Temat interpretacji

Dyrektor Izby Skarbowej działając na podstawie art. 14b § 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) ustalił, iż odpowiedź udzielona przez Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Toruniu pismem z dnia 20 stycznia 2004 r. Nr PB3/423-24/03 na zapytanie Przedsiębiorstwa ... w ... z dnia 27 listopada 2003 r. w sprawie powstania przychodu w związku z dokonaniem zamiany nieruchomości - jest niezgodna z obowiązującymi przepisami prawa materialnego ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm). W związku z tym wyjaśniam, co następuje.

Z przedstawionego w piśmie z dnia 27 listopada 2003 r. stanu faktycznego wynika, iż Przedsiębiorstwo ... z siedzibą w ... w dniu 17 października 2003 r. zawarło z Gminą Miasta Toruń umowę zamiany prawa wieczystego użytkowania gruntu oraz własność znajdujących się na tym gruncie budynków na nie zabudowaną nieruchomość gruntową. Umowa zawarta została w formie aktu notarialnego.

W § 5 tej umowy strony ustaliły, że "z tytułu powyższej zamiany Przedsiębiorstwo ... z siedzibą w ... dokonało na rzecz Gminy Miasta Torunia dopłatę w wysokości 25.145,00 (dwadzieścia pięć tysięcy sto czterdzieści pięć) złotych, co Przedstawiciel Gminy Miasta Torunia potwierdza. Dopłata ta wyczerpuje rozliczenia stron z tytułu zamiany".

Przedsiębiorstwo ... z siedzibą w ... twierdzi, iż transakcja ta, uznana przez strony jako ekwiwalentna, nie ma wpływu na podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych, pomimo że otrzymana nieruchomość do ksiąg rachunkowych przyjęta została w wartości rynkowej (1.560.825,00 zł).

Kwestie dotyczące umów zamiany zostały uregulowane w przepisach art. 603 - 604 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którymi przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy, przy czym zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży.

Charakterystyczne dla umowy zamiany jest to, że podstawowe obowiązki obu stron i treść ich świadczeń są identyczne, różny jest jedynie przedmiot świadczenia każdej z nich. Przedmiotem zamiany, podobnie jak sprzedaży, mogą być rzeczy i ich zbiory, a także inne prawa majątkowe, jednakże nie pieniądze. Jeżeli zatem umowa przewiduje obowiązek dopłaty określonej kwoty (np. dla wyrównania wartości zamienianych rzeczy), przesądzi to o zakwalifikowaniu jej jako umowy mieszanej.

Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej przedmiotowa zamiana stanowi jedynie formę odpłatnego zbycia rzeczy i praw majątkowych, a w przypadku Przedsiębiorstwa ... w ... nastąpiło odpłatne zbycie budynków i prawa wieczystego użytkowania gruntów oraz nabycie niezabudowanej nieruchomości gruntowej, które od względem skutków podatkowych w podatku dochodowym od osób prawnych należy rozpatrzyć rozdzielnie.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, z zastrzeżeniem ust. 4 i 5, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie (...). Użycie przez ustawodawcę, w cytowanym przepisie, określenia "zbycie" oznacza, że w zakresie obrotu rzeczami lub prawami majątkowymi ustawodawca przewidział inne niż sprzedaż legalne formy odpłatnego przeniesienia własności, w tym między innymi zamianę.

Z podatkowego punktu widzenia w wyniku przedmiotowej transakcji po stronie Przedsiębiorstwa ... w ... - zbywcy budynków oraz prawa wieczystego użytkowania gruntów powstał przychód. Wartość przychodu z tej operacji, zgodnie z art. 14 ust. 1 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, równa jest cenie określonej w umowie - akcie notarialnym.

Kosztem uzyskania przychodów w przedmiotowej transakcji będzie wartość netto budynków (skorygowaną o dokonane odpisy amortyzacyjne) znajdujących się na przedmiotowym gruncie oraz wartość księgową prawa wieczystego użytkowania gruntu. Wartość tych składników winna być ustalona z uwzględnieniem art. 16 ust. 1 lit. a i b cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Przepis art. 7 ust. 1 - 3 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi, iż przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych jest dochód, rozumiany jako nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym.

Zgodnie z przytoczonymi powyżej przepisami prawa materialnego dopiero odpowiednie zestawienie przychodów i kosztów ich uzyskania pozwoli odpowiedzieć na pytanie czy dokonana transakcja spowoduje powstanie zobowiązania w podatku dochodowym od osób prawnych.

Ponadto wskazać należy, iż w momencie nabycia od Gminy Miasto Toruń niezabudowanej nieruchomości gruntowej jej wartość nie będzie miała wpływu na wysokość podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych. W tej sytuacji bowiem zastosowanie będzie miał także przepis art. 16 ust. 1 lit. a cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.