Należy zaznaczyć, że przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej stanowi odpowiedź na pytanie Nr 4 w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych.

W zakresie podatku od towarów i usług zostanie wydana odrębna interpretacja indywidualna.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zarówno dotacje otrzymywane od samorządów wojewódzkich, jak i od Skarbu Państwa (opisane w pkt 1 i 2 powyżej), stanowią dla Spółki przychody zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Wynika to wprost z przepisów ustawy o CIT, a w szczególności z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, zgodnie z którym, przychodami są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Jednocześnie art. 17 ust. 1 pkt 47 określa jako zwolnione z opodatkowania dotacje otrzymane z budżetu państwa lub budżetu jednostki samorządu terytorialnego, z wyjątkiem dopłat do oprocentowania kredytów bankowych w zakresie określonym w odrębnych ustawach.

W świetle powyższych regulacji należy stwierdzić, iż zarówno dotacje otrzymywane przez Spółkę od samorządów wojewódzkich na finansowanie pasażerskich przewozów kolejowych, jak i dotacje otrzymywane od Skarbu Państwa w związku z honorowaniem ustawowych uprawnień pasażerów do ulgowych przejazdów, stanowić będą przychód podatkowy, zwolniony z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Podsumowując, Spółka stoi na stanowisku, że otrzymywane przez Spółkę dotacje opisane w pkt 1 i 2 powyżej, stanowią przychody zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w zakresie zwolnienia przedmiotowego z opodatkowania dotacji otrzymywanych od samorządów wojewódzkich i od Skarbu Państwa uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.) przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; w przypadkach, o których mowa w art. 21 (przyp.: przychody z określonych w tym przepisie tytułów uzyskane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników niemających siedziby lub zarządu na jej terytorium) i art. 22 (przyp.: dochody / przychody z dywidend oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej), przedmiotem opodatkowania jest przychód.

W myśl art. 7 ust. 2 powołanej ustawy dochodem, z zastrzeżeniem art. 10 i 11, jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. W sytuacji, gdy koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą.

Zauważyć należy, że ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera definicji przychodu podatkowego. Ustawodawca ograniczył się w tym zakresie do wskazania w art. 12 ust. 1 przykładowych przysporzeń, zaliczanych do tej kategorii.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Jak stanowi art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Na podstawie art. 12 ust. 1 omawianej ustawy można więc stwierdzić, że co do zasady przychodem jest każda wartość wchodzącą do majątku podatnika, powiększającą jego aktywa. Przy czym sformułowanie otrzymane oznacza, że pieniądze, wartości pieniężne i inne świadczenia muszą wpłynąć na rachunek bankowy podatnika, bądź faktycznie podatnik otrzymał je w inny sposób (np. zapłata gotówką). Przychód powstaje zatem z momentem jego faktycznego uzyskania przez podatnika.

Należy przy tym wyjaśnić, iż w katalogu wyłączeń z przychodów objętym art. 12 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ustawodawca wyliczył, iż do przychodów nie zalicza się m.in. wartości otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartości innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń finansowanych lub współfinansowanych ze środków budżetu państwa, jednostek samorządu terytorialnego, ze środków agencji rządowych, agencji wykonawczych lub ze środków pochodzących od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych, w ramach rządowych programów (art. 12 ust. 1 pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Z uwagi na opisany we wniosku stan faktyczny należy stwierdzić, że ww. przepis nie znajdzie zastosowania w przedmiotowej sprawie, bowiem dotacje otrzymywane od samorządów wojewódzkich na podstawie zawartych umów jako dofinansowanie lub rekompensata za świadczenie usług publicznych w zakresie kolejowych przewozów pasażerskich na wyznaczonych w tych umowach obszarach województwa oraz dotacje przedmiotowe wyrównujące utracone przychody z tytułu honorowania ustawowych uprawnień pasażerów do ulgowych przejazdów od Skarbu Państwa - nie są wypłacane w ramach programów rządowych.

W konsekwencji, jako że w katalogu wyłączeń zawartym w art. 12 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ustawodawca nie przewidział zwolnienia środków otrzymywanych przez podmiot, który wykonuje usługi w zakresie kolejowych przewozów pasażerskich, z tytułu świadczenia usług publicznych w zakresie kolejowych przewozów pasażerskich na wyznaczonych w tych umowach obszarach województwa oraz stosowania obowiązujących ulg ustawowych w przewozach kolejowych, należy przyjąć, że kwota otrzymanych dopłat opisanych we wniosku - co do zasady - stanowi przychód Wnioskodawcy.

Jednocześnie ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych przewiduje zwolnienie dotacji otrzymywanych z budżetu państwa lub budżetu samorządu terytorialnego.

Stosownie bowiem do art. 17 ust. 1 pkt 47 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wolne od podatku dochodowego są dotacje otrzymane z budżetu państwa lub budżetu jednostki samorządu terytorialnego, z wyjątkiem dopłat do oprocentowania kredytów bankowych w zakresie określonym w odrębnych ustawach.

W kontekście powyższego, wskazać należy, że art. 17 ust. 1 pkt 47 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zawiera jedynie stwierdzenie, iż wolne od podatku są dotacje otrzymane z budżetu państwa lub budżetu jednostki samorządu terytorialnego, a więc zwolnienie to dotyczy dochodów z tytułu wszelkich dotacji, a dla zakresu tego zwolnienia nie jest istotny rodzaj dotacji, ich charakter i to, czy są określane jako dotacje podmiotowe, przedmiotowe czy też celowe. Również nie ma znaczenia sposób wykorzystania tych dotacji (o tym rozstrzyga ustawa o finansach publicznych). Ważne jest natomiast źródło ich pochodzenia, którym musi być budżet państwa lub budżet jednostki samorządu terytorialnego.

Ustalenie zatem, czy otrzymane przez Spółkę środki korzystają z tego zwolnienia przedmiotowego jest uzależnione od sposobu ich finansowania.

Należy zauważyć, że ustawa o finansach publicznych została znowelizowana ustawą z dnia 27 sierpnia 2009 r. (Dz. U. Nr 157, poz. 1240) oraz ustawą z dnia 27 sierpnia 2009 r. przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1241 ze zm.). Jako termin wejścia w życie nowelizacji, poza wyjątkami, wskazano dzień 1 stycznia 2010 r.

Zgodnie z zapisem art. 14 pkt 4 ustawy o finansach publicznych do zadań własnych jednostki samorządu terytorialnego należy m. in. wykonywanie lokalnego transportu zbiorowego.

Realizacja określonego zadania może zostać zlecona do realizacji podmiotowi zewnętrznemu trudniącemu się określonym rodzajem wyspecjalizowanej działalności, czego przykładem jest opisany we wniosku stan faktyczny. W przedmiotowej sprawie Spółka jest bowiem podmiotem świadczącym usługi w zakresie kolejowych przewozów pasażerskich. Spółka świadczy przedmiotowe usługi w oparciu o licencję nr XXX z dnia XX.XX. 2008 r. na wykonywanie przewozów kolejowych osób, udzieloną przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego na czas nieokreślony, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 16, poz. 19 z późn. zm.).

W ramach prowadzonej działalności Spółka zawiera umowy z wybranymi samorządami wojewódzkimi (m.in. z Województwem Pomorskim, Województwem Kujawsko-Pomorskim), na podstawie których zobowiązuje się do świadczenia usług publicznych w zakresie kolejowych przewozów pasażerskich na wyznaczonych w tych umowach obszarach województwa.

W związku z realizacją wyżej wskazanych usług Spółka otrzymuje od samorządów wojewódzkich środki pieniężne określane w umowach jako dofinansowanie lub rekompensata (zwane dalej dotacjami). Spółka jest zobowiązana do nie przeznaczania przyznanych jej środków pieniężnych na inną działalność niż przewozy wykonywane na podstawie umów zawartych z samorządami wojewódzkimi.

Środki pieniężne przyznawane Spółce w ramach dotacji są przekazywane przez Urząd Marszałkowski województwa danego regionu za pomocą przelewu na wskazany w umowie rachunek bankowy Spółki w formie miesięcznych zaliczek (zgodnie z harmonogramem oraz wielkościami zaliczek określonymi w umowie). Zaliczki te są rozliczane kwartalnie i odpowiednio korygowane o faktycznie wykonane prace (zrealizowane przejazdy pociągów).

Ponadto na mocy przepisów Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 września 2010 r. w sprawie dotacji przedmiotowej do krajowych przewozów pasażerskich (Dz. U. z 2010 r. Nr 188, poz. 1261) Spółka otrzymuje od Skarbu Państwa dotacje wyrównujące utracone przychody z tytułu honorowania ustawowych uprawnień pasażerów do ulgowych przejazdów.

Z tytułu otrzymywanych od Skarbu Państwa dotacji w związku z honorowaniem ulgowych przejazdów Spółka rozlicza VAT.

Z punktu widzenia podatku dochodowego od osób prawnych zarówno dotacje otrzymane od samorządów wojewódzkich na finansowanie pasażerskich przewozów kolejowych, jak i dotacje otrzymane od Skarbu Państwa w związku z honorowaniem ustawowych uprawnień pasażerów do ulgowych przejazdów traktowane są przez Spółkę jako przychody zwolnione z opodatkowania.

W tym miejscu zauważyć należy, iż przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiują pojęcia dotacja. Brak ustawowej definicji pojęcia dotacja nie uprawnia jednak do dowolnego określenia jego zakresu znaczeniowego. Mając powyższe na względzie, uprawnionym jest odwołanie się do ustawy o finansach publicznych w zakresie rozumienia sformułowania dotacja zawartego w przepisach podatkowych.

Zgodnie z art. 124 ust. 1 pkt 1 ustawy o finansach publicznych, wydatkami budżetu państwa są m.in. wydatki na dotacje i subwencje.

Dotacjami, w myśl art. 126 są podlegające szczególnym zasadom rozliczania środki z budżetu państwa, budżetu jednostek samorządu terytorialnego oraz z państwowych funduszy celowych przeznaczone na podstawie niniejszej ustawy, odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych, na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zadań publicznych.

Na podstawie art. 130 ust. 1 ustawy o finansach publicznych przyjęto, że dotacje przedmiotowe są to środki przeznaczone na dopłaty do określonych rodzajów wyrobów lub usług, kalkulowane według stawek jednostkowych.

Ponadto, zgodnie z art. 130 ust. 2 ustawy o finansach publicznych dotacje przedmiotowe mogą być udzielane na podstawie odrębnych ustaw lub przepisów Unii Europejskiej:

1. dla przedsiębiorców wytwarzających określone rodzaje wyrobów lub świadczących określone rodzaje usług,
2. dla podmiotów wykonujących zadania na rzecz rolnictwa

- z uwzględnieniem ich równoprawności.

Odnosząc się do zagadnienia podniesionego przez Spółkę należy mieć na uwadze, że zasady przyznawania rekompensat określone zostały w załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. dotyczącego usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego oraz uchylającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 1191/69 i (EWG) nr 1107/70.

W myśl tego rozporządzenia, rekompensata z tytułu świadczenia usług publicznych oznacza każdą korzyść, zwłaszcza finansową, przyznaną bezpośrednio lub pośrednio przez właściwy organ z funduszy publicznych w okresie realizacji zobowiązania z tytułu świadczenia usług publicznych lub powiązaną z tym okresem. Wysokość rekompensaty nie może przekroczyć kwoty odpowiadającej wynikowi finansowemu netto, który równoważny jest sumie wpływów, pozytywnych czy negatywnych, jakie wypełnianie zobowiązania z tytułu świadczenia usług publicznych wywiera na koszty i przychody podmiotu świadczącego usługi publiczne. Wpływ ten oceniany jest przez porównanie stanu, w którym zobowiązanie z tytułu świadczenia usług publicznych jest wypełniane, ze stanem, jaki istniałby w przypadku niewypełniania zobowiązania z tytułu świadczenia usług publicznych.

Zauważyć należy, że istotą rekompensaty, którą otrzymuje Spółka na pokrycie kosztów związanych z wykonywaniem usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego, jest zrównoważenie kosztów działalności w związku ze świadczeniem usługi publicznej - w sensie ekonomicznym posiada więc cechy dotacji. Nienazwanie wprost w ustawie o publicznym transporcie zbiorowym rekompensaty dotacją nie pozbawia jej takiego charakteru w odniesieniu do rekompensaty z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, a posiłkując się definicją z ustawy o finansach publicznych, pozwala na przypisanie rekompensacie cech dotacji.

W oparciu o opisany we wniosku stan faktyczny i przywołane przepisy prawa należy zatem stwierdzić, że dotacja przedmiotowa otrzymywana przez Spółkę od poszczególnych samorządów wojewódzkich na podstawie zawartych umów jako dofinansowanie lub rekompensata za świadczenie usług publicznych w zakresie kolejowych przewozów pasażerskich na wyznaczonych w tych umowach obszarach województwa udzielone zostały z budżetu danej jednostki samorządu terytorialnego. Oznacza to, iż dopłaty do ceny biletów mieszczą się w zakresie zadań własnych województwa i stanowią dotacje w rozumieniu ustawy o finansach publicznych. Ponadto, kwestie związane ze świadczeniem usług przewozowych uregulowane zostały w ustawie z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2011 r. Nr 5, poz. 13).

Na mocy art. 50 ust. 1 pkt 2 lit. a przywołanej ustawy o publicznym transporcie zbiorowym finansowanie przewozów o charakterze użyteczności publicznej może polegać w szczególności na przekazaniu operatorowi rekompensaty z tytułu utraconych przychodów w związku ze stosowaniem ustawowych uprawnień do ulgowych przejazdów w publicznym transporcie zbiorowym.

Zgodnie z art. 56 ust. 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym na wyrównanie straty z tytułu utraconych przychodów w związku ze stosowaniem ustawowych uprawnień do ulgowych przejazdów w publicznym transporcie zbiorowym, operatorowi przysługuje rekompensata w części, o której mowa w art. 50 ust. 1 pkt 2 lit. a, w postaci dotacji.

Z kolei, zgodnie z przepisami art. 8a ust. 1a ustawy z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami transportu zbiorowego (t.j. Dz. U. z 2002 r. Nr 175, poz. 1440 ze zm.) koszty związane z finansowaniem ustawowych uprawnień do bezpłatnych lub ulgowych przejazdów pokrywane są z budżetu państwa.

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić zatem należy, że dotacja przedmiotowa do krajowych przewozów pasażerskich wyrównująca utracone przychody z tytułu honorowania ustawowych uprawnień pasażerów do ulgowych przejazdów, którą Spółka otrzymuje od Skarbu Państwa ma swoje źródło finansowania z budżetu państwa .

Oznacza to, że otrzymywana przez Spółkę rekompensata z tytułu utraconych przychodów w związku ze stosowaniem ustawowych uprawnień do ulgowych przejazdów w publicznym transporcie zbiorowym stanowi dotację w rozumieniu ustawy o finansach publicznych.

Nadmienić przy tym należy, że ustawą z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie drogowym (Dz. U. z 2011 r. Nr 5, poz. 13), która poza pojedynczymi artykułami weszła w życie z dniem 1 marca 2011 r., określono zasady organizacji i funkcjonowania regularnego przewozu osób w publicznym transporcie zbiorowym realizowanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz w strefie transgranicznej, w transporcie drogowym, kolejowym, innym szynowym, linowym, linowo-terenowym, morskim oraz w żegludze śródlądowej oraz zasady finansowania regularnego przewozu osób w publicznym transporcie zbiorowym, w zakresie przewozów o charakterze użyteczności publicznej, realizowanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w tym transporcie (art. 1 ustawy). W art. 79 ust. 1 tej ustawy ustanowiono natomiast, iż działalność w zakresie krajowego regularnego przewozu osób może być podejmowana i wykonywana na podstawie przepisów dotychczasowych, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2016 r., w krajowym transporcie drogowym. Do dnia 31 grudnia 2016 r. przepisy art. 30-37 nie mają zastosowania do regularnego przewozu osób w krajowym transporcie drogowym. Z art. 87 tej ustawy wynika natomiast, że podmioty prowadzące działalność w zakresie krajowego regularnego przewozu osób są obowiązane uwzględniać uprawnienia pasażerów do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego w transporcie drogowym i kolejowym, zgodnie z dotychczasowymi przepisami w terminie do dnia 31 grudnia 2016 r., do tego terminu także finansowanie ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego odbywa się na zasadach określonych w przepisach dotychczasowych. Jednocześnie umowy określające zasady przekazywania przewoźnikom dopłat do utraconych przychodów z tytułu stosowania ulg ustawowych, zawarte na podstawie art. 8a ust. 4 pkt 3 ustawy, o której mowa w art. 68, zachowują ważność przez okres, na który zostały zawarte, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2016 r.

Podsumowując, w kontekście opisanego we wniosku stanu faktycznego i przywołanych przepisów prawa w przedmiotowej sprawie stwierdzić należy, że otrzymane przez Wnioskodawcę środki z dotacji od samorządów wojewódzkich i od Skarbu Państwa stanowią stosownie do art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przychód podatkowy, który jednakże podlega na mocy przepisu art. 17 ust. 1 pkt 47 tej ustawy zwolnieniu od podatku.

W niniejszej sprawie otrzymywane przez Spółkę dotacje opisane w pkt 1 i 2 powyżej, stanowią zatem przychody zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Z uwagi na powyższe stanowisko Wnioskodawcy w zakresie zwolnienia przedmiotowego z opodatkowania dotacji otrzymywanych od samorządów wojewódzkich i od Skarbu Państwa należało uznać za prawidłowe.

Końcowo zaznaczyć należy, że konsekwencją zwolnienia od podatku środków otrzymywanych przez Spółkę dotacji od samorządów wojewódzkich i od Skarbu Państwa jest brak możliwości zaliczenia do kosztów podatkowych wydatków sfinansowanych z tych środków.

Zgodnie bowiem z art. 16 ust. 1 pkt 58 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków i kosztów bezpośrednio sfinansowanych z dochodów (przychodów), o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 14a, 23, 24, 42, 47, 48, 52 i 53 lub ze środków, o których mowa w art. 33 ust. 4 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873, z późn. zm.).

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie