Temat interpretacji

W jaki sposób należy określić przychody i koszty w podatku dochodowym od osób prawnych po stronie Spółki, jako akcjonariusza SKA, z tytułu emisji i późniejszego wykupu Obligacji przez Emitenta w zakresie wartości nominalnej Obligacji (części kapitałowej)?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749, ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 24 kwietnia 2013 r. (data wpływu 30 kwietnia 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie rozpoznania przychodów i kosztów po stronie Spółki z tytułu emisji i późniejszego wykupu Obligacji przez Emitenta w zakresie wartości nominalnej Obligacji (części kapitałowej) jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 kwietnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie rozpoznania przychodów i kosztów po stronie Spółki z tytułu emisji i późniejszego wykupu Obligacji przez Emitenta w zakresie wartości nominalnej Obligacji (części kapitałowej).

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca należy do grupy kapitałowej (dalej: Grupa) zajmującej się produkcją i dystrybucją środków farmaceutycznych i leków. Spółka obecnie planuje utworzyć spółkę komandytowo-akcyjną (SKA), której będzie jednym z akcjonariuszy. Spółka będzie posiadała wyłącznie status akcjonariusza (nie będzie miała jednocześnie statusu komplementariusza). W ramach tworzenia SKA Spółka wniesie do SKA wkład pieniężny na pokrycie obejmowanych akcji SKA. Nie jest wykluczone, że nominalna wartość akcji objętych przez Spółkę będzie niższa od wartości wnoszonego wkładu pieniężnego. W takiej sytuacji, nadwyżka wartości wkładu zostanie przelana na kapitał zapasowy SKA.

SKA będzie prowadzić działalność inwestycyjną. Spółka może prowadzić działalność w zakresie udzielania finansowania innym podmiotom z Grupy. Spółka może również dokonywać lokowania wolnych środków pieniężnych w celu zarządzania tymi środkami i zapobiegania utraty ich wartości. W tym zakresie rozważane jest dokonanie przez SKA, po jej powstaniu, wykupu obligacji (Obligacje), które zostaną wyemitowane przez jedną ze spółek z Grupy (Emitenta).

Obligacje będą miały charakter obligacji kuponowych ze starym lub zmiennym oprocentowaniem. Okres wykupu Obligacji wyniesie maksymalnie 5 lat, ale obligacje mogą też zostać wykupione przed tym terminem (obligacje mogą zostać wyposażone w opcje call oraz put dające emitentowi lub nabywcy obligacji prawo do żądania wykupu obligacji przed terminem wykupu). Wykup będzie miał charakter jednorazowy, Obligacje nie będą notowane. Obligacje nie będą zawierały dodatkowych zabezpieczeń. Emisja i obsługa Obligacji będzie prowadzona przez Bank , który będzie pełnił funkcję depozytariusza Obligacji.

Planowane warunki emisji Obligacji przewidują jeden okres odsetkowy dla kuponu odsetkowego, który będzie równy okresowi wykupu Obligacji (okres 5-letni). Odsetki należne za cały 5-letni okres zostaną wypłacone na rzecz nabywcy (SKA) z góry w dniu emisji Obligacji.

W terminie wykupu Obligacji (ewentualnie we wcześniejszym okresie) Obligacje zostaną wykupione przez Emitenta. Ceną wykupu Obligacji będzie cena, po której Obligacje zostały nabyte przez Spółkę w dniu emisji (cena nominalna).

Niniejszy wniosek dotyczy oceny skutków podatkowych dla Wnioskodawcy oraz dla SKA, którą Wnioskodawca planuje utworzyć, jako jej akcjonariusz, po uzyskaniu interpretacji indywidualnej w tym zakresie (art. 14n § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej).

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym otrzymane przez SKA odsetki od Obligacji będą stanowiły przychód należny dopiero w momencie ich wypłaty przez SKA Spółce dywidendą, tj. w dacie ich otrzymania przez SKA nie będą opodatkowane u Spółki podatkiem dochodowym od osób prawnych...
2. W jaki sposób należy określić przychody i koszty w podatku dochodowym od osób prawnych po stronie Spółki, jako akcjonariusza SKA, z tytułu emisji i późniejszego wykupu Obligacji przez Emitenta w zakresie wartości nominalnej Obligacji (części kapitałowej)...
3. Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym przychody odsetkowe z tytułu lokowania wolnych środków pieniężnych w obligacjach będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i powinny zostać uwzględnione przez SKA przy obliczaniu proporcji ustalanej na podstawie zasad określonych w art. 90 ustawy o VAT...

Niniejsza interpretacja dotyczy pytania oznaczonego we wniosku numerem 2. W pozostałym zakresie zostaną wydane Spółce odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczone we wniosku numerem 2 w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nabycie przez SKA Obligacji od Emitenta na dzień emisji pozostanie dla Spółki, jako akcjonariusza SKA, neutralne podatkowo. Potencjalnie, dochód do opodatkowania może się zrealizować na moment wykupu Obligacji przez Emitenta, w praktyce jednak, biorąc pod uwagę parametry emisji Obligacji, dochód taki nie powstanie.

Obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o obligacjach (t. j. Dz. U. z 2001 r. Nr 120, poz. 1300, ze zm.).

W kontekście kwalifikacji obligacji, jako papieru wartościowego, skutki podatkowe związane z nabyciem i wykupem obligacji odroczone są do momentu tego wykupu. W szczególności, przed tym dniem, obligatariusz nie rozpoznaje przychodów i kosztów podatkowych związanych z nabyciem obligacji. Takie przychody i koszty rozpoznaje natomiast w momencie wykupu obligacji (zastosowanie mają tutaj art. 12 ust. 1 pkt 1 i 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych). Wykup obligacji polega na efektywnym spełnianiu przez emitenta zawartych w nich świadczeń i powinien być przeprowadzony zgodnie z warunkami wykupu, stanowiącymi podstawowy element treści obligacji. Dochodem z obligacji jest faktycznie otrzymana przez nabywcę, w momencie wykupu, kwota odsetek lub dyskonta, ruchy na części kapitałowej obligacji nie wywołują żadnych skutków podatkowych w podatku dochodowym od osób prawnych.

Przekładając powyższe na sytuację Spółki i uwzględniając warunki i parametry emisji Obligacji należy stwierdzić, że nabycie przez SKA i późniejszy wykup przez Emitenta Obligacji nie będą rodzić po stronie Spółki jako akcjonariusza SKA żadnych skutków w podatku dochodowym od osób prawnych wykup Obligacji będzie się bowiem odbywał po cenie nominalnej równej cenie po jakiej Obligacje te zostaną pierwotnie nabyte przez SKA. W rezultacie, Spółka w związku z nabyciem i późniejszym wykupem obligacji nie rozpozna dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Spółka komandytowo-akcyjna jest spółką osobową mającą na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki, co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem (art. 125 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych Dz. U. Nr 94, poz. 1037, ze zm.).

Jako spółka osobowa prawa handlowego, spółka komandytowo-akcyjna nie posiada podmiotowości prawnopodatkowej dla celów podatku dochodowego. Ustawodawca nie przyznał tej kategorii podmiotów statusu podatników podatku dochodowego od osób prawnych ani podatników podatku dochodowego od osób fizycznych. Zgodnie bowiem z art. 1 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397, ze zm.), jej przepisy mają zastosowanie do osób prawnych, spółek kapitałowych w organizacji oraz do jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, z wyjątkiem spółek niemających osobowości prawnej. W myśl natomiast art. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361, ze zm.), akt ten reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych.

Jako spółka niebędąca podatnikiem podatku dochodowego, spółka komandytowo-akcyjna mieści się w pojęciu spółki niebędącej osobą prawną (art. 4a pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, art. 5a pkt 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Stosownie natomiast do art. 5 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, z zastrzeżeniem art. 1 ust. 3, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych łączy się z przychodami każdego wspólnika proporcjonalnie do posiadanego prawa do udziału w zysku (udziału). W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe. Wskazane zasady stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, zwolnień i ulg podatkowych oraz obniżenia dochodu, podstawy opodatkowania lub podatku (art. 5 ust. 2 powołanej ustawy).

Analogiczne regulacje zawiera art. 8 ust. 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jak wynika z treści powołanych przepisów, ustawodawca wyróżnia kategorię przychodów z udziału w spółce niebedącej osobą prawną przychodów, które są przypisywane podatnikom w związku z posiadaniem przez nich udziału w spółce niebędącej osobą prawną. Udział w spółce niebędącej osobą prawną oznacza uczestnictwo w takiej spółce bycie jej wspólnikiem.

Omawiane przepisy przewidują przy tym ściśle określony sposób przypisywania przychodów z udziału w spółce niebędącej osobą prawną jej wspólnikom będącym podatnikami podatków dochodowych. Kryterium, w oparciu o które ustala się wartość przychodów z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, jakie należy przypisać poszczególnym wspólnikom tej spółki, jest prawo wspólników do udziału w zysku spółki niebędącej osobą prawną. Ustawodawca nie wprowadził przy tym regulacji, które pozwalałyby na odstępstwo od ww. zasady ustalania przychodów z udziału w spółce niebędącej osobą prawną poprzez zastosowanie innego niż prawo do udziału w zysku spółki kryterium służącego przypisywaniu skutków działalności spółki jej wspólnikom. W szczególności, nie można skutecznie ustalić takiego innego kryterium w statucie spółki niebędącej osobą prawną.

Należy przy tym podkreślić, że prawo do udziału w zysku spółki niebędącej osobą prawną jest kategorią funkcjonującą na gruncie Kodeksu spółek handlowych, ściśle związaną z posiadaniem statusu wspólnika takiej spółki. Udział w zyskach spółki niebędącej osobą prawną określa poziom uczestnictwa wspólnika tej spółki w ewentualnym zysku spółki przeznaczonym do podziału oraz w majątku polikwidacyjnym spółki. Łączny udział w zyskach spółki niebędącej osobą prawną wszystkich jej wspólników wynosi 100 %.

A zatem, zgodnie z konstrukcją przyjętą przez ustawodawcę w zakresie podatków dochodowych, skutki podatkowe zdarzeń gospodarczych związanych z działalnością spółki niebędącej osobą prawną nie są rozpoznawane na poziomie spółki (spółka taka jest transparentna podatkowo), ale są przypisywane jej wspólnikom będącym podatnikami podatków dochodowych, jako skutki podatkowe posiadania udziału w spółce niebędącej osobą prawną. Opodatkowanie dochodów uzyskiwanych z działalności tej spółki następuje na poziomie jej wspólników będących podatnikami podatku dochodowego. W przypadku wspólników będących osobami prawnymi, skutki te należy oceniać na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Oznacza to, że ocena skutków podatkowych zdarzeń gospodarczych związanych z działalnością spółki niebędącej osobą prawną po stronie wspólnika takiej spółki będącego osobą prawną, powinna obejmować ocenę możliwości uznania przysporzeń spółki za przychody wspólnika na podstawie art. 12 w zw. z art. 5 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz rozpoznania przez niego kosztów uzyskania przychodów z danej transakcji na podstawie art. 15 w zw. z art. 5 ust. 2 tej ustawy.

Ustalone w powyższy sposób tj. z uwzględnieniem ogólnych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i proporcji wynikającej z posiadanego przez wspólnika prawa do udziału w zysku spółki niebędącej osoba prawną przychody i koszty uzyskania przychodów podatnika podatku dochodowego od osób prawnych z udziału w spółce niebędącej osobą prawną powinny być przez niego uwzględniane na bieżąco przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy, stosownie do art. 25 ust. 1 omawianej ustawy, a następnie dla potrzeb rozliczenia rocznego podatku, zgodnie z art. 27 ust. 1 tej ustawy.

Należy przy tym podkreślić, że pomimo, iż przepisy art. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dotyczące zasad opodatkowania podatkiem dochodowym wspólników spółek nieposiadających osobowości prawnej nie zawierają żadnych szczególnych regulacji dotyczących akcjonariuszy spółek komandytowo-akcyjnych, w orzecznictwie sądów administracyjnych wykształcił się pogląd o istnieniu podstawy stosowania wobec akcjonariusza spółki komandytowo-akcyjnej niebędącego jej komplementariuszem odmiennych zasad opodatkowania niż w stosunku do komplementariusza spółki komandytowo-akcyjnej oraz wspólników innych spółek niemających osobowości prawnej. W uchwale 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 stycznia 2012 r. sygn. akt II FPS 1/11 wyrażono pogląd, zgodnie z którym uzyskiwanie przez spółkę komandytowo-akcyjną przysporzeń oraz ponoszenie przez taką spółkę kosztów nie rodzi po stronie akcjonariusza takiej spółki niebędącego jej komplementariuszem obowiązku wykazywania tych wartości odpowiednio jako przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów, w proporcji do posiadanego w tej spółce prawa do udziału w jej zyskach. Przychodem takiego akcjonariusza będzie natomiast dywidenda ze spółki komandytowo-akcyjnej.

Uwzględniając główną tezę wynikającą z ww. uchwały oraz biorąc pod uwagę późniejsze orzecznictwo sądów administracyjnych w zakresie opodatkowania podatkiem dochodowym niebędącego komplementariuszem akcjonariusza spółki komandytowo-akcyjnej, Minister Finansów wydał w dniu 11 maja 2012 r. interpretację ogólną o sygn. DD5/033/1/12/KSM/DD-125. W treści tej interpretacji ogólnej zalecono interpretację przepisów o podatku dochodowym, zgodnie z którą przychód niebędącego komplementariuszem akcjonariusza spółki komandytowo-akcyjnej z tytułu udziału w zysku takiej spółki powstaje z datą podjęcia uchwały przez walne zgromadzenie spółki komandytowo-akcyjnej o wypłacie dywidendy albo jeżeli określony został dzień dywidendy w tym dniu.

Jak wskazano w treści ww. interpretacji ogólnej, stosownie do art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych za przychody uzyskane z działalności gospodarczej i działów specjalnych produkcji rolnej uważa się także należne przychody choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane. Przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia przychód należny. W ślad zatem za orzecznictwem sądów administracyjnych sięgnąć należy do znaczenia tego określenia na gruncie wykładni językowej, a także na gruncie przepisów prawa cywilnego, a w szczególności przepisów Kodeksu spółek handlowych, które kształtują relacje akcjonariusza ze spółką komandytowo-akcyjną, w zakresie jego prawa do udziału w zyskach.

Zgodnie zaś z art. 347 § 1 w zw. z art. 126 § 1 pkt 2 Kodeksu spółek handlowych, akcjonariusze mają prawo do udziału w zysku wykazanym w sprawozdaniu finansowym, zbadanym przez biegłego rewidenta, który został przeznaczony przez walne zgromadzenie do wypłaty akcjonariuszom, przy czym zgodnie z art. 348 § 2 ww. ustawy uprawnionymi do dywidendy za dany rok podatkowy są na mocy wyżej wskazanych przepisów akcjonariusze, którym przysługiwało prawo do akcji w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku lub akcjonariusze którym przysługiwały akcje na dzień dywidendy.

Zatem, z datą podjęcia przez walne zgromadzenie spółki komandytowo-akcyjnej uchwały o wypłacie dywidendy albo jeżeli określony został dzień dywidendy w tym dniu, przychód akcjonariusza z tytułu udziału w zysku takiej spółki staje się jego przychodem należnym, podlegającym z tą datą stosownie do art. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych połączeniu z pozostałymi przychodami, o których mowa w art. 12 tej ustawy.

Wobec powyższego, kwota dywidendy przyznanej akcjonariuszowi spółki komandytowo-akcyjnej będącemu osobą prawną, na podstawie uchwały walnego zgromadzenia spółki komandytowo-akcyjnej o podziale zysku tej spółki, stanowi przychód tego akcjonariusza.

Odnosząc powyższe do przedstawionego przez Wnioskodawcę zdarzenia przyszłego, należy zatem zgodzić się z twierdzeniem, że nabycie przez SKA Obligacji od Emitenta na dzień emisji pozostanie dla Spółki, jako akcjonariusza SKA, neutralne podatkowo. W rezultacie, nabycie i wykup obligacji przez SKA nie spowoduje rozpoznania dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Przy czym na niniejsze nie mają wpływu warunki i parametry emisji Obligacji.

W konsekwencji Wnioskodawca, jako akcjonariusz SKA nie określa przychodów i kosztów w podatku dochodowym od osób prawnych z tytułu emisji i późniejszego wykupu Obligacji przez Emitenta w zakresie wartości nominalnej Obligacji (części kapitałowej) w związku z udziałem w spółce niebędącej osobą prawną.

Przychodem Wnioskodawcy z udziału w spółce komandytowo-akcyjnej będzie natomiast dywidenda należna mu z tej spółki, przy czym, jak wskazywano powyżej, datą powstania takiego przychodu jest dzień podjęcia przez walne zgromadzenie spółki komandytowo-akcyjnej uchwały o wypłacie dywidendy albo jeżeli określony zostanie dzień dywidendy ten dzień (art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny skutków podatkowych, jakie wywoła po jego stronie opisane zdarzenie przyszłe należy uznać za nieprawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r. poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 3 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy