnia 2015 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów części poniesionych przez Spółkę kosztów wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne pracowników działających w międzyzakładowej organizacji związkowej.

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca - spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Spółka) jest podmiotem, w którym działa/ją międzyzakładowa/we organizacja/je związkowa/e. W chwili obecnej żaden pracownik Spółki nie jest zwolniony z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie międzyzakładowej organizacji związkowej. Jednak zgodnie z art. 34&¹ ustawy o związkach zawodowych pracodawcy objęci działaniem międzyzakładowej organizacji związkowej ponoszą koszty, w tym koszty wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społeczne związane z zatrudnianiem pracownika zwolnionego z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie międzyzakładowej organizacji związkowej - na podstawie art. 31 ust. 1 w związku z art. 34 ust. 2 odpowiednio do udziału liczby członków tej organizacji zatrudnionych u danego pracodawcy w łącznej liczbie członków tej organizacji zatrudnionych u wszystkich pracodawców objętych działaniem tej organizacji - w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy. Zgodnie z ustawą o związkach zawodowych zarząd międzyzakładowej organizacji związkowej przedstawia pracodawcy, który zwolnił pracownika lub pracowników z obowiązku świadczenia pracy lub od pracy zawodowej z zachowaniem praw do wynagrodzenia, informacje o liczbie członków tej organizacji zatrudnionych u wszystkich pracodawców objętych działaniem tej organizacji oraz u każdego z tych pracodawców - w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, według stanu na ostatni dzień miesiąca. Na podstawie powyższych danych pracodawcy którzy zwolnili pracownika lub pracowników z obowiązku świadczenia pracy lub od pracy zawodowej z zachowaniem prawa do wynagrodzenia obciążają Wnioskodawcę kosztami wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne obliczonymi zgodnie z art. 34&¹ ustawy o związkach zawodowych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy odpowiednia część kosztów wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne, jaka zostanie poniesiona przez Wnioskodawcę wynikająca z niezależnego od Wnioskodawcy faktu, że działa u niego jako u pracodawcy międzyzakładowa organizacja związkowa, będzie stanowić koszt uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej updop)...

Zdaniem Wnioskodawcy, odpowiednia część kosztów wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne, jaka zostanie przez niego poniesiona wynikająca z niezależnego od Wnioskodawcy faktu, że działa u niego jako u pracodawcy międzyzakładowa organizacja związkowa będzie stanowić koszt uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 updop.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 updop, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 updop. Nie ulega wątpliwości, że w przypadku zakładowej organizacji związkowej - w sytuacji, gdy w okresie zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie organizacji związkowej pracownik otrzymuje stosowne wynagrodzenie - Wnioskodawca będąc pracodawcą mógłby zaliczyć wydatki z tytułu wypłacanych wynagrodzeń i opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne do kosztów uzyskania przychodów. Zgodnie bowiem z regulacjami ustawy o związkach zawodowych, pracodawcy są zobowiązani ponosić koszty wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społeczne, związane z zatrudnianiem pracownika zwolnionego/oddelegowanego do pracy w związkach zawodowych, co oznacza, że konieczność zwolnienia określonych pracowników Spółki (z obowiązku świadczenia pracy) do pełnienia funkcji związkowej oraz wypłaty im standardowego wynagrodzenia za czas zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy wynika z przepisów prawa (ustawa o związkach zawodowych), a wydatki ponoszone na wynagrodzenia tych pracowników są realizacją obowiązków pracodawcy wynikających z przepisów prawa.

Taka konkluzja wynika z wydawanych w imieniu Ministra Finansów interpretacji podatkowych, przykładowo:

• w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie 2 lipca 2013 r., Znak: IPPB5/423-244/13-6/JC, w której organ uznał () wydatki ponoszone przez Spółkę na wynagrodzenia (i narzuty na wynagrodzenia) pracowników Spółki zwolnionych z obowiązku świadczenia pracy w związku z pełnieniem funkcji w organizacji pracowniczej/związku zawodowym, będą stanowić koszty uzyskania przychodów w sytuacji gdy ww. zwolnienie jest dokonane na podstawie i na zasadach określonych w ustawie o związkach zawodowych i rozporządzenia wykonawczego do tej ustawy;
• interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi 13 sierpnia 2012 r., Znak: IPTPB3/423-189/12-4/KJ, w której wskazano, że (...) wydatki na przypadającą na wnioskodawcę część wynagrodzenia za czas pełnienia przez pracownika zwolnionego ze świadczenia pracy z prawem do wynagrodzenia, w związku z faktem, iż to zwolnienie następuje na zasadach określonych w art. 31 ust. 1 i ust. 2 ustawy o związkach zawodowych, stanowią koszty uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (...);
• w interpretacji indywidualnej z 8 maja 2012 r., Znak: IPTPB3/423-59/12-2/IR Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi wskazał, że (...) wydatki na część wynagrodzenia przypadającą na czas pełnienia przez pracowników funkcji w organizacjach związkowych wraz ze składkami należnymi na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych obliczanymi od tego wynagrodzenia mogą stanowić koszt uzyskania przychodów w sytuacji, gdy ww. zwolnienie jest dokonane na podstawie i na zasadach wskazanych w art. 31 ust. 1 wyżej cytowanej ustawy o związkach zawodowych i rozporządzenia wykonawczego do tej ustawy;
• w interpretacji indywidualnej z 30 sierpnia 2011 r., Znak: ILPB3/423-247/11-2/KS Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy zgodnie, z którym skoro ustawa o związkach zawodowych nakłada na pracodawcę określone obowiązki i pracodawca ma obowiązek zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zakładowej organizacji związkowej z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, to taki obowiązek nie może powodować, iż wynagrodzenie nie będzie już kosztem uzyskania przychodu dla pracodawcy. Wobec tego, Spółka stoi na stanowisku, iż takie wynagrodzenie stanowi koszt uzyskania przychodu dla Spółki.

W opisanym we wniosku zdarzeniu przyszłym mamy o tyle do czynienia z sytuacją szczególną, że Wnioskodawca jest ustawowo zobligowany do partycypowania w kosztach wynagrodzeń członków zarządu międzyzakładowych związków zawodowych, którzy niekoniecznie są jego pracownikami.

Niemniej jednak, uważa, że ocena prawnopodatkowa opisanego zdarzenia przyszłego powinna być tożsama, gdyż zarząd międzyzakładowej organizacji związkowej działa również na rzecz pracowników Wnioskodawcy, podobnie jak zarząd zakładowej organizacji związkowej.

Istnieje zatem ekonomiczne uzasadnienie, aby to Wnioskodawca ponosił ekonomiczny ciężar wydatków z tytułu partycypacji w kosztach utrzymania organizacji działającej m.in. na rzecz jej pracowników. Co istotne, na Spółce ciąży również prawny obowiązek partycypacji w tych kosztach, a zatem są to koszty ogólnego funkcjonowania jednostki.

Kosztami uzyskania przychodu są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów. Takimi kosztami są tzw. koszty funkcjonowania osoby prawnej, które cechuje brak ścisłego związku z przychodami, a jednak służą one zabezpieczeniu funkcjonowania jednostki. Ustawodawca nie precyzuje tego pojęcia i dlatego zakwalifikowania danego wydatku do kosztów funkcjonowania osoby prawnej należy dokonywać indywidualnie w każdym przypadku. Niewątpliwie pod uwagę należy wziąć przydatność owych wydatków dla właściwego funkcjonowania osoby. W opisanym zdarzeniu przyszłym właściwe funkcjonowanie Wnioskodawcy (zgodne z prawem i zapewniające pracownikom możliwość zrzeszania się w międzyzakładowej organizacji związkowej) oznacza konieczność ponoszenia kosztów wskazanych w ustawie o związkach zawodowych. Spółka ponosząc te wydatki będzie pozostawać w zgodzie z przepisami prawnymi, utrzymywać dobre relacje ze związkami zawodowymi, co pozwoli jej na efektywne prowadzenie działalności gospodarczej (minimalizowanie ryzyka protestów pracowniczych, bądź zarzutów naruszania prawa, motywowanie pracowników, dawanie poczucia odpowiedniego zabezpieczenia interesów pracowniczych). W rezultacie wydatki te w sposób pośredni będą przekładać się na zabezpieczenie źródła przychodów podatkowych i powinny stanowić koszty uzyskania przychodów, również mając na uwadze fakt, że taka kategoria wydatków nie została uznana za wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów w art. 16 ust. 1 updop.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca powołał wyroki:

• WSA z dnia 13 marca 1998 r., sygn. akt I SA/Lu 230/97,
• WSA z dnia 25 marca 1997 r., sygn. akt I SA/Lu 708/96.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 851 ze zm., dalej updop), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 updop. Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

W oparciu o kryterium stopnia tego powiązania, ustawodawca wyróżnia przy tym koszty podatkowe bezpośrednio związane z przychodami, których poniesienie przekłada się wprost na uzyskanie konkretnych przychodów (możliwe jest ustalenie, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód) oraz inne niż bezpośrednio związane z przychodami, których nie można w taki sposób przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie).

Kosztami uzyskania przychodów będą zatem takie koszty, które spełniają łącznie następujące warunki:

• zostały poniesione przez podatnika,
• pozostają w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• ich poniesienie miało na celu uzyskanie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów,
• nie zostały wyłączone z kategorii kosztów podatkowych mocą art. 16 ust. 1 updop.

Stosownie do art. 1 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 167 ze zm.), związek zawodowy jest dobrowolną i samorządną organizacją ludzi pracy, powołaną do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych. Związek zawodowy jest niezależny w swojej działalności statutowej od pracodawców, administracji państwowej i samorządu terytorialnego oraz od innych organizacji.

Jak stanowi art. 25 ust. 2 ustawy o związkach zawodowych, pracownik ma prawo do zwolnienia od pracy zawodowej z zachowaniem prawa do wynagrodzenia na czas niezbędny do wykonywania doraźnej czynności wynikającej z jego funkcji związkowej poza zakładem pracy, jeżeli czynność ta nie może być wykonana w czasie wolnym od pracy.

W myśl art. 31 ust. 1 i 2 ww. ustawy, prawo do zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie zakładowej organizacji związkowej przysługuje:

1. częściowo jednemu pracownikowi w miesięcznym wymiarze godzin równym liczbie członków zatrudnionych w zakładzie pracy, gdy ich liczba jest mniejsza od 150,
2. jednemu pracownikowi, gdy związek liczy od 150 do 500 członków zatrudnionych w zakładzie pracy,
3. dwóm pracownikom, gdy związek liczy od 501 do 1000 członków zatrudnionych w zakładzie pracy,
4. trzem pracownikom, gdy związek liczy od 1001 do 2000 członków zatrudnionych w zakładzie pracy,
5. kolejnemu pracownikowi za każdy rozpoczęty nowy tysiąc, gdy zakładowa organizacja związkowa liczy ponad 2000 członków zatrudnionych w zakładzie pracy,
6. w niepełnym wymiarze godzin i wtedy może ono być udzielane większej liczbie pracowników, zgodnie z zasadami zawartymi w punktach poprzedzających.

W zależności od wniosku zarządu zakładowej organizacji związkowej zwolnienia od pracy, o których mowa w ust. 1, udzielane są z zachowaniem prawa do wynagrodzenia lub bezpłatnie.

Na podstawie art. 31 ust. 3 ww. ustawy o związkach zawodowych, pracownik ma prawo do zwolnienia od pracy zawodowej z zachowaniem prawa do wynagrodzenia na czas niezbędny do wykonania doraźnej czynności wynikającej z jego funkcji związkowej, jeżeli czynność ta nie może być wykonana w czasie wolnym od pracy.

Zgodnie z art. 34&¹ ust. 1 ustawy o związkach zawodowych, pracodawcy objęci działaniem międzyzakładowej organizacji związkowej ponoszą koszty, w tym koszty wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społeczne, związane z zatrudnianiem pracownika zwolnionego:

1. z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie międzyzakładowej organizacji związkowej - na podstawie art. 31 ust. 1 w związku z art. 34 ust. 2,
2. od pracy zawodowej z zachowaniem prawa do wynagrodzenia - na podstawie art. 31 ust. 3,

-odpowiednio do udziału liczby członków tej organizacji zatrudnionych u danego pracodawcy w łącznej liczbie członków tej organizacji zatrudnionych u wszystkich pracodawców objętych działaniem tej organizacji - w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy.

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że ustawa o związkach zawodowych nakłada na pracodawcę określone obowiązki, w tym m.in. zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy. Wydatki jakie będą ponoszone przez Spółkę na wynagrodzenia i składki na ubezpieczenia społeczne pracowników działających w międzyzakładowej organizacji związkowej, będą stanowić koszty uzyskania przychodów w sytuacji gdy ww. zwolnienie będzie dokonane na podstawie i na zasadach określonych w ustawie o związkach zawodowych i rozporządzenia wykonawczego do tej ustawy.

Mając na względzie powyższe przepisy prawa podatkowego i opisane we wniosku zdarzenie przyszłe należy stwierdzić, że stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Świętego Mikołaja 78-79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo postępowaniu przed sądami administracyjnymi t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 2 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach