Temat interpretacji

Czy w przedmiotowej sprawie, wydatki poniesione przez Bank z tytułu wypłaty odszkodowań za wcześniejsze rozwiązanie umów najmu będą mogły zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodu?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 7 września 2012 r. (data wpływu: 12 września 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia w poczet kosztów uzyskania przychodów odszkodowań z tytułu przedterminowego rozwiązania umów najmu jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 września 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia w poczet kosztów uzyskania przychodów odszkodowań z tytułu przedterminowego rozwiązania umów najmu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W ramach prowadzonej działalności Bank S.A. świadczy za wynagrodzeniem usługi finansowe zarówno na rzecz klientów indywidualnych, MSP (tzn. Małe i Średnie Przedsiębiorstwa) oraz klientów korporacyjnych. W związku ze zmianą strategii biznesowej, podjęta została decyzja, że trzonem działalności Banku będzie świadczenie usług finansowych na rzecz klientów korporacyjnych. Bank wstrzyma działania obejmujące pozyskiwanie nowych klientów indywidualnych i MSP i w rezultacie ograniczy obecnie funkcjonującą sieć placówek poprzez zamknięcie niektórych oddziałów Banku. Działania te mają na celu takie zreorganizowanie działalności Banku, które pozwoli w optymalny sposób świadczyć usługi finansowe na rzecz klientów korporacyjnych.

Oddziały Banku znajdują się w lokalach wynajmowanych przez Bank. Umowy najmu zostały zawarte na czas oznaczony. Jako że umowy te nie przewidują możliwości wcześniejszego ich rozwiązania, Bank będzie dążył do podpisania stosowanego porozumienia i zapłaty na rzecz wynajmującego odszkodowania za wcześniejsze rozwiązanie umowy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w przedmiotowej sprawie, wydatki poniesione przez Bank z tytułu wypłaty odszkodowań za wcześniejsze rozwiązanie umów najmu będą mogły zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodu...

Zdaniem Wnioskodawcy, wydatki poniesione przez Bank z tytułu wypłaty odszkodowań za wcześniejsze rozwiązanie umów najmu będą mogły zostać zaliczone przez Bank do kosztów uzyskania przychodu.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. 2012.749 ze zm.) (dalej: Ustawa PDOP> kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (...). Podatnik ma zatem prawo do zaliczenia danego wydatku do kosztów uzyskania przychodu w przypadku gdy spełnione zostaną następujące warunki:

1. wydatki poniesione zostaną w celu osiągnięcia przychodów, lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, oraz
2. wydatki nie są wydatkami wymienionymi w art. 16 ust. 1 Ustawy PDOP.

W przypadku zapłaty przez Bank przedmiotowych odszkodowań spełnione zostaną oba powyższe warunki.

Ad. 1.

Do kosztów uzyskania przychodów zaliczamy koszt poniesiony przez podatnika, który jest definitywny (rzeczywisty), pozostaje w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz został poniesiony w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia ich źródła. Koszt ten musi być również właściwie udokumentowany.

Wypłata odszkodowań będzie wynikać z zapisów porozumień, które mają być zawarte z wynajmującymi. Odszkodowania zostaną faktycznie zapłacone na rzecz wynajmujących. Będzie to wydatek o charakterze definitywnym. Nie podlega on zwrotowi na rzecz Banku. Powyższe oznacza, że warunek dotyczący definitywnego charakteru wydatku oraz jego właściwego udokumentowania będzie spełniony.

Jak wskazał Bank w opisie stanu przyszłego, Bank świadczy obecnie usługi finansowe zarówno na rzecz klientów indywidualnych MSP oraz klientów korporacyjnych W celu prawidłowego wykonania tych usług, Bank wynajmuje lokale, w których znajdują się placówki Banku W chwili zawierania umów najmu istniały wyłącznie przesłanki wskazujące, że Bank będzie świadczył usługi na rzecz klientów indywidualnych MSP oraz klientów korporacyjnych W związku z powyższym zawarcie umów na czas ograniczony gwarantowało pewność w świadczeniu niniejszych usług W tamtych warunkach gospodarczych była to zatem decyzja racjonalna i gospodarczo uzasadniona

W związku ze zmianą strategii biznesowej, trzonem działalności Banku będzie świadczenie usług finansowych na rzecz klientów korporacyjnych. Bank ma wstrzymać działania obejmujące pozyskiwanie nowych klientów Indywidualnych i MSP. Niniejsza zmiana okoliczności wywołała konieczność podjęcia przez Bank działań (ponoszenia kosztów) zmierzających zarówno do zachowania lub zabezpieczenia docelowych źródeł przychodów jaki również działań, które pozwolą w sposób optymalny osiągnąć przychody ze źródeł wygenerowanych przez klientów korporacyjnych. Czynności optymalizacyjne, które mają być podjęte przez Bank nie mogą być traktowane oddzielne od całokształtu jego działalności. Na ostateczny wynik finansowy Banku składają się bowiem poszczególne działania, z których jedne są bardziej zyskowne, inne mniej lub wręcz przynoszące straty.

Jednym z takich działań, które w pierwszej fazie mają pojawić się po stronie kosztowej (faktycznie zapłacone odszkodowania) jest zamknięcie niektórych oddziałów Banku. Działania te mają na celu odpowiednie zreorganizowanie działalności Banku. Brak wcześniejszego rozwiązania umów najmu spowoduje, ze Bank będzie ponosił do momentu wygaśnięcia umowy koszty związane z najmem. Będzie to czynsz jak również inne koszty związane z utrzymanie lokalu jak koszty ochrony, koszty związane z utrzymaniem czystości, wydatki na media oraz koszty poniesione na personel, który będzie musiał zarządzać tymi nieruchomościami. Przewidywana łączna wartość tych kosztów będzie większa od kwoty odszkodowania. Podjęcie tych działań pozwoli, aby zaoszczędzone środki były skierowane na działania związane ze świadczeniem usług na rzecz klientów korporacyjnych. Bank będzie mógł m. in. zawrzeć nowe kontrakty, które będą dostosowane do docelowego profilu działalności Banku, co przełoży się na osiągnięcie przez Bank większych przychodów. Ponadto, działania te będą służyć ochronie renomy Banku. Bank, jak każdy inny podmiot, postrzegany jest na rynku również poprzez sposób w jaki zarządza swoimi wydatkami a ponadto pozwolą także zachować dobre stosunki z kontrahentami. Po pierwsze, zostaną zaspokojone interesy wynajmujących, którzy będą mogli ponadto wynająć wcześniej lokale. Po drugie przy zawieraniu nowych umów, potencjalny kontrahent ma gwarancje, ze Bank jest rzetelną stroną, co może przyczynić się do zawarcia umowy na korzystniejszych dla Banku warunkach.

Dany wydatek zaliczany jest do kosztów uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem, a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu (zachowania albo zabezpieczenia jego źródła) istnieje związek przyczynowy. Związek ten może być bezpośredni lub pośredni. Koszty pośrednio związane z osiąganymi przychodami są to takie koszty, których nie można wprost przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako zmierzające do ich osiągnięcia. Biorąc pod uwagę argumenty przedstawione powyżej, zdaniem Banku ten pośredni związek przyczynowy pomiędzy zapłatą odszkodowań a przychodami istnieje i został wykazany.

Bank wykazał ciąg zdarzeń, które wywołały określone działania Banku tj. zawarcie umów najmu na czas określony (uzasadnionych w ówczesnych okolicznościach), zmiana uwarunkowań gospodarczych i decyzja o zmianie strategii biznesowej będących podstawą odstąpienia od umów najmu, a następnie decyzja o zapłacie odszkodowań, której konsekwencje mają wpływ na osiągnięcie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie źródeł przychodów przez Bank w nowych okolicznościach.

Funkcjonując w określonych warunkach rynkowych Bank musi podejmować racjonalne z jego punktu widzenia, oparte na ekonomicznych analizach i kalkulacjach działania zmierzające do uzyskania możliwie największej efektywności ekonomicznej. Działania te mogą również polegać na dokonywaniu określonych oszczędności, zmniejszeniu kosztów, nawet poprzez eliminowanie nieopłacalnych przedsięwzięć. Brak takich działań mógłby bowiem doprowadzić do tego ze Bank nie będzie w stanie sprostać konkurencji w ramach nowego zakresu działań. Działalność Banku mogłaby stać się nierentowna i zacząć przynosić straty. W konsekwencji zagrożone byłoby źródło przychodów. Przedmiotowe działania Banku zmierzają do zapobieżenia powstania takiej sytuacji. Doraźne straty, powstałe poprzez wypłatę odszkodowań jako element strategii gospodarczej Banku w dalszej perspektywie mają służyć zwiększaniu przychodów Banku.

Bank pragnie wskazać również, że konieczność poniesienia niniejszego wydatku wynikała z okoliczności niezawinionych i niemożliwych do przewidzenia przez Bank.

Ad 2

Zgodnie z art. 16 ust 1 pkt 22 Ustawy PDOP nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Z treści niniejszego artykułu wynika, ze ustawodawca wyłączył z kosztów uzyskania przychodu wydatki ponoszone w związku z nienależytym wykonaniem zobowiązania. Ustawodawca nie odniósł się natomiast do odszkodowań należnych z innych tytułów, w tym z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy.

W związku z powyższym należy uznać, że zakres art. 16 ust 1 pkt 22 Ustawy PDOP nie obejmuje kar umownych i odszkodowania z tytułu odstąpienia/wcześniejszego rozwiązania umowy najmu.

Biorąc pod uwagę argumentację przedstawioną powyżej przez Bank należy uznać, że w przypadku wypłaty odszkodowań z tytułu wcześniejszego rozwiązania umów najmu wszystkie warunki umożliwiające zaliczenie danego wydatku do kosztów uzyskania przychodów zostały spełnione. W konsekwencji, Bank może zaliczyć te wydatki do kosztów uzyskania przychodów.

Bank pragnie zaznaczyć, że niniejsze stanowisko zostało potwierdzone przez Naczelny Sąd Administracyjny w:

• wyroku z 17 stycznia 2012 r. sygn. akt II FSK 1365/10, oraz
• uchwale z 25 czerwca 2012 r. sygn. akt II FPS 2/12.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

W niniejszej sprawie zapytaniem podatnika objęta jest kwestia dopuszczalności zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odszkodowań z tytułu przedterminowego rozwiązania umów najmu. Wnioskodawca, stoi na stanowisku, iż poniesione przez niego wydatki są uzasadnione pod względem gospodarczym tj. przyczyniają się do zaprzestania ponoszenia kosztów nieracjonalnych pod względem ekonomicznym. Przedmiotowe wydatki, zdaniem Spółki, ograniczą koszty związane z wynajmem powierzchni, które już nie będą Spółce potrzebne ze względu na zmianę strategii biznesowej.

Podatnik, mając na względzie przytoczone powyżej okoliczności faktyczne wyprowadza wniosek, iż wydatki związane z zapłatą odszkodowań za przedterminowe rozwiązanie umów najmu służą w istocie zachowaniu albo zabezpieczeniu źródła przychodów. W konsekwencji uzasadnienie Wnioskodawcy odnosi się w przeważającej mierze do jednej z przesłanek wymaganych przez ustawodawcę, ażeby konkretny wydatek zaliczyć w poczet kosztów uzyskania przychodów tj. celowość poniesionego wydatku. Organ interpretacyjny przychylając się do stanowiska podatnika, zgodnie z którym istotne znaczenia dla potrzeb niniejszej sprawy ma wykazanie wyżej wskazanej przesłanki, w ramach własnego uzasadnienia poprzestanie na przytoczeniu argumentów przemawiających za uznaniem, iż przesłanka ta nie została przez Spółkę spełniona, co czyni możliwość zaliczenia przedmiotowych kosztów uzyskania przychodów za niedopuszczalne w świetle ogólnych zasad wynikających z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm., dalej: ustawa o CIT).

Zgodnie bowiem z brzmieniem wskazanej normy prawnej kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Ustawodawca, dla zaliczenia konkretnych wydatków do kosztów uzyskania przychodów wprowadza zatem szereg wymogów, które te wydatki winny spełniać. Jak to już zostało powyżej wskazane, jedną z kluczowych przesłanek jest wykazanie celowości poniesienia danego wydatku. W ocenie organu interpretacyjnego można mówić, iż dany wydatek został poniesiony w celu osiągnięcia przychodu, zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu, gdy jego poniesienie ma lub może mieć wpływ na powstanie lub też zwiększenie przychodów. W konsekwencji, możliwość zaliczania danych wydatków do kosztów uzyskania przychodów ma przede wszystkim skłaniać podatników do podejmowania racjonalnych decyzji gospodarczych, w tym znaczeniu, iż przysparzać one będą konkretne przychody podatkowe, lub też zachowają źródło przychodów w niezmienionym stanie albo zabezpieczą to źródło przed uszczupleniem czy też zmniejszeniem.

Wskazać należy, iż koszty poniesione na zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej to wydatki związane z samym funkcjonowaniem podmiotu jako całości. Do kosztów podatkowych można zaliczyć te koszty zachowania i zabezpieczenia przychodów, które są wynikiem gospodarczych potrzeb źródła przychodów, związanych z jego eksploatacją w sferze materialnej i organizacyjnej, tak aby utrzymać ciągłość tego źródła przychodu w znaczeniu zapewnienia podatnikowi możności osiągania z niego trwale zysków. Do tej grupy kosztów można zaliczyć wszelkie wydatki na ubezpieczenia, doradztwo, badania rynkowe, usługi księgowe, usługi prawne, wydatki na przekształcenia gospodarcze i wiele innych. Zatem koszty ponoszone w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, to koszty ponoszone w celu utrzymania w sprawności źródła przychodów, jego uchowania i uchronienia tak, aby mogło funkcjonować i dawać przychody w przyszłości. To także koszty ponoszone w celu podtrzymania istnienia źródła przychodów, skutecznej realizacji przedsięwzięć, uczynienia źródła przychodów mocnym i trwałym, odpornym na działanie czynników obniżających jego sprawność.

W ocenie organu interpretacyjnego, niedopuszczalna jest teza, że odstąpienie od umów najmu lokali, w których była prowadzona działalność gospodarcza, dzięki której były osiągane przez Wnioskodawcę przychody ma na celu zabezpieczenie/zachowanie źródła przychodów. Organ interpretacyjny zwraca uwagę, iż wydatki na ogólne funkcjonowanie podmiotu gospodarczego, dotyczące na przykład wydatków na obsługę prawną mają na celu zabezpieczenie interesów tego podmiotu, i w tym sensie wypełniają cel nałożony ustawą o CIT. Inna jest natomiast sytuacja przedstawiona w ramach niniejszego wniosku, gdzie Podatnik wyraźnie wskazuje, iż w związku ze zmianą strategii biznesowej wycofuje się z pewnego segmentu rynku, tak ażeby skoncentrować swoją działalność li tylko na klientach korporacyjnych. Powyższe wycofanie się z części rynku usług bankowych, jest zdaniem organu, unicestwieniem źródła przychodów. Zaprzestanie działalności gospodarczej odnośnie świadczenia usług na rzecz klientów indywidualnych nie może być zatem rozumiane jako wypełniające nałożony ustawą warunek celowości, który winien być nakierowany bądź na osiągnięcie bądź na zabezpieczenie albo zachowanie źródła przychodów. Przy interpretacji powołanego przepisu, w ocenie organu, nie należy tracić z pola widzenia jego treści normatywnej, a także całego kontekstu ustawy o CIT. Żaden bowiem przepis wspomnianej ustawy nie pozwala na zmniejszenie dochodu podlegającego opodatkowaniu, w przypadku wykazania przez Podatnika, iż racjonalności działań rozumianych jako chęć uniknięcia strat ekonomicznych skutkuje koniecznością poniesienia określonych wydatków. Trudno jest zatem z treści art. 15 ust. 1 ustawy o CIT wyprowadzić klauzulę generalną, która racjonalność podejmowanych decyzji biznesowych wiązałaby z prawem do obniżenia swoich zobowiązań podatkowych, poprzez zwiększenie wydatków uznawanych za koszty uzyskania przychodów. Organ interpretacyjny nie podziela zatem poglądu, iż samo przypisanie postępowaniu Wnioskodawcy cech racjonalności przy zmiennym otoczeniu gospodarczym powoduje dopuszczalność kwalifikacji wydatków jako wypełniających cel zawarty w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Tak rozumiana racjonalność nie wyznacza ustawowego celu, lecz jedynie stanowi jeden z elementów składowych przy ocenie związku przyczynowego jaki winien występować pomiędzy wydatkiem a przychodem, jego zabezpieczeniem lub zachowaniem. Innymi słowy racjonalność postępowania, która nie zabezpiecza/zachowuje źródła przychodów lecz w istocie je unicestwia, bądź też w sposób znaczny ogranicza to źródło poprzez zaprzestanie działalności w znacznej części rynku nie może skutkować przyjęciem, iż celowość wydatku została osiągnięta.

Jednocześnie wskazać należy, iż działanie polegające na ograniczeniu uszczuplenia majątku Spółki nie stanowi wystarczającej podstawy do uznania, iż mamy do czynienia z zabezpieczeniem źródła przychodów.

Jak zauważył WSA w Poznaniu w wyroku z dnia 9 listopada 2010r., sygn. akt I SA/Po 748/10: W przedstawionym we wniosku stanie faktycznym Spółka nie wskazała z jakiego konkretnie źródła przychodów będzie osiągała przychody pozostające w związku z zapłaconym odszkodowaniem. Podniosła jedynie, iż zaoszczędzone środki, które miałyby pokrywać w kolejnych okresach czynsz najmu miałyby zostać przekazane na bieżącą statutową działalność gospodarczą. To jednak nie jest tożsame ze wskazaniem źródła przychodów, czego wymaga ustawodawca. Ponadto z przedstawionego stanu faktycznego nie wynika w jaki sposób () sp. z. o. o. zabezpieczyła swoje interesy w przypadku rozwiązania umowy ze Spółkami () i () w sytuacji, w której zdecydowała się na zawarcie 10-letniej umowy najmu bez możliwości jej wypowiedzenia wobec () Sp. z. o. o. Należy zauważyć, iż w tym przypadku rozwiązanie umowy najmu i zapłata odszkodowania doprowadziły do wygaszenia i unicestwienia źródła przychodu jakim był czynsz najmu za lokale, do dysponowania którymi podatnik uzyskał tytuł w 2001 r. na okres 10 lat. Dokonany zatem wydatek nie może być wiązany z ogólną działalnością Spółki, lecz z określonym źródłem przychodów, które w wyniku rozwiązania umowy wygasło.() Nie można wobec tego zasadnie twierdzić, iż zapłacone odszkodowanie miało na celu zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów, skoro zostało poniesione na jego likwidację i nie można go powiązać z żadnym ze źródeł przychodów poza ogólną działalnością Spółki. Z uwagi bowiem na konstrukcję przepisu art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. nie każdy wydatek dokonany przez przedsiębiorcę może być uznany za koszt podatkowy. Należy wobec tego wyrazić pogląd, że odszkodowania będące następstwem wcześniejszego rozwiązania umów nie stanowią kosztów uzyskania przychodów ze względu na brak określonej w art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p przesłanki działania w celu osiągnięcia przychodu (por. analogicznie wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 listopada 2006 r. w sprawie II FSK 1388/05, publ. LEX nr 263871). Potwierdzeniem tego stanowiska w judykaturze jest wyrok Naczelnego Sadu Administracyjnego z dnia 20 marca 2009r. w sprawie II FSK 1915/07 (publ. LEX nr 512338), w którym wskazano na możliwość powiązania kosztu odszkodowania za natychmiastowe rozwiązanie umowy najmu z przychodem ze sprzedaży nieruchomości będącej przedmiotem najmu. W tym przypadku wskazano na związek przyczynowo-skutkowy z przychodem ze sprzedaży nieruchomości, podczas gdy w rozpatrywanej sprawie Spółka nie wskazała na żadne konkretne źródło przychodu, któremu miałby służyć koszt w postaci zapłaconego odszkodowania.

Należy przy tym podkreślić, iż organ nie kwestionuje sensu ekonomicznego poniesionego wydatku, czy też racjonalności podejmowanych przez przedsiębiorcę decyzji gospodarczych i ich efektywności, bada natomiast celowość wydatku w granicach wyznaczonych przez art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tj. czy konkretny wydatek został poniesiony w związku dążeniem do osiągnięcia przychodu (zachowania lub zabezpieczenia jego źródła).

Jak już podkreślono powyżej, cel rozumiany jako chęć minimalizacji strat nie może być utożsamiany z pojęciem zabezpieczenia źródła przychodów. Jak bowiem orzekł WSA w Poznaniu w wyroku z dnia 21 stycznia 2009r., sygn. akt I SA/Po 1369/08, () zapłaty przedmiotowej kary umownej w celu uniknięcia konieczności poniesienia większych wydatków nie można uznać za działanie w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 updop. Podzielić tutaj należy pogląd organu podatkowego wyrażony w zaskarżonej interpretacji, zgodnie z którym sama chęć zapobieżenia jeszcze większej stracie niż zapłacona kara umowna, która mogłaby wystąpić w przypadku realizacji inwestycji, nie przesądza jeszcze, że jest to działanie w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów oraz wyrok z dnia 9 listopada 2010r., sygn. akt I SA/Po 748/10, zgodnie z którym: Przepis art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. nie przewiduje możliwości wpisywania w ciężar kosztów podatkowych odszkodowań, które ponoszone są w celu uniknięcia strat. Celem poniesionego kosztu wyartykułowanym w tym przepisie jest jedynie osiąganie przychodów. Jedynie de lege ferenda celowe byłoby wprowadzenie takich regulacji prawnych, które umożliwiałyby zaliczenie do kosztów podatkowych wydatków z tytułu zapobiegania czy też zminimalizowania strat. Jednakże de lege lata proponowana przez stronę skarżącą wykładnia analizowanego przepisu nie jest możliwa (por. A. Bartosiewicz, R. Kubacki, t.25 do art. 22 w PIT. Komentarz, Lex, 2009).

W innym orzeczeniu ten sam Sąd stwierdził (cytat): Jednocześnie samo działanie polegające na ograniczeniu uszczuplenia majątku podatnika nie stanowi jeszcze wystarczającej podstawy do uznania, iż mamy do czynienia z zabezpieczeniem źródła przychodów (wyrok z dnia 2.09.2010r. sygn.akt I SA/Po 436/10).

W tym miejscu warto również powołać wyrok NSA z dnia 20 lipca 2011 r., sygn. akt II FSK 460/10 dotyczący zapłaty odszkodowania przy rozwiązaniu umów najmu, gdzie Sąd uznał (cytat): Z analizy treści tego przepisu (art.15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przypis Organu) wynika, że nie obejmuje on swoją dyspozycją działań "negatywnych" zmierzających do ograniczenie straty lecz wyłącznie działania o charakterze pozytywnym zmierzające do uzyskania przychodu ewentualnie do zachowania lub zabezpieczenia jego źródeł.

Mając powyższe na uwadze, wydatki na rozwiązanie umów najmu są poniesione w celu wycofania się Wnioskodawcy z zawartych umów i jako nie spełniające przesłanek wymienionych w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów. Bez znaczenia w rozpoznawanej sprawie pozostaje zatem fakt, braku podlegania przedmiotowych wydatków pod normę prawną zawartą w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT.

Na marginesie podnieść należy, iż w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca poniósł ryzyko gospodarcze decydując się na zawarcie takich umów, których zapisy (w świetle cywilistycznej zasady swobody umów) nie przyznawały prawa do rozwiązania tych umów, nawet jeśli okazałoby się, że były one dla niego nieopłacalne i generowałyby większe koszty niż osiągany przychód. Jak wielokrotnie podkreślano w orzecznictwie, poniesienia kosztów stanowiących efekt podjętego ryzyka gospodarczego podatnik nie można sobie rekompensować za pomocą przepisów podatkowych. Nie wszystkie bowiem wydatki związane z działalnością gospodarczą, nawet ekonomicznie uzasadnione, stanowią koszty uzyskania przychodów. W przeciwnym wypadku każde ryzyko związane z prowadzeniem działalności gospodarczej można by przenosić przy użyciu przepisów podatkowych na Skarb Państwa poprzez pomniejszanie dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania (por. wyrok NSA z dn.12.03.1999r. sygn. akt I SA/Po 1362/98 wyrok NSA z 30.11.2006r. sygn. akt II FSK 1388/05; wyrok NSA w Krakowie z 18.05.1995r. sygn. akt SA/Kr 1768/94).

Jednocześnie wskazać należy, iż w toku niniejszego postępowania ocenie organu podlegał całokształt argumentacji Podatnika, w tym powołane we wniosku orzeczenia sądów administracyjnych. Z uwagi na powyższe organ pragnie zauważyć, iż przytoczone przez Wnioskodawcę orzeczenie z dnia 25 czerwca 2012 r., sygn. akt II FPS 2/12 dotyczy odmiennego niż poruszane w niniejszym postępowaniu zagadnienia podatkowego, a mianowicie kwestii dopuszczalności zaliczenia w poczet kosztów uzyskania przychodów straty odpowiadającej niezamortyzowanej wartości początkowej inwestycji w obcym środku trwałym. Również kolejne z powołanych orzeczeń, tj. wyrok NSA z dnia 17 stycznia 2012 r., sygn. akt II FSK 1365/10, nie przekłada się w całej rozciągłości na opis zdarzenia przyszłego zawarty w przedmiotowym wniosku. W powołanym orzeczeniu rozważeniu podlegała kwestia konkretnego (jednostkowego) rozwiązania umowy leasingu operacyjnego, nie zaś okoliczność wycofania się z całego segmentu rynku. Różnica stanów faktycznych występująca pomiędzy rozstrzygnięciem sądu a niniejszym postępowaniem nie pozwala zatem na proste przełożenie tez zawartych w orzeczeniu sądu na grunt rozpoznawanej sprawy.

Mając powyższe na uwadze, uzasadnienie organu, poparte orzecznictwem sądowym (tj. prawomocnym rozstrzygnięciami sądów administracyjnych), stanowi pogłębioną i kompletną odpowiedź na argumentację Wnioskodawcy, wskazującą przyczyny dla których organ uznał prezentowane we wniosku stanowisko za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 481 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie